Ryzyko a stopa zwrotu Standardowe narzędzia inwestowania • Analiza fundamentalna – ocena kondycji i perspektyw rozwoju podmiotu emitującego papiery wartościowe • Analiza techniczna – prognozowanie kursów, wykorzystując dwa rodzaje narzędzi: – Wykresy kursów akcji w przeszłości, których formacje mają tendencje do powtarzania się – Wskaźniki techniczne, charakteryzujące stan rynku akcji i pozwalające na prognozę najbliższych zachowań na rynku Portfel papierów wartościowych to zestaw papierów wartościowych lub innych instrumentów finansowych, których posiadaczem jest inwestor. Składniki portfela • Udziały wartościowe w portfelu • Udziały sumują się do 1 • Udziały mogą być ujemne w przypadku krótkiej sprzedaży • Zmiany cen walorów w portfelu zmieniają ich udziały Przykład • Stworzony został portfel składający się z 50 akcji spółki A po 10 zł oraz 20 akcji spółki B po 50 zł. • Wartość portfela W=50*10+20*50=1500 • Udział akcji A wA=(50*10)/1500=1/3 • Udział akcji B wA=(20*50)/1500=2/3 Stopa zwrotu inwestycji w akcje • Relacja wielkości dochodu uzyskanego z inwestycji do wielkości zainwestowanego kapitału • R=(FV-PV)/PV – R – stopa zwrotu w okresie inwestowania – FV – cena waloru w momencie sprzedaży – PV – cena waloru w momencie zakupu Przykład • Inwestor kupił 100 akcji po 20 zł, a po miesiącu sprzedał je po cenie 25 zł • Stopa zwrotu z inwestycji w skali miesiąca wynosi – R=(25-20)/20=0,25=25% Roczna stopa zwrotu • RA=(1+R)1/n-1 • Przykład • Inwestor kupił 10 akcji A po 20 zł, po 3 miesiącach cena akcji wyniosła 21 • R=(21-20)/20=5% • RA=(1+0,05)1/4-1=21,55% Oczekiwana stopa zwrotu • Oszacowania dotyczące przyszłości • Bierze się pod uwagę: – Stopę zwrotu uzyskaną w ostatnim okresie – Średnią arytmetyczną stóp zwrotu z kilku ostatnich okresów Oczekiwana stopa zwrotu z portfela • Stopy zwrotu składników portfela • Udziały składników w portfelu • Im wyższa stopa zwrotu pojedynczego składnika portfela tym wyższa stopa zwrotu portfela • Jeśli składniki portfela mają tę samą stopę zwrotu, to stopa zwrotu portfela jest jej równa Stopa zwrotu portfela dwuskładnikowego • RP=wARA+wBRB Oznaczenia: – RP – stopa zwrotu portfela złożonego z akcji A i akcji B – RA – stopa zwrotu z akcji spółki A – RB – stopa zwrotu z akcji spółki B – wA - udział spółki A w portfelu – wB – udział spółki B w portfelu Stopa zwrotu dla portfela wieloskładnikowego RP=w1R1+w2R2+…+wnRn Przykład • Stopa zwrotu dla spółki A wynosi 15%, a dla spółki B 25%. Rozpatrzmy 3 portfele: • Portfel 1: RP = 0,9*15%+0,1*25%=16% • Portfel 2: RP = 0,5*15%+0,5*25%=20% • Portfel 3: RP = 0,1*15%+0,9*25%=24% Ryzyko w inwestycjach • Zrealizowana stopa zwrotu może różnić się od oczekiwanej • Ryzyko negatywne występuje gdy zrealizowana stopa zwrotu jest niższa od oczekiwanej • Ryzyko pozytywne występuje gdy zrealizowana stopa zwrotu jest wyższa od oczekiwanej Miary ryzyka • Odchylenie standardowe • Współczynniki wrażliwości i model CAPM • Miary zagrożenia (VaR) Ryzyko portfela • Inwestycje o wyższym dochodzie charakteryzują się wyższym ryzykiem • Zmniejszenie ryzyka przy tworzeniu portfela możliwe jest dzięki istnieniu powiązania między różnymi inwestycjami • Korelacja stóp zwrotu akcji dwóch spółek to powiązanie stóp zwrotu akcji tych spółek Współczynnik korelacji stóp zwrotu • Zawiera się w przedziale [-1;1] • Mierzy powiązania między stopami zwrotu akcji 2 spółek • Wartość bezwzględna wskazuje na siłę powiązania • Znak oznacza kierunek powiązania Ryzyko portfela 2 spółek • Sp2=wA2 sA2 + wB2 sB2 + 2wAwBsAsBrAB • Ryzyko jest uzależnione od ryzyka każdej spółki i korelacji stóp zwrotu tych spółek • Zachodzą następujące właściwości: – Im wyższe ryzyko składników portfela, tym wyższe ryzyko całego portfela – Im współczynnik korelacji stóp zwrotu bliższy liczbie -1, tym niższe ryzyko portfela Ryzyko portfela wielu spółek • Ryzyko portfela wielu spółek zależy od: – Ryzyka każdej spółki – Korelacji stóp zwrotu każdej ze spółki • Im wyższe ryzyko składników portfela, tym wyższe ryzyko całego portfela • Im współczynniki korelacji stóp zwrotu bliższe liczbie -1, tym niższe ryzyko portfela Współczynnik beta • Wartości publikowane w pismach fachowych • Wskazuje, o ile punktów procentowych wzrośnie lub zmaleje stopa zwrotu danej akcji gdy stopa zwrotu indeksu rynkowego wzrośnie o jeden punkt procentowy Charakterystyka współczynnika beta • β>1 oznacza, że wzrost stopy zwrotu z akcji jest wyższy niż wzrost stopy zwrotu indeksu (lub spadek) • β (0;1) oznacza, że stopa zwrotu akcji wzrasta o mniej niż wzrasta stopa zwrotu indeksu (lub spada) • β =1 stopa zwrotu z akcji zachowuje się tak jak stopa zwrotu z indeksu • β =0 stopa zwrotu nie zmienia się mimo zmian indeksu • β ujemna oznacza odwrotne zachowanie się stopy zwrotu akcji w stosunku do indeksu Dywersyfikacja portfela • W celu zmniejszenia ryzyka inwestycji należy utworzyć portfel, gdyż wówczas ryzyko portfela złożonego z różnych spółek jest mniejsze niż suma ryzyka każdej spółki • Uwzględnia się korelację stóp zwrotu Obligacje w portfelu • Czynniki wpływające na cenę obligacji – Kondycja finansowa emitenta – Poziom stóp procentowych w gospodarce • Rating - profesjonalne zestawienie klas ryzyka kredytowego związanego z niedotrzymaniem warunków umowy przez emitenta • Im wyższa stopa procentowa, tym niższa cena obligacji Aspekty praktyczne • W czasie hossy należy starać się zrealizować przynajmniej część dochodów • W czasie dużej hossy należy zacząć sprzedawać akcje • W czasie dużej bessy należy zacząć kupować akcje • Nie należy wahać się przed realizowaniem strat, aby uniknąć jeszcze większych strat Zarządzanie indywidualne • Niewielkie koszty bezpośrednie • Konieczność dysponowania dużą ilością wolnego czasu • Wykorzystanie dużej ilości informacji Zarządzanie zbiorowe • Nie stanowi obciążenia czasowego dla inwestora • Fundusze zarządzają portfelem profesjonalnie • Mniejsze jednostkowe koszty transakcji • Lepsza dywersyfikacja