Akredytacja

VIII Sympozjum naukowo-szkoleniowe „Bezpieczna Sterylizatornia”
Katowice, 24 czerwca 2014 r.
Centralna Sterylizatornia
jako jednostka akredytowana
Olga Rakowska
Centralna Sterylizatornia
Szpital Śląski w Cieszynie
Przystępując do procesu akredytacyjnego
należy przyjąć, że wszyscy pracownicy szpitala zmierzą się
z ogromem pracy i zaangażowania w:
●
aktualizowaniu / przyswajaniu
(wiedzy, procedur, zarządzeń),
●
ulepszaniu
(działań, dostępu do świadczeń),
●
usprawnianiu
(poszczególnych czynności, zadań),
●
modyfikowaniu
(przyzwyczajeń, nawyków),
●
modernizowaniu
(infrastruktury),
●
dostosowaniu
(usług do potrzeb klienta/pacjenta)
●
uzyskaniu
(właściwych efektów terapeutyczno-opiekuńczych
i zadowolenia pacjenta).
Proces akredytacyjny
●
Praca zbiorowa, oceniana cząstkowo,
●
Egzamin dla Szpitala i pracowników,
●
Narzędzie do wystawienia oceny,
●
Świadectwem z notą pozytywną jest
Certyfikat Akredytacyjny.
Akredytacja:
/uwierzytelnienie/ – dobrowolne przystąpienie
placówki opieki zdrowotnej do oceny jakości swoich
usług przez niezależną, bezstronną jednostkę
akredytacyjną.
accredito (łac.) – zawierzać, zaufać
credo
(łac.) – wiara
Czym jest jakość:
Stopień doskonałości, oceniany przez użytkownika
– Platon,
●
●
●
●
Zgodność z wymaganiami
– P. B. Crosby,
Stopień uwolnienia wyrobu od wad i błędów
– koncepcja japońska,
Spełnienie potrzeb i oczekiwań klienta
– Międzynarodowe Normy Jakości ISO 9000
(obecnie ISO 9001:2000).
Normy ISO - Systemy zarządzania jakością
●
określają wymagania organizacyjne
(w tym materiały i urządzenia)
konieczne do produkcji lub świadczenia usług
wysokiej jakości,
●
działania oparte na standardach zarządzania
jakością, są:
–
odpowiednio udokumentowane,
–
dostosowane do aktualnych przepisów.
Certyfikat ISO
Może otrzymać:
●
●
każde: przedsiębiorstwo, firma,
osoba fizyczna lub organizacja,
zajmujace się:
produkcją, handlem, usługami,
wybrana procedura lub komórka organizacyjna.
Akredytacja
●
●
●
Kompleksowe Zarządzanie Jakością.
Ocena stopnia zgodności działań danej placówki
medycznej ze standardami akredytacyjnymi.
Ocenianiane są wszystkie komórki
organizacyjne danego szpitala.
Standardy akredytacyjne:
●
●
●
nakierowane są na poprawę jakości:
● usług,
● opieki,
● bezpieczeństwa pacjenta,
umożliwiają wszechstronną ocenę działań,
dostosowują poziom opieki i usług do wymogów
krajowych i międzynarodowych.
Akredytacja placówki medycznej
stanowi dowód:
●
●
●
zaufania instytucji akredytującej,
spełniania wymogów Standardów
Akredytacyjnych,
świadczenia usług w oparciu o wyżej wymienione
standardy.
Historia:
Stany Zjednoczone:
●
●
●
początek XX w. słowo akredytacja
pojawia się w ocenie oddziałów chirurgicznych,
1951 r. - powołanie Komisji Wspólnej ds.
Akredytacji Szpitali,
1987 r. - poszerzenie obszaru działania w. w. i
przemianowanie na Komisję Wspólną ds. Akredytacji
Organizacji Opieki Zdrowotnej (JCAHO).
Historia cd.
Świat: USA, Kanada, Australia
Europa:
1990 r., Wielka Brytania
pierwszy program akredytacyjny CASPE,
●
●
Katalonia (Hiszpania)
Historia cd.
Polska:
●
●
1997 r. - pierwsze zgoszenia szpitali o przystąpienie
do procesów akredytacyjnych,
1998 r. - powstanie:
●
Ośrodka Akredytacyjnego,
●
opracowanie Programu Akredytacji Szpitali,
●
powołanie zespołów wizytujących.
Kolejność przystępowania do programów
akredytacyjnych:
1997 r. - Czechy
1998 r. - Polska, Szwajcaria
1999 r. - Francja, Litwa, Holandia, Włochy
2000 r. - Portugalia
2001 r. - Niemcy, Bułgaria
2002 r. - Dania, Irlandia, Kirgistan
2003 r. - Bośnia
2004 r. - Chorwacja
Liczba akredytowanych szpitali:
(stan na 2010 r.)
●
●
●
●
●
100%
90%
30%
20%
17%
- Korea Pd, Kazachstan, Francja
- USA
- Japonia
- Czechy
- Polska
●
●
97 szpitali
po 12 w woj. śląskim i warmińsko – mazurskim
(wg CMJ)
●
1% - Indie
(za: Kutryba B., Kutaj-Wąsikowska H.; w: Centrum
w Ochronie Zdrowia; K-w; Medycyna Praktyczna 2012/10.)
Monitorowania
Jakości
Misja Programu Akredytacji w Polsce:
„Poprawa jakości opieki zdrowotnej
świadczonej społeczeństwu polskiemu.”
Eksperci Centrum Monitorowania Jakości
w Ochronie Zdrowia
celem doskonalenia opieki szpitalnej stworzyli
Zestaw Standardów Akredytacyjnych
składających się z 15 działów obejmujących m.in.:
●
bezpośrednią opiekę nad pacjentem,
●
rodzaje i organizację świadczonych usług,
●
funkcjonowanie i zarządzanie szpitala.
Zestaw Standardów Akredytacyjnych:
●
●
●
●
●
●
●
●
●
Ciągłaść Opieki
(CO)
Prawa Pacjenta
(PP)
Ocena Stanu Pacjenta
(OS)
Opieka nad Pacjentem
(OP)
Kontrala Zakażeń (KZ)
Zabiegi i Znieczulenia
(ZA)
Farmakoterapia
(FA)
Laboratorium
(LA)
Diagnostyka Obrazowa
(DO)
Odżywianie
(OD)
Poprawa Jakości i
Bezpieczeństwo Pacjenta
(PJ)
Zarządzanie Ogólne (ZO)
Zarządzanie Zasobami
Ludzkimi
(ZZ)
Zarządzanie Informacją
(ZI)
Zarządzanie Środowiskiem
Opieki
(ŚO)
Przykładowe powinności wynikające ze
standardów akredytacyjnych:
●
Prawa Pacjenta (PP)
Wszyscy zatrudnieni w szpitalu, mający kontakt z chorymi,
są zapoznani z prawami pacjenta. Tematyka ta powinna stanowić
element regularnych spotkań kadry lekarskiej i pielęgniarskiej.
Rozdz. 4, Art. 13.
Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw
Pacjenta
z 6 XI 2008 r.
(Dz.U.11.113.657)
Pacjent ma prawo do zachowania w tajemnicy przez osoby
wykonujące zawód medyczny, w tym udzielające mu świadczeń
zdrowotnych, informacji z nim związanych, a uzyskanych w
związku z wykonywaniem zawodu medycznego.
Przykładowe powinności wynikające ze standardów
akredytacyjnych cd.
●
Zabiegi i Znieczulenia (ZA):
Sprzęt do znieczulania i zabiegów systematycznie sprawdzany.
(np.: zestawy narzędziowe, osprzęt, laryngoskopy, resuscytatory Ambu)
●
Zarządzanie Ogólne (ZO):
●
Misja szpitala i cele zakładu znane pracownikom.
Zarządzenia i procedury łatwo dostępne
w poszczegulnych jednostkach organizacyjnych.
●
(Pracownicy powinni je znać i stosować.)
Stałe podnoszenie kwalifikacji pracowników
wkalkulowane w politykę zakładu.
●
Przykładowe powinności wynikające ze standardów
akredytacyjnych cd.
●
Zarządzanie Informacją (ZI)
Dokumentacja: czytelna, kompletna i autoryzowana.
●
Zarządzanie Środowiskiem Opieki (ŚO)
●
●
●
Szpital powinien spełniać wymogi p/ poż, oraz posiadać
plan ewakuacji.
Konserwacja i serwisowanie urządzeń medycznych
planowa i zgodnie z zaleceniami producenta.
Gospodarka odpadami.
Kontrola Zakażeń (KZ)
●
Dział poświęcony minimalizowaniu ryzyka występowania
zakażeń u pacjentów i personelu.
●
Jeden z najważniejszych kryteriów oceny jakości opieki.
●
Obejmuje wymogi dotyczące:
programu pracy zespołu ds. kontroli zakażeń,
● opracowania i wdrożenia procedur higienicznych,
● szkoleń personelu,
● monitorowania i analizowania danych o zakażeniach,
● działań naprawczych zmierzających do redukcji ryzyka
zakażeń.
●
Kontrola Zakażeń (KZ) cd.
Procedury zmierzające do redukowania ryzyka zakażeń
powinny obejmować m.in:
●
mycie i dezynfekcję rąk, powierzchni i sprzętu,
●
mycie, dezynfekcję i sterylizację sprzętu medycznego,
●
postępowanie z bielizną szpitalną,
●
stosowanie środków ochrony osobistej, szczepienia,
postępowanie poekspozycyjne,
●
kryteria rozpoznawania zakażeń (w tym miejsca operowanego),
●
monitorowanie i rozpoznawanie ognisk epidemicznych,
●
uczestnictwo personelu w szkoleniach dotyczących
zakażeń.
Kontrola Zakażeń (KZ) cd.
„Zapobiegnie zakażeniom jest zadaniem
wszystkich
zatrudnionych w szpitalu.”
KZ 1.5 Mycie, dezynfekcja i sterylizacja
sprzętu medycznego
W rozdziale określono co należy uwzględnić w procedurach
dotyczących
reprocesowania
wyrobów
medycznych
wielokrotnego użytku, jako źródła potencjalnego zakażenia:
●
rodzaj mycia, dezynfekcji i sterylizacji z podziałem na
kategorie sprzętu medycznego,
●
miejsce wykonywania,
●
etapy reprocesowania od dezynfekcji wstępnej
po sterylizację dla każdego typu sprzętu
(nie uwzględniono transportu),
●
metody kontrolowania prawidłowego i efektywnego
stosowania procedury,
●
odpowiedzialność za wykonanie procedury.
Opracowując procedury dla SC należy uwzględnić
m.in. aktualne:
●
Przepisy:
●
●
●
●
Wytyczne:
●
●
●
●
Ustawa o wyrobach medycznych z 20 maja 2010 r.
Rozporządzenie ministra zdrowia z 2 lutego 2011 r. w sprawie wymagań, jakim
powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i
urządzenia zakładu opieki zdrowotnej.
Dyrektywa Rady Europy 93/42/EEC dotycząca wyrobów medycznych
(z późn. zmianami Dyrektywa 2007/47/WE Parlamentu Europejskiego i Rady).
Ogólne wytyczne 2011 r. sterylizacji wyrobów medycznych.
Czyszczenia i dezynfekcji w endoskopii gastroenterologicznej 2008 r.
Instrukcje:
● obsługi urządzeń (autoklawów, myjek-dezynfektorów, zgrzewarek itp.)
● reprocesowania narzędzi chirurgicznych i sprzętu
medycznego
(Aesculap, Atmed, Chifa, Elite, Olympus, Synthes itd.)
● stosowania i karty charakterystyki środków dezynfekcyjnych
Poradniki (m. in.: Przygotowanie instrumentarium medycznego; wyd. 8; DaimlerstraBe 2;
Morfelden-Walldorf 2006 r.)
●
Zalecenia ekspertów (str int.: sterylizacja.org.pl; shl.org.pl; pspe.pl; zakazenia.org.pl )
●
Normy dotyczące aspektów sterylizacji.
Przykładowe procedury dla CS:
(aktualizacja co 2-3 lata)
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
Przygotowanie i przekazywanie narzędzi chirurgicznych i sprzętu med.
do CS.
Opracowywanie narzędzi i sprzętu medycznego w CS.
Przygotowanie autoklawów parowych do pracy i kontrola procesu
sterylizacji.
Zwalnianie materiału sterylnego.
Postępowanie w przypadku zakłóceń pracy autoklawów, awarii, pożaru.
Przygotowanie do pracy sterylizatora tlenkiem etylenu.
Kontrola procesu i zwalnianie materiału po sterylizacji tlenkiem etylenu.
Przygotowanie i zwalnianie stanowisk pracy w CS.
Czyszczenie autoklawów parowych.
Postępowanie z pojemnikami i wózkami transportowymi CS.
Transport materiału do/z CS.
Okres przechowywania pakietów wysterylizowanych w CS.
Opracowanie akcesoriów endoskopowych.
(...)
Przykładowa dokumentacja CS:
●
●
●
●
●
●
●
●
●
Narzędzia i sprzęt przekazane na stronę dezynfekcyjną.
Opracowanie narzędzi np. w Myjce – Dezynfektorze ...
Kontrola autoklawów testami Bowie – Dick; biologicznymi.
Protokół procesu sterylizacji.
Miesięczne zestawienie procedur wykonanych
dla poszczególnych jednostek.
Metryczka dla sprzętu o określonej krotności używania.
Kalendarz raportów.
Zeszyt:
● zastosowanych środków myjących, dezynfekcyjnych,
● kontroli wykrywającej pozostałości białkowe,
● zwrotów np. sprzętu z wykrytymi wadami, uszkodeniami,
● ekspozycji na czynnik potencjalnie zakaźny.
(...)
Wizytatorzy Akredytacyjni:
●
●
●
Dokonują oceny w skali punktowej za dostowanianie
danej komórki organizacyjnej do wymogów standardów.
Sporządzają raport, wyniki oceny zakładu przedstawiają
Radzie Akredytacyjnej.
Rada Akredytacyjna, po procentowym określeniu
spełnienia standardów, podejmuje uchwałę dotyczącą
rekomendacji Ministrowi Zdrowia o udzieleniu lub
odmowie udzielenia akredytacji danej jednostce
świadczącej usługi zdrowotne.
Wizytatorzy akredytacyjni w zakresie punktu KZ 1.5
Mycie, dezynfekcja i sterylizacja sprzętu medycznego
●
●
●
●
dokonują przeglądu dokumentacji,
przeprowadzają wywiad z zespołem ds. kontroli zakażeń
i personelem,
przeprowadzają bezpośrednią obserwację,
przydzielają właściwą ilość punktów:
5 pkt. – za wdrożenie procedur mycia, dezynfekcji i
sterylizacji
sprzętu medycznego oraz nadzór nad ich
wykonaniem,
3 pkt. – gdy powyższe procedury są realizowane częściowo
lub brak nad nimi nadzoru,
1 pkt – gdy nie wdrożono takich procedur.
–
–
–
Akredytacja cd.
●
●
●
Wymogiem koniecznym do uzyskania akredytacji,
jest spełnienie min. 75% standardów akredytacyjnych.
Certyfikat akredytacyjny jest przyznawany na okres 3 lat.
Ponowne otrzymanie certyfikatu wiąże się z ponownym
uruchomieniem procedury przeglądu komisji
akredytacyjnej.
Korzyści wynikające z Akredytacji:
Dla Pacjenta i Społeczeństwa:
●
wzrost zaufania do danej jednostki ochrony zdrowia,
●
polepszenie stanu zdrowia i bezpieczeństwa,
●
satysfakcjonujące efekty terapii i opieki.
Korzyści wynikające z Akredytacji cd.
Dla Zakładu:
●
zmiana świadomości pracowników na rzecz poprawy jakości
udzielanych świadczeń i sprawowanej opieki,
●
ulepszenie współpracy i komunikacji w szpitalu m.in. dzięki
powołaniu zadaniowych zespółów: ds. Jakości, Zakażeń,
Terapeutycznych itd.,
●
●
●
przejrzystość działań potwierdzona dokumentacją,
wzmocnienie pozycji na rynku usług medycznych,
konkurencyjność,
zwiększenie szans na uzyskanie korzystniejszego kontraktu
na wykonywanie świadczeń zdrowotnych finansowanych przez
Narodowy Fundusz Zdrowia.
Korzyści wynikające z Akredytacji cd.
Dla Pracowników:
●
podnoszenie kwalifikacji,
●
wzrost świadomości,
●
zmiana nawyków i przyzwyczajeń,
●
poczucie odpowiedzialności i wpływu na jakość efektów
pracy,
●
planowość działań,
●
poprawa warunków pracy,
●
możliwość stosowania nowych technologii,
●
zwiększony poziom bezpieczeństwa,
●
poczucie satysfakcji,
●
większy prestiż zawodowy.
Wnioski - istotne dla CS:
●
●
●
Akredytacja zobowiązuje wszystkich pracowników do
znajomości i przestrzegania zasad, procedur, standardów itp.
obowiązujących w szpitalu i w poszczególnych jednostkach
organizacyjnych.
Zasady dekontaminacji i reprocesowania sprzętu medycznego
powinny być znane nie tylko pracownikom Centralnej
Sterylizatorni ale również użytkownikom.
Jakość wynika z kompleksowego działania wszystkich
zatrudnionych w szpitalu, opartego na wymianie koniecznych
informacji, współpracy i wzajemnym poszanowaniu.
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę