2 (50) / 2014 KATOWICE AIRPORT MAGAZINE EGZEMPLARZ BEZPŁATNY FREE COPY lat linii lotniczej Wizz Air Wizz Air's 10th anniversary 12 Wielkie greckie wakacje The great Greek holiday 18 Pomysł na Paryż w 48 godzin Ideas for Paris in 48 hours 28 Jumbo Jet – prawdziwy władca przestworzy Jumbo Jet – true ruler of the skies OSLO BERGEN SZTOKHOLM STAVANGER MALMÖ DUBLIN DONCASTER-SHEFFIELD BIRMINGHAM WARSZAWA EINDHOVEN DÜSSELDORF DORTMUND KOLONIA-BONN LONDYN FRANKFURT FRANKFURT-HAHN KIJÓW PARYŻ MEDIOLAN BARCELONA IBIZA MALAGA FARO ALICANTE WARNA DUBROWNIK BARCELONA-GIRONA RZYM OLBIA MAJORKA NEAPOL PODGORICA SALONIKI KORFU BURGAS BATUMI KALABRIA LAMEZIA TERME KEFALONIA ENFIDHA MONASTIR DJERBA IZMIR ATENY BODRUM SAMOS ANTALYA ZAKYNTHOS KOS DALAMAN ERCAN CHANIA RODOS HERAKLION PAFOS TEL AWIW MADERA LANZAROTE AGADIR TENERYFA FUERTEVENTURA GRAN CANARIA KUTAISI KAVALA TABA HURGHADA SHARM EL SHEIKH MARSA ALAM Lato 2014 Summer 2014 LINIE CZARTEROWE CHARTER AIRLINES WSTĘP 3 FOREWORD ARTUR TOMASIK Prezes Zarządu GTL SA President of the GTL SA Management Board Szanowni Państwo! Dear Readers and Guests! Oddajemy w Wasze ręce wyjątkowy, bo 50 numer naszego magazynu Silesia Airport. Już od ośmiu lat wydajemy dla Państwa ten dwumiesięcznik. To jednak nie jedyny jubileusz. W maju tego roku świętujemy 10 rocznicę pierwszego regularnego rejsu linii lotniczej Wizz Air z Katowice Airport. Dekadę temu ów niskokosztowy przewoźnik zaufał potencjałowi województwa śląskiego i na pyrzowickim lotnisku otworzył swoją pierwszą bazę, ze swoim pierwszym samolotem, właśnie tu inaugurując działalność operacyjną. Dzisiaj bazuje w Katowice Airport pięć Airbusów A320 i oferuje siatkę połączeń obejmującą 20 kierunków, mając jednocześnie znaczący udział w całości ruchu pasażerskiego realizowanego z Pyrzowic. Więcej o linii Wizz Air przeczytacie Państwo na kolejnych stronach tego numeru. Welcome to this very special, 50th issue of our magazine. Silesia Airport has been published bimonthly for already eight years. This isn’t, however, the only event we’re celebrating. In May this year, we’re also celebrating the 10th anniversary of the first scheduled Wizz Air flight from Katowice Airport. A decade ago, this low-cost carrier recognised Silesia’s potential, based its first aircraft and launched its operations at Katowice Airport. Today, there are 5 Wizz Air Airbus A320 aircraft based at our airport. The carrier offers a network of 20 destinations and holds a significant share of the total passenger traffic from Katowice. More about Wizz Air on the following pages of this issue. Wielkimi krokami zbliża się lato. W tym sezonie proponujemy najbogatszą w naszej historii siatkę połączeń wakacyjnych, liczącą aż 50 kierunków, w tym 11 nowości. Znaczna część nowej oferty obejmuje bardzo popularne kierunki greckie, którym przyglądamy się bliżej dedykując artykuł w bieżącym wydaniu naszego magazynu. Summer is looming large. This season we’re offering the largest network of holiday destinations in our airport’s history – 50 of them all together, including 11 new ones. A large number of these new routes are to very popular Greek holiday destinations. We're taking a closer look at these in this issue of Silesia Airport. W kwietniu po raz kolejny przyjęliśmy na pyrzowickim lotnisku pasażerskie Boeingi 747, czyli popularne Jumbo Jety – jedne z największych tego typu maszyn na świecie, o których przeczytacie Państwo w tym numerze Silesia Airport. Warto podkreślić, że fakt ten potwierdza nasze możliwości operacyjne w zakresie obsługi gigantycznych samolotów szerokokadłubowych. Wzrosną one jeszcze bardziej po ukończeniu inwestycji budowy nowej drogi startowej, wchodzącej w ostatnią fazę realizacji. In April, Katowice Airport, once again hosted one of the largest machines in the world – the hugely popular Boeing 747 passenger aircraft. You can read more about Jumbo Jets in this issue of Silesia Airport. It is worth noting that our hosting aircraft such as the 747 confirms Katowice Airport’s operational capabilities in handling these giant wide-bodied aircraft. These capabilities will increase even more when the construction of the new runway, which is now in its final stages, is completed. Życzę Państwu miłej lektury! I sincerely hope you enjoy this issue! SPIS TREŚCI 4 TABLE OF CONTENTS 6Aktualności | News SILESIA AIRPORT 8Wydarzenie | Event REDAKTOR NACZELNY | EDITOR IN-CHIEF Piotr Adamczyk tel.: +48 32 39 27 194 e-mail: [email protected] 10 lat linii lotniczej Wizz Air Wizz Air's 10th anniversary 12 Na wakacje | For the holidays Wielkie greckie wakacje The great Greek holiday 18 Gdzie wyjechać? | Where shall we go? Pomysł na Paryż w 48 godzin Ideas for Paris in 48 hours 23 Park Śląski | Silesian Park RADA PROGRAMOWA | PROGRAMME BOARD Monika Krzykawska Artur Tomasik WYDAWCA | PUBLISHER Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze SA Upper Silesian Aviation Group PRZEKŁAD | TRANSLATION Eva Piotrowska KOREKTA | PROOFREADING Dorota Mańka 25 lat po Okrągłym Stole 25 years after the Round Table SKŁAD I OPRACOWANIE GRAFICZNE TYPESETTING AND GRAPHICS Adam Krawczyk 24Kuchnia | Food OKŁADKA | COVER Adam Krawczyk Paryskie smaki A taste of Paris 28 Okiem spottera | A spotter’s perspective Jumbo Jet – prawdziwy władca przestworzy Jumbo Jet – true ruler of the skies 32 Orzech w niebie | Orzech in the sky VIP. Powiedz czym latasz, a powiem kim jesteś VIP. Show me what you fly, and I’ll tell you who you are 34 Magiczne Śląskie | Magical Silesia Jasne, że Częstochowa! Czestochowa – it's clear! 38Gospodarka | Economy STALI WSPÓŁPRACOWNICY | REGULAR CONTRIBUTORS Dagmara Gdala Michał Jaraczewski Anna Nowak Cezary Orzech Piotr Winkler KONTAKT | CONTACT [email protected] REKLAMA | ADVERTISING GTL-SERVICE sp. z o.o. +48 32 284 50 26, [email protected] MEGA-ART s.c. +48 668 043 002, [email protected] PATRONAT | PATRON Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Marshal Office of the Silesian Voivodeship Przestrzeń dla przyszłości Space for the Future 40Kultura | Culture SPOŁECZNOŚCI KATOWICE AIRPORT KATOWICE AIRPORT ONLINE COMMUNITIES Śląska Fotografia Prasowa 2013 Silesian Press Photo 2013 44 Modny Śląsk | Trendy Silesia Z Katowic do Paryża From Katowice to Paris 48Motoryzacja | Automotive Na co zwrócić uwagę wypożyczając samochód What to look for when renting a car Śląska Organizacja Turystyczna Silesian Tourist Organisation /KatowiceAirport /FlySilesia /KatowiceAirport blog.katowice-airport.com /KatowiceAirport /KatowiceAirport 6 NEWS Budowa nowych nawierzchni lotniskowych W kwietniu br. na pyrzowickim lotnisku ruszyła budowa nowych nawierzchni, realizowana w ramach dwóch zadań. Pierwszym z nich jest budowa nowej płyty postojowej do odladzania statków powietrznych. Zlokalizowana zostanie w południowo-wschodniej części portu. Na płycie równolegle będzie można odladzać dwa samoloty wielkości Airbusa A320 albo Boeinga 737 lub jeden większy, np. Boeinga 747 „Jumbo Jeta”. Całkowita powierzchnia nowych nawierzchni lotniskowych, które powstaną w ramach tej inwestycji, wyniesie ok. 50 tys. m2. Drugim zadaniem jest budowa płyty postojowej dla samolotów cargo oraz drogi kołowania E0. W tym obszarze powstanie łącznie 35 tys. m2 nowych nawierzchni lotniskowych. Na nowej płycie postojowej znajdą się dwa stanowiska dla samolotów kodu C (to np. Airbus A320 / Boeing 737) lub zamiennie dla jednego kodu E (np. Boeinga 747). Sfinalizowanie obu przedsięwzięć planowane jest na koniec czerwca 2015 roku. Obydwa zadania realizowane są poprzez unijny Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (Fundusz Spójności), w ramach projektu który nosi nazwę „Rozbudowa infrastruktury w celu zwiększenia możliwości operacyjnych lotniska MPL Katowice”. Wartość dofinansowania wynosi 50% kosztów kwalifikowanych inwestycji. Z Germanwings do Düsseldorfu Od początku kwietnia br. rejsy na trasie Katowice–Düsseldorf uzupełniają ofertę Germanwings. Niemiecki przewoźnik od poniedziałku do piątku, w południe, realizuje lot z województwa śląskiego do stolicy Nadrenii Północnej-Westfalii, najbardziej zaludnionego landu Niemiec. Samolot tej linii, startując z Pyrzowic o godzinie 12:50, dociera do portu lotniczego Düsseldorf o 14:30. Zgodnie z rozkładem wylot z Düsseldorfu odbywa się o 10:45, a przylot do Katowice Airport o godzinie 12:15. Bilety dostępne są na germanwings.com Construction of new airport surfaces In April, construction of new airport surfaces began at Katowice Airport. This project is made up of two tasks, the first being the construction of a new aircraft de-icing station, which will be located in the south-eastern section of the airfield. Two aircraft the size of the Airbus A320 or Boeing 737 will be able to be de-iced simultaneously, or one larger one aircraft, such as the Boeing 747 ”Jumbo Jet.” The total area of the new airport surfaces that will be constructed as part of this task will be around 50 000 m2. The second task involves the construction of a cargo aircraft apron and taxiway E0. This task will result in a further 35 000 m2 of airport surfaces. The new apron will have two parking positions for Code C (eg. Airbus A320 or Boeing 737) or alternatively, one Code E aircraft (eg. Boeing 747). Both projects are scheduled to be completed by the end of June, 2015 and are implemented by the EU Operational Programme Infrastructure and Environment (Cohesion Fund) as part of the ”Development of infrastructure in order to increase the operational capacity Katowice International Airport” programme. Fifty percent of eligible investments will be subsidised. Germanwings to Düsseldorf From the beginning of April this year, Germanwings is offering services on the Katowice–Düsseldorf route. The German carrier flies from Silesia to the capital of North Rhine-Westphalia, Germany’s most populous state, every day from Monday to Friday, at noon. The Germanwings aircraft, takes off from Katowice at 12:50 pm and arrives in Düsseldorf at 2:30 pm. According to the timetable, flights to Katowice depart from Düsseldorf at 10:45 am, arriving at Katowice Airport at 12:15 pm. Tickets are available at germanwings.com fot. Piotr Adamczyk (2), Jakub Krawczyk (2) AKTUALNOŚCI AKTUALNOŚCI 7 NEWS Niecodziennie pożegnania An Extraordinary farewell Jedną z lotniczych tradycji są saluty wodne. Organizuje się je przy wyjątkowych okazjach – inauguracji rejsów nowego przewoźnika na dane lotnisko, czy też pożegnaniach, np. pilotów odchodzących na emeryturę. W Katowice Airport taka specjalna okazja wydarzyła się we wtorek 1 kwietnia br. Właśnie w ten dzień swój ostatni rejs w barwach linii lotniczej Wizz Air odbył przed odejściem na emeryturę kapitan Gopal Shivam. Po przylocie do Pyrzowic czekała na niego niespodzianka w postaci pożegnalnego salutu, który wykonała Lotniskowa Służba Ratowniczo-Gaśnicza. Water salutes are a tradition in aviation, and are used to celebrate special occasions – the launch of a new route by an airline from a given airport, or farewells, such as when a pilot retires. Tuesday, 1 April, saw a special occasion such as this one take place at Katowice Airport – celebrating Captain Gopal Shivam’s final Wizz Air flight prior to retiring. A farewell water salute by the airport’s Rescue and Firefighting Service was awaiting the captain upon landing. Rozbudowa bagażowni w terminalu A zakończona W połowie kwietnia br. zakończyła się rozbudowa bagażowni odlotowej terminalu pasażerskiego A. W ramach przedsięwzięcia wymieniony został na nowy cały system przesyłu bagażu ze stanowisk odprawy biletowo-bagażowej do bagażowni. Ponadto bagażownia została rozbudowana, a jej powierzchnia wzrosła dwukrotnie. W związku z zakończeniem tej inwestycji wszystkie odprawy biletowo-bagażowe na rejsy do krajów strefy Non-Schengen odbywać się będą ponownie w terminalu pasażerskim A. Expansion of the baggage hall in Terminal A completed The expansion of the departures baggage hall in Terminal A was completed mid-April. This included the replacement of the entire luggage conveyor system from check-in desks to the baggage hall. In addition, the baggage hall, itself, was expanded to twice its original size. As this project reached completion, check-in for flights to Non-Schengen zone countries has been resumed in Terminal A. WYDARZENIE 8 EVENT lat linii lotniczej Wizz Air Wizz Air's 10th anniversary TEKST/BY: Piotr Adamczyk niskokosztowych. Jako pierwsza taką decyzję podjęła linia lotnicza Wizz Air. Zarejestrowana w tym czasie na Węgrzech była debiutantką na europejskim niebie. Na swój pierwszy bazowy port menadżerowie Wizz Aira wybrali Katowice Airport. To właśnie na naszym lotnisku rozpoczęli bazowanie swojego pierwszego Airbusa A320 w charakterystycznych, różowo-fioletowych barwach i stąd popularna „Landryna” wykonała swój pierwszy rozkładowy rejs, który odbył się 19 maja 2004 roku do Londynu Luton. Celem Wizz Aira jest łączenie ludzi, tworzenie nowych miejsc pracy, stymulowanie wymiany handlowej oraz rozwoju turystyki pomiędzy krajami, z których oferuje połączenia. Ideę swojej działalności przewoźnik znakomicie wdrożył w Pyrzowicach. Dzięki Wizz Airowi Europa stanęła otworem przed mieszkańcami Polski Południowej. Linia w Katowice Airport systematycznie się rozwija. Od 2004 roku jej tutejsza baza urosła do czterech samolotów w sezonie fot. Artur Nyk, Piotr Komander (2) D ziesięć lat temu rynek lotniczy w Polsce przeszedł prawdziwą rewolucję. Przystąpienie do Unii Europejskiej sprawiło, że w kraju zaczęła obowiązywać zasada otwartego nieba, co umożliwiło wejście na lokalny rynek zagranicznych przewoźników WYDARZENIE Wizz Air przewozi ok. 1,2 mln pasażerów rocznie z/do Katowice Airport Wizz Air handles approx. 1.2 million passengers to/from Katowice Airport jesienno-zimowym i pięciu w wiosenno-letnim. Aktualnie przewoźnik oferuje z pyrzowickiego lotniska 20 tras do 13 państw. Na początku swojej działalności w jego siatce połączeń z Katowice Airport dominowały kierunki do tych regionów Europy, w których znajdowały się duże skupiska Polonii oraz do krajów, które otworzyły rynek pracy dla obywateli Polski po jej wejściu do Unii Europejskiej. Z czasem siatka połączeń Wizz Aira poszerzyła się o kierunki typowo turystyczne, takie jak francuski Grenoble (w sezonie zimowym), Burgas (w sezonie letnim) czy Tel-Awiw, Kutaisi w Gruzji i Neapol (całoroczne). Obecnie Wizz Air jest największym przewoźnikiem w Pyrzowicach. Jego udział w całości ruchu pasażerskiego kształtuje się na poziomie 45%. Rocznie z pyrzowickiej siatki połączeń Wizz Aira korzysta ok. 1,2 mln podróżnych, a jego 9 EVENT Airbusy A320 wykonują w Katowice Airport prawie 8 tys. operacji startów i lądowań. Dzisiaj Wizz Air to lider przewozów w Europie Środkowo-Wschodniej. Dysponuje młodą flotą Airbusów A320, liczącą już 48 maszyn. W sumie ze swoich 19 baz oferuje 300 kierunków łącząc 96 miejsc w 35 krajach. Linia zatrudnia ok. 1700 wykwalifikowanych osób. Wizz Air od początku działalności funkcjonuje w modelu niskokosztowym oferując swoim pasażerom loty po Europie w atrakcyjnych cenach, a jednocześnie dbając o wysoką jakość świadczonych usług. Linia wielokrotnie udoskonalała swój system rezerwacyjny (zapewniający rezerwację biletów w optymalnych cenach) celem dostarczenia jego użytkownikom korzystnych rozwiązań i przejrzystego systemu opłat. Przewoźnik inwestuje też w rozwój aplikacji mobilnych na systemy iOS oraz Android, które umożliwiają zakup biletów, sprawdzenie statusu danego rejsu, czy też odprawę online. Z każdym rokiem Wizz Air zwiększa swoją obecność w krajach Europy Środkowej i Centralnej wprowadzając do floty nowe samoloty, otwierając kolejne bazy oraz powiększając siatkę połączeń, przy tym nieustannie utrzymując wysokie standardy usług świadczonych w niskich cenach. WYDARZENIE Wizz Air’s aim is to connect people, create new jobs, stimulate trade and develop tourism between the countries to which offers connections. This EVENT idea, the carrier implemented in Pyrzowice with great success. Thanks to Wizz Air, Europe opened up to residents of southern Poland. The airline continues to grow steadily at Katowice Airport. Since 2004, the base at our airport has grown to include four aircraft in autumn/winter and five in the springsummer season. Currently, the carrier offers 20 routes to 13 countries from Katowice Airport. At the beginning of its operations, Wizz Air’s network from Katowice Airport mainly foused on the regions of Europe boasting large clusters of Polish people and countries that had opened up their labor markets to Polish citizens following its entry into the European Union. Over time, Wizz Air’s network expanded to include typically tourist destinations, such as the Grenoble (in winter), Burgas (in summer) or Tel-Aviv, Kutaisi in Georgia and Naples (year-round). Currently, Wizz Air is the largest airline operating at Katowice Airport. Its share in total passenger traffic is at a level of 45%. Annually, 1.2 million passengers use Wizz Air’s network from Pyrzowice, and its Airbus A320 aircraft perform almost 8 000 operations (take offs and landings) at Katowice Airport. Today Wizz Air is a leader in terms of transport in Central and Eastern Europe, boasting a young fleet of 48 Airbus A320 aircraft. Overall, from its 19 bases, the airline offers 300 routes connecting 96 destinations in 35 countries. The airline also employs a qualified staff of approximately 1 700. From the very outset, Wizz Air has operated using a low-cost model, offering its passengers flights to Europe at affordable prices, while ensuring a high quality of services. The airline has repeatedly fine-tuned its reservation system, ensuring ticket bookingas at optimal prices, in order to provide its passengers with great solutions and a transparent pricing system. The carrier is also investing in the development of mobile applications for iOS and Android systems that allow passengers to purchase tickets, check the status of a particular flight or check in online. With every year, Wizz Air is increasing its presence in Central and Eastern Europe by adding new aircraft to its fleet, opening additonal bases and expanding its network of connections, while constantly maintaining high standards of services at low prices. fot. Artur Nyk, Piotr Komander Ten years ago, the aviation industry in Poland underwent a true revolution. Accession to the European Union meant that the open skies principle began to apply here, allowing foreign low-cost carriers entry onto the local market. The first to decide to make the most if this was Wizz Air. Registered in Hungary, Wizz Air was a newcomer to Europe’s skies. As its first base, Wizz Air’s management chose Katowice Airport. It is at our airport that the carrier based its first Airbus A320 in the characteristic pink and purple livery and this is where the popular ”Landryna” (sweet – eng) performed its first scheduled flight, on 19 May, 2004, to London Luton. 10 NA WAKACJE 12 FOR THE HOLIDAYS Wielkie greckie wakacje The great Greek holiday G reckie kierunki od lat znajdują się w czołówce miejsc, do których podróżuje się na wakacje z Pyrzowic. Taki wybór wcale nie dziwi, bowiem kraj ten oferuje w sezonie wymarzoną pogodę: od maja do września średnia temperatura powietrza nie spada poniżej 24°C, średnia liczba godzin słonecznych w ciągu dnia oscyluje wokół 10, a temperatura wody od 19°C w maju do nawet 25°C w miesiącach letnich. Grecja to też smaczna kuchnia, dobra infrastruktura hotelowa i piękne krajobrazy. Fani turystyki objazdowej także znajdą tu coś dla siebie, w końcu państwo to uważane jest za kolebkę europejskiej cywilizacji. Greek destinations have for years been at the forefront of places where holidaymakers flock to from Katowice Airport. This choice is not at all surprising, as the country offers excellent weather during the holiday season. From May to September, the average air temperature doesn’t fall below 24°C, it boasts 10 hours of sunshine every day and the water temperature ranges from about 19°C in May up to 25°C in the summer months. Greece is also a country of amazing cuisine, good hotel infrastructure and beautiful scenery. The fact that Greece is considered to be the cradle of European civilisation is particularly good news for those who enjoy package tours. fot. archiwum Grecos Holiday, istockphoto.com TEKST/BY: Piotr Adamczyk NA WAKACJE 13 FOR THE HOLIDAYS W tym roku oferta biur podróży i touroperatorów dotycząca wakacji w Grecji z wylotem z Pyrzowic jest bardzo bogata i obejmuje 14 kierunków, w tym aż 6 nowości. Znanymi z poprzednich sezonów miejscami wypoczynku są Chalkidiki, Chania oraz Heraklion na Krecie, a także 5 innych wysp: Kefalonia, Korfu, Kos, Rodos i Zakynthos. Nowe destynacje to Attyka, Itaka, Lefkada, Riwiera Olimpijska, półwysep Peloponez i Thassos. Przyjrzymy im się bliżej. This year, the offer from travel agents and tour operators of holidays in Greece, departing from Katowice Airport includes 14 destinations – with 6 new ones. The popular resort areas from previous seasons like Chalkidiki, Chania and Heraklion on Crete, and 5 other islands – Kefalonia, Corfu, Kos, Rhodes and Zakynthos, are all available again this year. The new destinations are Attica, Ithaca, Lefkada, the Olympic Riviera, the Peloponnese Peninsula and Thassos. Let’s take a closer look at these. ATTYKA, nazywana Riwierą Ateńską, położona jest w południowej części Grecji, na półwyspie oblanym wodami Morza Egejskiego, tuż przy stolicy tego państwa. Z tego powodu stanowi znakomitą lokalizację dla wszystkich, którzy chcą zwiedzić zabytki Aten. Będąc tu warto wybrać się na przylądek Sunion, gdzie na szczycie stromej skarpy znajduje się świątynia Posejdona. Szczególnie zapadnie nam w pamięć pobyt o zachodzie słońca. Godna polecenia jest wizyta na wyspie Egina, bardzo popularnej wśród ateńczyków. Zgodnie z mitologią właśnie tam Zeus uprowadził Ajginę, córkę Asoposa. Jeśli chcemy poczuć klimat greckich miasteczek, odwiedźmy Nea Makri, Mati, Vravronę, Anavyssos lub osławiony Maraton, gdzie Grecy stoczyli zwycięską bitwę z perskim najeźdźcą. Spędzając wakacje w Attyce możemy skorzystać z różnych form aktywnego wypoczynku, takich jak windsurfing, wyprawy rowerowe czy trekkingowe wędrówki po pobliskich wzgórzach. ATTICA, often referred to as the Athens Riviera, is located in the southern part of Greece, on a peninsula on the Aegean Sea, right near the nation’s capital. This makes it an excellent holiday destination for those who are also interested in visiting the sights of Athens. While here, it’s worth visiting Cape Sounion, where the temple of Poseidon sits on top of a steep promontory. Seeing the sunset here will stay in your memories for years to come. It’s also worth exploring the island of Aegina, which is popular among Athenians. It is here that, according to mythology, Zeus kidnapped Aegina, Asopos’ daughter. If you want to enjoy the charming atmosphere of Greek towns, it’s worth visiting the townships of Nea Makri, Mati, Vravron, Anavyssos or the famous Marathon, where the Greeks fought a victorious battle against Persian invaders. Spending holidays in Attica, we can also try a variety of leisure activities, such as windsurfing, cycling or trekking in the nearby hills. Attyka to doskonała lokalizacja, aby zwiedzić zabytki Aten Druga grecka nowość z Pyrzowic to wyspa ITAKA. Mimo iż położona nad Morzem Jońskim, u zachodnich wybrzeży Grecji, nie jest jeszcze modna wśród turystów, co gwarantuje ucieczkę od gwaru i tłumu ludzi. Ma wiele innych atutów, wśród nich Attica is the best place from which to visit the historic monuments of Athens Another new holiday destination available from Katowice Airport this year, is the Greek island of ITHACA. Despite sitting in the Ionian Sea, off the west coast of Greece, Ithaca isn’t trendy yet among tourists. So, for now, this guarantees the NA WAKACJE 14 FOR THE HOLIDAYS Itaka | Ithaca LEFKADĘ, trzecią nowość, nie bez przyczyny określa się jako grecką wyspę marzeń. Położona w archipelagu Wysp Jońskich pozwala spędzić wakacje blisko natury. Miejsce pełne jest krajobrazowych kontrastów. W zachodniej części zetkniemy się z klifami i klimatycznymi plażami z jasnych, drobnych kamyczków. Z kolei wschód to zielone wzgórza schodzące do morza oraz przepiękne widoki na okoliczne wyspy, m.in. Meganisi, Madouri, Skorpidi, Sparti i Skorpios. Ta ostatnia jeszcze niedawno należała do rodu Onasisów. Na południu Lefkady można znaleźć urokliwe zatoczki, którym uroku dodają białe plaże i rozbijające się o brzeg fale krystalicznie czystych wód Morza Jońskiego. Urlop z pewnością umilą nam wyprawy do najciekawszych zakątków wyspy. Warto i należy odwiedzić czarujące wodospady Ronies, ozdobiony latarnią przylądek Lefkatas, a także zachwycającą plażę Porto Katsiki, znaną w całej Europie. Jeśli zapragniemy poczuć odrobinę adrenaliny, możemy skorzystać z aktywnych form wypoczynku. Lefkada uważana jest za jedno z najlepszych miejsc do uprawiania windsurfingu i dysponuje świetną bazą dla fanów tej dyscypliny. Popularne są również, zwłaszcza w zachodniej części wyspy, rozmaite sporty motorowodne, kitesurfing czy paralotniarstwo. Żeby poznać czwarty nowy grecki kierunek czarterowy z Pyrzowic, musimy przeskoczyć na wschodnie wybrzeże, nad Zatokę Termajską Morza Egejskiego, gdzie znajduje się kilkudzie- visitors the possibility to escape from the bustle of holidaying hordes. It has many advantages, including beautiful, wild beaches, secluded bays, charming towns and cosy hotels offering a high standard of service. While on Ithaca, you need to visit the island’s capital, Vathi. There we’ll find a gorgeous, picturesque harbour with its many tavernas and shops, as well as historical attractions, such as the fascinating archaeological museum. Don’t forget to also stop in for a look around the fishing village of Frikes – preferably in the morning, when the harbour is filled with fishing boats and the village comes to life. LEFKADA, the third new destination in our offer, is not without reason referred to as the Greek island of dreams. Located in the archipelago of the Ionian Islands, Lefkada gives you the opportunity to spend your holiday close to nature. The island is a study in landscape contrasts. Visitors to the western section are confronted with cliffs and beaches are charming and covered with small light-coloured pebbles. The eastern section, in turn, is made up of green verdant hills descending to the sea and offering spectacular views of the surrounding islands, including Meganisi, Madouri, Skorpidi, Sparti and Skorpios. The latter, until recently, belonged to the Onasis family. Just south of Lefkada, there are small coves, with white beaches and thecrystal clear waters of the of the Ionian Sea. Visiting the all the charming places strewn throughout the island, will most certainly enrich our holiday. It’s worth visiting the stunning Ronies waterfalls, the cape of Lefkatas with its postcard-perfect lighthouse, and the beach at Porto Katsiki, renowned throughout Europe. If you feel you need an adrenaline hit, you can try many different active forms of recreation. Lefkada is considered one of the best places for windsurfing. All manner of powerboating sports, kitesurfing and paragliding are also popular, particularly in the western part of the island. fot. archiwum Grecos Holiday, istockphoto.com piękne, dzikie plaże, zaciszne zatoki, urokliwe miasteczka i kameralne hotele o wysokim standardzie. Przebywając na Itace koniecznie należy wybrać się do stolicy wyspy, Vathi. Odnajdziemy tam malowniczy port z licznymi tawernami i sklepikami oraz historyczne atrakcje, np. ciekawe muzeum archeologiczne. Zajrzyjmy też do rybackiej wioski Frikes, najlepiej o poranku, kiedy przystań wypełniona kutrami budzi się do życia. NA WAKACJE 15 FOR THE HOLIDAYS Lefkada sięciokilometrowy pas plaż nazywany RIWIERĄ OLIMPIJSKĄ. Mamy tu zapewniony niezapomniany, egzotyczny wypoczynek i przepiękne krajobrazy kreowane przez otaczające nas góry, w tym tę najważniejszą, Olimp. Jak to bywa w Grecji, słodkie leniuchowanie na plaży możemy dzielić z wyjazdami turystycznymi. W pobliżu riwiery położonych jest kilka miejsc, które koniecznie trzeba odwiedzić. Przede wszystkim Park Narodowy Góry Olimp, stanowisko archeologiczne z ruinami starożytnego miasta w Dion, Meteory, czyli zabytkowe monastyry, niemal zawieszone w chmurach oraz Ano Skotina – osadę na wysokości 750 m n.p.m., z kamiennymi domami zbudowanymi w XVII i XVIII wieku. Warto również zajrzeć do nieodległych Salonik, magicznego, bizantyjskiego miasta, które nigdy nie zasypia. Jeżeli pragniemy aktywnie wypocząć, czeka na nas dobrze przygotowana baza windsurfingowa, ale możemy tutaj także ponurkować. Z kolei fani wspinaczki skałkowej odnajdą wiele prostych, jak i bardzo trudnych tras do przejścia. Piąta nowość to PELOPONEZ POŁUDNIOWY. Jak wskazuje nazwa – zlokalizowany w południowej części Grecji, na styku Morza Jońskiego z Egejskim. Półwysep uważany jest za najbardziej zróżnicowany krajobrazowo region tego kraju, bo zielone gaje, oliwne i pomarańczowe, sąsiadują z wysokimi górami poprzecinanymi wąwozami oraz z pięknymi plażami. Charakteryzuje się też największym nasyceniem najsłynniejszych zabytków Grecji. Koniecznie należy z tego skorzystać i odwiedzić Spartę – stolicę królestwa Leonidasa, czy też Olimpię, gdzie po raz pierwszy odbyły się panhelleńskie igrzyska. W planie zwiedzania atrakcji turystycznych Peloponezu trzeba uwzględnić antyczną Messini. To zamieszkałe przez starożytnych Greków i Rzymian miasto skrywa jeszcze wiele tajemnic, dlatego trwają tu intensywne prace archeologiczne, którym można się przyglądać. Jeśli starczy nam czasu, wybierzmy się zobaczyć ogromną cytadelę To find out more about the fourth new Greek charter destination from Katowice Airport, we need to jump to the eastern coast, to the Thermaikos Gulf on the Aegean Sea, to the extensive many-kilometre-long stretches of beaches called THE OLYMPIC RIVIERA. Here, we are guaranteed memorable, exotic holidays with stunning landscapes of the surrounding mountains, including the most important, Mt Olympus. As with so many places in Greece, we can combine lazing on the beach with tourist excursions. There are several places that you need to visit in the vicinity of the Riviera. First of all, there’s Olympus Mountain National Park, the archaeological ruins in the ancient city of Dion, the complex of historic monasteries in Meteora which seem to be almost suspended in the clouds, and Ano Skotina – a village 750 m above sea level, with stone houses dating back to the seventeenth and eighteenth centuries. It’s also worth dropping into nearby Thessaloniki, the magical Byzantine city that never sleeps. If you want spend your time actively, this is where you can windsurf - but its also a great place to go diving. If you’re more into rock climbing, there are all manner of climbing routes to choose from – from simple to extremely difficult terrains. The fifth new Greek destination is SOUTH PELOPONNESE. As the name suggests – it’s located in the southern part of Greece, where the Ionian and Aegean Seas meet. The peninsula is considered the most scenically diverse region in the entire country, owing to the olive and orange groves, adjacent to high mountains cut by gorges and beautiful beaches. It also has the largest number of famous monuments in Greece, in the one area. Be sure to take advantage of this and visit Sparta – the capital of the kingdom of Leonidas, or Olympia, where the Panhellenic games first took place. You can’t be in Peloponnese and not visit ancient Messini. Inhabited by both the ancient Greeks and Romans, the city continues to hide many secrets, which is why NA WAKACJE 16 FOR THE HOLIDAYS Peloponez Południowy | Southern Peloponnese Ostatnia, szósta nowość to najdalej na północ wysunięta wyspa Grecji, czyli THASSOS. Położona na Morzu Egejskim, 8 km od wybrzeża Tracji, określana jest jako szmaragdowy diament tego akwenu. Przydomek nieprzypadkowy, wynikający z cudownego kontrastu, jakie tworzą zieleń wyspy w połączeniu z wyjątkowym odcieniem otaczających ją wód. Gdy już nacieszymy się miejscowymi plażami (do najsłynniejszych należą Golden Beach, Paradise, Tripiti i Psili Ammos), zajrzyjmy do Limenas – stolicy Thassos. Napotkamy tam malownicze uliczki, piękną promenadę i liczne tawerny. Wybierzmy się też do klasztoru Moni Archangelou (Michała Archanioła) w pobliżu miejscowości Aliki. Warto również wypożyczyć samochód i pojechać na wycieczkę w stronę najwyższego szczytu wyspy, wznoszącego się na wysokość 1204 m n.p.m. Ipsarionu. Wybór i różnorodność tegorocznych greckich kierunków z pyrzowickiego lotniska jest niezwykle bogaty, pora więc podjąć decyzję, w której części tego kraju chcemy wypocząć. Zapraszamy na wielkie greckie wakacje z Katowice Airport! archaeological excavation is continuously being carried out and you can watch and observe the digs. If you have enough time, it's worth visiting the enormous citadel in Methoni and the Venetian fortress in Koroni. If you want to enjoy water sports in the Peloponnese region, that of course is not a problem, because strewn along the coast are diving and windsurfing equipment rentals. The sixth, and final, new destination this year is Greece’s most northerly island, THASSOS. Sitting in the Aegean Sea, 8 km from the coast of Thrace, it’s often referred to as the basin’s emerald. This name is by no means accidental. It takes just one look at the amazing contrast of the green of the island, combined with the unique shade of the surrounding waters, to see why. Once you enjoy the the local beaches (the most famous are Golden Beach, Paradise, Tripiti and Psili Ammos), it’s time to visit Limenas – the capital of Thassos. Charming streets, the stunning promenade and many taverns. Take a look into the Moni Archangelou Monastery (Michael the Archangel) near the village of Aliki. You should also hire a car and take a trip towards the highest peak of the island, rising to a height of 1 204 m above sea level, Mt Ipsarion. The choice and diversity of this year's offer of Greek destinations from Katowice Airport is extremely diverse and there’s something for everyone. All you need to do is decide where you’d like to enjoy your holiday! Make your decision now and enjoy a great Greek holiday from Katowice Airport! fot. archiwum Grecos Holiday w Methoni i wenecką twierdzę w Koroni. Gdybyśmy zapragnęli uprawiać sporty wodne, na Peloponezie nie będzie z tym problemu, gdyż na całym wybrzeżu znajdziemy wypożyczalnie sprzętu do nurkowania lub windsurfingu. GDZIE WYJECHAĆ? 18 WHERE SHALL WE GO? Pomysł na Paryż w 48 godzin Ideas for Paris in 48 hours fot. istockphoto.com, shutterstock.com TEKST/BY: Anna Nowak GDZIE WYJECHAĆ? PARYŻ WYDAJE SIĘ BYĆ MOLOCHEM, TRUDNYM DO OGARNIĘCIA WZROKIEM CZY SPACEREM. W RZECZYWISTOŚCI NIE JEST TO AŻ TAK GIGANTYCZNE MIASTO. CO CIEKAWE, W JEGO GRANICACH ADMINISTRACYJNYCH MIESZKA MNIEJ LUDZI NIŻ W AGLOMERACJI ŚLĄSKIEJ. PIERŚCIEŃ AUTOSTRADY OBWODOWEJ WYZNACZA OBSZAR, NA KTÓRYM ŻYJE 2 MLN OSÓB. JEŚLI DOBRZE ROZPLANUJEMY ZWIEDZANIE, POWINNIŚMY BYĆ ZADOWOLENI ZE SWOICH ODWIEDZIN W STOLICY FRANCJI PODCZAS 2 DNI. Po Paryżu poruszać się możemy tramwajami (trzy linie), autobusami (po mieście jeżdżą numery dwucyfrowe, na przedmieściach trzycyfrowe), połączonym z liniami metra szybkim pociągiem miejskim RER (na przedmieściach) i metrem, które ma kilkanaście linii oznaczonych różnymi kolorami. Metro nie kursuje przez całą dobę (jedynie od 5:30 do 1:20), ale i tak je polecamy, jest niezbędne zwłaszcza przy intensywnym zwiedzaniu. 19 WHERE SHALL WE GO? lub Kładką Artystów (Passerelle des Arts), z której rozciąga się najpiękniejszy widok na tę część miasta. Korzystnie jest rozpocząć zwiedzanie od wyspy Cité, ponieważ dzięki temu, smakując Paryż na śniadanie, możemy podjąć decyzję dokąd się udamy. Wybór ogromny, ale pójdźmy południowym brzegiem przez Dzielnicę Łacińską, dużo bardziej zabudowaną, zbitą, z większą liczbą wąskich uliczek niż część północna. Odbijając od niej na zachód naszym celem może być (jeśli lubimy architekturę) gotycki kościółek Saint-Germain-des-Prés, długo znajdujący się poza granicami miasta. Znacznie leniwiej odbędziemy spacer wzdłuż Sekwany z przystankami pod Instytutem Francuskim i Muzeum d'Orsay – chyba najsłynniejszym w Paryżu, oprócz oczywiście Luwru, zlokalizowanym po drugiej stronie brzegu. Stoimy przed nim patrząc z niedowierzaniem, że w przeszłości był to główny dworzec kolejowy. Geografia miasta nakazuje wręcz spojrzeć na zachód, gdzie majaczy szpikulec wieży Eiffla. Zanim zobaczymy ją z bliska, warto pójść przed Szpital Inwalidów. To najbardziej spektakularna paryska kopuła. Jarzy się złotym blaskiem miejsca, na którym kiedyś zbudowano największy kompleks szpitalny Paryża. Dziś turyści przybywają tu głównie by wspominać militarną potęgę Francji (Muzeum Armii) oraz do grobowca najsłynniejszego Francuza (miejsce pochówku Napoleona). Stąd pod wieżę już rzut kamieniem. Wieża Eiffla, naszym zdaniem, dużo większe wrażenie robi z daleka. Stojąc obok ciężko objąć ją wzrokiem, a co dopiero zmieścić na zdjęciu. Gdy jest szczyt sezonu i środek dnia, pomiędzy czterema stalowymi nogami piętrzą się kolejki do wejścia lub wjazdu na szczyt. Jeśli nad miastem nie ma smogu i jest dobra pogoda warto się wykosztować, by zobaczyć cudowną panoramę Paryża. Według nas najpiękniejszy widok na wieżę rozpościera się z drugiej strony rzeki, przy Pałacu Chaillot, z górnej części Ogrodów Trocadero. Tam znowu możemy skorzystać z metra i wybrać na koniec dnia albo futurystyczną, świetnie prezentującą się dzielnicę La Defénse (na zachód), albo udać się w kierunku Luwru. W jednym i drugim przypadku miniemy po drodze Łuk Triumfalny. Nie będziemy mieli żadnych problemów, aby wdrapać się na jego dach – platformę widokową. Stąd również zrobimy atrakcyjne, panoramiczne zdjęcia Paryża, zwłaszcza po zmierz- Dzień pierwszy Wszystkie najważniejsze atrakcje turystyczne Paryża znajdują się w jego sercu, czyli rozkładają się po obu brzegach Sekwany, ze szczególnym uwzględnieniem Île de la Cité i to od niej warto rozpocząć wędrówkę. Podłużna niczym statek wyspa była areną pierwszego osadnictwa na tym terenie. Najpierw zamieszkiwało ją plemię Paryzjów, potem Rzymianie, w końcu stała się stolicą Merowingów. Tutaj właśnie, pomiędzy dwoma odnogami rzeki, znajdują się absolutne hity miasta, takie jak katedra Notre-Dame z zachwycającym wnętrzem i zjawiskową fasadą, powstałe w XIII wieku, ale przebudowywane Conciergerie, urzekająca czystym gotykiem dwukondygnacyjna Sainte-Chapelle czy ostatnie już autentycznie średniowieczne uliczki Paryża. Co chwilę po Sekwanie mkną turystyczne łodzie-restauracje. Wiele z nich przepływa pod słynnym Nowym Mostem (Pont Neuf) Wnętrze katedry Notre-Dame | Inside the Notre-Dame Cathedral chu. Potem proponujemy długi, wieczorny spacer wzdłuż Pól Elizejskich, aż do Placu de la Concorde, a następnie przez Ogrody Tuileries, póki nie są zamknięte, pod Luwr. Nigdzie nocne zdjęcia Paryża nie wychodzą tak wspaniale, jak przed charakterystyczną, szklaną piramidą wybudowaną na dziedzińcu muzeum. Wrócimy tu na zwiedzanie jutro. Dzień drugi Musimy sobie jasno powiedzieć, że mając do dyspozycji dwa dni w Paryżu i chcąc przy tym wstąpić do Luwru, należy pójść na pewne kompromisy (podobnie jest w przypadku zwiedzania Muzeum Brytyjskiego w trakcie 48 godzin pobytu w Londynie). Żeby nie żałować, trzeba w Luwrze spędzić przynajmniej pół dnia. Ale co zrobić, by zobaczyć w mieście coś jeszcze? Mamy na to sposób: spróbujmy bardzo wcześnie wstać i udać się do jednej z tzw. romantycznych dzielnic Paryża, związanych z artystyczną bohemą oraz wieloma znanymi w świecie nazwiskami. Są to Montparnasse, Montmartre i Marais. Chyba najlepiej zdecydować się na dwugodzinny spacer po słynnym Montmartre, bowiem ze wzgórza z białą bryłą Bazyliki Sacré- 20 WHERE SHALL WE GO? -Coeur będziemy podziwiać fantastyczny świt nad Paryżem. Mamy godzinę siódmą rano, więc zanim oddalimy się w stronę Luwru, możemy przysiąść na kawę i bagietkę lub grzanki z konfiturami. Marais z kolei to dzielnica dla miłujących spokój. Łatwo do niej dotrzeć kierując się na wschód z okolic Centrum Pompidou (z zewnątrz robiącym ogromne wrażenie) Główne wejście do Luwru prowadzi przez szklaną piramidę The main entry into the Louvre is through the glass pyramid i zatracić się w miejscu, gdzie życie, nawet w sezonie, toczy się powolnym rytmem. Tutaj rekomendujemy odwiedzić Muzeum Miejskie. A tym, którzy lubią pospać i szukają wytchnienia... w sobotnie i niedzielne poranki proponujemy udać się do jednej z obrzeżnych dzielnic Paryża. Tam, na tradycyjnym targu połączonym z jarmarkiem, spróbujemy ekologicznych, lokalnych produktów i będziemy mogli przebierać w dziesiątkach rodzajów serów. Tak jest np. w Montrouge, niedaleko Montparnasse. Wróćmy do Luwru. Główne wejście do muzeum prowadzi przez wspomnianą, szklaną piramidę, pod którą rozpoczynamy zwiedzanie. Kolekcje Luwru zgromadzone są w siedmiu działach. Mając pół dnia można zobaczyć przynajmniej najważniejsze dzieła, jak choćby Nike z Samotraki, Mona Lisę pędzla Leonardo da Vinci, Kodeks Hammurabiego i Wenus z Milo, dlatego pamiętajcie o zdobyciu mapki kompleksu. A potem? Skoro piszemy o pomyśle na Paryż w 2 dni, zapewne trzeba skierować się na jedno z trzech lotnisk stolicy Francji, przy czym podróż na odległe Beauvais zajmie nam ponad godzinę autobusem. Bon voyage! fot. istockphoto.com, istockphoto.com GDZIE WYJECHAĆ? GDZIE WYJECHAĆ? 21 WHERE SHALL WE GO? Łuk Triumfalny | Arc de Triomphe PARIS SEEMS TO BE A DIFFICULT CITY TO GET A GRASP OF. YOU CAN’T TAKE IT ALL IN WITH A SINGLE SWEEP OF THE EYES OR A SHORT STROLL. BUT IT’S NOT SO BIG AT ALL. IN FACT, FEWER PEOPLE LIVE WITHIN ITS ADMINISTRATIVE BOUNDARIES THAN IN THE SILESIAN AGGLOMERATION. THE ORBITAL HIGHWAY DEFINES AN AREA WITH A POPULATION OF 2 MILLION PEOPLE. IF YOU PLAN WELL, YOU CAN DO THE ‘MUST-SEES’ OF THE FRENCH CAPITAL IN TWO DAYS. To get around Paris, you can use trams (three lines), buses (double-digit numbers within the city, and triple-digit numbers in the suburbs), as well as the RER (in the suburbs), and the metro which has several lines designated with different colours. The metro doesn’t run around the clock (there’s a break from 1:20 am – 5:30 am), but it’s the best way to get around particularly if you’re doing an intensive tour of the city. Day 1 All the major tourist attractions in the French capital are in its centre, which straddles the River Seine and Île de la Cité is where our journey begins. Shaped like a ship, this long island is the scene of the city’s first settlement. The area was first inhabited by the Parisii tribe, then the Romans, and later on became the capital of the Merovingian Dynasty. With the river straddling it, Île de la Cité is where you’ll find the absolute highlights of the city – the Cathedral of Notre-Dame, with its stunning interior and phenomenal exterior dating back to the thirteenth century, or the rebuilt Conciergerie, the charming two-storey Gothic Sainte- Chapelle or the medieval streets of Paris. Every few minutes you’ll see tourist restaurant-boats whisking up and down the Seine. Many pass under the famous Pont Neuf (New Bridge) or the Passerelle des Arts (Artists’ Footbridge) which offers the best view of this part of the city. It’s best to start your tour on the Île de la Cité, because here, savouring Paris for breakfast, you can decide and plan where we to go. The choice is enormous, but let’s walk along the southern bank, through the Latin Quarter, which is a lot more densely built-up, compact, with more narrow streets than the northern section. If you turn to the West, you can visit (if architecture’s your thing) the Gothic SaintGermain-des-Prés church, which for a long time was actually outside the city limits. A much more peaceful and lazy walk would be along the river bank with stops at the French Institute and the Musée d' Orsay – probably the most famous museum in Paris, apart from, of course, the Louvre, located on the other side of the Seine. It’s amazing that the building of the Musée d' Orsay was actually the city’s main railway station, in the past. The way that they city GDZIE WYJECHAĆ? lies, it almost forces you to look west to where the Eiffel Tower looms high above the city. Before you see it up close, it’s worth taking a look at the Invalides hospital on the way. This building houses the most spectacular dome in Paris. It gives off a stunning golden glow and showcases the largest hospital complex in Paris. Today, tourists come here to pay tribute to France’s military power (Army Museum) and the tomb of the most famous Frenchman (Napoleon’s burial place). From here, the Eiffel Tower’s just a stone's throw away. The Eiffel Tower, in our opinion, is much more impressive when viewed from a dis- 22 WHERE SHALL WE GO? the other side of the river, from the top of the Trocadero Gardens at Chaillot Palace. From there, again we can take the metro and at the end of the day either visit La Défense (west), or in the direction of the Louvre. In either case, we’ll pass the Arc de Triomphe along the way. Here you’ll have no trouble climbing up to the rooftop viewing-platform. You’re definitely going to get stunning photos of the city’s panorama, particularly after dusk. Photos taken, we suggest now a long evening stroll down the Champs Elysees, to the Place de la Concorde, and then through the Tuileries Gardens, until they close, and through to the Louvre. Nowhere in Paris will you get better night photos than in front of the any major regrets, you need to spend here at least half a day. But what can you do to still see more of the city? There is a way: you need to try and get up very early and get yourself to one of Paris’ so-called romantic districts – those associated with artistic bohemia and many world-renowned names – Montparnasse, Montmartre and Le Marais. It’s probably best to opt for a two-hour walk in the famous Montmartre, because you’ll get an amazing view of the sunrise and watch Paris waking up from the steps of the Sacré-Coeur that sits at its peak. It’s seven o'clock in the morning, so let’s make our way towards the Louvre where we can sit down and enjoy a coffee and a baguette or jam on toast. Bazylika Sacré-Coeur | Sacré-Coeur Basilica tance. When you’re standing right under it, it’s difficult to even take it in with your eyes, let alone your camera’s viewfinder. In the middle of the day, during peak season, there are gigantic queues between the tower’s four steel legs to get to the top (lift or stairs). It’s worth splurging to view the stunning panorama of the city from the top – provided the weather is fine and there’s no smog. Actually, we think the best view of the tower is actually from glass pyramid in the museum’s courtyard. We'll come back here again in the morning. Day 2 We need to make it clear if that you only have two days in Paris and you want to visit the Louvre, then you’re going to have to compromise (the same as wanting to tour the British Museum if you’ve only got 48 hours in London). So you don’t leave with Let's go back to the Louvre. The main entrance to the museum is through the glass pyramid we saw at the end of our first day in Paris. The Louvre’s collections are held in seven sections. With half a day to roam, you can see at least the most important works, such as Nike of Samothrace, Leonardo da Vinci’s Mona Lisa, Code of Hammurabi and the Venus de Milo, so remember to get a map of the complex before you start. And then what next? Well, if we’re only in Paris for 2 days, it’s probably time to head to one of the city’s three airports. The bus trip to Beauvais will take us over an hour. Bon voyage! fot. istockphoto.com, archiwum Parku Śląskiego Le Marais, in turn, is a district for those loving peace and serenity. It's easy to get to it heading east from around the Centre Pompidou (the outside of this building really makes a lasting impression) and lose yourself in an area where life, even in the midst of high season, moves at its own leisurely pace. Here we can recommend visiting the City Museum. For those who like to sleep in ... on Saturday and Sunday mornings we suggest you go to one of Paris’ outer districts. There, you can enjoy the traditional markets and try local organic products and feast your eyes and tastebuds on the dozens of cheeses available. There’s one, for example, in Montrouge, near Montparnasse. PARK ŚLĄSKI 23 SILESIAN PARK 25 lat po Okrągłym Stole wyjątkowa rocznica, wyjątkowy miesiąc 25 years after the Round Table – a unique anniversary, a unique month TEKST/BY: Łukasz Respondek Historycy i politolodzy są zgodni: Okrągły Stół był początkiem przemian w całej Europie Środkowo-Wschodniej. Od tych ważnych wydarzeń mija 25 lat. Jest co świętować. A gdzie najlepiej? Oczywiście w Parku Śląskim, podczas „Czerwca Wolności”. Patronat nad cyklem objął prezydent Bronisław Komorowski. Park Śląski, we współpracy z wieloma partnerami, przez cały miesiąc zaoferuje wydarzenia, które będą miały wolnościowy podtekst. Zacznie się już 1 czerwca od Maratonu Wolności, najdłuższego i najbardziej prestiżowego biegu organizowanego dotąd przez Park Śląski. Na 4 czerwca artysta Michał Kopaniszyn przygotuje Performance Wolności, wodną instalację okraszoną efektami dźwiękowymi i świetlnymi. Miłośnicy polskiego filmu w każdy czerwcowy piątek znajdą coś dla siebie. Na wyspie przy Kanale Regatowym zaplanowano projekcje w ramach Kina Wolności. Największym wydarzeniem muzycznym będzie jubileusz 35-lecia Dżemu (7 czerwca). 13 czerwca, podczas Debaty o Wolności, w Hali Wystaw „Kapelusz” dyskutować będą wybitni architekci polskiej demokracji, uczestnicy okrągłostołowych obrad. Wśród wielkich czerwcowych wydarzeń będzie też Noc Wolności z „Elką”. Więcej informacji na stronie czerwiecwolnosci.pl PROGRAM „CZERWCA WOLNOŚCI” ”RED FREEDOM” PROGRAM 01.06 Maraton Wolności | Freedom Marathon 04.06 Performance Wolności | Freedom Performance 06–27.06 Kino Wolności | Freedom Cinema 07.06 Koncert Wolności, 35 urodziny zespołu Dżem Freedom Concert, 35th birthday of ”Dżem” 13.06 Debata o Wolności | Freedom Debate 18.06 Drogi do Wolności – sesja popularno-naukowa Roads to Freedom – popular science session 21.06 Noc Wolności z „Elką” | Night of Freedom with the ”Elka” Historians and political scientists are in agreement: the Round Table was the start of changes in all of Central-Eastern Europe. Twenty-five years have passed since those momentous events. And we definitely have something to celebrate. And the best place to celebrate? Silesian Park, of course, during the ”Red Freedom” celebrations. Under the patronage of Poland’s president, Bronislaw Komorowski, Silesian Park in collaboration with many partners, will offer events with freedom as an underlying message. Starting off the procedings on 1 June is the Freedom Marathon, the longest and most prestigious race organised so far at Silesia Park. On 4 June, Michal Kopaniszyn will prepare the Freedom Performance, a water installation with sound effects and a light show. Every Friday in June, lovers of Polish cinema will enjoy the screenings on the island on the Regatta Channel as part of the Freedom Cinema events. The biggest musical event will be held in conjunction with the 35th anniversary of the band Dżem (7 June). The Freedom Debate will be held on 13 June in the ”Hat” Exhibition Hall and will include discussions with prominent architects of Poland’s democracy, the participants of the original Rount Table meeting. Other major events in June will include the Night of Freedom with the ”Elka.” For more information visit: czerwiecwolnosci.pl KUCHNIA 24 FOOD Paryskie smaki A taste of Paris fot. istockphoto.com TEKST/BY: Piotr Adamczyk KUCHNIA Paryż – światowa stolica szyku, elegancji i dobrego smaku. Paryżanie są zakochani w swoim mieście, starają się dobrze wyglądać i równie dobrze jeść. Można im pozazdrościć bogatej tradycji kulinarnej i wagi, jaką przywiązują do spożywania posiłków. Należą one do istotnych aspektów życia wszystkich mieszkańców Francji. Przyjrzymy się więc jak wygląda gastronomiczny rytm życia Paryża. ŚNIADANIA (le petit déjeuner) nie są wyszukane, ale za to zdecydowanie lekkie i smaczne. O świcie na francuskich stołach królują tartinki z masłem i konfiturami. Popularnością cieszą się też płatki owsiane. Do tego soki lub kawa z mlekiem czy cykorią. Herbatę Francuzi piją rzadko. Przez cały dzień, podczas każdego posiłku musi być woda (zazwyczaj z kranu, tu praktycznie wszędzie zdatna do picia) i chrupiąca bagietka. Wbrew pozorom croissanty nie są codzienną częścią porannej diety Francuzów. Oczywiście pojawiają się, ale zwykle w weekendy. Po takiej strawie śmiało można wyruszyć do swoich obowiązków. Głód raczej nie zdąży złapać paryżanina, bo chociaż śniadania wydają się syte, to energię zapewniają kalorie zjedzone w trakcie obfitej kolacji, gdyż właśnie ona jest najważniejszym kulinarnym momentem dnia. Ponadto OBIADY (le déjeuner) spożywa się wcześnie, już pomiędzy godzinami 12:00 a 13:00. W tygodniu raczej poza domem, ponieważ możliwość przygotowania rodzinnego obiadu pojawia się dopiero w sobotę. We Francji nie stanowi to jednak problemu – w każdej miejscowości, małej czy dużej, znajdują się lokale serwujące dania kuchni regionalnej. W Paryżu jest ich niezliczona ilość. Tradycyjny francuski obiad rozpoczynamy przystawką. Otwiera się przed nami wiele możliwości, począwszy od sałatek, skończywszy na zupach. Gdy już pobudzimy swój apetyt, przystępujemy do dania głównego. Będą to delikatne potrawy, w których dominują ryby, makarony oraz warzywa. Trzecią częścią obiadu są sery, co nie dziwi, bo Francuzi je uwielbiają, zresztą zachwyca się nimi 25 FOOD cały świat. Wybór jest ogromny, bowiem liczbę gatunków francuskiego sera szacuje się na co najmniej 400. Desery do obiadu je się rzadko, ta przyjemność zarezerwowana jest na wieczór. Na stole, obok bagietki i wody, którą pije się od małego do każdego posiłku, serwowane są świetne, lokalne wina. Nie każdy paryżanin spożywa lunch w restauracji czy w firmowej stołówce, czasami musi zrobić to w biegu. Z tego powodu coraz bardziej powszechne są różnego rodzaju kanapki. Świeże składniki i pyszne pieczywo powodują, że nawet ta prosta przekąska pozwala smacznie zaspokoić głód. Najważniejszy posiłek dnia podawany jest wieczorem. KOLACJA (le dîner) zaczyna się około godziny 19:00. Nie jest to szybka strawa typu bułka z szynką i serem, ale prawdziwa uczta, w trakcie której celebruje się jedzenie w towarzystwie rodziny, przyjaciół lub znajomych. Znów zaczynamy od przystawki. Najczęściej to różnego rodzaju sałatki, czasami zupy. Te drugie wcale nie są nieodłącznym elementem jadłospisu. Następnie przychodzi czas na danie główne. Kluczowy składnik tej części uczty stanowią rozmaite gatunki mięs, a także ryby i owoce morza, bardzo często spotykane na francuskich stołach. Dodatkiem są zazwyczaj warzywa i jarzyny, mogą pojawić się też ziemniaki w formie purée i coraz bardziej popularne frytki. Nie może oczywiście zabraknąć deski wybornych serów. Ukoronowaniem biesiady jest deser – ciasto, lody czy owoce. Przebywając w Paryżu spróbujmy wpaść w rytm spożywania posiłków od lat uskuteczniany przez mieszkańców Francji. Po pierwsze jest on zdrowy, ponieważ je się w regularnych odstępach czasu, dodatkowo lekkostrawnie, po drugie pozwoli nam poczuć puls życia miasta, który w dużej mierze regulują pory konsumpcji. Bon appétit! 26 FOOD Paris – the world capital of elegance, chic, and good taste. Parisians love their city and do their utmost to look their best and eat well. Others envy the city’s rich culinary traditions and the importance Parisians place on meals and mealtimes. These are at the top of the list of the most important aspects of life among French people. So let’s take a look at Paris’ culinary rhythm of life. washed down with juices, coffee with milk or chicory. The French rarely drink tea. Throughout the day, water must be available at each meal (generally tap water, which is, almost everywhere, drinkable) and a crispy baguette. Contrary to what many may believe, croissants are not part of the everyday morning diet in France. Of course people love to eat them, but usually on weekends. BREAKFAST (Le petit déjeuner) is not generally fancy, but definitely light and tasty. Open jam sandwiches dominate French tables in the early mornings. Oatmeal is also popular, all After a light yet filling breakfast, the rest of the morning’s plans can start in earnest. Parisians are never likely to go hungry, as despite leaving the table sated at breakfast, energy for the rest of the day they'll get at LUNCH (le déjeuner), which is consumed early, between the hours of 12 pm and 1 pm. As a result, during the week, dinners aren’t usually eaten at home and, generally, people only have the opportunity to prepare big, family dinners on weekends. In France, however, this is not a problem – every town, small or large, has at least several places where you eat good quality regional cuisine. In Paris, there are countless places where you can have lunch. The traditional French lunch starts with an entree. This opens up a myriad of opportunities, ranging from salads to soups. Once your appetite has been appropriately whet, it’s time for the main course – delicate dishes, dominated by fish, pasta and vegetables. The third part of the lunch is made up of all manner of cheeses. This is not at all surprising, because the French love their cheeses, and the entire world knows that France is famous for its cheeses. The choice here is enormous, because it is estimated that there are over 400 types of cheese made in France. Desserts are rarely eaten here at lunch time – this pleasure is reserved for the evening. Apart from baguettes and water, which everyone drinks to meals, you’ll find great local wines. Not every Parisian eats lunch in a restaurant or in their company’s cafeteria, sometimes lunch is on the run. For this reason, sandwiches are becoming more and more common. Fresh ingredients and delicious breads make what is usually a tasty snack, into a satisfying meal. The most important meal of the day, however, is served in the evening. DINNER (le dîner) usually starts around 7 pm. This is not a quick ham and cheese on bread type of meal, but a real treat, celebrating food in the company of family, friends or colleagues. Again, we start with appetisers – usually different kinds of salads, and sometimes soups. The latter not being an integral part of the daily menu. Then it’s time for the main course. A key component of this part of the feast is a variety of meats, as well as fish and seafood, which are very common on French dinner tables. These are eaten with vegetable side dishes. Mashed potatoes are often eaten and fries are becoming increasingly more popular. Of course, no meal is complete without a delicious cheese platter. The crowning of the feast, however, is dessert – cake, ice cream or fruit. When you’re in Paris, try getting into the rhythm of eating in the manner perfected by the French. Firstly, because it's healthy because it is at regular intervals and it isn’t stodgy, and secondly, it lets us get a feel for a city, whose day is largely governed by these regular mealtimes. Bon appétit! fot. shutterstock.com KUCHNIA OKIEM SPOTTERA 28 A SPOTTER'S PERSPECTIVE JUMB JET prawdziwy władca przestworzy Jumbo Jet – true ruler of the skies TEKST I ZDJĘCIA/TEXT & PHOTOS: Piotr Winkler OKIEM SPOTTERA T ej maszyny nikomu nie trzeba przedstawiać – to najbardziej rozpoznawalny samolot świata. Jest tak nie tylko za sprawą jego potężnych rozmiarów, ale przede wszystkim dzięki specyficznej, oryginalnej sylwetce. Właśnie charakterystyczny garb przykuwa naszą uwagę i powoduje, że statek wydaje się jeszcze większy, a cztery ogromne silniki potęgują to wrażenie. Konstrukcja Jumbo Jeta niesamowicie działa na wyobraźnię, niektórych śmieszy, innych intryguje. Zapewne wiele osób, widząc taką maszynę, zastanawia się jak samolot z ogromnym garbem może utrzymywać się w powietrzu? Boeing 747, który niedawno obchodził swoje 45 urodziny, zasłużył przez ten czas na miano Queen of the Skies, czyli Królowej Przestworzy. Dla nas, pasjonatów lotnictwa, to niedościgniony wzór, cel obiektywów i obiekt westchnień. Co może trochę dziwić są i tacy, którym Jumbo Jet wyjątkowo się nie podoba. Potoczna nazwa „jumbo jet” pochodzi z jednego z afrykańskich języków, a pierwszy człon znaczy po prostu „słoń”. Przyjęło się, że słowo „jumbo” określa bardzo duży egzemplarz danego rodzaju, czego inspiracją był wielki słoń o imieniu Jumbo, pokazywany w jednym z amerykańskich cyrków. Tak więc Jumbo Jet to Wielgachny Odrzutowiec. Boeing 747 jest szerokokadłubowym, czterosilnikowym samolotem dalekiego zasięgu, w którym po raz pierwszy zastosowano dwa pokłady. Historia modelu sięga roku 1969, kiedy to odbył się jego dziewiczy lot. Rok później Jumbo wszedł do służby cywilnej w barwach amerykańskiej linii Pan Am, która stała się wkrótce największym odbiorcą tych samolotów. Łącznie powstało aż siedem wersji cywilnych oraz dziesiątki konfiguracji przystosowywanych do potrzeb odbiorców. Amerykanie ponadto wyprodukowali specjalne warianty Jumbo Jeta, m.in. VC-25A, czyli zmodyfikowaną, wojskową wersję służącą do przewożenia prezydenta Stanów Zjednoczonych, potocznie zwaną Air Force One (kryptonim nadawany każdej maszynie latającej z prezydentem USA na pokładzie). Najpopularniejszą serią Jumbo Jeta jest wersja -400, która otrzymała winglety i przedłużony pokład górny – właśnie ów słynny garb. Dopóki w 2009 roku nie zakończono produkcji, Boeing dostarczył łącznie blisko 700 egzemplarzy tego wariantu. Obecnie produkuje wersję 747-8 w konfiguracji pasażerskiej oraz towarowej. To największy model ze wszystkich Jumbo Jetów. Seria -8, mimo że nie jest największym samolotem, w walce o gabaryty zdecydowanie wygrywa pod względem długości. Boeing 747-8, jako najdłuższy samolot pasażerski świata, mierzy 76,4 metra długości przy 68,5 szerokości i blisko 20 wysokości, a jego maksymalna masa własna wynosi prawie 450 ton! Jumbo Jet w wersji -8 może zabrać maksymalnie 605 pasażerów, jednak w przypadku konfiguracji trzyklasowej na pokład wejdzie nie więcej niż 467 osób. Zasięg maszyny to imponujące 14 400 kilometrów. Oprócz zwiększonej pojemności względem „czterysetki”, najnowsze Jumbo Jety dysponują bardziej wydajnymi silnikami, są konstruowane z materiałów kompozytowych i mają zmienione końcówki skrzydeł (winglety zostały zastąpione przez wygięte końcówki skrzydeł, zwane wingtipsami). 29 A SPOTTER'S PERSPECTIVE This machine needs no introduction as it is the most recognisable aircraft in the world. This is not only because of its huge size, but primarily due to its unique silhouette. It is that characteristic hump, making the aircraft seem even larger, that catches our attention – and four enormous engines really make a lasting impression. The Jumbo Jet’s construction plays on the imagination. For some people it just looks funny, others are intrigued. Many, upon seeing the machine, wonder how it could possibly stay up in the air with a hump like that? The Boeing 747, which recently celebrated its 45th birthday, deserves the title of Queen of the Skies. For us, aviation enthusiasts, this is the perfect aircraft, the one we love to aim our lenses at and the object of our dreams. This may come as a surprise to those who abjectly dislike the Jumbo Jet as an aircraft. The term ”jumbo jet” comes from an African language, and the first part simply means ”elephant.” It’s now widely accepted that the word ”jumbo” refers to a very large version of a given object, and was inspired by an enormous elephant named Jumbo, which once performed in an American circus. And so the aircraft was dubbed the Jumbo Jet. The Boeing 747 is a wide-body long-haul aircraft with four engines, and was the first have two decks. This model’s history dates back to 1969, when the first 747 took its maiden flight. A year later, the Jumbo Jet entered the civil service in the livery of the American airline, Pan Am, which soon became the largest recipient of these aircraft. All together there have been seven versions of the 747 for civil aviation and dozens of configurations adapted to the needs of customers. Moreover, Americans have produced special versions of the Jumbo Jet, among others, the VC -25A, which is a modified, military version used for transport the President of the United States, and commonly known as Air Force One (the codename assigned to any machine, flying with U.S. President on board.) The most popular version of the Jumbo Jet is the -400 series, which was fitted with winglets and an extended upper deck – that famous hump. Until in 2009, when production of the 747400 ceased, Boeing delivered a total of nearly 700 aircraft of this series. Today, the company manufactures the 747-8 version in both passenger and cargo configurations. This is the largest model of all Jumbo Jets. Despite not being the largest aircraft, in terms of size, the series -8 definitely wins in terms of length. Measuring 76.4 metres, the Boeing 747-8 is the longest passenger aircraft in the world – it’s also 68.5m wide, nearly 20m high and has a maximum take off weight of almost 450 tons! The Jumbo Jet version -8 can carry up to 605 passengers, but in the case of three classconfigurations, it is unable to carry more than 467 passengers on board. The machine boasts an impressive range of 14 400 kilometres. In addition to the increased capacity, in comparison to the ”four-hundred”, the latest Jumbo Jets have more efficient engines, are constructed from composite materials and have different wing ends (winglets were replaced by curved wingtips). Over 45 years, Boeing has produced more than 1,500 copies of the various versions and configurations of the Jumbo OKIEM SPOTTERA Przez 45 lat wyprodukowano ponad 1500 egzemplarzy różnych wersji i konfiguracji Jumbo Jeta. Te legendarne liniowce przewiozły na swych pokładach 80% populacji całego globu, czyli prawie 6 miliardów pasażerów, pokonując dystans 78 miliardów kilometrów (to ponad sto podróży na Księżyc i z powrotem). Katowickie lotnisko może poszczycić się tym, że już kilkanaście razy gościło na swojej płycie Boeingi 747, w większości towarowe. Pierwszy, historyczny przylot do Pyrzowic miał miejsce ponad 10 lat temu, 27 października 2003 roku. Maszyna w wersji -400, przystosowanej do przewozu frachtu, należała do luksemburskiej linii Cargolux. 4 lata później odwiedziła nas 20-letnia wówczas „dwusetka” hiszpańskiego przewoźnika Girjet. W 2008 roku ponownie gościliśmy 747-400F Cargoluxa, a rok potem dwie 30-letnie 747-200F izraelskiego Cargo Air Lines. W rekordowym 2011 roku śląscy spotterzy mieli niesamowitą okazję, rzadką, jeśli w ogóle spotykaną na innych lotniskach w kraju, aby fotografować dwa egzemplarze Jumbo 30 A SPOTTER'S PERSPECTIVE Jeta jednego dnia. 17 czerwca, w kilkugodzinnym odstępie, do Katowice Airport przyleciała para „czterysetek" w barwach amerykańskiej linii Atlas Air. Obie maszyny zabrały cenne ładunki w daleką podróż, aż do Buenos Aires. Co ważne rok wcześniej, w podobnym okresie, do Pyrzowic przybył 747-400F Atlas Aira, tym razem z Seulu. We wrześniu 2011 roku po raz pierwszy lądował pasażerski Jumbo w malowaniu izraelskiej El Al, który na naszym lotnisku bywał jeszcze 7 razy (ostatnio 25 i 30 kwiet- Jet. These legendary liners have transported the equivalent of 80% of the world’s population. That’s nearly 6 billion passengers, and a combined distance of more than 78 million kilometers (more than one hundred trips to the moon and back). nia br.). W mikołajki 2011 roku pojawił się turecki MyCargo, z kolei 20 grudnia również -400F, tym razem należący do National Air Cargo. ago – 27 October 27, 2003. This -400 version machine, adapted to carry freight, belonged to the Cargolux airline of Luxembourg. Four years later, we were visited by a then 20-year-old "two-hundred" of the Spanish carrier, Girjet. In 2008, Katowice Airport once again hosted a Cargolux 747-400F, and a year later, two 30 year-old Israeli Cargo Air Lines 747-200F aircraft. 2011 was a record-breaking year and Silesian Spotters had an amazing opportunity – one that is rare, if ever, encountered at other airports in the country, to photograph two different Jumbo Jets in the one day. June 17, just a few hours apart, a Obecnie w służbie jest blisko 700 Jumbo Jetów różnych typów. Legendarny 747 długo jeszcze będzie gościł na niebie, gdyż Boeing wciąż otrzymuje zamówienia na najnowsze wersje. Oby ten piękny czas dla lotnictwa trwał jak najdłużej, a spotterom pozostaje trzymać kciuki, aby Jumbo Jet był w przyszłości wciąż niemalże stałym elementem naszego lotniska. Katowice airport can boast having already hosted Boeing 747s more than a dozen times, mostly its cargo versions. The first, historic arrival of a Jumbo Jet in Pyrzowice, took place more than 10 years pair of ”four-hundreds” visited Katowice Airport in the livery of American airline, Atlas Air. Both machines took valuable cargo on a long journey, to Buenos Aires. Interestingly, a year earlier, Katowice Airport had hosted an Atlas Air 747-400F at more or less the same time – but from Seoul. In September 2011, the first passenger Jumbo Jet in El Al (Israel) livery landed in Pyrzowice. Since then, it has frequented our airport already 7 times (most recently 25 and 30 April this year). 6 December 2011, a MyCargo (Turkey) Jumbo Jet landed in Pyrzowice, as did another -400F, this time on 20 December and belonging to National Air Cargo. Currently, there are close to 700 Jumbo Jets, of various types, in service. The legendary 747 will continue to fly the skies for a long time, as Boeing continues to receive orders for its latest versions May this amazing time for aviation last for as long as possible. As for plane-spotters, we’ve all got our fingers crossed that the Jumbo Jet will, in the future, become an almost permanent fixture at our airport. TARGI. WYSTAWY. KONFERENCJE. Modern exhibition and conference centre in the largest Polish agglomeration Zapraszamy na targi Your business platform for Poland 17 – 18 maja 2014 AUTO MOTO SHOW - Targi Motoryzacyjne www.motoshow.com.pl 21 – 22 maja 2014 Plac Zabaw - Targi Aranżacji Przestrzeni Rekreacyjnych dla Dzieci i Dorosłych www.targiplaczabaw.pl SAMORZĄD - Targi Usług dla Gmin i Powiatów www.targisamorzad.pl EkoWASTE - Targi Gospodarki Odpadami, Recyklingu i Technik Komunalnych www.ekowaste.pl 25 maja 2014 OldtimerbazaR - Największy Bazar Motocyklowy w Polsce www.oldtimerbazar.pl 27 – 28 maja 2014 Homeland Security www.homelandsecurity.pl 17 – 18 May 2014 AUTO MOTO SHOW - Car Exhibition www.motoshow.com.pl 21 – 22 May 2014 Plac Zabaw - Fair of Recreational Space Arrangement for Children and Adults www.targiplaczabaw.pl SAMORZĄD - Fair of Services for Local Self-Government Units www.targisamorzad.pl EkoWASTE - Fair of Waste Management, Recycling and Municipal Technologies www.ekowaste.pl 25 May 2014 OldtimerbazaR - Biggest Motorcycle Bazaar in Poland www.oldtimerbazar.pl 27 – 28 May 2014 Homeland Security www.homelandsecurity.pl Sosnowiec Expo Silesia Sp. z o.o., ul. Braci Mieroszewskich 124, 41-219 Sosnowiec, tel. +48 32 78 87 500, fax +48 32 78 87 502, e-mail: [email protected] Pełny program targów / Full exhibition calendar at www.exposilesia.pl ORZECH W NIEBIE 32 ORZECH IN THE SKY VIP. Powiedz czym latasz, a powiem kim jesteś VIP. Show me what you fly, and I’ll tell you who you are TEKST/BY: Cezary Orzech Już nie Rolls-Royce, tylko odrzutowiec stał się synonimem bogactwa, w myśl powiedzenia pokaż mi czym jeździsz (latasz), a powiem ci kim jesteś. Jak wielokrotnie podkreślali gospodarze salonów lotniczych, jest to tzw. new dimensions in business travel, czyli nowy wymiar biznesowego podróżowania. Właściciele takiego samolotu raczej nie liczą się z groszem, a cena maszy- The indisputable sign that you’ve ”made it” and belong to the creme-de-la-creme is having your own long-haul passenger aircraft, with the least modestly furnished interior possible. I was lucky enough to see several of these uber-planes at aviation fairs in Paris and Farborough. The largest of these is the massproduced Boeing Business Jet. This aircraft is based on the Boeing 737, which normally carries 140 passengers. Now it has been redesigned to carry only 16 people, with 120m2 of cabin space at their disposal. It’s no longer the Rolls–Royce but the private jet that has become synonymous with wealth, along the lines of ‘show me what you drive (fly), and I’ll tell you who you are’. As the hosts of aviation fairs have repeatedly emphasised, these are ‘new dimensions in business travel’. Owners of aircraft like these are not likely to be those who need to count their pennies, and prices for these aircraft range from several to tens of millions of dol- fot. boeing.mediaroom.com W yznacznikiem przynależności do elity elit jest posiadanie własnego samolotu pasażerskiego dalekiego zasięgu, z wnętrzem zaaranżowanym jak najmniej skromnie. Miałem okazję widzieć kilka takich ekstrasamolotów na salonach lotniczych w Paryżu i Farnborough. Największy z nich produkowany seryjnie to Boeing Business Jet. Powstał na bazie Boeinga 737, który normalnie zabiera na pokład 140 pasażerów. Teraz samolot ten został zaprojektowany do przewozu tylko 16 osób, mających do swojej dyspozycji ok. 120 m2 powierzchni. ORZECH W NIEBIE 33 ORZECH IN THE SKY ny, w zależności od typu, waha się od kilku do kilkudziesięciu milionów dolarów. Do niej należy doliczyć kilkanaście milionów za wyposażenie. Boeing Business Jet był oferowany za prawie 80 mln dolarów. Co za takie pieniądze otrzymują pasażerowie? Przede wszystkim olbrzymi zasięg, ponad 11 tys. kilometrów, co pozwala bez międzylądowania dotrzeć praktycznie wszędzie. Z kolei wspaniałe oprzyrządowanie umożliwia lądowanie prawie w każdych lars. And that’s not counting the several million dollars needed to furnish the interior. The Boeing Business Jet was on sale for almost USD$80 million. warunkach pogodowych. Kabina pilotów wyposażona jest we wszystkie cuda techniki. Ma ciekłokrystaliczne, wielofunkcyjne monitory zamiast dziesiątków zegarów oraz stosowany do niedawna tylko w wojsku ekran HUD (Head-Up Display). Jest to rzutnik wyświetlający najistotniejsze parametry lotu na szybie, który pozwala pilotowi kontrolować rejs bez patrzenia co chwilę na tablicę przyrządów. So what do you get for your money? First of all, the aircraft's huge range of over 11 thousand kilometres, allows passengers to get just about anywhere non-stop. In turn, this aircraft’s amazing instrumentation allows for landing in almost any weather conditions. The cockpit is equipped with all the wonders of technology. It has liquid-crystal multifunctional displays instead of the dozens of instruments and dials, and the HUD (Heads-Up Display) units used, until recently, only by the military. This is a projector that displays the most important flight parameters on the windscreens, allowing the pilot to control the aircraft without having to glance at the instrument panel all the time. Zajrzyjmy do kabiny pasażerskiej. Dominującymi kolorami są beż i brąz we wszystkich odcieniach. Te ciepłe barwy najmniej męczą wzrok, wpływają kojąco, nie nudzą się. Materiały wykończeniowe to naturalna skóra i imitacja drewna. W oczy rzuca się duża ilość płaskich monitorów rozbudowanej sieci komputerowej, które znajdziemy niemalże na każdej szafce, nawet przy barze. Programy telewizji satelitarnej oraz z płyt DVD można oglądać na kilku ponad trzydziestocalowych ekranach. W części reprezentacyjnej, czyli w salonie, jest długi stół konferencyjny z wygodnymi fotelami oraz bar. Salon przylega do kuchni z dwoma zlewami, hermetycznym pojemnikiem na odpadki, niezliczoną ilością szafek, lodówką, maszyną do lodu i piecem elektrycznym, bo w samolotach nie stosuje się kuchenek mikrofalowych. Jedna z dwóch łazienek przylega do sypialni z ogromnym, małżeńskim łożem. W łazience jest umywalka i kabina prysznicowa z wszystkimi bajerami. Miska sedesowa ma zmyślną klapę spełniającą, gdy jest opuszczona, rolę wygodnego fotelika. Wszystkie otwierane części posiadają tak skonstruowane zawiasy, aby nieprzyjemnie nie klapały. Całość uzupełnia gabinet cichej pracy oraz lamus. Załogę stanowią dwaj piloci i steward. Let's now take a look into the passenger cabin. The dominant colors are beige and brown. These warm hues don’t stress the eyes, have a soothing effect on passengers and don’t age and go out of fashion. Natural leather and imitation wood are often used as finishing materials. The large number of flat-screen monitors on just about every cabinet are difficult to miss. They’re even at the bar. Satellite TV programs and DVDs can be viewed on several multiple 30+-inch screens. There is a long conference table with comfortable chairs and a bar in the official part of the cabin, the lounge room. Adjacent to the lounge room is a kitchen with two sinks, an airtight container for waste, numerous cupboards, a fridge, an ice machine and electric oven, because planes do not have microwave ovens. One of the two bathrooms is adjacent to the bedroom with a huge, king-sized bed. The bathroom has a sink and shower with all mod-cons. The seat on the toilet bowl has a clever flap that when lowered, turns it into a comfortable seat. All opening and closing parts in the plane have soft-close hinges to avoid slamming. The office for quiet work and storage room complete the cabin’s layout. The aircraft is crewed by two pilots and a steward. MAGICZNE ŚLĄSKIE 34 MAGICAL SILESIA Jasne, że Częstochowa! Czestochowa – it's clear! Pobyt w Częstochowie, choćby krótki, może wyjść każdemu na zdrowie, bo Częstochowa jest miastem tętniącym życiem. To miejsce, w którym tradycja miesza się z nowoczesnością. Miejsce, gdzie w parkach oraz przytulnych kafejkach odetchniesz od zgiełku i poczujesz energię podczas wielu wiosenno-letnich imprez sportowych czy kulturalnych. Smakujcie Częstochowę w pełnych barwach! A stay in Czestochowa, regardless of how short it may be, can turn out for the best, because Częstochowa is a bustling city full of life. This is a place where tradition mixes with the modern. A place with parks and cozy cafes where you can take a breather, away from the noise, as well as feeling the energy during the many sporting and cultural events held here in spring and summer! ALEJE – TU SIĘ DZIEJE! THE AVENUES – HERE’S WHERE IT’S AT! Na wiosnę i lato w Częstochowie poleca się akcja „Aleje – tu się dzieje!”. To już druga edycja projektu ściśle związanego z Aleją Najświętszej Maryi Panny, czyli główną częstochowską arterią oraz Placem Biegańskiego – miejscami, gdzie koncentruje się kulturalne życie miasta. Aleja powstała na początku XIX wieku łącząc miasto i prowadząc do rozpoznawalnego na całym świecie jasnogórskiego sanktuarium. Stojące przy niej zabytkowe, neoklasyczne kamienice klimatem nawiązują nieco do architektury Wiednia i Berlina. Popularne Aleje do niedawna pełniły przede wszystkim funkcje handlowe i usługowe, Over spring and summer in Częstochowa you can take part in the ”The Avenues – here’s where it’s at” campaign. This is the second edition of a project closely associated with the Avenue of the Bles-sed Virgin Mary, which is Częstochowa’s main arterial road and Biegański Square – places which are the focus of the city’s cultural life. The avenue was developed in the early nineteenth century, linking the city and leading on to world-famous Jasna Gora sanctuary. The neoclassical buildings along the avenue, somewhat allude to the architecture of Vienna and Berlin. fot. Jarosław Respondek, Tomasz Gębuś TEKST/BY: Magda Fijołek MAGICZNE ŚLĄSKIE jednak po remoncie nabierają nowoczesnego i reprezentacyjnego charakteru, stając się równocześnie centrum kulturalnym i rekreacyjnym. W ramach projektu „Aleje – tu się dzieje!” już wkrótce w podwórkach kamienic, kafejkach, klubach i na przyalejowych placykach natkniecie się na muzykujących nie tylko bez prądu tutejszych artystów, ale także na koncerty zespołów i wokalistów, którzy przyjadą specjalnie, by wziąć udział w tej akcji. Wszystko według planu: poniedziałki to spotkania z literatami i podróżnikami, wtorki dedykowane są najmłodszym, w środy będą prezentowane przedstawienia teatralne i kabaretowe, w czwartki rozbrzmiewać będzie jazz, w piątki w swoje podróże zabiorą nas muzycy – Jarosław Woszczyna i Michał Rorat, soboty szykują się artystycznie i sportowo, a w niedziele nad Alejami uniosą się dźwięki muzyki klasycznej. Klimatyczne koncerty odbywać się także będą w alejowych klubach i kawiarniach. Oprócz tego w bramach znajdziecie instalacje plastyczne, na murach dostrzeżecie rozkwitające murale. Jednak to nie wszystko! W Alejach nie zabraknie też dużych wydarzeń, takich jak choćby dwa majowe: Piknik Europejski i Dzień Samorządu Terytorialnego. Zainteresowanych odsyłamy na stronę aleje.czestochowa.pl WKRĘĆ SIĘ W MIASTO! Zanim na dobre rozkręcą się letnie imprezy z muzyką alternatywną, warto do Częstochowy wpaść na festiwalowy „before”, czyli Festiwal Kultury Alternatywnej Frytka OFF. Częstochowianie kochają tę imprezę już od kilku lat. Jest jednym z niewielu festiwali muzycznych odbywających się w samym centrum miasta, przy ulicy Piłsudskiego, zwanej Aleją Frytkową. To miejsce kultowe, bowiem stoi tu kilkanaście pawiloników, w których oferowany jest ziemniaczany rarytas. Właśnie dlatego Festiwal przybrał nazwę „Frytka”. Po przydomku „Off” możecie spodziewać się wyśmienitego miksu alternatywy muzycznej i teatralnej. W tym roku Festiwal odbędzie się 20 i 21 czerwca. Do miasta zawita wówczas czołówka polskiej muzycznej sceny alternatywnej, ale także zagraniczni muzycy, wyjątkowi artyści teatralni, performerzy, tancerze i kuglarze oraz Wielka Parada, która przejdzie Aleją Najświętszej Maryi Panny i narobi sporo pozytywnego hałasu. Przygotujcie się na wspólną zabawę przy brzmieniach Sorry Boys, Meli Koteluk, projektu Waglewski Fisz Emade, Fismolla, 35 MAGICAL SILESIA Until recently, the popular Avenues served primarily commercial functions and provided services, but after being renovated, they became a modern, representative centre for culture and recreation. As part of ”The Avenues – Here’s where it’s at!” campaign, soon the backyards of houses, cafes, clubs and adjoining squares will enjoy not only the accoustic music of local artists, but also for live bands and singers, who will come to participate in this event. All according to plan: Mondays – meetings with writers and travellers, Tuesdays are for the youngsters, Wednesdays will present theatre and cabaret performances, and Thursdays will resound in jazz; on Fridays musicians – Jaroslaw Wax and Michael Rorat will take us with them on their travels, Saturdays are gearing up to be full of arts and sporting endeavours, and on Sundays, the Avenues will awash with the sounds of classical music. There will also be concerts in the main clubs and cafes along the Avenues. The gates to the buildings along the Avenues will host visual installations, murals will bloom on walls. But that's not all! The Avenues will also feature large-scale events, such as the European and Local Government Picnic Day in May. For more information, please visit aleje.czestochowa.pl GET A FEEL FOR THE CITY! Before the summer’s alternative music events get going, it’s worth coming to Częstochowa for the ”before party” – the FRYTKA OFF Festival of Alter- MAGICZNE ŚLĄSKIE MAGICAL SILESIA ZAAPLIKUJ SOBIE CZĘSTOCHOWĘ! Każdy, kto zajrzy do Częstochowy, czy to w Aleje, czy też na Frytkę OFF, a jest posiadaczem smartfona, może wybrać się w wirtualną podróż po naszym mieście. Bezpłatna aplikacja mobilna współpracuje z nowym, rozbudowanym portalem miejskim czestochowa.pl. Z aplikacją swobodnie zwiedzicie Częstochowę, gdyż mobilny przewodnik działa w trybie offline pozwalając na odsłuchanie informacji o danym obiekcie, a dzięki wbudowanemu w telefon aparatowi możliwe jest obejrzenie starych zdjęć. Ponadto program pokazuje wybrane obiekty native Culture. The people of Częstochowa have loved this event for several years. It is one of the few music festivals held right in the city center, on Pilsudski Street, which for the festival’s duration is known as the Frytkowa (Fries) Avenue. This street has reached cult status for the dozens of stalls offering the object of people’s affections – fries. That is why the festival took the name ”Frytka” (fries – eng). The ”Off” in the festival’s title, indicates that you can expect an amazing selection of alternative music and theatre. This year, the festival will take place June 20 and 21. The forefront of Poland’s alternative music scene will visit Częstochowa, but there will also be foreign performers, exceptional theatre artists, dancers and jugglers and the Grand Parade, which will snake its way along the Avenue of the Blessed Virgin Mary will definitely make a lot of very positive noise. Get ready party together with Sorry Boys, Meli Koteluk , project Waglewski Fisz Emade, Fismolla, Novika, Kapelanki and Vermones. Groups from Norway (Hereos & Zeros) and Austria (Gin Ga) will get a chance to try Częstochowa’s fries. Those with an appetite for theatrical experiences will have the opportunity to watch street performances by theater troupes such as Nicoli Theatre, A3 Theatre, Theatre of the Act and Mimo Pantomime Theatre. This year there will also be the opportunity to experience the OFF cinema for the first time under the name ”MultimediaOFF.” The afterparty at the end of the Festival will groove to DJ Agim Dzeljilji and Tom Dogiel from Oszibarack. It promises to be not only delicious but dancelicious as well! In addition, admission to all events is free. Programme details are available at frytkaoff.czestochowa.pl APP YOURSELF TO CZESTOCHOWA! Anyone who drops in to Czestochowa, whether it be to the Avenues or to the Frytka OFF, and has a smartphone, can take a virtual tour of our city. The free mobile app works in conjunction with the new, ex- fot. Jarosław Respondek, Tomasz Gębuś Noviki, Kapelanki i Vermones. Częstochowskich frytek spróbują również zespoły z Norwegii (Heroes & Zeros) i Austrii (Gin Ga). Głodni teatralnych wrażeń będą mieli okazję obejrzeć spektakle uliczne w wykonaniu grup Teatru Nicoli, Teatru A3, Teatru Akt i Teatru Pantomimy Mimo. Będzie też, po raz pierwszy, kino offowe pod nazwą „MultimediaOFF”. Na koniec Festiwalu planujemy didżejskie afterparty z Agimem Dzeljilji i Tomkiem Dogielem z zespołu Őszibarack. Zapowiada się smakowicie i tanecznie! Na dodatek wstęp na wszystkie imprezy jest wolny. Szczegółowy program znajdziecie na stronie frytkaoff.czestochowa.pl 36 37 MAGICZNE ŚLĄSKIE znajdujące się najbliżej naszej lokalizacji. Aplikacja posiada również dane zgromadzone w Miejskim Systemie Informacji Turystycznej, dotyczące m.in. życia kulturalnego, zabytków, gastronomii i aktywnego wypoczynku. Oferuje też gotowe propozycje tras spacerowych i rowerowych po najciekawszych miejscach w Częstochowie i okolicy. Bardzo praktyczną częścią aplikacji jest rozkład jazdy komunikacji miejskiej, z wyszukiwarką podpowiadającą jak najszybciej dotrzeć do określonego punktu. Program można pobrać ze strony Google Play oraz APP Store albo za pośrednictwem strony apk.czestochowa.pl. Dostępny jest także po zeskanowaniu kodu QR znajdującego się obok. Aplikacja współpracuje z unowocześ- nionym portalem miejskim, który ma nowe menu, system prezentowania informacji oraz wszelkiego rodzaju multimediów. Nowa strona Urzędu Miasta Częstochowy zawiera również kalendarz i jest wyposażona w newsletter, dzięki czemu każdy może być informowany o tym, co w danym tygodniu dzieje się w mieście. Z portalu, za sprawą wbudowanego mechanizmu, mogą korzystać osoby niedowidzące. MAGICAL SILESIA panded city website czestochowa.pl. Using the app, visitors can freely go sightseeing, because the mobile guide works offline allowing users to listen to information about a given object, and using the phone’s built-in camera, view old photos of the place or object. In addition, the program shows users places of interest closest the current location. The app also has data collected in the City Tourism Information System and includes information about, cultural events, monuments, cuisine and gastronomy, leisure activities, and suggestions for walking and cycling routes to the most interesting places in Czestochowa and the surrounding area. Another very practical part of the app is the public transport timeta- REKLAMA ble and a searchable option letting users know the quickest way to get from one point to another. The program can be downloaded from Google Play and the APP Store or at apk.czestochowa.pl. It is also available after scanning the QR code below. The app works with the city’s revamped website, which now has a new menu, a new system of presenting information and all manner of multimedia. The new website of the Częstochowa City Council also includes a calendar of events and has a newsletter, to keep people informed about what’s happening in the city in any given week. Thanks to an inbuilt mechanism, the website can also be used by the visually impaired. GOSPODARKA 38 ECONOMY Przestrzeń dla przyszłości Space for the Future TEKST/BY: Iwona Makieła Jednym z ważniejszych atutów Euroterminala jest jego położenie na styku linii szerokotorowej (1520 mm) i normalnotorowej (1435 mm), dzięki czemu istnieje możliwość realizacji przewozu oraz przeładunku towarów w rożnych relacjach (wagon–wagon, wagon–magazyn, wagon–samochód itd.) pomiędzy krajami Dalekiego Wschodu i Azji a krajami Unii Europejskiej. Lokalizacja Euroterminala na przecięciu paneuropejskich korytarzy transportowych III i VI pozwala wykorzystywać jego potencjał w transporcie na linii północ–południe oraz wchód–zachód. Z kolei usytuowanie terminala na obrzeżach Aglomeracji Śląskiej, w miejscu posiadającym wyjątkowe położenie wobec głównych szlaków komunikacyjnych regionu, zarówno w odniesieniu do transportu drogowego, jak i kolejowego, stwarza możliwość efektywnego rozwoju usług logistycznych. Completion is in sight for the multi-stage construction of the International Logistics Centre at Euroterminal Slawkow. The logistics centre will occupy a significant place on the European transport network and play an important part in the European Union's transport policy. One of the major strengths of Euroterminal is its location at the junction of the broad-gauge (1,520 mm) and standard gauge (1435 mm) railway lines, allowing for the transport and transshipment of goods in different combinations (carriage – carriage, carriage – warehouse, carriage – road transport, etc.) between the countries of the Far East and Asia and the European Union. The location of the Euroterminal at the intersection of Pan-European transport corridors III and VI allows for the fullest use of the Euroterminal’s potential in transport on both north–south and east–west axes. Erecting the terminal on the outskirts of the Silesian Agglomeration in a unique location along the region’s major road and rail arterials, creates the possibility of effective development of logistics services. fot. archiwum Euroterminala Sławków sp. z o.o. Na terenie Euroterminala Sławków sp. z o.o. dobiega końca wieloetapowa budowa Międzynarodowego Centrum Logistycznego, wpisującego się w politykę transportową Unii Europejskiej i zajmującego istotne miejsce w europejskiej sieci transportowej. GOSPODARKA Wachlarz możliwości, jakimi dysponuje spółka jest bardzo szeroki – Euroterminal świadczy usługi krajowej i międzynarodowej spedycji kolejowej oraz samochodowej, dysponuje nowoczesną infrastrukturą do przeładunku i składowania kontenerów, towarów masowych, paletyzowanych oraz wyrobów hutniczych. Oferta Euroterminala obejmuje także pełen zakres obsługi celnej ładunków w imporcie i eksporcie przez będącą w naszych strukturach Agencję Celną. Euroterminal stawia przede wszystkim na rozwój działalności związanej z transportem intermodalnym, który odgrywa ogromną rolę w europejskiej polityce transportowej i jest alternatywą przede wszystkim dla transportu drogowego. Nasze plany koncentrują się na pozyskiwaniu partnerów, z którymi będziemy mogli współpracować w zakresie obsługi ładunków skonteneryzowanych. Obecnie Euroterminal realizuje wspólne projekty z największymi firmami na rynku intermodalnym, m.in. Maersk Polska, Eesti Chem, CTL Logistic, Intermodal Express czy Baltic Rail AS. Euroterminal obsługuje między innymi stałe połączenia intermodalne z polskimi portami (Gdańsk, Gdynia), a także z Portem Koper w Słowenii. Z kolei w ramach współpracy w kierunku wschodnim towary ekspediowane są między innymi do Rosji, Kazachstanu czy na Ukrainę. W najbliższym czasie planowane jest zwiększenie liczby obsługiwanych połączeń intermodalnych na odcinku Sławków–Gdańsk i v.v., uruchomienie połączeń z południa Europy do Gdańska via Sławków i v.v. oraz rozwinięcie usług obsługi importu z Rosji i dystrybucja do krajów Unii Europejskiej. Dobiegająca końca inwestycja rozbudowy Euroterminala jest kontynuacją zrealizowanych w ostatnich latach projektów powstania centrum logistycznego w Sławkowie. Wcześniejsze działania związane były z wybudowaniem dwóch kompleksów magazynowych (każdy z dostępem do układu szerokotorowego i normalnotorowego) oraz płyty kontenerowej wraz z całą infrastrukturą techniczną. Obecnie kryta powierzchnia magazynowa wynosi ponad 8 tys. m2, powierzchnia otwarta do składowania towarów masowych 110 tys. m2, a wyrobów hutniczych około 8 tys. m2. Efektem zrealizowania projektu w połowie bieżącego roku będzie możliwość przyjmowania składów całopociągowych, przy obsłudze ładunków skonteneryzowanych, na płycie kontenerowej o powierzchni ponad 33 tys. m2, długości 750 mb. i pojemności 3500 TEU, wyposażonej w dwie suwnice kontenerowe o udźwigu 40 t każda oraz 4 wózki podnośnikowe typu reachstacker. Zdolności przeładunkowe jednostek intermodalnych Euroterminala osiągną poziom ponad 284 tys. TEU na rok. 39 ECONOMY The range of options the group offers is extremely wide – Euroterminal provides domestic and international road and rail freight services, offers modern infrastructure for the handling and storage of steel products, container and bulk or palletised cargo. The Euroterminal offer also includes a full range of import and export customs services with an agency of the Customs Department onsite. Euroterminal is primarily focused on the development of activities related to intermodal transport, which is a significant aspect of the European transport policy and is particularly regarded as an alternative to road transport. Our plans are aimed towards finding partners with whom we can work together in handling containerised cargo. Currently, Euroterminal has joint projects with major companies on the intermodal market, including Maersk Poland, Eesti Chem, CTL Logistics, Intermodal Express and Baltic Rail AS. Euroterminal provides services, such as permanent intermodal connections with the Polish ports (Gdansk, Gdynia), as well as with the Port of Koper in Slovenia. In terms of the eastward movement, goods are transported to eg. Russia, Kazakhstan and Ukraine. More intermodal connections are planned for the nearest future on the Slawkow – Gdansk/ Gdansk - Slawkow route, as well as the launch of connections between southern Europe and Gdansk via Slawkow (and vice versa) and the development of import services from Russia and distribution to countries of the European Union. The Euroterminal expansion investment is a continuation of projects started in previous years, in creation of a logistics center in Slawkow. Earlier activities were associated with the construction of two warehouse storage complexes (each with access to broad- and regular-gauge railway lines) and container terminal floor with full technical infrastructure. Currently, the terminal offers 8 000m2 of covered storage area, 110 000m2 of open storage space for bulk cargo and around 8 000m2 for steel product storage. Upon completion in the middle of this year, Euroterminal will be able to accept and handle full trainloads of containerised cargo on a container terminal floor with an area of over 33 000m2 – 750 metres in length and a capacity of 3 500 TEUs, equipped with two gantry cranes with a capacity of 40 tons each, and four reachstackers. The annual handling capacity of the Euroterminal’s intermodal units will reach a level of more than 284 thousand TEUs. KULTURA 40 CULTURE Śląska Fotografia Prasowa 2013 Silesian Press Photo 2013 TEKST/BY: Monika Wieczorek ZA NAMI 11 EDYCJA KONKURSU, KTÓREGO CELEM JEST DOKUMENTACJA WYDARZEŃ MINIONEGO ROKU I ASYMILACJA ŚRODOWISKA FOTOREPORTERÓW REJESTRUJĄCYCH PRZEMIANY ZACHODZĄCE W OTACZAJĄCEJ NAS RZECZYWISTOŚCI, POSZUKUJĄCYCH NIEZAPOMNIANYCH KADRÓW I WARTYCH UWAGI TEMATÓW. THE 11TH EDITION OF SILESIAN PRESS PHOTO IS OVER FOR ANOTHER YEAR. THIS IS A COMPETITION WHOSE OBJECTIVE IS TO DOCUMENT THE EVENTS OF THE PAST YEAR AND BRING TOGETHER PHOTOGRAPHERS RECORDING THE CHANGES TAKING PLACE IN THE REALITY SURROUNDING THEM, CONSTANTLY SEEKING MEMORABLE PHOTOS AND TOPICS WORTH FOCUSING ON. 1 nagroda: Grzegorz Celejewski za cykl zdjęć wykonany podczas zlotu miłośników parkour w Katowicach 1 prize: Grzegorz Celejewski for his series of photos taken during a parkour rally in Katowice KULTURA W tym roku do Biblioteki Śląskiej wpłynęło 559 prac 52 autorów, w tym zarówno zdjęcia pojedyncze, jak i fotoreportaże. W konkursie, podobnie jak w ubiegłych latach, uczestniczyli nie tylko profesjonalni fotograficy, ale i amatorzy współpracujący z lokalnymi gazetami i portalami internetowymi lub zamieszkali na Śląsku. Podczas obrad wstępnych jury, w skład którego weszli m.in. prof. Marian Oslislo – przewodniczący, kierownik Katedry Projektowania Graficznego Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach, prof. Jan Malicki – dyrektor Biblioteki Śląskiej, przedstawiciele Syndykatu Dziennikarzy Republiki Czeskiej w Ostrawie oraz Związku Polskich Artystów Fotografików, na wysta- 41 CULTURE dolnośląskiego, opolskiego oraz regionów morawsko-śląskiego i ołomunieckiego Republiki Czeskiej) w trakcie obrad końcowych jury wyłoniło laureatów, których poznaliśmy 20 marca 2014 roku podczas uroczystości wręczenia nagród. Pierwszą nagrodę, za cykl zdjęć przedstawiający młodych ludzi podczas zlotu w Katowicach miłośników parkour, czyli sztuki sportowego pokonywania przeszkód w mieście, otrzymał Grzegorz Celejewski, wieloletni fotoreporter „Gazety Wyborczej”. Drugą nagrodę przyznano freelancerowi Marcinowi Urbanowiczowi za cykl zdjęć „Tajemnica dzwonów”. W plastyczny sposób pokazują one ludwisarnię Felczyńskich, w której od ponad 200 lat rene- im. Krystyny Bochenek, otrzymał Roman Koszowski za zdjęcie „Wypas na plaży”, przedstawiające krowę zjadającą „wodorosty” nad Oceanem Spokojnym. Dwie równorzędne Nagrody Specjalne, ufundowane przez Instytucję Kultury Katowice – Miasto Ogrodów, otrzymali Artur Pławski (za cykl zdjęć „Guzik prawda”, będący relacją z Młodzieżowych Mistrzostw Piłki Guzikowej zorganizowanych przez Towarzystwo Miłośników Gier Guzikowych z Poznania) oraz Ireneusz Dorożański (za zdjęcie nr 1 z cyklu „Pielgrzymi”, wykonane podczas dorocznej pielgrzymki mężczyzn do sanktuarium w Piekarach Śląskich, które swą formą przykuło uwagę jury). Po raz czwarty wręczono także Wielki Splendor Śląskiej Fotografii Prasowej – nagrodę przyznawa- 2 nagroda: Marcin Urbanowicz „Tajemnica dzwonów” 2 prize: Marcin Urbanowicz ”The Mystery of Bells” wę konkursową zakwalifikowało 159 zdjęć 30 autorów. Tegoroczne prace cechowała wyjątkowa różnorodność w doborze tematu. Reporterzy skupili swoją uwagę głównie na wydarzeniach politycznych, sportowych i społecznych, utrwalając przede wszystkim miejsca nam bliskie, np.: Częstochowę, Rudę Śląską, Dąbrowę Górniczą, Jaworzno, Chorzów, Piekary Śląskie, Zabrze, Gliwice czy Katowice. Spośród prac artystów z szeroko rozumianego Śląska (województw: śląskiego, sansową techniką wytwarza się dzwony. Trzecie miejsce zajął fotoreporter specjalizujący się w tematyce sportowej, Dariusz Hermiersz, za zdjęcie „Fight Club”. Laureatowi udało się uchwycić w obiektywie niepowtarzalny ułamek sekundy meczu Górnik Zabrze – Polonia Warszawa. Nagrodę Specjalną im. Jana Suchana odebrał Dawid Chalimoniuk za cykl zdjęć „Jestem dziadkiem z Wehrmachtu”. Prace portretujące Ślązaków wcielonych do Wehrmachtu przybliżają trudny temat przymusowej służby wojskowej. Zdecydowaną przewagą głosów nagrodę Czytelników Biblioteki Śląskiej, ufundowaną przez Fundację ną przez Bibliotekę Śląską fotoreporterowi o ogromnym dorobku twórczym, cieszącemu się w środowisku dziennikarskim niepodważalnym autorytetem, a którego dokonania znacznie wzbogacają współczesną kulturę Polski. Tegorocznym laureatem został Stanisław Jakubowski. Najlepsze prace 11 edycji konkursu Śląska Fotografia Prasowa prezentowane były w Galerii Holu Głównego Biblioteki Śląskiej. Wystawę będzie można także oglądać w katowickiej galerii handlowej Silesia City Center i w hali odlotów Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice w Pyrzowicach. KULTURA 42 CULTURE 3 nagroda: Dariusz Hermiesz „Fight Club” 3 prize: Dariusz Hermiesz ”Fight Club” Nagroda specjalna: Dawid Chalimoniuk „Jestem dziadkiem z Wehrmachtu” Special Award: Dawid Chalimoniuk ”I am a Wehrmacht Grandfather” This year, the Silesian Library received 559 works from 52 authors, ranging from single images to photo essays. As in previous years, the competition attracted not just professional photographers but also amateurs working in conjunction with local newspapers and websites or living in Silesia. The jury, made up of among others, prof. Marian Oslislo - Chairman, Head of the Department of Graphic Design at the Academy of Fine Arts in Katowice; prof. Jan Malicki – Director of the Silesian Library, representatives of the The Czech Republic Journalists' Syndicate in Ostrava, and the Union of Polish Art-Photographers, chose 159 images from 30 authors to qualify for the competiton itself. This year's entries, as always addressed an amazing diversity of topics. Photographers focused mainly on political, sports and social events, capturing places close to us, such as : Czestochowa, Ruda Śląska, Dąbrowa Górnicza, Jaworzno, Chorzów, Piekary Śląskie, Zabrze, Gliwice and Katowice. The jury selected winners from artists of what can widely be termed as Silesia (the provinces of Silesia, Lower Silesia, Opole and Moravia-Silesian and Olomouc regions of the Czech Republic). We found out who they were on 20 March 2014, during the awards presentation ceremony. The first prize was awarded to Grzegorz Celejewski, a longtime photojournalist for ”Gazeta Wyborcza”, for his series of photos showing young people at a parkour rally (a type of city-scape obstacle race) in Katowice. Second prize went to Marcin Urbanowicz, a freelancer, for a series of photos entitled ”The Mystery of Bells,” a vivid portrait of the Felczynski foundry which produces bells using 200-year old Renaissance techniques. Third place was taken by Dariusz Hermiersz, a photojournalist specialising in sports for ”Fight Club.” The winner managed to capture on camera an amazing split-second moment of a match between Gornik Zabrze and Polonia Warszawa. The Jan Suchan Special Prize was awarded to KULTURA 43 CULTURE Nagroda czytelników: Roman Koszowski „Wypas na plaży” | Readers’ Award: Roman Koszowski ”Grazing on the Beach” Nagroda specjalna: Artur Pławski „Guzik prawda” Special Award: Artur Pławski ”Button Truth” Nagroda specjalna: Ireneusz Dorożański „Pielgrzymi” Special Award: Ireneusz Dorożański ”Pilgrims” David Chalimoniuk for a series of pictures, ”I am a Wehrmacht grandfather.” The works portraying Silesian men incorporated into the Wehrmacht and draws attention to the difficult subject of forced military service. The vast majority of votes for the Silesian Library Readers Award, sponsored by the Krystyna Bochenek Foundation went to Roman Koszowski for his photo ”Grazing on the Beach,” of a cow eating seaweed on a beach on the Pacific Ocean. Two Special Awards, sponsored by the Institution of Culture of Katowice – City of Gardens, were received by Arthur Pławski (for his series of photos called ”Button Truth,” relaying Youth Button Ball Championship organised by the Association of Button Game Enthusiasts from Poznan) and Ireneusz Dorożański (the form of Image 1 from the ”Pilgrims” series, from the annual men’s pilgrimage to the shrine in Piekary that caught the jury’s attention). The Silesian Library’s Grand Splendor of the Silesian Press Photo was awarded for the fourth time. This prize is awarded to a photojournalist with extensive creative output, one who is an undisputed authority figure in the field and whose works have significantly enriched contemporary Polish culture. This year, the winner was Stanislaw Jakubowski. Highlights of the 11th edition of the Silesian Press Photo Gallery, are showcased in the Main Hall of the Silesian Library. The exhibition will be also be available at Silesia City Center in Katowice and the departure hall at Katowice Airport in Pyrzowice. MODNY ŚLĄSK 44 TRENDY SILESIA Z Katowic do Paryża From Katowice to Paris TEKST/BY: Dagmara Gdala SEMIFINALIST IN THE NOWFASHION & MOD’ART COMPETITION, AWARDED BY ”ELLE” MAGAZINE IN THE YOUNG TALENT CATEGORY, LAUDED BY, FASHION MAGAZINE, AS 2011 FASHION DEBUT, DESIGNER AND STYLIST, WHO RECENTLY PRESENTED HER COLLECTION IN PARIS. WHO IS SOPHIE KULA AND WHAT WAS THE ROAD FROM KATOWICE TO THE RUNWAYS OF PARIS LIKE FOR HER? WE’D LIKE YOU TO MEET ONE OF KATOWICE’S MOST TALENTED AND CREATIVE RESIDENTS, WHO CONTINUES TO WOW THE FASHION WORLD WITH THE ORIGINALITY OF HER DESIGNS. fot. archiwum Sophie Kula, Filip Skronc PÓŁFINALISTKA KONKURSU NOWFASHION & MOD’ART, WYRÓŻNIONA PRZEZ MAGAZYN „ELLE” W KATEGORII MŁODY TALENT, OKRZYKNIĘTA PRZEZ FASHION MAGAZINE MODOWYM DEBIUTEM ROKU 2011, PROJEKTANTKA I STYLISTKA, KTÓRA NIEDAWNO SWOJĄ KOLEKCJĘ PREZENTOWAŁA W PARYŻU. KIM JEST SOPHIE KULA I JAK WYGLĄDAŁA JEJ DROGA Z KATOWIC NA PARYSKIE WYBIEGI? ZAPRASZAMY DO ROZMOWY Z JEDNĄ Z NAJZDOLNIEJSZYCH KATOWICZANEK, KTÓRA WCIĄŻ ZACHWYCA ORYGINALNOŚCIĄ SWOICH POMYSŁÓW. MODNY ŚLĄSK 45 TRENDY SILESIA In one sentence – Who is Sophie Kula? I’m a person who’s fascinated with fashion, designer of my brand Sophie Kula, and apart from that I’m a stylist for shoots, ads and I’m an image stylist. Why fashion? How did your adventures with design begin? My adventure with fashion began when I was still a teenager. At the time, my aunt was a tie and scarf designer for French fashion houses. I was so entranced with her work that I started to learn more and delve deeper into the design method and techniques, and this has continued through to today. You’ve got a new collection. What does Sophie Kula want to show the world with her designs? With every successive collection, I want to continue developing my own style. The designs I present are always positive, in terms of patterns, trimmings and colours. The newest collection, Sweet Memories, refers to childhood memories. Some of these memories are my own, particularly those of my visits to Paris. These memories are reflected, for example in a nod towards French rosettes in my collection. Apart from that I’ve focused on detail: colourful, plastic studs, stars and sequins. All these reminded me of sweets and toys. The main colour is white – a symbol of innocence. This is how I wanted to emphasise children’s carefreeness. Who is your your collection aimed towards? W jednym zdaniu – kim jest Sophie Kula? Jestem fascynatką mody, która projektuje dla swojej młodej marki Sophie Kula, poza tym stylizuje sesje, reklamy i kreuje wizerunek artystów. The collection is aimed towards self-assured women. I design very distinctive items and I’m aware that not everyone is going to feel brave enough to wear them. But this has its positive aspects too because I have a faithful clientele of women who value originality and the high quality of clothing that I guarantee. Dlaczego moda? Jak rozpoczęła się Twoja przygoda z projektowaniem? Your newest collection was presented in Paris. How did this come about and how was it received? Przygodę z modą rozpoczęłam będąc jeszcze nastolatką. Moja ciocia była w tym czasie projektantką wzorów chust i krawatów dla francuskich domów mody. Zachwycona jej pracą sama zaczęłam zagłębiać wiedzę i warsztat w tym temacie, co trwa do dziś. First, the Sweet Memories collection was premiered during the semi finals of the Elite Model Look competition in Warsaw, organised by the French agency. Next, as the only Polish entrant, I presented a part of this collection at the international exhibition of young talents Art Georgia, during the Paris Haute Couture Fashion Week. This exhibition was fruitful in bringing about new contacts and new publications, which could help in opening up the opportunity to work with eg. Concept Stores internationally. The event cemented my belief that there’s interest in what I’m doing and I could make it internationally. Powstała nowa kolekcja. Jaki świat swoimi projektami chce przedstawić Sophie Kula? Każdą kolekcją chcę konsekwentnie rozwijać swój styl. Prezentowane projekty są zawsze pozytywne, zarówno ze względu na wykorzystywane w nich wzory, wykończenia, jak i kolory. Najnowszą kolekcją Sweet Memories, czyli Słodkie Wspomnienia, nawiązuję do wspomnień z dzieciństwa. Trochę do własnych, zwłaszcza wizyt w Paryżu, stąd odniesienia np. do francuskich kotylionów. Poza tym skoncentrowałam się na szczegółach: kolorowych, plastikowych ćwiekach, gwiazdkach i cekinach. Wszystko to przypominało mi słodycze i zabawki. Kolorem wyj- Fashion design is not the only thing you do – you’re also a stylist. Which of these do you find more difficult and do the skills you’ve gained in design come in handy in your work as a stylist? I started my professional career from working as a stylist’s assistant in many different fashion magazines. The experience I MODNY ŚLĄSK ściowym jest biel – symbol niewinności. Tak chciałam zaznaczyć dziecięcą beztroskę. Do kogo kierowana jest Twoja kolekcja? Kolekcja kierowana jest do kobiet pewnych siebie. Projektuję bardzo charakterystyczne rzeczy, mam więc świadomość tego, że nie każdy czuje się wystarczająco odważnie, aby je nosić. Ma to jednak swoje plusy, bo posiadam grono wiernych klientek, ceniących sobie oryginalność i wysoką jakość, którą gwarantuję. 46 TRENDY SILESIA gained has allowed me to now work independently as a stylist and to help artists create their image. A stylist needs to understand the human figure and know how to hide its imperfections. The work of a designer is more complicated because there is an expectation that these clothes will fit everyone perfectly. Designing is more creative and this is probably why I feel so comfortable and so good doing it. Twoja najnowsza kolekcja została zaprezentowana w Paryżu. Jak do tego doszło i jak została wówczas odebrana? Najpierw kolekcja Sweet Memories miała premierę podczas finału konkursu Elite Model Look w Warszawie, zorganizowanego przez francuską agencję. Następnie, jako jedyna Polka, część kolekcji zaprezentowałam na międzynarodowej wystawie młodych talentów Art Georgia, w trakcie Tygodnia Mody Haute Couture w Paryżu. Wystawa ta zaowocowała nowymi kontaktami i publikacjami, co może pomóc mi nawiązać współpracę m.in. z zagranicznymi Concept Store’ami. Wydarzenie utwierdziło mnie w przekonaniu, że to co robię jest interesujące i ma szansę zaistnieć na świecie. Projektowanie to nie jedyne Twoje zajęcie – zajmujesz się również stylizacją. Która z dziedzin sprawia większą trudność i czy umiejętności zdobyte przy projektowaniu przydają się w pracy stylisty? Moja kariera zawodowa zaczęła się od pracy asystentki stylisty w rożnych redakcjach modowych. Dzięki zdobytemu doświadczeniu dziś niezależnie zajmuję się stylizacją, a także kreacją wizerunku artystów. Od trzech lat projektuję pod swoim nazwiskiem i uważam, że oba te zawody wpływają na siebie. Stylista musi dobrze znać sylwetkę człowieka i sposoby kamuflowania niedoskonałości. Praca projektanta jest bardziej skomplikowana, ponieważ oczekuje się, że jego ubrania będą na każdym idealnie dopasowane. Jednak mimo to projektowanie jest bardziej kreatywne i pewnie dlatego czuję się w tym jak ryba w wodzie. Czy talent wystarcza, aby osiągnąć sukces w świecie mody? Talent jest ważny, ale nie najważniejszy. Żyjemy w czasach, kiedy ze swoją innowacyjnością należy wybijać się z morza innych, świetnych projektów i umieć „sprzedać” pomysły. Trzeba więc być trochę projektantem, biznesmenem i managerem albo mieć dobry zespół, który pomoże rozwinąć markę. Jestem zadowolona ze wszystkich, mniejszych i większych sukcesów. Każda aktywność to krok do przodu i jeśli nie od razu, to później na pewno zaprocentuje. Oczywiście w tej chwili moją największą dumą jest wystawa w Paryżu, bo otworzyła nowe możliwości. fot. Filip Skronc Na Twoim koncie pojawiły się sukcesy, których może Ci pozazdrościć niejeden doświadczony projektant. Z czego jesteś najbardziej dumna? MODNY ŚLĄSK 47 TRENDY SILESIA Plany na najbliższy rok? Is talent enough to succeed in the fashion world? Obecnie skoncentrowane są na promocji i sprzedaży kolekcji Sweet Memories. W maju zostanie ona zaprezentowana m.in. na międzynarodowym festiwalu Neo Fashion Jamboree, gdzie będę również prowadzić warsztaty i wykłady. W okolicach lata, tak jak w zeszłym roku, powstanie limitowana edycja koszulek w stylu Sophie Kula. To tyle jeśli chodzi o plany pewne, pozostałe są w trakcie ustaleń. Być może niebawem znowu zaprezentuję swoją twórczość za granicą. Proszę trzymać kciuki! Talent is important but it’s not the most important factor. We live in times where we need to project our innovativeness to stand out in a sea of amazing designers and have the ability to sell our ideas. So you need to be designer, business person and manager in one, or have a great team to help develop your brand. Pytanie, które po przeczytaniu naszej rozmowy na pewno zadadzą sobie Czytelnicy: gdzie można kupić ubrania Sophie? I’m happy with all my achievements and successes – those big and small. Every initiative is a step forward, if not straight away, then later, but it will definitely pay off. Of course, to date, the exhibition in Paris is what I am most proud of, because it opened up so many new opportunities. Od dłuższego czasu projektuję na zamówienie – odszywam wybrany model z kolekcji albo tworzę nowy na indywidualne zlecenie, utrzymane w duchu mojej marki. Biorę także udział w wyselekcjonowanych targach projektantów mody. Niewykluczone, że niedługo będzie możliwy zakup kolekcji online i stacjonarnie. Pochodzisz z Katowic, dlatego ciekawi mnie czy uważasz, że Śląsk jest modny i istnieje zjawisko mody śląskiej? W zestawieniu z Polską Śląsk jest modny. Świadczą o tym liczne wydarzenia i powstające sklepy z odzieżą projektantów. W skali Europy natomiast Polska to wciąż kraj ubrany w sieciówkach. Polacy boją się eksperymentować z modą, choć – wbrew przekonaniom – wcale nie jest do tego potrzebny zasobny portfel. Dziękuję za rozmowę. You’ve achieved the type of success that could be the envy of even experienced designers. What are you most proud of? Plans for the year ahead? At the moment I’m focusing on promoting and selling my Sweet Memories collection. In May, I’m presenting the collection at, among others, the Neo Fashion Jamboree, where I’ll also be holding workshops and lectures. Same as last year, around summer time, there will be a limited edition of Sophie Kula t-shirts. These are definites. Other plans are in the planning process. There’s a chance I’ll be presenting my designs abroad. Keep your fingers crossed! A question that our readers will most definitely be asking themselves after they finish reading this interview: where can we buy Sophie’s designs? I’ve been designing made-to-order garments – either tailoring one of my own designs for the individual client’s needs or designing and creating something entirely new in keeping with the overall feel of my brand. I also take part in selected fashion design fairs. It’s possible that soon my designs will be available for purchase online and in-store. You come from Katowice and so I’m wondering if you think Silesia is trendy and fashionable and if there is such a concept as Silesian Fashion? In terms of Poland, Silesia is fashionable. This is evident in the many fashion events being held here and the designer stores being opened. In comparison to Europe overall, however, Poland is still a country dressed in high street fashions. Polish people are afraid to experiment with fashion, even though – and it’s difficult to convince some people – you really don’t need a fat wallet to do so. Thank you for your time. MOTORYZACJA 48 AUTOMOTIVE Na co zwrócić uwagę wypożyczając samochód What to look for when renting a car O kres wakacyjny coraz bliżej. To wtedy, w większości przypadków, udając się na wczasy za granicę stajemy przed koniecznością wypożyczenia samochodu. Często myślimy o tym również przy wyjazdach biznesowych. Wiadomo jednak, że oba sposoby podróżowania są diametralnie różne. Innego samochodu będziemy potrzebować podczas urlopu, a innego w trakcie kilkudniowej delegacji, ale w każdej z tych sytuacji, w razie wynajmowania auta, trzeba zwrócić uwagę na kilka istotnych elementów. Jeśli wybieramy się na wakacje za granicę i planujemy wycieczkę objazdową, mamy dwie możliwości. Pierwsza z nich to skorzystanie z gotowej oferty. Tu w zasadzie sprawa jest prosta, gdyż wszystkim zajmuje się biuro podróży, w którym wykupiliśmy wycieczkę. Program zwiedzania został z góry ustalony, a transport zapewnia organizator. Zupełnie inaczej wygląda kwestia zwiedzania w momencie planowania urlopu na własną rękę, gdy samemu wyszukujemy hotel i organizujemy przelot. Wtedy, na miejscu, jesteśmy skazani wyłącznie na siebie, dlatego jeszcze przed wylotem warto zaopatrzyć się w przewodnik po kraju, który jest celem podróży. W Internecie także można znaleźć wiele cennych wskazówek i opisy miejsc godnych zobaczenia. Przed rozpoczęciem zwiedzania należy sobie zaplanować trasę i rozważyć jaki samochód będzie nam potrzebny. Trzeba bezwzględnie wziąć pod uwagę ilość podróżujących osób i wielkość bagażu. Musimy tutaj pamiętać, że – przykładowo – pięcioosobowe auto może okazać się zbyt małe dla cztero- lub pięcioosobowej rodziny z racji sporego ekwipunku. Dodatkowo warto uwzględnić, iż pięć osób w samochodzie 5-miejscowym z segmentu C (np. Renault Mégane, Ford Focus, Opel Astra) komfortowo podróżować będzie jedynie na krótkich dystansach. Wybierając się więc na wycieczkę objazdową ze znajomymi czy rodziną sugeruję, by zastanowić się nad wypożyczeniem nieco większego pojazdu, fot. shutterstock.com TEKST/BY: Michał Jaraczewski MOTORYZACJA jakim może być SUV lub VAN. Koszty najmu takiego auta będą z pewnością wyższe, lecz różnica w cenie zostanie zrekompensowana wygodną podróżą i miłymi, wakacyjnymi wspomnieniami z przebytych dróg. Po przylocie na miejsce przed nami najważniejszy krok, czyli wybór konkretnej wypożyczalni. Przede wszystkim nie warto korzystać z usług pierwszej znalezionej, gdyż może się okazać mało konkurencyjna cenowo. Zdarza się, że hotele rekomendują swoim gościom wypożyczalnię, jednak nie zawsze musi to oznaczać ciekawą propozycję pod względem kosztów i gamy dostępnych samochodów. 49 AUTOMOTIVE sane było, że musi on być pełen, to wypożyczalnia dopisze do rachunku dodatkową kwotę. Nie będzie to jednak zwykła cena litra paliwa na najbliższej stacji benzynowej. Tutaj, niestety, przelicznik jest mało korzystny i może się okazać, że zapłacimy o 10–20% więcej niż w momencie, gdybyśmy zatankowali sami. wypożyczający może nas obwiniać za ich powstanie i próbować wyłudzić pieniądze na naprawę. Dodatkowe, ukryte koszty, które mogą się pojawić, to prowadzenie pojazdu przez inną osobę niżeli wskazana w umowie, wynajęcie nawigacji lub fotelika dla dziecka. du, domagał się dodatkowych opłat związanych z rzekomymi usterkami lub szkodami. W chwili zwrotu auta powinna być wydana kopia protokołu zdawczo-odbiorczego. To nasze zabezpieczenie w przypadku gdyby wypożyczający, już po oddaniu samocho- Najlepiej, aby po ustaleniu preferowanego modelu pojazdu wyselekcjonować trzy, cztery wypożyczalnie i zadzwonić dopytując o szczegóły oferty. Jeśli udajemy się na wycieczkę objazdową i miejsce przylotu jest inne niż odlotu, to koniecznie sprawdźmy czy dana wypożyczalnia umożliwia odbiór i zwrot auta w interesujących nas lokalizacjach. Nie zawsze ta opcja może być dostępna, a jeżeli jest, trzeba bardzo dokładnie prześwietlić jej koszt. Gdy już wybierzemy korzystną ofertę konkretnej wypożyczalni, przed odbiorem samochodu należy obligatoryjnie przeanalizować dwie rzeczy – umowę oraz stan techniczny pojazdu. W przypadku umowy bezwzględnie musimy zweryfikować rodzaj ubezpieczenia. Bywa, że obejmuje ono jedynie niewielki procent powstałej szkody. Może to potem skutkować nieprzyjemnymi sytuacjami i koniecznością partycypowania w kosztach naprawy, np. w wysokości 40% jej wartości. Sprawdzić również trzeba jak wygląda kwestia naszego ewentualnego udziału finansowego w sytuacji uszkodzenia opony lub wybicia szyby. Kiedy planujemy podróż po kilku krajach, dowiedzmy się czy możemy używać samochód poza granicami państwa, w którym dokonujemy najmu oraz czy jest określony limit dopuszczalnych do przebycia kilometrów. Dopytajmy też o szczegóły związane ze zwrotem samochodu: czy musi on być czysty, zatankowany i czy przyjazd, np. w późnych godzinach nocnych, nie wiąże się z dodatkowym kosztem. Jeśli oddamy auto z pustym bakiem, a w umowie zapi- Mimo iż podczas procedury wypożyczania możemy być ponaglani, poświęćmy kilka minut na ocenę auta. Na protokole odbiorczym należy spisać wszelkie rysy, zadrapania, wgniecenia, zabrudzenia tapicerki itp. Dobrą praktyką jest zrobienie zdjęć usterek, gdyż w przeciwnym razie Na koniec drobna uwaga. Może się zdarzyć, że podróżowanie na własną rękę w krajach poza Europą będzie zgoła odmienne od poruszania się po drogach naszego kontynentu. Planując wycieczkę warto wziąć pod uwagę ten czynnik, bo potencjalnie zwiększa on ryzyko kierowania wypożyczonym samochodem. MOTORYZACJA The holidays are getting closer and that’s when, particularly if we’re holidaying abroad, we’re faced with the need to rent a car. Similarly, when it comes to business trips, though these situations obviously vary greatly. You're likely to need one type of car when you’re on holidays and another if on a business trip. However, in each of these situations, if renting a car, you need to pay attention to several important aspects. If you're holidaying abroad and are planning a touring trip, there are two options. The first is to use existing offers. Here, the matter is simple, in principle, because everything is taken care of by the travel agency our package tour is booked with. The program is set and transport is provided by the organizer. It’s a completely different story, if you’re planning a trip by yourself and looking for flights and hotels on your own. When we’re already there, we can only count on ourselves so, even before flying out, we should purchase a guide to the country we’re visiting and use the Internet to find valuable tips and check out what’s worth seeing. Before you start exploring you should plan your route and consider the type of car you’re going to need. You need to take into account not just the number of people travelling, but also the size and amount of luggage. For example – a car seating five may, in fact, be too small for a family of four or five because of the size of their baggage. In addition, it’s worth taking into account that five people in a 5-seater C-segment vehicle (eg Renault Megane , Ford Focus, Opel Astra) will travel only short distances in relative comfort. So, when deciding to embark on a touring trip with friends or family you should consider renting a slightly larger vehicle, like an SUV or a van. Rental costs of cars like this one will most certainly be higher, but the difference in price will be offset by the comfortable journey and of fantastic holiday memories of the roads travelled. Upon arrival the most important decision is choosing the right car-rental company. First of all, it is definitely not worth using the services of the first one you come 50 AUTOMOTIVE across, because the prices may not be competitive. Sometimes, hotels recommend guests hire from particular companies, but this doesn’t always necessarily mean it’s an interesting offer in terms of cost and range of cars available. Ideally, having determined which model we’re interested in, the best thing to do is to select three or four rental companies and call them to ask about the precise detail and a quote. If you’re holiday is going to involve a different point of arrival and different point of departure, be sure ations in which you may need to contribute to the costs of repair to the amount of, for example, 40 % of its value. Also, check what costs you may be liable for if the tyres are damaged or a window is broken. When planning a trip spanning several countries, you need to remember to find out if you can take the vehicle out of the country it is rented in and if there’s a limit on the number of kilometres you can do. Other important details are those related to the return of the vehicle – does it have to be clean? With a full tank of petrol? Can we return it late at night? Do we incur any additional costs? If we give the car with an empty tank, and the contract states that it must be returned with a full tank, the hire company will add an additional amount to your account. This, however, won’t be at the same price as the petrol station down the road. The car-hire company is likely to charge 10–20% more than you would have paid had you filled it up yourself. In addition, hidden costs can include for example – the driver not being the one stated in the agreement, hiring navigation equipment, or a child booster seat. to check if the rental company allows you to pick up and return the car at different locations. This option may not always be available, and even if it is, you really need to read the fine-print carefully to make sure of the exact cost. Once you’ve settled on a specific car-hire company’s offer, you need to do two things before accepting the vehicle offered – check the contract and the condition the vehicle is in. In the case of the contract, you absolutely need to check and understand what the insurance cover is. Some insurance policies only cover a small percentage of the damage. This can then lead to unpleasant situ- Although the car-hire company may be urging you to sign the agreement, spend a few minutes examining the vehicle, itself. You should make note all scratches, scrapes, dents, places with soiled or discoloured seats etc. It is good practice is to take photos of the existing faults, otherwise the carrental company can blame you for these existing faults and try extort money for the repair. When you’re returning the vehicle, you should get a copy of the vehicle acceptance form. This is your safeguard in case the car-hire company demands payment of additional charges related to the apparent damages or defects. To finish off, one small point. It may be the case that travelling in countries outside of Europe, may differ greatly from navigating the roads of our continent. When planning a car trip you should consider this factor because it increases the risk of driving a rental car.