Hermeneutyka 1 - filozofia - pepciobox

Hermeneutyka 1.doc
(133 KB) Pobierz
1. Znaczenie terminu hermeneutyka. (mitologiczny i Platoński)
Hermeneutyka dotyczy zabiegów interpretacyjnych. Nie można interpretować jak nie rozumiemy –
interpretacja ścisła wiąże się ze zrozumieniem. Teoria i praktyka rozumienia i interpretowania tekstów,
biblijnych lub innych. Hermeneutyka, której zadaniem jest (a) ustalanie pierwotnego znaczenia tekstu
w powiązaniu z jego historycznymi uwarunkowaniami oraz (b) wyrażenie tego znaczenia współcześnie,
uznaje, że tekst może zawierać i przekazywać znaczenie wychodzące poza wyraźne zamiary pierwotnego
autora.
Platon – pierwszy użył nazwę hermeneutyka jako sztukę przekładu, jako zrozumienie przekładu bogów dla
ludzi.
Hermeneutycy zajmują się techniką interpretacji
Hermenauci nawiązują do filozofii interpretacji
Specjaliści zajmujący się hermeneutyką korzystają nie tylko z dorobku takich nauk, jak: filologia, historia,
krytyka literacka i socjologia, muszą także stosować refleksję filozoficzną nad losem człowieka i jego rolą
w tworzeniu i odczytywaniu tekstów. Mimo istniejących różnic między indywidualnymi sposobami myślenia
i kulturami wspólna nam wszystkim ludzka natura wypełnia tę lukę i pozwala nam zrozumieć i interpretować
tekst.
Interpretować – doszukiwać się sensów.
Interpretacja adaptacyjna – pogląd filozoficzny interpretujący, adoptuje do własnych poglądów, wybiórcza.
Przedmiot interpretowany dopasowany do rzeczywistości.
Interpretacja historyczna – odtwarza kontekst powstałych dziel, powtarza co autor miał na myśli. Uznawana
dla nauk historycznych. Konieczność świadomości interpretacji. Interpretacja adekwatnościowa - wierna
Interpretacja konstruktywistyczna zamiast adekwatnościowej. Interpretacja adekwatnościowa zamiast
konstruktywistycznej.
Interpretacja adekwatnościowa
- autonomiczność – tzn. niezdeterminowana tłem historycznym, kontekstem twórczym, wartościami
światopoglądowymi, intencjami autorskimi – co autor miał na myśli?
- obiektywność – semantyczna niezależność od interpretacji, semantyczna stabilność- złożona
jednoznaczność.
- jedność – wew. tożsamość i integralność
- inteligibilność (pomyślalność) – możliwość rozumiejącego życia, możliwość intersubiektywnego
zakomunikowania
Przedmiot interpretacji posiada cechy:
- poprawność – (podlega wymogowi poprawności) postrzeganie metajęzykowych reguł metodyki czytania
- adekwatność – semantyczna odpowiedzialność, zgodność mowy i rzeczy
- totalność – koherencja, całościowość, spójność wew. i zupełność
Przedmiot interpretacji konstruktywistycznej, cechy:
- brak autonomii – intertekstualność interpretacji, tekst tylko w jakimś kontekście np. do innego tekstu, ,
podmiot interpretacji traktowany jako czytany z różnych punktów
- brak obiektywności – - brak obiektywności, pole metodologiczne w trakcie czytania , interpretacja tego
przedmiotu powstaje w trakcie interpretacji
- pluralizm (polisemia) – Znaczeń jest wiele, konsekwencja intertekstualności, możliwość różnych czytań
- paradoksalność – ujęcie jakie chcemy, dopuszczalność jaka chcemy, wiele zaskakujących odczytań
Podlega wymogom
- efektywność zamiast poprawności
- nie podlega regułom metajęzykowym, nie jest adekwatna
- atotalna – niecałościowa – zdaje sprawę z faktu, jeśli jest spójna to nie pojmuje róznic.
Hermeneutyka to omijanie tych dwóch interpretacji. Interpretacja to poruszanie się pomiędzy.
2. Periodyzacja hermeneutyki (techniczna, filozoficzna i filozofia hermeneutyczna wraz z charakterystyką.)
1. - I okres – hermeneutyka techniczna –– od początku do Szlajermachera do XIXw.
Pierwotnie znaczeniowa – zbiór reguł interpretacyjnych tekstów sakralnych w Renesansie do tekstów
świeckich stosowano te reguły. U Platona – hermeneutyka to sztuka interpretacji, wyjaśniania woli bogów.
U Arystotelesa hermeneutyka to technika określająca sposób wiązania pojęć (ani logika, ani gramatyka)
jest to logika gramatyczna. rozumienie i interpretacja są narzędziami pracy, historii filologii i biblijnej do
XIX w. Hermeneutyka rozwija się wraz z rozwojem kościoła. Domena Ojców. Sztuka czytania pisma.
Wzorowana na interpretacji Talmudu (Żydzi) Algazali – islamska interpretacja, jako wskazówki do
czytania Koranu.
Przednowoczesny okres.
Techniczna Hermeneutyka średniowieczna do pism.
Zbiór norm i reguł – w pełni techniczne pojęcie – sztuka interpretacji. Triwium. Dwa etapy: gramatyka
dialektyka, retoryka w ramach Hermeneutyki łącząca dialog i gramatykę. Rozumiana ma sposób
Arystotelesowski: bud…………….. i rozum. Teorie interpretacyjne powstały jako kanon poczwórnego
sensu. Wyróżniono 4 pozimy (wymiary) pisma:
1) Dosłowny, literalny.
2) Topologiczny – moralny.
3) Anagoniczny – dot. Zbawienia, eschatologiczna.
4) Alegoryczny.
W Renesansie rozwija się Alegoryczna. Apogeum: Luter – pismo św. Interpretuje się samo prze się „sui
ipsius Interpress” podważa Ojców Kościoła (Ba…………….). postuluje zaangażowanie się czytelnika sens
dosłowny. Podwaliny sytuacji hermeneutycznej – sytuacja, w jakiej interpretujemy, sytuacji
komunikacyjnej. Właściwa i dobrze zinterpretowana. Wskazuje, że w interpretacji są emocjonalne i
wolicjonalne aktywności duchowej. Logos + Ethos + Rozum. Egzegeza – wyjaśnienie pisma, dokładna
sytuacja hermeneutyczna – dopuszcza inne okoliczności. Celem jest pozwolić się zmienić przez tekst, służy
praktyce.
W nowożytności przed Oświeceniem dokonuje się:
a)
Uniwersalizacja Hermeneutyki przedmiotu i zakresu. Umiejętność interpretacji to praktyka
codzienna. Kanony – teoria, sztuka interpretowania. Interpretacja = Hermeneutyka, dyscyplina
pomocnicza Teologii po Lutrze Hermeneutyka Prawnicza – tam wykorzystana. Później staje się
metodą. Koniec XIX w. jako metodologia humanistyki Dilthey. XX w. ma charakter filozoficzny,
staje się sztuką rozumienia doświadczenia Gadamer. Medium rozumienia ludzkiego doświadczenia.
W nowożytności dokonuje się sekularyzacja.
b) Pojawia się interpretacja pisma i przyrody.
c) Autonomizacja – racjonalizacja miejsca boga zajmuje rozum.
d) Historyzacja – zwrócenie uwagi, że są osądzone w kontekście historycyzmu, tradycji. Luter:
prazasada interpretacji tekstów, która stanie się metodą. „Wszelkie szczegóły należy rozumieć na
podstawie kontekstu i jednolitego sensu …………………………….”
Uczy prawidłowej interpretacji trudnych tekstów oraz pozajęzykowych form symbolicznych czyli
dostarcza wskazówek dot. Interpretacji i zrozumienia. „Teorie kunsztu” – hermeneutyka
………………….. i romantyczna (Schleiermacher).
2. - II okres – w XIX w. hermeneutyka filozoficzna –
Hermeneutyka filozoficzna – z regułowego do szczegółowego interpretowania. - metoda humanistyki,
między tradycją a filozofią (Gadamer). Dilthey do Gadamera – rozważa ona rozumienie o interpretację
oraz ich warunki ze względu na metodę humanistyki.
Cecha – brak wskazań interpretacji, dystansuje się od normatywnego wymiaru hiterpretacji.
Szkoły filozoficzne XVI w. sztuka krytyczna Ars Critica – pierwsze teorie Hermeneutyczne. „Clavis”
Flacjusz – postulat: postępowanie metodyczne zgodne z regułami i pozwala osiągnąć zrozumienie.
Reguły:
a) Doświadczenie religijne.
Dostosować ma wykładni rozumienia pisma, nie da się zrozumieć pisma św. Bez doświadczenia.
b) Rozsądek.
Rozum, nie tylko emocje.
c) Techniczno-przyrodnicze.
Poszczególne miejsca należy interpretować. Na podstawie zrozumienia autora i kompozycji tekstu.
XVII w. Hermeneutyka to szuka interpretacji Ars interpretati. Spinoza: zastosowanie interpretacji
pisma do interpretacji przyrody, natury zgodnie z przyrodniczym zastosowaniem do interpretacji natury.
Postuluje by uwzględnić dane historyczne. Historyczne z humanistycznymi. Podważył zasadność. Na
podstawie danych historycznych należą intencje odautorskie. Co jest niezrozumiałe należy zastosować metodę
historyczną. Zrozumienie biblii zależy od tego czy odtworzyć to, co autor miała na myśli „Traktat
…………….” – polityczny. Nie istotne czy intencje autora mogą być różne od naszych. Chce rozumieć sens
tekstu a nie prawdę.
Kolejna zasada.
Warunek: zawieszenie naszych uprzedzeń – bezzałożoność.
XVIII w. Hermeneutyka naukowa – Hermeneutyka to filozofia. Ernesti, Wolff, Ast – przedstawiciele
Hermeneutyki naukowej. Szkoła gramatyczno-historyczna. Zasadą główną jest niezbędność Hermeneutyki, bo
zaniknięcie zdolności naturalnego rozumienia – doxy – opinii publicznej. Doxa nie jest w stanie zrozumieć
świata.
Hermeneutyka Oświecenia.
Meier, Chladenius – myśl: pełne zrozumienie autora, nie jest tym samym, co pełne zrozumienie tekstu
(znajomość filozofii jest pomocna w rozmówieniu dzieł) – nie.
- III okres – filozofia hermeneutyczna – świadomość interpretacyjna – wszystko jest interpretacją.
Heidegger, poststruktualności Derrika, Strauss, Caplito, Vattino, Bauman. Sama wprost zajmuje się
interpretowaniem i rozumieniem.
3. hermeneutyka przed Schleiermacherem (i jego poprzednicy ( 5 punktów))
Różnice między hermeneutyką oświecenia a hermeneutyką bezpośrednich poprzedników Schleiermachera:
Wolf, Ast, Chladenis:
a) różnica adekwatnego odniesienia:
zamiast wykładania „zaciemnionych” miejsc tekstu zadanie rozumienia autora. Oświecenie nie traktowało
tekstów jako ekspresji autora lecz jako prezentację poglądów na ocenianą rzecz. Poprawne rozumienie
pojawia się wtedy gdy interpretacja odwzorowuje pogląd autora na dany stan rzeczy. Ast stwierdza, że
rozumiemy raczej ducha epoki który jest obecny w każdym autorze– biografia to podstawa.
b) różnica dystansu czasowego:
duch jest ahistoryczny a czas jest relatywny dlatego należy od niego abstrahować. Dystans czasowy między
autorem a dziełem jest stały bo tylko teksty średniowieczne wymagają hermeneutyki.
c) różnica koła holizmu hermeneutycznego:
w oświeceniu kolo hermeneutyczne (rozumiem część przez całość i odwrotnie), koło hermeneutyczne było
nieobecne w oświeceniu bo poznania całości jest już zawsze poznaniem części.
d) różnica metodologiczna:
oświecenie stosowało metody kumulujące poszczególne rozumienia ciemnych miejsc w tekście. Ast proponuje
metodę genetyczną opartą o reguły. Geneza od punktu początkowego, który jest ideą całości i stopniowo
rozwija się na poszczególne miejsca tekstu dzięki czemu staje się uchwytny stosunek autora do tekstu. Całość
to kontekst wszystkich fragmentów, a cała geneza wraca do intencji autora i pozwala ująć ten stosunek jako
medium do ustalenia stosunku autora do stanu ducha.
e) różnica pluralizmu:
zamiast nauki o wielości sensów w tekście Ast proponuje wielość interpretacji. Stąd 3 podstawowe
interpretacje. Oświecenie: wielość sensów. Kanon pomocnego sensu.
Ast: koncepcja wielości wykładni (wielość odczytań) wprowadza pluralizm interpretacyjny. Ast wyróżnia trzy
sposoby rozróżniania:
- historyczna (treść tekstu)
- gramatyczna (styl, forma językowa)
- duchowa (duch epoki i pisania)
4. socjologia rozumiejąca i jej hermeneutyczne założenia ( opisowo)
Epistemologia przekształca się w hermeneutykę socjologiczną, socjologii zgody powszechnej a rozumienie
pojmuje zaangażowanie społeczne. Zrozumieć to co jest już społecznie zrozumiane. Jednak nie tworzy
ontologii bytu społecznego, działa w oparciu o strukturę systemu społecznego w której dokonuje się
negocjacja sensu i ewentualny konsensus.
Socjologia rozumiejąca = socjologia Hermeneutyczna pochodzi od Webera. Część socjologii wiedzy składa się
z:
- intracjonizmu symbolicznego
- socjologizm fenomenologiczny
- etnometodologii
- z logiki Lebensweltu (Husserl, Dilthey)
Socjologia rozumiejąca czerpie z socjologii nauki, która wyróżniła poziomy, na których rozważa się społeczne
determinanty poznania naukowego.
Poziomy interpretacji ze względu na różne czynniki:
1) Ogólnospołeczny, bada się egzystencjalne warunki.
2) Świa……………. Kulturowy – bada się nauki pośród innych świadomości społecznej.
3) Grupowy …………. Się przynależności badania do określonych grup kultury społecznej.
4) Instrumentalny bada się formy i organizacje środowiska naukowego.
I.
Socjologia wiedzy miała wersje Hermeneutyczną.
1. Stanowisko szkoły Durkheima, którą rozwijali Masse, Levi-Brunlle i częściowo Levistrauss jest to
szkła zdominowana przez strukturę Hermeneutyczną.
2. Szkoła fenomenologiczna Husserla – przez Schellera zdominowana socjologia fenomenologiczna
Lockeman, Schutz, Berger.
3. Interakcjonizm symboliczny Mead, Blumen, Goffman.
4. Projekt Karla Mannheima (marksizm, fenomenologizm Kanta) socjologia wiedzy  geneza logiki.
5. Projekt Znamieckiego – czynnik humanistyczny
- kładzie nacisk na klasową genezę nauki i funkcję typów wiedzy
- podkreśla współzależność form …………… społecznych
- dynamicznie ujmuje między …………….. praktyką
- kładzie nacisk na badania historyczno-empiryczne
- uznanie nieuchronności wartościowania w naukach społecznych, co nie podważa obiektywności i
pozwala rozumieć obiektywność- jako intersubiektywna.
Aktualne pytania socjologii rozumiejącej:
1. Sposób społeczny uwarunkowania różnych typów wiedzy oraz ich różne funkcje społeczne.
2. Interesy pilnuje spór o wartość w nauce.
3. Rozważa stosunek nauki do myślenia potocznego, wskazuje na związek między prawdą naukową a
społecznym uwarunkowaniem poznania.
4. Z braku metod empirycznych wywołuje brak jednoznacznych sformułować teoretycznych.
5. hermeneutyka i retoryka cechy wspólne ( opisowo)
Klasyczny system retoryki w zastosowaniu do jej irracjonalnego źródła (życia), gwarantować ma
skuteczność hermeneutyki rozumianej jako nauka o metodzie humanistyki. Klasyczny wzorzec wymiarów
aktywności (rodzaje retoryki), oraz samej aktywności (funkcje retoryki), ludzkiej zabezpiecza procedurę
wykładni interpretacyjnej czyli rozumienia utrwalonych ekspresji przeżyć (dzieła sztuki) przed popadnięciem
w irracjonalizm charakteryzujący jej źródło.
Hermeneutyka i retoryka.
Model perswazji intencjonalnej
Model perswazji tekstualnej.
Przenikanie się z Hermeneutyce technicznej. Obopólna zależność.
Retoryka – wyrażenie myśli – klasyczny model (upadek)
Hermeneutyka – rozumienie myśli – klasyczny model (upadek)
Współcześnie mówią o autonomii Retoryki i Hermeneutyki. Vatimo (wł. Słaby byt) – przedmiot interpretacji
tworzy się w trakcie interpretacji, Hermeneutyka jest nowym elementem wspólnotowym.
6. modele perswazji (tekstualna i intencjonalna)
Model Perswazji Intencjonalnej – ostatnia teoria retoryczna, która realizuje głównie zadania Retoryki
klasycznej (ograniczoność, staranność, funkcjonalność. Praktyka retoryczna MPI przypomina klasyczną.
Jest instrumentalna. Służy przyszłym celom. Tu można odnaleźć element Hermeneutyki czyli agitacji.
Kontektrualizacja.
Dochodzi do przekładu trzech elementów perswazji klasycznej: człowiek, czas, dzieło. MPI przekłada je na
nośniki interpretacji tzn.: autora, daty, wytwór. Kontekstualizacja w MPI obejmuje dwa poziomy: temporalny
– tu, teraz, potem o poziomu wyobraźni figuratywnej, schematy współautora znaczenia. Tzn. że retor – orator
oraz mówca a z drugiej strony autor – intencja i dzieło są zawsze figuratywnie połączeni w kontekście, który
oddziałuje na odbiorcę.
Kontekst jest jednością trzech czyli Hermeneutyczna sytuacja. Kontekst jest okazjonalny i podporządkowany
danej sytuacji- partykularny, wytworzono celowo, instrumentalnie.
Poziom temporalny prowadzi do zmysłu kontekstu oznacza zdolność poznawczą, co oznacza, że kontekst
zawiera się w samym celu zmysłu kontekstu, bez niego (zrozumienie, odbiorcy interpretacji) perswazja byłaby
niemożliwa. Zmysł kontekstu lepszy im wyobraźnia lepiej dostosowuje się do …………………. Perswazja
jest możliwa, gdy odbiorca wnika w dzieło, co oznacza, ze odbiorca musi uzgodnić swoje koncepcje z
koncepcjami autora (Szlajermacher). MPI dopuszcza silny element Hermeneutyki w postaci interpretatora
(zmysł kontekstu) ale to interpretacja przeprowadzana w ramach kontekstu, podporządkowana celom
złożonym. Przykład silnie instrumentalnej Hermeneutyki retorycznej. Na poziomie tekstu, który zawsze jest
wpleciony w kontekst. Struktura prefiguratywna jest ograniczenie niejednoznaczna. MPT – zmysł kontekstu to
metafora intertekstualna, jakichkolwiek kontekst przyjmiemy i tak, jak on jest zawarty w tekście np. inwencja
zestawienie modemu MPT z tradycją. Inwencja przekształca się w proces społeczny, gdzie słowa autora zawsze
rozumiane jest ………………………
Inwencja to wytworzenie tekstu, niezgoda z regułami, jako ………….. twórczych tradycji, dyskursywne
zarządzanie różnymi tradycjami. Dopuszcza swobodną twórczość. Element Modelu Interpretacyjnego jest
wyraźny. Mamy do czynienia z podwójną interpretacją. Inwencja czerpie z tego co mi zinterpretowano.
Interpretacja interpretacji.
Interpretacja tekstualna dociera do intertekstów = to zawarte w tekście interpretacje tekstów. Zadaniem jest
zrozumienia sposobu funkcjonowania różnych produkcji per formatywnych a od rekonstrukcji tych sposobów
zależy od interpretowanej treści.
Podsumowanie:
MPI zakłada chęć interp...
Plik z chomika:
pepciobox
Inne pliki z tego folderu:
filozofia współczesna.pdf (9316 KB)
Hermeneutyka 2.doc (227 KB)
 Antropologia-kulturowa--wyklady.doc (115 KB)
 M.Foucault - Sobąpisanie - opracowanie.doc (33 KB)
 Hermeneutyka 1.doc (133 KB)


Inne foldery tego chomika:

antropologia kultury
 Prywatne
 socjologia egzamin
 zachomikowane
Zgłoś jeśli naruszono regulamin





Strona główna
Aktualności
Kontakt
Dział Pomocy
Opinie


Regulamin serwisu
Polityka prywatności
Copyright © 2012 Chomikuj.pl