Nazwa przedmiotu: Elektrochemia Ciała Stałego Nazwa angielska: Solid State Electrochemistry Kierunek studiów: Inżynieria materiałowa Poziom studiów: magisterskie (dzienne i zaoczne) Jednostka prowadząca: Katedra Fizykochemii Ciała Stałego, WIMiC, AGH Kierownik i realizatorzy: Prof. dr hab. inż. Janina Molenda, dr Jacek Marzec, dr inż. Konrad Świerczek Formy zajęć i liczba godzin Semestr Zimowy V w 2 ć - l 2 p - s 1 Licza pkt. Charakterystyka przedmiotu Elektrochemia ciała stałego jest nauką zajmującą się badaniem elektrycznych aspektów reakcji chemicznych zachodzących w fazie stałej. Zajmuje się relacją pomiędzy naturą wiązań chemicznych, strukturą krystalograficzną i elektronową, właściwościami transportowymi a właściwościami elektrochemicznymi materiałów w aspekcie zastosowania ich w ogniwach pierwotnych i wtórnych, ogniwach elektrochromowych, ogniwach paliwowych i słonecznych oraz sensorach gazowych. Wymagania wstępne: Chemia ogólna, Chemia fizyczna, Chemia ciała stałego, Elementy fizyki ciała stałego Program ramowy przedmiotu Wykład Wstęp: Podstawy termodynamiki elektrochemicznej, potencjały i poziomy energetyczne w elektrochemii, elementy elektrokatalizy i fizyki powierzchni. Elektrolity stałe: Ogólne własności elektrolitów stałych. Diagram elektronowy. Diagram jonowy. Przewodnictwo jonowe elektrolitów stałych. Koncentracja nośników. Mechanizmy przewodzenia. Efekt domieszkowania. Własności wybranych elektrolitów stałych. Materiały z nieuporządkowaną podsiecią: α-AgJ, β-alumina, NASICON, LISICON, Bi4V2-xMxO11-y, przewodniki protonowe, ZrO2-y(CaO). Transport jonowy w elektrolitach szklistych i polimerowych. Materiały elektrodowe: Struktura krystaliczna związków metali przejściowych LixMaXb (M- metal przejściowy, X= O, S, Se). Zjawiska transportowe w związkach metali przejściowych. Odstępstwo od składu stechiometrycznego. Różnorodność stanów elektronowych związanych z niestechiometrią. Tlenkowe nadprzewodniki wysokotemperturowe. Przejście izolator – metal zaindukowane korelacjami elektronowymi (przejście Motta-Hubarda). Przejście izolator - metal w układach nieuporzadkowanych (przejście Andersona). Model Goodenougha dla tlenków metali przejściowych. Własności elektryczne, magnetyczne, optyczne po obu stronach przejścia izolator – metal. Interkalacja elektrochemiczna. Termodynamika procesu interkalacji. Mechanizm procesów jonowo – elektronowych w ogniwie Li/Li+/LixMaXb. Zjawiska na granicach faz elektroda – elektrolit. Modyfikacja własności układów LixMaXb w procesie interkalacji. Współczynnik dyfuzji chemicznej litu w układach interkalowanych LixMaXb. Ogniwa litowe bez litu metalicznego. Parametry użytkowe ogniw. Kryterium doboru materiału katodowego i anodowego. Projektowanie własności użytkowych ogniw z interkalowanymi elektrodami. Zjawisko elektrochromowe. Zastosowania: Li-ion batteries, ogniwa elektrochromowe, tlenkowe ogniwa paliwowe (SOFC), sensory gazowe. Seminarium Potencjały i poziomy energetyczne w elektrochemii. Stan metaliczny a stan półprzewodnikowy. Elektrolity stałe. Własności układu ZrO2-y – CaO - wyznaczanie zakresu ciśnień tlenu w temperaturach 1000 – 1200oC w którym układ ZrO2-y – CaO posiada cechy elektrolitu stałego. Stan metaliczny układów złożonych (związków chemicznych). Przejście półprzewodnik – metal w układach silnie niestechiometrycznych. Obliczanie koncentracji krytycznej defektów przy której dokonuje się przejście półprzewodnik – metal w tlenku Fe1-yO. Model Goodenougha. Interkalacja elektrochemiczna w ogniwie Li/Li+/LixMaXb. Model termodynamiczny i model elektronowy. Efekt elektrochromowy. Zjawiska na granicach faz elektroda - elektrolit. Laboratorium Badanie zależności przewodnictwa elektrycznego półprzewodników od temperatury. Wyznaczanie zależności przewodnictwa elektrycznego półprzewodników od ciśnienia cząstkowego tlenu. Badanie struktury elektronowej niestechiometrycznych tlenków metali za pomocą siły termoelektrycznej. Transport ładunku w kryształach jonowych. Wyznaczanie energii sieciowej kryształów jonowych. Ogniwo stałe. Wyznaczanie współczynnika dyfuzji chemicznej litu w układzie LixMn2O4-. Ogniwa litowe bez litu metalicznego. Tlenkowe ogniwo paliwowe. Forma zaliczenia zajęć: Wykład: egzamin ustny Seminarium: Zaliczenie kolokwium Laboratorium: Wykonanie 6 ćwiczeń i zaliczenie kolokwium.