Globalne zmiany środowiska naturalnego

KARTA MODUŁU
Nazwa modułu:
Globalne zmiany środowiska naturalnego
Global changes in natural environment
Kierunek: IŚ
Rok studiów: II
Semestr: 3
Kod modułu:
Rodzaj modułu: wybieralny
Punktacja ECTS: 1
Jednostka realizująca moduł
Instytut Zaopatrzenia w Wodę i Ochrony Środowiska
Kierownik modułu
dr inż. Anna Czaplicka-Kotas
Skład zespołu dydaktycznego
dr inż. Anna Czaplicka-Kotas,dr inż. Ewa Szalińska
Struktura modułu:
• Wykłady:
• Praca własna studenta
15 godz/sem
10 godz/sem
Słowa kluczowe: zanieczyszczenia antropogeniczne, zanieczyszczenia naturalne, zmiany w oceanach, zmiany
klimatyczne, dziura ozonowa, efekt cieplarniany
Cele i efekty kształcenia:
Celem modułu jest przekazanie wiedzy związanej z aspektami globalnych zmian zachodzących w środowisku
naturalnym.
Efekty kształcenia:
• zaznajomienie z krążeniem pierwiastków (węgla, azotu, fosforu, siarki) w przyrodzie pomiędzy
atmosferą, glebą i wodą;
• rozumienie przebiegu procesów krótko- i długoterminowych zachodzących w środowisku,;
• umiejętność odróżnienia tła naturalnego i zanieczyszczeń antropogenicznych obecnych w środowisku;
• znajomość najnowszych odkryć dotyczących zmian zachodzących w środowisku o charakterze
globalnym np.: zmiany zachodzące w oceanach i ich wpływ na klimat ziemski, dziura ozonowa, efekt
cieplarniany, zmniejszenie produkcji tlenu w wyniku wycinania lasów tropikalnych;
• rozumienie powiązań między zjawiskami globalnymi a ingerencją człowieka w środowisko;
• zaznajomienie ze skutkami ingerencji człowieka w środowisko naturalne powodujących globalne
zmiany środowiska na kuli ziemskiej oraz sposobach przeciwstawiania się tym zmianom.
Program wykładów:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Krążenie wody w przyrodzie -1h
Obieg węgla, azotu, fosforu, siarki w przyrodzie pomiędzy atmosferą, glebą i wodą – 4h.
Zanieczyszczenia naturalne i antropogeniczne. Procesy krótko- i długoterminowe – 1h.
Zmiany stężenia gazów cieplarnianych, a w szczególności CO2, w atmosferze i ich wpływ na
temperaturę (wycinanie lasów tropikalnych, stosunki izotopów C, spalanie paliw) – 3h.
Zmiany zachodzące w oceanach i ich wpływ na klimat - 2h.
Wpływ zmian klimatycznych na przebieg historii człowieka – 1h.
Próby nuklearne w atmosferze. Rozprzestrzenianie się radioizotopów – 1h.
Krążenie metali w przyrodzie ze szczególnym uwzględnieniem rtęci – 1,5h.
Rozprzestrzenianie się związków organicznych w przyrodzie – 0,5h.
Moduły, których zaliczenie warunkuje podjęcie przedmiotowego kursu:
Biologia i ekologia, Chemia, Fizyka, Geologia i hydrogeologia, Podstawy inżynierii środowiska, Hydrologia i
meteorologia
Forma zaliczenia modułu:
• Wykładu - zaliczenie pisemne
Podręczniki, skrypty, pomoce dydaktyczne:
•
Acidification and air pollutions, 1993, Wyd. Swedish Environmental Protection Agency
•
Adger W. Neil, Brown K., Wiley J.& Sons, Land Use and the Causes of Global WarmingBaird, C.,
1995. Environmental Chemistry. W.H. Freeman and Company, N.Y. 484 p.
•
Berner, E.K. et R.A. Berner, 1996. Global environment. Water, Air and Geochemical Cycles. Prentice
Hall,New Jersey, 376p
•
Bright M., Zanieczyszczenie oceanów, Wyd. Almapress, 2000
•
Bright M., Wilgotne lasy równikowe, Wyd. Almapress, 2000
•
Broecker, W.S. et T.-H. Peng, 1982. Tracers in the Sea. Lamont-Doherty Geological Observatory,
Columbia University, Palisades, New York, 690 p.
•
Broecker, W.S., 1985, How to Build a Habitable Planet.Lamont-Doherty Geological Observatory,
Columbia University, Palisades, New York, 292 p.
•
Butcher, S.S., Charlson, R.J., Orians, G.H., Wolfe, G.V. (editors), 1992. Global Biogeochemical Cycles.
Academic Press, London, 377 p
•
Czaja S., 1998, Globalne zmiany klimatyczne, Wyd. Ekonomia i środowisko
•
Emiliani, C., 1992. Planet Earth. Cosmology, Geology, and the Evolution of Life and Environment.
Cambridge University Press, Cambridge, 719p
•
Faure, G., 1991. (1998, 2nd edition) Principles and Applications of Inorganic Geochemistry. Macmillan
Publish. Company, New York, 626 p.
•
Goudie, A., 1992. Environmental change. Clarendon Press, Oxford, 329.
•
Gworek i Mocka (red.), 2001, Obieg pierwiastków w przyrodzie t. I i II, Wyd. Instytutu Ochrony
Środowiska, Warszawa
•
http:/www.bbc.co.uk/sn/climateexperiment/
•
Jacobson, M.C., Charlson, R.J., Rodhe, H., Orians, G.H. 2000. Earth system science. International
Geophysics Series 72, Academic Press, San Diego. 523p
•
Kabata-Pendias A., Pendias H., 1999, Biogeochemia pierwiastków śladowych, PWN, Warszawa
•
Kundrewicz Z. W., Radziejewski M., 2002, Detekcja zmian klimatu i procesów hydrologicznych, Wyd.
Sorus
•
Lerman, A., 1979. Geochemical Processes. Water and Sediment Environments. Wiley & Sons, New
York, 481 p.
•
Lovelock, J.E., 1987. GAIA, A New Look at Life on Earth. Oxford University Press, Oxford, 157 p.
•
Manecki A., 1993, Globalne, kontynentalne i lokalne zanieczyszczenia atmosfery, wyd. AGH
•
Niedzialski J., Gierczak T., 1992, Dziura ozonowa – przyczyny i następstwa, Wyd. PLJ, Warszawa
•
O'Neill, P., 1993. Environmental Chemistry. 2nd ed. Allen & Unwin, Londres, 268 p.
•
Sadowski A., 2001, Trzeci raport rządowy dla konferencji stron ramowej konwencji Narodów
Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, Warszawa, Wyd. Instytut Ochrony Środowiska
•
Schlesinger, W.H., 1991. Biogeochemistry. An analysis of global change. Academic Press. San Diego,
443 p.
•
Skiner, B.J., Porter, S.C., 1995. The Blue Planet. An itroduction to earth system science. John
Wiley&Sons, New York, 493p
•
Schellnhuber H. J., 2006, Avoiding dangerous climate Change, Cambridge Uniwersity Press
•
Tardy, Y., 1986. Le cycle de l'eau: climats, paléoclimats et géochimie globale. Masson, Paris, 338 p.
•
Périodiques:
Nature, Science, Global Biogeochemical Cycles