chemia

1
PLAN WYNIKOWY
CHEMIA
KLASA III
NAUCZYCIEL : Jolanta Galach
Nr
lekcji
NUMER PROGRAMU
Temat lekcji
Wymagania
Podstawowe
uczeń wie, umie:
1.
2.
3.
4.
Ponadpodstawowe
uczeń wie, umie:
DZIAŁ: WĘGIEL I JEGO ZWIĄZKI Z WODOREM
wie z jakiego podręcznika będzie korzystał na lekcjach chemii,
wie jakie wymagania i sposób oceniania będzie stosował
nauczyciel,
określi kryteria ocen z chemii,
zna przepisy bezpieczeństwa obowiązują w pracowni chemicznej,
Zapoznanie z programem
nauczania chemii
w klasie III.
Kryteria ocen.


Węgiel pierwiastkowy –
odmiany w jakich
występuje.
 poda informacje o budowie atomu węgla wynikające z układu
okresowego,
 wie, co to jest zjawisko alotropii,
 wymieni odmiany alotropowe węgla,
 poda właściwości diamentu i grafitu,
 wymieni zastosowanie diamentu i grafitu,






wie, co to jest metan,
zna wzór sumaryczny i strukturalny metanu,
zbuduje model cząsteczki metanu,
opisze, na czym polega spalanie całkowite, półspalanie
i spalanie niecałkowite,
 wymieni właściwości fizyczne i chemiczne metanu,
 poda zastosowanie metanu,







Metan – główny składnik
gazu ziemnego.
Szereg homologiczny
węglowodorów
nasyconych.
DKW-4014-95/99


wie, co to jest szereg homologiczny,
wie, co to są węglowodory nasycone,
poda skład gazu ziemnego,
poda nazwy, wzory sumaryczne, półstrukturalne i strukturalne
alkanów,
 zbuduje model cząsteczki dowolnego alkanu,


wykaże doświadczalnie obecność węgla w związku organicznym,
poda różnice w budowie wewnętrznej diamentu i grafitu oraz
wynikające stąd konsekwencje,
zanalizuje budowę wewnętrzną fullerenów,
napisze, uzgodni i odczyta równanie reakcji spalania
całkowitego, półspalania i spalania niecałkowitego metanu,
zbada doświadczalnie rodzaje produktów spalania metanu,
obliczy masę cząsteczkową dowolnego alkanu,
napisze, uzgodni i odczyta równanie reakcji spalania
całkowitego, półspalania i spalania niecałkowitego dowolnego
alkanu,
 określi wzór ogólny alkanów,
2
5.
Szeregi homologiczne
węglowodorów
nienasyconych (alkeny
i alkiny).




wie, co to są alkeny i alkiny,
tworzy nazwy węglowodorów nienasyconych,
podaje wzory sumaryczne i strukturalne alkenów i alkinów,
zbuduje model cząsteczki dowolnego alkenu i alkinu,
 określi wzór ogólny alkenów i albinów,
 obliczy masę cząsteczkową dowolnego alkenu i alniku,
6.
Eten – przedstawiciel
alkenów.




wymieni właściwości fizyczne i chemiczne etenu,
wyjaśni na czym polega proces polimeryzacji,
poda zastosowanie etenu,
wie, w jaki sposób można otrzymać eten,





dokona analizy właściwości fizycznych i chemicznych etenu,
napisze, uzgodni i odczyta równanie reakcji spalania
całkowitego, półspalania i spalania niecałkowitego etenu,
napisze, uzgodni i odczyta równanie reakcji przyłączenia bromu
i bromowodoru do etenu,
zapisze przebieg reakcji polimeryzacji etenu,
zbada doświadczalnie właściwości etenu,
7.
Etyn (acetylen) –
przedstawiciel Albinów.
 wymieni właściwości fizyczne i chemiczne acetylenu,
 poda zastosowanie acetylenu,
 wie w jaki sposób można otrzymać acetylen,



dokona analizy właściwości fizycznych i chemicznych acetylenu,
zbada doświadczalnie właściwości acetylenu,
napisze, uzgodni i odczyta równania reakcji:
*otrzymywania etynu,
*przyłączania bromu do etynu,
*spalania etynu,
*polimeryzacji etynu,
8.
Polietylen jako przykład
tworzyw sztucznych.




wyjaśni, na czym polega proces polimeryzacji,
omówi budowę polimeru,
poda, z jakich surowców otrzymuje się tworzywa sztuczne,
poda przykłady tworzyw sztucznych,

określi zalety i wady tworzyw sztucznych,
9.
Porównanie budowy
cząsteczek i właściwości
alkanów, alkenów
i alkinów.




wie, co to są węglowodory,
wymieni rodzaje węglowodorów,
poda zastosowanie węglowodorów,
wie, jak odróżnić węglowodory nasycone od nienasyconych,

napisze wzory sumaryczne, strukturalne i półstrukturalne
dowolnych węglowodorów,
napisze, uzgodni i odczyta równanie reakcji spalania
całkowitego, półspalania i spalania niecałkowitego dowolnego
węglowodoru,
napisze, uzgodni i odczyta równanie reakcji przyłączania bromu,
chloru lub wodoru do węglowodorów nienasyconych,
określi zależności między właściwościami fizycznymi a liczbą
atomów węgla w cząsteczce węglowodorów,
zaproponuje doświadczenie, które pozwoli odróżnić dowolny
węglowodór nasycony od nienasyconego,




3
Podsumowanie
wiadomości o węglu
i jego związkach
z wodorem.
„Węgiel i jego związki
z wodorem” –
sprawdzenie wiadomości.
Podsumowanie wiadomości i umiejętności z ostatnich lekcji.
12.
Szereg homologiczny
alkoholi jako pochodnych
alkanów.




13.
Metanol i etanol –
przedstawiciele alkoholi.






wie, że metanol jest bardzo silną trucizną,
poda zastosowanie metanolu,
wyjaśni, na czym polega fermentacja alkoholowa,
poda zastosowanie etanolu,
określi właściwości fizyczne metanolu i etanolu,
napisze równania spalania metanolu i etanolu,



zbada odczyn etanolu i wytłumaczy, dlaczego mimo obecności
grupy –OH , odczyn jest obojętny,
przedyskutuje zastosowanie etanolu (zalety i niebezpieczeństwa),
wykryje obecność etanolu,
10.
11.
Sprawdzenie wiadomości i umiejętności z działu „Węgiel i jego związki z wodorem”.
DZIAŁ: POCHODNE WĘGLOWODORÓW
wie, co to znaczy, że alkohole są pochodnymi węglowodorów,

wyjaśni pojęcia rodnik i grupa funkcyjna,

wyjaśni, jak się tworzy nazwy alkoholi,

poda nazwy, wzory sumaryczne, strukturalne i półstrukturalne
czterech pierwszych członów szeregu homologicznego alkoholi,
 zbuduje model cząsteczki alkoholu,
 wskaże i nazwie rodnik i grupę funkcyjną w czterech pierwszych
członach szeregu homologicznego alkoholi,
określi wzór ogólny alkoholi,
poda nazwy, wzory sumaryczne, strukturalne i półstrukturalne
dowolnego alkoholu,
wskaże i nazwie rodnik i grupę funkcyjną w cząsteczce alkoholu,
14.
Glikol i gliceryna –
alkohole
wielowodorotlenowe.






wyjaśni pojęcie alkohol wielowodorotlenowy,
wie, że glikol i gliceryna to alkohole wielowodorotlenowe,
poda zastosowanie glikolu i gliceryny,
określi właściwości fizyczne gliceryny,
określi właściwości fizyczne glikolu,
zbuduje model cząsteczki glikolu i gliceryny,



podaje przykłady alkoholi wielowodorotlenowych,
zapisze równania reakcji spalania glikolu i gliceryny,
opowiada o wynalezieniu dynamitu przez A. Nobla,
15.
Kwas octowy
i mrówkowy – budowa
cząsteczki
i otrzymywanie.





wyjaśnia sformułowanie: niższe kwasy karboksylowe,
zbuduje model cząsteczki kwasu octowego i mrówkowego,
wyjaśnia, na czym polega fermentacja octowa,
wie, że kwas mrówkowy jest silną trucizną,
omawia występowanie kwasu mrówkowego i octowego,


omawia przebieg fermentacji octowej,
zapisuje równanie reakcji fermentacji octowej,
16.
Kwas octowy
i mrówkowy –
 omawia właściwości fizyczne kwasu mrówkowego i octowego,
 bada odczyn roztworu kwasów papierkami wskaźnikowymi,

uzasadnia odczyn kwasowy badanych kwasów zapisem procesu
dysocjacji jonowej i nazywa powstałe jony,
4
właściwości fizyczne
i chemiczne.
17.
18.
Szereg homologiczny
kwasów karboksylowych.
Wyższe kwasy
karboksylowe (kwas
palmitynowy, stearynowy
i oleinowy).
 omawia zastosowanie w/w kwasów,
 omawia zasady bezpieczeństwa, których należy przestrzegać
w czasie pracy ze stężonymi kwasami karboksylowymi,
 wyjaśnia, co to są kwasy karboksylowe,
 zapisuje wzór ogólny kwasów karboksylowych i wskazuje grupę
funkcyjną,
 rysuje wzory półstrukturalne i strukturalne 4 pierwszych kwasów
z szeregu homologicznego kwasu mrówkowego
 wyjaśnia sformułowanie: wyższe kwasy karboksylowe, kwasy
tłuszczowe – podaje stosowne przykłady,
 określi właściwości fizyczne przedstawicieli w/w kwasów,
 wyjaśni, czy zasady reagują z kwasami tłuszczowymi,
 zapisuje budowę cząsteczki mydła,
 określa rodzaje i właściwości mydeł,













19.
20.
21.
Porównanie właściwości
kwasów karboksylowych.
Estry – pachnąca chemia.
Inne pochodne
węglowodorów – aminy
i aminokwasy.
 wie, że w miarę wzrostu długości łańcucha węglowego wzrasta
gęstość, temperatura topnienia i wrzenia kwasów karboksylowych,
 wie, że w miarę wzrostu długości łańcucha węglowego maleje
rozpuszczalność w wodzie, zdolność do dysocjacji jonowej i
aktywność chemiczna kwasów karboksylowych,






wie, na czym polega reakcja estryfikacji,
podaje właściwości przykładowych estrów,
podaje zastosowanie estrów,
tworzy nazwy estrów, znając nazwy substratów,
poda wzór ogólny estrów,









wyjaśni, co to są aminy,
omówi właściwości amin,
wskaże występowanie amin,
zbuduje model cząsteczki prostej aminy,
wyjaśni, co to są aminokwasy,
zapisze wzór ogólny aminokwasów,




zapisuje równanie reakcji kwasu octowego z metalem i zasadą,
nazywa powstałe produkty,
zapisuje równania reakcji spalania kwasu octowego
i mrówkowego,
rysuje wzory półstrukturalne i strukturalne dowolnych kwasów
z szeregu homologicznego kwasu mrówkowego,
porównuje przebieg reakcji kwasów organicznych i kwasu
solnego z cynkiem, formułuje wniosek,
zapisuje równanie reakcji zobojętniania w postaci cząsteczkowej ,
jonowej i jonowej skróconej,
zapisze wzory przykładowych kwasów tłuszczowych,
projektuje doświadczenie potwierdzające nienasycony charakter
kwasu oleinowego,
zapisuje równanie reakcji zmydlania,
wyjaśnia, na czym polega mechanizm prania,
zapisze równanie reakcji mydła z solami rozpuszczonymi w
wodzie,
wyjaśnia, co to są detergenty,
przedstawia wady i zalety stosowania detergentów,
wykorzystuje praktycznie wiadomości do identyfikacji kwasów
karboksylowych i zapisu odpowiednich równań reakcji,
przedstawi schemat doświadczenia pozwalającego odróżnić
nasycone i nienasycone kwasy karboksylowe,
zapisze równanie reakcji estryfikacji,
wskaże i nazwie rodniki i grupę estrową w cząsteczce estru,
na podstawie nazwy lub wzoru estru przewidzi nazwy i wzory
alkoholu i kwasu, z których powstał ester,
udowodni różnicę między reakcją estryfikacji a zobojętniania,
wyjaśni, jakie są konsekwencje istnienia dwóch grup funkcyjnych
w cząsteczce aminokwasu,
wskaże i nazwie rodniki i grupy funkcyjne w cząsteczkach
aminokwasów,
5
 omówi występowanie aminokwasów,
 zbuduje model cząsteczki prostego aminokwasu,
22.
23.
Podsumowanie
wiadomości
o pochodnych
węglowodorów.
„Pochodne
węglowodorów” –
sprawdzenie wiadomości.
24.
Podstawowe składniki
żywności i ich rola
w organizmie.
25.
Tłuszcze – budowa
cząsteczki, rodzaje
i właściwości.
26.
Białka – skład
pierwiastkowy,
właściwości, reakcje
charakterystyczne.
Podsumowanie wiadomości i umiejętności z ostatnich lekcji.
Test sprawdzający wiadomości i umiejętności.
DZIAŁ: ZWIĄZKI CHEMICZNE W ŻYWIENIU I W ŻYCIU CODZIENNYM
 wymienia podstawowe pierwiastki wchodzące w skład organizmu
 potrafi zaplanować prawidłowy dzienny jadłospis ucznia,
człowieka,
 wyjaśnia co to są mikro- i makro elementy; podaje stosowne
przykłady,
 wymienia rodzaje składników pokarmowych,
 wskazuje źródła białka, cukrów i tłuszczów,
 określa rolę składników pokarmowych w organizmie człowieka,
 omawia rolę wody w organizmie człowieka,
 omawia rolę witamin i soli mineralnych; podaje stosowne
przykłady,
 wyjaśni zasady prawidłowego żywienia,
 wyjaśnia, co to są tłuszcze,
 podaje właściwości fizyczne tłuszczów,
 podaje podział tłuszczów ze względu na ich pochodzenie i stan
skupienia,
 podaje przykłady poszczególnych rodzajów tłuszczów,
 określa czym różnią się tłuszcze roślinne od zwierzęcych,
 odróżnia tłuszcze od innych substancji,









wyjaśnia, co to są białka,
wymienia pierwiastki wchodzące wskład białek,
omawia budowę białek,
przedstawia podział białek na proste i złożone; podaje stosowne
przykłady,
 omawia wpływ różnych czynników na białka – denaturacja białka,
 wymienia reakcje charakterystyczne białek,

zapisuje równanie reakcji otrzymywania tłuszczu,
przedstawia i omawia reakcje zmydlania tłuszczów,
udowadnia, że tłuszcz jest estrem,
zaproponuje i przeprowadzi identyfikację tłuszczów
nienasyconych,
wyjaśnia, co to jest utwardzanie tłuszczów,
zapisuje reakcje charakterystyczne białek – biuretowa
i ksantoproteinowa,
6
27.
Glukoza jako przykład
cukru prostego.







wyjaśnia, co to są węglowodany,
podaje skład pierwiastkowy cukrów,
zapisuje wzór ogólny węglowodanów,
omawia rodzaje węglowodanów,
wymienia cukry proste, dwucukry i cukry złożone,
przedstawia właściwości fizyczne glukozy,
zapisuje wzór sumaryczny glukozy,



opisuje spalanie glukozy w organizmie człowieka; zapisuje
stosowną reakcję,
udowadnia, że glukoza ma właściwości redukujące,
przeprowadza reakcje charakterystyczne glukozy,
28.
Sacharoza – przykład
dwucukru.
 omawia właściwości sacharozy,
 zbada właściwości fizyczne sacharozy,
 omawia właściwości fizyczne i chemiczne dwucukrów,
 omawia występowanie dwucukrów,
 projektuje i sprawdza doświadczalnie, czy sacharoza ma
właściwości redukujące,
 wyjaśnia do czego służy próba Trommera i Tollensa,
 zapisuje równanie reakcji hydrolizy sacharozy,
29.
Wielocukry – skrobia
i celuloza.








30.
Włókna naturalne
i syntetyczne.
 wymienia rodzaje włókien,
 wyjaśnia, co to są włókna naturalne i syntetyczne,
31.
„Związki chemiczne
w żywieniu i w życiu
codziennym” –
podsumowanie
wiadomości.
„Związki chemiczne
w żywieniu i w życiu
codziennym” –
sprawdzenie wiadomości.
Negatywne skutki
działania niektórych
substancji na organizm
człowieka.
Podsumowanie wiadomości i umiejętności z ostatnich lekcji.
32.
33.
omawia budowę skrobi i celulozy,
wymienia właściwości fizyczne i chemiczne skrobi i celulozy,
określa występowanie skrobi i celulozy,
określa czym różni się budowa skrobi i celulozy,
omawia znaczenie błonnika jako składnika pokarmowego,
przeprowadzi reakcje charakterystyczna skrobi,
wyjaśni jak wykryć skrobię,
zapisuje przebieg reakcji hydrolizy skrobi,
 dokonuje podziału włókien; podaje stosowne przykłady,
 opisuje właściwości i zastosowanie włókien,
 odróżni doświadczalnie włókno bawełniane od wełnianego,
Test sprawdzający wiadomości i umiejętności.
 wyjaśnia pojęcia: alkoholizm, narkomania, lekomania, nikotynizm,
 wyjaśnia jak unikać zatruć,
 określa, co robić w przypadku zatrucia niezidentyfikowanym środkiem,