andrzej wajda podstawowe informacje

ANDRZEJ WAJDA
PODSTAWOWE INFORMACJE






Prawdziwe imię i nazwisko: Andrzej Witold Wajda
Data i miejsce urodzenia: 6 marca 1926 Suwałki
Data i miejsce śmierci: 9 października 2016 Warszawa
Zawód: reżyser, scenarzysta
Współmałżonek: Gabriela Obremba, Zofia Żuchowska, Beata Tyszkiewicz,
Krystyna Zachwatowicz
Lata aktywności: 1951–2016
Najważniejsze informacje
Reżyser filmowy od 1954 roku.
Reżyser teatralny (m.in. Teatr Stary, Kraków, 1962-98).
Dyrektor Teatru Powszechnego w Warszawie w latach 1989-90.
Honorowy członek Związku Polskich Artystów Plastyków (ZPAP) od 1977 roku.
Prezes Stowarzyszenia Filmowców Polskich w latach 1978-83.
Członek komitetu doradczego "Solidarności" przy Lechu Wałęsie w latach 1981-89.
Senator Rzeczpospolitej Polskiej w latach 1989-91.
Członek Prezydenckiej Rady Kultury w latach 1992-94.
Fundator: Japońskiego Centrum Sztuki i Techniki "Manggha", Kraków 1994.
Członek francuskiej Akademii Sztuk Pięknych (na miejsce zmarłego Federico Felliniego) od
1977 roku.
Odznaczenia:
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski;
Order Cyryla i Metodego (pierwszej klasy), Bułgaria, 1978;
Kawaler Legii Honorowej Francja, 1982;
Order of Rising Sun, Japonia, 1995; Wielki Krzyż Zasługi
Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec, 2001;
Komandoria Legii Honorowej Republiki Francuskiej, 2001;
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski, 2005;
Krzyż Średni z Gwiazdą Orderu Republiki Węgierskiej, 2006.
Wykształcenie
Ojcem Andrzeja Wajdy był
zawodowy wojskowy, Matka
reżysera, pracowała jako
nauczycielka. Andrzej Wajda
urodził się i początkowo
wychowywał w Suwałkach. W
1934 roku cała rodzina
przeprowadziła się do Radomia,
co było związane z awansem
Jakuba Wajdy na stopień
kapitana. Rodzice zapisali
Andrzeja do Publicznej Szkoły
Podstawowej nr 15 im. Mikołaja
Reja.
Po wybuchu II wojny Światowej Wajda zdecydował się na pójście do
siódmej klasy szkoły powszechnej. Ukończył ją w czerwcu 1940 roku.
Andrzej Wajda rozpoczął dalszą naukę w gimnazjum na tajnych
kompletach. Przerwał jednak już po pierwszym roku z powodów
finansowych. W połowie 1942 roku wstąpił do Armii Krajowej, gdzie
pełnił funkcję łącznika. Wczesną jesienią 1943 roku dowiedział się
jednak, że osoby z podziemia, które znał, padły ofiarą zasadzki
zastawionej przez radomskie Gestapo. Ukrywał się następnie w Krakowie
aż do późnej wiosny 1944 roku, gdy okazało się, że owi żołnierze zostali
zamordowani. Wówczas powrócił do Radomia, gdzie zapisał się do
Koedukacyjnego Gimnazjum i Liceum dla Dorosłych „Przyszłość”.Po
zakończeniu wojny rozpoczął w 1946 roku studia malarskie na Akademii
Sztuk Pięknych w Krakowie. W lipcu 1949 roku Andrzej Wajda
zrezygnował jednak ze studiów na akademii, podejmując studia z
reżyserii w Szkole Filmowej w Łodzi. Studia ukończył w roku 1953, ale
dyplom otrzymał dopiero w roku 1960
Twórczość


Pełnometrażowym debiutem
fabularnym reżysera było
„Pokolenie” na podstawie
powieści Bohdana Czeszki.
Międzynarodowy sukces
Andrzej Wajda odniósł dopiero
po premierze filmu „Kanał”,
drugiego ogniwa trylogii
wojennej, wyprodukowanego w
roku 1956 i powstałego na
podstawie opowiadania Jerzego
Stefana Stawińskiego.
Najważniejsze
filmy
WESELE
Wesele – film fabularny w reżyserii Andrzeja Wajdy z 1973 roku, będący
ekranizacją dramatu Stanisława Wyspiańskiego pod tym samym tytułem.
Dzięki scenarzyście film jest wierną adaptacją dramatu. Skróty w dialogach
wykonane zostały z wielkim wyczuciem.
Nagrody i festiwale
1973: Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Sebastián – Srebrna
Muszla
1973: Lubuskie Lato Filmowe (Łagów) – Grand Prix „Złote Grono”
1973: Lubuskie Lato Filmowe (Łagów) – nagroda Kin Studyjnych
1974: Złota Kamera (przyznawana przez pismo „Film”) w kategorii:
najlepszy film polski za rok 1973
PAN TADEUSZ
O filmie powiedzieli...
"Jeśli wracamy do 'Pana Tadeusza', to powód jest oczywiście inny niż
dla czytelników poprzednich epok. To już nie tęsknota za krajem
utraconym, wyimaginowanym. 'Pan Tadeusz' z utworu politycznospołecznego przekształcił się dla nas w utwór egzystencjalny. Każdy
człowiek chce wiedzieć, skąd przyszedł, kim są jego rodzice, kim
byli rodzice rodziców. Łatwiej mu będzie podjąć ważne decyzje,
jeśli będzie miał wiedzę o swoim zapleczu kulturowym,
środowiskowym. [...] Nowe pokolenie będzie chciało wiedzieć, skąd
się wywodzi. 'Pan Tadeusz' wziął się z chęci pokazania, skąd się
wzięliśmy, kim jesteśmy, jak się nazywamy, co nam się podoba,
jakie rodzą się wśród nas ludzkie charaktery. Jaką wspaniałą galerię
typów polskich prezentuje 'Pan Tadeusz'! [...] Wszystko to jest
opisane i myślę, że widzowie zechcą to zobaczyć. - A, to jesteśmy
my - powiedzą. To wszystko. Aż tak dużo. (Andrzej Wajda, "Film")
ZEMSTA
Zemsta – film kostiumowy produkcji polskiej z 2002 roku, w reżyserii Andrzeja Wajdy, na
podstawie komedii Aleksandra Fredry Zemsta. Zdjęcia do filmu powstały od 5 lutego do
28 marca 2002
Nagrody
Film otrzymał 8 nominacji do nagrody Orzeł w następujących
kategoriach: Najlepsza Reżyseria, Najlepszy Aktor (Janusz Gajos),
Najlepsza Aktorka (Katarzyna Figura), Najlepszy Aktor
Drugoplanowy (Daniel Olbrychski), Najlepsza Aktorka
Drugoplanowa (Agata Buzek), Najlepsza Muzyka i Najlepszy
Montaż.
Zemsta otrzymała również nominację do Złotego Delfina na
Międzynarodowym Festiwalu Filmowym Festróia – Tróia w 2004
roku
KATYŃ
Kilka słów o filmie ''katyń''
Katyń – polski film wojenny (dramat historyczny) z 2007 roku w reżyserii
Andrzeja Wajdy, który przedstawia zbrodnię katyńską. Zdjęcia do filmu
rozpoczęto 3 października 2006, a ukończono 9 stycznia 2007. Uroczysta
premiera filmu odbyła się 17 września 2007 w Warszawie, w rocznicę
agresji sowieckiej na Polskę w 1939 roku.
Tytuł roboczy filmu to: Post mortem. Opowieść katyńska, taki jak powieści
filmowej Andrzeja Mularczyka, na podstawie której został nakręcony. Film
został nominowany do Oscara 2007 w kategorii Najlepszy film
nieanglojęzyczny.
Film zdobył główną nagrodę dla najlepszego polskiego filmu PNF Orły 2008
– w sumie twórcy filmu otrzymali najwięcej, bo 7 statuetek w różnych
kategoriach. Magdalena Biedrzycka otrzymała Europejską Nagrodę
Filmową za rok 2008 w kategorii Prix D'Excellence za kostiumy do tego
filmu
WAŁĘSA. CZŁOWIEK Z NADZIEI
Kilka słów o produkcji i premierze filmu
Andrzej Wajda wyraził chęć zrealizowania filmu fabularnego o
Lechu Wałęsie już w 2008 roku w swojej wypowiedzi dla
telewizji TVN24. Reżyser stwierdził, że mogłaby to być trzecia
część cyklu, na który składają się Człowiek z marmuru i
Człowiek z żelaza. „Od dawna się zabieram do takiego filmu. Po
tamtych dwóch, po człowieku z marmuru i z żelaza, teraz chyba
powinien być człowiek nadziei. To byłoby dobre określenie dla
Lecha Wałęsy, bo on dał mnie osobiście, a myślę że nie tylko
mnie, wielką nadzieję” – powiedział
Uroczysta premiera filmu odbyła się w Teatrze Wielkim w Warszawie
21 września 2013 roku. Film wszedł na ekrany kin w dniu 4
października 2013 roku.
Komisja oskarowa w 2014 r. wybrał film Wałęsy na polskiego
kandydata do Oskara w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny
Galeria rysunków Andrzeja Wajdy
Moim zdaniem
Uważam, że Andrzej Wajda był jednym z najbardziej wybitnych i znanych
reżyserów w Polsce i na świecie . Dzięki niemu możemy w filmach
zobaczyć historię naszej ojczyzny.
Andrzej Wajda był bardzo odważnym i szczerym artystą, którego filmy
nadzwyczajnie wzbogaciły polską kulturę. Potrafił w sugestywny i mądry
sposób przedstawiać w nich najważniejsze wydarzenia z historii Polski.
Wajda popularyzował skarby polskiej kultury narodowej, m.in. tak ważne dzieła
literackie jak "Pan Tadeusz" Adama Mickiewicza, film ten już na zawsze
zostanie z kolejnymi pokoleniami Polaków - mówił prof. Davies. „Pan Tadeusz
jest moim ulubionym filmem, przedstawia niejednokrotnie ciężki do
przeczytania utwór w sposób przystępny dla młodzieży.
W ostatnich latach Wajda zaangażował się po stronie tych, którym bliska jest
chęć oddania prawdy historycznej. - Był wrogiem fałszowania historii, która
dzisiaj ma miejsce w Polsce. Dzielnie, prostolinijnie i zawsze będąc w dobrym
humorze protestował i uczestniczył w przedsięwzięciach, które miały na celu
obronę prawdy.
Śmierć
Andrzej Wajda jeden z najwybitniejszych polskich reżyserów zmarł 9
października 2016 r. w Warszawie. Był laureatem Oscara za całokształt
twórczości z 2000 r. Wajda był senatorem w latach 1989-1991. Otrzymał
Order Orła Białego. Miał 90 lat.