Szkolenie w zakresie możliwości rozwoju działalności gospodarczej dla obszaru gmin: CZERWONAK, GNIEZNO, KLESZCZEWO, KŁECKO, KOSTRZYN, ŁUBOWO, MIELESZYN, POBIEDZISKA, SWARZĘDZ. www.lgdtraktpiastow.pl Łubowo, dnia 29 marca 2017r. Materiał opracowany przez Lokalną Grupę Działania „Trakt Piastów”. Instytucja Zarządzającą PROW 2014-2020 - Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. „Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Europa inwestująca w obszary wiejskie”. Projekt współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach działania 19 Wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020. 1 Obszar LGD „Trakt Piastów” obejmuje 9 gmin - ponad 140 tys. mieszkańców 2 BUDŻET- środki finansowe PROW na realizację LSR Umowa o warunkach i sposobie realizacji Strategii Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez społeczność NR 00020-6933-UM1510003/15 z dnia 17.05.2016 r. wraz z korektą Realizacja operacji w ramach LSR • 3.250.000 euro, w tym 2 067 975 euro z EFRROW • 13 000 000 zł, w tym 8 271 900 zł z EFRROW (kurs 4zł) Wdrażanie projektów współpracy • 162.500 euro • 650 000 zł (kurs 4zł) Funkcjonowanie LGD • 662.500 euro • 2 650 000 zł (kurs 4zł) 3 4 Harmonogram planowanych naborów wniosków o udzielenie wsparcia na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność. Poddziałanie: „Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność” Rok L.p. naboru 2017 2019 2021 2022 Planowana alokacja II 1 600 000 zł Podejmowanie działalności gospodarczej Tworzenie działalności gospodarczej związanej z opieką nad małymi dziećmi i osobami starszymi Budowa lub przebudowa infrastruktury rekreacyjnej lub turystycznej lub kulturalnej II 1 000 000 zł II 100 000 zł I 3 800 000 zł I 3 000 000 zł 3. Rozwijanie działalności gospodarczej Tworzenie działalności gospodarczej związanej z opieką nad małymi dziećmi i osobami starszymi I 400 000 zł 4. Integracja I 200 000 zł 1. Rozwijanie działalności gospodarczej I 1 000 000 zł 2. Dziedzictwo lokalne I 300 000 zł 3. Integracja I 100 000 zł 1. Rozwijanie działalności gospodarczej I 500 000 zł 2. Podejmowanie działalności gospodarczej II 450 000 zł 1. Ochrona środowiska II 100 000 zł 2. Rozwijanie działalności gospodarczej II 100 000 zł 1. Informowanie o obszarze I 350 000 5 zł 2. 3. 1. 2. 2018 Półrocze Budowa lub przebudowa infrastruktury rekreacyjnej lub turystycznej lub kulturalnej 1. 2016 Zakres tematyczny WYSOKOŚĆ WSPARCIA W LGD • w przypadku przedsięwzięcia „Rozwój działalności gospodarczej” refundacja kosztów kwalifikowalnych maksymalnie 50%, lecz nie więcej niż 300 tys. zł. • Wkład własny może stanowić wartość towarów, gruntu lub nieruchomości oraz pracy lub usług świadczonych nieodpłatnie • limit pomocy na jednego beneficjenta w całym okresie realizacji PROW wynosi 300 tys. 6 Wykluczenia Pomoc na operację w zakresie określonym w § 2 ust. 1 pkt 2 lit. a–c nie przysługuje, jeżeli działalność gospodarcza będąca przedmiotem tej operacji jest sklasyfikowana w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) jako: 1) działalność usługowa wspomagająca rolnictwo i następująca po zbiorach; 2) górnictwo i wydobywanie; 3) działalność usługowa wspomagająca górnictwo i wydobywanie; 4) przetwarzanie i konserwowanie ryb, skorupiaków i mięczaków; 5) wytwarzanie i przetwarzanie koksu i produktów rafinacji ropy naftowej; 6) produkcja chemikaliów oraz wyrobów chemicznych; 7) produkcja podstawowych substancji farmaceutycznych oraz leków i pozostałych wyrobów farmaceutycznych; 8) produkcja metali; 9) produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep oraz motocykli; 10) transport lotniczy i kolejowy; 11) gospodarka magazynowa. 7 8 Wykluczenia w ramach ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Art. 3 Przepisów ustawy nie stosuje się do : 1) działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego; 2) wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów; 3) wyrobu wina przez producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego, o których mowa w art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz. U. z 2016 r. poz. 859); 4) działalności rolników w zakresie sprzedaży, o której mowa w art. 20 ust. 1c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.1)). 9 ROZWIJANIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ 1. Wniosek o przyznanie pomocy - wersja 2z 2. Biznesplan - wersja 2z 3. Oświadczenie 4. Umowa o przyznaniu pomocy – wersja 4z 5. Wniosek o płatność - wersja 2z 6. Wyliczanie momentu bazowego - wersja 2z Załącznik - wskaźniki procentowe do obliczenia wartości kar administracyjnych za naruszenie zasad konkurencyjności wydatków w ramach PROW 2014-2020 Załącznik - wykaz działek ewidencyjnych 10 Załączniki dodatkowe Wnioskodawca składa wniosek wraz z załącznikami oraz dodatkowo dokument potwierdzający spełnienie warunków udzielenia wsparcia oraz kryteria wyboru operacji wymagany na etapie naboru wniosków w ramach przedsięwzięcia 1.2.2: potwierdzenie, że operacja dotyczy rozwoju usług lokalnych, oświadczenie o innowacyjności według wzoru udostępnionego przez LGD, oświadczenie o zastosowaniu rozwiązań technologicznych służących ochronie środowiska lub przeciwdziałaniu zmianom klimatu. 11 Cele 12 ZŁOŻENIE WNIOSKU • podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy składa wniosek bezpośrednio (osobiście albo przez pełnomocnika ) w miejscu i w terminie wskazanym w Ogłoszeniu o naborze wniosków o udzielenie wsparcia, • złożenie wniosku w LGD potwierdza się na jego kopii pieczęcią LGD, datą złożenia oraz podpisem osoby przyjmującej wniosek, • można złożyć tylko jeden wniosek dotyczący tej samej operacji, • wnioski, które nie podlegają w LGD ocenie zgodności z LSR oraz kryteriami wybory oraz wnioski niewybrane przez LGD do finansowania nie są przekazywane do UM. 13 ZŁOŻENIE WNIOSKU – ROZWÓJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ LGD Złożenie wniosku o przyznanie pomocy UMWW Podpisanie umowy Wniosek o płatność I etap operacji Po zakończeniu realizacji całości operacji Wniosek o płatność II etapy operacji - po zakończeniu I etapu, - po zakończeniu II etapu (nie później niż w terminie 2 lat od dnia zawarcia umowy i nie później niż w dniu 31 grudnia 2022 r.) 14 Prefinansowanie operacji Podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy realizujący operację może uzyskać • zaliczkę (w wysokości nieprzekraczającej 50% wnioskowanej kwoty pomocy przypadającej na koszty kwalifikowalne realizacji operacji w części dotyczącej inwestycji) • wyprzedzające finansowanie kosztów kwalifikowalnych operacji ( w wysokości 36,37% wnioskowanej kwoty pomocy ) 15 Zaliczka • Kwota zaliczki zostanie wypłacona na podstawie umowy przyznania pomocy wysokości nieprzekraczającej 50% wnioskowanej kwoty pomocy przypadającej na koszty kwalifikowalne realizacji operacji w części dotyczącej inwestycji, w terminie określonym w umowie o przyznaniu pomocy. • W przypadku, gdy zaliczka będzie wypłacana w transzach, kolejne transze będą mogły być wypłacone po rozliczeniu co najmniej 60% dotychczas otrzymanej zaliczki. 16 Zaliczka Zabezpieczenie zaliczki jest ustanawiane w wysokości odpowiadającej 100% kwoty zaliczki wynikającej z umowy o przyznaniu pomocy, do dnia rozliczenia zaliczki, w jednej albo kilku z następujących form: 1) poręczenia bankowego; 2) gwarancji bankowej; 3) gwarancji ubezpieczeniowej; 4) weksla z poręczeniem wekslowym banku. Zabezpieczenie jest ustanawiane na czas obejmujący okres liczony od dnia zawarcia lub zmiany umowy o przyznaniu pomocy do dnia wskazanego w umowie, jako dzień złożenia wniosku o płatność oraz okres niezbędny do rozliczenia zaliczki nie krótszy niż 4 miesiące. 17 Finansowanie wyprzedzające Kwota wyprzedzającego finansowania zostanie wypłacona na podstawie umowy przyznania pomocy w wysokości nie wyższej niż wysokość udziału krajowych środków publicznych pochodzących z budżetu państwa przeznaczonych na współfinansowanie wydatków realizowanych z EFRROW (36,37%) w terminie określonym w umowie o przyznaniu pomocy. Warunkiem wypłaty wyprzedzającego finansowania jest ustanowienie dodatkowego zabezpieczenia należytego wykonania umowy w postaci weksla niezupełnego (in blanco) wraz z deklaracją wekslową. Dodatkowe zabezpieczenie jest podpisywane przez Beneficjenta w obecności upoważnionego pracownika UM i składane w UM w dniu zawarcia umowy. 18 Portalu Ogłoszeń ARiMR Portal Ogłoszeń ARiMR dla Wnioskodawców/Beneficjentów. Wybór oferty na wykonanie inwestycji, tj. wykonanie robót budowlanych oraz dostawę towaru lub usługi w ramach PROW 2014-2020 tylko w trybie konkurencyjnym W celu zapewnienia Wnioskodawcom/Beneficjentom PROW 2014-2020 możliwości wywiązania się z obowiązku wyboru oferty w trybie konkurencyjnym, ARiMR udostępni specjalny portal, na którym Wnioskodawcy/Beneficjenci działań/poddziałań/typów operacji oraz pomocy technicznej, realizowanych w ramach PROW 2014-2020, będą zobowiązani zamieszczać zapytania ofertowe na wykonanie robót budowlanych, usługi lub dostawę maszyn czy urządzeń niezbędnych do wykonywania określonego rodzaju działalności. 19 Portal Ogłoszeń ARiMR Obowiązek stosowania konkurencyjnego trybu wyboru wykonawców dotyczy wnioskodawców oraz beneficjentów pomocy i pomocy technicznej, przyznawanej w ramach PROW 2014-2020 w formie refundacji kosztów kwalifikowalnych, tj.: • Wnioskodawców/Beneficjentów, którzy nie są zobowiązani do stosowania przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych - dla wszystkich zadań ujętych w zestawieniu rzeczowo - finansowym operacji o wartości powyżej 20 tys. zł netto; • Wnioskodawców/Beneficjentów zobowiązanych do stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych - dla wszystkich zadań ujętych w zestawieniu rzeczowo - finansowym operacji wartości powyżej 20 tys. zł netto i zamówień o wartości poniżej 30 tys. euro oraz dla zamówień wyłączonych spod ustawy o zamówieniach publicznych na podstawie przepisów o zamówieniach sektorowych. • Portal dostępny od 18 marca 2017 r. pod adresem www.portalogloszen.arimr.gov.pl. 20 PROCEDURA WYBORU OPERACJI Rada jest organem decyzyjnym w zakresie kierowania rozwojem lokalnym. Do uprawnień Rady należy: • ocena i wybór wniosków, • rozpatrywanie protestów, • monitorowanie poziomu osiągania wskaźników LSR, • wnioskowanie do Zarządu o zmianę procedur, w tym kryteriów wyboru operacji, jeżeli wymagają usprawnienia lub uaktualnienia, w związku z zagrożeniem nieosiągnięcia celów LSR. Szczegóły postępowania w sprawie wyboru wniosków regulują procedury, stanowiące załącznik do Regulaminu Rady. 21 ROZPATRZENIE WNIOSKU PRZEZ UMWW Zarządu Województwa rozpatruje Wniosek o przyznanie pomocy w terminie 3 miesięcy od dnia przekazania przez LGD. 1. ZW wzywa podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy do zawarcia umowy – w przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku o przyznanie pomocy; 2. ZW informuje podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy o odmowie przyznania pomocy – w przypadku, gdy nie są spełnione warunki przyznania pomocy 22 ZOBOWIĄZANIA BENEFICJENTA 23 ZOBOWIĄZANIA BENEFICJENTA Beneficjent zobowiązuje się do spełnienia warunków określonych w Programie, przepisach ustawy, rozporządzenia oraz realizacji operacji zgodnie z postanowieniami podpisanej umowy, a w szczególności do: Realizacji operacji, której zakres rzeczowy i finansowy określono w zestawieniu rzeczowo-finansowym operacji stanowiącym załącznik nr 1 do umowy/w biznesplanie; Realizowana przez Beneficjenta operacja, prowadzi do osiągnięcia celu szczegółowego głównego dla poddziałania „Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność”, tj. wspieranie lokalnego rozwoju na obszarach wiejskich; 24 ZOBOWIĄZANIA BENEFICJENTA c.d. Beneficjent zrealizuje operację w jednym etapie/ dwóch etapach. Operacja zostanie zrealizowana nie później niż w terminie 2 lat od dnia zawarcia umowy i nie później niż do dnia 31 grudnia 2022 r. Poniesienie kosztów kwalifikowalnych, stanowiących podstawę wyliczenia przysługującej Beneficjentowi pomocy od dnia w którym została zawarta umowa, a w przypadku kosztów ogólnych od dnia 1 stycznia 2014 r. - w formie rozliczenia pieniężnego, a w przypadku transakcji której wartość, bez względu na liczbę wynikającej z niej płatności przekracza 1 tys. złotych – w formie rozliczenia bezgotówkowego; 25 ZOBOWIĄZANIA BENEFICJENTA c.d. Osiągnięcia co najmniej 30% zakładanego w biznesplanie, ilościowego lub wartościowego poziomu sprzedaży produktów lub usług do dnia, w którym upłynie rok od dnia wypłaty płatności końcowej; Utworzenia, najpóźniej do dnia złożenia wniosku o płatność końcową, w przeliczeniu na pełne etaty średnioroczne miejsc pracy w odniesieniu do momentu bazowego 26 ZOBOWIĄZANIA BENEFICJENTA c.d. Umożliwienia przedstawicielom Zarządu Województwa, Agencji, Ministra Finansów, Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Komisji Europejskiej, Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, organów kontroli skarbowej oraz innym podmiotom upoważnionym do takich czynności, dokonywania audytów i kontroli dokumentów związanych z realizacją operacji i wykonaniem obowiązków po zakończeniu realizacji operacji lub audytów i kontroli w miejscu realizacji operacji lub siedzibie Beneficjenta, Dokumentowania zrealizowania operacji oraz przechowywania całości dokumentacji związanej z przyznaną pomocą. 27 ZOBOWIĄZANIA BENEFICJENTA c.d. Niezwłocznego informowania Zarządu Województwa o planowanych albo zaistniałych zdarzeniach związanych ze zmianą sytuacji faktycznej lub prawnej, mogących mieć wpływ na realizację operacji zgodnie z postanowieniami umowy, wypłatę pomocy lub spełnienie wymagań określonych w Programie i aktach prawnych; prowadzenia oddzielnego systemu rachunkowości albo korzystania z odpowiedniego kodu rachunkowego, o których mowa w art. 66 ust. 1 lit. c pkt i rozporządzenia nr 1305/2013, dla wszystkich transakcji związanych z realizacją operacji, w ramach prowadzonych ksiąg rachunkowych; 28 ZOBOWIĄZANIA BENEFICJENTA c.d. • przedstawienia wraz z wnioskiem o płatność drugiej transzy pomocy dokumentów potwierdzających osiągnięcie celu oraz wskaźników jego realizacji określonych, a także sprawozdania z realizacji biznesplanu; • osiągnięcia celu operacji oraz wskaźników jego realizacji, nie później niż do dnia złożenia wniosku o płatność drugiej transzy pomocy; 29 ZOBOWIĄZANIA BENEFICJENTA c.d. • złożenia w Zarządzie Województwa informacji monitorującej z realizacji biznesplanu, zgodnie ze wzorem dostępnym na stronie internetowej Urzędu Marszałkowskiego, z zachowaniem terminu do końca kwartału, następującego po pierwszym roku, liczonym od dna wypłaty przez Agencję drugiej transzy pomocy; • informowania i rozpowszechniania informacji o pomocy otrzymanej z EFRROW, zgodnie z przepisami Załącznika III do rozporządzenia nr 808/2014 opisanymi w Księdze wizualizacji znaku Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, opublikowanej na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz z uwzględnieniem zasad określonych przez LGD i zamieszczonych na jej stronie internetowej, w trakcie realizacji operacji, w terminie od dnia zawarcia umowy; 30 ZOBOWIĄZANIA BENEFICJENTA c.d. • niezwłocznego poinformowania Zarządu Województwa o prawomocnym orzeczeniu sądu o zakazie dostępu do środków publicznych, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 4 ustawy o finansach publicznych; • przekazywania i udostępniania Zarządowi Województwa, LGD oraz innym uprawnionym podmiotom danych związanych z operacją, w terminie wynikającym z wezwania do przekazania tych danych 31 ZOBOWIĄZANIA BENEFICJENTA c.d. Stosownie do zakresu operacji, realizacja operacji obejmuje również: 1) uzyskanie wymaganych odrębnymi przepisami oraz postanowieniami umowy: opinii, zaświadczeń, uzgodnień, pozwoleń lub decyzji związanych z realizacją operacji; 2) zamontowanie oraz uruchomienie nabytych maszyn, urządzeń, infrastruktury technicznej, w tym wyposażenia oraz wykorzystanie zrealizowanego zakresu rzeczowego operacji do prowadzenia działalności, której służyła realizacja operacji,-nie później niż do dnia złożenia wniosku o płatność, o którym mowa w § 8 ust. 2 pkt 4 . 32 Jak uniknąć błędów podczas składnia wniosku – wniosek o pomoc: zapoznać się z instrukcją wypełniania wniosku i z informacją pomocniczą przy wypełnianiu biznesplanu Korzystać z dostępnych narzędzi udostępnionych przez ARIMR (pomocnicze tabele finansowe) Zwracać uwagę czy kwoty powinny być netto czy brutto zapoznać z informacjami na temat niezbędnych załączników oraz ustalenie przed wypełnieniem wniosku czasu niezbędnego do pozyskania załączników, a w szczególności: Kosztorysu inwestorskiego, Decyzji o pozwoleniu na budowę lub zgłoszenie zamiaru wykonania robót budowlanych wraz brakiem sprzeciwu Decyzja o wpisie producenta do ewidencji producentów 33 Jak uniknąć błędów podczas składnia wniosku – wniosek o płatność: zapoznać się z instrukcją wypełniania wniosku, zapoznać z informacjami na temat niezbędnych załączników oraz ustalenie przed wypełnieniem wniosku czasu niezbędnego do pozyskania załączników w instytucji, a w szczególności załączników takich jak: dokumentacja inwestycji budowlanych (projektu budowlanego, decyzji, zezwoleń), Biznes Plan, dokumentacja potwierdzająca tytuł prawny do gospodarstwa/nieruchomości lub posiadanych kwalifikacji zawodowych, wypis z rejestru gruntów/ zaświadczenia o zameldowaniu na pobyt czasowy, dokumentacja potwierdzająca ubezpieczenie majątku produkcyjnego, wypis/odpis z KRS, dowody zapłaty/ sprawozdania z realizacji operacji, pozwolenie na użytkowanie, kosztorysy powykonawcze. 34 Jak uniknąć błędów podczas składnia wniosku: zweryfikować wszystkie dane identyfikacyjne po wypełnieniu wniosku pod kątem ich zgodności z dokumentami źródłowymi, poprawność wpisania danych dotyczących parametrów zakupionej maszyny/urządzenia lub protokołów odbiorów robót/ montażu/ rozruchu maszyn, dokonane wyliczenia kosztów kwalifikowanych przed złożeniem wniosku; realizować zakres rzeczowy operacji określony w umowie o przyznania pomocy/postanowieniach umowy; złożyć dokumenty potwierdzające przyrost zatrudnienia 35 Wniosek o płatność Operacje w ramach poddziałania 19.2 w zakresie podejmowania działalności gospodarczej 36 Informacje ogólne • Dla każdej transzy pomocy należy złożyć oddzielny wniosek (wniosek o płatność pierwszej transzy pomocy/wniosek o płatność drugiej transzy pomocy). • Dane finansowe podawane we wniosku, w tym w rzeczowym wykonaniu biznesplanu wyrażone są w złotych. Zaleca się podanie ich z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku, za wyjątkiem wnioskowanej kwoty pomocy, którą zaleca się zaokrąglić w dół do pełnych złotych (obcięcie groszy). • Zgodnie z postanowieniami umowy, Beneficjent zobowiązany jest do niezwłocznego informowania Zarządu Województwa o planowanych albo zaistniałych zdarzeniach związanych ze zmianą sytuacji faktycznej lub prawnej, mogących mieć wpływ na realizację operacji zgodnie z postanowieniami umowy, wypłatę pomocy lub spełnienie wymagań określonych w Programie i aktach prawnych wymienionych w § 1 umowy. 37 Informacje ogólne Koszty kwalifikowalne zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 sierpnia 2016 r. ( rozwój działalności gospodarczej) 1. Koszty ogólne, o których mowa w art. 45 ust. 2 lit. c rozporządzenia nr 1305/2013, takich jak honoraria architektów, inżynierów, opłaty za konsultacje, opłaty za doradztwo w zakresie zrównoważenia środowiskowego i gospodarczego, w tym studia wykonalności związane z wydatkami: a) kosztów budowy, nabycia, lub modernizacji nieruchomości; b) kosztów zakupu nowych maszyn i wyposażenia do wartości rynkowej majątku, 38 Informacje ogólne Koszty kwalifikowalne c.d. 2) zakupu robót budowlanych lub usług, 3) zakupu lub rozwoju oprogramowania komputerowego oraz zakupu patentów, licencji lub wynagrodzeń za przeniesienie autorskich praw majątkowych lub znaków towarowych, 4) najmu lub dzierżawy maszyn, wyposażenia lub nieruchomości, 39 Informacje ogólne Koszty kwalifikowalne c.d. 5) zakupu nowych maszyn lub wyposażenia, a w przypadku operacji w zakresie określonym w § 2 ust. 1 pkt 5 – również używanych maszyn lub wyposażenia, stanowiących eksponaty, 6) zakupu środków transportu, z wyłączeniem zakupu samochodów osobowych przeznaczonych do przewozu mniej niż 8 osób łącznie z kierowcą, 7) zakupu rzeczy innych niż wymienione w pkt 5 i 6, w tym materiałów, 40 Informacje ogólne 8) wynagrodzenia i innych świadczeń, o których mowa w Kodeksie pracy, związanych z pracą pracowników beneficjenta, a także inne koszty ponoszone przez beneficjenta na podstawie odrębnych przepisów w związku z zatrudnieniem tych pracowników – w przypadku operacji w zakresie określonym w § 2 ust. 1 pkt 2 lit. b i pkt 3, 9) podatku od towarów i usług (VAT), zgodnie z art. 69 ust. 3 lit. c rozporządzenia nr 1303/2013 – które są uzasadnione zakresem operacji, niezbędne do osiągnięcia jej celu oraz racjonalne. 41 Dziękuję za uwagę Justyna Jastrzębska 42 Materiał opracowany przez Lokalną Grupę Działania „Trakt Piastów”. Instytucja Zarządzającą PROW 2014-2020 - Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. „Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Europa inwestująca w obszary wiejskie”. Projekt współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach działanie 19 Wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER, Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020. 43