Karta pracy nr 2

Karta pracy nr 2:
Historia proroka Mahometa według źródeł muzułmańskich
Był członkiem plemienia Kurajszytów z rodu Haszymidów (ród Banu Haszim),
zamieszkującego i handlującego w Mekce. Miał trudne dzieciństwo. Urodził się jako
pogrobowiec – ojciec, Abd Allah ibn `Abd al-Muttallib, zmarł w trakcie wyprawy handlowej
do Syrii zanim Mahomet przyszedł na świat. Natomiast matka, Amina, zmarła, gdy miał on
6 lat. Wychowaniem chłopca zajęli się wtedy: najpierw dziadek Abd Al-Muttalib, a następnie
stryj Abu Talib, który był zamożnym kupcem.
Z czasem, gdy dorósł, Mahomet zaczął pełnić funkcję pomocnika karawan. Został zauważony
i zatrudniony przez Chadidżę, zamożną kobietę, która handlowała na szlaku między Mekką
i Syrią. Po jakimś czasie, już jako wdowa, ale wciąż zamożna, kobieta zaproponowała o 15 lat
młodszemu Mahometowi ślub.
Pytania do tekstu:

Z okolic jakiego miasta pochodził Mahomet?

Czym zajmował się Mahomet od najmłodszych lat?
Okres mekkański 610 – 622
Rokrocznie Mahomet udawał się do pobliskiej jaskini Al-Hira, gdzie przez miesiąc oddawał
się rozmyślaniom. W 610 roku, w miesiącu zwanym ramadan (9 miesiącu księżycowego
kalendarza), około 27 dnia, Mahomet ujrzał we śnie Dżibrila (archanioła Gabriela), który
przekazał mu kilka wersów i kazał je recytować (stały się później początkiem 96. sury
Koranu).
Mahomet zrozumiał, że Dżibril jest posłannikiem Boga i stopniowo, w miarę kolejnych
objawień, zaczynał też rozumieć, że jemu samemu przypadła rola proroka i pierwszego
misjonarza nowej monoteistycznej wiary – islamu.
Pierwsze objawienia miały miejsce w jaskini, ale kolejne zdarzały się już w miejscach
publicznych i trwały nieustannie aż do śmierci Mahometa w 632 roku. Na podstawie
objawień – przekazywanych ustnie, potem spisywanych – powstała święta księga islamu,
Koran.
Chadidża podtrzymywała duchowo Mahometa w jego prorokowaniu (sam Prorok ponoć był
zrazu podejrzliwy i przypisywał "głosy" Szatanowi), stała się też pierwszą wyznawczynią
nowego objawienia. Kolejnymi wyznawcami byli inni bliscy Mahometa oraz przypadkowi
ludzie. Stopniowo wiara rozprzestrzeniała się poza ten krąg.
Pojawieniem się i rozwojem nowej wiary zaniepokojona była arystokracja Mekki, z jednej
strony z powodu jawnych ataków Mahometa, a z drugiej w obawie przed upadkiem kultów
politeistycznych, który spowodowałby utratę znaczenia religijnego i ekonomicznego Mekki,
będącej dużym centrum pielgrzymkowym. Z tych powodów arystokraci z Mekki zaczęli
prześladować wyznawców nowej religii.
Około 615 – 617 roku Mahomet, by chronić swoją niewielką gminę, wysłał ją na emigrację
do Abisynii – tzw. mała hidżra. Ówczesny chrześcijański władca Etiopii przyjął ich życzliwie.
Mahomet rozpoczął rozmowy z mieszkańcami Jasribu, miasta leżącego na północ od Mekki,
nazwanego później Medyną. Medyńczycy wydawali się być przychylni, gdyż wśród nich byli
już wyznawcy innej monoteistycznej wiary – żydzi (Jasrib był w owym czasie najsilniejszym
ośrodkiem judaizmu na Półwyspie Arabskim), a Mahometa byli skłonni traktować jako
nowego proroka. Mahomet mógł też stać się (i stał się) arbitrem między skłóconymi
plemionami Jasribu (plemiona Al-Aus i Al-Chazradż).
Pytania do tekstu:

W jakich okolicznościach Mahomet został prorokiem?

Gdzie Mahomet początkowo głosił swoje objawienia?

Dlaczego Mahomet musiał uchodzić z Mekki i gdzie się udał?
Okres medyneński 622 – 632
W 622 roku kończą się rozmowy i następuje stopniowa, ale zakończona jeszcze w tym
samym roku, emigracja muzułmanów z Mekki do Jasribu. Ten ważny dla wyznawców islamu
moment nazywany jest hidżrą (wywędrowaniem), a sam Jasrib zaczął być od tego momentu
nazywany Medyną (arab. Madinat an-Nabi), czyli miastem Proroka (według potocznej
etymologii).
Mahomet organizując w Medynie gminę, reformował także i całe miasto. Wtedy powstała
tzw. konstytucja medyneńska, regulująca prawa wszystkich grup mieszkających w Medynie,
a w szczególności zapewniająca im respektowanie tradycyjnych praw zwyczajowych. Jednak
obok poszanowania tradycji pojawił się też zapis, że w przypadku przewlekłych sporów
ostatecznymi "rozjemcami" powinni być Bóg i jego Prorok.
Przypuszcza się, że Mahomet zabiegał o status proroka także wśród żydów i chrześcijan,
a sobie wyznaczał rolę odnowiciela istniejących monoteizmów, jednak zabiegi te zakończyły
się fiaskiem. Mahomet, pragnąc by Mekka była najważniejszym miastem nowej religii, a akże
prawdopodobnie z chęci zemsty za upokorzenia, które spotkały go ze strony ziomków
Kurajszytów, rozpoczął walkę z Mekką.
W 624 roku odbyła się pierwsza bitwa z mekkańczykami w okolicy Badr (około 1000
mekkańczyków zostało pokonanych przez około 300 medynejczyków) – o tej bitwie mowa
w drugiej surze Koranu (ponoć miały w niej pomagać moce anielskie).
Bitwy stanowiły dobry pretekst, by oskarżać o zdradę któreś z żydowskich plemion
zamieszkujących Medynę i by wypędzić je lub nawet wymordować, jak to było w przypadku
plemienia Banu Kurajza. Jest to okres, gdy nieustannie rośnie autorytet religijny i społeczny
Mahometa, który wykazuje się zręcznością negocjatorską, a treść jego objawień zaczyna mieć
charakter coraz bardziej praktyczny i dotyczy zasad życia społecznego, prawa karnego,
a także obowiązków plemion podbitych. W tym okresie należy też szukać podwalin
pierwszego państwa muzułmańskiego.
Pytania do tekstu:

Dlaczego rok 622 wyznacza początek nowej ery w historii Islamu?

W jakim celu Mahomet chciał powrócić do Mekki?

Jak w tamtym okresie Arabowie zaczęli postrzegać Mahometa? Jaką funkcję zaczynał
on pełnić?
Powrót do Mekki
W 628 roku obie strony, zmęczone walką, zawarły pokój w Al-Hudajbijji – Mahomet mógł
wkroczyć do Mekki. Ustanowione też zostały prawa jej mieszkańców oraz prawa
muzułmanów-pielgrzymów.
Pokój z Mekką umożliwił Mahometowi podejmowanie innych wypraw wojennych
i rozszerzanie strefy wpływów nowej wiary. Mahomet podbił wiele oaz na Półwyspie
Arabskim, w tym wiele żydowskich. Próbował złupić także ośrodki handlowe w należącej do
Bizancjum Palestynie, jednak bez większych zdobyczy.
W 632 roku Mahomet ostatecznie opanował Mekkę zacierając ślady politeistycznych wierzeń.
Potem odbył triumfalną pielgrzymkę, która okazała się jego ostatnią i nazywana jest
pielgrzymką pożegnalną (hadżdż al-wada) – miesiąc później Mahomet zmarł.
Prorok nie zostawił testamentu, a w szczególności nie określił swojego następcy, który miałby
przewodzić wspólnocie, którą stworzył. Pierwszym następcą Mahometa (kalifem) został teść
Mahometa, Abu Bakr, ojciec ukochanej żony, Aiszy (po śmierci Chadidży Mahomet żenił się
jeszcze wielokrotnie). Na niego zgodziła się niemal cała wspólnota.
Pytania do tekstu:

Jaki był koniec działalności Mahometa?

Jaki przyniosła ona skutek?