1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Co to jest chłoniak Chłoniaki są łagodne i złośliwe Gdzie najczęściej się umiejscawiają Objawy Przyczyny powstawania Zachorowania na chłoniaka Rozpoznanie i diagnostyka Warto wiedzieć Źródła • Chłoniaki są to choroby nowotworowe, w których następuje nieprawidłowy wzrost komórek układu limfatycznego (chłonnego). Normalnie, komórki dzielą się w organizmie w sposób uporządkowany i kontrolowany. Jeśli jednak z jakiegoś powodu proces ten wymyka się spod kontroli i komórki zaczynają dzielić się i wzrastać, bez zachowania jakiegokolwiek porządku, formując się w jedną lub więcej grup węzłów chłonnych, tworzą w ten sposób chłoniaka. Chłoniaki mogą umiejscawiać się w węzłach chłonnych i każdej innej tkance oraz narządzie, co odróżnia Chłoniaki od innych nowotworów. Układ chłonny człowieka jest zespołem komórek, tkanek, naczyń i narządów wyspecjalizowanych w rozpoznawaniu i eliminacji mikroorganizmów, struktur białkowych oraz komórek obcych lub własnych, ale poważnie zmienionych. Układ chłonny jest częścią układu odpornościowego, broniącego organizm między innymi przed infekcjami. Układ naczyń chłonnych ma charakter otwarty. Naczynia chłonne (limfatyczne) rozpoczynają się w przestrzeniach międzykomórkowych śródtkankowych, łączą się w naczynia o coraz większym świetle prowadząc do węzłów chłonnych. Do narządów limfatycznych oprócz wspomnianych węzłów chłonnych należy także: grasica, migdałki, skupienia tkanki limfatycznej w błonie śluzowej jelit (kępki Peyera), śledziona oraz szpik kostny. • Chłoniaki przewlekłe rozwijają się bardzo wolno i nie wymagają leczenia przez miesiące, a nawet lata i nie da się ich trwale wyleczyć. Jednak często można osiągnąć stan remisji choroby, który może utrzymywać się długo i czas życia chorych może być podobny do osób zdrowych w tym samym wieku • Chłoniaki agresywne z kolei rozwijają się szybciej, zazwyczaj dają także objawy i wymagają natychmiastowego leczenia. Przeżycie chorych bez leczenia wynosi od kilku do kilkunastu miesięcy. W przypadku chłoniaków agresywnych istnieje możliwość trwałego wyleczenia. Odsetek uzyskiwanych całkowitych remisji przekracza 60%, natomiast wyleczeń około 40-50%. • Chłoniaki dzieli się na ziarnice złośliwą (tzw. chorobę Hodgkina) oraz pozostałe (tzw chłoniaki nieHodgkinowskie), inny podział to chłoniaki indolentne (łagodne) oraz złośliwe. Najczęściej występują w węzłach chłonnych, wątrobie i śledzionie, powodując powiększenie tych narządów lub tkanek. Jednak występować one mogą we wszystkich narządach, np. szpiku kostnym, przewodzie pokarmowym, mózgu, płucach, rdzeniu kręgowym, kościach, skórze. Niestety rzadko udaje się wykryć chorobę ograniczoną do jednego narządu lub tkanki, u większości chorych już w chwili rozpoznania jest to choroba uogólniona • Prawie połowa chorych z chłoniakami ma tzw. objawy ogólne, takie jak: gorączka powyżej 38 stopni, która utrzymuje się przez kilka tygodni, spadek wagi ciała, występowanie zlewnych, nocnych potów. To najczęstsze objawy chłoniaków złośliwych. Jednak tylko ok. jedna czwarta chorych na chłoniaki indolentne (łagodne) wykazuje obecność tych objawów. Czasem chory sam wyczuwa powiększone węzły chłonne pod pachami, w okolicy szyi, okolicy nadobojczykowej, czasem jest to po prostu postępujące osłabienie, brak apetytu, zmęczenie, uczucie pełności w jamie brzusznej, bóle głowy. – Ponieważ jednak objawy te mogą występować w różnych innych stanach chorobowych, a chory na chłoniaki może nie mieć żadnych objawów, u niektórych chorych rozpoznanie choroby jest sztuką. • • • • • • • • W większości przypadków nie można podać przyczyny. Podobnie trudno jest określić przyczyny przyrastającej systematycznie liczby zachorowań na chłoniaki (upatruje się je w przedłużeniu długości życia zarówno kobiet, jak i mężczyzn oraz w coraz większym skażeniu środowiska naturalnego człowieka). Wśród możliwych mechanizmów mogących przyczynić się do wystąpienia chłoniaka zwraca się przede wszystkim uwagę na: a. zaburzenia regulacji immunologicznej (biorcy szpiku, zespoły niedoborów immunologicznych, schorzenia autoimmunologiczne, infekcje wirusem HIV) b. infekcje wirusowe (EBV, HCV) c. przyjmowanie leków immunosupresyjnych d. ekspozycja na środki chemiczne owado- i grzybobójcze (pestycydy, herbicydy), rozpuszczalniki chemiczne farb, karcinogeny zawarte w dymie tytoniowym e. infekcje bakteryjne (helicobacter pylori, chlamydia) f. dieta bogata w tłuszcze i związki azotowe Wskutek przewlekłego działania wyżej wymienionych czynników, może dochodzić do zmian w układzie genetycznym i do aktywacji onkogenów. Nie można jednak z całą pewnością wskazać, że osoba narażona na w/w czynniki zachoruje na chłoniaka i odwrotnie – chorobę rozpoznaje się u osób, które nie były wcześniej narażone na wskazane szkodliwe czynniki . • a. Według ostatnich danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), co roku wzrasta o około 4-5% liczba zachorowań na chłoniaki, które stanowią 5-6 przyczynę zgonów pośród wszystkich chorób nowotworowych. W Polsce szacuje się, że co roku zachorowuje ponad 6000 osób na chłoniaki, w tym około 1000 na chłoniaka Hodgkina • b. Ryzyko zachorowania na chłoniaki nieziarnicze według danych epidemiologicznych Krajowego Rejestru Nowotworów wzrasta wraz z wiekiem i dotyczy najczęściej osób po 55. roku życia. Wśród najczęściej występujących nowotworów w Polsce chłoniaki zajmowały 6. pozycję u mężczyzn i 7. u kobiet • c. Udział chłoniaka Hodgkina w zachorowaniach na nowotwory w Polsce wynosi 0,5%. W 2010 roku zanotowano ponad 700 zachorowań na to schorzenie. • W przypadku podejrzenia chłoniaka, lekarz kieruje pacjenta do specjalistyczego ośrodka w celu wykonania badań diagnostycznych. Najważniejszym badaniem jest badanie histopatologiczne węzła chłonnego lub innej tkanki chorobowo zmienionej. W celu wykonania takiego badania, konieczna jest biopsja (wycięcie chirurgiczne) węzła lub wycinek pobrany z odpowiedniego miejsca (np. migdałek, żołądek, śródpiersie). Zazwyczaj jest to niewielki zabieg umożliwiający usunięcie całego węzła chłonnego lub jego części. Zabieg ten można wykonać w znieczuleniu miejscowym (lub ogólnym. Należy obalić wiele nieprawdziwych mitów związanych z chłoniakami. • *,,Wszystkie chłoniaki są nieuleczalne” – nieprawda. Ok. 85 proc. chorych na ziarnice można wyleczyć, zaś u większości poddanych leczeniu wydłużyć życie. • *”Jak węzły bolą to na pewno rak” – nieprawda, ból węzłów spowodowany jest infekcją lub zapaleniem, węzły w chorobach nowotworowych choć często duże – nie bolą. • *“Jeśli chudnę to pewnie mam raka” – nieprawda. Utrata wagi ciała może być spowodowana wieloma różnymi chorobami (choroby przemiany materii, cukrzyca, nadczynność tarczycy). • *“Im szybciej rozpocznie się leczenie tym chory będzie dłużej żył” – nieprawda. Wiele chłoniaków łagodnych nie wymaga leczenia, a pacjenci umierają na te same choroby na jakie umierają ich rówieśnicy. • * “Lepiej nie leczyć raka bo się uzłośliwi” – nieprawda. Decyzje o leczeniu podejmuje lekarz indywidualnie u każdego chorego. O losie pacjenta decyduje biologia, choroby oraz stadium zaawansowania w czasie rozpoznania. • *“Chemia zabija, dlatego nie warto iść do lekarza” – nieprawda. Ogromna większość chorych na chłoniaki zawdzięcza życie chemioterapii. • * “W Polsce nie ma leków na chłoniaki, najlepiej leczyć się za granica lub tam kupić leki” – nieprawda. Wszystkie istotne leki stosowane w leczeniu chłoniaków mamy w Polsce, i są one refundowane przez NFZ. • *”Zamiast chemii lepiej stosować leki niekonwencjonalne (zioła, wyciąg z chrząstki rekina, wilka-kora) – nieprawda. Można je brać, bo nie przeszkadzają w leczeniu, ale nie wolno rezygnować wtedy z leczenia chemią. • *”Chłoniaki są zakaźne i dziedziczne” – nieprawda. Chłoniaki są niezakaźne i nie są chorobami przenoszonymi z pokolenia na pokolenie. • http://onkologia.org.pl/chloniaki/ • http://www.onkologia.neostrada.pl/chloniak.h tm • http://hematoonkologia.pl/info-ochorobach/chloniaki-ziarnica-zlosliwa • http://www.skutecznylekarz.pl/choroba/chlon iaki/138/C.html