MATEMATYKA Tematy prac kontrolnych uzupełniający plan nauczania Klasa VI szkoły podstawowej /wg programu zatwierdzonego przez Ministra Edukacji Narodowej decyzją Nr DKW-4014-37/99/. Warszawa 2004 PODSTAWA PROGRAMOWA Zasadniczym aktem prawnym w zakresie nauczania matematyki w klasie szóstej jest „Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla sześcioletnich szkół podstawowych i gimnazjów” obowiązująca od 1 września 1999 r na mocy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 1999 r, która zamieszczona jest w Dzienniku Urzędowym nr 14 z dnia 23 lutego 1999 r. „Podstawa programowa” zawiera cele edukacyjne, zadania szkoły, treści i osiągnięcia, jakie należy uwzględnić przy tworzeniu programów i podręczników do nauczania matematyki w klasach IV – VI szkoły podstawowej. Zamieszczone w „Podstawie programowej” treści z matematyki dla klas IV – VI są następujące: 1. Liczby naturalne; dodawanie, odejmowanie, mnożenie i dzielenie liczb naturalnych, przykłady potęg; kolejność wykonywania działań; wielokrotności liczb naturalnych, cechy podzielności. 2. Liczby całkowite; dodawanie, odejmowanie, mnożenie i dzielenie liczb całkowitych. 3. Liczby wymierne; dodawanie, odejmowanie, mnożenie i dzielenie ułamków; zapisywanie ułamków zwykłych i wyrażeń dwumianowanych w postaci liczb dziesiętnych; dodawanie, odejmowanie, mnożenie i dzielenie liczb dziesiętnych; obliczanie procentu danej liczby. 4. Symbole literowe; zapisywanie prostych wyrażeń algebraicznych oraz obliczanie ich wartości liczbowych. 5. Zapisywanie treści prostych zadań w postaci równań pierwszego stopnia z jedną niewiadomą; rozwiązywanie prostych równań z jedną niewiadomą. 6. Przykłady przyporządkowań; zaznaczanie punktów o danych współrzędnych i odczytywanie współrzędnych punktów na płaszczyźnie. 7. Diagramy przedstawiające dane empiryczne, graficzne przedstawianie zależności liczbowych (tam, gdzie to możliwe – z użyciem technologii informacji). 8. Wielokąty, koło – rysowanie figur i określanie ich własności; skala i plan. 9. Kąt, porównywanie i mierzenie kątów; rodzaje kątów (proste, ostre, rozwarte). 2 10. Obliczanie obwodów i pól prostokątów, trójkątów i trapezów. 11. Przykłady odbić lustrzanych; oś symetrii figury. 12. Prostopadłościan, graniastosłup prosty – modele brył, właściwości, siatki; pola powierzchni wielościanów, objętość graniastosłupów prostych. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW Uczeń kończący klasę szóstą powinien umieć: - dodawać, odejmować, mnożyć i dzielić ułamki zwykłe, - rozwiązywać zadania tekstowe z użyciem procentów, - upraszczać niezbyt skomplikowane wyrażenia algebraiczne, - obliczać wartość niezbyt skomplikowanego wyrażenia algebraicznego, - rozwiązywać proste równania, - rozwiązywać zadania tekstowe za pomocą równań, - porównywać liczby wymierne, - wykonywać dodawanie, odejmowanie, mnożenie i dzielenie na liczbach wymiernych, - odczytywać współrzędne punktu zaznaczonego w układzie współrzędnych, - zaznaczać w układzie współrzędnych punkty o podanych współrzędnych, - wyznaczać figury symetryczne w odbiciach lustrzanych, - posługiwać się podstawowymi jednostkami miary długości, pola i objętości, - obliczać obwody i pola trójkątów oraz podstawowych czworokątów, - rozpoznawać graniastosłupy oraz obliczać ich pola powierzchni i objętości, - odczytywać i interpretować oraz sporządzać diagramy. 3 MATEMATYKA 2001 Proponuję, aby z wielu dopuszczonych do użytku programów, nauczanie matematyki realizować w oparciu o program MATEMATYKA 2001, którego autorami są Mirosław Dąbrowski, Piotr Piskorski i Wacław Zawadowski. Program ten wpisany jest do wykazu programów Ministerstwa Edukacji Narodowej pod numerem DKW – 4014 – 37/99. Do programu MATEMATYKA 2001 opracowany został bardzo obszerny i spójny zestaw środków dydaktycznych, spośród których Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne oferują w sprzedaży następujące pozycje: ● Podręcznik dla klasy 6, nr w wykazie 70/99; ● Zeszyt ćwiczeń dla klasy 6, część 1; ● Zeszyt ćwiczeń dla klasy 6, część 2; ● Zadania dla klasy 6; ● Sprawdziany dla klasy 6; Zeszyt ćwiczeń dla klasy 6. Przed sprawdzianem; ● Programy komputerowe dla klasy 6; ● Podręcznik dla nauczyciela. Klasa 6; ● Filmy w szkole. Klasa 6; ● Program nauczania matematyki w klasach 4-6 szkoły podstawowej. PRACE KONTROLNE Stopień opanowania przewidywanych osiągnięć uczniów szóstej klasy może być sprawdzony po wykonaniu dwóch prac kontrolnych w każdym semestrze roku szkolnego. Dwie pierwsze prace należy przesłać do 31 stycznia, następne dwie do 15 czerwca. Pisz starannie długopisem lub piórem, rysunki wykonuj ołówkiem. Każda praca zawiera pięć zadań. Ostatnie z nich jest o podwyższonym stopniu trudności. Za każde zadanie można otrzymać najwyżej 4 punkty. Prace będą oceniane według następujących zasad: 20 – 19 pkt 18 – 17 pkt 16 – 14 pkt 13 – 10 pkt 9 – 7 pkt 6 – 0 pkt —— —— —— —— —— —— celujący, bardzo dobry, dobry, dostateczny, dopuszczający, niedostateczny. POWODZENIA 4 Praca klasowa nr 1 Liczby całkowite. Ułamki zwykłe. Zadanie 1. a) Uporządkuj rosnąco liczby: – 49, 121, – 67, 96, – 11. 250, – 3. b) Uporządkuj liczby malejąco: 79, – 46, 128, – 69, 4, – 536, – 11. Zadanie 2. Oblicz wartość wyrażenia: a) 44 (18) (2 7) 37 (12) 5 37 b) 148 (22 78) (65 37) (19 45) (225 87) c) d) 4 2 1 1 11 1 3 5 9 3 6 2 18 3 5 2 12 3 9 5 15 4 4 6 3 Zadanie 3. Zapisz polecenia w postaci równań a następnie oblicz. a) Do jakiej liczby należy dodać 78, aby otrzymać – 29? b) Od jakiej liczby należy odjąć 726, aby otrzymać – 49? a) Przez jaką liczbę należy pomnożyć 3,8, aby otrzymać 4,75? b) Przez jaką liczbę należy podzielić 17⅓, aby otrzymać 3⅜? Zadanie 4. W pewnej szkole ⅝ liczby uczniów uczy się języka angielskiego, ⅓ języka niemieckiego, a języka hiszpańskiego 15 uczniów. Ilu uczniów uczęszcza do tej szkoły? Zadanie 5. Trzy klasy szóste zbierały makulaturę. Klasa VIa zebrała ⅔ tego, co zebrała klasa VIb, a klasa VIc zebrała ¾ tego, co klasy VIa i VIb razem. Ile kilogramów makulatury zebrała każda klasa, jeżeli razem zebrali 700 kilogramów? 5 Praca kontrolna nr 2 Liczby dziesiętne. Liczby wymierne. Procenty. Zadanie 1. Oblicz: a) 0,4(17,37 · 4,35 – 19,51 · 1,7)= b) – 4,5 : 3,6 · (– 5,2) + 7,3 · (– 4,3)= c) 60% liczby (96,8 – 47,9) d) liczbę, której 55% to 6,82 Zadanie 2. Jeden litr benzyny kosztuje 3,38 zł. Samochód pana Nowaka zużywa średnio 7,5 litra benzyny na 100 kilometrów. Ile zapłacił pan Nowak za benzynę, jeżeli przejechał swoim samochodem 540 kilometrów? Zadanie 3. Jacek kupił 1,4 kg bananów po 2,90 zł/kg, 0,7 kg cebuli po 1,20 zł/kg; 1,3 kg pomidorów po 3,20 zł/kg oraz dwa pęczki rzodkiewek po 1,80 zł. Ile otrzymał reszty z 20 zł? Czy wystarczyłoby mu pieniędzy, gdyby jeszcze kupił 0,3 kg szynki po 24,40 zł/kg? Zadanie 4. Towar kosztował 420 zł. Na wiosnę cenę towaru obniżono o 20%, a na jesieni nową cenę podwyższono o 20%. Jaka była cena tego towaru po obu zmianach? Zadanie 5. Kasia i Zosia miały po 500 zł oszczędności. Kasia złożyła swoje oszczędności do Banku A, a Zosia do Banku B. Po roku okazało się, że Kasia ma łącznie z odsetkami 590 zł, a Zosia 600 zł. Jakie było oprocentowanie oszczędności w Banku A, a jakie w B? 6 Praca kontrolna nr 3 Wyrażenia algebraiczne. Diagramy. Figury geometryczne. Pola figur. Zadanie 1. Uporządkuj dane wyrażenie i oblicz jego wartość liczbową: a) 7(x – 4) – 3x + 8 – 9(x + 1) dla x = – 2, b) 3(x + 4y) – 8(x + 4 – 3y) – 19 dla x = 2, y = – 1. Zadanie 2. minuty 50 40 30 20 10 poniedziałek j. polski środa wtorek matematyka czwartek piątek przyroda Diagram słupkowy pokazuje, ile czasu Marcin odrabiał pracę domową z języka polskiego, matematyki i przyrody w kolejne dni tygodnia. a) Z jakiego przedmiotu Marcin odrabiał najdłużej pracę domową w ciągu tygodnia? b) Ile średnio czasu zajmowało Marcinowi odrabianie pracy domowej jednego dnia? c) Wykonaj diagram kołowy łącznego czasu odrabiania pracy domowej w ciągu tygodnia z języka polskiego, matematyki i przyrody. 7 Zadanie 3. Dane są figury geometryczne a) b) 8 3 4 . 5 . 6 c) d) 7 9 4 . . 9 7 Oblicz pola figur przedstawionych na rysunku. Długości odcinków podane są w centymetrach. Zadanie 4. Dany jest dowolny trójkąt ABC. Narysuj trójkąt symetryczny do danego względem prostej: a) zawierającej jeden bok trójkąta, b) przechodzącej przez jeden z wierzchołków trójkąta, ale nie zawierającej żadnego boku, c) nie mającej punktów wspólnych z trójkątem, d) przechodzącej przez ten trójkąt, ale nie przechodzącej przez żaden z wierzchołków trójkąta. Zadanie 5. Przekątne deltoidu dzielą go na cztery prostokątne trójkąty, z których dwa mają przyprostokątne równe 5 cm i 12 cm. Jedna z przekątnych deltoidu ma długość 13 cm. Oblicz długość drugiej przekątnej i pole deltoidu. 8 Praca kontrolna nr 4 Równania. Układ współrzędnych. Graniastosłupy. Zadanie 1. Rozwiąż i sprawdź równanie: a) 4x + 6 = 7x + 9, b) 3(x + 1) + 5 = 4 + 2(3x – 1). Zadanie 2. Mama, tata i syn mają razem 86 lat. Syn jest trzy razy młodszy od ojca, a ojciec jest o 5 lat starszy od mamy. Ile lat ma każde z nich? Zadanie 3. W prostokątnym układzie współrzędnych wyznacz punkty: O = (0,0), A = (2, 0), B = (4, 5), C = (0, 5), D = (– 2, 0). Oblicz pole: a) trójkąta OAC, b) trójkąta ABD, c) czworokąta OABC, d) czworokąta ABCD. Zadanie 4. W graniastosłupie prawidłowym czworokątnym wysokość jest 3 razy dłuższa od krawędzi podstawy. Suma długości wszystkich krawędzi graniastosłupa wynosi 40 cm. Narysuj siatkę tego graniastosłupa. Oblicz objętość i pole powierzchni całkowitej graniastosłupa. Wykonaj rysunek rzutu równoległego graniastosłupa. Zadanie 5. Podstawą graniastosłupa prostego jest romb, którego pole wynosi 54 cm², a stosunek długości jego przekątnych równa się 3 : 4. Wysokość graniastosłupa równa się dłuższej przekątnej podstawy. Oblicz objętość graniastosłupa. Wykonaj rysunek rzutu równoległego graniastosłupa. 9