Co to jest serwer

Co to jest serwer?
Serwer jest wyspecjalizowanym komputerem lub urządzeniem przeznaczonym do
udostępniania swoich możliwości i zasobów pozostałym komputerom pracującym w sieci.
Generalnie serwery możemy podzielić na dwa różne rodzaje ze względu na ich formę:
Serwery hardware'owe - pod tym pojęciem rozumiemy wyspecjalizowane urządzenia
częściowo programowalne do potrzeb sieci wewnętrznej w danej firmie. Jako serwer
hardware'owy określamy również komputer na którym jest zainstalowane odpowiednie
oprogramowanie.
Serwery software'owe - są to programy udostępniające swoje funkcje oraz kontrolę nad
innymi urządzeniami w sieci i zarządzające nimi.
Istnieje również podział serwerów ze względu na udostępniane usługi:
- Serwery druku - zarządzające kolejką drukowania i pozwalające na udostępnienie drukarki
w sieci bez konieczności utrzymywania włączonego komputera (no chyba, że jest to serwer
software'owy - wtedy musi być włączony komputer na którym jest on zainstalowany)
- Serwery plików - z reguły przeznaczony na taki serwer jest osobny komputer. Serwery
plików umożliwiające dostęp innym komputerom w sieci do jakiegoś dysku, serwery usług
internetowych - komputery podłączone do sieci Internet, których zadaniem jest udostępnianie
różnych usług użytkownikom pracującym przy terminalach. Serwer powinien być zdolny do
obsłużenia wielu żądań jednocześnie, w związku z tym powinien posiadać odpowiednio
szybki procesor, dużą ilość pamięci operacyjnej i miejsca na dyskach twardych, serwery OLE,
tzn. programy lub biblioteki umożliwiające innym programom używającym tej technologii
dostęp do jakiegoś typu funkcjonalności za pomocą tzw. interfejsów. Serwer plików
(angielskie file server), proces wykonywany na którymś z komputerów sieciowych,
pomagający realizować usługi plikowe. W jednym rozproszonym systemie plików może
działać jeden lub wiele kooperujących serwerów plików, przy czy ani ich liczba, ani
rozmieszczenie na poszczególnych maszynach nie powinno być widoczne dla użytkowników
(klientów), tak aby ich uwaga mogła się ograniczać do znajomości wywołań procedur serwera
plików.
- Serwery dostępowe - umożliwiają dostęp do sieci Internet przy wykorzystaniu jednego
modemu (i jednej linii telefonicznej) przez wszystkich użytkowników podłączonych do
danego serwera.
- Firewalle - zwane również "Ścianami ognia" - bronią dostępu "z zewnątrz" do naszej sieci i
zapobiegają jej penetracji przez niepowołane osoby.
- Serwery Faksów - umożliwiają wysyłanie i odbieranie faksów przez modem, tak jakbyśmy
wykorzystywali do tego "zwykłą drukarkę", oczywiście z możliwością wpisania numeru
telefonu, na który dany faks będziemy wysyłali.
- Serwery WWW - pozwalają nie tylko na prezentację własnej strony w sieci, wewnętrzny
serwer WWW, może w połączeniu z serwerem baz danych wspomóc zarządzanie firmą,
zcentralizować wystawianie faktur z magazynem, ułatwić dostęp do informacji na temat firmy
jej pracownikom itp.
- Serwery Baz danych - Pozwalają na wykorzystanie baz danych w celu ich uporządkowania
i udostępnienia odpowiednim osobom. Serwer bazy danych (angielskie database server),
komputer przechowujący bazę danych wraz z odpowiednim oprogramowaniem, za pomocą
którego udostępnia ją zdalnym klientom w sieci komputerowej. Do ważniejszych
producentów serwerów bazy danych należą firmy Oracle, IBM (DB2), Informix, Sybase i
Microsoft.
- Serwery ftp - przydatne raczej w wypadku serwerów Internetowych - jeśli chcemy mieć
dostęp do swoich plików np. z domu.
- Serwery poczty - zarówno te Internetowe jak i Intranetowe pozwalają na wymianę
informacji za pomocą e-maili.
- Serwery list dyskusyjnych - doskonałe rozwiązanie dla grup pracowników zajmujących się
dużym projektem. Serwer list dyskusyjnych jest ściśle związany z Serwerem poczty, jako że
jego zadaniem jest grupowanie pracowników wedle odpowiednich kryteriów (np. według
projektów) a następnie rozsyłanie im poczty dotyczącej danego zagadnienia.
- StarOffice Schedule Serwer - przykład serwera pozwalającego na centralne zarządzanie
spotkaniami, zebraniami i informacjami. Jedna osoba może organizować czas pracowników w
całej firmie i pilnować aby ważne spotkania nie nakładały się. Z jego pomocą możemy
szybko poinformować naszych wszystkich pracowników o ważnym zebraniu lub o
rozpoczęciu nowego projektu.
- Serwer bezstanowy (angielskie stateless server), serwer, który nie przechowuje żadnych
informacji o kliencie. Zwracając się do serwera bezstanowego, klient musi każdorazowo
określić komplet informacji dotyczących usługi, np. podać nie tylko nazwę pliku, z którego
chce czytać, lecz również odległość w pliku, którą w innych sytuacjach (otwieranie pliku)
system operacyjny przechowuje w deskryptorze pliku. Serwer bezstanowy jest łatwiej
przywrócić po awarii do działania. Serwery bezstanowe są używane np. w systemie NFS.
- Serwer rezerwowy (angielskie secondary serwer), drugi z serwerów w układzie “serwer
podstawowy – system rezerwowy”. Jeśli serwer rezerwowy działa jako aktywne
zwielokrotnienie serwera podstawowego, to docierają do niego wszystkie zamówienia
realizowane przez serwer podstawowy. Serwer rezerwowy może też pozostawać w
pogotowiu, wykonując inne prace, z możliwością przejęcia funkcji serwera podstawowego w
razie awarii.
- Serwer sieciowy (angielskie network server), serwer zainstalowany w sieci komputerowej,
świadczący usługi sieciowe, zazwyczaj polegające na udostępnianiu informacji w postaci
plików lub wypisów z bazy danych.
- Serwer podstawowy (angielskie primary server), wyróżniony serwer (zarządca kopii) w
systemie tolerującym uszkodzenia, do którego są przesłane zamówienia uaktualnienia danych
od wszystkich klientów. Dopiero po zapamiętaniu aktualizacji w serwerze podstawowym
następuje jego kontakt z serwerem rezerwowym lub z grupą innych zarządców kopii.
- Serwer nazw (angielskie name server), serwer utrzymujący bazę danych będącą
fragmentem logicznej przestrzeni nazw usług i zasobów sieciowych, kojarzącą nazwy z
adresami fizycznymi usług i zasobów. Serwery nazw współpracują ze sobą przy tłumaczeniu
nazwy.
- Serwer czasu (angielskie time server), serwer dostarczający wyników wzorcowych pomiaru
czasu, np. odbieranych z satelity, potrzebnych do synchronizacji komputerów w systemie
rozproszonym.
- Serwer przepustek, serwer biletów (angielskie ticket granting server), serwer wydający
przepustki komunikującym się procesom; element systemu bezpieczeństwa w środowisku
DCE. Funkcja wydawania przepustek jest drugą, obok uwierzytelniania, funkcją serwera
sprawdzania tożsamości.
- Serwer katalogów (angielskie directory server), serwer dokonujący odwzorowań nazw
obiektów (np. plików) czytelnych dla człowieka na systemowe jednoznaczne identyfikatory
obiektów (np. uprawnienia). Do podstawowych operacji serwera katalogów należą: tworzenie
nowego katalogu, usuwanie katalogu lub wpisu, dodawanie wpisu do katalogu, uaktualnienie
wpisu katalogowego, kontrola praw dostępu.
- Serwer wykonań (angielskie run server), serwer rozstrzygający o przydziale procesora do
procesu w zależności od wymagań sprzętowych procesu i obciążenia procesora. Serwer
wykonań zarządza pulą procesorów.
- Serwer sprawdzania tożsamości, serwer uwierzytelnień (angielskie authentication server),
serwer, którego zadaniem jest uwierzytelnianie deklarowanej tożsamości mocodawcy i
wydawanie biletów pozwalających mocodawcy na dalsze legitymowanie się bez konieczności
ponownego używania hasła.
Technologie: (nota)
 Specyfikacja różnych standardów SCSI
 Szerokość szyny, długość kabli, złącza, terminacja
 Technologie RAID
 Fiber Channel
 Multiprocessing
 Technologie pamięci – operacyjna, cache
 Magistrale systemowe – charakterystyka i funkcje następujących rozwiązań: PCI, ISA,
EISA, AGP
 Charakterystyka, rola, zadania i funkcje protokołów zarządzających SNMP, DMI
 Podział funkcjonalny serwerów – ich rola i zastosowanie: ruter, gateway bridge, file
server, aplikacyjny, firewall, database server, proxy server itp.
 Pojęcia związane z beckupem, odzyskiwanie danych oraz z zabezpieczeniem
awaryjnym
 Procedury Shut-down w następujących systemach Novell NetWare, Microsoft Win
NT/2000, UNIX/ LINUX, IBM OS/2
 Aspekty i Charakterystyka instalacji serverów w szafach montażowych oraz problemy
z tym związane – przełączniki, odprowadzanie ciepła, zabezpieczenia
 Sposób postępowania w przypadkach aktualizowania firmware’u
 Zarządzanie i korzystanie z „logów” (Service logos)
 Podstawowa charakterystyka i porównanie systemów operacyjnych Novell, NetWare,
Microsoft Win NT/2000, UNIX/ LINUX, IBM OS/2
 Usługi katalogowe i domeny – interakcje ze sprzętem
 Adaptative Fault Tolerance, Adapter Load Balance, Adapter Teaming
Co powinien posiadać serwer software'owy?
Oprogramowanie serwerowe - Od stopnia jego wydajności i jakości zależy w dużej mierze
szybkość pracy. Powinno się charakteryzować możliwością udostępniania zasobów wielu
użytkownikom, bezpieczeństwem danych, prostotą i logiką konfiguracji oraz wydajnością i
małym stopniem obciążenia dla systemu operacyjnego.
System Operacyjny - Nawet najlepsze oprogramowanie nie jest nic warte bez solidnych
podstaw. Taką podstawą jest właśnie System Operacyjny. To on bowiem przydziela
odpowiednie zasoby pamięci danemu programowi. System Operacyjny na serwerze powinien
cechować się dużą niezawodnością i stabilnością pracy, wydajnością i prostotą rozbudowy
oraz rekonfiguracji. Warto również aby był to system bezpieczny, umożliwiający szeroki
zakres administracji prawami dostępu do swoich zasobów.
Komputer Serwerowy - Jest to element, z którego korzystają wszyscy użytkownicy, dlatego
też nie należy go traktować jako kolejnej stacji roboczej. W wypadku zawieszenia się serwera
- co może się zdarzyć przy uruchamianiu na nim programów tak, jakby był normalną stacją
roboczą - przestaje pracować całe biuro, a użytkownicy są narażeni na stratę danych.
Komputer pełniący rolę Serwera, powinien być również na tyle „mocny”, aby wytrzymać
wzmożony ruch wszystkich użytkowników sieci - należy być przygotowanym zarówno na tę
ewentualność, jak i na rozwój sieci biurowej.
Jaki system operacyjny wybrać na serwer?
Linux - Doskonałe rozwiązanie, pozwalające na pełne wykorzystanie mocy Serwera. Bardzo
wydajny, bezpieczny i posiadający oprogramowanie pozwalające na konfigurację większości
serwerów software'owych. Współpracujący za pośrednictwem serwera plików SAMBA ze
stacjami roboczymi na wszystkich odmianach MS Windows. Jest w stanie zastąpić w firmie
również drogie rozwiązania oparte na MS Windows NT i MS Windows 2000. Pozwala na
bezpieczną administrację zdalną, w wypadku dostępu do niego za pośrednictwem sieci
Internet. Może służyć również jako router/firewall pośrednicząc między siecią lokalną w
firmie a siecią Internet.
MS Windows NT 4.0 - Dobre rozwiązanie dla małych sieci, zwłaszcza, jeśli wymogiem jest
również bezpośrednia praca na serwerze.
MS Windows 2000 - Rozwiązanie bardziej stabilne i wydajne niż MS Windows NT 4.0 - w
zasadzie jest to nowa wersja tego systemu. Poprawiono w nim również funkcjonalność i
bezpieczeństwo.
Sieć komputerowa (angielskie computer network), układ komputerów i urządzeń końcowych
(np. drukarka) połączonych między sobą szeregowymi łączami komunikacyjnymi,
umożliwiającymi wymianę komunikatów między poszczególnymi stanowiskami. Sieć
komputerowa zapewnia bezpieczny dostęp użytkowników do wspólnych zasobów takich jak
dane lub urządzenia peryferyjne.
Dostęp komputera do sieci komputerowej odbywa się za pośrednictwem interfejsu
sieciowego. Niektóre z komputerów działających w sieci mogą pełnić specjalne funkcje, np.
bram, mostów lub ruterów, inne po prostu korzystają z udogodnień tworzonych przez sieć, np.
dzielenia zasobów.
W zależności od odległości między komputerami rozróżnia się sieci lokalne, miejskie i
rozległe. Szybkości przesyłania danych w sieciach wahają się w granicach od 56 Kb/s (i
mniejszych – w przypadku zagęszczenia) do megabitów na sekundę (sieci ATM).
Początki sieci komputerowej sięgają połowy lat sześćdziesiątych XX w. (sieć ARPANET).
Sieci komputerowe mają olbrzymie znaczenie na każdym szczeblu komunikacji: od wymiany
informacji między dwoma sąsiednimi biurkami w sali giełdy, poprzez skomputeryzowane
usługi telefoniczne, radiowe i telewizyjne, aż po globalną, wielofunkcyjną sieć Internet
łączącą dziesiątki milionów użytkowników na całym świecie.
Terminal - urządzenie elektroniczne składające się z monitora i klawiatury. Terminal nie
posiada oprogramowania – nie może więc pracować samodzielnie, ani łączyć się z innym
terminalem.
System wielodostępny – zbiór terminali połączonych z centralnym komputerem. Komputer
centralny posiada zainstalowane oprogramowanie (system operacyjny oraz aplikacje), z
których korzystają terminale.
Stacja robocza (ang. workstation) – komputer wraz z jego oprogramowaniem, który pracuje
w sieci komputerowej.
Sieć komputerowa – (ang. network) zbiór wzajemnie połączonych komputerów (stacji
roboczych), które mogą pracować samodzielnie i komunikować się z pozostałymi
komputerami. Istotną różnicą w stosunku do systemu wielodostępnego jest możliwość
komunikowania się komputerów (stacji) między sobą w obszarze sieci.
KLIENT – komputer, który odbiera (wykorzystuje) różne usługi sieciowe oferowane przez
serwer.
Sieciowy system operacyjny – system zainstalowany na serwerze, który steruje i zarządza
siecią komputerową.
Obecnie najbardziej znanymi sieciowymi systemami operacyjnymi są:
• UNIX,
• Linux,
• Windows NT,
• Windows 95,
• Windows 98,
• OS/2.
TELNET - W praktyce usługa już nie używana. Umożliwiała podłączenie się do innego
komputera i pracę na nim.
Protokół sieciowy – język sieciowy za pomocą którego komputery porozumiewają się
między sobą.
Protokoły sieciowe
NetBEUI (NetBIOS Extended User Interface)- opracowany w 1985 r. przez IBM dla małych
sieci LAN, obecnie używany w sieciowych systemach operacyjnych Windows NT, Windows
95/98.
TCP/IP (Transmission Control Protocol / Internet Protocol) – opracowany w latach 70-tych
przez agencję DARPA na zlecenie Departamentu Obrony USA, w celu połączenia wszystkich
komputerów jedną ogólnoświatową sieć – na jego bazie powstał dzisiejszy Internet.
IPX/SPX (Internet Packet Exchange / Sequential Packet Exchange) – używany w sieciowym
systemie operacyjnym Novell Netware. Powoli zostaje wypierany przez protokół TCP/IP
Nazwy i adres w sieci komputerowej
Wyobraźmy sobie środowisko sieciowe, w którym mogą znajdować się różne typy obiektów
(oczywiście może być ich wiele z każdego rodzaju). Niech będą to przykładowo:
• serwery sieciowe
• terminale sieciowe
• drukarki
• router'y lub (inne urządzenia łączące fragmenty sieci)
Można wyróżnić następujące rodzaje sieci:
- równorzędne (peer-to-peer), nie jest potrzebny serwer. Wszystkie komputery w tej sieci
działają na tych samych prawach. Programy znajdują się na każdej z podłączonych maszyn,
natomiast za pośrednictwem sieci przesyłane są jedynie potrzebne dane.
- lokalne (LAN) (Local Area Network - sieć lokalna) - z poziomu technologii
eksperymentalnych stała się wiodącym narzędziem biznesu na całym świecie. Sieci LAN są
bardzo szybkim systemem zaprojektowanym w celu łączenia komputerów oraz innych
urządzeń przetwarzania danych w całość na niewielkim terenie, takim jak na przykład
pojedyncze pomieszczenie, biuro, pojedyncze piętro czy nawet cały budynek. Sieci LAN
mogą również być łączone ze sobą, aby zwiększyć ich zasięg.
- miejskie (MAN) (Metropolitan Area Network - sieć miejska) - sieci tego rodzaju budowane
są w dużych miastach; charakteryzują się wysoką przepustowością i są używane przede
wszystkim przez urządzenia badawcze i w zastosowaniach komercyjnych o nasilonym
przepływie danych. Składają się z sieci lokalnych łączonych w różny, zróżnicowany w
zależności od potrzeb sposób.
- rozległe (WAN) (Wide Arena Network - sieć rozległa) - jest to sieć rozległa bazująca na
połączeniach telefonicznych, złożona z komputerów znajdujących się w dużych odległościach
od siebie, np. łącząca ze sobą użytkowników poczty elektronicznej na terenie całego kraju;
wymagane jest zaangażowanie publicznej sieci telekomunikacyjnej; sieć rozległa łączy sieci
lokalne LAN i miejskie MAN.
- globalne (np. Internet)
PODZIAŁ SIECI ZE WZGLEDU NA OBSZAR I TOPOLOGIA:
Wyróżnia się cztery najczęsciej stosowane topologie:
- szynowa (magistralowa),
- pierścieniowa,
- gwieździsta,
- drzewiasta.