Raport: Opinia pracowników z Ukrainy na temat pracy w Polsce 2017

2017
Raport: Opinia
pracowników z
Ukrainy na temat
pracy w Polsce
2017
ASIA
Spis treści
Wstęp ...................................................................................................................................................... 2
Raport w liczbach .................................................................................................................................... 3
Ukraińcy w Polsce .................................................................................................................................... 3
Powody przyjazdu pracowników z Ukrainy do Polski.............................................................................. 4
Planowany czas pozostania w Polsce ...................................................................................................... 4
Ocena otwartości Polaków na pracowników z Ukrainy .......................................................................... 5
Zadowolenie z pracy w Polsce ................................................................................................................. 5
Powody zadowolenia z pracy w Polsce ................................................................................................... 6
Motywacja do pozostania w Polsce na stałe ........................................................................................... 7
Zatrudnienie zgodnie z wykształceniem.................................................................................................. 8
Metodologia badań ................................................................................................................................. 9
Kontakt i więcej informacji .................................................................................................................... 10
1
✓ OTTO Work Force to pierwsza firma w Polsce, która regularnie bada
opinie pracowników z Ukrainy.
✓ 3 badania opinii w ciągu 2 lat, w tym dwa we współpracy z jednostkami
naukowymi.
✓ 1117 zapytanych o opinię pracowników z Ukrainy.
✓ Konferencja Gospodarka i rynek pracy, a imigranci w perspektywie roku 2030 –
grudzień 2015.
✓
Książka Imigranci wsparciem dla rynku pracy i rozwoju przedsiębiorstw – Premiera
– maj 2017.
Wstęp
Szanowni Państwo,
Obecnie już chyba nikt nie ma wątpliwości, że zatrudnienie w Polsce pracowników z Ukrainy to
w obliczu kryzysu demograficznego oraz braków w zatrudnieniu, nie tylko jedyne możliwe, ale i
najkorzystniejsze rozwiązanie dla pracodawców w Polsce. Pracownicy z Ukrainy z roku na rok stają się
coraz istotniejszym ogniwem w budowaniu rozwoju przedsiębiorstw w Polsce. Zapełniają nie tylko
wolne wakaty, ale także wnoszą potrzebne kompetencje i doświadczenie.
OTTO Work Force zatrudnia pracowników z Ukrainy już od 2013 r. Od 2015 r. regularnie prowadzimy
badania opinii pracowników z Ukrainy, ponieważ wiemy jak bardzo zadowolenie z pracy wpływa na
motywację i zaangażowanie pracowników oraz jak istotnie zaangażowanie pracowników koreluje z
wynikami finansowymi naszych klientów.
Prezentujemy Państwu najnowsze wyniki badania opinii pracowników z Ukrainy prowadzonych
na przełomie 2016 i 2017 r. i konfrontujemy je z wynikami uzyskanymi podczas wcześniejszych badań
prowadzonych dwukrotnie w 2015 r. Dzięki temu mamy możliwość zaobserwowania nie tylko
aktualnego stanu postrzegania przez Ukraińców pracy w Polsce, ale także pewnych tendencji w tej
sferze.
Życzę Państwu owocnej lektury,
Tomasz Dudek
Dyrektor Operacyjny OTTO Work Force CEE
2
Raport w liczbach
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Wzrosło znaczenie wysokości wynagrodzenia jako głównego motywatora imigracji do Polski
– wzrost z 39% w 2015 r. do 94% w 2017 r. Zarobki są istotniejszym powodem do wyjazdu dla
mężczyzn oraz osób starszych.
Wzrosła liczba Ukraińców, którzy planują pozostać w Polsce na stałe z 10 % w 2015 r. do 48%
w 2017 r. Im lepiej wykształceni pracownicy, tym dłużej chcą pozostać w naszym kraju.
Wzrósł poziom otwartości Polaków na pracowników z Ukrainy (wg opinii ukraińskich
pracowników z 75% w 2015r. do 97% w 2017r.).
Wzrosło ogólne zadowolenie pracowników z Ukrainy pracą w Polsce (z poziomu 84% w
2015 r., do 94% w 2017 r.).
90% pracowników z Ukrainy jest zadowolonych ze swojego wynagrodzenia (wzrost o 50%
w stosunku do 2015 r.).
89% pracowników jest zadowolonych ze stosunku Polaków do pracowników z Ukrainy
(wzrost o 37% w stosunku do 2015 r.).
89% pracowników jest zadowolonych z relacji ze współpracownikami (wzrost o 26%
względem badania z 2015 r.).
87% pracowników jest zadowolonych z relacji z przełożonym (wzrost o 26% w stosunku do
2015 r.).
78% pracowników jest zadowolonych z rodzaju wykonywanej pracy (wzrost o 40 % w
stosunku do 2015 r.).
75% pracowników jest zadowolonych z obciążenia obowiązkami (wzrost o 39 % w
porównaniu z badaniem z 2015 r.).
68% pracowników jest zadowolonych z warunków pracy (wzrost o 6% w stosunku do 2015
r.).
23% pracowników jest zadowolonych z możliwości rozwoju (w 2015 zadowolonych było
27%).
Im starsi są pracownicy z Ukrainy, tym mniej zadowoleni są z wykonywanej pracy, obciążenia
obowiązkami oraz możliwości rozwoju.
95% pracowników z Ukrainy zachęciłyby do pozostania w Polsce większe zarobki.
Dla 82% Ukraińców zachętą do pozostania w Polsce na stałe byłaby gwarancja długotrwałego
zatrudnienia (wzrost o 32% w porównaniu z 2015 r.) oraz dla możliwości rozwoju- dla 42%
(zrost o 15% w porównaniu z 2015 r.).
29% pracowników z Ukrainy pracuje zgodnie z własnym wykształceniem. To o 21% więcej
niż w 2015 r.
Ukraińcy w Polsce
Ukraińcy są obecnie najliczniejszą grupą imigrantów zarobkowych w Polsce. Różne szacunki mówią
o ponad milionie Ukraińców w naszym kraju . Dokładne dane nie są niestety znane ze względu na brak
prowadzonych w tym zakresie badań statystycznych, jednak śmiało możemy powiedzieć, że jest ich
znacznie więcej. Skalę liczby Ukraińców przebywających w Polsce pozwalają zobrazować dane
przygotowywane corocznie przez MRPIS na temat liczby wydawanych pracodawcom oświadczeń o
3
zamiarze zatrudnienia pracownika z Ukrainy. W 2016 r. urzędy pracy wydały rekordową liczbę 1 262
845 oświadczeń, tj. o ponad pół miliona więcej niż w 2015 roku.
Powody przyjazdu pracowników z Ukrainy do Polski
Niezmiennie główny powodem, dla którego Ukraińcy decydują się na wyjazd do Polski są kilkukrotnie
wyższe w Polsce zarobki, które w dodatku systematycznie rosną, szczególnie dla pracowników z branży
produkcyjnej, a także tych z umiejętnościami technicznymi. W lutym 2015 r. wysokość wynagrodzenia
była ważnym powodem do wyjazdu dla 39% badanych, dziewięć miesięcy później dla 53%, w 2017 r.dla 94%. Analiza statystyczna korelacji w odniesieniu do płci oraz wieku wykazała, że zarobki są istotnie
ważniejszym powodem wyjazdu do pracy do Polski dla mężczyzn oraz osób starszych.
W podejmowaniu decyzji o emigracji zauważalnie rośnie również znaczenie bezrobocia na Ukrainie
oraz pogarszająca się sytuacja polityczna. Kilkuprocentowe (7% w 2017r.), choć wciąż niewielkie
znaczenie, ma dla pracowników z Ukrainy możliwość tranzytu przez Polskę do Europy Zachodniej.
Znaczenie tego czynnika może jednak z czasem wzrosnąć, jeśli przed Ukraińcami pojawi się możliwość
legalnej pracy na Zachodzie. Możliwość tranzytu wyżej cenią kobiety niż mężczyźni, a także osoby
młodsze i lepiej wykształcone.
Jaki jest powód Pana/Pani przyjazdu do pracy do
Polski?
0
tranzyt do Europy Zachodniej
9%
7%
20% 32%
16%
lepsze warunki życia w Polsce
sytuacja gospodarcza na Ukrainie
0
15% 24%
15% 23%
0
24%
sytuacja polityczna na Ukrainie
brak pracy na Ukrainie
52%
67%
39%
zarobek (wyższe zarobki w Polsce)
0%
lut.15
20%
lis.15
40%
53%
60%
94%
80%
100%
2016/2017
Planowany czas pozostania w Polsce
48% pracowników z Ukrainy planuje zostać w Polsce na stałe- to o 38% więcej niż w 2015 r. Wzrosła
również liczba osób, które zamierzają do naszego kraju regularnie przyjeżdżać i pracować (z 32% do
40%). 11% badanych planuje pozostać do końca trwania wizy. Zaobserwowano także istotną dodatnią
korelację pomiędzy wykształceniem a planowaną długością pobytu, mianowicie- im wyższe
wykształcenie mają pracownicy z Ukrainy, tym dłużej chcą pozostać w Polsce.
4
Jak długo planuje Pan/Pani pracować w Polsce?
60%
48%
50%
40%
40%
32%
30%
20%
15%
11%
10%
10%
0%
do końca trwania wizy
mam zamiar regularnie
przyjeżdżać i pracować
lut.15
chcę zostać na stałe
2016/2017
Ocena otwartości Polaków na pracowników z Ukrainy
Pracownicy z Ukrainy coraz lepiej oceniają otwartość Polski związaną z ich pobytem w naszym kraju.
W lutym 2015 pozytywnie otwartość Polski oceniło 75% badanych, w listopadzie 2015 r. 97%
w 2017 r.- 96%.
Czy uważa Pan/Pani,że Polska jest krajem
otwartym na pracowników z Ukrainy?
75%
80%
70%
75%
60%
40%
26% 22%
13%
20%
0%
0% 0%
4% 3%
12%
0%
Tak
Raczej tak
2016/2017
2015 listopad
Nie
Nie wiem
2015 luty
Zadowolenie z pracy w Polsce
Rośnie ogólne zadowolenie pracowników z Ukrainy pracą w Polsce. Z poziomu 84% w 2015 r., do 94%
w 2017 r. Poziom satysfakcji z pracy w Polsce jest taki sam zarówno wśród kobiet, jak i mężczyzn, nie
koreluje ani z wiekiem, ani z płcią badanych.
5
Czy jest Pan/Pani zadowolony/a z pracy w Polsce?
80%
67%
70%
60%
48%
50%
36%
40%
30%
27%
20%
10%
1%
5%
2%
5%
4% 6%
0%
tak
Raczej tak
nie
2016/2017
Raczej nie
Nie wiem
lis.15
Powody zadowolenia z pracy w Polsce
Porównanie wyników badań z różnych okresów wskazuje na wzrost zadowolenia w przypadku niemal
wszystkich aspektów pracy. Pracownicy są najbardziej zadowoleni z wynagrodzenia (wzrost nastąpił
z 40% do 90% w 2017 r.), ze stosunku Polaków do ukraińskich imigrantów (wzrost z 52% do 89% w
2017 r.), a także z relacji ze współpracownikami (wzrost z 63% do 89% w 2017 r.). Badanie korelacji
zadowolenia do płci wykazało, że kobiety są istotnie bardziej od mężczyzn zadowolone ze swoich relacji
ze współpracownikami.
Pracownicy cenią również swoje relacje z przełożonym (wzrost z 61% w 2015 r. do 87% w 2017 r.), a
także rodzaj wykonywanej pracy (wzrost satysfakcji z 38% do 78% w 2017 r.). Im starsi pracownicy, tym
mniejsze zadowolenie z wykonywanej pracy. Pracownicy są zadowoleni z obciążenia obowiązkami,
(wzrost z 36% do 75% w 2017 r.). Tutaj podobnie- im starsi pracownicy, tym mniejsze zadowolenie z
poziomu obciążenia obowiązkami.
Wzrost nastąpił w pozytywnej ocenie warunków pracy- z 62% w 2015 r. do 68% w 2017 r. Spadek
zadowolenia wystąpił w przypadku i tak nisko do tej pory ocenianych możliwości rozwój- z 27% w 2015
r. do 23% w 2016/2017 r. Analiza statystyczna wykazała, że im starsi pracownicy tym mniej są
zadowoleni z możliwości rozwoju.
6
Z jakich elementów pracy jest Pan/Pani najbardziej
zadowolony/a?
52%
Stosunek Polaków do imigrantów
89%
36%
Obciążenie obowiązkami
75%
38%
Rodzaj pracy
78%
27%
23%
Możliwości rozwoju
63%
Relacje ze współpracownikami
89%
61%
Relacje z przełożonym
87%
40%
wynagrodzenie
90%
62%
Warunki pracy
0%
10%
20%
30%
2015 listopad
40%
50%
60%
68%
70%
80%
90%
100%
2016/2017
Motywacja do pozostania w Polsce na stałe
Jak pokazują wyniki badań, Ukraińcy rozważają pozostanie w Polsce na dłużej, a nawet na stałe.
Najistotniejszym argumentem, który zachęciłby 95% badanych pracowników z Ukrainy do pozostania
w Polsce są większe zarobki. Im starsi są pracownicy, tym większe znaczenie ma dla nich wysokość płac.
Pozostałe elementy, które byłyby istotną zachętą to gwarancja długotrwałego zatrudnienia- ważna dla
82% pracowników z Ukrainy ( wzrost o 32% w porównaniu z 2015 r.) oraz możliwości rozwoju- ważne
dla 42% (wzrost o 15% w porównaniu z 2015 r.) Im starsi badani, tym mniej ważne były dla nich
możliwości rozwoju.
Na znaczeniu straciło otrzymanie pracy pozwalającej wykorzystać w pełni możliwości (z 28% do 11%
w 2017 r.) Zmniejszyło się również znaczenie pozyskania w Polsce pracy dla członków rodziny
z 29% do 10%, prawdopodobnie dlatego, że praca w Polsce dla obywateli Ukrainy jest ogólnie
dostępna.
7
Co zachęciłoby Pana/Panią do pozostania w Polsce na
stałe?
otrzymanie pracy pozwalającej wykorzystać w…
nie planuję zostać w Polsce na stałe
11%
28%
6%
4%
12%
13%
przyjazny stosunek Polaków do Imigrantów
pozyskanie pracy w Polsce dla członków rodziny
10%
29%
27%
możliwość rozwoju
42%
50%
gwarancja długotrwałego zatrudnienia
48%
Większe zarobki
82%
95%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Listopada 2015
2016/2017
Zatrudnienie zgodnie z wykształceniem
29% pracowników z Ukrainy pracuje zgodnie z własnym wykształceniem- to o 21% więcej niż w 2015 r.
Przebywający w Polsce Ukraińcy są często dobrze lub bardzo dobrze wykształceni. W badaniu
przeprowadzonym w 2017 r. 44% pracowników z Ukrainy miało wykształcenie wyższe, 20%- średnie,
33%- zawodowe, 4%- podstawowe.
Wzrost liczby osób zatrudnionych zgodnie z wykształceniem wskazuje, że pracodawcy coraz
efektywniej wykorzystują potencjał imigrantów z Ukrainy. Zatrudnienie wykwalifikowanych
imigrantów wpływa na wzrost innowacyjności, ogólny rozwój oraz dyfuzję wiedzy w
przedsiębiorstwach.
Czy pracuje Pan/Pani zgodnie z własnym
wykształceniem?
100%
91%
80%
71%
60%
40%
29%
20%
8%
0%
tak
nie
2016/2017
2015 listopad
8
Metodologia badań
Celem badań empirycznych było ustalenie czy pracownicy z Ukrainy są obecnie zadowoleni z pracy
w Polsce. Badanie ilościowo - jakościowe zostało przeprowadzone na przełomie 2016 i 2017 roku na
terenie Polski, w oparciu o kwestionariusz ankiety na grupie 500 pracowników tymczasowych z Ukrainy,
którzy pracują w Polsce za pośrednictwem OTTO Work Force Polska.
94% badanych to pracownicy fizyczni, 6%- administracyjni.
6%
94%
pracownik fizyczny
pracownik administracyjny
28% stanowiły kobiety, 72%- mężczyźni.
28%
72%
mężczyźni
kobiety
44% badanych miało wyższe wykształcenie, 20%- średnie, 33%- zawodowe, 4%- podstawowe.
4%
33%
20%
44%
podstawowe
średnie
wyższe
zawodowe
9
58% badanych było w wieku 31-40 lat, 16% - 41-50 lat, 15% do 25 lat, 9% 26-30 lat, 1% powyżej 50
roku życia.
1%
15%
16%
9%
58%
do 25 lat
26-30
31-40
41-50
powyżej 50
Próba badawcza została dobrana w sposób celowy. Dzięki zawężeniu liczby badanych przypadków
i minimalizowaniu różnic między nimi, pozwala wyeksponować i lepiej rozpoznać zjawiska czy procesy
będące przedmiotem badania. Otrzymane wyniki poddano analizie statystycznej przy wykorzystaniu
pakietu statystycznego IBM SPSS Statistics wersja 21.0. Ustalono zależności pomiędzy udzielanymi
odpowiedziami a płcią, wiekiem i wykształceniem respondentów przy wykorzystaniu współczynnika
korelacji rang Spearmana.
Kontakt i więcej informacji
OTTO Work Force Polska
Tomasz Dudek - Tomasz Dudek, Dyrektor Operacyjny OTTO Work Force na Europę ŚrodkowoWschodnią. [email protected], +48 509 398 871
10