Plann Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004 - 2006 1. WSTĘP 1.1 CEL OPRACOWANIA 1 Celem niniejszego opracowania jest sformułowanie „Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004 - 2006”. Burmistrz Miasta i Gminy Radzymin podjął decyzję o wszczęciu prac zmierzających do opracowania wyżej wymienionego dokumentu. Do jego opracowania został powołany zespół zadaniowy złożony z pracowników Urzędu: mgr inż. Halina Grzelak mgr Małgorzata Klimkiewicz Jan Wilczyński Plan rozwoju lokalnego jest kontynuacją i uzupełnieniem opracowanej w roku 2004 „Strategii Zrównoważonego Rozwoju Gminy Radzymin 2004 - 2015”. Jest dokumentem obligatoryjnym przy składaniu wniosków o dofinansowanie ze środków unijnych niżej wymienionych inwestycji, które objęte są Zintegrowanym Programem Operacyjnym Rozwoju Regionalnego (Działanie 3.1 Obszary wiejskie i Działanie 3.2 Obszary podlegające restrukturyzacji): 1.2 Budowa lub modernizacja urządzeń do odprowadzania i oczyszczania ścieków, Budowa lub modernizacja urządzeń zaopatrzenia w wodę i poboru wody, Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, Poprawa jakości powietrza, Gospodarka odpadami, Przeciwdziałanie powodziom, Budowa lub modernizacja dróg gminnych i powiatowych o znaczeniu lokalnym, Kompleksowe uzbrojenie terenu pod inwestycje, Budowa lub modernizacja lokalnej bazy kulturalnej i turystycznej. PRZEDMIOT OPRACOWANIA Przedmiotem opracowania jest: Aktualna sytuacja społeczno – gospodarcza na terenie Gminy Radzymin, Zadania polegające na poprawie sytuacji na danym obszarze, Realizacja zadań i projektów inwestycyjnych w okresie 2004 - 2006, Powiązanie projektów z innymi działaniami realizowanymi w regionie, Oczekiwane wskaźniki osiągnięć planu rozwoju lokalnego, Plan finansowy na lata 2004 – 2006, System wdrażania i sposoby monitorowania. Urząd Miasta i Gminy w Radzymine Plann Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004 - 2006 2 2. CHARAKTERYSTYKA GMINY RADZYMIN 2.1. CECHY CHARAKTERYSTYCZNE POŁOŻENIA GEOGRAFICZNO - PRZESTRZENNEGO Położenie geograficzne Gmina Radzymin położona jest na Nizinie Mazowieckiej, w północno – zachodniej części powiatu wołomińskiego, w środkowej części województwa mazowieckiego, na kierunku północno – wschodnim od Warszawy. Miasto Radzymin leży 20 km od Stolicy przy drodze Warszawa Białystok, która jest częścią międzynarodowej trasy Via Baltica, łączącej państwa nadbałtyckie z Europą środkową i zachodnią. Gmin graniczy od północnego wschodu i wschodu z obszarem województwa ostrołęckiego, od zachodu z Zalewem Zegrzyńskim i gminą Nieporęt, od północy z gminą Serock, od południa z miastami Marki i Kobyłka oraz z gminą Wołomin. Miasto i gmina zajmują największy obszar spośród gmin województwa mazowieckiego. Powierzchnia gminy wynosi ogółem – 131 km kw., w tym powierzchnia miasta – 23 km kw., powierzchnia wsi – 108 km kw. W skład gminy wchodzą następujące miejscowości: 1. Arciechów 2. Borki 3. Cegielnia 4. Ciemne 5. Dybów Kolonia 6. Dybów 7. Emilianów 8. Janków Nowy 9. Janków Stary 10. Łąki 11. Łosie 12. Mokre 13. Nadma 14. Ruda 15. Rżyska 16. Popielarze 17. Sieraków 18. Słupno 19. Wiktorów 20. Załubice Nowe 21. Załubice Stare 22. Zawady 23. Zwierzyniec Pod względem fizjograficznym gmina położona jest w obrębie trzech mezoregionów fizycznogeograficznych Niziny Środkowomazowieckiej. Dominująca część gminy leży w północno – zachodniej części Równiny Wołomińskiej, część północna położona jest w Dolinie Dolnego Bugu, a część północno – zachodnia w Kotlinie Warszawskiej. Podstawowe powiązania komunikacyjne gminy tworzą drogi: - droga krajowa nr 18 Warszawa - Białystok, - droga wojewódzka nr 635 Radzymin – Wołomin. Gminę przecina linia kolejowa Legionowo – Tłuszcz. Urząd Miasta i Gminy w Radzymine Plann Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004 - 2006 3 Część centralna gminy z miastem Radzyminem oraz część południowa - głównie sołectwa Słupno, Cegielnia, Ciemne – ze względu na dogodną komunikację z Warszawą i krajami nadbałtyckimi poprzez drogę nr 18, stanowią rejon intensywnego rozwoju mieszkalnictwa, usług i drobnej wytwórczości. Część północna gminy – zwłaszcza sołectwa Arciechów, Stare i Nowe Załubice, Borki, Ruda, Łosie, Rejentówka w północnej części miasta – ze względu na swoje położenie na obszarze o wybitnych walorach krajobrazowych, o znacznej lesistości oraz sąsiedztwo Zalewu Zegrzyńskiego jest predestynowana do rozwoju funkcji rekreacji i turystyki dla szeroko pojętej aglomeracji warszawskiej. Prawo miejscowe Dla miasta i gminy Radzymin obowiązuje plan miejscowy zagospodarowania przestrzennego, zatwierdzony Uchwałą Nr 430/LI/1998 z dnia 19 czerwca 1998 roku Rady miejskiej w Radzyminie, opublikowany w Dzienniku Urzędowym Województwa mazowieckiego Nr 62 poz. 293 z dnia 20 października 1998 roku. Plan obejmuje obszar miasta i gminy w granicach administracyjnych. Rzeźba terenu Występujące w obrębie obszaru gminy mazoregiony różnią się od siebie nie tyle charakterem rzeźby terenu, co genezą i wiekiem powstania. Najstarsza jest Równina Wołomińska, którą tworzy silnie zdenudowana wysoczyzna polodowcowa i taras rzeczno – zastoiskowy. Fragmenty wysoczyzny, wznoszące się na wysokość powyżej 94 m n.p.m. występują jedynie w rejonie Emilianowa i Rżysk. Ukształtowane zostały jako równiny peryglacjalne u schyłku zlodowacenia środkowopolskiego i w czasie ostatniego zlodowacenia. Powierzchnia ich jest płaska i lekko wznosi się w kierunku południowym i wschodnim. U stóp wysoczyzny rozciąga się taras radzymiński, wznoszący się na wysokość 86 – 94 m n.p.m. Zajmuje on większą część powierzchni gminy. Uformował się w okresie maksymalnego zasięgu zlodowacenia północnopolskiego, zwanego też bałtyckim, kiedy lądolód skandynawski zatarasował odpływ wód Wisły i Bugu pod Płockiem , a wody przepływały na zachód pradoliną warszawsko – berlińską. Spowodowało to gromadzenie się w szerokim obniżeniu dolinnym osadów rzecznych i zastoiskowych. Osady te budują płaski taras radzymiński. W schyłkowym okresie ostatniego zlodowacenia powierzchnia tarasu została silnie przekształcona eolicznie przez wiatry zachodnie. Stąd na tarasie występują liczne wydmy paraboliczne i wałowe oraz pola piasków przewianych. Wyróżnione w północnej i zachodniej części gminy mezoregiony: Kotlina Warszawska i Dolina Dolnej Narwi mają wspólną genezę i wiek. Głównym czynnikiem wpływającym na układ geomorfologiczny na tym obszarze jest akumulacja rzeczna. Odblokowane wody Wisły i Bugu rozcinają taras radzymiński i obie rzeki budują kolejny niższy taras zwany nadzalewowym. Powierzchnia tarasu na terenie gminy wznosi się na wysokość 80,5 – 83 m n.p.m. W obrębie tarasu nadzalewowego wyróżniają się obniżenia o charakterze o charakterze starorzeczy, obniżeń podskarpowych lub niecek deflakcyjnych oraz wysokości – kępy. Różnice wysokości pomiędzy wklęsłymi i wypukłymi formami tarasu nadzalewowego nie przekraczają 2 – 3 m. Znacznie większe deniwelacje występują w obrębie form eolicznych pokrywających zarówno taras nadzalewowy jak i taras radzymiński. Wydmy sięgają bowiem do wysokości do 15 m. Najmłodszą formą erozyjno – akumulacyjną na omawianym terenie są holoceńskie tarasy zalewowe Bugu, Rządzy i Czarnej. Powierzchnia ich wznosi się o 1 – 3 m ponad poziom rzek. W obrębie tarasu zalewowego Bugu można wyróżnić obniżenia, przeważnie starorzecza w postaci odciętych meandrów oraz kępy. Na tarasach zalewowych nie ma wydm. Można więc stwierdzić, iż obszar gminy jest w przeważającej mierze płaski, a najbardziej charakterystycznym elementem rzeźby, który wzbogaca krajobraz są wydmy. Użytkowanie terenów: Użytkowanie terenów w mieście i gminie Radzymin przedstawia się następująco: Urząd Miasta i Gminy w Radzymine Plann Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004 - 2006 4 (stan na 2004 r.) Powierzchnia administracyjna gminy (miasta ), ogólna pow. gruntów 10761 ha użytki rolne 7028 ha - grunty orne 3952 ha - sady 53 ha - łąki trwałe 1576 ha - pastwiska trwałe 1447 ha - lasy i grunty leśne 2544 ha - pozostałe (pod zabudowaniami, drogi, wody, 1189 ha - nieużytki i inne) Samorząd Powiatu Wołomińskiego wykonuje swoje zadania na obszarze 955,37 km. kw. ( 95.537 ha),- stan na dzień 31,12,2001r.), w tym: Użytki rolne – 57,2 % w tym : grunty 37,2 % sady 0,5 % łąki 12,2 % pastwiska 7,3 % lasy i zadrzewienia 23,0 % pozostałe 19,8 % 2.2 STATYSTYKA GMINY RADZYMIN WYSZCZEGÓLNIENIE 1. Powierzchnia w ha, km kw. 2. Liczba sołectw 2. Liczba miejscowości RADZYMIN POWIAT WOJEWÓDZTWO 13.100 131 26 95,537 955,37 35 715 35.715 - 23 - 2. Ludność ogółem 17 707 186 242 5 068 000 3. Mężczyźni 8 698 90.522 2.440.876 4.Kobiety 9 009 95.720 2.631.459 5.Gęstość zaludnienia osoby/km kw. 134,4 195 143 104 106 108 7. Przyrost naturalny na 1000 osób +2,72 0,84 - 0,8 8..Saldo migracji na 1000 ludności + 107 +1746 +1,7 9. Stopa bezrobocia w % 19,4 10. Struktura edukacji Uczniowie szkół podstawowych Gimnazjów Liceów ogólnokształcących Średnie techniczne i zawodowe 1 516 577 454 338 6. Współczynnik feminizacji Urząd Miasta i Gminy w Radzymine 20,1- XII, 2002 23,8 –III.2004 16822 5783 2039 878 18,1 387.383 216.565 63.963 37933 Plann Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004 - 2006 5 11. Użytki rolne w % a powierzchnia ogółem – km. kw. 12. Lasy i grunty leśne w % a powierzchnia ogółem - ha 13. Zarejestrowane podmioty gospodarcze na 10.000 ludności 61,3 7028 25,2 2544 1372 57,2 955 23 10.299 17302 23,9 21 1026,4 *Podstawa: Rocznik Statystyczny Województwa Mazowieckiego 2002r, 2.3 CHARAKTERYSTYKA NIEKTÓRYCH ELEMENTÓW ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO Gmina Radzymin znajduje się w północno – wschodniej części województwa warszawskiego, w pasie nizin środkowopolskich, w strefie oddziaływania dużych rzek i dolin rzecznych Bugu i Narwi ( Zalewu Zegrzyńskiego ). Wody powierzchniowe Głównym odbiornikiem wód powierzchniowych przepływających przez obszar gminy jest Zalew Zegrzyński , który istnieje w dolinie Narwi jako jezioro zaporowe od 1963 roku. Część północna i północno – wschodnia gminy odwadniana jest do Zalewu za pośrednictwem rzeki Bug i rzeki Rządzy, których odcinki ujściowe znajdują się w północno – zachodniej części gminy. Nadmiar wód powierzchniowych z centralnych i południowych obszarów odprowadzany jest poza granice gminy sztucznym ciekiem Beniaminówką i rzeką Czarną w kierunku zachodnim do kanału Żerańskiego, który również prowadzi wody do Zalewu Zegrzyńskiego. Lokalnymi odbiornikami wód powierzchniowych są nieliczne sztuczne zbiorniki wodne powstałe po eksploatacji lokalnych kopalin. Ze względu na to, iż Zalew Zegrzyński stanowi źródło zaopatrzenia w wodę Wodociągu Północnego dla Warszawy, w 1987 roku ustanowiono strefę pośredniej ochrony sanitarnej dla ujęcia wody z tego zbiornika, obejmującą między innymi północną część gminy Radzymin ( odcinki ujściowe rzek Bugu i Rządzy z przyległymi starorzeczami i ciekami wodnymi). Decyzja ta poza wprowadzeniem szeregu ograniczeń w obszarze strefy nakłada również na użytkowników obowiązek określonego postępowania oraz sposobu użytkowania terenu. Stanowi także podstawę do właściwej polityki w zakresie planowania i inwestycji oraz nadzoru terenowych organów administracji państwowej. Warunki geologiczno – gruntowe i wodne Obszar gminy znajduje się we wschodniej części warszawskiego odcinka (niecka mazowiecka) synklinorium brzeżnego - dużej jednostki tektonicznej leżącej na skraju platformy warszawskiej. Na wschodzie rozciąga się platforma wchodnioeuropejska. Niecka mazowiecka zbudowana jest ze słabo sfałdowanych utworów mezozoiku, których strop znajduje się na głębokości około 300 m. Wyżej leżą osady trzeciorzędu, a na nich 50 – 80 metrowa seria utworów czwartorzędowych. Wśród osadów czwartorzędu w zachodniej i północnej części gminy dominują osady rzeczne (piaski). Ku wschodowi i południu rośnie udział utworów glacjalnych ( glin zwałowych) z przewarstwieniami piasków wodnolodowcowych i rzecznych. W strefie przypowierzchniowej na terenie gminy występują osady zlodowacenia środkowopolskiego, północnopolskiego i holocenu. Taras radzymiński zbudowany jest z osadów zlodowacenia północnopolskiego, takich jak: iły, mułki i piaski zastoiskowe i rzecznozastoiskowe o miąższości od kilku do kilkunastu metrów. Utwory serii zastoiskowej ( iły i mułki zastoiskowe ) są wykorzystywane jako surowiec do produkcji ceramiki budowlanej. Osady zastoiskowe tworzą ciągłą warstwę występująca na powierzchni lub pod nadkładem piasków eolicznych i rzecznych. Miąższość serii zastoiskowej może dochodzić do 10 m, a nadkładu do 5 – 6 m. Na terenie gminy znajduje się aktualnie w eksploatacji złóż surowców ceramicznych (jako kopalina towarzysząca na obszarze kilku złóż udokumentowano małe złoża piasków schudzających). W większości są to małe złoża, w liczbie 23 , użytkowane przez niewielkie prywatne cegielnie. Najmłodszymi utworami na terenie gminy są holoceńskie piaski i namuły tarasów zalewowych oraz torfy. Urząd Miasta i Gminy w Radzymine Plann Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004 - 2006 6 Głębokość i sposób występowania pierwszego zwierciadła wody gruntowej jest pochodną budowy geologicznej i ukształtowania powierzchni terenu. Na obszarze tarasów zalewowych i nadzalewowych występuje jeden miąższy poziom wodonośny drenowany przez Bug i Wisłę. Zwierciadło wody jest swobodne, podlega sezonowym i wieloletnim wahaniom, a warstwa wodonośna nie jest izolowana od powierzchni. Na obszarze zastoiskowego tarasu radzymińskiego występują co najmniej dwa czwartorzędowe poziomy wodonośne, rozdzielone serią nieprzepuszczalnych iłów, mułków lub glin. Poziom wodonośny, występujący poniżej ilastej serii zastoiskowej jest głównym źródłem wody dla celów komunalnych i przemysłowych. Miąższość warstw wodonośnych na głębokości kilku metrów osiąga 20 – 60 m, a wydajność waha się w granicach od 70 – 120 m sześć./h.Wody gruntowe są na ogół silnie zmineralizowane związkami żelaza i manganu i wymagają uzdatnienia Warunki klimatyczne Cały obszar Powiatu Wołomińskiego a więc i obszar gminy Radzymin znajduje się w Regionie Klimatycznym Środkowomazowieckim. Mikroklimat naszego obszaru charakteryzują w zarysie zamieszczone poniżej wartości średnie podstawowych elementów klimatycznych takich jak temperatura i opady według opracowania Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej: Średnie temperatury powietrza w skali roku – od 70C – 8 0C, średnie sumy opadów w skali roku : 400 – 450 mm. Gleby i ich rolnicze użytkowanie Głównymi czynnikami kształtującymi przestrzenne zróżnicowanie gleb są warunki gruntowo – wodne i rzeźba terenu. Użytki rolne na terenie gminy Radzymin zajmują około 800ha ( tj. ponad 60% ogólnej powierzchni miasta i gminy, liczonej bez wód Zalewu Zegrzyńskiego). Oceniając całokształt rolniczej przestrzeni produkcyjnej należy stwierdzić, że na obszarze gminy zdecydowanie dominują gleby o słabych wartościach użytkowych. Dominują tu gleby o słabych i bardzo słabych wartościach produkcyjnych, przy czym zaznacza się to szczególnie w gruntach ornych, gdzie tylko ok.15% ogólnego areału zajmują grunty dobre. Stwierdzenie to dotyczy szczególnie gruntów ornych, w których ogólnym areale udział gleb słabych wynosi ponad 80%. Na terenie gminy przeważają więc gleby klasy V i VI. Gleby dobrych klas (III a – b i IV a - b ) występują w niewielkich, rozdrobnionych kompleksach głównie w rejonie Radzymina oraz obszarów wsi Słupna, Cegielni, Sierakowa, Nadmy, Mokrego, Zawad, Emilianowa i Załubic Starych. Wskazana jest ochrona tych gleb, mimo, iż tereny te, zwłaszcza Radzymina i Słupna, są jednocześnie predysponowane - ze względu na swoje położenie przy drodze nr 18 - do rozwoju mieszkalnictwa, produkcji i usług. Jednakże to właśnie gleby wysokich klas bonitacyjnych stanowią zasadniczą bazę dalszego rozwoju funkcji rolniczej gminy i z tego względu powinny podlegać ochronie przed zmianą ich dotychczasowego rolniczego użytkowania. W skali województwa warszawskiego gmina Radzymin pod względem jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej zajmuje bardzo odległe 47 miejsce. Zdecydowanie większą część użytków rolnych stanowią gospodarstwa indywidualne, choć ich ilość sukcesywne maleje, zwłaszcza drobnych o powierzchni do 2 ha. Średnia wielkość gospodarstw w mieście i gminie wynosi poniżej 4 ha i wyraźna jest tendencja do dalszego rozdrabniania gospodarstw. Utrzymanie takiego rolnictwa jako źródła dochodów dla części mieszkańców gminy może jednak w niedalekiej przyszłości napotkać barierę konkurencji. Należy się jednak liczyć ze wzrostem popytu na niektóre produkty rolne, przede wszystkim świeże warzywa i owoce, związanym ze wzrostem liczby osób korzystających z sezonowej rekreacji. Skłania to do ochrony części małych gospodarstw rolnych i ziemi rolniczej. Podłoże budowlane Oceniając przydatność funkcjonalną terenu dla potrzeb funkcji osadniczej należy stwierdzić, że obszar gminy charakteryzuje się dość zróżnicowanymi warunkami fizjograficznymi dla rozwoju tej Urząd Miasta i Gminy w Radzymine Plann Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004 - 2006 7 funkcji. Czynnikami wykluczającymi, bądź też ograniczającymi możliwość swobodnego rozwoju jednostek osadniczych są: Konieczność ochrony powierzchni leśnych oraz gleb o wysokich wartościach produkcyjnych, niekorzystne warunki gruntowo – wodne i klimatyczno – zdrowotne dla zabudowy mieszkaniowej , występujące w obrębie współczesnych den dolin i obniżeń. Ocena podłoża budowlanego zależy od rodzaju gruntów w warstwie przypowierzchniowej, głębokości występowania zwierciadła wody gruntowej i ukształtowania terenu. Ten ostatni czynnik na terenie gminy Radzymin praktycznie nie odgrywa żadnej roli. Na większości obszaru gminy dominują grunty nośne nadające się do bezpośredniego posadowienia. Choć na gruntach o płytkim poziomie występowania wód gruntowych konieczna jest dodatkowa ocena przydatności podłoża gruntowego dla potrzeb budownictwa. Trzeba jednak przyznać, iż na części terenów występują grunty o trudnych warunkach geotechnicznych oraz grunty nie budowlane nie nadające się do bezpośredniego posadowienia (głównie w dnach dolin oraz obniżeniach). Kompleksy leśne i ich użytkowanie Lesistość gminy Radzymin wynosi 23 % i jest mniejsza od lesistości kraju wynoszącej 28%. Największe kompleksy leśne znajdują się na jej obszarze w południowo- wschodniej, południowo – zachodniej i zachodniej części. Często mają one przekształcony skład florystyczny i strukturę drzewostanu w stosunku do naturalnych i stanowią sztuczne plantacje sosny. Zagrożeniem dla lasów jest ich nadmierna eksploatacja dla celów turystyki i rekreacji. A ekosystemy leśne pełnią funkcje ekologiczne, ochronne, klimatotwórcze i krajobrazowe. Z tego względu użytkowanie gospodarcze tych terenów winno być ograniczone do niezbędnego minimum. Jako najmniej kolizyjne do pełnionych funkcji przyrodniczych lasu w polityce przestrzennej gminy uznano jego racjonalne wykorzystanie dla celów wypoczynku. Obiekty i obszary objęte ochroną prawną Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu, zwany dalej WOCK, został utworzony Rozporządzeniem Wojewody Warszawskiego z dnia 29 sierpnia 1997 r. w sprawie utworzenia obszaru chronionego krajobrazu na terenie województwa warszawskiego w celu ochrony wyróżniających się krajobrazowo ekosystemów i powiązanie ich krajowym systemem obszarów chronionych. Na terenie miasta i gminy Radzymin ochrona prawną objęte są bardzo liczne drzewa – pomniki przyrody. Został sporządzony bardzo szczegółowy wykaz tych drzew oraz drzew o tzw. walorach pomnikowych, wskazanych do bezwzględnego zachowania i ochrony. Powierzchnia sąsiednich powiatów o szczególnych walorach przyrodniczych prawem chroniona 80 60 40 20 0 Legionowo Nowy Dwór Pułtusk Piaseczno Wołom in Pruszków %powierzchni powiatu prawem chroniony Da ne: Rocznik Statystyczny Województwa Mazowieckiego 2002 r. Urząd Miasta i Gminy w Radzymine Plann Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004 - 2006 8 Porównując powierzchnię prawnie chronioną w powiatach wokół Warszawy zauważyć należy, że powierzchnia taka w Powiecie Wołomińskim jest na poziomie w średnim. 2.4. CHARAKTERYSTYKA ELEMENTÓW DZIEDZICTWA KULTUROWEGO Aby zrozumieć i ocenić współczesny Radzymin trzeba poznać jego niezwykle bogate dzieje. Jest to jedno z najstarszych miast mazowieckich, gdyż prawa miejskie otrzymał już w 1475 roku. Najcenniejszymi świadkami barwnej historii tego regionu są zabytki architektoniczne z przełomu XVIII i XIX wieku oraz miejsca upamiętniające wieloletnią walkę Polaków o niepodległość. Na szczególną uwagę zasługuje Cmentarz Żołnierzy Poległych 1920 roku oraz kaplica – pomnik. Na Cmentarzu znajdują się zbiorowe mogiły żołnierzy polskich, którzy zginęli w zwycięskiej Bitwie pod Radzyminem w sierpniu 1920 roku, bratnia mogiła żołnierzy polskich 1939 roku oraz groby żołnierzy organizacji konspiracyjnych z lat wojny 1939 – 1944 . Obecnie w świadomości wielu Polaków Radzymin utożsamiany jest z miejscami pamięci narodowej związanymi ze słynną Bitwą Warszawską w wojnie polsko – bolszewickiej, która rozegrała się w dniach 13 – 17 sierpnia 1920 roku - zwaną też „Cudem nad Wisłą” lub „ Bojem o Radzymin” . Należy ona do najbardziej dramatycznych wydarzeń z dziejów miasta. Bohaterstwo i determinacja polskich żołnierzy i ludności cywilnej przyniosły zwycięstwo, którego znaczenia nie sposób przecenić. Ranga tej wielkiej Bitwy jest wyjątkowo wysoka. Uznana została za jedną z najważniejszych w współczesnej historii spośród tych, które decydowały o losach Europy. Stanowi najwyższą wartość historyczną środowiska kulturowego Ziemi Radzymińskiej . 13 czerwca 1999 r. wizytę na Cmentarzu Żołnierzy Poległych 1920 roku złożył Papież Jan Paweł II. Istniejące wartości kulturowe - Archeologiczne relikty osadnicze Występują bardzo licznie. Są to zachowane w ziemi pozostałości dawnych obozowisk, osad, cmentarzysk. Pod względem ilości zarejestrowanych stanowisk (323) gmina Radzymin zajmuje w województwie warszawskim drugie miejsce. Znaleziska archeologiczne reprezentują osadnictwo począwszy od starszej epoki kamienia tj. ok. 9000 lat p.n.e. po okres średniowieczny i nowożytny XV – XVII wieku. Niektóre stanowiska, ze względu na ich wartości szczególne, zostały objęte ochroną prawną poprzez wpis do rejestru zabytków. Najwyższą wartość posiada zespół 21 kopców ziemnych we wsi Arciechów, posiadający własną formę krajobrazową. - Układ urbanistyczny miasta Radzymin: ślady wczesnośredniowiecznej osady targowej, tereny wokół Placu Wolności, pozostałości rozplanowania miasta z II poł. XVIII wieku, pozostałości głównych ciągów komunikacyjnych, pojedyncze budynki o wartościach historycznych, cmentarze. Historyczne założenie parkowe Są to przede wszystkim pozostałości parku krajobrazowego założonego w końcu XVIII wieku, otaczającego dawny pałac Eleonory Czartoryskiej, które zostały objęte ochroną konserwatorską poprzez wpisanie do rejestru zabytków. Jest to fragment dawnego założenia pałacowo parkowego obejmujący aleję kasztanową, murowano – drewniany budynek administratora, staw oraz starodrzew parkowy. - - Inne ważne elementy krajobrazu kulturowego Poza obszarami, które zachowały zgodność z historycznym użytkowaniem terenu, istotne znaczenie mają inne obiekty świadczące o dziedzictwie kulturowym Ziemi Radzymińskiej. Zalicza się do nich: krzyże przydrożne, kapliczki, pomniki i mogiły, cegielnie, leśniczówki. Zasoby dóbr kultury Urząd Miasta i Gminy w Radzymine Plann Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004 - 2006 9 W Radzyminie istnieje wiele obiektów zabytkowych, z nich trzy wyróżniają się szczególną wartością: - klasycystyczny Kościół parafialny p.w. Przemienienia Pańskiego, - klasycystyczna szkoła z lat 1843- 44, - klasycystyczny szpital z 1830 roku. Trzeba wyraźnie podkreślić, iż wiele obiektów historycznych w mieście i gminie Radzymin zostało wpisanych do rejestru zabytków województwa warszawskiego i znajduje się w ewidencji Konserwatora Zabytków. Wyznaczono również strefę ochrony konserwatorskiej obejmującej obszar historycznego rozplanowania miejskiego centrum Radzymina. 2.5 STRUKTURA SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO Gmina wykonuje zadania publiczne zgodnie z ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Powyższe zadania są realizowane przez powołane, w wyników wyborów władze samorządowe, które przedstawiają się następująco: Rada Gminy - władza uchwałodawcza (15 radnych, w tym przewodniczący i 2 zastępców), Władza wykonawcza - Burmistrz Miasta i Gminy oraz Zastępca Burmistrza) Komisje Rady Gminy ( 6 komisji) Ponadto w gminie działają następujące jednostki organizacyjne: Radzymiński Ośrodek Kultury i Sportu, Miejski Zakład Wodociągów, Kanalizacji i Administracji Budynków Komunalnych, Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej, Ośrodek Pomocy Społecznej, Dom Pomocy Społecznej, Miejska Biblioteka Publiczna, Urzędy Pocztowe (w Radzyminie i w Załubicach Starych), Przedszkole nr 1 i Przedszkole Nr 2 w Radzyminie, Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Ppłk.pil. Mariana Pisarka, Zespół Szkół Ogólnokształcących, Szkoła Podstawowa Nr 1im. M. Konopnickiej w Słupnie, Szkoła Podstawowa nr 2 w Słupnie, Szkoła Podstawowa im. Prymasa Tysiąclecia w Nadmie, Zespół Szkolno – Przedszkolny im. Janiny Januszewskiej w Ciemnem, Gimnazjum Nr 1 w Radzyminie, Zespół Szkół w Załubicach, Gimnazjum w Słupnie, II Liceum Ogólnokształcące im. C.K. Norwida, Zespół Szkół Terenów Zieleni im. inż. Czesława Nowaka, Liceum Zawodowe im. kpt. Stefana Pogonowskiego i Zasadnicza Szkoła Zawodowa, a także starostwo Powiatu Wołomińskiego – Wydział Budownictwa, Filia Powiatowego Urzędu Pracy w Wołominie, Zamiejscowa Sala Wykładowa Wyższej Szkoły Społeczno – Ekonomicznej w Warszawie. 3. UWARUNKOWANIA DEMOGRAFICZNE I SPOŁECZNE Jak wynika z zestawień statystycznych według stanu na rok 2002 ponad 61 % ludności powiatu wołomińskiego to osoby w wieku produkcyjnym. W skali województwa wskaźnik ten to 60,8%. Powiat Wołomiński cechuje najwyższy odsetek osób w wieku przedprodukcyjnym 25% oraz jeden z najniższych współczynników ludności w wieku poprodukcyjnym 14%. Społeczeństwo Powiatu jest stosunkowo młode i dynamiczne. Przyrost naturalny w I kw. 2002 r. ( na 1000 ludności) wynosił 0,84 ha , przy współczynniku : -0, 99 w województwie mazowieckim. Rozmieszczenie ludności w mieście i gminie przedstawia się następująco: miasto: pow. 2332 ha 7287 Mk ponad 40% mieszkańców gmina: pow. 10761ha 10130 Mk prawie 60% mieszkańców ogółem: pow. 13093 ha Największa gęstość zaludnienia i największe skupiska funkcji produkcyjnych i usługowych występują w centralnej zurbanizowanej części miasta oraz w sołectwach położonych wzdłuż głównych ciągów komunikacyjnych – w Słupnie, Cegielni, Ciemnem i Nadmie. W tych czterech sołectwach mieszka ok. 50 % ludności gminy. W części północnej zabudowa mieszkaniowa i usługowa skupia się we wsi Stare Załubice. Urząd Miasta i Gminy w Radzymine Plann Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004 - 2006 10 Poniższe diagramy przedstawiają kolejno: - Liczbę ludności miasta i gminy ogółem w latach 1989 – 2004 - Liczbę ludności miasta i gminy Radzymin w zależności od wieku w latach 1989 - 2004-08-31 - Rozmieszczenie ludności w sołectwach gminy Urząd Miasta i Gminy w Radzymine Plann Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004 - 2006 11 14000 12000 0 - 6 lat 10000 7 - 15 lat 8000 16 - 19 lat 6000 20 - 65 lat 4000 2000 0 >65 lat M 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 0 - 6 lat 2049 2020 1969 1886 1848 1753 1761 1706 1647 1614 1578 1514 1430 1426 1400 1386 7 - 15 lat 2620 2675 2725 2752 2732 2722 2683 2674 2675 2648 2573 2527 2466 2411 2363 2331 16 - 19 lat 826 911 982 1056 1134 1160 1181 1206 1170 1186 1218 1252 1291 958 945 941 20 - 65 lat 8974 9117 9150 9115 8133 9178 9209 9318 9457 9647 9824 10001 10156 10712 11018 12076 >65 lat M 544 619 656 700 681 693 726 755 790 791 792 785 776 768 762 774 >60 lat K 1396 1520 1552 1573 1571 1580 1620 1618 1621 1655 1667 1682 1694 1694 1680 1678 Urząd Miasta i Gminy w Radzymine >60 lat K Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 Borki Dybów Stary Janków Stary Mokre Rżyska Słupno Załubice Stare 12 Cegielnia Emilianów Łąki Nadma Popielarze Wiktorów Zawady Ciemne Janków Nowy Łosie Ruda Sieraków Załubice Nowe Zwierzyniec Czynnikiem powodującym wzrost liczby mieszkańców jest sąsiedztwo Warszawy i związana z tym atrakcyjność zamieszkania w Gminie [bliski dojazd, wolne tereny inwestycyjne i stosunkowo niskie ceny gruntów]. Obecnie gęstość zaludnienia jest stosunkowo wysoka, wynosi śr. 140 osób/ km kw. i nie przekracza średniej gęstości zaludnienia wielu gmin Powiatu Wołomińskiego. Świadczy to o możliwości absorpcji ruchów migracyjnych. Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 13 Czynnikiem powodującym wzrost liczby mieszkańców w Gminie Radzymin jest sąsiedztwo Warszawy. Mieszkańcy stolicy zmęczeni zgiełkiem wielkiego miasta osiedlają się na terenach, gdzie jest spokój, dba się o ekologię, środowisko naturalne. Wskazują na ten fakt również dane dotyczące migracji. Jest ona dla Gminy Radzymin dodatnia i wynosi 40,7 co znacznie przekracza średnią powiatową, która wynosi 21,2.? Prognoza demograficzna Analiza tendencji zmian sytuacji demograficznej w długim okresie czasu i prognozy zmian w otoczeniu miasta i gminy pozwalają na oszacowanie przyrostu liczby ludności, z uwzględnieniem migracji oraz struktury wiekowej ludności. Szacunkowa liczba ludności w latach 1975 - 2010 Rok 1975 1985 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 2000 2005 2010 Miasto i gmina 15,0 tys. 16,1 tys. 16,4 tys. 16,9 tys. 17,0 tys. 17,1 tys. 16,1 tys. 17,1 tys. 17,2 tys. 17,8 tys. 18,3 tys. 19,1 tys. Gęstość zaludnienia 115 os. /km kw. 129 os. / km kw. 131 os. / km kw. 136 os. /km kw. 140 os. / km kw. 146 os. / km kw. Gęstość zaludnienia szacowana razem w mieście i gminie jest wyższa niż w sąsiednich gminach; gęstość zaludnienia w mieście wynosi średnio ponad 300 os. / km kw. Zestawienia statystyczne struktury wiekowej ludności w mieście i gminie Radzymin jednoznacznie wykazują, że przyrost naturalny ma wyraźną tendencję malejącą. Liczba ludności zawodowo czynnej pozostaje w zasadzie na stałym poziomie. Nieznacznie wzrasta liczba ludności w wieku poprodukcyjnym. Szacunkowe zmiany liczby gospodarstw domowych Rok 1995 2000 2005 2010 Liczba gospodarstw domowych Przeciętna liczba osób w gospodarstwie domowym 4391 4650 4800 5300 7,77 7,55 7,50 7,15 Na tej podstawie można oszacować potrzeby (w tym terenowe) w zakresie mieszkalnictwa, bez uwzględnienia wymiany istniejących zasobów mieszkaniowych. Potrzeby w mieście: dla nowych gospodarstw domowych – ponad 300 mieszkań, na rozgęszczenie mieszkań istniejących – ponad 200 mieszkań. Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 14 Deficyt mieszkań na wsi również jest stosunkowo wysoki. Szacuje się, iż łączne potrzeby wsi wynoszą ponad 800 mieszkań. Do najważniejszych cech demograficznych mających wpływ na rozwój społeczno – gospodarczy gminy należy tempo i struktura przyrostu naturalnego skala migracji 4. zmieniająca się struktura wieku ekonomicznego ludności z utrzymaniem się ponadprzeciętnego udziału ludności w wieku przedprodukcyjnym i w wieku produkcyjnym i występowanie pozytywnego (niskiego) procentowego udziału ludności w wieku poprodukcyjnym. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA 4.1 Zaopatrzenie w wodę i odprowadzenie ścieków Zabudowa miasta i wsi jest prawie w całości zaopatrywana w wodę z sieci wodociągowej. Wodociąg centralny jest zaopatrywany w wodę z ujęcia ze stacją uzdatniania w Aleksandrowie. Odprowadzenie ścieków odbywa się w systemie grawitacyjno - pompowym, w rozdzielczym systemie kanalizacyjnym do oczyszczalni ścieków w Radzyminie. Uwarunkowaniem urbanizacji miasta i gminy jest ciągła rozbudowa sieci kanalizacji sanitarnej oraz budowa kanalizacji deszczowej. Realizacja zabudowy w granicach strefy ochrony pośredniej ujęcia wody Wodociągu Północnego uwarunkowana jest włączeniem do kanalizacji obrzeży Zalewu. Jako podstawowa zasadę prowadzenia gospodarki wodno – ściekowej przyjęto bowiem system kanalizacji obrzeży Zalewu Zegrzyńskiego, obejmujący gminy Nieporęt, Wieliszew, Radzymin i Serock. Kanalizacja opaskowa nie jest jednak w pełni realizowana. 4.2 Systemy transportowe - drogi publiczne Przez obszar powiatu przebiegają dwie drogi krajowe o numerach 8 i 50 o łącznej długości 57 km. Ponadto znajdują się tu cztery drogi wojewódzkie o numerach 631,634,635,636 o łącznej długości 111 km. W administracji Zarządu Dróg Powiatowych znajduje się 427 km dróg w administracji Zarządu Dróg Powiatowych. Powiązania komunikacyjne Gminy Radzymin odbywają się w oparciu o układ dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych. Ogólna długość dróg publicznych w gminie Radzymin wynosi 136 km ( wg stanu na rok 2002). Długość dróg powiatowych wynosi 74600 mb., w tym drogi o nawierzchni twardej ( asfalt) mają długość 63200 mb. ;drogi o nawierzchni gruntowej – 11400 mb. Według danych Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad średnie natężenie ruchu na drogach krajowych Województwa Mazowieckiego w 2000 roku wynosiło 8. 057 pojazdów na dobę i ma tendencję rosnącą. Drogi publiczne Wyszczególnienie ogółem Drogi krajowe: Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie Ogółem w km 136 14,3 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 15 9,3 63 Drogi wojewódzkie: Drogi powiatowe: Przez teren gminy przechodzą trasy o dużym natężeniu ruchu generując hałas o natężeniu przekraczającym 70 dB. Istnieje konieczność obniżenia występującego tu hałasu, który przekracza dopuszczalne normy i przestrzegania szczególnych wymogów użytkowania terenu zawartych w miejscowym planie zagospodarowani przestrzennego. Droga nr 8 na odcinku Radzymin – Wyszków należy do najbardziej obciążonych ( zanotowano natężenie ruchu przekraczające 15 000 pojazdów na dobę). Transport publiczny realizowany jest przez przewoźników publicznych i prywatnych. Mankamentem transportu autobusowego jest ciągle zbyt niska ilość połączeń w godzinach szczytu pozytywnym elementem jest szybki przyrost prywatnych przewoźników. 4.3 Ciepłownictwo, elektroenergetyka, gazownictwo, łączność Na terenie gminy brak jest sieci ciepłowniczej i alternatywnych źródeł energii. Z dokonanego szacunku wynika, że występują tu kotłownie o dużej mocy powyżej MW, kotłownie o średniej mocy- kilkaset kW oraz małe kotłownie o mocy od kilku do kilkudziesięciu KW. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa, jak również opracowania branżowe w zakresie pokrycia potrzeb grzewczych na terenie gminy nie przewidują budowy systemu ciepłowniczego opartego o ciepłownie i sieci cieplne. Potrzeby grzewcze pokrywane będą z indywidualnych źródeł ciepła, wykorzystujących zasadniczo gaz jako surowiec energetyczny. W mieście i gminie nie ma i nie przewiduje się realizacji miejskiego systemu ciepłowniczego. Ogólne potrzeby ciepła dla istniejącej i projektowanej zabudowy określa się na około 37 MW. Dla ogrzewania budynków zaleca się stosowanie gazu. Źródła ciepła mają charakter dowolny i stosowane są rozwiązania indywidualne. 500 400 300 200 100 0 Legionowo Nowy Dwór Pułtusk Piaseczno Wołom in Pruszków Em isja zanieczyszczeń pyłow ych Dane: Rocznik Statystyczny Województwa Mazowieckiego 2002 r. Porównano emisję zanieczyszczeń gazowych innych powiatów. Emisja Powiatu Wołomińskiego jest na poziomie średnim. Najwyższa emisja jest w Powiecie Legionowskim i osiągnęła w roku 2001 poziom 453 ton. Gmina Radzymin jest prawie w 100% zelektryfikowana. Obsługiwana jest przez Zakład Energetyczny Rejon w Wołominie. Stan techniczny linii jest zadowalający. Istniejący układ sieci daje dużą pewność zasilania, a w sieci przesyłowej występują znaczne rezerwy mocy, Zaopatrzenie w energię elektryczną odbywa się z kablowo – napowietrznej sieci zasilająco – rozdzielczej średniego napięcia 15 kV , ze stacji Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 16 elektroenergetycznej 110/15 kV w Radzyminie. Głównym źródłem zasilania jest linia jednotorowa napowietrzna 110 kV. Nie ma potrzeby budowy nowych stacji i linii przesyłowych o napięciach 110 kV i wyższych. Niezbędna jest rozbudowa sieci zasilająco – rozdzielczej 15 kV. Rozbudowy i modernizacji wymaga sieć elektroenergetyczna w południowo – zachodniej części gminy ze względu na przeznaczenie części gruntów rolnych na tym obszarze na cele budowlane. Sieć energetyczna obsługiwana jest przez Zakład Energetyczny w Wołominie. W mieście Radzymin z gazu korzysta 59,1 % ludności ( ponad 4200 osób) , na terenach wiejskich - ok. 40%. Długość gazowej sieci rozdzielczej wynosi w mieście 43,8 km. Sieć gazowa jest realizowana na podstawie programu zatwierdzonego przez MOZG. Podsumowując można stwierdzić, iż z ziemnego gazu przewodowego korzysta około 95% mieszkańców gminy. Zapotrzebowanie mieszkańców gminy w gaz jest zaspokojone w 85 %. Gaz dostarczany jest do zaspokajania potrzeb bytowych i grzewczych oraz dla przemysłu bez ograniczeń do prawie wszystkich wsi. Nie przewiduje się ograniczeń w dostawie gazu w przyszłości. System zasilania gminy w gaz ziemny jest zdolny sprostać zwiększonemu zapotrzebowaniu. Przewiduje się, że miasto i gmina będą zgazyfikowane w całości ,o ile będą spełnione kryteria ekonomicznej opłacalności gazyfikacji. Istniejące przewody telekomunikacyjne zapewniają prawidłowe, w pełnym zakresie i dobrej jakości połączenia z siecią warszawskiego węzła telefonicznego oraz centralą międzynarodową. Sieć telefoniczna jest obsługiwana przez TP S.A . W gminie są zainstalowane elektroniczne centrale najnowszej generacji. Liczba abonentów telefonicznych wynosiła w 2002 roku 5414 Miasto i gmina znajdują się w zasięgu stacji bazowych trzech operatorów telefonii komórkowych: PTK Centertel ERA GSM PLUS GS 5 Zagospodarowanie przestrzenne terenu – główne kierunki polityki przestrzennej w mieście i gminie Radzymin Zachodzące zmiany gospodarcze przyspieszyły przekształcenia wiejskich gmin graniczących z Warszawą w jej obszar metropolitarny. Proces ten znalazł swoje odzwierciedlenie w ostatnich latach, w których znaczne obszary rolniczych przestrzeni produkcyjnych tych gmin zostały przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową i działalność gospodarczą. Procesowi temu podlega również Gmina Radzymin wpisując się w strukturę funkcjonalno – przestrzenną Aglomeracji Warszawskiej. Podstawę przyjętych kierunków polityki przestrzennej gminy Radzymin tworzą dwa cele: 1) maksymalne gospodarcze wykorzystanie, dla wzmocnienia ekonomicznych podstaw rozwoju, walorów środowiska przyrodniczego i krajobrazu oraz położenia gminy w zasięgu codziennej dostępności metropolii warszawskiej; 2) ochrona zasobów środowiska przyrodniczego jako elementu ponadlokalnego systemu przyrodniczego, w tym Głównego Zbiornika Wód Podziemnych i ujęcia wody dla Wodociągu Północnego. Zgodnie z przyjętymi założeniami gospodarki przestrzennej i priorytetowymi kierunkami rozwoju podstawowymi funkcjami Gminy Radzymin są: mieszkalnictwo jednorodzinne, wielorodzinne , nieuciążliwa działalność gospodarcza, w tym głównie o profilu Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 17 usługowym oraz drobne formy nieuciążliwego przemysłu. Uzupełniającymi funkcjami gminy są: produkcja rolna, ogrodnictwo, rekreacja i wypoczynek. W myśl zasady zrównoważonego rozwoju realizacja zakładanych funkcji nie może naruszać naturalnych wartości przyrodniczych gminy, naturalnych ciągów przyrodniczych przez nią przebiegających oraz istniejących terenów leśnych. W planach intensywnego rozwoju społeczno – gospodarczego gminy przewiduje się zachowanie części obszaru gminy nie podlegającej zabudowie – tereny lasów, zieleni naturalnej oraz częściowo tereny rolne. Należy dążyć do pełnego zaspokojenia potrzeb mieszkańców w usługi oświaty, kultury, zdrowia, sportu i rekreacji oraz opieki społecznej. Na terenach Wojewódzkiego Obszaru Chronionego Krajobrazu ( WOCK ) oraz na terenach zorganizowanego budownictwa mieszkaniowego nie można lokalizować obiektów mogących pogorszyć stan środowiska naturalnego. Obszar WOCK – u mógłby zostać przekształcony w tereny rekreacji weekendowej stolicy. W tym celu należałoby rozpocząć prace nad stworzeniem zaplecza turystycznego, wypromować istniejące na terenie obiekty o charakterze zabytkowym, popierać rozwój infrastruktury turystycznej. W opracowanej strukturze funkcjonalno – przestrzennej wyznaczono specjalne strefy o dominującym sposobie użytkowania i ściśle określonych wykluczeniach. Wyróżniono następujące strefy: 1. obszar miejski a) A strefa Centrum, b) B strefa mieszkaniowo – usługowa o średniej intensywności z dominacją obiektów mieszkaniowych w zespołach ( zabudowa wielorodzinna do 4 kondygnacji i jednorodzinna) i samodzielnych usług publicznych i komercyjnych, c) C strefa rekreacyjno – wypoczynkowa z dominacją obiektów i urządzeń ogólnodostępnych: hoteli, moteli, obiektów handlu detalicznego, gastronomii, rozrywki, kultury, sportu, rekreacji, w której jako uzupełnienie dopuszcza się obiekty mieszkalne i pensjonatowe, d) D strefa aktywności gospodarczej – punktowo rozmieszczone obszary dla obiektów produkcyjnych, handlu hurtowego, rzemiosła i usług uciążliwych, magazynów, baz, składów; miejsca dla lokowania obiektów terenochłonnych i generujących duże ruchy ciężkiego transportu samochodowego oraz obiektów wymagających dużych stref chroniących otoczenie przed uciążliwością. W strefie tej dopuszcza się jako uzupełnienie lokalizację obiektów mieszkaniowych związanych funkcjonalnie z programem podstawowym, hoteli, moteli, zajazdów, obiektów handlu i gastronomii, obiektów rozrywki, kultury i sportu. 2.Obszar poza miejski : a) strefa o dominacji użytkowania rekreacyjno – wypoczynkowego z substrefą : - o dominacji obiektów i urządzeń ogólnodostępnych: hotele, motele, domy turysty, otwarte obiekty sportowe i rekreacyjne, obiekty gastronomii, kultury, rozrywki, handlu detalicznego, - o dominacji indywidualnego użytkowania rekreacyjnego, w której jako uzupełnienie dopuszcza się zabudowę mieszkaniową ekstensywną, obiekty usług nieuciążliwych i nieuciążliwego rzemiosła, obiekty handlu detalicznego i gastronomii, ogólnodostępne obiekty sportu, rekreacji, kultury i rozrywki, - o dominacji użytkowania rekreacyjnego z wykorzystaniem części domów jednorodzinnych lub części działek pod takimi domami dla obiektów rekreacyjnych. Dopuszcza się zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, obiekty handlu detalicznego i gastronomii, ogólnodostępne obiekty sportu, kultury, Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 18 rekreacji, rozrywki, obiekty nieuciążliwych usług komercyjnych i rzemiosła, obiekty usług publicznych; b) strefa o użytkowaniu mieszkaniowo – rolnym z substrefą: - czasowo wyłączoną z zabudowy innej niż związanej z gospodarstwami rolnymi, - mieszkaniowo – rekreacyjno – rolną c) strefa rekreacyjna, bez prawa budowania obiektów kubaturowych. Granice wszystkich w.w. stref funkcjonalnych zostały uściślone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego 4.5 Budownictwo mieszkaniowe Rozwój budownictwa mieszkaniowego należy rozpatrywać w dwóch istotnych aspektach: 1. rozwój budownictwa mieszkaniowego dla potrzeb ludności zamieszkującej teren gminy, 2. rozwój budownictwa mieszkaniowego dla potrzeb ludności nie będącej mieszkańcami gminy lecz pragnącej osiedlić się na jej terenie (głównie mieszkańców Warszawy. W aspekcie posiadanych środków finansowych można wyróżnić następujące typy budownictwa: 1, budownictwo socjalne dla ludności o niskich dochodach lub pozbawionej środków finansowych, 2,budownictwo pod wynajem dla ludności o średnich dochodach, bez zgromadzonych środków finansowych, 3. budownictwo własnościowe o średnim standardzie dla ludności o średnich dochodach ,dysponującej odpowiednimi zasobami pieniężnymi, 4. budownictwo o wysokim standardzie dla ludności o wysokich dochodach. Zgodnie z zarysowującą się tendencją „ ucieczki” mieszkańców dużych miast do okolic podmiejskich teren gminy staje się obszarem intensywnego rozwoju budownictwa indywidualnego dla ludności o zróżnicowanym statusie materialnym. 6. INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA 6.1 Oświata i wychowanie Na terenie miasta i gminy Radzymin istnieją następujące placówki oświatowe: Przedszkole Nr 1 w Radzyminie, Przedszkole Nr 2 w Radzyminie, Szkoła Podstawowa Nr 1 im. ppłk pil. Mariana Pisarka w Radzyminie, Zespół Szkół Ogólnokształcących w Radzyminie, Szkoła Podstawowa Nr 1 im. M. Konopnickiej w Słupnie, Szkoła Podstawowa Nr 2 w Słupnie, Szkoła Podstawowa im. Prymasa Tysiąclecia w Nadmie, Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 19 Zespół Szkolno – Przedszkolny im. Janiny Januszewskiej w Ciemnem, Gimnazjum Nr 1 w Radzyminie, Zespół Szkół w Załubicach, Gimnazjum w Słupnie, II Liceum Ogólnokształcące im. C.K. Norwida w Radzyminie , Zespół Szkół Terenów Zieleni im. inż. Czesława Nowaka w Radzyminie, Liceum Zawodowe im. kpt. Stefana Pogonowskiego i Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Radzyminie, Zamiejscowa Sala Wykładowa w Radzyminie Wyższej Szkoły Społeczno – Ekonomicznej z siedzibą w Warszawie. Nakłady budżetu gminy na oświatę, subwencja oświatowa Wykonanie budżetu gminy Ogółem oświata w tys. zł. % udział w budżecie gminy (dochody) % udział subwencji w wydatkach oświatowych ogółem 2000 8.947 41,64 58,2 2001 9491 43,45 62,76 2002 10.615 46,47 63,65 2003 10.700 46,46 69,41 2004 11.443 40,92 67,08 Procentowy udział nakładów na oświatę średnio w budżetach gminy wynosi około 40% i wskazuje na właściwe zarządzanie oświatą i racjonalną sieć szkolną. Stosunkowo niski udział subwencji oświatowej w finansowaniu oświaty pokazuje na znaczne dodatkowe zaangażowanie gminy w finansowanie oświaty w Gminie Radzymin. Rok W porównaniu do sąsiednich gmin województwa procentowy udział wydatków na oświatę i wychowanie w Gminie Radzymin jest jednym z najwyższych. W obszarze wydatków na oświatę widać, że nakłady budżetu państwa i samorządu gminnego procentowo utrzymują się na poziomie około 40%. Natomiast w liczbach bezwzględnych szybciej rosną nakłady samorządowe w tym obszarze funkcjonowania gminy. 6.2 Kultura i Sport Radzymin jest dużym ośrodkiem kulturalnym. Bogate i urozmaicone w treść i formę życie kulturalne skupia się z reguły wokół dwóch ośrodków, Są to: - Radzymiński Ośrodek Kultury i Sportu – pełniący na terenie miasta i gminy rolę uniwersalnego centrum życia kulturalnego, otwartego na wszelkie innowacje i nowe prognozy, różnorodne społeczne potrzeby i oczekiwania, którego ambicją jest organizowanie bogatych w formę i treść imprez kulturalno – rozrywkowych. Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 20 ROKiS prowadzi wszechstronną działalność poprzez liczne zespoły i sekcje. - Towarzystwo Przyjaciół Radzymina - kultywujące jego historię , szczególnie tę związaną z wydarzeniami wojny polsko – bolszewickiej 1920 roku; wydaje liczne profesjonalne publikacje związane z miastem i Ziemią Radzymińską. Ważna rolę w gminnym życiu kulturalnym spełnia też Ochotnicza Straż pożarna oraz Radzymiński Klub Sportowy „ Mazur”. Na terenie gminy organizowane są imprezy o znaczeniu nie tylko regionalnym ale i krajowym. Największą rangę mają uroczyste obchody upamiętniające zwycięstwo Polaków w Bitwie pod Radzyminem 15 sierpnia 1920 roku. Korzystanie z lokalnej infrastruktury kulturowej powiatów w 2001 r. 70 60 50 40 30 20 10 0 Legionowo Nowy Dwór Pułtusk Piaseczno Wołom in Pruszków Wypożyczanie książek Widzowie w kinach Dane: Rocznik Statystyczny Województwa Mazowieckiego 2002 r. Mieszkańcy w znacznej mierze korzystają z placówek kulturalnych Warszawy. Oferta kulturalna gminy zaspokaja lokalne potrzeby w zakresie dostępu do placówek i imprez kulturalnych dla dzieci i rodzinnych. Daje się zauważyć tendencja do zmniejszania ilości wypożyczonych książek na czytelnika. Korzystanie z kin w Powiecie Wołomińskim jest na poziomie średnim wśród powiatów leżących pod Warszawą. 6.3 Kultura zdrowia Ochrona zdrowia od 1 stycznia 1999 roku funkcjonuje w nowych warunkach organizacyjnych. Obok NFZ samorząd lokalny (powiatowy i gminny) stał się odpowiedzialny za lokalną politykę zdrowotną wobec mieszkańców. Na terenie gminy funkcjonuje : SPZOZ Radzymin Rodzaje poradni: Internistyczna, Pediatryczna, Ginekologiczna, Chirurgiczna Stomatologiczna, Okulistyczna, Laryngologiczna, Urologiczna. SPZOZ Radzymin realizuje również zadania z zakresu lecznictwa szpitalnego oraz usług pogotowia ratunkowego. W placówce pracuje kilkunastu lekarzy. Dostęp do świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej jest względnie dobry, ich jakość jest zróżnicowana i ulega stopniowej i systematycznej poprawie. Liczba lekarzy na 10000 mieszkańców w podobnych powiatach Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 21 20 15 10 5 0 Legionowo Nowy Dwór Pułtusk Piaseczno Wołom in Pruszków Lekarze na 10 tys. Ludności Dane: Rocznik Statystyczny Województwa Mazowieckiego 2002 r. Liczba lekarzy w Powiecie Wołomińskim przypadająca na 10.000 mieszkańców jest jedną z wyższych wśród powiatów leżących wokół Warszawy. Ochrona zdrowia w Gminie Radzymin dobrze wypełnia swoje zadania. Cechuje ją łatwość dostępu, specjalistyczna kadra wysoki poziom opieki. Dane statystyczne w pełni odpowiadają średnim powiatowym. 6.4 Pomoc spoleczna Zadania z zakresu pomocy społecznej realizuje na terenie gminy Ośrodek Pomocy Społecznej. Realizuje on zadania zlecone gminie zgodnie z ustaleniami przekazanymi w tej sprawie przez wojewodę i zadania własne gminy zgodnie z ustaleniami rady gminy Wśród problemów w rodzinach klientów pomocy społecznej najczęstszymi przyczynami są: ubóstwo, alkoholizm, wielodzietność. Ośrodek Pomocy Społecznej udziela: pomocy finansowej [zasiłki stałe, stałe wyrównawcze, okresowe, okresowe gwarantowane, okresowe specjalne, celowe, celowe specjalne, renty socjalne, zasiłki rodzinne i pielęgnacyjne], pomocy usługowej [usługi pielęgniarskie, gospodarcze], pomocy rzeczowej [ np. odzież), pomocy specjalistycznej [poradnictwo, terapie]. Na terenie Gminy Radzymin funkcjonuje: Dom Pomocy Społecznej, Ośrodek Pomocy Dziecku i Rodzinie „Szansa”, Klub Abstynencki „ Leszczyna”, Towarzystwo Przyjaciół Dzieci – szkoły podstawowe. Na podstawie dotychczasowych doświadczeń nie należy oczekiwać zmniejszenia obszaru działania pomocy społecznej ani zakresu świadczeń. Na szczególną uwagę zasługuje fakt przeznaczenia znacznych środków na pomoc społeczną z budżetu gminy szczególnie na zasiłki celową. 6.5 Bezpieczeństwo publiczne Za zapewnienie porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli, ochronę przeciwpożarową i zapobieganie innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska odpowiada Starosta Wołomiński, Komendant Powiatowy Policji oraz Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej. Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 22 Odpowiedzialność ponoszą: Komendanci Policji – za porządek publiczny i bezpieczeństwo obywateli i Komendant Państwowej Straży Pożarnej oraz Terenowe Jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej, które decyzją Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej w Warszawie z dnia 15 kwietnia 1997 r. włączone zostały do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego – za ochronę przeciwpożarową i zapobieganie innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska. Na terenie Gminy Radzymin porządku strzeże Policja , ktorej czynny całą komisariat ma siedzibę w Radzyminie. Komisariat zatrudnia 28 policjantów Funkcjonują również firmy ochroniarskie: Kampol BIS, Juventus i Solid. Analizując kategorie przestępstw mających zdecydowany wpływ na poczucie bezpieczeństwa mieszkańców gminy, należy za tę kategorię uznać przestępstwa przeciwko mieniu. Przedstawiona powyżej analiza ładu i porządku publicznego daje podstawę do twierdzenia, że generalnie zadania postawione przed KP w Radzyminie w zakresie utrzymania ładu i porządku publicznego na podległym terenie zostały zrealizowane mimo sytuacji niedoboru środków finansowych i osobowych. 7. Wybrane zagadnienia z gospodarki i polityki społecznej – aspekt regionalny Dzięki korzystnemu położeniu komunikacyjnemu , niedaleko od aglomeracji warszawskiej , istnieją bardzo duże możliwości gospodarcze rozwoju gminy Radzymin. Obecnie funkcjonuje ponad 1300 podmiotów gospodarczych, większość To jednostki małe i średnie. Gmina Radzymin posiada w ostatnich latach najwyższy przyrostów ilościowych rejestrowanych firm na swoim terenie. Wyniki powyższe mogą nie być do końca adekwatne, gdyż na terenach podwarszawskich występuje tendencja do rejestrowanie firm w Warszawie a prowadzenie działalności gospodarczej w miejscowościach leżących pod Warszawą. Samorząd gminy zamierza zabiegać o wymuszenie na takich firmach rejestrację w miejscu wykonywania działalności ze względu na obecne a szczególnie przyszłe korzyści podatkowe. Kierunki i charakter przemian sektora MSP. Wyzwania, przed jakimi stoją małe i średnie firmy to m. in.: Znaczne zwiększenie konkurencji na rynku wewnętrznym. Nagły przyrost nowych konkurentów. Potencjalnie zwiększone koszty administracyjne i obsługi prawnej. Utrata pomocy państw spoza Europy. Zwiększony import. Brak systemu zapewniania jakości. Zbyt wysoki stopień regulacji. Powstanie barier dla handlu i kooperacji z państwami spoza Unii. Możliwości jakie powstały po wejściu Polski do UE: Szybki wzrost spowodowany otwarciem się rynków w obrębie Unii. Ogromne możliwości dla wszystkich sektorów polskiej gospodarki. Ujednolicenie umów handlowych obniżające koszty obsługi kontraktów handlowych. Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 23 Dostęp do zwiększonych funduszy i budżetów m. in. na badania ze środków unijnych. Większe możliwości kooperacyjne i łączeniowe z partnerami z Unii. Likwidacja wszystkich barier handlowych z Unią. Wspólna polityka handlowa z Unią. Nowe możliwości gospodarcze poprzez zwiększone inwestycje napływające do kraju jako członka Unii. Możliwości redukcji obciążeń podatkowych. Harmonizacja w zakresie certyfikacji i normalizacji. Napływ pomocy finansowej w postaci funduszy strukturalnych oraz innych instrumentów wsparcia. Cele polityki UE wobec sektora MSP przedstawiają się następująco: rozwój edukacji i szkoleń z zakresu przedsiębiorczości, tańszy i szybszy proces rejestracji firm, uproszczenie regulacji prawnych, rozwój kształcenia zawodowego i ustawicznego, poprawa dostępności usług elektronicznych, polepszenie funkcjonowania firm na jednolitym rynku UE, uproszczenie systemu podatkowego i poprawa dostępu do finansowania, poprawa systemu dostępu do nowych technologii, promocja skuteczności przykładów e-biznesu i wysokiej jakości systemów wspierania firm, lepsza reprezentacja interesów przedsiębiorców na szczeblu krajowym i unijnym. 2. Charakterystyka branżowa małych i średnich firm w przyszłości nie ulegnie większej zmianie. Dominować będą firmy usługowe nastawione na zaspakajanie potrzeb zarówno mieszkańców gminy jak i Warszawy. Dalszemu wzmocnieniu podlegać będzie sektor firm handlowo – składowych oraz turystyczno – rekreacyjnych. Przewiduje się także korzystne zmiany w obszarze usług związanych z pielęgnacją i budową terenów zielonych. . 370000 w procentach 16,0 360000 14,0 350000 12,0 340000 330000 10,0 320000 8,0 310000 6,0 300000 4,0 290000 2,0 280000 270000 0,0 I2 1 00 1 01 01 00 20 20 II 2 III IV 1 1 01 01 01 00 00 20 20 20 I2 V2 VI IX VII VII 1 01 01 00 20 20 X2 XI XII I2 liczba bezrobotnych Dane: Rocznik Statystyczny Województwa Mazowieckiego 2001 r. Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie 2 00 2 02 02 00 20 20 II 2 III IV 2 2 2 02 02 00 00 00 20 20 I2 v2 VI2 IX VII VII stopa bezrobocia 2 02 02 00 20 20 X2 XI XII Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 24 W grudniu 2002 r., podobnie jak w poprzednich miesiącach, najwyższą stopę bezrobocia odnotowano w powiatach: szydłowieckim – 30,1%, radomskim grodzkim –28,2%, radomskim ziemskim - 27,7% oraz mławskim - 25,8%. Najniższą stopą bezrobocia wyróżniały się powiaty: miasta stołecznego Warszawy – 6,3%, piaseczyński – 8,5% oraz grójecki – 9,7%. Stopę bezrobocia niższą od średniej dla województwa odnotowano tylko w 8 powiatach, natomiast stopę bezrobocia przewyższającą średnią dla Polski w 21 powiatach. W 19 z nich osiągnęła wartość 20,0% i powyżej. W grudniu 2002 r. stopa bezrobocia dla całego województwa w stosunku do poprzedniego miesiąca wzrosła o 0,2 pkt. procentowego, natomiast: wzrosła w 36 powiatach - od 0,1% w powiatach: ostrowskim, węgrowskim i siedleckim grodzkim, do 0,7% w powiecie sierpeckim, pozostała na niezmienionym poziomie w 3 powiatach: otwockim, piaseczyńskim, i pruszkowskim. W odniesieniu do grudnia 2001 r. stopa bezrobocia wzrosła o 0,9 pkt. procentowego (w kraju o 0,6 pkt. procentowego). W ciągu ostatnich 12 miesięcy stopa zmalała w powiatach: ciechanowskim, otwockim i sokołowskim (po 0,1 pkt. procentowego), białobrzeskim, sierpeckim i sochaczewskim (po 0,2 pkt. procentowego), siedleckim ziemskim (o 0,3 pkt. procentowego), lipskim (o 0,6 pkt. procentowego) oraz węgrowskim (o 0,7 pkt. procentowego). W powiecie siedleckim grodzkim stopa bezrobocia utrzymała się na tym samym poziomie. W pozostałych powiatach wzrosła, najbardziej w powiatach: wołomińskim (o 2,3 pkt. procentowego) i legionowskim (o 2,0 pkt. procentowe). Stopa bezrobocia w Polsce – 2002 r – 18,1% Stopa bezrobocia w Województwie Mazowieckim – 2002 r – 13,9% Stopa bezrobocia w Powiecie Wołomińskim – 2002 r – 19% Ostatnie trendy wskazują na załamywanie się rynku pracy w Warszawie i generowanie bezrobocia w gminach ościenny 8. LISTA ZADAŃ OBEJMUJĄCYCH POPRAWĘ SYTUACJI NA TERENIE GMINY RADZYMIN W oparciu o wnioski z diagnozy stanu można sformułować obecne i przyszłościowe uwarunkowania rozwoju gminy, które wymagają koncentracji działań rozwojowych w następujących obszarach: I. Rozwój gospodarczy II. Infrastruktura techniczna i społeczna III. Mieszkalnictwo i usługi społeczne IV. Turystyka , sport i rekreacja V. Rozwój obszarów wiejskich i rolnictwa VI . Środowisko naturalne i kulturowe Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 25 VII. Edukacja i rozwój zasobów ludzkich W ramach w/w obszarów określono następujące cele strategiczne (długookresowe), a następnie cele średniookresowe do osiągnięcia w perspektywie 2015 r.: Cel strategiczny Nr 1 Tworzenie dogodnych warunków dla lokalnej przedsiębiorczości i inwestorów zewnętrznych poprzez: Cele operacyjne: 1.1.Tworzenie instytucjonalnych warunków dla rozwoju przedsiębiorczościorganizacyjne i finansowe wspieranie rozwoju przedsiębiorczości i pobudzenie aktywności wśród miejscowej ludności Zadania: I. Współdziałanie władz miasta i gminy z agencjami i fundacjami rozwoju w dziedzinie wspomagania przedsiębiorczości, II. Wyznaczanie w planie zagospodarowania przestrzennego nowych terenów pod działalność gospodarczą, III. Opracowanie programu gminnej „polityki” wspierania przedsiębiorczości, IV. Opracowanie programu tworzenia i zagospodarowania lokalnej strefy przemysłowej przy obwodnicy Radzymina, tzw. „ Radzymińskiej strefy przemysłowej”, Tworzenie korzystnego klimatu współpracy samorządu i przedsiębiorców – podjęcie działań promocyjnych zmierzających do pozyskania partnerów gospodarczych i wspierania lokalnego biznesu I. Opracowanie wewnętrznych procedur umożliwiających sprawną i życzliwą i szybką obsługę inwestorów i przedsiębiorców w Urzędzie Gminy, II. Opracowanie banku informacji gospodarczych w celu rozwoju i promocji przedsiębiorczości, 1.2. 1.2 I. Opracowanie programu wspierania lokalnego biznesu Prezentacja miejscowych firm na lokalnych imprezach okolicznościowych; zorganizowanie konkursów dla przedsiębiorców i placówek handlowych, 1.4 Opracowanie kompleksowego programu promocji miasta i gminy i doskonalenie systemu komunikacji społecznej I. W ramach „Programu promocji”: cykliczne wydawanie folderu promocyjnego, opracowanie komputerowej bazy danych, zawierającej podstawowe informacje o gminie dla inwestorów, utworzenie gminnego biuletynu, II. Nawiązanie stałej współpracy z lokalnymi mediami, III. Opracowanie informatora dla mieszkańców o typowych procedurach i sprawach załatwianych w Urzędzie, IV. Promocja rodzimych firm z lokalnym produktem. 1.5 Podejmowanie działań na rzecz pozyskiwania dodatkowych (zewnętrznych ) środków finansowych I. Rozwój partnerskiej współpracy z władzami powiatu wołomińskiego i poszczególnych gmin wchodzących w jego skład przy rozwiązywaniu wspólnych problemów w sferze społecznej, infrastruktury transportowej, ochrony środowiska, bezpieczeństwa publicznego itd. Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 26 Cel strategiczny Nr 2 Tworzenie warunków dla wszechstronnego rozwoju społecznogospodarczego poprzez: 2.1 Stworzenie dogodnych warunków dla inwestorów I. Sukcesywne uzbrajanie terenów przeznaczonych pod rozwój w podstawowe urządzenia infrastruktury technicznej 2.2 Rozwój infrastruktury drogowej ( budowa, modernizacja, renowacja, odwodnienie i oświetlenie) oraz podniesienie stopnia bezpieczeństwa wszystkich użytkowników dróg I. Modernizacja dróg na terenie miasta i gminy Radzymin, II. Budowa nowych dróg na terenie miasta i gminy Radzymin, III. Inwentaryzacja istniejącej kanalizacji deszczowej, IV. Opracowanie koncepcji gospodarki ściekami deszczowymi na terenie miasta Radzymin, V. Renowacja istniejącej kanalizacji deszczowej i urządzeń odwadniających, VI. Budowa nowej sieci kanalizacji deszczowej na terenie Radzymina. 2.3 Budowę sieci wodociągowych I. Budowa wodociągów – miasto Radzymin, III. Budowa wodociągu – Gmina Radzymin, IV. Modernizacja stacji uzdatniania wody w Aleksandrowie, V. Wykonanie drugiej nitki wodociągu zasilającego sieć wodociągową SUW 2.4 Budowę kanalizacji sanitarnej I. Modernizacja miejskiej oczyszczalni ścieków, Budowa drugiego ciągu miejskiej oczyszczalni ścieków, Budowa kanalizacji - miasto Radzymin, Budowa kanalizacji – gmina Radzymin, V. Racjonalne zagospodarowanie osadów ściekowych, 2.5 Modernizację i rozbudowę infrastruktury społecznej z dostosowaniem do potrzeb mieszkańców. I .Rozwój infrastruktury społecznej na terenie miasta Radzymina (budowa placów zabaw, terenów rekreacyjnych, zakładanie zieleni miejskiej, chodników , parkingów ) II. III. IV. Cel strategiczny nr 3 Zaspokojenie potrzeb rodzin oczekujących na mieszkanie z zasobu gminy oraz rozwój budownictwa w oparciu o kapitał prywatny dla ludności osiadłej i napływowej poprzez 3.1 Rozwój komunalnego budownictwa mieszkaniowego I. Budowa bloku komunalnego przy ul. Ogrodowej w Radzyminie, 3.2 Rozwój budownictwa realizowanego na zasadach rynkowych. I. Promocja programu Cel strategiczny Nr 4 Podniesienie standardu technicznego gminnych zasobów mieszkaniowych łącznie z rewitalizacją obszarów zabudowy historycznej miasta poprzez: 4.1 Remonty i modernizację gminnych zasobów mieszkaniowych I. Remonty i modernizacja komunalnych budynków mieszkalnych, Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 27 Sukcesywne wdrażanie w zasobach komunalnych polityki czynszowej zmierzającej do urealnienia czynszów 4.2 Poprawę wizerunku i estetyki miasta. I. Pełne wykorzystanie i wyeksponowanie walorów obiektów zabytkowych, II. Rewitalizacja zabytkowego zespołu dworsko – parkowego Eleonory Czartoryskiej . II. Cel strategiczny Nr 5 Podnoszenie poziomu usług społecznych poprzez: 5.1 Stałą poprawę warunków funkcjonowania przedszkoli i szkół gminnych I. Opracowanie i wdrożenie systemu promującego osiągnięcia uczniów, nauczycieli i szkół, II. Dostosowanie sprzetu szkolnego i pomocy dydaktycznych do wymogów współczesnej szkoły, w tym bibliotek, III. Zagospodarowanie czasu wolnego ucznia w formie zajęć pozalekcyjnych IV. Modernizacja i remonty przedszkoli i szkół, V. Modernizacja kotłowni szkoły w Starych Załubicach, VI. Termomodernizacja szkół na terenie gminy 5.2 Podniesienie poziomu świadczonych usług medycznych i rozwój profilaktyki zdrowotnej I. Powiększanie i unowocześnianie bazy diagnostycznej, II. Modernizacja i remont gminnej placówki usług medycznych. 5.3 Poprawę świadczenia usług i funkcjonowania placówek opieki społecznej I . Wsparcie środowiskowe dla osób chorych, starszych lub znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej poprzez utworzenie Środowiskowego Domu Dziennego Pobytu, II. Utworzenie warsztatów terapii zajęciowej dla osób z chorobą psychiczną, III. Utworzenie jadłodajni dla osób uzależnionych chorobą alkoholową i innymi nałogami, funkcjonującej w oparciu o przekazywane przez klienta środki pieniężne. 5.4 Tworzenie warunków do upowszechnienia oraz rozwoju sportu i kultury fizycznej I. Rozbudowa kompleksu sportowo – rekreacyjnego na terenie miasta II. Rozbudowa, modernizacja, remonty i racjonalizacja obiektów edukacyjno – sportowych, celem tworzenia jak najlepszych warunków do upowszechniania oraz rozwoju sportu i kultury fizycznej. Budowa hali sportowej przy Szkole Podstawowej w Starych Załubicach, III. Budowa nowych sal gimnastycznych ( hal sportowych) zgodnie z gminną polityką upowszechniania oraz rozwoju sportu i kultury fizycznej – przy każdej szkole – obiekt sportowy, IV. Budowa boisk szkolnych , boisk treningowych, kortów tenisowych, bieżni, V. Rozwój sportu szkolnego i wspieranie klubów sportowych w zakresie szkolenia dzieci i młodzieży, VI. Budowa na terenie miasta i gminy nowych ścieżek rowerowych w połączeniu z sąsiednimi gminami. 5.5 Poprawę stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego. I. Realizacja programu „ Bezpieczna droga do szkoły”, II. Budowa systemu monitorowania miasta, III. Zapobieganie przestępczości i demoralizacji nieletnich oraz zapobieganie patologii rodzin, IV. Poprawa bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 28 Cel strategiczny Nr 6 Rozwój turystyki i rekreacji uwzględniający potrzebę ochrony środowiska naturalnego poprzez: 6.1 Zagospodarowanie rekreacyjno – turystyczne Zalewu Zegrzyńskiego I. Opracowanie koncepcji opaski kanalizacyjnej wokół Zalewu Zegrzyńskiego na terenie Radzymina, II. Zagospodarowanie turystyczne Zalewu Zegrzyńskiego na zasadzie partnerstwa publiczno - prywatnego 6.2 Stworzenie warunków dla rozwoju turystyki. I. Stworzenie infrastruktury turystycznej, sportowej i rekreacyjnej. Cel strategiczny Nr 7 Poprawa warunków życia i efektywności działalności rolniczej poprzez: 7.1 Poprawę efektywności działalności rolniczej poprzez intensyfikację produkcji, tworzenie warunków do rozwoju przetwórstwa oraz działania dostosowawcze I. Szkolenia i informacja zawodowa dla rolników, II. Wspieranie wspólnych inicjatyw i działań rolników poprzez pomoc organizacyjno – finansową dla organizacji szkoleń i doradztwa z tego zakresu oraz pomoc w organizacji grup producenckich. 7.2.Dodatkowe źródła dochodów dla gospodarstw rolnych I. Prezentowanie możliwości rozwoju usług rekreacyjnych i turystyki wiejskiej – agroturystyki oraz analiza potrzeb rozwoju usług w bezpośrednim otoczeniu rolnictwa, II. Organizacja szkoleń z zakresu przedsiębiorczości i mikroprzedsiębiorczości wiejskiej 7.3 Wsparcie działań związanych z produkcją i wykorzystaniem biomasy na cele energetyczne I. Organizacja szkoleń na temat praktycznych aspektów zakładania i użytkowania plantacji roślin energetycznych Cel strategiczny Nr 8 Rozwój i ochrona środowiska naturalnego i rodzimej kultury poprzez: 8.1 Ochronę środowiska naturalnego poprzez powszechne wdrożenie programu gospodarki odpadami stałymi i ciekłymi ze szczególnym uwzględnieniem segregacji odpadów „ u źródła” I. Intensyfikacja selektywnej zbiórki odpadów, II. Likwidacja dzikich wysypisk, III. Organizacja i budowa gminnych punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych, IV. Organizacja zbiórki odpadów niebezpiecznych wyodrębnionych z odpadów komunalnych, odpadów wielkogabarytowych, surowców wtórnych, V. Inwentaryzacja odpadów zawierających azbest, VI. Opracowanie harmonogramu usuwania azbestu, VII. Unieszkodliwianie odpadów zawierających azbest. 8.2 Zabezpieczenie zasobów przyrodniczych przed degradacją – podnoszenie świadomości ekologicznej wśród lokalnej społeczności I. Inwentaryzacja zieleni na terenie miasta Radzymin, II. Urządzanie, utrzymanie i ochrona zieleni miejskiej ( skwerów, zieleńców, zieleni przyulicznej), Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 29 III. Ochrona cennych obszarów przed zabudową i degradacją, IV. Edukacja ekologiczna mieszkańców, zwłaszcza dzieci i młodzieży szkolnej, V. Przebudowa rzeki Beniaminówki i Kanału Sierakowskiego. 8.3 Kreowanie ekoenergetyki – popieranie wszelkiego typu przedsięwzięć związanych z zastosowaniem nowoczesnych technologii wykorzystujących odnawialne źródła energii I. Promowanie wykorzystania energii słonecznej do produkcji energii odnawialnej, II. Promowanie wdrażania nowych technologii w zakresie wykorzystania produktów roślinnych jako materiału energetycznego. 8.4 Kultywowanie tradycji i ochronę zasobów dóbr kultury (świadectw kultury materialnej i duchowej) I. Ochrona wartości kulturowych Radzymina poprzez podjęcie szeregu działań mających na celu nadanie odpowiedniej rangi Boju o Radzymin w 1920 roku 8.5 Promowanie rodzimej kultury I. Promocja Ziemi Radzymińskiej i związanych z nią wydarzeń historycznych w dostępnych mediach oraz publikacjach naukowych, popularnonaukowych i turystycznych, II. Promocja organizowanych imprez kulturalnych i patriotycznych. Cel strategiczny Nr 9 Przygotowanie mieszkańców dla potrzeb nowoczesnej gospodarki oraz rozwój społeczeństwa obywatelskiego poprzez: 9.1 Edukację dzieci i młodzieży w zakresie przygotowania do aktywnego udziału w życiu społecznym i gospodarczym gminy I. Zagospodarowanie czasu wolnego ucznia w formie interesujących zajęć społecznych 9.2 Edukację dorosłych w zakresie dostosowania do wymagań aktualnego i przyszłego rynku pracy I. Wspieranie na terenie miasta szkolnictwa niepublicznego, w tym wyższego 9.3 Wykorzystanie i promowanie ludzi z wyższym wykształceniem oraz posiadających inicjatywę ( tzw. liderów społecznych) Opracowanie przy Urzędzie Burmistrza programów konkursów i nagród dla lokalnych organizacji i liderów społecznych w celu aktywizacji mieszkańców oraz realizacji ciekawych projektów, II. Stworzenie systemu stypendiów naukowych dla młodych mieszkańców Radzymina, fundowanych przez miejscowe środowisko biznesowe, władze samorządowe, organizacje pozarządowe. I. Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 30 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 PLANOWANE PROJEKTY I ZADANIA INWESTYCYJNE DO WYKONANIA W LATACH 2004 – 2006 Cel opera cyjny NAZWA DZIAŁANIA ZGODNOŚĆ Z PLANEM ZAGOSPOD. PRZESTRZE NNEGO LUB STUDIUM WYKONALN NAKŁĄDY DO PONIESIENIA W TYŚ. ZŁ OCZEKIWANE REZULTATY ETAPY DZIAŁANIA INSTYTUCJE I PODMIOTY UCZESTNICZĄCE WE WDRAŻANIU oczekiwania zgodne społeczne Budowa kanalizacji sanitarnej w poprawa stanu zgodne m. Radzymin środowiska naturalnego ochrona przeciwpowodziowa tworzenie warunków dla wszechstronnego rozwoju społecznogospodarczego 2004-2006 Urząd MiG WZMiUW Urząd MiG Budowa kanalizacji sanitarnej w ul. Marszała, Lubomirskiego, Koliski, Mickiewicza, Żeligowskiego, Norwida, Strzelców Wileńskich, Traugutta Modernizacja oczyszczalni ścieków poprawa stanu zgodne środowiska naturalnego tworzenie warunków dla wszechstronnego rozwoju społecznogospodarczego 2004-2005 Urząd MiG Mieszkańcy 2 846 poprawa stanu zgodne środowiska naturalnego tworzenie warunków dla wszechstronnego rozwoju społecznogospodarczego 20046-2006 Urząd MiG MZWKiABK 1 430 2.3 Budowa sieci wodociągowej w m. poprawa stanu zgodne Radzymin zdrowotności mieszkańców tworzenie warunków dla wszechstronnego rozwoju społecznogospodarczego 2004-2006 Urząd MiG 778 2.3 Budowa sieci wodociągowej we poprawa stanu zgodne wsi Słupno ul. Żeromskiego, zdrowotności tworzenie warunków dla wszechstronnego 2004 Urząd MiG 307 8.2 2.4 2.4 2.4 KRYTERIA KOLEJNOŚCI REALIZACJI Regulacja rzeki Beniaminówka Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie 2004-2006 130 2 030 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 31 Poprzeczna, Lipowa, Gościniec, Chabrowa, Polnej Róży, Kubusia Puchatka, Ogrodowa Budowa sieci wodociągowej we wsi Słupno (prawa strona ul. Jana Pawła II) mieszkańców rozwoju społecznogospodarczego poprawa stanu zgodne zdrowotności mieszkańców tworzenie warunków dla wszechstronnego rozwoju społecznogospodarczego 2004-2005 Urząd MiG 1 050 Budowa sieci wodociągowej we wsi Słupno ul. Jana Pawła II, Spacerowa, Brzozowa, Leśna, Dolna, Klubowa, Cicha, Wodna, Śląska, Kiepury, Bieszczadzka, Graniczna, Ogrodowa, Przejściowa Budowa sieci wodociągowej we wsiach Dybów, Mokre, Łosie poprawa stanu zgodne zdrowotności mieszkańców tworzenie warunków dla wszechstronnego rozwoju społecznogospodarczego 2004 Urząd MiG 587 poprawa stanu zgodne zdrowotności mieszkańców tworzenie warunków dla wszechstronnego rozwoju społecznogospodarczego 2004-2006 Urząd MiG 730 2.3 Budowa sieci wodociągowej we poprawa stanu zgodne wsi Nadma zdrowotności mieszkańców tworzenie warunków dla wszechstronnego rozwoju społecznogospodarczego 2004-2006 Urząd MiG 950 2.3 Budowa sieci wodociągowej we poprawa stanu zgodne wsi Dybów Kolonia zdrowotności mieszkańców tworzenie warunków dla wszechstronnego rozwoju społecznogospodarczego 2004-2005 Urząd MiG 500 1.2 Rozbudowa sieci informatycznej w dostępność urzędzie MiG urzędu tworzenie korzystnego klimatu współpracy samorządu i przedsiębiorców 2004-2006 Urząd MiG 325 2.3 2.3. 2.3 Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie zgodne Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 32 5.4 Budowa sali gimnastycznej przy poprawa stanu zgodne Zespole Szkół w Załubicach zdrowia dzieci i młodzieży 5.1 Modernizacja szkół gminnych 5.2 Modernizacja Medycznego 3.1 Budowa budynku mieszkalnego- podniesienie komunalnego poziomu życia zgodne 2.2 Modernizacja Ciemne zgodne 2.2 Modernizacja dróg gminnych Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie podwyższenie zgodne poziomu nauczania Centrum poprawa stanu zgodne zdrowia mieszkańców gminy drogi we wsi podniesienie bezpieczeństwa użytkowników dróg podniesienie bezpieczeństwa użytkowników dróg gminnych zgodne stworzenie warunków do upowszechniania oraz rozwoju kultury fizycznej i sportu poprawa warunków funkcjonowania szkół gminnych podniesienie poziomu świadczonych usług medycznych i rozwój profila ktyki zdrowotnej zaspokojenie potrzeb rodzin oczekujących na mieszkanie tworzenie warunków dla wszechstronnego rozwoju społecznogospodarczego gminy tworzenie warunków dla wszechstronnego rozwoju społecznogospodarczego gminy 2004-2005 Urząd MiG 2 112 2004-2006 Urząd MiG 400 2004-2006 Urząd MiG 810 2004-2006 Urząd MiG 3 500 2004-2005 Urząd MiG 1 529 2004-2006 Urząd MiG 2 371 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 33 10 POWIĄZANIA PROJEKTÓW I DZIAŁAŃ Z INNYMI DZIAŁANIAMI I STRATEGIAMI REALIZOWANYMI NA TERENIE GMINY i REGIONU Obszar strategiczny: Rozwój gospodarczy Cel strategiczny nr 1 Tworzenie dogodnych warunków dla lokalnej przedsiębiorczości i inwestorów zewnętrznych Powyższy cel jest zgodny z zapisami celu Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego: „Aktywizacja i modernizacja obszarów pozametropolitalnych” a także odpowiada 5 osi rozwoju w Narodowym Planie Rozwoju – Wzmocnienie potencjału rozwojowego regionów i przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów Powyższy cel strategiczny odpowiada celowi średniookresowemu 2.1g SRWM, który brzmi: Wzmocnienie mechanizmów dyfuzji procesów rozwojowych z aglomeracji warszawskiej na otoczenie regionalne poprzez ułatwienia inwestowania w regionie, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów poza aglomeracja warszawską” Zapisy tego celu strategicznego odpowiadają zapisom strategii wojewódzkiej w punkcie 2.8.: Zahamowanie narastania chaosu w przestrzennym zagospodarowaniu Warszawy i województwa. Obszar strategiczny: Infrastruktura techniczna i społeczna Cel strategiczny Nr 2 Tworzenie warunków dla wszechstronnego rozwoju społeczno – gospodarczego Miasta i Gminy Radzymin Powyższy cel jest zgodny z priorytetem 6 Kontraktu wojewódzkiego, który brzmi: Poprawa wyposażenia w infrastrukturę techniczną obszarów wymagających aktywizacji Ponadto odniesienie do powyższego celu strategicznego można znaleźć w zapisach Strategii rozwoju Województwa mazowieckiego: „ Aktywizacja i modernizacja obszarów pozametropolitalnych” a także odpowiada 5 osi rozwoju NPR Wzmocnienie potencjału rozwojowego regionów i przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów Cel ten współgra również z drugim celem długookresowym Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego : Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 34 Przeciwdziałanie nadmiernym, społecznie nieakceptowanym dysproporcjom w poziomie rozwoju gospodarczego i warunków życia ludności w województwie”, oraz odpowiada 2 osi rozwoju Narodowego Planu Rozwoju – Rozwój zasobów ludzkich i zatrudnienia. Obszar strategiczny: Mieszkalnictwo i usługi społeczne Cel strategiczny nr 3,4,5 Zaspokajanie potrzeb rodzin oczekujących na mieszkanie z zasobu gminy oraz rozwój budownictwa w oparciu kapitał prywatny dla ludności osiadłej i napływowej Podniesienie standardu technicznego gminnych zasobów mieszkaniowych łącznie z rewitalizacją obszarów zabudowy historycznej miasta oraz Podnoszenie poziomu usług społecznych Powyższe cele strategiczne współgrają z celami zawartymi w Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego: „Przeciwdziałanie nadmiernym, społecznie nieakceptowanym dysproporcjom w poziomie rozwoju gospodarczego i warunków życia ludności w województwie”, „Aktywizacja i modernizacja obszarów pozametropolitalnych” Są także merytorycznie zgodne z Narodowym Planem Rozwoju: Wzmocnienie potencjału rozwojowego regionów i przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów Obszar strategiczny: Turystyka, sport i rekreacja Cel strategiczny Nr 6 Rozwój turystyki i rekreacji, uwzględniający potrzebę ochrony środowiska naturalnego Zapisy tego celu strategicznego odpowiadają zapisom strategii wojewódzkiej w punkcie 2.5.: „Przeciwdziałanie degradacji i rewaloryzacja środowiska przyrodniczego”. oraz celom długookresowym szczególnie w punkcie 1.3. Województwa Mazowieckiego: Strategii Rozwoju „Poprawa jakości środowiska przyrodniczego Mazowsza”. Odpowiada także celowi średniookresowemu 2.4j „Aktywizacja i modernizacja obszarów metropolitalnych poprzez rozwój funkcji turystyczno – wypoczynkowych”. Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 35 a ponadto odpowiada 3 osi rozwoju NPR Tworzenie warunków dla zwiększania poziomu inwestycji, promowanie zrównoważonego rozwoju i spójności przestrzennej. Obszar strategiczny: Rozwój obszarów wiejskich i rolnictwa Cel strategiczny nr 7 Poprawa warunków życia i efektywności działalności rolniczej Powyższy cel odpowiada 5 osi rozwoju NPR Wzmocnienie potencjału rozwojowego regionów i przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów. Cel ten współgra z drugim celem długookresowym Strategii rozwoju Wojewodztwa Mazowieckiego: Przeciwdziałanie nadmiernym, społecznie nieakceptowanym dysproporcjom w poziomie rozwoju gospodarczego i warunków życia ludności w województwie oraz odpowiada również 2 osi rozwoju NPR – Rozwój zasobów ludzkich i zatrudnienia Odniesienie do powyższego celu strategicznego można znaleźć również w zapisach celu średniookresowego 2.4.: „Aktywizacja i modernizacja obszarów pozametropolitalnych”. Obszar strategiczny: Środowisko naturalne i kulturowe Cel strategiczny Nr 8 Rozwój i ochrona walorów środowiska naturalnego i rodzimej kultury Powyższy cel zgodny jest z zapisami pierwszego celu długookresowego Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego: „Zwiększenie konkurencyjności metropolii warszawskiej i regionu w układzie europejskim i regionalnym” oraz odpowiada celowi średniookresowemu 2.4j „Aktywizacja i modernizacja obszarów metropolitalnych poprzez rozwój funkcji turystyczno – wypoczynkowych”. a także odpowiada 5 osi rozwoju NPR – Wzmocnienie potencjału rozwojowego regionów i przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów. Ponadto odpowiada także 3 osi rozwoju NPR - Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 36 Tworzenie warunków dla zwiększania poziomu inwestycji, promowanie zrównoważonego rozwoju i spójności przestrzennej. Obszar strategiczny: Edukacja i rozwój zasobów ludzkich Cel strategiczny nr 9 Przygotowanie mieszkańców dla potrzeb nowoczesnej gospodarki oraz rozwój społeczeństwa obywatelskiego Cel ten odpowiada drugiemu celowi średniookresowemu strategii wojewódzkiej: Przyspieszenie procesów rozwoju społeczno – gospodarczego opartego na wiedzy i innowacjach a także pierwszemu celowi średniookresowemu strategii: Wzmocnienie mechanizmów dyfuzji procesów rozwojowych z aglomeracji warszawskiej na otoczenie regionalne. a także odpowiada 2 osi rozwoju Narodowego Planu Rozwoju – Rozwój zasobów ludzkich i zatrudnienia. 11. PLAN FINANSOWY NA LATA 2004 - 2006 DOCHODY I WYDATKI BUDŻETU GMINY RADZYMIN W LATACH 1996 - 2003 Dochody w tys. zł Wydatki w tys. zł 15 061 18 291 20 847 21 247 21 487 21 845 22 846 24 388 16 873 18 509 21 425 22 343 25 563 22 962 22 596 22863 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 *projekt budżetu gminy Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie Dochody na 1 mieszkańca 872 1 054 1 188 1 204 1 210 1 226 1 272 1 343 Wydatki na 1 mieszkańca 977 1 066 1 221 1 266 1 439 1 289 1 258 1 259 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 37 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0 1996 1997 1998 Dochody budżetu gminy w tys. zł. 1999 2000 2001 2002 2003 Wydatki budżetu gminy w tys. zł. W strukturze dochodów gminy obserwuje się znaczną coroczną dynamikę wzrostu dochodów gminy szczególnie widoczna w latach 1998 - 2000. Szczególnie wysokie wpływy do budżetu gminy obserwuje się w dziale podatków od nieruchomości. Średnia wielkość dochodów i wydatków budżetu na jednego mieszkańca mieści się w grupie najlepszych gmin Województwa Mazowieckiego. W polityce budżetowej gminy zauważyć można tendencję do zadłużania się na cele inwestycji infrastrukturalnych. Po wykonaniu zadania inwestycyjnego następuje spłata kredytów. W 2002 roku na inwestycje wydano kwotę ok. 3 930 tys. zł. co stanowi 16,5 % wydatków i 16,6 % w stosunku do dochodów gminy. Zaplanowano pokrycie deficytu budżetu w kwocie 5 522 tyś zł. pożyczkami i kredytami, w tym pożyczkami zaciągniętymi w WFOŚ i GW w wysokości 2 246 tys. zł. Łączna kwota przypadających do spłaty w 2002 roku rat kredytów i pożyczek wraz z odsetkami wynosiła 5 906 tys. zł co stanowiło 21,4 % planowanych dochodów. Zaplanowano pokrycie deficytu budżetu w kwocie 5 522 tyś zł. pożyczkami i kredytami, w tym pożyczkami zaciągniętymi w WFOŚ i GW w wysokości 2 770 tys. zł. Łączna kwota przypadających do spłaty w 2003 roku rat kredytów i pożyczek wraz z odsetkami wynosiła 4 055 tys. zł co stanowiło 21,4 % planowanych dochodów. Budżet Gminy Radzymin przedstawiany jest jedynie w układzie klasyfikacyjnym. Postuluje się przejście także na układ zadaniowy. DOCHODY I WYDATKI BUDŻETU GMINY RADZYMIN W LATACH 2004 – 2006 I NA LATA NASTĘPNE (Plan finansowy) 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Dochody 24 388 27 966 30 084 28 567 28 255 28 329 Wydatki 22 863 30 882 31 235 27 231 27 329 27 455 Inwestycje 2 604 7 933 9 506 5 060 5 014 5 234 Zadłużenie 3 655 9 043 13 005 12 234 11 182 10 133 Stosunek 15,0 32,3 43,2 42,8 39,6 35,8 długu do dochodów w % Suma rat do 9,5 7,5 9,6 10,1 10,0 10,1 dochodów % Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 38 Wieloletni plan inwestycyjny Nazwa zadania (programu inwestycyjnego jego cel i zadanie) Dz. rozdz Jedn real.zad. 1.Beniaminówka 900 90001 okres realizacji zadania Łączne nakłady finansowe Wysokość wydatków w latach 2004 MiG 2005 2006 568 773,00 Ogółem 30 000,00 50 000,00 50 000,00 regulacja rzeki Beniaminówka , 2000-2003 438 773,00 środki własne 30 000,00 50 000,00 50 000,00 ochrona środowiska 2004-2006 130 000,00 pożyczki,kredyty - - - dotacja - - - 5 742 903,00 Ogółem 530 000,00 - 1 500 000,00 2.Kanalizacja w mieście 900 90001 MiG ochrona środowiska, budowa 1998-2003 3 712 903,00 środki własne 190 000,00 - 450 000,00 kolektora sanitarn.i przykanalików 2004-2006 2 030 000,00 pożyczki,kredyty 340 000,00 - 1 050 000,00 dotacja - - - Ogółem 1 500 000,00 1 346 339,19 - środki własne 375 000,00 337 339,19 - 3.Kanalizacja w mieście 900 90001 MiG 2 846 339,19 ochrona środowiska, budowa kolektora sanitarn.i przykanalików 2004-2005 pożyczki,kredyty - - - dotacja 1 125 000,00 1 009 000,00 - Ogółem 830 000,00 400 000,00 200 000,00 471 370,00 środki własne 170 000,00 120 000,00 200 000,00 1 530 000,00 pożyczki,kredyty 660 000,00 280 000,00 - dotacja - - - 6 846 932,00 Ogółem 360 000,00 218 000,00 200 000,00 2 846 339,19 ze środków F.strukturalnych 4.Modernizacja Oczyszczalni 900 90001 MiG 2 001 370,00 moderniz.tacji zlewnej oczyszczalni 2003- ścieków komunalnych 2004-2006 5.Wodociąg w mieście 400 40002 MiG budowa sieci wodociągowej wraz 1998-2003 5 986 932,00 środki własne 210 000,00 78 000,00 90 000,00 z przyłączami 2004-2006 860 000,00 pożyczki,kredyty 150 000,00 140 000,00 110 000,00 dotacja - - - Ogółem 307 000,00 - - 6.Wodociąg wieś Słupno 010 01010 MiG 2 386 965,00 Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 39 budowa sieci wodociągowej wraz 1998-2003 z przyłączami 7.Wodociąg wieś Słupno 2 004 010 01010 MiG budowa sieci wodociągowej wraz z przyłączami 2004-2005 2 079 965,00 środki własne - - - 307 000,00 pożyczki,kredyty 307 000,00 - - dotacja - - - 1 050 000,00 Ogółem 500 000,00 550 000,00 - - środki własne 100 000,00 140 000,00 - 1 050 000,00 pożyczki,kredyty 400 000,00 - - dotacja - 410 000,00 - 587 090,00 Ogółem 587 090,00 - - - środki własne 5 010,00 - - - - ze środków F.strukturalnych 8.Wodociąg wieś Słupno 010 01010 MiG część zadania- sieć wodociągowa wraz z przyłączami 2 004 pożyczki,kredyty 378 817,66 dotacja SAPARD 203 262,34 Ogółem 30 000,00 400 000,00 300 000,00 - środki własne 30 000,00 200 000,00 100 000,00 730 000,00 pożyczki,kredyty - 200 000,00 200 000,00 587 090,00 (PROGRAM SAPARD) 9.Wodociąg Dybów, Mokre, Łosie 010 01010 MiG 730 000,00 budowa sieci wodociągowej wraz z przyłączami 2004-2006 dotacja 10.Wodociąg wieś Nadma 010 01010 MiG budowa sieci wodociągowej wraz z przyłączami 2004-2006 950 000,00 Ogółem 50 000,00 500 000,00 400 000,00 - środki własne 50 000,00 200 000,00 100 000,00 950 000,00 pożyczki,kredyty - 300 000,00 300 000,00 Ogółem 500 000,00 - - 43 026,00 środki własne 200 000,00 - - 600 000,00 pożyczki,kredyty 300 000,00 - - Ogółem 125 000,00 100 000,00 100 000,00 dotacja 11.Wodociąg -Dybów Kolonia 010 01010 MiG budowa sieci wodociągowej wraz 643 026,00 2 003 z przyłączami 2004-2005 dotacja 12.Urząd Miasta i Gminy i zakup 750 75023 MiG 1 203 154,00 sprzętu informatycznego 1998-2003 878 154,00 środki własne 125 000,00 100 000,00 100 000,00 i modernizacja budynku Urzędu 2004-2006 325 000,00 pożyczki,kredyty - - - dotacja - 1 930 000,00 Ogółem 630 000,00 1 482 000,00 - środki własne 180 000,00 700 000,00 13.Budowa sali gimnastycznej przy Zespole Szkól w Załubicach 801 80101 MiG Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 40 2004-2006 14.Modernizacja Szkół 801 80101 MiG pożyczki,kredyty 450 000,00 dotacja - 2 107 171,00 Ogółem 200 000,00 100 000 100 000,00 1 930 000,00 782 000,00 a)termomodernizacja 1998-2003 1 707 171,00 środki własne 200 000,00 100 000,00 100 000,00 b)do-rozbud.sal gimnastycznych 2004-2006 400 000,00 pożyczki,kredyty - - - dotacja 15.Moderniz.Centrum Medycz. 851 85111 MiG 1 636 339,00 Ogółem 200 000,00 300 000,00 310 000,00 a) wymiana dachu 1998-2003 826 339,00 środki własne 110 000,00 200 000,00 120 000,00 b)termomoder.budynku Szpitala 2004-2006 810 000,00 pożyczki,kredyty 90 000,00 100 000,00 190 000,00 dotacja - - - 1 500 000,00 2 000 000,00 - 16.Budowa budynku komunaln. 700 3 500 000,00 Ogółem 70005 MiG wraz z infrastrukturą techniczną 2004-2005 17.Modernizacja drogi gminnej 600 2004-2005 600 60016 MiG Radzymin ul.Głowackiego, Cegielnia ul.Sikorskiego, 2004-2006 Ogółem środki własne - - pożyczki,kredyty 1 500 000,00 2 000 000,00 dotacja - - - 40 200,00 1 489 251,87 - 1 529 451,87 Ogółem 60016 MiG we wsi Ciemne 17.Modernizacja dróg gminnych 3 500 000,00 - środki własne 40 200,00 - 1 529 451,87 pożyczki,kredyty - 342 192,97 dotacja - 1 147 058,90 - 2 370 548,13 Ogółem - 570 548,13 1 800 000,00 - środki własne - 100 000,00 100 000,00 2 370 548,13 pożyczki,kredyty - 470 548,13 1 700 000,00 dotacja - - - 7 919 290,00 9 506 139,19 5 060 000,00 środki własne 2 015 210,00 2 387 339,19 1 510 000,00 pożyczki, kredyty dotacja 4 575 817,66 1 328 262,34 4 552 741,10 2 566 058,90 3 550 000,00 - 7 919 290,00 9 506 139,19 5 060 000,00 28 970 742,32 razem Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004-2006 41 12. SYSTEM WDRAŻANIA PLANU Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Radzymin na lata 2004 – 2006 wdrażany będzie przede wszystkim siłami gminy oraz jej jednostek organizacyjnych. Gmina będzie zabiegać w wielu obszarach realizacyjnych o wsparcie i pomoc organizacji pozarządowych i inwestorów prywatnych. W wielu procesach inwestycyjnych planowane jest zaistnienie partnerstwa publiczno – prywatnego. Dotyczy to przede wszystkim działań w obszarze turystyki, kultury, rekreacji, oświaty i sportu. Dla stwarzania odpowiedniego klimatu sprzyjającego realizacji prac objętych planem rozwoju oraz rozwijania koncepcji celowe jest powołanie Zespołu monitoringu wdrażania Planu, składającego się z osób odpowiedzialnych za kontrolę wdrażania niniejszego planu rozwoju. Sugeruje się coroczną analizę możliwości budżetowych w zakresie realizacji poszczególnych celów długo- i średniookresowych planu oraz zrealizowanie zasady składania corocznych sprawozdań z realizacji wdrażania planu przez w/w zespół podczas uchwalania budżetu. Urząd Miasta i Gminy w Radzyminie