Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół Gimnazjum w Leoncinie rok szkolny 2016/2017 Wraz z rozwojem dziecka i jego samodzielności musimy coraz bardziej liczyć się z koniecznością wyposażenia go w umiejętności przewidywania zagrożeń. Obowiązkiem przede wszystkim rodziców, ale i nauczycieli jest od najwcześniejszych lat wyposażać dziecko w nawyki unikania, zapobiegania i możliwie sprawnego pokonywania niebezpieczeństw. W szkole zamierzenia te są realizowane poprzez różne oddziaływania wychowawcze. W tych oddziaływaniach mieści się również profilaktyka – rozumiana przez nas jako nauka i ćwiczenie umiejętności obrony przed zagrożeniami. PODSTAWA PROGRAMOWA A PROGRAM PROFILAKTYKI Szkolny Program Profilaktyczny został opracowany w oparciu o Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31.03.2009r. Dz U Nr 58 poz.4765 Działalność edukacyjna szkoły jest określona przez: 1. Szkolny zestaw programów nauczania, który obejmuje całą działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego. 2. Program wychowawczy szkoły, który opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym i jest realizowany przez wszystkich nauczycieli. 3. Program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, który opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szkoły oraz program profilaktyki tworzą wspólną całość. Ich przygotowanie i realizacja są zadaniem zarówno całej szkoły, jak i każdego nauczyciela. Na podstawie obserwacji środowiska szkolnego zauważa się, iż występują następujące problemy: - nieporadność wychowawcza rodziców – wielu rodziców nie posiada odpowiednich umiejętności wychowawczych, koniecznych do prawidłowego pokierowania rozwojem, zwłaszcza psychicznym i dydaktycznym dziecka; - niska motywacja do nauki – zjawisko nasilające się w ostatnich latach. Wiedza i nauka przestały być wartością, dla której warto poświęcić czas i wysiłek; - papierosy – palenie papierosów jest spotykanym zjawiskiem wśród młodych ludzi, to też przejaw chęci bycia dorosłym w negatywnym tego słowa znaczeniu, tzw. „szpan” ; - alkohol – dużo młodych ludzi pije alkohol towarzysko. Traktuje picie jako sposób na spędzenie czasu wolnego; - narkotyki – część młodzieży obserwuje w środowisku osoby używające narkotyków w celach rozrywkowych, jako sposób spędzania wolnego czasu, które traktują je jako ucieczkę od problemów; - pornografia – młodzież częściej i chętniej korzysta z internetu, nie zawsze dokonując odpowiedniej selekcji treści - agresywne zachowania wobec innych – krytyka, wyśmiewanie, szydzenie z osób różniących się jakąś cechą, pochodzeniem, itd.; - brak właściwych postaw i zachowań, np.: - niestosowny strój, - niewłaściwe korzystanie z telefonów komórkowych i urządzeń elektronicznych, - używanie wulgaryzmów - brak szacunku dla godła państwa polskiego i symboli narodowych, - podążanie za modą, co może doprowadzić do anoreksji lub bulimii. CELE OGÓLNE PROGRAMU • w odniesieniu do ucznia: - Wyrobienie umiejętności (zdolności) samodzielnego dokonywania wyboru zachowań właściwych dla zdrowia własnego i innych ludzi. - Niedopuszczanie do występowania zjawisk patologicznych na terenie szkoły - Ograniczenie i eliminowanie zjawisk przemocy i agresji wśród młodzieży - Wzmożenie aktywności uczniów w kierunku odpowiedzialności za zachowanie i negatywne postępowanie dzieci i młodzieży - Uświadomienie młodzieży zagrożeń występujących na drogach - Rozwijanie dobrego kontaktu nauczycieli z instytucjami na rzecz bezpieczeństwa - Troska o estetykę i czystość w szkole, jej otoczeniu i środowisku - Kształtowanie świadomej odpowiedzialności (praw i obowiązków) dzieci i młodzieży - uświadamianie uczniom szkodliwości używania wulgaryzmów i promowanie szacunku do języka ojczystego; - Wyposażenie młodzieży w wiedzę i umiejętności zapobiegające nałogom i zachowaniom ryzykownym; - Uwrażliwianie uczniów na problemy innych oraz wzbudzanie tolerancji wobec osób starszych, chorych i niepełnosprawnych. • w odniesieniu do nauczycieli: Podniesienie jakości działań podejmowanych na rzecz zdrowia i działań mających na celu zapobieganie zachowaniom problemowym. Cele szczegółowe programu Uczniowie •wdrażanie do przestrzegania zasad higieny, •wskazywanie skutków zdrowotnych nieprawidłowego odżywiania, •ukazywanie roli ruchu i czynnego wypoczynku w zachowaniu zdrowia, •wyrabianie umiejętności właściwej organizacji czasu wolnego, •kształtowanie poczucia odpowiedzialności za bezpieczeństwo swoje i innych, •rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem, •wdrażanie do zrozumienia własnych pozytywnych i negatywnych emocji, radzenie sobie w sytuacjach trudnych, •wyrabianie umiejętności rozróżniania dobra od zła, •rozwijanie umiejętności dostrzegania swoich wad i zalet, •kształtowanie postawy asertywnej, •ukazywanie wartości płynących z koleżeństwa i przyjaźni, •ukazywanie zgubnej roli agresji przewijającej się w grupach rówieśniczych •kształtowanie odpowiedzialności za własne zachowanie w stosunku do innych ludzi i za swoje czyny, •ukazywanie destrukcyjnego wpływu palenia i picia alkoholu na zdrowie. Nauczyciele, rodzice • poprawa komunikacji w relacjach nauczyciel – uczeń, rodzic, nauczyciel – rodzic, •wyrabianie umiejętności współpracy z innymi, •stworzenie klimatu zaufania pomiędzy nauczycielem i uczniem, rodzicem i dzieckiem, nauczycielem i rodzicem •dostarczenie informacji o substancjach uzależniających i zagrożeniach wynikających z ich zażywania, •wskazywanie sposobów radzenia sobie ze stresem i sytuacjami trudnymi, •uświadomienie rodzicom ich roli w kształtowaniu właściwych postaw u dzieci, •wyrabianie poczucia odpowiedzialności za wychowanie młodego człowieka. Zadania • oddziaływanie szkoły na rzecz poprawy bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w tym organizacji i ich wolnego czasu w środowisku wolnym od przemocy i patologii, • zapoznanie z zasadami bezpieczeństwa na drogach i miejscach użyteczności publicznej, • prowadzenie poradnictwa i pedagogizacji rodziców, • kształtowanie odpowiedniego wizerunku szkoły , • zwiększenie skuteczności ochrony mienia szkolnego jako dobra wspólnego. Formy działań • diagnoza zachowań uczniów i problemów zachodzących w środowisku (ankiety) • podejmowanie niezbędnych działań zapobiegawczych, • aktywizacja uczniów w działalności sportowej, kulturalnej oraz szeroko pojętych zajęciach pozalekcyjnych, • współpraca z organizacjami zajmującymi się zapobieganiem patologiom, • prowadzenie akcji edukacyjno – informacyjnej dotyczącej zagrożeń i patologii (gazetki, konkursy), • uwrażliwienie rodziców na problem zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i młodzieży. Program profilaktyczny jest elementem programu wychowawczego szkoły, oraz określa działania psychoedukacyjne, podejmowane w celu zapobiegania zachowaniom ryzykownym uczniów i szkodom wynikającym z tych problemów dla nich samych i w ich otoczeniu. Do realizacji tego programu zobowiązani są wszyscy pracownicy szkoły, rodzice i uczniowie. Przewidywane osiągnięcia uczniów W wyniku działań profilaktycznych uczeń potrafi: • radzić sobie w sytuacji przemocy, stresu i zagrożenia, • być asertywnym, • zna konsekwencje zażywania narkotyków, palenia, picia i wpływu używek na własne zdrowie, • prowadzić zdrowy styl życia, • ocenić swoje możliwości i szanse kształcenia, być koleżeńskim i pomocnym wobec osób słabszych chorych i niepełnosprawnych. E WALUAC JA Oceny efektów realizacji SPP, obok bieżącego monitorowania oraz samooceny przeprowadzonej przez zainteresowane podmioty, dokonuje się w trakcie posiedzeń Rad Pedagogicznych – podsumowujących pracę w pierwszym i drugim semestrze roku szkolnego. Podstawą do formułowania samooceny będą sprawozdania, analizy, obserwacja, hospitacje, projekty działań, programy, scenariusze, opinie i zapisy w dokumentacji. Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół Gimnazjum w Leoncinie na rok szkolny 2016/2017 Blok Czynnik tematyczny ryzyka Cele Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzial ni 1 2 3 4 5 6 Przemoc agresja Nacisk kolegów. Uległość wobec grupy. Niskie poczucie własnej wartości Zwiększenie świadomości, że uczeń może skutecznie poradzić sobie z sytuacjami nacisku, przemocy, agresji. Rozwijanie umiejętności radzenia sobie z własną i cudzą agresją. Zwiększenie poczucia własnej wartości oraz poszanowanie tożsamości własnej i rówieśników. Zwiększenie umiejętności radzenia sobie z emocjami, stresem i zagrożeniem. Wzbudzenie szacunku dla Nauczyć jak rozpoznać naciski ze strony kolegów. Rozwijać umiejętności radzenia sobie w sytuacji przemocy. Zajęcia wychowawcze na temat radzenia sobie w sytuacjach trudnych, wychowawcy Warsztaty edukacyjne pedagog Organizowanie „Dnia Bez Agresji” nauczyciele Dostarczyć uczniom wiedzę na temat sposobów radzenia sobie z emocjami, stresem i zagrożeniem. Integrować zespoły klasowe. Zajęcia wychowawcze integrujące zespoły klasowe wychowawcy Zwiększyć samoocenę u uczniów. Uświadomić o konsekwencjach prawnych wiążących się z przestępczością wśród nieletnich, Zachęcić do szukania pomocy u dorosłych. Wykorzystanie elementów motywacji w systemie oceniania Nagradzanie uczniów za rzeczywiste osiągnięcia i umiejętności Prelekcja Dyżury uczniów na korytarzach n-le przedmiotów Blok Czynnik tematyczny ryzyka Cele drugiego człowieka oraz poszanowania jego godności. Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzial ni Uświadomić o potrzebie godnego traktowania drugiego człowieka. policja dyrektor Samorząd Uzależnienia - narkomania, alkohol, papierosy, dopalacze, antybiotyki, HIV, AIDS, internet ,gry komputerowe Moda na branie, palenie i picie. Zapobieganie uzależnieniom. Zmniejszenie motywacji do picia, Brak palenia, ”brania” w umiejętności celu osiągania zachowań pożądanych stanów asertywnych emocjonalnych. . Łatwość Zapobiegania dostępu do ryzykownym środków zachowaniom. psychoakty wnych. Opóźnienie inicjacji Dostarczyć uczniom i rodzicom wiedzę na temat konsekwencji “brania', picia, palenia. Wzmacniać w uczniach umiejętność odmawiania. Utrudniać młodzieży dostęp do środków psychoaktywnych. Wewnątrzszkolny program profilaktyki uzależnień “Trzymaj formę” Gromadzenie i udostępnianie materiałów nt. profilaktyki uzależnień . Lekcje wychowawcze nt. Uzależnień i asertywności Gazetki informacyjne w klasach. Dostarczyć wiedzę o HIV i AIDS. Gazetki informacyjne w holu szkoły. Podnieść poziom uświadomienia. Spektakle teatralne oraz spotkania z uzależnionymi. Uświadomić potrzebę selekcji treści internetowych, wyboru odpowiednich gier seksualnej. -zorganizowanie wolnego dnia. Ryzykowne zachowania Ograniczenie treści - kształtować szacunek do ludzkiego ciała - wskazywać pożądane wzorce zachowań powodujące niepożądanych zagrożenia płynących z internetu - kształtować umiejętność odróżniania sztuki od pornografii HIV. i innych źródeł. - kształtować umiejętność bycia wolnym. Uświadomić uczniom szkodliwość zażywania Obserwacja uczniów podczas przerw, lekcji, zajęć pozalekcyjnych, dyskotek szkolnych. -Utrudnienie dostępu do przebywania na terenie szkoły osób obcych. Projekcja filmów edukacyjnych. Pogadanki, zajęcia warsztatowe, konkursy pedagog nauczyciele wychowawcy , n-l biologii, n-l wychowania do życia w rodzinie, wych. fiz. pielęgniarka, bibliotekarka, Blok Czynnik tematyczny ryzyka Cele Zadania Wzbudzenie dopalaczy i ich wpływu na stan zdrowia. świadomości konsekwencji z Wzbudzić świadomość, że dopalacze używania środków uzależniają. Dostęp do odurzających u niepożądany rodziców. Poszerzenie wiedzy ch treści na temat skutków Negatywny zażywania dopalaczy wpływ pornografii na - dostrzeganie piękna kształtowani ludzkiego ciała e - kształtowanie osobowości poczucia własnej godności i wartości Wzbudzanie - znajomość swoich praw jako człowieka, agresji wiedza, że wolność wiąże się z Wady odpowiedzialnością. postawy Sposoby realizacji Wczesna inicjacja seksualna Słabe wyniki Lenistwo. w nauce Niska samoocena uczniów. Poziom absencji. Problemy w rozwoju. Brak celów życiowych. Wagary. Nieciekawe lekcje. Osiąganie lepszych wyników w nauce. Zwiększenie motywacji do nauki. Zwiększenie zdolności i motywacji do osiągania celów. Upowszechniać aktywizujące metody nauczania. Znajomość norm społecznomoralnych. Ograniczyć rozmiary absencji. Rozpoznać problemy rozwojowe uczniów. Aktywizować uczniów. Prowadzić kółka zainteresowań, umożliwić zdobycie nowych umiejętności wg potrzeb młodzieży. Prezentować osiągnięcia uczniów. Odpowiedzial ni portier, dyżurni SANEPID Lekcje wych. do życia w rodzinie Zajęcia pozalekcyjne Zorganizować formę doskonalenia zawodowego nt. metod aktywizujących w nauczaniu. Stosowanie metod aktywizujących. Informacja w holu szkoły o zajęciach pozalekcyjnych, czasie trwania, terminie spotkań. Nagradzanie uczniów za rzeczywiste osiągnięcia i umiejętności. Stosować elementy motywacji w systemie oceniania. Konkursy przedmiotowe, czytelnicze, sportowe na terenie szkoły i gminy. Przegląd dorobku artystycznego – wystawa prac, nauczyciele przedmiotów wychowawcy dyrektor wicedyrektor pedagog Gminny koordynator Blok Czynnik tematyczny ryzyka Cele Zadania Sposoby realizacji Rozwijać samoświadomość, realną samoocenę. występy uczniów, prezentacja dyplomów i pucharów. Prezentacja pucharów – witryna w holu szkoły. Nagrody na koniec roku szkolnego. Monitorowanie absencji uczniów. Kontakt z PPP. Rejestr uczniów z opinią PPP i monitorowanie realizacji zaleceń. Godziny wychowawcze. Odpowiedzial ni sportu Zapoznać uczniów z ogólnie obowiązującymi normami społecznymi. Przekazywanie wiedzy na temat konsekwencji kradzieży. Wychowawc y. Kradzieże. Znajomość konsekwencji w przypadku kradzieży. Blok Czynnik tematyczny ryzyka Środowisko społeczne Cele Zadania Sposoby realizacji Wskazać zagrożenia i pozytywną rolę środków Lekcje j. polskiego, informatyka, wych. do życia w masowego przekazu. rodzinie. Wskazać zagrożenia płynące z internetu i gier Projekcja filmu o sektach. komputerowych. Poznawanie zasad savoir -vivre'u w praktyce i promowanie szacunku do języka ojczystego Podniesienie kultury Przypomnienie norm poprawnego zachowania. osobistej uczniów. Negatywne Uczenie krytycznego wzorce w stosunku do mediów, mediach internetu, gier komputerowych, sekt itp. Niski poziom kultury osobistej. Odpowiedzial ni nauczyciele przedmiotów wychowawcy pedagog dyrektor Szacunek do norm poprawnego zachowania. Brak dyscypliny (na lekcjach) Wskazać zagrożenia sektami. Wskazać sposoby radzenia sobie z przykrymi emocjami, (elementy asertywności) radzenie Dobór właściwego sobie ze stresem, wzmocnienie poczucia stroju przez uczniów. własnej wartości. Propagowanie właściwego korzystania z Zagrożenia telefonów ze strony komórkowych i sekt sprzętu elektronicznego. Uwrażliwiać uczniów na zagrożenia zdrowia psychicznego – profilaktyka samobójstw. Respektować normy poprawnego zachowania. Zwiększyć częstotliwość kontaktu z domem ucznia sprawiającego kłopoty wychowawcze. Warsztaty z pedagogiem. Projekcja filmu “ W sieci Konkursy na temat zagrożeń. Wewnątrzszkolny system oceniania – egzekwowanie ustalonych norm zachowania. Pedagogizacja rodziców: pogadanki, wywiadówki profilaktyczne, “ wezwania” do szkoły. nauczyciele pedagog dyrektor szkoły wychowawcy pedagog nauczyciele Blok Czynnik tematyczny ryzyka - brak tolerancji wobec osób niepełnospra wnych - odrzucenie słabszych, niepełnospra wnych i chorych kolegów niedostatecz na adaptacja w szkole uczniów niepełnospra wnych Cele Zadania Odpowiedzial ni rodzice - uwrażliwiać wychowawcy Dogłębne zapoznanie się z problemami uczniów niepełnosprawnych (em uczniów na problemy Nauczyciele nauczyciele Pogadanki innych Pedagogocjonalne, wychowawcze, intelektualne idyskusje zdrowotne), pedagog. - wzbudzać empatię Pozyskanie szczegółowej wiedzy na temat chorób i ich objawów, które są przyczyną niepełnosprawności uczniów przez czytanie fachowej literatury. wobec innych -pogadanka - dostosowanie wymagań edukacyjnych do możliwości psychofizycznych uczniów niepełnosprawnych - uczyć tolerancji wobec osób -spotkanie z treserami psów niepełnosprawnych -dostarczenie inf. Gdzie należy zgłaszać przypadki niebezpiecznych psów - uwrażliwiać na pomaganie słabszym i chorym kolegom Wychowawcy nauczyciele - uświadamiać zagrożenia ze strony Uświadamianie uczniom Dostarczenie informacji na temat zagrożenia spotkania z agresywnym psem znaczenia wzorców psów moralnych w życiu każdego człowieka spotkania z groźnym psem spotkanie z agresywnym psem znieczulica Sposoby realizacji Wspomaganie rozwoju moralnego uczniów – poszanowanie norm, wartości i autorytetów Blok Czynnik tematyczny ryzyka Zdrowy styl życia Brak wiedzy nt. bezpieczeńst wa drogowego. Zagrożenia podczas wsiadania i wysiadania z autobusu szkolnego Cele Bezpieczeństwo na drogach Zadania Zapoznanie z zasadami bezpiecznego Egzaminy na kartę motorowerową. poruszania się po drogach Zapoznać uczniów z regulaminem przywozów i Egzekwowanie przestrzegania regulaminu odwozów Uwrażliwiac uczniów Propagowanie zdrowego i bezpiecznego stylu na zagrożenia życia związane z przywozami i odwozami Troska o własne zdrowie Nieznajomo ść zasad zdrowego odżywiania się i zdrowego Zapobieganie stylu życia problemom i trudnościom Nieumiejętn młodzieży e związanych z wykorzystan okresem dojrzewania ie czasu wolnego Sposoby realizacji Wskazanie zmian fizycznych i psychicznych związanych z okresem dojrzewania. Zapoznanie z podstawowymi zasadami udzielania pierwszej pomocy i numerami telefonów alarmowych. Lekcje wychowawcze, biologii, PCK, konkursy, gazetki, spotkania z pracownikami Służby Zdrowia. policja nauczyciel w-f wychowawcy pedagog, osoba sprawująca opiekę w autokarze Lekcja biologii, koła zainteresowań, zajęcia sportowe, nauczyciel pozalekcyjne, wyjazdy biologii wychowawcza, lekcje wychowania do życia w PCK rodzinie. Gazetka z numerami telefonów. Szkolenia z PCK, lekcje biologii Pogadanka Dostarczenie informacji nt. Zasad postępowania podczas przygotowania posiłków Pogadanki Dyskusje Programy szkolne i pozaszkolne Kształtowanie umiejętności panowania nad swoimi emocjami i dokonywania właściwych wyborów Dostarczanie wiedzy na temat negatywnych Znajomość zasad udzielania pierwszej skutków w/w chorób Pogadanka pomocy i numerów Kształtowanie hierarchii wartości, umiejętności mówienia „nie” telefonów alarmowych Nieznajomo ść zasad Odpowiedzial ni Wychowawcy, organizatorzy kółek zaiteresowań nauczyciel wychowania do życia w rodzinie PCK pielęgniarka Blok Czynnik tematyczny ryzyka udzielania pierwszej pomocy Cele Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzial ni godz. wych. wychowawcy Przyroda unikanie zakażeń pokarmowych Pedagog szkolny Nauczyciele wychowawcy Dostarczenie Zakażenia informacji nt. pokarmowe Sposobów unikania zakażeń Dostrzeganie Zachorowan zagrożeń ia na grypę wynikających z niewłaściwej diety i Choroby wynikające nieleczenia choroby z pogoni za - umiejętność modą, np. szukania anoreksja, specjalistycznej pomocy bulimia wychowawcy nauczyciele Zmniejszenie ryzyka zakażenia na grypę Bezrobocie i ubóstwo Brak Ukazanie umiejętności alternatywnych radzenia sposobów Dostarczyć wiedzę na temat alternatywnych sposobów organizowania życia. Informacji o kółkach zainteresowań dla uczniów i rodziców. dyrektor pedagog wychowawcy Blok Czynnik tematyczny ryzyka sobie z trudami życia. Brak celów życiowych. Znieczulica społeczna Cele organizowania życia. Właściwa orientacja zawodowa, możliwości kształcenia. Postrzeganie ubóstwa, zwiększenie wrażliwości na biedę. Zadania Sposoby realizacji Dostarczyć wiedzę o możliwościach kształcenia ponadgimnazjalnego. Uwrażliwienie na drugiego człowieka. Pogadanki, dyskusje Dostarczyć wiedzę o możliwościach lokalnego rynku pracy. Gazetka informacyjna w szkole. Dostarczyć wiedzę o własnych zdolnościach zainteresowaniach i ograniczeniach zdrowotnych przy wyborze dalszego kierunku Zajęcia warsztatowe, pogadanki. kształcenia. Ukształtowanie umiejętności zaprezentowania Badanie uzdolnień kierunkowych przez PPP. własnej osoby. Udział w akcjach PCK i innych. Nauczyć aktywności w pomaganiu ubogim i starszym. Przybliżyć problemy osób niepełnosprawnych. Dyskusja na temat ubóstwa. Pogadanka –spotkanie z osobami niepełnosprawnymi (w miarę możliwości). Odpowiedzial ni PCK Wychowawc y, n-le przedmiotów wszyscy nauczyciel Urząd Gminy