strategia rozwoju - BIP Kosakowo

STRATEGIA ROZWOJU
GMINY KOSAKOWO
NA LATA 2007 - 2013
GMINA KOSAKOWO
KOSAKOWO 2007
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
1
Spis treści
WPROWADZENIE ................................................................................................................ 4
I. ANALIZA STRATEGICZNA ............................................................................................... 4
1. Analiza otoczenia strategicznego gminy ....................................................................... 4
1.1.Makrootoczenie ........................................................................................................... 4
1.1.1. Polityka i legislacja ............................................................................................... 5
1.1.2. Ekonomia............................................................................................................. 9
1.1.3. Procesy społeczne ..............................................................................................16
1.1.4. Czynniki technologiczne .....................................................................................21
2. Analiza potencjału strategicznego gminy .....................................................................24
2.1. Gmina i społeczność lokalna .....................................................................................24
2.1.1.Rys historyczny....................................................................................................26
2.1.2.Środowisko naturalne ..........................................................................................28
2.1.3.Mieszkańcy i problemy społeczne ........................................................................33
2.1.4.Infrastruktura społeczna .......................................................................................42
2.1.4.1.Ochrona zdrowia ...........................................................................................42
2.1.4.2.Edukacja i kultura ..........................................................................................42
2.1.4.3.Sport .............................................................................................................43
2.1.4.4.Obiekty dziedzictwa kulturowego ..................................................................43
2.1.5.Infrastruktura techniczna ......................................................................................44
2.1.5.1.Zaopatrzenie w energię .................................................................................44
2.1.5.2.Gazownictwo.................................................................................................45
2.1.5.3.Zaopatrzenie w wodę ....................................................................................45
2.1.5.4.Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków........................................................45
2.1.5.5.Gospodarka odpadami stałymi ......................................................................45
2.1.5.6.Telekomunikacja ...........................................................................................46
2.1.6.Infrastruktura drogowa i transport ........................................................................46
2.1.6.1.Sieć drogowa i infrastruktura towarzysząca ..................................................46
2.1.6.2.Komunikacja .................................................................................................47
2.1.7.Gospodarka .........................................................................................................47
2.1.7.1.Rolnictwo ......................................................................................................47
2.1.7.2.Pozarolnicza działalność gospodarcza ..........................................................49
2.1.8.Turystyka .............................................................................................................54
2.2.Zasoby urzędu gminy .................................................................................................55
2.2.1.Zasoby finansowe ................................................................................................56
2.2.1.1.Struktura dochodów gminy Kosakowo w latach 2003-2006. ..........................56
2.2.1.2.Wydatki budżetu gminy Kosakowo w latach 2003-2006. ...............................61
2.2.1.3.Wyniki budżetów gminy w latach 2003-2006. ................................................63
2.2.2.Zasoby kadrowe ..................................................................................................64
2.2.3.Zasoby organizacyjne ..........................................................................................72
3. Pozycjonowanie strategiczne gminy i kierunki rozwoju ..............................................74
3.1.Identyfikacja i analiza szans i zagrożeń ......................................................................74
3.2.Identyfikacja i analiza mocnych i słabych stron gminy.................................................75
3.3.Określenie pozycji strategicznej gminy .......................................................................77
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
2
II.MISJA GMINY...................................................................................................................78
III.CELE STRATEGICZNE ...................................................................................................79
IV.MONITOROWANIE REALIZACJI STRATEGII ................................................................81
SPIS TABEL ........................................................................................................................83
SPIS WYKRESÓW ..............................................................................................................84
SPIS RYSUNKÓW ...............................................................................................................85
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
3
WPROWADZENIE
Problematyka efektywnego zarządzania w samorządzie terytorialnym odgrywa coraz
większą rolę. Osiągnięcie korzystnych efektów ekonomicznych i społecznych nie jest
możliwe bez nowoczesnego systemu zarządzania.
Reformowanie mechanizmów zarządzania w samorządzie sprowadza się obecnie do
dostosowania działań do warunków, w jakich działa sektor prywatny i wprowadzania
rozwiązań właściwych gospodarce rynkowej.
I. ANALIZA STRATEGICZNA
Analiza strategiczna jest pierwszym etapem zarządzania strategicznego i stanowi solidne
podstawy do sformułowania strategii oraz jej implementacji.
W poniższej analizie zdiagnozowano następujące obszary funkcjonowania gminy:

makrootoczenie;

gminy jako miejsca funkcjonowania społeczności lokalnej;

urzędu gminy jako usługodawcy i zarządcy.
1. Analiza otoczenia strategicznego gminy
Do analizy otoczenia strategicznego gminy zastosowano metodę PEST. Jest to metoda,
która pozwala skupić uwagę organizacji na najważniejszych czynnikach zewnętrznych.
Polega na przeanalizowaniu potencjalnych zmian czynników: politycznych, ekonomicznych,
społecznych i technologicznych.
1.1.Makrootoczenie
Makrootoczenie jest często nazywane otoczeniem dalszym. Wbrew powszechnym sądom
nie jest jednakowe dla wszystkich organizacji, albowiem zmienia się w zależności od branży,
sektora, regionu, a także od wielkości organizacji.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
4
1.1.1. Polityka i legislacja
Polska w Unii Europejskiej
Od wejścia Polski do Unii Europejskiej minęły 3 lata. W tym czasie wielu eurosceptyków
zrozumiało, że Unia może przynieść rzeczywiście wiele korzyści. Stwierdzenie to dotyczy
w szczególności eurosceptyków, którzy mają największy wpływ na funkcjonowanie Państwa.
Podstawowe znaczenie ma tu postrzeganie Polski jako członka Unii, a tym samym jako kraju
o wysokim stopniu bezpieczeństwa inwestycyjnego.
Inny ważny aspekt naszego członkostwa to dostęp potencjalnych inwestorów z Azji do ponad
400 milionowego rynku unijnego.
Jednocześnie poszerzające się uczestnictwo Polski w politykach wspólnotowych i Wspólnym
Rynku otwiera przed naszą gospodarką nowe, szerokie perspektywy. To niepowtarzalna
szansa na wszechstronny rozwój dla naszego kraju, jakiej nie możemy zmarnować.
Sytuacja polityczna
Pomimo gorących debat i sporów wydaje się, że Polska jest krajem stabilnym politycznie.
Kolejne rządy deklarują wolę członkostwa w Unii Europejskiej, rozwijania i liberalizowania
gospodarki oraz likwidowania deficytu budżetowego.
Finanse publiczne
Szczególnie nadmierny deficyt finansów publicznych jest jednym z najważniejszych
problemów makroekonomicznych Polski. W tym zakresie powinien skończyć się etap
deklaracji, a rozpocząć okres wprowadzania reform. Okres świetnej koniunktury nie będzie
trwał wiecznie (okres dobrej koniunktury trwa już 3 lata), a należy go wykorzystać, bo w tym
czasie deficyt sektora powinien obniżać się przynajmniej o 1 proc. PKB rocznie.
Obecnie
występują
co
najmniej
dwa
czynniki
stwarzające
dogodne
warunki
do
przeprowadzenia reform. Są to: zrównoważona gospodarka i dotacje z funduszy Unii
Europejskiej.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
5
System dotacji
W najbliższych latach system dotacji w Polsce będzie funkcjonował w oparciu o fundusze
pochodzące z Unii Europejskiej.
Komisja Europejska zaakceptowała polskie Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia. Jest
to podstawowy dokument przygotowywany przez każdy kraj członkowski UE, określający
krajowe priorytety, na które będą przeznaczone unijne fundusze w okresie programowania
2007 – 2013. Zatwierdzenie NSRO przez KE stanowi wymóg prawny przyjęcia programów
operacyjnych na lata 2007 – 2013.
Nowoczesna polityka rozwoju wykorzystująca system dotacji jest konieczna dla racjonalnego
wykorzystania szans płynących z członkostwa Polski w Unii. Skala dostępnych środków
finansowych UE na lata 2007-2013 jest nieporównywalnie większa od tych w okresie 20042006, a wsparcie, którego Unia Europejska udzieli Polsce, to największe wsparcie, jakie do
tej pory jakikolwiek kraj członkowski otrzymał z budżetu unijnego.
Administracja publiczna
Pomimo podejmowanych działań i przeprowadzonych znacznych zmianach, jakich
dokonywano w ciągu ostatnich kilkunastu lat, w administracji publicznej nie udało się w pełni
wprowadzić pożądanych nowoczesnych technik zarządzania i systemów informatycznych.
Polska jest na jednym z ostatnich miejsc pod względem wykorzystania Internetu przez
urzędy do obsługi obywateli (e-governance). Zaawansowanie usług publicznych wynosi
53 proc., gdy w przodującej Austrii aż 95 proc. Pełna obsługa w systemie online dochodzi
tam do 83 proc., w Polsce sięga tylko 20 proc.
Nie udało się także zasadniczo usprawnić zarządzania finansami publicznymi.
Bez znaczącej poprawy sytuacji w tym zakresie stan administracji publicznej pozostanie
ograniczeniem utrudniającym rozwój Polski. Ponadto na funkcjonowanie administracji
publicznej negatywnie wpływa niskie zaufanie do władz i instytucji publicznych.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
6
Współdziałanie państwa z kapitałem prywatnym
Niestety w zakresie współdziałania państwa z kapitałem prywatnym, zarówno administracja
rządowa, jak i społeczeństwo wykazują dużą rezerwę. Mimo deklaracji, a także programów
unijnych wydaje się, że jeszcze w najbliższym czasie mentalne bariery ograniczające rozwój
w tej obiecującej sferze pozostaną trudne do pokonania.
System ubezpieczeń społecznych
Składki na ubezpieczenia społeczne stanowią duży udział w kosztach pracy. Mimo, że
pojawiają się informacje o zmniejszeniu kosztów pracy, to nie należy się spodziewać, że ich
wysokość radykalnie spadnie.
Nawet jeżeli zostaną przeprowadzone niezbędne reformy systemu emerytalnego, to
niekorzystna obecnie sytuacja demograficzna nie pozwoli radykalnie obniżyć składek.
Główny Urząd Statystyczny opracował na zlecenie ZUS dane, z których wynika, że w 2030
roku na jednego emeryta będzie przypadało dwóch pracujących.
Już dzisiaj fundusz emerytalny w ZUS jest deficytowy i nie jest w stanie wypłacać emerytur
jedynie ze składek, jakie do niego wpływają. Tylko w 2007 r. będzie potrzebnych 20 mld zł
dopłaconych do emerytur z budżetu państwa, czyli z podatków wszystkich obywateli.
W 2025 r. ta dopłata może sięgnąć 100 mld zł i żaden budżet tego nie wytrzyma.
Prowadzenie działalności gospodarczej
Polski system prawny nie sprzyja rozwojowi działalności gospodarczej. Powszechnie znane
są problemy związane z ilością czynności i nakładem czasu przy uruchomieniu działalności
gospodarczej.
Inne problem, to:

liczba różnych pozwoleń ograniczających prowadzenie działalności gospodarczej,
jakie należy uzyskać w trybie administracyjnym;

brak możliwości czasowego zawieszenia działalności;

stała
wysokość
składki
minimalnej
pracodawców
na
system
ubezpieczeń
społecznych.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
7
Regulacje dotyczące zamówień publicznych
Po ostatnich aktualizacjach Ustawy o zamówieniach publicznych, należy zauważyć, że
regulacje
dotyczące
zamówień
publicznych
wychodzą
naprzeciw
oczekiwaniom
przedsiębiorców.
Ostatnie zmiany zawarte w ustawie:

ograniczą biurokrację;

przyspieszą proces udzielania zamówień publicznych;

podnoszą próg, od którego stosuje się procedurę zamówień publicznych z 6 tys. euro
do 14 tys., co stwarza lepszy dostęp do usług, dostaw oraz robót budowlanych dla
małych przedsiębiorstw;

ogłoszenia o zamówieniach mają być umieszczane na stronach internetowych
Urzędu Zamówień Publicznych. Zwiększy to z pewnością jawność postępowań oraz
umożliwi dotarcie do większej liczby wykonawców;

uproszczona procedura stosowana będzie poniżej następujących progów:
o
137 tys. euro - w przypadku administracji rządowej,
o
211 tys. euro - w przypadku samorządów,
o
422 tys. euro - w przypadku tzw. zamówień sektorowych.
Zmiany te są oceniane pozytywnie i zakłada się, że pozytywnie wpłyną na zwiększenie
wykorzystania środków z Unii Europejskiej.
Ochrona praw własności intelektualnej
System prawa w Polsce gwarantuje ochronę własności intelektualnej. Realizowana jest ona
w dwóch podstawowych wymiarach:

prawo autorskie (copyright), które dotyczy wszelkich form kreatywnej twórczości.
Ochrona ta dotyczy zarówno praw osobistych, jak i majątkowych. Jej zakres jest
zgodny z Konwencją Berneńską i stanowi, że ochrona praw majątkowych trwa przez
70 lat od daty śmierci autora, a prawo autorskie osobiste nie wygasa nigdy.

prawa patentowe są chronione przez Urząd Patentowy RP i dotyczą nie tylko
patentów i wzorów użytkowych, ale również znaków towarowych, wzornictwa
przemysłowego, oznaczeń geograficznych, nazw pochodzenia i topografii układów
scalonych.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
8
Ochrona środowiska naturalnego
Polska wchodząc do Unii Europejskiej przyjęła dorobek prawny UE w dziedzinie ochrony
środowiska. Konieczność spełniania norm w tej dziedzinie to obowiązek każdej firmy
prowadzącej działalność w Polsce. Szczególnie istotne znaczenie ma on dla firm
działających w branżach, w których produkcja związana jest z dużym zanieczyszczeniem
środowiska – m.in. energetyki, przemysłu chemicznego, niektórych działów przemysłu
przetwórczego.
Z perspektywy tych firm bardzo istotne są dwie sprawy:

zasada „zanieczyszczający płaci”, w myśl której firmy, które odprowadzają do
środowiska zanieczyszczenia muszą ponosić z tego tytułu opłaty na rzecz
Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska;

obowiązująca w UE doktryna dotycząca tzw. zintegrowanego podejścia, która
powoduje, że przy dopuszczeniu do wykorzystywania przez firmy wszelkiego rodzaju
instalacji mogących szkodzić środowisku kwestią decydującą jest to, czy stosowane
są w ich wypadku tzw. najlepsze dostępne praktyki.
1.1.2. Ekonomia
Rozwój gospodarczy
Polska gospodarka jest wyraźnie w okresie dobrej koniunktury. Pierwsze oznaki ożywienia
gospodarczego można było zaobserwować już w 2002 roku. Od tamtej pory PKB cały czas
rośnie.
W ostatnim roku produkt krajowy brutto ukształtował się na poziomie 1 046,6 mld zł i był
realnie wyższy o 5,8%.
W poniższej tabeli przedstawiono dynamikę produktu krajowego brutto w latach 2000-2006
uwzględniając ceny średnioroczne roku poprzedniego.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
9
Tabela 1. Dynamika PKB w latach 2000-2006
Wyszczególnienie
Produkt krajowy brutto
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
Rok poprzedni = 100
104,2
101,1
101,4
103,8
105,3
103,5
105,8
103,9
101,2
101,3
103,6
105,1
103,3
105,8
Przemysł
106,3
99,3
99,5
107,8
110,5
103,9
107,7
Budownictwo
99,6
92,5
91,0
97,1
101,8
107,2
114,6
Usługi rynkowe
104,5
102,3
103,2
102,4
104,2
103,6
105,0
w tym:
Wartość dodana brutto
w tym:
Źródło: GUS
Obecne ożywienie ma szeroki zasięg oddziaływania i obejmuje całą gospodarkę. Źródeł
sukcesu upatruje się w akcesji Polski do Unii Europejskiej, a głównie w eksporcie, który był
stymulatorem wzrostu produkcji i zatrudnienia.
W początkowej fazie wzrost produkcji, z uwagi na występujące w gospodarce rezerwy mocy
produkcyjnych, następował na drodze bezinwestycyjnej. Trwająca od pewnego czasu dobra
koniunktura powodowała jednak dalszy wzrost popytu, którego zaspokojenie przy
wyczerpujących się mocach wytwórczych nie było możliwe. W rezultacie doszło do
zwiększenia inwestycji i wzrostu popytu inwestycyjnego.
W latach 1991-2005 liczba podmiotów gospodarczych zwiększyła się prawie trzykrotnie
i w końcu 2005 r. wynosiła 3,6 mln.
Ostatnie lata wskazują, że polska gospodarka bardzo dobrze zaadaptowała się do warunków
Unii Europejskiej. Obserwuje się szybkie tempo wzrostu eksportu do innych krajów Unii.
Rozwojowi gospodarki sprzyja dobra sytuacja makroekonomiczna – spadek inflacji
i następujący za nim spadek stóp procentowych. W wyniku tego postępuje ożywienie
inwestycyjne, w tym na rynku mieszkaniowym, wspierane rosnącą dostępnością kredytów na
zakup mieszkania.
Jakościowym zmianom uległ sektor prywatny. Na rynku obok dużych firm powstałych ze
sprywatyzowania przedsiębiorstw państwowych, pojawiły się przedsiębiorstwa, które
powstały od podstaw po okresie transformacji.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
10
Poziom importu i eksportu
Handel zagraniczny jest w ostatnich latach istotnym czynnikiem wzrostu gospodarczego. Od
2001 roku dynamika eksportu towarów wyprzedza dynamikę importu. Następuje stała
redukcja ujemnego salda zagranicznej wymiany towarowej.
Głównym partnerem handlowym Polski pozostawały Niemcy z 27,3-procentowym udziałem
w polskim eksporcie i 23,8-procentowym w imporcie.
„Na kształtowanie się wielkości importu oraz eksportu w znacznym stopniu wpływ miała
sytuacja na rynku walutowym. Stopniowe umacnianie się polskiej waluty obserwowane
w 2004 i 2005 roku utrzymało się także w kolejnych miesiącach roku 2006, choć było już
znacznie mniejsze. Jednak wzrost importu w znacznej mierze należy wiązać z obserwowaną
poprawą klimatu inwestycyjnego oraz ożywieniem popytu wewnętrznego w Polsce. Znaczny
wpływ na wielkość importu w roku 2006 miał również wzrost cen ropy naftowej i gazu
ziemnego. Dynamiczny wzrost eksportu to efekt m.in. relatywnie dobrej koniunktury
gospodarczej w UE, a także wzrostu konkurencyjności polskiej oferty handlowej.
Przewiduje się, że w 2007 roku eksport (w ujęciu bilansu płatniczego na bazie transakcji,
wyrażony w euro) wzrośnie o ok. 16,5% i wyniesie ok. 108,9 mld euro, natomiast wzrost
importu wyniesie ok. 15,8% i osiągnie on wartość 112,4 mld euro. Deficyt wyniesie 3,5 mld
euro. W ujęciu rzeczowym eksport wyniesie ok. 102,2 mld euro, a import ok. 114,3 mld euro,
natomiast saldo –12,1 mld euro.”
(Źródło: Ministerstwo Gospodarki, Departament Analiz i Prognoz)
Zatrudnienie i bezrobocie
Pomimo że w ostatnim czasie zatrudnienie wzrasta, a bezrobocie maleje nie należy
zapominać o podstawowym problemie polskiej gospodarki jakim jest niski poziom
zatrudnienia osób w wieku produkcyjnym oraz wysokie bezrobocie.
Polskę charakteryzuje niska aktywność zawodowa i niski odsetek pracujących, a w przypadku
ludności z najniższym wykształceniem - bardzo niski. Szczególnie niski poziom zatrudnienia
występuje wśród osób młodych (15-24 lat) i w wieku przedemerytalnym (50-64 lat). Silniej jest
też widoczny w przypadku kobiet niż mężczyzn, chociaż to właśnie kobiety są lepiej
wykształcone niż mężczyźni. Trudna jest zwłaszcza sytuacja młodzieży wkraczającej na rynek
pracy, co powoduje ostatnio jej liczną migrację zarobkową.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
11
W ostatnim czasie bezrobocie maleje, jednak trudno jest ocenić na ile wpływa na taką
sytuację ożywienie gospodarcze i wzrost zatrudnienia, a w jakim zakresie emigracja
zarobkowa.
Budżet na 2007 rok zakłada, że stopa bezrobocia na koniec tego roku spadnie do 14,1% wobec
planowanego na koniec 2006 roku poziomu 15,3%.
Osobny, ale istotny problem stanowi bezrobocie na wsi. Bezrobotni zamieszkali na wsi stanowili
42,6% ogółu bezrobotnych. Jednocześnie Powszechny Spis Rolny wykazał znaczną nadwyżkę
osób pracujących w indywidualnych gospodarstwach rolnych.
Inflacja
Cel inflacyjny określony przez Radę Polityki Pieniężnej kształtuje się na poziomie 2,5%±1
punkt procentowy. Zgodnie z prognozami Ministerstwa Finansów inflacja spadła do 2,3%.
Jednak pojawiają się głosy, że rosnące płace mogą podbić ceny.
Poniżej przedstawiono dwie tabele, które ilustrują przebieg walki z inflacją w latach 19892007.
Tabela 2. Miesięczne wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych (grudzień
poprzedniego roku=100)
MIESIĄCE
Rok
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
1989
111
119,8
129,4
142,1
152,3
161,6
177,1
247
331,6
513,2
628,2
739,6
1990
179,6
222,5
232
249,4
260,9
269,8
279,5
284,6
297,7
314,6
330
349,3
1991
112,7
120,3
125,7
129,1
132,6
139
139,1
140
146
150,7
155,5
160,4
1992
107,5
109,4
111,6
115,7
120,4
122,4
124
127,4
134,1
138,1
141,2
144,3
1993
104,1
107,6
109,9
112,4
114,5
116
117,3
120
123
125,3
130,4
137,6
1994
101,8
102,9
105
108
109,9
112,4
114,1
116
121,3
124,8
127,1
129,5
1995
104,1
106,3
108
110,5
112,5
113,6
112,5
112,9
116,3
118,3
119,8
121,6
1996
103,4
105
106,6
108,9
110,3
111,4
111,3
111,9
114
115,5
117,1
118,5
1997
102,9
104
104,9
105,9
106,6
108,2
108
108,1
109,5
110,8
112,1
113,2
1998
103,1
104,9
105,5
106,3
106,7
107,1
106,7
106
106,9
107,6
108,1
108,6
1999
101,5
102,1
103,1
103,9
104,6
104,8
104,5
105,1
106,6
107,8
108,8
109,8
2000
101,8
102,7
103,6
104
104,7
105,5
106,2
105,9
107
107,8
108,2
108,5
2001
100,8
100,9
101,4
102,2
103,3
103,2
102,8
102,5
102,8
103,2
103,3
103,6
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
12
2002
100,8
101
101,2
101,7
101,5
101,1
100,6
100,2
100,6
100,9
100,8
100,8
2003
100,4
100,5
100,8
101
101
100,8
100,5
100,1
100,6
101,2
101,5
101,7
2004
100,4
100,5
100,8
101,6
102,6
103,5
103,4
103
103,3
104
104,3
104,4
2005
100,1
100
100,2
100,5
100,8
100,6
100,4
100,3
100,7
101,1
100,9
100,7
2006
100,2
100,2
100,1
100,8
101,3
101
101
101,3
101,5
101,6
101,6
101,4
2007
100,4
100,7
101,1
101,6
102,2
102,2
Źródło: GUS
Tabela 3. Miesięczne wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych (analogiczny miesiąc
roku poprzedniego=100)
MIESIĄCE
Rok
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
1989
183,2
170,3
174,2
177,8
185,4
191,3
203,9
282,7
369,2
557,1
657
739,6
1990
1107,6
1283,1
1232,8
1202,9
1176,5
1151,2
1094
848,5
658
456
385,9
349,3
1991
194,9
180
181,8
171
167,8
172,4
168,3
167,6
167,1
164,8
162,7
160,4
1992
145,4
140,1
138,1
140,2
143,2
139
141,3
144,3
146,5
146,4
145,4
144,3
1993
137,5
139,7
139,7
138,1
135,8
134,3
134,8
134,4
131
129,8
133
137,6
1994
132,4
129,9
130,2
131,2
131,2
132,7
132,8
132,2
134,6
136,1
133,5
129,5
1995
132,3
133,6
133,1
132,4
132,3
130,3
127,6
125,7
124,2
122,4
122
121,6
1996
121
120,4
120,4
120,3
119,8
119,5
120,4
120,5
119,5
119,5
119,1
118,5
1997
117,8
117,3
116,6
115,3
114,6
115,3
114,9
114,5
113,6
113,1
113,2
113,2
1998
113,6
114,2
113,9
113,7
113,3
112,2
111,9
111,3
110,6
109,9
109,2
108,6
1999
106,9
105,6
106,2
106,3
106,4
106,5
106,3
107,2
108
108,7
109,2
109,8
2000
110,1
110,4
110,3
109,8
110
110,2
111,6
110,7
110,3
109,9
109,3
108,5
2001
107,4
106,6
106,2
106,6
106,9
106,2
105,2
105,1
104,3
104
103,6
103,6
2002
103,4
103,5
103,3
103
101,9
101,6
101,3
101,2
101,3
101,1
100,9
100,8
2003
100,5
100,5
100,6
100,3
100,4
100,8
100,8
100,7
100,9
101,3
101,6
101,7
2004
101,6
101,6
101,7
102,2
103,4
104,4
104,6
104,6
104,4
104,5
104,5
104,4
2005
103,7
103,6
103,4
103
102,5
101,4
101,3
101,6
101,8
101,6
101
100,7
2006
100,6
100,7
100,4
100,7
100,9
100,8
101,1
101,6
101,6
101,2
101,4
101,4
2007
101,6
101,9
102,5
102,3
102,3
102,6
Źródło: GUS
Biuro Inwestycji i Cykli Ekonomicznych (BIEC) sygnalizuje, że wskaźnik przyszłej inflacji
wzrósł kolejny miesiąc z rzędu, co może oznaczać, że dynamika inflacji może przyśpieszyć.
Głównymi czynnikami presji na wzrost cen są obecnie:

wysokie wykorzystanie mocy produkcyjnych w przedsiębiorstwach;
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
13

dynamicznie rosnące zadłużenie sektora publicznego (w ostatnim roku wzrosło
realnie o około 8%) i gospodarstw domowych;

dynamicznie rosnące płace.
System podatkowy i wysokość podatków
Polski system podatkowy jest niejasny i skomplikowany i należy zakładać, że pozostanie
w niezmiennej jakości w najbliższych latach.
System bankowy
Polski system bankowy jest silny i stabilny. Od czasu transformacji ustrojowej, która miała
miejsce w 1989 roku, udało się uniknąć większych wstrząsów, które występowały w innych
krajach regionu, przechodzących podobne jak Polska przemiany.
W Polsce istnieje sieć dużych, w większości prywatnych, komercyjnych banków z dużym
udziałem własnościowym inwestorów zagranicznych. Równocześnie funkcjonuje kilkaset
małych, działających na rynku lokalnym banków spółdzielczych.
Charakterystyczny w ostatnich latach był bardzo duży rozwój akcji kredytowej, głównie
w zakresie kredytów mieszkaniowych oraz intensywny rozwój usług online.
Dostępność kredytów i stopy procentowe
Obecnie stopy procentowe są niskie (ale i tak o wiele wyższe niż w rozwiniętych krajach UE)
i prawdopodobnie także przyczyniły się do powstania dobrej koniunktury gospodarczej.
Kwietniowa decyzja Rady Polityki Pieniężnej o podniesieniu stopy referencyjnej o 0,25 pkt
oznacza wzrost ceny kredytów, a zatem pogorszy się klimat dla kontynuowania inwestycji.
Należy spodziewać się dalszego podniesienia stóp procentowych ze względu na
przewidywaną możliwość wzrostu inflacji.
Kursy walut i stabilność waluty
Wszystko wskazuje, że złoty jest walutą stabilną. W okresie styczeń-grudzień 2005 r. średni
urzędowy kurs euro wyniósł 4,0254 zł i obniżył się o 11,2% w stosunku do 2004 roku. Średni
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
14
urzędowy kurs dolara amerykańskiego wyniósł 3,2348 zł (spadek w stosunku do średniej
z 2004 roku o 11,5%).
Natomiast średnio w 2006 roku nasza waluta umocniła się zarówno względem euro jak
i dolara, w porównaniu z okresem styczeń-grudzień 2005 r. (odpowiednio o 13,8% oraz
o 17,7% wobec 2004 roku).
Popyt krajowy i wzrost wydatków konsumentów
W okresie od 2002 roku wyraźnie wzrósł popyt krajowy. Jako pierwszy wzrósł popyt
konsumpcyjny, a następnie popyt inwestycyjny. Prawdopodobnie popyt będzie rósł dalej ze
względu na wyraźny wzrost płac, ale także na dużą pulę dotacji ze środków unijnych.
Ministerstwo Gospodarki szacuje, że „w 2006 roku wolumen sprzedaży detalicznej w pełnej
zbiorowości podmiotów przekroczył poziom sprzed roku o ok. 8%. W przedsiębiorstwach
zatrudniających powyżej 9 osób sytuacja kształtowała się jeszcze korzystniej i wzrost
sprzedaży w cenach stałych wyniósł 11,9%. Było to wynikiem rosnącej dynamiki sprzedaży
w kolejnych kwartałach.”
O skali popytu inwestycyjnego mogą świadczyć dane o sprzedaży hurtowej w 2006 roku
w przedsiębiorstwach zajmujących się dystrybucją maszyn, sprzętu i innego wyposażenia
(wzrost o 51,2%).
Ceny paliw
Ceny paliw są wysokie i kształtują się na poziomie cen rozwiniętych krajów Unii Europejskiej.
Sieć drogowa
Sieć drogowa Polski ma ponad 300 tys. km długości. Z tego 1 procent dróg jest w stanie
technicznym zgodnym z normami unijnymi.
Polskie drogi są pełne kolein, dziur i poprzecznych pęknięć. Pobocza dróg są nierówne lub
ich nie ma. Wszystko to zdecydowanie obniża bezpieczeństwo ruchu na wielu trasach.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
15
NIK podaje, że w latach 1990-2004 wybudowano zaledwie 340 km odcinków autostrad, czyli
dziesięć razy mniej niż wynosi średnia w UE. Razem mamy więc nieco ponad 500 km
autostrad.
Źródło: Raport NIK (2005)
1.1.3. Procesy społeczne
Poziom dochodów
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w roku 2006 wyniosło 2.644 zł i było o 5,1% (o 4,2%
w ujęciu realnym) wyższe niż w 2005 roku. Najwyższy, w porównaniu z analogicznym
okresem 2005 r., wzrost płac odnotowano w budownictwie (o 9,9%), obsłudze nieruchomości
i firm (o 5,9%) oraz w przetwórstwie przemysłowym (o 5,9%). Spośród działów przetwórstwa
przemysłowego najwyższy wzrost płac wystąpił w produkcji metali (o 11,0%), produkcji
wyrobów z metalu (o 6,9%), produkcji maszyn i urządzeń oraz produkcji mebli i pozostałej
działalności produkcyjnej (każdej o 6,8%), produkcji koksu i produktów rafinacji ropy naftowej
(o 6,6%), a także produkcji pozostałego sprzętu transportowego oraz produkcji skór
wyprawionych i wyrobów z nich (po o 6,3%). Jedyny spadek przeciętnych wynagrodzeń
nastąpił
w
dziale
produkcji
sprzętu
i
urządzeń
radiowych,
telewizyjnych
i telekomunikacyjnych (o 1,6%). Jednocześnie należy podkreślić, że działy o relatywnie
najniższym wzroście wynagrodzeń w 2006 roku charakteryzują się jednymi z najwyższych
przeciętnych zarobków w przemyśle.
(Źródło: Ministerstwo Gospodarki)
Przewiduje się, że w 2007 roku realny wzrost przeciętnego wynagrodzenia będzie znacznie
wyższy niż w 2006. W marcu 2007 wynagrodzenia w przedsiębiorstwach wzrosły w skali
roku o 9,1 proc., w przemyśle zwiększały się jeszcze szybciej, bo w tempie 9,5 proc.
Jak wynika z sondaży nastroje w rodzinach wyraźnie się poprawiły. Coraz więcej Polaków
dostrzega poprawę sytuacji gospodarczej kraju i uważa, że w najbliższych miesiącach
będzie ona coraz lepsza. Zdecydowanie największy wpływ na te oczekiwania mają oceny
sytuacji na rynku pracy, gdzie wyraźnie widać ożywienie.
Ludność
Polska dysponuje znacznym potencjałem ludnościowym, zajmując pod względem liczby
ludności szóste miejsce w Unii Europejskiej. Wysoki jest odsetek ludzi młodych – wiek do 35
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
16
lat osiąga blisko 50% mieszkańców naszego kraju. W rezultacie Polska ma największą
w Europie liczbę młodzieży wkraczającej na rynek pracy (prawie połowa przyrostu siły
roboczej w Europie w ostatnich latach). Stanowi to dziś duży problem, ale jest w przyszłości
naszym potencjalnie największym atutem.
Jednocześnie wydłuża się średni okres życia oraz rośnie liczba emerytów i rencistów.
Powoduje to gwałtowny wzrost kosztów ochrony zdrowia i wydatków systemu emerytalnego
i jest głównym źródłem trudności z równowagą finansów publicznych w Polsce. Ludność
Polski cechuje coraz wyższy poziom wykształcenia. Od kilkunastu lat obserwuje się wzrost
zainteresowania kształceniem się (kilkakrotny wzrost liczby studentów), wśród młodzieży
upowszechnia się już nie tylko wykształcenie średnie, lecz również wyższe.
(Źródło: Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015)
Mobilność społeczna
Mobilność społeczeństwa to nie tylko przemieszczanie się przestrzenne, to także każda
zmiana pozycji społecznej. Polaków należy ocenić jako społeczeństwo mało mobilne. Ale
podobnie jest w Europie.
Przemieszczanie się nie należy do podstawowych elementów kultury Europejczyków. Nie
lubimy też zmieniać pracy. Zaledwie 10 procent mieszkańców UE w 2003 r. zmieniło
pracodawcę. 40 procent przepracowało w jednej firmie ponad 10 lat. Podobnie jest
z osiedlaniem się. Jedynie 1,5 proc. obywateli Unii nie mieszka w kraju urodzenia.
Mobilność społeczną należy ją rozpatrywać w szerszym kontekście. Jej wskaźnikiem jest
każda zmiana pozycji społecznej. A tę można zmienić nie ruszając się z miejsca. W Stanach
Zjednoczonych mobilność przestrzenna jest większa, ale przede wszystkim dlatego, że to
ogromny kraj. W krajach Europy Zachodniej mobilność geograficzna ich mieszkańców jest
znacznie mniejsza, bo nie ma potrzeby aż takiej mobilności.
W Polsce ludzie nie są przyzwyczajeni do podejmowania ryzyka związanego z mobilnością.
Jest pewną rutyną, że ludzie zagrożeni utratą pracy, a nawet bezrobotni, nie chcą opuszczać
swojej miejscowości, choćby w innej mieli szansę na zatrudnienie. Biernością różnimy się nie
tylko od Amerykanów, ale także od mieszkańców zachodniej Europy. Mentalność polegająca
na poprzestawaniu na „małym”, wykształciła się w poprzednim systemie, gdy każdy miał
pracę i nie do pomyślenia było ją stracić.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
17
Świadomość ekologiczna
Świadomość ekologiczna Polaków nie stoi na wysokim poziomie. Większość z nas:

nie zna pojęcia „zrównoważony rozwój”;

nie zna organizacji, którą należy powiadomić w przypadku zagrożenia środowiska;

uważa, że ręczne mycie naczyń bardziej oszczędza wodę niż mycie w zmywarce;

przy codziennej toalecie zamiast z prysznica korzysta z wanny;

nie korzysta z wyspecjalizowanych myjni samochodów;

tylko 13% respondentów deklaruje, iż segreguje wszystkie 4 podstawowe rodzaje
odpadów tj. plastik, szkło, papier i aluminium i wrzuca je do odpowiednich
pojemników.
Aspiracje i dążenia
W przeprowadzonych w 2006 roku badaniach Centrum Badania Opinii Społecznych ustaliło,
że znaczna część polskiego społeczeństwa egzystuje bez żadnych większych aspiracji.
Trochę więcej niż co czwarty Polak (28%) przyznaje, że nie ma dążeń ani celów, na
osiągnięciu których szczególnie mu zależy.
Poziom aspiracji zmienia się wraz z wiekiem. Najwyższe aspiracje mają osoby w wieku 1825 lat, najniższe osoby po 65 roku życia.
Deklarowanie aspiracji wyraźnie koresponduje również z poziomem edukacji ankietowanych.
O braku perspektywicznych celów, a więc egzystencji „z dnia na dzień” mówi niemal co drugi
respondent z wykształceniem podstawowym (45%) i niespełna co piąty - z wyższym (18%).
Hierarchia celów wśród osób, które mają jakieś dążenia:

Praca – 30%;

Odpowiednie warunki materialne – 26%;

Wykształcenie – 17%;

Budowa lub kupno domu/mieszkania – 16%;

Posiadanie i wychowanie dzieci – 14%;

Czas wolny – 11%.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
18
Na zróżnicowanie hierarchii celów najwyraźniej wpływa status społeczno-zawodowy. Regułą
jest, że w miarę zaspokojenia podstawowych potrzeb znaczenia nabierają dążenia wyższego
rzędu.
Wśród przedstawicieli kadry kierowniczej i inteligencji na pierwszym miejscu w gradacji
celów znajduje się czas wolny. Zupełnie inaczej przedstawia się sytuacja osób bezrobotnych.
W ich przypadku dążenie do wypoczynku i rekreacji schodzi na odległą pozycję, pozostając
niemal bez znaczenia wśród pozostałych celów. Natomiast dla zdecydowanej większości
spośród tej grupy badanych priorytetem pozostaje znalezienie zatrudnienia. W następnej
kolejności cel dążeń osób bezrobotnych stanowi osiągnięcie odpowiednich warunków
materialno-bytowych oraz właściwego poziomu wykształcenia lub kwalifikacji. Dla znacznego
odsetka tej grupy osób również założenie rodziny pozostaje jedynie w kategorii dążeń.
Dla uczniów i studentów bezkonkurencyjne wśród celów życiowych pozostają: zdobycie
odpowiedniego poziomu wykształcenia, a zaraz po nim - znalezienie konkretnego
zatrudnienia. Stosunkowo istotne dla nich okazuje się ponadto założenie rodziny oraz
posiadanie odpowiednich warunków materialnych.
Wśród
celów
życiowych
emerytów
priorytet
stanowią
warunki
materialno-bytowe.
Odpowiednie warunki bytowe oraz cele materialne wyższego rzędu, takie jak budowa lub
kupno domu czy mieszkania albo modernizacja posiadanego obiektu mieszkalnego to - obok
pracy oraz dążenia do posiadania lub wychowania dzieci - podstawowe cele życiowe
robotników. Zbliżone aspiracje mają pracownicy umysłowi, choć w ich wypadku to praca
zajmuje pierwsze miejsce, kwestie materialne zaś plasują się nieco dalej. W przeciwieństwie
do robotników w tej grupie badanych znacznie bardziej istotne okazują się: wykształcenie
oraz czas wolny.
Rolnicy hierarchią swoich dążeń przypominają poziom aspiracji emerytów, z tym że - poza
odpowiednim statusem materialnym, kwestią dbania o zdrowie własne oraz osób
najbliższych, a także pragnieniem pomocy dzieciom oraz modernizacji własnego domu lub
mieszkania - wyróżniają się dbałością o własne gospodarstwo rolne.
(Źródło: CBOS)
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
19
Podatność na promocję
Z badań przeprowadzonych na polskim rynku wynika, że kobiety częściej (36%) niż
mężczyźni (29%) kupują markę produktu, która akurat jest w promocji. Natomiast prawie co
czwarty mężczyzna kupuje zawsze ten sam produkt niezależnie od promocji.
Oczywiście podatność na promocje nie zależy tylko i wyłącznie od płci, ale również od
czynników takich jak wykształcenie, miejsce zamieszkania itd. Wśród kobiet bardziej czułe
na promocje są kobiety z wykształceniem średnim i niższym niż średnie. Z kolei wśród kobiet
z wykształceniem pomaturalnym i wyższym takich kobiet jest 26%. A prawie 50% twierdzi, że
oferta musi być dla nich wyjątkowo atrakcyjna aby przekonała je do zakupu.
Natomiast wśród mężczyzn najbardziej czuli na promocje są uczniowie i studenci - 42%
z nich twierdzi, iż często wybiera promowaną markę. Najmniej czuli są właściciele firm, kadra
kierownicza oraz pracownicy o wyższych kwalifikacjach – 20% deklaruje, iż często wybiera
promowaną markę.
(Źródło: marketing.org.pl)
Etyka zawodowa
W zakresie etyki zawodowej jesteśmy lepsi w teorii niż w praktyce.
Największe różnice pomiędzy teorią a praktyką w kontekście zachowań pracowniczych
dotyczą takich sytuacji, jak: spóźnianie się do pracy, rezygnacja z przerw przysługujących
w czasie pracy, dobrowolne i bezpłatne wykonywanie zadań nienależących do obowiązków
danego pracownika, korzystanie ze służbowych urządzeń i materiałów w celach prywatnych
oraz załatwianie prywatnych spraw w godzinach pracy – w tych przypadkach społeczne
przyzwolenie jest znacznie niższe niż faktyczne zachowania wśród osób, które kiedykolwiek
pracowały zawodowo.
Odwrotnie jest natomiast w sytuacjach dorabiania do pensji w godzinach pracy, brania
dodatkowych pieniędzy za zrobienie czegoś, co należy do obowiązków pracownika, czy też –
szczególnie – odmowy wykonania zadań nienależących do obowiązków danego pracownika,
chociaż pozostających w granicach jego możliwości. Deklarowany poziom realizacji tego
typu zachowań jest niższy niż stopień społecznej tolerancji wobec nich.
(Źródło: CBOS)
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
20
1.1.4. Czynniki technologiczne
Infrastruktura
Infrastruktura techniczna w Polsce (drogi, linie kolejowe, mosty, kanalizacja, wodociągi) jest
słabiej rozwinięta niż w krajach zachodnich, mimo istotnego postępu w tym zakresie
w ostatnich latach. Bez jej szybkiej poprawy rozwój gospodarczy będzie utrudniony,
a inwestycje zagraniczne trudniejsze do przyciągnięcia. Niezadowalający jest również stan
infrastruktury niezbędnej do tworzenia społeczeństwa informacyjnego. Pod względem
szerokopasmowego dostępu do Internetu Polska zajmuje jedno z ostatnich miejsc w Unii
Europejskiej.
Braki w zakresie infrastruktury społecznej utrudniają dostęp do edukacji, ochrony zdrowia,
administracji i wymiaru sprawiedliwości, a także wykorzystanie wolnego czasu. Wielkim
wyzwaniem
jest
wprowadzenie
rozwiązań,
które
zapewniłyby
poprawę
sytuacji
mieszkaniowej Polaków, w tym zwłaszcza osób o stosunkowo niskich dochodach oraz
młodych małżeństw.
(Źródło: Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015)
Poziom informatyzacji
W Polsce jeszcze powszechnie myli się komputeryzację z informatyzacją. Na kanwie tego
błędu często zakup sprzętu komputerowego określa się mianem informatyzacji.
Gdyby oceniać tylko kwestie posiadania komputerów, to sytuacja w Polsce nie jest zła. Jeżeli
zacznie się analizować zagadnienia dostęp do Internetu, to już jest gorzej, ale sytuacja
radykalnie się poprawia.
Natomiast jeżeli chodzi o systemy informatyczne, to sytuacja jest zła. Składa się na to kilka
czynników:

dostępność cenowa systemów informatycznych, w szczególności jeśli chodzi o firmy
z sektora MSP;

świadomość kadry zarządzającej;

poziom ustawodawstwa niejednokrotnie uniemożliwiający zastosowanie systemów
informatycznych;

niski poziom rozwoju e-usług w administracji;
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
21

niepowodzenia przy wdrożeniach spowodowane niewłaściwym przygotowaniem
wdrożenia.
Innowacyjność
Polska gospodarka wykazuje niski poziom innowacyjności. Składa się na to kilka czynników:

małe nakłady na badania i rozwój (B+R), rozproszone przy tym na zbyt dużą liczbę
kierunków badawczych;

niewielki udział w finansowaniu badań środków pochodzących z sektora prywatnego;

niedopasowanie prowadzonych prac badawczych i rozwojowych do potrzeb
przedsiębiorców;

mała skłonność do współpracy między przedsiębiorcami a jednostkami naukowymi,
spowodowana
m.in.
obawami
przedsiębiorców
przed
wysokim
ryzykiem
inwestowania ich ograniczonych środków w prace badawcze.
Wyznacznikiem słabości sfery innowacyjnej dla potrzeb gospodarki jest:

niższa niż w innych krajach UE liczba wynalazków, opatentowanych przez polskich
twórców w kraju;

niski udział przemysłów wysokiej techniki w handlu zagranicznym.
Telepraca
Szesnaście procent przedsiębiorstw w Polsce zatrudnia telepracowników. Stanowią oni
jednak tylko jeden procent wszystkich zatrudnionych. Z zamiarem wprowadzenia telepracy
w najbliższej przyszłości nosi się jednak następne dziewiętnaście procent krajowych firm.
Telepraca jest stosowana najczęściej w branżach:

działalność wydawnicza;

poligrafia i reprodukcja zapisanych nośników informacji;

produkcja maszyn biurowych i komputerów;

produkcja sprzętu i aparatury radiowej, telewizyjnej i komunikacyjnej;

pośrednictwo finansowe oraz

prowadzenie prac badawczo-rozwojowych.
Zajęcia wykonywane w formie telepracy to:

telemarketing;
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
22

informacja telefoniczna;

przedstawicielstwo handlowe czy akwizycją;

informatycy;

księgowi;

konsultanci;

tłumacze;

oraz przedstawiciele wolnych zawodów (artyści, pisarze, dziennikarze, architekci,
prawnicy.
(Źródło: Computerworld)
W ostatnim czasie zagadnienia prawne związane z telepracą zostały uregulowane
w Kodeksie pracy.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
23
2. Analiza potencjału strategicznego gminy
W analizie potencjału strategicznego wykorzystano podejście zasobowe. Taki sposób
prowadzenia analizy daje szansę docenienia możliwości sukcesu tkwiących w gminie
i zarazem efektywnego wykorzystania tych możliwości.
Dla lepszego zrozumienia przedmiotu analizy dokonano podziału na dwa ściśle
współistniejące obszary funkcjonowania:

gmina i jej społeczność traktowane jako wspólnota samorządowa i zajmowane przez
nią terytorium;

urząd gminy jako usługodawca i zarządca wykonujący swoje obowiązki na rzecz i dla
dobra gminy.
2.1. Gmina i społeczność lokalna
Gmina wiejska Kosakowo położona jest w północno - wschodniej części województwa
pomorskiego w powiecie puckim. Północną granicę gminy wytycza kanał Łyski i Leniwy,
naturalną granicą wschodnią jest linia brzegowa Morza Bałtyckiego, a od strony południowej
i zachodniej gmina graniczy ze zurbanizowanymi obszarami Gdyni i Rumi.
Rysunek 1. Położenie gminy Kosakowo
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
24
Tabela 4. Podział powierzchni gminy według rodzaju zagospodarowania terenów
Wyszczególnienie
Ha
%
Powierzchnia geodezyjna
5 015
100,00
Użytki rolne
w tym
 grunty orne
 sady
 łąki
 pastwiska
2 663
53,10
1 579
10
871
203
31,49
0,20
17,37
4,04
Lasy i grunty leśne
843
16,81
1 509
30,09
Pozostałe
* Podstawa: Dane GUS 2005 r.
Wykres 1. Zagospodarowanie terenów na obszarze gminy Kosakowo
30%
Użytki rolne
Lasy i grunty leśne
53%
Pozostałe
17%
*Podstawa: Dane GUS 2005 r.
Gmina zajmuje powierzchnię 50,15 km2. Według danych GUS na koniec 2006 r. na
terenie gminy zamieszkiwały 8 322 osoby.
Do gminy należy dziesięć sołectw: Dębogórze, Dębogórze Wybudowanie, Kazimierz,
Kosakowo, Mechelinki, Mosty, Pierwoszyno, Pogórze, Rewa i Suchy Dwór.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
25
Rysunek 2. Podział administracyjny gminy Kosakowo
2.1.1.Rys historyczny
Pierwsze wzmianki o terenach dzisiejszej gminy Kosakowo pojawiły się w zapisach
historycznych pochodzących z XIII w., kiedy to księżna Zwinisława za zgodą małżonka
Mściwoja I przekazała całą Kępę Oksywską (Terra Oxiwia) zakonowi Norbertanek z Żukowa.
O dalszych dziejach tych ziem decydował Świętopełk II w 1224 r. zmieniając decyzję swych
rodziców i darując północną część Kępy Cystersom z Oliwy. W dokumencie owej darowizny
pierwszy raz wymienione zostały nazwy poszczególnych miejscowości tego terenu m.in.
Kosakowa - Kossakewitz. Wkrótce Cystersi założyli w miejscowości Mosty ośrodek
administracyjno - gospodarczy – „grangię" - obejmującą swym zasięgiem obszar od Rewy,
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
26
Mechelinki, aż po Kosakowo, Dębogórze i Rumię. Zbudowali też letnią rezydencję opata
wraz z kaplicą.
Panowanie krzyżackie rozciągnęło się na lata 1309-1466. W tych czasach terenami
nadmorskimi zarządzał Urząd Rybacki (fischmeisteramt), który miał siedzibę w Pucku.
Po nastaniu Rzeczpospolitej nastąpił krótki okres stabilizacji, podczas którego bogaciła się
szlachta i klasztory. Jednak w czasie wojen następowała ruina całej gospodarki.
Po pierwszym rozbiorze Polski dokonano sekularyzacji dóbr klasztornych. Władze pruskie na
bazie organizacji Cystersów powołały „Królewską Domenę Rentową" wcielając w nią Gdynię
i
Grabówek.
W
roku
1819
domenę
przeniesiono
do
Sopotu.
W
tym
okresie
najprawdopodobniej zbudowany został pałac i zabytkowa aleja lipowa w Mostach.
Po odzyskaniu niepodległości i zaślubinach z morzem 10 lutego 1920 r. powołano do życia
powiat pucki, który w 1926 roku nazwano morskim.
Nieznana jest data rozpoczęcia chrystianizacji ziem dzisiejszej gminy Kosakowo. Pierwsza
historyczna wzmianka o kościele w Oksywiu pochodzi z 1224 r. Cała Kępa Oksywska
podlegała temu kościołowi. W roku 1915 w Pierwoszynie utworzono kurację z kuratusem
ks. Alojzym Kaszubowskim, wyłączając ją z parafii oksywskiej. Budowę kościoła rozpoczęto
natomiast w oddalonym o pół kilometra Kosakowie. W roku 1928 powstała tu plebania
i cmentarz, siedem lat później budowę zakończono. W roku 1935 bp chełmiński Stanisław
Okoniewski konsekrował nowy kościół parafialny.
Po zajęciu tych ziem w 1939 roku przez hitlerowców nastąpił okres terroru (Piaśnica):
zmuszanie do przyjęcia list narodowościowych niemieckich, pobór młodych ludzi do
Wermachtu. Samoobroną ludności stały się organizacje ruchu oporu. Jedna z takich grup
pod nazwą: „Grupa Dębogórska" Gryfa Pomorskiego pod dowództwem Bernarda
Grablowskiego działała w Dębogórzu. W związku z wyjątkowo intensywnymi walkami na
Kępie Oksywskiej, kościół został w dużym stopniu zniszczony, a ksiądz Alojzy Kaszubowski
zamordowany w Piaśnicy. Pozostałości murów Niemcy rozebrali w 1941 r., podczas budowy
lotniska projektowanego po przeciwnej stronie kościoła. W latach okupacji parafia
w Kosakowie nie istniała. Kępa Oksywska wyzwolona została dopiero w początkach kwietnia
1945. Po zakończeniu wojny ludność miejscowa zbudowała kościółek. Kościół funkcjonuje
po dzień dzisiejszy. Na szczególną uwagę zasługuje znajdująca się w jego wnętrzach Droga
Krzyżowa z więźniami Stutthofu w tle. Na cmentarzu parafialnym w Kosakowie znajduje się
kwatera 120 poległych żołnierzy polskich z tego okresu. Bohaterskie czyny upamiętniają
także pomniki w Kosakowie naprzeciw Urzędu Gminy i w Mostach obok zabytkowego
pałacu.
W latach 1945-1954 powiat morski swą siedzibę miał w Wejherowie. Od 1954 roku Puck stał
się znowu miastem powiatowym, pozostał nim aż do kolejnych zmian administracyjnych.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
27
W 1989 wraz gmina Kosakowo stała się w pełni funkcjonującą jednostką samorządową
wchodzącą w skład województwa pomorskiego.
2.1.2.Środowisko naturalne
Krajobraz i powierzchnia ziemi
Gmina położona jest na terenie dwóch jednostek fizyczno – geograficznych:
-
Kępa Oksywska (zajmuje większą część powierzchni gminy) stanowi falistą
powierzchnię o stałym nachyleniu w kierunku Zatoki Gdańskiej. Wysokości wahają się
tu od 20 m n.p.m. przy wybrzeżu do 70 – 80 m n.p.m. w części zachodniej. Do Zatoki
Gdańskiej powierzchnia opada stromym wybrzeżem klifowym.
-
Pradolina Kaszubska jest rozległą formą doliny o płaskim i wyrównanym dnie, którego
wysokości wynoszą około 15 m n.p.m. w rejonie Dębogórza Wybudowania schodząc
do poziomu morza w nadmorskiej części gminy. W części nadmorskiej obok klifu
występują wydmy oraz plaża i cypel Rewski. Mierzeja Rewska stanowi dużą
osobliwość przyrodniczą gminy.
Gleby
Największą powierzchnię zajmują w gminie gleby brunatne wyługowane wytworzone
z piasków. Występują one na obszarze Kępy Oksywskiej. Niewielkie powierzchnie zajmują
czarne ziemie zdegradowane skupiające się w obrębie nielicznych, silnie nawodnionych
i podmokłych zagłębień terenu.
W Pradolinie Kaszubskiej występują głównie gleby murszowe wytworzone z torfów niskich,
gleby murszowo-mineralne powstałe z płytkich torfów na podłożu mineralnym oraz gleby
torfowe i murszowo-torfowe wytworzone z torfów niskich.
Przydatność rolnicza gleb na terenie gminy jest zróżnicowana. Na wysoczyźnie przeważają
grunty orne klas III i IV a w Pradolinie Kaszubskiej występują głównie użytki zielone klas IV,
V i VI.
Wody powierzchniowe
Gmina Kosakowo ma ubogą sieć hydrograficzną, przemodelowną w wyniku działalności
człowieka. Największe zmiany nastąpiły w związku z koniecznością odprowadzania ścieków
z oczyszczalni Dębogórze do Zatoki Puckiej. Na kanał ściekowy długości około 8,5 km
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
28
wykorzystano górny odcinek Kanału Leniwego oraz od miejscowości Kazimierz koryto rzeki
Zagórskiej Strugi. Aktualną sieć hydrograficzną gminy tworzy Zagórska Struga, której wody
od miejscowości Kazimierz przerzucone zostały w dolny odcinek Kanału Leniwego. Poniżej
drogi lokalnej do Pucka, Zagórska Struga łączy się Kanałem Łyski, a następnie wspólnym
ujściem wpadają do Zatoki Puckiej. Wyżej opisane przemiany wyeliminowały z sieci
hydrograficznej Kanał Leniwy.
Wody podziemne
Wody podziemne pierwszego, głównego poziomu wodonośnego na terenie Kępy Oksywskiej
zalegają głęboko pod powierzchnią terenu. Rzędne zwierciadła wody kształtują się tu
w granicach 5-15 m p.p.t., a głębokość tego poziomu wynosi 30 – 50 m. Obszar
wysoczyznowy można uznać za stosunkowo korzystny pod względem warunków ich
ochrony. Decyduje o tym występująca tu pokrywa glin zwałowych (pełniąca rolę warstwy
izolacyjnej) oraz na głębokie zaleganie wód podziemnych.
Na terenie Pradoliny Kaszubskiej znajduje się Główny Zbiornik Wód Podziemnych – 110
(GZWP – 110). Zbiornik ten między innymi zasilany jest wodami podziemnymi spływającymi
z zachodniego obszaru gminy położonego na wysoczyźnie. Jego zasoby dyspozycyjne są
3
duże – 194 tys. m /dobę i mają istotne znaczenie dla gospodarki wodnej województwa.
Obszar pradoliny posiada niekorzystne warunki ochrony jakości wód. Główne przyczyny
takiego stanu rzeczy to bardzo płytkie występowanie wód podziemnych i ich słaba izolacja
od powierzchni. Jedyną warstwą pełniącą rolę izolacyjną w stosunku do występujących tu
wód są torfy. Dlatego też istotne jest utrzymanie dotychczasowego wykorzystywania tego
obszaru jako łąki i pastwiska oraz niedopuszczenie do eksploatacji torfów i zmniejszania ich
powierzchni.
Kopaliny
Gmina nie posiada większych zasobów surowcowych. Znajdują się tu tylko dwa
udokumentowane złoża kruszywa naturalnego w okolicy Kosakowa i Pogórza.
Poza tym na terenie gminy znajdują się trzy punkty eksploatacji kruszywa naturalnego
w rejonach:
-
miejscowości Kazimierz;
-
na południe od Mechelinek;
-
na północ od Suchego Dworu.
Ponadto w gminie znajdują się dwa złoża torfu:
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
29
-
„Moście Błota”;
-
„Kazimierz”.
Złoża te ze względu na dużą chłonność oraz właściwości sorpcyjne nie są i nie powinny być
eksploatowane. Tereny, na których występują gleby pochodzenia organicznego, wymagają
uzyskania zgody Wojewody, na przekwalifikowanie ich na cele nierolnicze. Tereny te cechują
się płytkim zaleganiem poziomu wód gruntowych i lepiej pozostawić je w naturalnym
użytkowaniu, czyli jako łąki i pastwiska.
Klimat
Na obszarze gminy wyróżnić można dwa typy klimatu lokalnego: Kępy Oksywskiej
i Pradoliny Kaszubskiej. W obrębie obu jednostek przebieg zjawisk meteorologicznych jest
odmienny. Klimat lokalny powierzchni położonej w obrębie Kępy Oksywskiej, w stosunku do
niżej położonego obszaru gminy, charakteryzuje się: niższymi średnimi miesięcznymi
i dobowymi temperaturami powietrza, wyższymi średnimi amplitudami rocznymi temperatury
powietrza, osłabionym bezpośrednim wpływem morza np. bryzy morskiej, znacznym
zróżnicowaniem topoklimatycznym stoków w zależności od ich ekspozycji, brakiem inwersji
termicznych typu spływowego i formowania się zastoisk zimnego powietrza. Kierunki
i nasilenie zjawisk wiatrowych, oraz znaczne – szczególnie na obszarze pradolinym,
odsłonięcie terenu, tworzą w całej gminie korzystne warunki pod względem parametrów
przewietrzania. Średnia prędkość wiatru na terenie gminy wynosi ok. 5,5 m/s. Gmina
położona jest w I strefie klimatycznej, dla której zewnętrzna temperatura obliczeniowa wynosi
– 16 °C oraz w tzw. III rejonie zasobów energii słońca.
Uwarunkowania ochrony środowiska
Część obszaru gminy Kosakowo wchodzi w skład Nadmorskiego Parku Krajobrazowego,
którego najcenniejsze przyrodniczo fragmenty są chronione w obrębie rezerwatu
ornitologicznego „Beka” (sąsiadującego od północy z gminą Kosakowo). Na uwagę
zasługuje także Rezerwat „Mechelińskie Łąki”.
Nadmorski Park Krajobrazowy został utworzony 5 stycznia 1978 roku Uchwałą Wojewódzkiej
Rady Narodowej w Gdańsku (nr IX/49/78 WRN w Gdańsku z 5 stycznia 1978 r.). Pierwotnie
zajmował on obszar Półwyspu Helskiego, pas lądu od nasady półwyspu do ujścia rzeki
Piaśnicy w okolicach Dębek oraz wąski pas zachodniego brzegu Zatoki Puckiej od nasady
półwyspu do miejscowości Mechelinki wraz z akwenem tzw. Małej (Wewnętrznej) Zatoki
Puckiej. W 1994 roku obszar parku został powiększony o część terenów Równin Błot
Przymorskich i wybrzeża mierzejowego od ujścia Piaśnicy aż po wieś Białogóra. Obecnie
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
30
Nadmorski Park Krajobrazowy zajmuje łącznie 18 804 ha powierzchni, z czego 7 452 ha
stanowi ląd. Obszar otuliny parku zajmuje 17 540 ha.
Szata roślinna Parku cechuje się dużym zróżnicowaniem. Według różnych źródeł, flora
naczyniowa liczy około 700 gatunków roślin kwiatowych i paprotników. Stanowi to prawie
połowę flory naczyniowej Pomorza Gdańskiego. Stwierdzono tu, aż 78 gatunków roślin
zamieszczonych na listach szczególnie zagrożonych w Polsce i na Pomorzu. Wyjątkowo
liczna jest grupa roślin charakterystyczna dla łąk halofilnych, torfowisk oraz gatunki
o atlantyckim typie zasięgu. Do szczególnie cennych należą m.in.: babka nadmorska, jarnik
solankowy, woskownica europejska, malina moroszka, bażyna czarna, kosaciec syberyjski,
mikołajek nadmorski czy mieczyk dachówkowaty. Lasy zajmują około 47% powierzchni
lądowej NKP. Pełnią one funkcję ochrony gleby, umacniając wydmy oraz klify przed
bezpośrednim działaniem wód morskich. Są to głównie: bory suche, bory świeże i niewielkie
płaty lasu bukowego porastającego okolice Przylądka Rozewie.
Fauna to przede wszystkim ogromne zróżnicowanie gatunkowe ptaków. Nadmorski Park
Krajobrazowy stanowi znaczący w skali Europy zimowisko ptaków wodnych i wodnobłotnych (głównie obszar Zatoki Puckiej). Jest jednym z ważniejszych w Europie miejscem
przystankowym na trasach migracji ptaków, szczególnie w okresie wędrówki wiosennej.
Z gatunków zimujących i zatrzymujących się w czasie wędrówki to m.in.: nur rdzawoszyi
Gavia stellata, uhla Melanitta fusca, gągoł Bucephala clangula, alka Alca torda, biegus mały
Calidris temmincki, kulik wielki Numenius arquata, batalion Philomachus pugnax, łabędź
krzykliwy Cygnus cygnus. Ze szczególnie cennych ptaków lęgowych występujących na tym
terenie wymienić można: biegusa zmiennego Calidria alpina, ostrygojada Haematopus
ostralegus, pliszkę cytrynową Motacilla citreola, szlachara Mergus serrator, sowę błotną Asio
flammeus (w okolicach Błot Bielawskich).
Rezerwat „Mechelińskie Łąki” jest jednym z dwóch rezerwatów północnej części Meandry
Kaszubskiego (Pradoliny Kaszubskiej), obejmujący południowo - wschodni skraj doliny
między Rewą a Mechelinkami. Jest to jeden z młodszych rezerwatów, utworzony na terenie
Nadmorskiego Parku Krajobrazowego w 2000 roku zarządzeniem Wojewody Pomorskiego
(NR 182/2000) z dnia 23 listopada 2000 r. w celu ochrony nadmorskich słonych łąk
szuwarów, wydm oraz ostoi ptaków morskich. Teren rezerwatu to płaski nizinny
poprzedzielany kanałami melioracyjnymi obszar. Wytworzone na piaskach zatorfione gleby
w wyniku przesiąkania i okresowego (wiosenno - letniego) zalewania ich przez słone wody
zatoki tworzą solniska.
Specyficzny charakter rezerwatu ma swoje odbicie w bogatym i wyjątkowym składzie flory
naczyniowej liczącej około 200 gatunków, z czego ponad 20 to gatunki chronione lub rzadkie
w skali Pomorza i kraju. Wizytówką Mechelińskich Łąk jest bogata populacja mikołajka
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
31
nadmorskiego (Eryngium maritimum) i zbiorowisk słonorośli (nazywanych też z greckiego
halofitami). Dobrze widoczna jest tu strefowość roślinności. Posuwając się od linii brzegu
w głąb rezerwatu obserwować można roślinności plaży (z honkenią piaskową, solanką
kolczystą itp.), wydmy białej (z piaskowniczą zwyczajną i wydmuchą piaskową), murawy
(z turzycą piaskową Careex arenaria i wspomnianym już mikołajkiem nadmorskim), suchą
łąkę piaskową, słonawy (reprezentowane przez sit Geralda, babkę nadmorską i in.), szuwary
półhalofilne (z sitowcem nadmorskim) i szuwary trzcinowe.
Rezerwat jest także bogatą w gatunki ostoją ptaków. Z pośród wielu interesujących i rzadkich
9 gatunków jest wymienionych w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt (bąk Botaurus
stellaris, biegus zmienny Calidris alpina, ohar Tadorna tadorna, rybitwa białoczelna Sterna
albifrons, kropiatka Porzana porzana, ostrygojad Haematopus ostralegus, sieweczka
obrożna Charadrius hiaticula, wąsatka Panurus biarmicus, zielonka Parzana prana, pliszka
cytrynowa Motacilla citrela), wiele innych należy do rzadkości, np.: bernikla obrożna Branta
bernicla, szablodziób Recurvirostra avosetta, biegus arktyczny Calidris melanotos, ibis
kasztanowaty Plegadis falcinellus, czy szpak różowy Sturmus roseus.
Działalnością niekorzystną dla środowiska naturalnego rezerwatu jest niekontrolowane
pozyskiwanie trzcin oraz rozkopywania nowych rowów melioracyjnych w celu odwadniania
terenu. Zagrożenie stwarza też rozwój baz turystycznych w okolicach Rewy i związana z tym
penetracja turystyczna łąk rezerwatu. Wzdłuż plaży biegnie ścieżka dydaktyczna Rewa Mechelinki.
Na terenie gminy znajdują się także pomniki przyrody. Ich wykaz przedstawiono w tabeli 5.
Tabela 5. Pomniki przyrody na terenie gminy Kosakowo
Lp.
1.
2.
3.
Nr
Rodzaj pomnika
rejestru
1147
1148
1149
Gatunek
Położenie
Obwód
Lipa
Mosty Rewa
-
Aleja
Grupa drzew
Drzewo
Jesion
wyniosły
Jesion
wyniosły
Kasztan
biały
Mechelinki
4,15
3,30
Mosty
4,45
*Podstawa: Dane Urzędu Gminy w Kosakowie
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
32
2.1.3.Mieszkańcy i problemy społeczne
Wielkość populacji
Demografia jest ważnym czynnikiem wpływającym na tempo rozwoju społeczno –
gospodarczego. Najważniejsze cechy demograficzne, które mają wpływ na możliwości
rozwojowe gminy to:

poziom wykształcenia mieszkańców;

utrzymanie się średniego wskaźnika gęstości zaludnienia;

dynamiczna struktura wieku ekonomicznego ludności z zaznaczającym się spadkiem
udziału ludności w wieku przedprodukcyjnym, spadającym procentowym udziałem
ludności w wieku produkcyjnym i występowanie wzrostowego trendu procentowego
udziału ludności w wieku poprodukcyjnym;

zachowanie równowagi pomiędzy płciami;

dodatni poziom przyrostu naturalnego;

odwrócenie niekorzystnych trendów migracyjnych.
W tabeli 6 przedstawiono dane dotyczące populacji gminy na przestrzeni 10 ostatnich lat.
Tabela 6. Wielkość populacji i zmiany w czasie
1997
Liczba
ludności
4949
1998
5021
55
35
20
112
1999
6625
65
39
26
145
2000
6636
75
26
49
-21
2001
6919
55
27
28
-41
2002
6949
44
41
3
-58
2003
7123
50
39
11
203
2004
7630
77
36
41
456
2005
7900
91
39
52
200
2006
8322
80
47
33
363
Rok
47
Przyrost
naturalny
23
Saldo
migracji
8
Urodzenia
Zgony
70
* Podstawa: Dane GUS
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
33
Wykres 2. Liczba ludności na terenie gminy Kosakowo w latach 1997-2006
* Podstawa: Dane GUS
Jak można zauważyć liczba ludności w gminie systematycznie rośnie. Dzieje się tak dzięki
stale dodatniemu przyrostowi naturalnemu oraz dodatniemu – w dłuższym okresie czasu saldu migracji. Analizując dane dotyczące migracji ludności można zauważyć, że od 2003 r.
skala tego zjawiska powiększa się, co jest zjawiskiem korzystnym.
Wykres 3. Ruch naturalny ludności na terenie gminy Kosakowo w latach 1997-2006
* Podstawa: Dane GUS
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
34
Struktura wiekowa
Tabela 7 przedstawia populację gminy w rozbiciu na grupy wiekowe uwzględniając płeć.
Tabela 7. Populacja gminy z uwzględnieniem płci
Ogółem
Mężczyźni
Kobiety
0-4 lata
408
209
199
5-9 lat
586
298
288
10-14 lat
653
340
313
15-19 lat
708
363
345
20-24 lata
702
366
336
25-29 lat
625
317
308
30-34 lata
699
347
352
35-39 lat
627
305
322
40-44 lata
654
327
327
45-49 lat
653
347
306
50-54 lata
606
293
313
55-59 lat
550
298
261
60-64 lata
248
129
119
65-69 lat
213
103
110
Powyżej 70
390
146
244
Razem
8322
4179
4143
Grupa wiekowa
* Podstawa: Dane GUS z 2006 r.
Najliczniejszą grupą w gminie są osoby pomiędzy 15 i 19 rokiem życia.
Strukturę ludności według wieku mającą wpływ na kształtowanie się struktur społeczno –
ekonomicznych przedstawiono w tabeli 8.
Tabela 8. Struktura ludności gminy Kosakowo
Grupa wiekowa
Wiek przedprodukcyjny:
- kobiety
- mężczyźni
Wiek produkcyjny:
- kobiety
- mężczyźni
Wiek poprodukcyjny:
- kobiety
- mężczyźni
Ogółem
Osoby
% ogółu
2087
1016
1071
5513
2654
2859
722
473
249
8322
25,08
12,21
12,87
66,24
31,89
34,35
8,68
5,68
3,00
100,00
*Podstawa: Dane GUS z 2006 r.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
35
Obecnie największą grupę stanowią osoby w wieku produkcyjnym i należy się spodziewać –
obserwując zachodzące na terenie gminy procesy demograficzne – że ten stan rzeczy
będzie się utrzymywał.
Poziom wykształcenia ludności
W gminie dominują osoby z wykształceniem średnim. Poza tym zauważalna jest tendencja
wskazująca na występowanie wyższego poziomu wykształcenia wśród kobiet. Prezentowane
dane pochodzące z Narodowego Spisu Powszechnego z 2002 r. i ogólnokrajowe tendencje
do podnoszenia poziomu wykształcenia wskazują, że z roku na rok będzie ono ulegało
znaczącej poprawie. Dotyczy to głównie osób z wykształceniem średnim, które podnoszą
swój poziom wykształcenia na wyższe.
Tabela 9. Poziom wykształcenia ludności na terenie gminy Kosakowo
Rodzaj wykształcenia
Liczba osób
Mężczyźni
Kobiety
Wyższe
668
339
329
Policealne
177
42
135
Średnie
1562
745
817
Zasadnicze zawodowe
1478
916
562
Podstawowe ukończone
Podstawowe nieukończone
i bez wykształcenia
1537
693
844
154
84
70
*Podstawa: dane GUS, NSP 2002
Wykres 4. Wykształcenie ludności na terenie gminy Kosakowo
*Podstawa: dane GUS, NSP 2002
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
36
Poziom bezrobocia
Na terenie gminy wciąż istotnym problemem społecznym pozostaje bezrobocie, chociaż
odnotowywany jest jego systematyczny spadek. Należy zauważyć, że zdecydowaną
większość wśród osób nie posiadających zatrudnienia stanowią kobiety.
Pośrednictwem pracy zajmuje się Powiatowy Urząd Pracy w Pucku.
Tabela 10. Dynamika bezrobocia w gminie Kosakowo
Liczba bezrobotnych
Data
ogółem
kobiet
31.12.2002 r.
310
167
31.12.2003 r.
349
186
31.12.2004 r.
386
226
31.12.2005 r.
439
259
31.12.2006 r.
421
271
30.06.2007 r.
245
177
*Podstawa: dane PUP w Pucku
Wykres 5. Liczba bezrobotnych na terenie gminy Kosakowo
*Podstawa: dane PUP w Pucku
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
37
Tabela 11. Bezrobotni na terenie gminy Kosakowo według okresu pozostawania bez pracy
Okres pozostawania bez
pracy
Liczba
bezrobotnych
W tym kobiet
Do 1 miesiąca
9
5
1 – 3 miesięcy
59
27
3 – 6 miesięcy
34
24
6 – 12 miesięcy
72
44
12 – 24 miesięcy
98
65
Powyżej 24 miesięcy
148
105
*Podstawa: dane PUP w Pucku (31.12.2006 r.)
Tabela 12. Bezrobotni na terenie gminy Kosakowo według rodzaju wykształcenia
Rodzaj wykształcenia
Liczba
bezrobotnych
W tym kobiet
Wyższe
35
24
Policealne i średnie zawodowe
83
58
Średnie ogólnokształcące
33
27
Zasadnicze zawodowe
135
84
Gimnazjalne i poniżej
134
77
*Podstawa: dane PUP w Pucku (31.12.2006 r.)
Tabela 13. Bezrobotni na terenie gminy Kosakowo według wieku
Wiek bezrobotnych
Liczba
bezrobotnych
W tym kobiet
18 – 24
66
38
25 – 34
124
85
35 – 44
99
74
45 – 54
96
56
55 - 59
29
17
60 - 64
6
Bd.
*Podstawa: dane PUP w Pucku (31.12.2006 r.)
Analizując dane zawarte w tabelach 11, 12 i 13 należy stwierdzić, że w gminie Kosakowo,
podobnie jak na obszarze całego kraju, wysoki wśród bezrobotnych jest udział osób młodych
(25-34 lata) oraz długotrwale bezrobotnych. Poza tym większa część spośród osób
pozostających bez pracy legitymuje się wykształceniem co najwyżej gimnazjalnym.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
38
Niekorzystnym zjawiskiem jest też to, że wysoki odsetek bezrobotnych nie jest już
uprawnionych do otrzymywania zasiłków.
Należy zauważyć, że do czynników zwiększających pozostawanie przez długi okres bez
pracy zalicza się zaawansowany wiek, ograniczenia zdrowotne i brak odpowiedniego
przygotowania zawodowego. Trudności ze znalezieniem pracy nie dotyczą jednak
wszystkich grup ludności w jednakowym stopniu. Postęp technologiczny i rozwój gospodarki
opartej na wiedzy stwarzają popyt przede wszystkim na wysokiej jakości kapitał ludzki. Niski
poziom kwalifikacji wiąże się zaś z poważnymi trudnościami ze znalezieniem pracy.
Problem bezrobocia dotyka także w dużym stopniu osób młodych. Ta grupa społeczna ma
duże trudności ze znalezieniem pracy ze względu na:

wzrost przeciętnego trwania życia, a wraz z nim wydłużenie okresu aktywności
zawodowej,

postęp technologiczny,

wysokie koszty pracy,

brak doświadczenia zawodowego i cenionych na rynku pracy umiejętności.
Stan infrastruktury mieszkaniowej
Według danych z Narodowego Spisu Powszechnego z 2002 r. w gminie Kosakowo istniały
1892 mieszkania o łącznej powierzchni 200 158 m2, z czego 1870 (o powierzchni
198 031 m2) było stale zamieszkanych. W 2006 r. były już 2583 mieszkania o powierzchni
użytkowej 265 794 m2.
Tabela 14. Struktura zasobów mieszkaniowych
Liczba mieszkań
Powierzchnia użytkowa (m2)
przed 1918
118
7 586
1918 - 1944
100
6 997
1945 - 1970
313
23 024
1971 – 1978
215
20 349
1979 - 1988
264
27 070
1989 - 2002
860
113 877
Okres budowy
*Podstawa – Dane GUS NSP 2002
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
39
Jak
widać z załączonego zestawienia udział substancji mieszkaniowej
powstałej
w poszczególnych okresach jest zróżnicowany. Największy metraż mieszkań to mieszkania
z lat 1989 – 2002, następnie z lat 1945 – 1970.
Wykres 6. Stan substancji mieszkaniowej na terenie gminy Kosakowo
*Podstawa – Dane GUS NSP 2002
Sytuacja mieszkaniowa ludności jest zadowalająca, zarówno jeśli chodzi o liczbę izb
w przeliczeniu na 1 mieszkańca, jak i przypadającą na osobę powierzchnię użytkową.
Tabela 15. Mieszkania według ilości izb
Liczba izb w mieszkaniu
Liczba mieszkań
1 izba
34
2 izby
133
3 izby
363
4 izby
383
5 i więcej izb
978
*Podstawa: Dane GUS NSP 2002
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
40
Tabela 16. Mieszkania według powierzchni
Powierzchnia mieszkania [m2]
Liczba mieszkań
do 30
68
30 – 39
84
40 – 49
118
50 – 59
166
60 - 79
258
80 – 99
229
100 – 119
321
120 i więcej
644
*Podstawa: Dane GUS NSP 2002
Tabela 17. Mieszkania według powierzchni przypadającej na 1 osobę
Powierzchnia przypadająca na
1 osobę
2
Do 7 m
7 – 9,9 m
2
Liczba mieszkań
37
75
10 – 14,9 m2
218
15 – 19,9 m2
237
20 – 29,9 m2
420
Pow. 30 m2
880
*Podstawa: Dane GUS NSP 2002
Systematycznej poprawie z roku na rok ulega stan wyposażenia mieszkań w podstawową
infrastrukturę techniczną. Dotyczy to zarówno starań władz gminnych (budowa wodociągów
i rozbudowa sieci kanalizacji sanitarnej), jak i dążenia właścicieli mieszkań do podnoszenia
ich standardu, o czym świadczy fakt, że na koniec 2006 r. liczba mieszkań wyposażonych
w wodę z wodociągu wynosiła 2386, w ustęp spłukiwany – 2304, w łazienkę – 2258,
a w centralne ogrzewanie – 1900.
Tabela 18. Mieszkania według wyposażenia
Wyposażenie mieszkania
Liczba mieszkań
mieszkania ogółem
1892
wodociąg z sieci
1688
wodociąg lokalny
180
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
41
wodociąg razem
1868
bez wodociągu
23
ustęp spłukiwany
1792
łazienka
1754
ciepła woda
1697
CO zbiorowe
6
CO indywidualne
1535
piece
262
*Podstawa: Dane GUS NSP 2002
2.1.4.Infrastruktura społeczna
2.1.4.1.Ochrona zdrowia
Na
terenie gminy Kosakowo funkcjonuje
Niepubliczny Zakład
Opieki
Zdrowotnej
w Kosakowie. W ramach NZOZ działają:

poradnia dziecięca;

poradnia ogólna;

gabinet stomatologiczny.
Od 2004 roku trwa rozbudowa budynku przychodni. W wyniku prac zostanie do niej
dobudowane ok. 120 m2 kubatury i zmodernizowane obecne wnętrze.
Na terenie gminy funkcjonują dwie apteki.
2.1.4.2.Edukacja i kultura
Infrastruktura oświatowa
Na terenie gminy funkcjonują:
-
Gimnazjum w Mostach;
-
Szkoła Podstawowa w Mostach im. Piotra Dunina;
-
Zespół
Szkoły
Podstawowej w
Dębogórzu
i
Szkolnego
Schroniska
Młodzieżowego w Dębogórzu;
-
Szkoła Podstawowa im. kontradmirała Xawerego Czernickiego w Pogórzu.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
42
Tabela 19. Szkolnictwo na terenie gminy Kosakowo
Wyszczególnienie
Liczba
uczniów
Liczba
Liczba
Liczba
pomieszczeń oddziałów komputerów
szkoły podstawowe
627
38
30
80
gimnazjum
172
9
9
18
*Podstawa: Dane GUS 2006 r.
W zakresie oświaty istnieje potrzeba rozbudowy istniejących obiektów szkolnych m.in.
o pełnowymiarowe sale gimnastyczne.
Biblioteki
Na terenie gminy funkcjonuje biblioteka publiczna działająca w miejscowości Kosakowo.
W 2006 r. z księgozbioru biblioteki liczącego ok. 9 770 woluminów skorzystały 362 osoby.
W 2007 r. do biblioteki planuje się dobudowanie czytelni, gdzie będzie można skorzystać
z internetu – planuje się stworzenie trzech stanowisk.
Centra kultury
Na terenie gminy funkcjonuje Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Kosakowie, który jest
organizatorem wielu imprez kulturalnych. Działają także świetlice wiejskie zlokalizowane
m.in. w Pierwoszynie.
2.1.4.3.Sport
Obiekty sportowe
Gmina
nie
posiada
stadionu.
Posiada
za
to
place
zabaw
zlokalizowane
m.in.
w Mostach, Rewie, Pogórzu, Mechelinkach. Poza tym planuje się budowę sal
gimnastycznych przy funkcjonujących na terenie gminy placówkach oświatowych.
2.1.4.4.Obiekty dziedzictwa kulturowego
Na terenie gminy Kosakowo znajdują się następujące obiekty zabytkowe objęte ochroną na
podstawie przepisów szczególnych:
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
43
Mechelinki

dom mieszkalny, obora i stodoła – nr rejestru 94 z dnia 18.01.1960 r.;
Mosty

zespół dworsko-pałacowy z II połowy XIX w. – nr rejestru 441 z dnia 04.01.1972 r.;
Rewa

dom mieszkalny przy ul. Morskiej 54 – nr rejestru 1039 z dnia 20.05.1988 r.
Na szczególną uwagę zasługuje zabytkowy zespół ruralistyczny starej wsi rybackiej Rewa
pochodzący z XIII/XIV w. Ochroną konserwatorską objęty jest układ przestrzenny pozostałej
części wsi Rewa oraz Kazimierza, Dębogórza, Pierwoszyna i Kosakowa. Ponadto na terenie
gminy Kosakowo występuje kilka stanowisk ochrony archeologicznej.
2.1.5.Infrastruktura techniczna
2.1.5.1.Zaopatrzenie w energię
Elektroenergetyka
Odbiorcy energii elektrycznej na terenie gminy Kosakowo zasilani są poprzez istniejącą sieć
rozdzielczą średniego napięcia 15 kV, wyprowadzoną z punktów zasilających – GPZ,
o napięciu 110/15 kV usytuowanych w przyległych dzielnicach Gdyni (Oksywie i Chylonia)
oraz Rumi.
Większa część gminy – miejscowości: Rewa, Mosty, Mechelinki, Pierwoszyno, Kosakowo
i Dębogórze, zasilana jest linią napowietrzną 15 kV, stanowiącą odgałęzienie od magistrali
linii 15 kV, łączącej GPZ Grabówek i GPZ Rumia, a także mającej połączenie z linią 15 kV
Baza Kontenerowa – Reda. Południowa część gminy – obszar Pogórza, zasila od strony
GPZ Chylonia linia napowietrzna 15 kV, natomiast Suchy Dwór jest zasilany z ciągu
kablowego od GPZ Chylonia do GPZ Kontenery.
Niezbędna jest sukcesywna wymiana przestarzałych urządzeń stacji transformatorowych
oraz rozbudowa i modernizacja sieci odpowiednio do rosnących potrzeb.
Ciepłownictwo i poprawa jakości powietrza
Na terenie gminy nie ma istotnych zagrożeń pochodzenia przemysłowego.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
44
Emisja
zanieczyszczeń
jest
głównie
spowodowana
uwalnianiem
do
atmosfery
zanieczyszczeń pochodzenia energetycznego z palenisk domowych.
Na terenie gminy Kosakowo dominuje ogrzewanie lokalne. Jako paliwo stosuje się głównie
gaz, węgiel, rzadziej torf.
Na terenie gminy nie wykorzystuje się odnawialnych źródeł energii.
2.1.5.2.Gazownictwo
Na terenie gminy Kosakowo dostępny jest gaz przewodowy. Długość sieci wynosiła
w 2006 r. 68 km, funkcjonowało 1 225 połączeń do budynków mieszkalnych i zbiorowego
zamieszkania. Odbiorcami gazu były 1032 gospodarstwa domowe. Z sieci gazowej
korzystały łącznie 2982 osoby.
2.1.5.3.Zaopatrzenie w wodę
Gmina Kosakowo jest zwodociągowana w 83%. Długość czynnej sieci wodociągowej wynosi
48,9 km i korzysta z niej 7 629 osób. Gmina korzysta z 7 ujęć wody.
Za doprowadzanie wody w gminie odpowiedzialne jest Przedsiębiorstwo Wodociągów
i Kanalizacji „PEWiK” w Gdyni oraz Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych „PEKO” Sp. z o.o.
w Kosakowie.
2.1.5.4.Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków
Długość sieci kanalizacji sanitarnej na terenie gminy wynosiła w 2006 r. 60 km
i obsługiwała ona 1653 przyłącza. Z sieci kanalizacji sanitarnej korzystało ogółem 4 691
osób. Skanalizowane są miejscowości: Pogórze, Dębogórze, Kosakowo, Mosty, Rewa oraz
częściowo tereny Dębogórza Wybudowania.
Na terenie gminy Kosakowo działa oczyszczalnia ścieków „Dębogórze”. Woda po
oczyszczeniu ścieków kierowana jest do Zatoki Puckiej.
2.1.5.5.Gospodarka odpadami stałymi
Na terenie gminy funkcjonuje system zbiórki odpadów niesegregowanych (komunalnych)
oraz system selektywnej zbiórki odpadów (szkło, tworzywo sztuczne, papier). Na terenie
gminy zbiórką odpadów komunalnych jest objętych 100% mieszkańców. Gmina Kosakowo
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
45
od 2001 roku należy do Komunalnego Związku Gmin „Dolina Redy i Chylonki”, który
wykonuje zadania z zakresu:

wodociągów i zaopatrzenia w wodę,

kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków,

ochrony wód podziemnych i powierzchniowych, gospodarki zasobami wodnymi,

ciepłownictwa zasilanego centralnie,

utrzymania porządku i czystości,

gospodarki odpadami, w tym unieszkodliwiania odpadów komunalnych,

ochrony środowiska w zakresie dotyczącym powietrza atmosferycznego, gruntów,
lasów, wód podziemnych i powierzchniowych,

informacji i edukacji społeczności lokalnej w zakresie dziedzin należących do zakresu
działania Związku.
2.1.5.6.Telekomunikacja
Zaspokojenie potrzeb mieszkańców w łącza telefoniczne jest 100-procentowe.
Gmina Kosakowo znajduje się w zasięgu następujących stacji bazowych telefonii
komórkowej:

PTK Centertel;

ERA GSM;

PLUS GSM.
Na terenie gminy można korzystać z Internetu z wykorzystaniem łącza szerokopasmowego.
2.1.6.Infrastruktura drogowa i transport
2.1.6.1.Sieć drogowa i infrastruktura towarzysząca
Układ komunikacyjny gminy tworzą:

drogi wojewódzkie;

drogi powiatowe;

drogi gminne i wiejskie.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
46
2.1.6.2.Komunikacja
Komunikacja publiczna jest realizowana w transporcie samochodowym poprzez PKS oraz
ZKM w Gdyni. Funkcjonujący rozkład jazdy spełnia potrzeby mieszkańców.
Ponadto środkiem transportu dla mieszkańców pozostają prywatne samochody.
Transport uczniów z terenu gminy do szkół realizowany jest przez wyłanianego corocznie
w drodze przetargu przewoźnika.
Sieć ulic jest wystarczająca. Wymagają jednak utwardzenia, a niektóre remontu. Za
niewystarczającą należy uznać liczbę chodników.
2.1.7.Gospodarka
2.1.7.1.Rolnictwo
Rolnictwo nie odgrywa znaczącej roli w gospodarce Kosakowa. Na obszarze gminy
dominującą, a właściwie jedyną formą, jest rolnictwo indywidualne. Struktura agrarna gminy
nie jest korzystna. Najwięcej jest gospodarstw do 1 ha, co nie jest zjawiskiem korzystnym,
gdyż
w
warunkach
konkurencji
większą
szansę
na
rozwój
mają
gospodarstwa
charakteryzujące się większą powierzchnią.
Tabela 20. Struktura agrarna gospodarstw
Grupy obszarowe użytków
rolnych
Liczba gospodarstw
Ogółem
327
do 1 ha
87
od 1 do 2 ha
73
od 2 do 5 ha
71
od 5 do 7 ha
22
od 7 do 10 ha
19
od 10 do 15 ha
15
od 15 do 20 ha
13
od 20 do 50 ha
16
od 50 do 100 ha
7
pow. 100 ha
4
* Podstawa: Dane GUS – Powszechny Spis Rolny 2002 r.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
47
Wykres 7. Struktura agrarna gospodarstw w gminie Kosakowo
4%
5%
5%
do 1 ha
2% 1%
26%
6%
od 1 do 2 ha
od 2 do 5 ha
od 5 do 7 ha
od 7 do 10 ha
od 10 do 15 ha
od 15 do 20 ha
7%
od 20 do 50 ha
od 50 do 100 ha
22%
22%
pow. 100 ha
* Podstawa: Dane GUS – Powszechny Spis Rolny 2002 r.
W gminie przeważają uprawy zbóż oraz ziemniaków.
Tabela 21. Powierzchnia zasiewów
Ogółem
Wyszczególnienie
W ha
Ilość
gospodarstw
113,07
82,83
153,30
34
11
41
95,62
0
102,30
25
0
26
20,17
25,14
8
11
49,19
0
131,86
19
0
60
okopowe pastewne
10,09
19
warzywa gruntowe
177,95
27
truskawki
12,25
11
pszenica
- jara
- ozima
żyto
jęczmień
- jary
- ozimy
owies
pszenżyto
- jare
- ozime
mieszanki zbóż
- jare
- ozime
ziemniaki
* Podstawa: Dane GUS Powszechny Spis Rolny 2002 r.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
48
Hodowla obejmuje głównie trzodę chlewną i bydło. Jest to konsekwencją struktury zasiewów
oraz udziału użytków zielonych w ogólnej ilości użytków rolnych. Wysoki odsetek
gospodarstw utrzymujących oba typy produkcji wskazuje na brak specjalizacji w hodowli.
Tabela 22. Zwierzęta hodowlane
Zwierzęta hodowlane
Ilość sztuk
Ilość gospodarstw
566
200
1063
84
45
43
38
26
Kozy
30
bd.
Owce
7
bd.
Kury
1425
bd.
Bydło
- w tym krowy
Trzoda chlewna
- w tym lochy
Konie
15
* Podstawa: Dane GUS Powszechny Spis Rolny 2002 r.
Bez zwierząt gospodarskich funkcjonowały 272 gospodarstwa.
Wyposażenie techniczne rolnictwa w gminie Kosakowo w 2002 r. przedstawiało się
następująco:

ciągniki rolnicze – 160 szt.;

samochody ciężarowe - 47 szt.;

kombajny zbożowe – 17 szt.;

kombajny ziemniaczane – 8 szt.
W ostatnich latach obserwowane są znaczące zmiany w parku maszynowym rolników.
Programy pomocowe Wspólnoty Europejskiej, umożliwiające uzyskanie zwrotu części
kosztów poniesionych na zakup maszyn i urządzeń oraz dostęp do niedrogich, używanych
maszyn spowodowały korzystne zmiany ilościowe i jakościowe w wyposażeniu technicznym
rolnictwa.
2.1.7.2.Pozarolnicza działalność gospodarcza
Na terenie gminy Kosakowo działają następujące podmioty gospodarcze:

Jasta” - stolarstwo meblowe,

„Mas” sp. z o.o. projektowanie, wykonawstwo, serwis urządzeń grzewczych,

„Mastpol”- duża hurtownia spożywcza,

„Meblodar sc” - producent mebli kuchennych, biurowych i młodzieżowych,
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
49

„Osowaplast” - producent art. z tworzyw sztucznych,

„Vero Mebel” – producent mebli,

„VTS Polska. sp. z o.o.” -
producent urządzeń wentylacyjnych i central
klimatyzacyjnych,

„ELSON W.W.M” – urządzenia alarmowe i inne elektroniczne.
Liczbę podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w systemie REGON w latach 20022006 zaprezentowano w tabeli 23.
Tabela 23. Podmioty gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON w latach 2002-2006.
Rok
Wyszczególnienie
2002
2003
2004
2005
2006
Sektor publiczny
12
12
12
14
13
Sektor prywatny
661
747
812
874
926
Ogółem
673
759
824
888
939
* Podstawa: Dane GUS
Wykres 8. Liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w systemie REGON w latach
2002-2006
* Podstawa: Dane GUS
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
50
Analizując przedstawione dane należy stwierdzić, że w całym omawianym okresie
odnotowany jest systematyczny wzrost ilości podmiotów gospodarczych na terenie gminy.
Biorąc pod uwagę liczbę przedsiębiorców w sektorze prywatnym według sekcji PKB można
zauważyć, że największa ilość podmiotów działa w sekcji G (handel hurtowy i detaliczny;
naprawa
pojazdów
samochodowych,
motocykli
oraz
artykułów
użytku
osobistego
i domowego), a najmniejsza – w L (administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe
ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne).
Wśród podmiotów sektora prywatnego najwięcej jest osób fizycznych prowadzących
działalność gospodarczą, co jest zgodne z ogólnokrajową tendencją. Kolejne miejsca
zajmują spółki handlowe oraz stowarzyszenia i organizacje społeczne, co zaprezentowano
w tabeli 25.
Tabela 24. Struktura podmiotów gospodarczych według sekcji PKD zarejestrowanych na
terenie gminy Kosakowo w latach 2002-2006 (sektor prywatny)
Sekcje PKD
2002
2003
Rok
2004
8
14
15
18
18
21
23
23
21
21
100
103
116
130
137
0
0
1
1
1
85
97
108
115
122
202
225
244
244
257
41
47
49
57
50
64
70
74
82
83
22
26
28
32
36
2005
2006
A
(rolnictwo,
łowiectwo
i leśnictwo)
B
(rybactwo)
D
(przetwórstwo
przemysłowe)
E
(wytwarzanie
i zaopatrywanie
w energię
elektryczną, gaz,
wodę)
F
(budownictwo)
G
(handel hurtowy
i detaliczny;
naprawa pojazdów
samochodowych,
motocykli oraz
artykułów użytku
osobistego
i domowego)
H
(hotele
i restauracje)
I
(transport,
gospodarka
magazynowa
i łączność)
J
(pośrednictwo
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
51
finansowe)
K
(obsługa
nieruchomości,
wynajem i usługi
związane
z prowadzeniem
działalności
gospodarczej)
77
92
95
105
131
0
0
1
1
1
2
4
5
9
8
5
9
11
10
12
34
37
42
49
49
L
(administracja
publiczna i obrona
narodowa;
obowiązkowe
ubezpieczenia
społeczne
i powszechne
ubezpieczenie
zdrowotne)
M
(edukacja)
N
(ochrona zdrowia
i pomoc społeczna)
O
(działalność
usługowa
komunalna,
społeczna
i indywidualna,
pozostała)
* Podstawa: Dane GUS
Tabela 25. Forma prawna prowadzenia działalności w sektorze prywatnym na terenie gminy
Kosakowo w latach 2002-2006
Rok
Forma
prawna
2002
2003
2004
2005
2006
Osoby fizyczne
prowadzące
działalność
gospodarczą
568
648
697
746
794
Spółki handlowe
34
37
45
52
55
Spółki handlowe
z udziałem
kapitału
zagranicznego
10
10
9
14
13
Spółdzielnie
1
1
1
1
1
Fundacje
0
1
2
2
2
6
6
8
9
9
Stowarzyszenia
i organizacje
społeczne
* Podstawa: Dane GUS
Jednym z podstawowych wskaźników ilustrujących stan lokalnej gospodarki jest poziom
aktywizacji gospodarczej liczony jako ilość zarejestrowanych podmiotów gospodarczych na
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
52
10 tys. mieszkańców. Wyraża on skłonność danej populacji do podejmowania działalności
gospodarczej oraz zaufanie do sytuacji na rynku.
Tabela 26. Ilość zarejestrowanych podmiotów gospodarczych na 10 tys. mieszkańców
w gminach powiatu puckiego w latach 2002 - 2006.
LATA
GMINA
2002
2003
2004
2005
2006
968
1066
1080
1124
1128
728
772
732
737
663
2555
2708
2533
2589
1671
2503
2685
2600
2547
1771
Hel (gmina miejska)
1087
1182
1248
1292
1201
Puck (gmina wiejska)
576
605
566
570
559
Puck (gmina miejska)
1099
1191
1137
1156
1087
Kosakowo (gmina
wiejska)
Krokowa (gmina wiejska)
Władysławowo (gmina
miejska)
Jastarnia (gmina miejska)
* Podstawa: Opracowanie własne na podstawie danych GUS
Jak wynika z danych zawartych w tabeli 25 skłonność do podejmowania działalności
gospodarczej przez mieszkańców gminy Kosakowo jest dość wysoka. Dane porównawcze
z pozostałymi gminami powiatu pokazują, iż tylko gminy miejskie posiadają wyższy poziom
aktywizacji gospodarczej.
Innym ważnym wskaźnikiem obrazującym aktywność biznesową populacji jest tzw. indeks
PEAI (Present Economic Activity Index – wskaźnik aktualnej aktywności gospodarczej).
Obliczamy go jako procentową zmianę ilości firm na 10 tys. mieszkańców w ostatnich trzech
latach. PEAI powyżej 9% oznacza pomyślną koniunkturę, zaś powyżej 15% gwałtowny
rozwój.
Tabela 27. Wskaźnik aktualnej aktywności gospodarczej (PEAI).
GMINA
saldo ilości firm w ostatnich trzech latach
ilość nowych firm przyrost procentowy PEAI
Kosakowo (gmina wiejska)
48
4,29
Krokowa (gmina wiejska)
-69
-10,35
Władysławowo (gmina miejska)
-863
-51,65
Jastarnia (gmina miejska)
-828
-46,77
Hel (gmina miejska)
-46
-3,86
Puck (gmina wiejska)
-6
-1,15
Puck (gmina miejska)
-50
-4,61
*Podstawa: Opracowanie własne na podstawie danych GUS
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
53
Dane dla gmin powiatu puckiego są zróżnicowane. Wskaźniki PEAI dla gmin powiatu są
w większości ujemne. Jedynie gmina Kosakowo posiada dodatni poziom wskaźnika.
Warto zauważyć, iż nie ma prostej korelacji między poziomem aktywizacji gospodarczej
a indeksem PEAI. Należy to interpretować następująco: poziom aktywizacji to skumulowany
przez wiele lat dorobek aktywności lokalnego sektora gospodarczego, natomiast PEAI
obrazuje aktualną dynamikę. Na podstawie danych z tabeli 26, można wnioskować, że
rozwój sektora gospodarczego w gminie Kosakowo jest zadowalający, należy jednak nadal
podejmować odpowiednie działania, by wspomóc osoby rozpoczynające działalność
gospodarczą.
Gmina Kosakowo zainteresowana jest napływem nowych inwestorów z zewnątrz. Gmina
deklaruje
wspieranie
każdej
aktywności
gospodarczej,
z
wyjątkiem
takich,
które
przyczyniałyby się do istotnego pogorszenia warunków środowiska, a zwłaszcza zagrażałyby
wysokim walorom turystycznym.
2.1.8.Turystyka
Tereny gminy są wyjątkowo atrakcyjne turystycznie przez cały rok z racji czystych plaż,
wspaniałych krajobrazów, unikalnych form ukształtowania terenu i bogactwa świata przyrody.
Część obszaru gminy wchodzi w skład Nadmorskiego Parku Krajobrazowego, którego
najcenniejsze przyrodniczo fragmenty są chronione w obrębie rezerwatu ornitologicznego
„Beka"(sąsiadującego od północy z gminą Kosakowo) oraz objęte granicami projektowanego
rezerwatu „Rzeczne Łąki". Flora i fauna wybrzeża morskiego jest bogata i unikalna w tym
miejscu. Fragmenty plaż porośnięte są rzadko spotykanymi murawami słonoroślowymi,
w których znaleźć można wiele gatunków roślin chronionych i rzadkich. Przez cały rok tereny
nadmorskie są ostoją ptactwa, odwiedzaną licznie przez miłośników ptaków z Polski
i z zagranicy. Szczególną atrakcję stanowi łatwa do obserwacji kolonia czapli koło wsi Mosty
oraz widowiskowe zgromadzenia kaczek i ptaków wodno-błotnych w okresie wędrówek
i zimowania. Wiosną i jesienią można też odwiedzić punkt obrączkowania ptaków
prowadzony przez Grupę Badawczą Ptaków Wodnych KULING. Z myślą o turystach
przygotowano przyrodnicze ścieżki edukacyjne z platformami do obserwacji ptaków
i tablicami informacyjnymi. Jest też dostępny przewodnik przyrodniczy, opisujący
szczegółowo walory przyrodnicze gminy. Do tych wszystkich atrakcji przyrodniczych
dochodzi jeszcze bogate życie łąk podwodnych (Zatoka Pucka), które można tu obserwować
bez specjalistycznego sprzętu do nurkowania.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
54
Należy też zaznaczyć, że ciepłe, płytkie i bezpieczne wody Zatoki Puckiej w połączeniu
z dość silnymi wiatrami stwarzają doskonałe warunki dla windsurfingu. We wschodniej części
gminy schodzi do morza klif Kępy Oksywskiej. Dalej na zachód rozciągają się plaże, będące
idealnym miejscem dla kąpieli słonecznych i wodnych.
Turystyka i rekreacja koncentrują się głównie w dwóch miejscowościach gminy: w Rewie
i w Mechelinkach, co jest uzasadnione ich nadmorskim położeniem. W Rewie znajduje się
wioska żeglarska z wypożyczalnią sprzętu wodnego, szkółką windsurfingu i domkami
letniskowymi. W miejscowości Pierwoszyno znajduje się kompleks boisk sportowych. Poza
tym każda miejscowość posiada własne boisko do piłki nożnej. W Mostach znajduje się zaś
powszechnie dostępna i dobrze wyposażona hala sportowa, co sprzyja aktywnemu
spędzaniu wolnego czasu.
Poza tym na uwagę zasługuje nadmorski bulwar położony w Rewie, który prowadzi brzegiem
Zatoki Puckiej wzdłuż całej miejscowości. Promenadzie o długości 330 mb towarzyszy mała
architektura (lampy parkowe, ławki i kwiaty). Ogólnopolska aleja Zasłużonych Ludzi Morza to
miejsce wyjątkowe – swoisty hołd dla tych, którzy byli z nim blisko związani, z niego, z nim
i dla niego żyli i na nim nierzadko ginęli. Aleja ta jest szczególną ścieżką dydaktyczną, która
ma mieszkańcom Rewy przypominać o związku z morzem, a turystom uświadamiać wagę,
jaką dla narodu ma dostęp do jego brzegów.
Początek alei dał wmurowany w 2004 roku na Cyplu Rewskim (tzw. Szperku) Krzyż Morski
oraz tablice upamiętniające trzy wybitne postacie związane z polskim morzem: gen. Józefa
Hallera, Klemensa Długiego – rewskiego armatora rybackiego oraz Jana Leszczyńskiego –
wybitnego wychowawcę kadr morskich. Widoczny z oddali Krzyż Morski jest w dzień i w nocy
ważnym znakiem nawigacyjnym, ułatwiającym rybakom i żeglarzom bezpieczny powrót do
przystani.
Co roku liczba tablic upamiętniających wybitnych ludzi morza wydłuża się o kolejne trzy
nazwiska.
Wmurowanie
mosiężnych
tablic
w
kształcie
róży
wiatrów
to
jedno
z najważniejszych wydarzeń towarzyszących obchodom Dni Morza.
Turystyka stanowi istotną rolę zarówno w gospodarce gminy, jak i powiatu, dlatego też
rozwój tej dziedziny został wyraźnie wskazany w opracowanej Strategii Rozwoju Ziemi
Puckiej.
2.2.Zasoby urzędu gminy
W celu analizy potencjału urzędu została wykorzystana metoda analizy zasobów
zastosowana w przekroju różnych funkcji realizowanych przez urząd gminy.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
55
2.2.1.Zasoby finansowe
Metoda tworzenia budżetu obrazuje podejście samorządu do realizowanych celów i zadań.
Wyróżnia się dwie podstawowe metody tworzenia budżetu gminy. Są to metoda dochodowa
i metoda wydatkowa. Metoda dochodowa jest metodą sztywną, która nie uwzględnia
zmieniających się w czasie potrzeb mieszkańców. Wydatkowa metoda tworzenia budżetu
jest o wiele elastyczniejsza i umożliwia lepsze wykorzystanie środków finansowych. Jednak
metodę dochodową uważa się powszechnie za bezpieczniejszą.
Budżet gminy Kosakowo tworzony jest metodą dochodową.
2.2.1.1.Struktura dochodów gminy Kosakowo w latach 2003-2006.
Dane dotyczące zmiany struktury poszczególnych dochodów budżetu gminy Kosakowo
w latach 2003-2006 przedstawiono w tabeli 28.
Tabela 28. Struktura dochodów budżetu gminy Kosakowo w latach 2003-2006 (w %).
DOCHODY
LATA
2003
2004
2005
2006
Dochody własne
65,43%
72,31%
75,95%
76,67%
Subwencja ogólna
16,18%
15,87%
15,98%
14,24%
Dotacje celowe
18,39%
11,81%
8,07%
9,09%
100,00%
100,00%
100,00%
100,00%
DOCHODY GMINY RAZEM
*Podstawa: Dane Urzędu Gminy Kosakowo
Wykres 9. Dochody budżetu gminy Kosakowo w latach 2003-2006
*Podstawa: Dane Urzędu Gminy Kosakowo
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
56
Największy procent dochodów gminy stanowiły dochody własne, na kolejnym miejscu
znajdowała się subwencja ogólna oraz dotacje celowe. Należy uznać, że takie
ukształtowanie struktury dochodów jest korzystne, bowiem to dochody własne są źródłem
finansowania zadań własnych danej jednostki samorządu terytorialnego i to na ich wysokość
gmina ma możliwość oddziaływania. Im większy udział mają one w budżecie tym łatwiejszy
i bardziej przewidywalny jest proces prognozowania budżetu. Wzrostowi dochodów własnych
sprzyja wzrost lokalnej bazy ekonomicznej możliwy do osiągnięcia m.in. w wyniku realizacji
inwestycji służących lokowaniu nowej oraz dalszemu rozwojowi istniejącej działalności
gospodarczej oraz rozwojowi mieszkalnictwa. Procesy te z kolei w dłuższym okresie czasu
zwiększają bazę podatkową.
Dochody własne
W latach 2003-2006 wysokość dochodów własnych gminy systematycznie rosła –
z 2 778 996 zł w 2003 r. do 3 539 283 zł w 2006 r. W strukturze tej kategorii dochodów
największy udział odnotowały podatki i opłaty lokalne, co zaprezentowano w tabeli 29.
Tabela 29. Udział poszczególnych kategorii dochodów w dochodach własnych gminy (w %).
DOCHODY WŁASNE GMINY
Podatki i opłaty lokalne
Podatek rolny
Podatek leśny
Podatek od nieruchomości
Podatek od środków transportowych
Podatek od posiadania psów
Podatek dochodowy od osób fizycznych opłacany
w formie karty podatkowej
Podatek od spadków i darowizn
Podatek od czynności cywilnoprawnych
Opłata skarbowa
Opłata administracyjna
Opłata targowa
Opłata eksploatacyjna
Opłata adiacencka
Pozostałe dochody
Dochody z majątku gminy
Z dzierżawy, najmu
Z użytkowania wieczystego
Ze sprzedaży mienia
Udziały w podatkach stanowiących dochód
budżetu państwa
Podatek dochodowy od osób fizycznych
Podatek dochodowy od osób prawnych
Pozostałe dochody własne
2003
70,52%
0,92%
0,08%
63,62%
1,72%
0,09%
LATA
2004
2005
67,90%
63,29%
0,92%
1,40%
0,07%
0,05%
57,05%
53,79%
1,99%
1,76%
0,07%
0,08%
2006
56,93%
1,19%
0,04%
46,67%
1,42%
0,05%
0,22%
0,14%
2,13%
0,29%
0,11%
0,03%
0,98%
0,04%
0,16%
10,42%
0,95%
1,26%
8,21%
0,18%
0,42%
2,63%
0,17%
0,10%
0,01%
0,93%
3,21%
0,14%
10,87%
1,00%
1,53%
8,34%
0,18%
0,24%
3,06%
0,14%
0,11%
0,01%
0,07%
2,25%
0,15%
9,36%
1,07%
1,78%
6,52%
0,17%
0,46%
4,02%
0,15%
0,09%
0,00%
0,05%
1,86%
0,75%
11,39%
0,66%
1,45%
9,29%
14,58%
12,77%
1,81%
4,48%
18,65%
16,63%
2,02%
2,57%
22,08%
20,06%
2,02%
5,27%
22,24%
21,29%
0,94%
9,43%
*Podstawa: Dane Urzędu Gminy Kosakowo
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
57
Wykres 10. Dochody własne gminy Kosakowo
*Podstawa: Dane Urzędu Gminy Kosakowo
Wśród podatków i opłat lokalnych największy udział miał podatek od nieruchomości oraz
podatek od środków transportowych. Kolejnym pod względem wielkości wpływem
podatkowym był podatek od czynności cywilnoprawnych, a najmniejszym – opłata targowa,
której wysokość kształtowała się na poziomie 0,01-0,03%.
W strukturze dochodów własnych istotną rolę odgrywają także udziały gminy w podatkach
stanowiących dochód budżetu państwa, których udział w 2006 r. osiągnął 22,24% dochodów
własnych. Wśród tych dochodów dominującą rolę odgrywają wpływy z podatku
dochodowego od osób fizycznych, których wielkość w 2006 r. wyniosła 4 332 342 zł.
Wykres 11. Dochody gminy z udziału w podatkach dochodowych
*Podstawa: Dane Urzędu Gminy Kosakowo
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
58
Kolejną kategorią dochodów własnych są dochody z majątku, wśród których przeważają
dochody ze sprzedaży mienia stanowiące odpowiednio 8,21% dochodów własnych
w 2003 r., 8,34% w 2004 r., 6,52% w 2005 r. oraz 9,29% w 2006 r.
Wykres 12. Dochody z majątku gminy
*Podstawa: Dane Urzędu Gminy Kosakowo
Subwencja ogólna
Jak wcześniej wspomniano dochody z tytułu subwencji stanowią istotny udział w budżecie
gminy Kosakowo. Podstawową część subwencji stanowiła subwencja oświatowa, co
zaprezentowano w tabeli 30.
Tabela 30. Udział poszczególnych części subwencji ogólnej w ogólnej kwocie subwencji
(w %)
DOCHODY Z TYTUŁU
SUBWENCJI
Część wyrównawcza
Część oświatowa
Część rekompensująca
Część równoważąca
LATA
2003
2004
2005
2006
0,10%
91,01%
8,89%
0,00%
0,09%
99,91%
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
97,09% 100,00%
0,00%
0,00%
2,91%
0,00%
*Podstawa: Dane Urzędu Gminy Kosakowo
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
59
Wykres 13. Dochody gminy z tytułu subwencji ogólnej
*Podstawa: Dane Urzędu Gminy Kosakowo
Dotacje celowe
Kolejną kategorię dochodów gminy stanowią dotacje celowe, w ramach których podstawowe
znaczenie mają dotacje celowe z budżetu państwa, których wysokość kształtowała się
w granicach od 612 776 zł w 2003 r. do 2 073 575 zł w 2006 r.
Tabela 31. Udział poszczególnych kategorii dotacji w dochodach gminy (w %).
DOCHODY Z DOTACJI
Dotacje celowe z budżetu państwa
Dotacje celowe z budżetów innych
jednostek samorządu terytorialnego
Środki z funduszy celowych
LATA
2003
2004
2005
2006
3,08%
5,46%
7,30%
7,81%
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
*Podstawa: Dane Urzędu Gminy Kosakowo
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
60
Wykres 14. Dochody gminy Kosakowo z tytułu dotacji
*Podstawa: Dane Urzędu Gminy Kosakowo
Istotną część budżetu gminy stanowią także środki na inwestycje, które były największe
w 2003 r. i wynosiły 15,32%. W kolejnych latach wynosiły one odpowiednio – 6,36%
w 2004 r., 0,77% w 2005 r. oraz 1,27% w 2006 r.
2.2.1.2.Wydatki budżetu gminy Kosakowo w latach 2003-2006.
Wydatki budżetu gminy Kosakowo w latach 2003-2006 systematycznie rosły i wynosiły
odpowiednio – 19 279 961 zł w 2003 r., 19 811 235 zł w 2004 r., 22 011 300 zł w 2005 r.
i 24 126 687 zł w 2006 r. Wynika z tego, że największą kwotę wydatków gmina poniosła
w 2006 r.
Tabela 32. Struktura wydatków budżetu gminy Kosakowo w latach 2003-2006.
WYDATKI
Wydatki bieżące
Wydatki na inwestycje
WYDATKI GMINY RAZEM
ROK
2003
2004
2005
2006
12 633 675 12 554 908 14 561 208 16 948 217
6 646 286 7 256 327 7 450 092 7 178 470
19 279 961 19 811 235 22 011 300 24 126 687
*Podstawa: Dane Urzędu Gminy Kosakowo
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
61
Wykres 15. Wydatki gminy Kosakowo w latach 2003-2006
*Podstawa: Dane Urzędu Gminy Kosakowo
W
strukturze
wydatków
bieżących
gminy
można
zauważyć
następujące
relacje
i proporcje:
-
w całym analizowanym okresie największa część środków finansowych kierowana
była na cele oświaty i wychowania (od 24,10% w 2004 r. do 24,36% w 2006 r.). Dla
zachowania pełnej porównywalności wielkości wydatków oświatowych należy
uwzględnić również wydatki na edukacyjną opiekę wychowawczą. Ich udział
w strukturze wydatków nie był jednak wysoki i kształtował się od 0,03% w 2003 r. do
0,64% w 2005 r. Należy stwierdzić, że w dłuższym okresie należy dążyć do
zapobieżenia nadmiernemu wzrostowi tej grupy wydatków. Racjonalizacji wydatków
służą
analizy
ekonomiczne
wykazujące
jednostkowe
koszty
funkcjonowania
poszczególnych placówek oświatowych. Z punktu widzenia gospodarowania całym
budżetem koncentracja wydatków w jednej branży może mieć długookresowo
negatywny wpływ na poziom zaspokojenia potrzeb w innych sferach funkcjonowania
gminy;
-
znaczny udział w wydatkach gminy miały wydatki związane z funkcjonowaniem
administracji publicznej, wynosiły one odpowiednio 13,50% w 2003 r., 12,69%
w 2004 r., 13,12% w 2005 r. oraz 12,79% w 2006 r.;
-
na uwagę zasługuje zwiększająca się kwota wydatków na potrzeby pomocy
społecznej. Udział tej grupy wydatków wzrósł z 3,84% w 2003 r. do 9,63% w 2006 r.
Wprawdzie podstawowym źródłem finansowania tych wydatków były dotacje budżetu
państwa przekazywane na realizację zadań zleconych, jednak z upływem czasu
zwiększał się także zakres zadań finansowanych środkami własnymi budżetów gmin.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
62
Jak wykazuje praktyka, środki przekazywane w formie dotacji nie pokrywały
rzeczywistych kosztów świadczonych usług. Ponadto należy zakładać, analizując
zachodzące zmiany demograficzne, że udział tej grupy wydatków w ogólnej kategorii
wydatków będzie wykazywał w dłuższym okresie czasu tendencję rosnącą;
-
wydatki na transport i łączność wynosiły średnio 7,49%.
Wśród wydatków na inwestycje największy udział miały wydatki na gospodarkę komunalną
i ochronę środowiska, które wynosiły odpowiednio 30,36% w 2003 r., 26,57% w 2004 r.,
20,10% w 2005 r. oraz 14,46% w 2006 r.
2.2.1.3.Wyniki budżetów gminy w latach 2003-2006.
Na wykresie 16 przedstawiono wielkość wydatków budżetowych na tle dochodów gminy
w latach 2003-2006.
Wykres 16. Zestawienie dochodów i wydatków gminy Kosakowo w latach 2003-2006
*Podstawa: Dane Urzędu Gminy Kosakowo
Jak widać na wykresie 16 w 2004 r. i 2005 r. gmina osiągała deficyt budżetowy, natomiast
w 2003 r. i 2006 r. zanotowano nadwyżkę budżetową w wysokości odpowiednio 633 331 zł
oraz 2 409 140 zł.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
63
2.2.2.Zasoby kadrowe
Tabela 33. Zestawienie pracowników Urzędu Gminy w Kosakowie według zajmowanych
stanowisk pracy z podaniem roku urodzenia, płci i wykształcenia
Lp.
Stanowisko
Rok
urodzenia
1945
M
Wyższe
Płeć
Wykształcenie
1
Wójt gminy
Kosakowo
2
Z-ca wójta gminy
1952
M
Wyższe
3
Sekretarz
1951
K
Wyższe
4
Skarbnik
1956
K
Wyższe
5
Kierownik
Referatu
geodezji
i gospodarki
nieruchomościami
1974
K
Wyższe
Dodatkowe kursy i szkolenia
1.Odpowiedzialność prawna
pracowników samorządu
terytorialnego.
2.Polityki budżetowej jednostek
samorządu terytorialnego.
3.Spółki prawa handlowego po
zmianach.
1.Postępowanie w sprawach
wymagających ocen na środowisko Decyzje środowiskowe.
2.Gospodarka odpadami
niebezpiecznymi.
1.Komunikacja społeczna
i marketing.
2.Informacji niejawnych
w systemach Teleinformatycznych.
3.Planowanie zamówień - budowa
planu.
4.Audytorów wewnętrznych
systemów Zarządzania jakością
zgodnych z ISO 9000.
4. Małe zamówienia publiczne do
30 000 EURO.
5.Nowe procedury zamówień
publicznych.
6.Dostęp do informacji publicznej
Aspekty prawne i praktyczne.
7.Nieprawidłowości w procedurach
Zamówień publicznych – wnioski
organów kontroli.
8.Odpowiedzialność prawna
pracowników samorządu
terytorialnego.
9. Ocena pracowników
samorządowych.
1.System zarządzania BeST@.
2.Organizacja i kontrola wewnętrzna
w jednostkach organizacyjnych.
3.Prawidlowe zastosowanie numeru
NIP i zasad rachunkowości
w świetle ustawy o finansach
publicznych.
4.Szkolenia z zakresu finansów
publicznych.
1.Zasady przekształcania prawa
użytkowania wieczystego w prawo
własności.
2.Wybrane problemy związane
z gospodarowaniem
nieruchomościami gminy.
3.Przekształcanie prawa
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
64
Inspektor
planowania
zagospodarowania
przestrzennego
Podinspektor ds.
unijnych
i wniosków
strukturalnych
1966
M
Wyższe
1980
K
Wyższe
8
Inspektor ds.
obsługi biura
rady gminy
1956
M
Średnie
9
Inspektor ds.
działalności
gospodarczej,
archiwum
i rolnictwa
Podinspektor ds.
księgowości
1956
K
Średnie
1978
K
Wyższe
Podinspektor ds.
księgowości
budżetowej
Inspektor ds.
księgowości
1979
K
Wyższe
1952
K
Średnie
Kierownik
referatu
1962
M
Wyższe
6
7
10
11
12
13
użytkowania wieczystego w prawo
własności.
4.Zmiana ustawy o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach.
5. Gospodarka nieruchomościami.
1.Audytorów wewnętrznych
systemów zarządzania jakością
zgodnych z ISO 9000.
1.Dofinansowanie działań
i inwestycji infrastrukturalnych szkół
i przedszkoli w ramach funduszy UE
na lata 2007-2013.
2.Planowanie strategiczne
w partnerstwie lokalnym.
3.Źródła finansowania działalności
organizacji pozarządowych.
4.Pozyskiwanie i rozliczanie
funduszy strukturalnych.
5.Pozyskiwanie funduszy na
inwestycje z mechanizmów
finansowych europejskiego obszaru
gospodarczego.
6.Dobry projekt szansą dla rozwoju
regionów.
7.Dotacje na lata 2007-2013.
1.Profesjonalna obsługa rady gminy
i powiatu.
2.Odmowa dostępu do informacji
publicznej.
3. Specyfika rozliczeń VAT
w jednostkach sektora finansów
publicznych.
4. Organizacja obsługi pracy rady.
1.Podstawowy kurs dla urzędników
państwowych.
2.Ochrona roślin.
3.Ewidencja ludności.
4.Ochrona roślin uprawnych.
1.Rachunkowość dla księgowych
jednostek i zakładów budżetowych
oraz skarbników samorządów.
1.Certyfikat księgowy
1.Przymusowe ściąganie podatków egzekucje należności podatkowych.
2. Wzory decyzji, postanowień
w sprawach podatków. Procedury
odwoławcze.
3. Podatek od towarów i usług VAT
w jednostkach organizacyjnych
samorządu terytorialnego.
4. Podatek VAT w jednostkach
budżetowych - problemy
praktycznego stosowania.
5. VAT dla sfery budżetowej.
1.Strefy inwestycyjne jako przykład
projektu współfinansowanego przez
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
65
inwestycji
14
Podinspektor ds.
pozyskiwania
funduszy
unijnych
1985
M
Wyższe
15
Inspektor ds.
zarządu drogami
Starszy
inspektor
ds. księgowości
Geodeta
Podinspektor ds.
inwestycji
1953
M
Wyższe
1947
K
Wyższe
1977
1978
M
K
Wyższe
Wyższe
19
Kierownik USC
1977
K
Wyższe
20
Inspektor ds.
oświaty
i pełnomocnik
ochrony
informacji
niejawnych
1958
K
Wyższe
16
17
18
europejski fundusz rozwoju
regionalnego w ramach ZPORR.
2. Zamówienia publiczne
w praktyce.
1. Źródła finansowania działalności
organizacji pozarządowych.
2. Prawo zamówień publicznych.
3. Warsztaty zamówień publicznych
dla beneficjentów SPO RZL.
4.Pozyskiwanie i rozliczenie
funduszy strukturalnych.
5.Finanse publiczne.
6. Monitoring finansowy kontrola
i audyt projektów EFS.
7. Zarządzanie projektami
w kontekście EFS.
8. Pozyskiwanie środków na
infrastrukturę transportową
w ramach funduszy unijnych
w nowej perspektywie 2007-2013.
9. Dofinansowanie działań
i inwestycji infrastrukturalnych szkół
i przedszkoli w ramach funduszy
strukturalnych.
10.Fundusze dotacyjne bez tajemnic
- szkolenia dla pracujących osób
dorosłych.
Uprawnienia budowlane
1.Małe zamówienia do 6000 i 60000
Euro.
2.Jak realizować zamówienia
publiczne po nowelizacji?
3.Certyfikat akademii edukacji
regionalnej.
4.Dotacje na lata 2007-2013.
5.Warsztaty zamówień publicznych.
1.Szkolenia dla kierowników USC.
2.Szkolenie i uczestnictwo w Forum
Kierowników USC.
1.Ochrona informacji niejawnych.
2.Kurs dla inspektorów OC.
3.Programy szkoleniowe dla
szkolnictwa.
4.Kurs dla pełnomocników
w zakresie informacji niejawnej.
5.Projektowanie i zatwierdzenie
arkuszy pracy szkół.
6.Pozyskiwanie środków na
infrastrukturę oświatową oraz
sportową w ramach funduszy UE.
7.Pomoc socjalna dla uczniów.
8.Odpowiedzialność i zadania
samorządów w organizacji ochrony
zdrowia.
9.Zasady dofinansowania kosztów
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
66
21
Inspektor ds.
podatków i opłat
1958
K
Średnie
22
Inspektor ds.
gospodarki
nieruchomościami
1967
K
Średnie
23
Inspektor ds.
gospodarki
komunalnej
1971
K
Wyższe
24
Aplikant straży
gminnej
Konserwator
Inspektor ds.
księgowości
i płac
Inspektor ds.
ewidencji
ludności
Inspektor ds.
podatków
1960
M
Średnie
1938
1953
M
K
Podstawowe
Średnie
1956
K
Średnie
1953
K
Średnie
Inspektor ds.
obrony cywilnej
wojskowych
i kadr
1963
K
Średnie
25
26
27
28
29
kształcenia pracowników
młodocianych oraz regulamin
wynagrodzenia nauczycieli.
10.Gospodarka finansowa oświaty.
1.Kursy z zakresu ordynacji
podatkowej.
2.Podatki i opłaty lokalne.
3.Zmiana podatku akcyzowego dla
rolników.
4.Zwrot podatku akcyzowego.
1.Ewidencja gruntów i budynków.
2.Nowe prawo zamówień
publicznych.
3.Wspólny słownik zamówień
publicznych cpv.
4.Kompleksowe warsztaty
zamówień publicznych.
1.Z zakresu kadr.
2.Prawo pracy w jednostkach
samorządu terytorialnego.
3.Kurs profesjonalny sekretarka
asystentka.
4.Zasady rozliczania czasu pracy
kierowców.
5.Dokumentacja pracownicza.
6.Prawo pracy.
7.Kodeks postępowania
administracyjnego dla wydziałów
ochrony środowiska.
1.Z zakresu księgowości.
2. Z zakresu sprawozdawczości
budżetowej.
1.Regionalny zakres ewidencji
ludności.
1.Z zakresu przepisów w sprawach
podatkowych i reformy udzielania
pomocy publicznej.
2.Dochodzenie należności
podatkowych na rzecz gminy.
3.Podatki i opłaty lokalne.
4.Przymusowe ściąganie podatków
a egzekucja podatkowa.
5.Ordynacja podatkowa po
zmianach.
6.Wzory decyzji.
7.Zmiana podatku akcyzowego dla
rolników.
8. Zwrot podatku akcyzowego
w związku z wnioskami.
1.Wykonanie przeglądu i wykazu
materiałów niejawnych
stanowiących tajemnicę służbową.
2.Ochrona obywateli i instytucji
publicznych przed atakami
terroryzmu i przemocy.
3.Zakresu informacji niejawnych
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
67
w systemach i sieciach
teleinformatycznych.
4.Nowelizacja ustawy z 22 stycznia
1999 o ochronie informacji
niejawnych lokalnych.
5.System bezpieczeństwa gminy –
reagowanie kryzysowe.
6.Zasady funkcjonowania
i organizacji kancelarii tajnych.
7.Zarządzanie w stanach zagrożeń
i doskonalenie systemu ochrony
ludności.
8.W zakresie spraw obronnych.
9.W zakresie ochrony informacji
niejawnych.
30
31
32
Kierowca
Asystent wójta
Kierownik GOPS
1966
1981
1956
M
K
K
Zawodowe
Wyższe
Wyższe
33
Inspektor ds.
inwestycji
1978
K
Wyższe
34
Kierownik
Biblioteki
Publicznej
Gminy
Kosakowo
Kierownik
referatu ds.
planowania
i zagospodarowania
przestrzennego
Sprzątaczka
Inspektor
pełnomocnik ds.
zamówień
publicznych
Podinspektor ds.
ochrony
środowiska
Inspektor ds.
nadzoru
inwestorskiego
1951
K
Średnie
1968
K
Wyższe
1957
1976
K
K
Zawodowe
Wyższe
1981
M
Wyższe
1941
M
Wyższe
35
36
37
38
39
1.Profesjonalny sekretariat
1.Przecidziałanie przemocy
w rodzinie zadania dla
interdyscyplinarnych koalicji.
2.Dla kandydatów na wychowawców
placówek wypoczynku dla dzieci.
3.Organizator pomocy społecznej.
4.Przeciwdziałania przemocy
w rodzinie.
1.Strefy inwestycyjne jako przykład
projektu współfinansowanego przez
Europejski Fundusz Rozwoju
Regionalnego w ramach ZPORR
2.Zamówienie publiczne.
Kontrola wewnętrzna zamówień
publicznych.
3.Cykl szkoleń dot. rozwoju
regionalnego.
1.Planowanie i zagospodarowanie
przestrzenne - prawo i praktyka.
2.Planowanie i zagospodarowanie.
3.Przestrzenne prawo i praktyka.
4.Inwestycje i nieruchomości.
5.ABC użytkowników komputera.
1.Wspieranie przedsiębiorczości.
2.Zamówienia publiczne.
1.Wycena kosztów inwestycji.
2.Kosztorysowanie w programie
RODOS.
3.Prawo budowlane.
4.Pozyskiwanie środków na
infrastrukturę oświatową oraz
sportową w ramach funduszy
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
68
40
Pełnomocnik ds.
rozwiązywania
problemów
alkoholowych
1956
K
Wyższe
41
Komendant
straży gminnej
1970
M
Średnie
42
43
Sprzątaczka
Inspektor ds.
organizacyjnych
1965
1974
K
M
Podstawowe
Wyższe
44
Dyrektor GOKIS
1961
K
Wyższe
45
Podinspektor
ds. inwestycji
1978
K
Wyższe
46
Podinspektor
ds. inwestycji
1980
K
Wyższe
47
Inspektor ds.
inwestycji
1978
K
Wyższe
48
Inspektor ds.
promocji
turystyki kultury
i sportu
1973
K
Wyższe
strukturalnych Unii Europejskiej.
5.Wycena kosztów inwestycji
z zastosowaniem uproszczonych
metod kosztorysowania.
6.Procedury realizacji inwestycji
według FIDIC i Banku Światowego.
1.Realizacja programu gminnego
profilaktyki i rozwiązywania
problemów alkoholowych.
2.Program przeciwdziałania
narkomanii i przemocy w rodzinie.
1.Przygotowanie do wykonania
obowiązków funkcjonariusza straży
gminnej.
2.Posługiwanie się pałką typu
TONFA.
1.Przyjazny urząd – warsztaty.
1.Prowadzenie działalności
kulturalnej – zagadnienia prawne
i finansowe.
2. Wybrane zagadnienia ochrony
środowiska w branży turystycznej.
1.Nowelizacja prawa zamówień
publicznych.
2. Pozyskiwanie środków na
infrastrukturę transportową
w ramach funduszy unijnych
w nowej perspektywie 2007-2013.
3.Prawo zamówień publicznych.
4.Etyka w życiu publicznym.
5.Praktyczne aspekty wydawania
decyzji.
1.Termomodernizacja szkół fundusze norweskie finansowanie
inwestycji i dokumentacji.
2.Prawo budowlane i budowlany
proces inwestycyjny.
3.Asystent jakości.
1. Jak realizować zamówienia
publiczne po nowelizacji.
2. Monitoring i płatności dla
projektów dofinansowanych
z europejskiego funduszu rozwoju
regionalnego w ramach ZPORR.
3. Dotacje na lata 2007-2013.
4. Kompleksowe warsztaty
zamówień publicznych. Nowelizacja
prawa zamówień publicznych.
1.Organizacja obsługi pracy rady.
2.Możliwości finansowania
przedsięwzięć kulturalnych.
3.Współpraca na rzecz rozwoju
regionów - doświadczenia
europejskie.
4.Finansowanie realizacji zadań
z zakresu kultury ze środków
samorządu terytorialnego.
5.Pozyskiwanie funduszy na rozwój
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
69
turystyki i modernizację
infrastruktury służącej wzmacnianiu
konkurencyjności regionów oraz
promocję
6.Tryb i zasady organizowania
imprez masowych i zgromadzeń.
7.Audytorów wewnętrznych
systemów zarządzania jakością ISO
9000.
8. Promocja regionu.
*Podstawa: Dane Urzędu Gminy Kosakowo
W urzędzie gminy pracuje 48 pracowników. W tej grupie jest 15 mężczyzn (31%) i 33 kobiety
(69%).
Wykres 17. Pracownicy Urzędu Gminy Kosakowo według płci
31%
69%
kobiety
mężczyźni
*Podstawa: Dane Urzędu Gminy Kosakowo
Struktura wiekowa przedstawia się następująco:

dwudziestolatkowie - 11 osób (23 %);

trzydziestolatkowie - 9 osób (19 %);

czterdziestolatkowie - 10 osób (21 %);

pięćdziesięciolatkowie - 14 osób (29 %);

sześćdziesięciolatkowie – 4 osoby (8 %).
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
70
Wykres 18. Pracownicy Urzędu Gminy według wieku
8%
23%
Dwudziestolatkowie
29%
Trzydziestolatkowie
Czterdziestolatkowie
Pięćdziesięciolatkowie
19%
Sześćdziesięciolatkowie
21%
*Podstawa: Dane Urzędu Gminy Kosakowo
Średnia wieku wszystkich pracowników to 42 lata.
Wykres 19. Wykształcenie pracowników Urzędu Gminy Kosakowo
4%
4%
25%
67%
Wyższe
Średnie
Zawodowe
Podstawowe
*Podstawa: Dane Urzędu Gminy Kosakowo
Wśród pracowników są 32 osoby (67%) z wykształceniem wyższym, 12 osób (25%)
z wykształceniem średnim oraz po 2 osoby z wykształceniem zawodowym i podstawowym
(po 4%).
Doskonalenie zawodowe jest realizowane poprzez szkolenia i kursy.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
71
2.2.3.Zasoby organizacyjne
Struktura organizacyjna urzędu została przedstawiona na rysunku 3.
Rysunek 3. Struktura organizacyjna Urzędu Gminy w Kosakowie
Urząd Gminy w Kosakowie posiada certyfikat jakości ISO 9001:2000. Poza tym wyposażony
jest w nowoczesną centralę telefoniczną, komputery, dostęp do Internetu, wewnętrzną sieć
elektroniczną, oprogramowanie w specjalistyczne programy, co stwarza możliwość
wydajniejszej i efektywniejszej pracy. Wprowadzono również elektroniczny system obiegu
dokumentacji.
Każde stanowisko pracy wyposażone jest w komputer osobisty z określonym dostępem do
zasobów informatycznych. Dla każdej komórki organizacyjnej zorganizowano kodowany
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
72
dostęp do strony w BIP w celu jej bieżącego uaktualniania oraz wyznaczono osoby za to
odpowiedzialne.
Biuro Obsługi Interesanta oraz komórki organizacyjne, do których przychodzi najwięcej
interesantów znajdują się na parterze budynku w celu łatwiejszego do nich dostępu, co
umożliwia załatwianie większości spraw również osobom starszym i niepełnosprawnym.
Urząd mieści się w dwupiętrowym budynku. Do września 2004 r. pomieszczenia biurowe nie
spełniały wymagań przestrzennych. Powierzchnia użytkowa pomieszczeń biurowych
wynosiła wówczas 220,6 m2, w tym Gabinet Wójta i Urząd Stanu Cywilnego (średnia
powierzchnia na jedno stanowisko pracy - 6,69 m2).Dlatego też rozbudowano Urząd poprzez
dobudowę drugiego piętra. Oddanie do użytku nowej części budynku znacznie poprawiło
warunki pracy (powierzchnia pomieszczeń biurowych wynosi teraz ogółem 345 m2).
W celu realizacji zadań w gminie funkcjonują następujące jednostki organizacyjne:

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kosakowie;
jednostki oświatowe:

Gimnazjum w Mostach;

Szkoła Podstawowa w Mostach im. Piotra Dunina;

Zespół Szkoły Podstawowej w Dębogórzu i Szkolnego Schroniska Młodzieżowego
w Dębogórzu;

Szkoła Podstawowa im. kontradmirała Xawerego Czernickiego w Pogórzu;
oraz samorządowe instytucje kultury:

Biblioteka Publiczna Gminy Kosakowo;

Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Kosakowie;
a także Straż Gminna umiejscowiona w strukturze Urzędu Gminy.
Na terenie gminy działa ponadto Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej, który świadczy
usługi medyczne w zakresie podstawowej opieki medycznej.
Gmina Kosakowo jest wysoko oceniana w rankingach gmin. W 2006 r. uzyskała tytuł „Gmina
Manager” - jako najlepiej zarządzana gmina wiejska w woj. pomorskim oraz I miejsce w woj.
pomorskim i 15. w kraju w rankingu inwestycyjnym gmin organizowanym przez tygodnik
„Wspólnota”. Od wielu lat jest w Złotej Setce Samorządów, była nominowana do godła
promocyjnego „Teraz Polska”, a w 2007 r. otrzymała wyróżnienie i tytuł „Gmina Fair Play
Złota Lokalizacja Biznesu”.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
73
3. Pozycjonowanie strategiczne gminy i kierunki rozwoju
W analizie strategicznej szczególne znaczenie ma metoda SWOT. Jest to kompleksowa
metoda służąca do badania otoczenia organizacji oraz analizy jej wnętrza. Oparta na
prostym schemacie klasyfikacja powoduje, że brane są pod uwagę wszystkie czynniki
mające wpływ na bieżącą i przyszłą pozycję organizacji.
3.1.Identyfikacja i analiza szans i zagrożeń
W analizie nie zawarto wszystkich czynników mogących mieć wpływ na przyszłą pozycję
organizacji, lecz te, które zdają się mieć znaczenie kluczowe.
Tabela 34. Szanse i zagrożenia dla rozwoju gminy
Potencjalne zagrożenia
Potencjalne szanse
1. Członkostwo Polski w Unii Europejskiej.
1. Brak reformy finansów publicznych.
2. Postrzeganie Polski jako kraju o dużym 2. Wysoki deficyt finansów publicznych.
bezpieczeństwie inwestowania.
3. Brak reformy administracji państwowej.
3. Dostęp poprzez inwestycje w Polsce do
4. Brak tradycji we współpracy pomiędzy
rynku Unii Europejskiej.
kapitałem
4. Stabilna sytuacja polityczna w Polsce.
publicznymi.
5.
System
dotacji
z
funduszy
prywatnym
a
instytucjami
Unii 5. Wysokie koszty ubezpieczeń społecznych
i
Europejskiej.
brak
reformy
systemu
ubezpieczeń
6. Funkcjonujący system ochrony praw społecznych.
własności intelektualnej.
6. System prawny ograniczający rozwój
7. Okres dobrej koniunktury gospodarczej.
przedsiębiorczości.
8. Systematycznie rosnący PKB.
7. Niski odsetek zatrudnionych wśród osób
9. Wysoki popyt wewnętrzny, także popyt
młodych.
inwestycyjny.
8. Rosnące wynagrodzenia – zwiększone
10. Malejące bezrobocie.
ryzyko zwiększenia się poziomu inflacji.
11. Niski wskaźnik inflacji.
9.
Zmniejszenie
się
możliwości
12. Rosnące wynagrodzenia – zwiększenie konkurencyjnych gospodarki wynikających
siły nabywczej.
z niskich kosztów zatrudnienia.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
74
13. Rozwinięty system bankowy.
10.
14. Duża dostępność kredytów.
podatkowy.
15.
Systematycznie
rosnący
poziom 11.
Niejasny
Niska
dochodów ludności.
bankowym.
16. Poprawa nastrojów konsumenckich.
12.
17. Duży potencjał ludności kraju.
cenowej
i
skomplikowany
konkurencyjność
Zmniejszenie
się
produktów
18. Duża liczba młodzieży wkraczającej na produkcji
w
sektorze
konkurencyjności
krajowych
spożywczej
system
i
rolnej)
(w
tym
poprzez
dalsze umacnianie się złotówki.
rynek pracy.
19. Możliwość wykorzystania telepracy, co 13. Wysokie ceny paliw, które przekładają
eliminuje
niedogodności
związane się na całą gospodarkę.
z odległością od miejsca zatrudnienia.
14. Tragiczny stan sieci drogowej, brak
20. Regulacje prawne dotyczące pracy autostrad.
tymczasowej i telepracy.
15. Starzejące się społeczeństwo.
21. Zaradność polskiego społeczeństwa.
16. Niska mobilność społeczeństwa.
22. Rosnące możliwości eksportu polskich 17. Niska skłonność społeczeństwa do
produktów.
ryzyka.
23. Zmiana stylu życia Polaków.
18. Bardzo niska świadomość ekologiczna.
24. Większe zapotrzebowanie na usługi 19. Słabiej rozwinięta niż w innych krajach
związane z wypoczynkiem i rozrywką.
Unii infrastruktura.
20. Niski poziom informatyzacji kraju.
21.
Niski
poziom
świadomości
informatycznej.
22. Niski poziom innowacyjności gospodarki.
3.2.Identyfikacja i analiza mocnych i słabych stron gminy
Słabe i mocne strony organizacji rozpatruje się zawsze potencjalnie.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
75
Tabela 35. Mocne i słabe strony gminy
Potencjalne słabe strony
Potencjalne mocne strony
1. Położenie nad Morzem Bałtyckim.
1.
Niepełne
wykorzystanie
możliwości
2. Planowana budowa lotniska cywilnego wynikających z dostępu do morza.
w Babich Dołach.
2. Słabo rozwinięta sieć gastronomii.
3. Duży udział w populacji młodzieży (15-19 3. Niewystarczająco rozwinięta sieć usług
lat) oraz osób w wieku produkcyjnym.
agroturystycznych.
4. Popularność terenów nadmorskich wśród 4. Niska mobilność ludności rolniczej na
turystów.
5.
Istniejące
rynku pracy.
miejsca
do
utworzenia 5.
plażowisk.
Wysoki
odsetek
wśród
osób
pozostających bez pracy ludzi młodych oraz
6. Brak zagrożeń dla czystości powietrza długotrwale bezrobotnych.
pochodzenia przemysłowego.
7.
Wysoki
stopień
6. Niski poziom wykształcenia bezrobotnych.
zwodociągowania 7. Niewystarczający stan techniczny dróg.
i skanalizowania gminy.
8. Niekorzystna struktura agrarna gminy.
8. Podłączenie do sieci gazowej wszystkich
miejscowości gminy.
9. Funkcjonująca zorganizowana zbiórka
odpadów.
10. Dobra łączność telefoniczna.
11. Możliwość szerokopasmowego dostępu
do Internetu.
12.
Duże
możliwości
rozwoju
usług
turystycznych: turystyka piesza, rowerowa,
kajakowa.
13. Dogodne położenie w stosunku do
Trójmiasta.
14. Wysoki dochód własny na 1 mieszkańca
(Kosakowo w Złotej Setce Samorządów).
15. Duża rezerwa zdolności kredytowej.
16. Dobrze wykształcona i doświadczona
kadra urzędu gminy.
17. Dobra podstawowa opieka medyczna.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
76
18. Wola planowanego działania.
19. Sporządzony Plan Rozwoju Lokalnego
i Strategia Rozwoju Ziemi Puckiej.
20.
Przekonanie
i
doświadczenie
w korzystaniu z funduszy europejskich.
21. Wysoka dynamika przyrostu ludności.
22. Bogate walory przyrodnicze.
23. Dobre połączenia komunikacyjne.
24. Szybko postępujący proces urbanizacji intensywny
rozwój
budownictwa
mieszkaniowego.
25.
Wysoki
miejscowych
stopień
planów
uchwalonych
zagospodarowania
przestrzennego gminy (w 90%).
26. Niski wskaźnik bezrobocia.
27. Posiadanie certyfikatu ISO 9001:2000.
28. Funkcjonujące Biuro Obsługi Interesanta
w ramach struktur urzędu gminy.
29.Funkcjonujące e-kioski dla mieszkańców.
30.
Funkcjonujący
obiegu
elektroniczny
dokumentacji
oraz
system
podpis
elektroniczny.
3.3.Określenie pozycji strategicznej gminy
Analiza SWOT określa możliwości wyborów strategicznych w kategorii maksymalizowania
szans płynących z otoczenia i mocnych stron organizacji lub minimalizowania zagrożeń
występujących w otoczeniu i słabych stron organizacji.
Z przeprowadzonej analizy wynika, że należy wykorzystać szansę jaka pojawia się w postaci
dotacji z funduszy Unii Europejskiej. Sprzyjające dla rozwoju gminy są: dobra sytuacja
gospodarcza, dobre nastroje konsumenckie i zmiana stylu życia wielu Polaków.
Należy wykorzystać dogodne do rozwoju turystyki warunki środowiska naturalnego.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
77
Zdecydowanie słabymi stronami gminy są: słabo rozwinięta sieć usług agroturystycznych
oraz wysoki odsetek wśród osób pozostający bez pracy ludzi młodych oraz długotrwale
bezrobotnych.
II.MISJA GMINY
Ustawa o samorządzie gminnym stanowi, że do zakresu działania gminy należą wszystkie
sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, a zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty
należy do podstawowych zadań gminy. Przepisy te mają duży wpływ na formułowanie celu
nadrzędnego (misji), albowiem zaspokajanie potrzeb wspólnoty jest tym do czego gmina
została powołana.
Biorąc powyższe pod uwagę zdecydowano się przyjąć następujące brzmienia misji:
Zapewnienie mieszkańcom gminy wysokiej jakości życia poprzez rozwój
turystyki, tworzenie warunków
i
skuteczne
zaspokajanie
ich
do powstawania nowych miejsc pracy
potrzeb
z
wykorzystaniem
możliwości
finansowania rozwoju ze środków Unii Europejskiej.
„Przez podniesienie jakości życia rozumie się istotną poprawę stanu i wzrost poczucia
bezpieczeństwa wśród obywateli, możliwość korzystania z funkcjonalnej i łatwo dostępnej
infrastruktury technicznej i społecznej, życie w czystym, zdrowym i sprzyjającym środowisku
przyrodniczym, uczestnictwo w życiu demokratycznym, uczestnictwo w kulturze i turystyce,
przynależność do zintegrowanej, pomocnej wspólnoty lokalnej, umożliwiającej lepszą
harmonizację życia rodzinnego i zawodowego oraz aktywność w ramach społeczeństwa
obywatelskiego.”
Źródło: Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
78
III.CELE STRATEGICZNE
Przeprowadzona diagnoza otoczenia strategicznego gminy i jej potencjału oraz analiza
SWOT pozwoliły na ustalenie celów strategicznych zmierzających do realizacji misji gminy
Kosakowo. Są to cele ambitne, realne i mierzalne.
Cele strategiczne
1.Zapewnienie wysokiej jakości usług publicznych świadczonych przez gminę.
2. Poprawa jakości życia na obszarze gminy.
3. Zwiększenie turystycznego zainteresowania gminą.
4. Wzrost jakości kapitału ludzkiego i aktywizacja zawodowa mieszkańców gminy.
Celom strategicznym zostały przypisane cele szczegółowe.
Cel strategiczny 1
Zapewnienie wysokiej jakości usług publicznych świadczonych przez gminę.
Cele szczegółowe
1.1.Dostarczenie wysokiej jakości usług komunalnych.
1.2.Opracowanie i wdrożenie standardów kompetencji dla pracowników.
1.3.Wdrożenie systemu zarządzania finansami.
Cel strategiczny 2
Poprawa jakości życia na obszarze gminy
Cele szczegółowe
2.1.Rozbudowa i modernizacja infrastruktury drogowej i komunikacyjnej.
2.2.Rozbudowa i modernizacja infrastruktury społecznej.
2.3.Rozbudowa i modernizacja infrastruktury sportowej i rekreacyjnej.
2.4.Rozbudowa i modernizacja infrastruktury wodno-kanalizacyjnej.
2.5.Rozbudowa i modernizacja infrastruktury transportu lotniczego.
2.6.Rozbudowa i modernizacja infrastruktury energetycznej.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
79
2.7.Budowa i modernizacja infrastruktury ochrony przeciwpowodziowej.
Cel strategiczny 3
Zwiększenie turystycznego zainteresowania gminą.
Cele szczegółowe
3.1.Rozbudowa infrastruktury turystycznej.
3.2.Opracowanie i zrealizowanie planu promocji turystycznej gminy.
3.3.Ochrona i promocja dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego.
3.4.Umacnianie tożsamości i upowszechnianie walorów kulturowych Kaszubów.
Cel strategiczny 4
Wzrost jakości kapitału ludzkiego i aktywizacja zawodowa mieszkańców gminy.
Cele szczegółowe
4.1.Poprawienie standardów jakości usług instytucji pomocy społecznej.
4.2.Podnoszenie i dostosowanie kwalifikacji pracowników do wymogów rynku pracy.
4.3.Upowszechnienie edukacji przedszkolnej.
4.4.Zbudowanie systemu staży i praktyk zawodowych w oparciu o współpracę z lokalnymi
przedsiębiorcami.
4.5.Upowszechnienie kształcenia ustawicznego jako czynnika oddziaływującego na sytuację
na rynku pracy.
4.6.Dostosowanie kwalifikacji nauczycieli do wymogów związanych ze strategicznymi
kierunkami rozwoju kształcenia i rynku pracy.
4.7.Promocja elastycznych form zatrudnienia oraz metod organizacji pracy (praca
tymczasowa, telepraca).
4.8.Wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców gminy.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
80
IV.MONITOROWANIE REALIZACJI STRATEGII
Istotnym wymogiem, stawianym dokumentom szczebla strategicznego, jest wewnętrzny
system monitorowania i ewaluacji postępów we wdrażaniu oraz osiąganiu założonych celów.
Gromadzenie i interpretacja danych dotyczących Strategii pozwala na bieżące korekty
działań komórek organizacyjnych i osób wdrażających Strategię w razie wystąpienia
nieprawidłowości.
Wdrażanie Strategii będzie się odbywać poprzez plany operacyjne lub funkcjonalne
programy działania. Istotnym elementem każdego programu jest szczegółowa projekcja
alokacji środków na poszczególne cele i działania danego programu. Celowe jest stworzenie
wokół strategii korzystnego klimatu dzięki włączeniu w proces opracowania programów
operacyjnych instytucji społecznych i gospodarczych. Szeroki horyzont, tworzony przez
szereg współdziałających instytucji, przyczyni się wydatnie do sukcesu Strategii.
Przewiduje się powołanie do życia Zespołu ds. Wdrażania Strategii. Do głównych zadań
Zespołu będzie należeć koordynowanie prac poszczególnych komórek i stanowisk
merytorycznych, by osiągnąć efekt synergii w procesie wdrażania. Zespół zostanie powołany
zarządzeniem Wójta Gminy Kosakowo.
Zespół będzie odpowiedzialny za następujące zadania:

koordynację prac instytucji, komórek i jednostek organizacyjnych urzędu gminy
zaangażowanych we wdrażanie strategii;

monitoring przebiegu realizacji strategii;

dostarczanie syntetycznych informacji o procesach i uwarunkowaniach realizacyjnych
Strategii Rozwoju dla Wójta Gminy i Przewodniczącego Rady Gminy;

nadzór nad prawidłowością realizacji Strategii.
Monitoring strategii dotyczy stałej obserwacji realizacji celów strategicznych oraz planów
operacyjnych lub funkcjonalnych programów działania.
Monitoring wdrażania strategii służy:

kontroli postępu realizacji planów operacyjnych;

obserwacji i ocenie stanu zaawansowania konkretnych projektów umożliwiającej
bieżącą identyfikację trudności w ich realizacji,
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
81

ocenę zaangażowania komórek organizacyjnych i osób odpowiedzialnych za ich
wdrażanie;

weryfikację zgodności z założonymi celami oraz

efektywność wykorzystania przeznaczonych na ich realizację środków.
Monitoring realizacji strategii powinien umożliwiać:

korygowanie działań, jeśli nie przynoszą one zamierzonych efektów;

reagowanie na zmiany sytuacji strategicznej.
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
82
SPIS TABEL
TABELA 1. DYNAMIKA PKB W LATACH 2000-2006 ....................................................................10
TABELA 2. MIESIĘCZNE WSKAŹNIKI CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH (GRUDZIEŃ
POPRZEDNIEGO ROKU=100)............................................................................................12
TABELA 3. MIESIĘCZNE WSKAŹNIKI CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH (ANALOGICZNY
MIESIĄC ROKU POPRZEDNIEGO=100) ...............................................................................13
TABELA 4. PODZIAŁ POWIERZCHNI GMINY WEDŁUG RODZAJU ZAGOSPODAROWANIA TERENÓW ....25
TABELA 5. POMNIKI PRZYRODY NA TERENIE GMINY KOSAKOWO.................................................32
TABELA 6. W IELKOŚĆ POPULACJI I ZMIANY W CZASIE ................................................................33
TABELA 7. POPULACJA GMINY Z UWZGLĘDNIENIEM PŁCI ............................................................35
TABELA 8. STRUKTURA LUDNOŚCI GMINY KOSAKOWO ..............................................................35
TABELA 9. POZIOM WYKSZTAŁCENIA LUDNOŚCI NA TERENIE GMINY KOSAKOWO .........................36
TABELA 10. DYNAMIKA BEZROBOCIA W GMINIE KOSAKOWO.......................................................37
TABELA 11. BEZROBOTNI NA TERENIE GMINY KOSAKOWO WEDŁUG OKRESU POZOSTAWANIA BEZ
PRACY ...........................................................................................................................38
TABELA 12. BEZROBOTNI NA TERENIE GMINY KOSAKOWO WEDŁUG RODZAJU WYKSZTAŁCENIA ....38
TABELA 13. BEZROBOTNI NA TERENIE GMINY KOSAKOWO WEDŁUG WIEKU .................................38
TABELA 14. STRUKTURA ZASOBÓW MIESZKANIOWYCH ..............................................................39
TABELA 15. MIESZKANIA WEDŁUG ILOŚCI IZB ............................................................................40
TABELA 16. MIESZKANIA WEDŁUG POWIERZCHNI ......................................................................41
TABELA 17. MIESZKANIA WEDŁUG POWIERZCHNI PRZYPADAJĄCEJ NA 1 OSOBĘ ..........................41
TABELA 18. MIESZKANIA WEDŁUG WYPOSAŻENIA .....................................................................41
TABELA 19. SZKOLNICTWO NA TERENIE GMINY KOSAKOWO ......................................................43
TABELA 20. STRUKTURA AGRARNA GOSPODARSTW ..................................................................47
TABELA 21. POWIERZCHNIA ZASIEWÓW ...................................................................................48
TABELA 22. ZWIERZĘTA HODOWLANE ......................................................................................49
TABELA 23. PODMIOTY GOSPODARCZE ZAREJESTROWANE W SYSTEMIE REGON W LATACH 20022006. ............................................................................................................................50
TABELA
24.
STRUKTURA
PODMIOTÓW
GOSPODARCZYCH
ZAREJESTROWANYCH NA TERENIE GMINY
WEDŁUG
SEKCJI
PKD
KOSAKOWO W LATACH 2002-2006 (SEKTOR
PRYWATNY) ....................................................................................................................51
TABELA 25. FORMA PRAWNA PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI W SEKTORZE PRYWATNYM NA TERENIE
GMINY KOSAKOWO W LATACH 2002-2006 ........................................................................52
TABELA
26.
ILOŚĆ
ZAREJESTROWANYCH
PODMIOTÓW
GOSPODARCZYCH
NA
10
TYS.
MIESZKAŃCÓW ...............................................................................................................53
TABELA 27. W SKAŹNIK AKTUALNEJ AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ (PEAI)..................................53
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
83
TABELA 28. STRUKTURA DOCHODÓW BUDŻETU GMINY KOSAKOWO W LATACH 2003-2006 (W %).
.....................................................................................................................................56
TABELA 29. UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH KATEGORII DOCHODÓW W DOCHODACH WŁASNYCH GMINY
(W %). ...........................................................................................................................57
TABELA 30. UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH CZĘŚCI SUBWENCJI OGÓLNEJ W OGÓLNEJ KWOCIE
SUBWENCJI (W
%) .........................................................................................................59
TABELA 31. UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH KATEGORII DOTACJI W DOCHODACH GMINY (W %). .........60
TABELA 32. STRUKTURA WYDATKÓW BUDŻETU GMINY KOSAKOWO W LATACH 2003-2006. .........61
TABELA 33. ZESTAWIENIE PRACOWNIKÓW URZĘDU GMINY W KOSAKOWIE WEDŁUG ZAJMOWANYCH
STANOWISK PRACY Z PODANIEM ROKU URODZENIA, PŁCI I WYKSZTAŁCENIA
........................64
TABELA 34. SZANSE I ZAGROŻENIA DLA ROZWOJU GMINY ..........................................................74
TABELA 35. MOCNE I SŁABE STRONY GMINY .............................................................................76
SPIS WYKRESÓW
W YKRES 1. ZAGOSPODAROWANIE TERENÓW NA OBSZARZE GMINY KOSAKOWO .........................25
W YKRES 2. LICZBA LUDNOŚCI NA TERENIE GMINY KOSAKOWO W LATACH 1997-2006 .................34
W YKRES 3. RUCH NATURALNY LUDNOŚCI NA TERENIE GMINY KOSAKOWO W LATACH 1997-2006 34
W YKRES 4. W YKSZTAŁCENIE LUDNOŚCI NA TERENIE GMINY KOSAKOWO ....................................36
W YKRES 5. LICZBA BEZROBOTNYCH NA TERENIE GMINY KOSAKOWO .........................................37
W YKRES 6. STAN SUBSTANCJI MIESZKANIOWEJ NA TERENIE GMINY KOSAKOWO .........................40
W YKRES 7. STRUKTURA AGRARNA GOSPODARSTW W GMINIE KOSAKOWO .................................48
W YKRES 8. LICZBA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH ZAREJESTROWANYCH W SYSTEMIE REGON W
LATACH 2002-2006 ........................................................................................................50
W YKRES 9. DOCHODY BUDŻETU GMINY KOSAKOWO W LATACH 2003-2006................................56
W YKRES 10. DOCHODY WŁASNE GMINY KOSAKOWO ................................................................58
W YKRES 11. DOCHODY GMINY Z UDZIAŁU W PODATKACH DOCHODOWYCH .................................58
W YKRES 12. DOCHODY Z MAJĄTKU GMINY ...............................................................................59
W YKRES 13. DOCHODY GMINY Z TYTUŁU SUBWENCJI OGÓLNEJ .................................................60
W YKRES 14. DOCHODY GMINY KOSAKOWO Z TYTUŁU DOTACJI..................................................61
W YKRES 15. W YDATKI GMINY KOSAKOWO W LATACH 2003-2006 .............................................62
W YKRES 16. ZESTAWIENIE DOCHODÓW I WYDATKÓW GMINY KOSAKOWO W LATACH 2003-2006 .63
W YKRES 17. PRACOWNICY URZĘDU GMINY KOSAKOWO WEDŁUG PŁCI ......................................70
W YKRES 18. PRACOWNICY URZĘDU GMINY WEDŁUG WIEKU .....................................................71
W YKRES 19. W YKSZTAŁCENIE PRACOWNIKÓW URZĘDU GMINY KOSAKOWO ..............................71
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
84
SPIS RYSUNKÓW
RYSUNEK 1. POŁOŻENIE GMINY KOSAKOWO ............................................................................24
RYSUNEK 2. PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY GMINY KOSAKOWO ....................................................26
RYSUNEK 3. STRUKTURA ORGANIZACYJNA URZĘDU GMINY W KOSAKOWIE ................................72
WESTMOR CONSULTING
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOSAKOWO NA LATA 2007- 2013
85