Terapia radioizotopowa bolesnych przerzutów do kości Na czym polega radioizotopowa terapia przerzutów do kości? Radioizotopowa terapia bolesnych przerzutów do kości to jedna z alternatywnych metod leczenia pacjentów z zaawansowaną chorobą nowotworową, wykorzystuje się w niej energię promieniowania beta izotopów strontu-69 lub samaru-153. Jest to metoda leczenia paliatywnego i może być stosowana u pacjentów z przerzutami osteoblastycznymi, które uwidoczniły się w badaniu scyntygraficznym kości. Podanie leku izotopowego może być przeprowadzone komplementarnie do terapii onkologicznej, przeciwbólowej czy hormonalnej. Leczenie samarem-153 może być stosowane łącznie z leczeniem bifosfonianami. Skuteczność leczenia izotopowego – uśmierzenie bólu, zmniejszenie dawek leków przeciwbólowych, w tym opioidowych, poprawa jakości życia – występuje u 61-90% pacjentów w zależności od typu i zaawansowania klinicznego nowotworu. Efekt przeciwbólowy pojawia się najczęściej po 1-2 tygodniach od podania izotopu i utrzymuje się przez 4-6 miesięcy. Terapię można powtórzyć po pół roku. Jacy pacjenci kwalifikują się do leczenia bolesnych przerzutów nowotworowych metodą izotopową? Do leczenia izotopowego kwalifikują się pacjenci z silnymi bólami kostnymi pochodzenia nowotworowego. Najczęściej bolesne przerzuty do kości występują w przebiegu raka prostaty u mężczyzn, raka pęcherza moczowego, raka piersi i raka jajnika u kobiet oraz w przebiegu szpiczaka, raka nerki, raka płuc, raka tarczycy i raka jelita grubego. Do leczenia mogą być zakwalifikowani pacjenci, którzy spełniają następujące warunki kliniczne: przewidywany czas przeżycia – powyżej 4 tygodni bez kompresyjnego złamania kręgów Biorąc pod uwagę skojarzenie z innymi terapiami: pacjent pozostaje na tym samym schemacie leczenia nie krócej niż przez ostatnie 3 miesiące bez radioterapii przez ostatnie 8 tygodni bez chemioterapii przez ostatnie 8 tygodni możliwa jest kontynuacja leczenia hormonalnego miesięczna przerwa w leczeniu bifosfonianami, następnie można kontynuować terapię kontynuacja dotychczasowej farmakoterapii bólu i innych schorzeń poza nowotworowych Przeciwwskazania do radiizotopowej tearpii przerzutów do kości Z uwagi na zastosowanie pierwiastków promieniotwórczych leczenie izotopowe jest bezwzględnie przeciwwskazane u kobiet w ciąży i karmiących piersią. Przygotowanie pacjenta do podania radiofarmaceutyku Pacjent nie wymaga specjalnego przygotowania, nie musi być na czczo, jeżeli przyjmuje leki z powodu innych schorzeń nie musi ich odstawiać, powinien jednak powiadomić o tym lekarza kwalifikującego do terapii izotopowej. Pacjent będzie przebywał w zakładzie medycyny nuklearnej kilka godzin, dobrze zatem być w luźnym ubraniu, z łatwym dostępem do żyły. Jak przebiega zabieg terapii izotopowej kości? W Poradni Nukleomed zazwyczaj stosuje się radiofarmaceutyk z izotopem samaru-153. Po przybyciu do Poradni pacjent jest badany przez lekarza specjalistę medycyny nuklearnej. Następnie jest zakładany wenflon i pacjent przechodzi do osobnego pokoju. We wlewie dożylnym podawane jest 500ml płynu (5% glukoza lub w przypadku cukrzycy – płyn wieloelektrolitowy), następnie w powolnej jednominutowej iniekcji dożylnej – lek izotopowy, w po nim ponownie kroplówka z płynem wielkoelektrolitowym. Pacjent pozostaje w lecznicy około 6 godzin lub do momentu trzykrotnego oddania moczu. W dniu zabiegu zalecane jest dodatkowe przyjmowanie jak największej ilości płynów doustnie, by przyspieszyć wydalanie niezwiązanego w kościach izotopu. Zmniejsza to ogólnoustrojowe napromieniowanie pacjenta. Zaleca się by przez dwie doby spłukiwać toaletę dwukrotnie. Zalecenia po leczeniu izotopowym przerzutów do kości: Z powodu potencjalnej możliwości przejściowej supresji szpiku, 2 tygodnie po podaniu leku izotopowego należy wykonać kontrolne badanie morfologii krwi i wynik skonsultować z lekarzem leczącym. Nie powinno się stosować radioterapii ani chemioterapii przez 8 tygodni od momentu podania izotopu. Zaleca się osobne wypranie pościeli i bielizny osobistej. Prosi się o nieprzebywanie w miejscach publicznych ani w środowisku dzieci i młodzieży przez tydzień po terapii. Jakie są możliwe objawy niepożądane i powikłania w przebiegu terapii Sm-153 Najczęstsze działania niepożądane to przejściowa supresja szpiku, uczucie gorąca i nudności. Podsumowanie: Pacjenci mogą być leczeni w ramach ubezpieczenia lub prywatnie. Leczenie jest refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia w ramach wysokospecjalistycznych procedur leczniczych odrębnie kontraktowanych (kontrakt na leczenie jest zawierany bezpośrednio pomiędzy NFZ i jednostką leczącą np. Nukleomedem). Skierować na terapię izotopową może każdy specjalista kliniczny prowadzący leczenie (urolog, radioterapeuta, chemioterapeuta, specjalista medycyny paliatywnej). Opracowała: dr n. med. Dorota Jurgilewicz NUKLEOMED NZOZ ul. Żegańska 46 a, 04-736 Warszawa www.nukleomed.pl [email protected] tel. 22/613-05-10 dojazd autobusami 525, 119, 125, 147, 305 (przystanek na żądanie „Bielszowicka”)