ROZDZIAŁ 8 MAGAZYNOWANIE I DYSTRYBUCJA 8.1. ZALECENIA PRZY MAGAZYNOWANIU 8.1.1. Wymagania ogólne Magazyny przeznaczone do składowania soków, nektarów i napojów owocowych, owocowo-warzywnych i warzywnych, powinny być magazynami zamkniętymi, powinny być czyste, suche, bez zapachów, zabezpieczone przed dostępem szkodników i dezynfekowane. Nawierzchnia powinna być cała, równa, utwardzona, umożliwiająca utrzymanie higieny. Magazyny powinny być bez światła naturalnego lub ze słabym oświetleniem naturalnym, przy czym zalecane jest zaciemnienie świetlików. Światło sztuczne powinno być elektryczne, a punkty świetlne tak rozmieszczone, aby dobrze oświetlały drogi przejazdowe i miejsca przygotowania towaru. Drogi przejazdowe powinny być odpowiedniej szerokości i oznakowane widocznymi pasami zapewniającymi bezpieczny transport. Drzwi i bramy powinny mieć wymiary tak dobrane, aby nie utrudniały przemieszczania ładunku. Magazyny powinny być wyposażone w przyrządy do pomiaru temperatury i wilgotności oraz niezbędny sprzęt przeciwpożarowy. Szczegółowe wymagania higieniczno-sanitarne określa Rozporządzenie 15) 8.1.2. Magazynowanie soków , nektarów i napojów owocowych, owocowo-warzywnych i warzywnych Opakowania z wyrobem gotowym powinny być przechowywane w pomieszczeniach o temperaturze 0-25 ºC i wilgotności względnej około 75 %. W gospodarce magazynowej powinna obowiązywać zasada FIFO ( first in first out - pierwsze weszło, pierwsze wyszło ). Zabronione jest przechowywanie w tym samym magazynie wyrobów o prawidłowej jakości z wyrobami wadliwymi lub uszkodzonymi. Istnieje konieczność ustalenia procedury mycia i dezynfekcji dla każdego magazynu obejmującej posadzki, ściany, elementy wyposażenia tj. regały, wózki oraz pojemniki na odpady, a także innej procedury nadzoru i higieny pozwalających na przykład na szybkie usuwanie z magazynu wyrobów niezgodnych.. 8.1.3. Magazynowanie soków zagęszczonych i przecierów PRZEWODNIK GMP dla przemysłu sokowniczego. Warszawa wrzesień 2009 1 Magazynowanie zagęszczonych soków i przecierów powinno odbywać się w pomieszczeniach spełniających wszystkie wymagania ogólne dotyczące magazynowania, jednak ze szczególnym uwzględnieniem wymagań dotyczących temperatury składowania. Zagęszczone soki i przeciery w opakowaniach aseptycznych najlepiej jest przechowywać w warunkach chłodniczych w temperaturze 0 – 4° C ( lub zgodnie z innymi wymaganiami producenta ) Zagęszczone soki i przeciery mrożone ( w beczkach ) przechowuje się w stałej temperaturze w przedziale od –18 do – 25 °C. Zalecenie: Zaleca się aby zagęszczone soki owoców kolorowych : truskawkowy, malinowy, wiśniowy a także koncentraty z czarnego bzu i aronii przechowywać w temperaturze poniżej – 18°C, w celu ochrony koloru i stabilności koncentratu. Zagęszczone soki przechowywane są w tankach w zależności od rodzaju i zaleceń producenta. Przykładowe maksymalne okresy przechowywania zagęszczonych soków i przecierów w zależności od temperatury i rodzaju opakowania zawarte są w tabeli 20. Tabela 20 Lp. Rodzaj koncentratu Zamrożony Zamrożony Zamrożony Zapakowany aseptycznie Zapakowany aseptycznie Zapakowany aseptycznie 8.2. Maksymalna temperatura przechowywania w C - 18 - 8 5 5 20 30 Maksymalny okres przechowywania 2 lata 1 rok 2 tygodnie 6 miesięcy 3 miesiące 3 tygodnie ZALECENIA DLA TRANSPORTU Do przewozu soków, nektarów i napojów mają zastosowanie samochody i przyczepy skrzyniowe oraz naczepy kryte lub przystosowane do dokładnego okrywania plandekami. PRZEWODNIK GMP dla przemysłu sokowniczego. Warszawa wrzesień 2009 2 W przypadku konieczności transportu wyrobów w temperaturach poniżej 0 C oraz w relacjach o dłuższym przebiegu pojazdu zaleca się stosowanie pojazdów izotermicznych. Środki transportowe do przewozu muszą być utrzymywane w dobrym stanie technicznym, zabezpieczającym przed zanieczyszczeniem, posiadać powierzchnię ładunkową dostosowaną do rodzaju przewożonych wyrobów i konstrukcję umożliwiającą łatwe utrzymanie czystości i porządku, a także, gdy jest to niezbędne, dezynfekcję. W przypadku przewozu tym samym środkiem transportu równocześnie różnych rodzajów żywności, towary te muszą być oddzielone w taki sposób, aby nie było możliwe ich wzajemne zanieczyszczenie i oddziaływanie. Sposób załadowania środka transportu powinien uniemożliwić przesuwanie się ładunku wewnątrz pojazdu. Przewożone wyroby powinny być w opakowaniach transportowych lub paletowych jednostkach ładunkowych zabezpieczonych folią strech. Wszystkie wolne miejsca powinny być wypełnione materiałami uniemożliwiającymi przesuwanie się ładunku. Transport przecierów i zagęszczonych soków owocowych powinien odbywać się w warunkach odpowiadających optymalnym warunkom składowania wyrobu . I tak, transport zagęszczonych soków i przecierów mrożonych w opakowaniach nie hermetycznych wymaga transportowania w naczepach chłodniczych w temperaturach od –18 do – 25 st C, a surowców w opakowaniach aseptycznych w zależności od warunków pogodowych, samochodami typu izoterma lub samochodami skrzyniowymi z plandekami. Przy czym, niedopuszczalne jest przemrożenie lub przegrzanie wyrobów. 8.3. ZALECENIA DLA OBROTU HANDLOWEGO DOTYCZĄCE MAGAZYNOWANIA SOKÓW, NEKTARÓW I NAPOJÓW. Soki, nektary i napoje należy zabezpieczyć przed bezpośrednim oddziaływaniem promieni słonecznych. Soki, nektary i napoje niezależnie od ich rodzaju, sposobu składowania, stopnia wykorzystania powierzchni i pojemności magazynowej, powinny być układane w sposób zabezpieczający ich jakość i trwałość, chroniąc przed zgniataniem i deformowaniem, zawilgoceniem, zabrudzeniem opakowań oraz stosów. Sposób składowania powinien zapewniać ich bezpieczne układanie i rozbieranie, pobieranie próbek kontrolnych, a także nie utrudniać normalnego toku prac magazynowych. W celu zapewnienia łatwego monitoringu obecności szkodników, palety powinny być odsunięte ok. 30-50 cm od ścian magazynu. 8.4. ZALECENIA DLA KONSUMENTÓW Podczas zakupu towaru konsument powinien sprawdzić szczelność wyrobu, termin przydatności do spożycia oraz zapoznać się z informacjami zawartymi na etykiecie lub opakowaniu wyrobu. PRZEWODNIK GMP dla przemysłu sokowniczego. Warszawa wrzesień 2009 3 Soki, nektary i napoje w opakowaniach oryginalnie zamkniętych powinny być przechowywane w sposób zabezpieczający ich jakość i trwałość – to znaczy w temperaturze pokojowej bez dostępu do bezpośredniego światła słonecznego. Po otwarciu produkty należy przechowywać w lodówce, jednak nie dłużej niż 3 do 4 dni od daty otwarcia dla produktów kwaśnych i do 2 dni dla pozostałych. PRZEWODNIK GMP dla przemysłu sokowniczego. Warszawa wrzesień 2009 4