Cele, które należy stawiać w terapii dziecka z ADHD to

Formy terapii i leczenia dzieci z ADHD
Według niektórych ekspertów zajmujących się problemem nadpobudliwości psychoruchowej,
rozpoczyna się ona zazwyczaj przed piątym, a tak naprawdę bardzo często przed drugim rokiem życia
dziecka. Nadmierna ruchliwość dziecka może być dostrzeżona przez rodziców w momencie gdy
zaczyna ono chodzić. Jednak w tym okresie bardzo trudno jest stwierdzić czy objawy te wskazują na
ADHD, gdyż dzieci do 3 roku życia cechuje duża ruchliwość i zmienność uczuciowa. Dzieci w wieku
przedszkolnym mogą prezentować typowe cechy nadruchliwości, natomiast objawy zaburzeń
koncentracji uwagi jeszcze nie są u nich obserwowane, chyba że w klasie „0”. Przedszkolaki z
zespołem hiperkinetycznym są dla rodziców bardzo frustrującym i sprawiającym wiele problemów
wyzwaniem. Zwykłe czynności zdarza im się wykonywać kilkakrotnie dłużej niż innym dzieciom, a
drobne niepowodzenia wzbudzają wielkie wybuchy złości. Wolą gonitwy, siłowania, zawody niż
zabawy ograniczające ruch.
Pójście do przedszkola jest często pierwszym momentem gdy dziecko musi nauczyć się przestrzegania
pewnych reguł. Pojawiają się wówczas pierwsze problemy z rozwojem społecznym dziecka
nadpobudliwego, które często nie jest w stanie nauczyć się reguł panujących w grupie rówieśniczej,
tym samym nie mogą dalej rozwijać swoich społecznych umiejętności. Dzieci te po przejściu na
następny etap edukacji również nie mogą się dostosować, a dodatkowym czynnikiem komplikującym
ich sytuacje są 45 minutowe lekcje, podczas których wymagane jest od nich skupienie i dostosowanie
się do norm. Praca z dziećmi z ADHD jest bardzo trudna zarówno w przedszkolu jaki w szkole. Mimo iż
dzieci te mają na ogół niewielu kolegów to wynika to z trudności w kontaktach z rówieśnikami.
Kontakty te są im jednak tak samo potrzebne jak w przypadku dzieci bez problemu nadpobudliwości.
Izolacja od rówieśników może doprowadzić do rozwinięcia się stanów depresyjnych, uzależnień czy
osobowości antyspołecznej. Praca w przedszkolu z takimi dziećmi wymaga od nauczyciela nie tylko
cierpliwości ale również pomysłowości i umiejętności wprowadzenia dziecka do pracy z całą grupą.
Dzieci z ADHD na ogół lepiej pracują jeśli nauczyciel przebywa z nim sam na sam poświęca mu czas, w
normalnym przedszkolu jest to zazwyczaj niemożliwe ze względu na ilość dzieci w grupie, dlatego
dziecko powinno w miarę możliwości trafić do przedszkola integracyjnego gdzie są małe grupy i
nauczyciel powinien mieć czas dla każdego dziecka. Pracę z dzieckiem nadpobudliwym zawsze zacząć
trzeba od akceptacji jego odmienności i tego, że być może nigdy nie będzie idealnym, wymarzonym
dzieckiem lub uczniem, którego chciałoby się mieć w domu lub klasie. Pomaga to dopasować
wymagania do jego realnych możliwości i chroni wszystkich przed kolejnymi niepowodzeniami. Jeśli
nauczyciel tego dziecka przyjmie, że ma ono siedzieć nieruchomo przez całą lekcję, czy zabawę
poniesie porażkę. Jeśli zaś przyjmie, że sukcesem będzie, gdy dziecko nie będzie wychodziło z ławki
lub wróci do niej po jednokrotnym upomnieniu, może mu to się udać. Dziecko z nadpobudliwością
psychoruchową ma trudności z zaplanowaniem i organizowaniem tego, co ma zrobić. Jest ciągle
zagubione w tysiącu różnych spraw i informacji. Potrzebuje ono spójnych reguł, dokładnego
planowania tego, co ma robić, jasnych oczekiwań ze strony dorosłych, a także ustalonych
konsekwencji swoich zachowań - nagród, pochwał i następstw złamania reguł, zarówno w domu jak i
w przedszkolu czy w szkole.
„Kilka wskazówek do pracy z dzieckiem z ADHD w przedszkolu lub w domu:

dziecko musi na nas patrzeć jeśli do niego mówimy,

należy dzielić polecenia na małe, zrozumiałe części,

dostarczać dziecku konkretnych wskazówek,

należy chwalić dziecko za każdy sukces, mniejszy lub większy,

zapewnić dziecku okazje do przejmowania odpowiedzialności w jakimś zadaniu,

należy panować również nad swoim zachowaniem, tonem głosu,

mówić jakiego zachowania się oczekuje,

być konsekwentnym w tym co się mówi i robi,

dajmy dzieciom możliwość do wykazania się w różnych sytuacjach

wyjaśniaj konsekwencje danego zachowania i przestrzegaj ich.”
Każdy nauczyciel czy też rodzic powinie zapoznać się z różnymi metodami pracy z dzieckiem z ADHD
by umożliwić jak najpełniejszy jego rozwój, by było jak najlepiej przygotowane do życia w
różnorodnym środowisku.
Wśród dzieci nadpobudliwych psychoruchowo jest więcej chłopców niż dziewcząt. Zespół
nadpobudliwości psychoruchowej może trwać latami objawy ADHD utrzymują się u około 70% dzieci
w okresie dojrzewania i 30 – 50% w dorosłym życiu. Z badań naukowych wiadomo, że chłopcy
częściej wyrastają z zespołu hiperkinetycznego niż dziewczęta. Osoby z ADHD mogą nie pamiętać, że
mają jakieś pozytywne cechy. Mogą przestać wierzyć, że uda im się poukładać różne sprawy. Ale mają
też ogromną zdolność wzbudzania w sobie nadziei, mają, częściej niż inni ludzie, wizjonerskie
pomysły. Ale jak większość marzycieli załamują się jeśli coś im się nie uda. Zanim taka osoba zacznie
szukać pomocy, załamania mogą pozbawić nadziei. Nadzieja pojawia się razem z postawieniem
diagnozy i określeniem potrzebnego leczenia. Okazuje się, że to nie osoba jest zła a jej problemy
można w pewien sposób rozwiązać. Osoba której została postawiona diagnoza musi jak najszybciej
poznać sama swój problem od strony medycznej. Musi znaleźć odpowiedz na pytania dlaczego jest
taka a nie inna , skąd to się wzięło. Ludzie dorośli sami szukają odpowiedzi jednak jeśli chodzi o dzieci
to rodzice są odpowiedzialni za uświadomienie im jaki jest problem, są to często trudne rozmowy i
trudne odpowiedzi. Leczenie ADHD bardzo różni się u różnych osób. Terapia może trwać od kilku sesji
do kilku lat. Nie ma jednego wzorca leczenia ADHD.
Cele, które należy stawiać w terapii dziecka z ADHD to:
- zmniejszenie nasilenia objawów ADHD
- zmniejszenie objawów współwystępujących (np. dysleksja, tiki)
- zmniejszenie ryzyka późniejszych powikłań.
Leczenie dzieci z ADHD jest procesem długoterminowym i bardzo złożonym, można go podzielić na
kilka etapów:
1. Psychoedukacja na temat zespołu nadpobudliwości

wyjaśnianie rodzicom istoty objawów zespołu ADHD, jego przebiegu i rokowania, edukacja
pozostałych członków rodziny z włączeniem rodzeństwa i dziadków

poradnictwo w dziedzinie metod wychowawczych, treningi umiejętności rodzicielskich

wyjaśnianie dziecku istoty zaburzenia, omawianie z nim kłopotów jakie miało w czasie
badania i testów, nakłanianie do obserwacji własnego zachowania

informacja i współpraca z nauczycielami i pedagogami szkolnymi
2. Nauka sposobu postępowania i pracy z dzieckiem (trening behawioralny), czyli warsztaty dla
rodziców lub nauczycieli

dostosowanie zakresu i czasu trwania obowiązków dziecka do jego możliwości

zauważanie pozytywnych zachowań dziecka i chwalenie za nie

rygorystyczne przestrzeganie norm i zasad
3. Kontakt ze szkołą w celu zapewnienia dziecku specjalnej opieki
4. Psychoterapia


terapia rodzin – jeśli rodzina jako całość ma trudności w funkcjonowaniu
w indywidualnych wypadkach wskazana terapia indywidualna lub grupowa dziecka
nastawiona na poprawę jego samooceny bądź też lepsze rozumienie oczekiwań otoczenia i
własnych reakcji

trening umiejętności społecznych i terapia zaburzeń uwagi
5. Leczenie farmakologiczne

stosowanie leków
6. Leczenie współistniejących zaburzeń np. tików lub specyficznych trudności szkolnych.”
Czasami leczenie polega tylko na postawieniu diagnozy i poinformowaniu pacjenta o jego zaburzeniu.
Czasem jest jednak bardzo złożone, wymaga terapii rodzinnej i indywidualnej, stosowania rozmaitych
leków,
wielkiej
wytrwałości
i cierpliwości. Czasami dość szybko zauważa się ogromną poprawę, czasem zmiany zachodzą bardzo
powoli i trudno je wychwycić.