Małe dziecko w nowym środowisku- rozwój kompetencji społecznych
advertisement
Znaczenie wspomagania dla rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym. mgr Ilona Kwiatkowska Wczesne dzieciństwo • Wczesne dzieciństwo – definiowane jako okres od urodzenia do 8 roku życia dziecka – od wielu lat znajduje się w centrum zainteresowań nie tylko psychologów i pedagogów, ale także polityki oświatowej i społecznej. • Podkreśla się znaczenie pierwszych lat życia w późniejszym rozwoju człowieka i potencjału rozwojowego tkwiącego we wczesnym dzieciństwie. • Na całym świecie dostrzega się, jak ważna jest wczesna stymulacja rozwoju i organizowanie środowiska sprzyjającego rozwojowi, docenia się wpływ wczesnej edukacji na późniejsze osiągnięcia dziecka. Specjaliści dziedziny nauki opisującej fizjologię dojrzewania centralnego i obwodowego układu nerwowego człowieka wskazują, że równocześnie z rozwojem układu nerwowego następuje rozwój wszystkich funkcji psycho - fizycznych dziecka. • W wieku od 0 do rozpoczęcia nauki szkolnej, w procesie rozwoju dziecka postępuje uczenie się: • społeczne, • językowe, • poznawcze. Znaczenie wspomagania rozwoju dla dziecka w wieku przedszkolnym. W literaturze psychologicznej i pedagogicznej wskazuje się często na znaczenie pierwszych doświadczeń dziecka w kształtowaniu jego osobowości, akcentuje się także wyjątkową we wczesnym okresie rozwoju wrażliwość małego dziecka na bodźce z najbliższego otoczenia. Etap stymulacji przypadającej na wiek przedszkolny traktowany jest szeroko - nie tylko jako elementarna nauka czytania, pisania i liczenia, ale także stymulowanie rozwoju w sferze fizycznej, emocjonalnej i społecznej. • Niezwykle istotne dla rozwoju małego dziecka są jego pierwsze kontakty społeczne ze środowiskiem poza rodziną, a ich przebieg traktowany jest jako wskaźnik umiejętności społecznych dziecka, a ponadto wzorzec dla rozwoju społecznego w ciągu całego życia. • W okresie tym dziecko uczy się współżycia i współpracy z innymi, przygotowuje się do życia w szerszych kręgach społecznych. Istotną rolę w procesie socjalizacji dziecka odgrywa już nie tylko rodzina, ale również i w wielu przypadkach przedszkole. • Z wielu badań wynika, że dzieci objęte stymulacją, różnymi formami edukacji przedszkolnej są w późniejszej karierze szkolnej oceniane jako bardziej niezależne, otwarte, odważne i wytrwałe w sytuacjach szkolnych. Przedszkole powinno tworzyć sprzyjające warunki do prawidłowego rozwoju dziecka wspomagać i stymulować ten rozwój we wszystkich dziedzinach wykorzystując wrodzony potencjał i możliwości rozwojowe dziecka. Znaczenie wspomagania dla rozwoju społeczno – emocjonalnego. • przechodzenie od emocji słabo uświadamianych do świadomie kontrolowanych, • rozwój uczuć wyższych, • wyposażanie dziecka w różne sposoby radzenia sobie w sytuacjach trudnych, • ukształtowanie zespołu pożądanych postaw, pozostających w ścisłym związku z rolami aktualnie przez dziecko pełnionymi, bądź tymi które będzie pełnić w przyszłości, • • pomoc w przyswajaniu podstawowych społecznych norm postępowania, istotnych z punktu widzenia współżycia w grupie społecznej, • uczenie nowych sposobów rozwiązywania napięć i konfliktów, • pobyt w grupie przedszkolnej umożliwia dziecku wchodzenie w interakcje inne niż występujące w rodzinie, wywołuje inne rodzaje napięć interpersonalnych. • Grupa przedszkolna umożliwia dziecku wchodzenie w interakcje innego rodzaju niż te, które występują w rodzinie, wywołuje inne rodzaje napięć interpersonalnych, jest źródłem uczuć i emocji pozytywnych i negatywnych, a także uczy nowych sposobów rozwiązywania napięć i konfliktów, przez co wzbogaca system wzajemnych stosunków międzyosobowych dziecka. • Grupa przedszkolna pozwala małemu dziecku zaspokoić naturalne potrzeby społeczne, ale też poddaje dziecko umiarkowanej dyscyplinie, przydatnej w późniejszym życiu. • Przedszkole stanowi najlepszy teren uspołecznienia – pełni ważną rolę w kształtowaniu się samodzielności, zaufania do własnych sił, umiejętności przystosowania do środowiska i rozwoju zainteresowań intelektualnych. Znaczenie wspomagania dla rozwoju osobowości dziecka • • • • osiągnięcie poczucia tożsamości, wzbogacanie obrazu samego siebie, formowanie się sieci wartości, możliwość kontrolowania swego zachowania. Znaczenie wspomagania dla rozwoju procesów motywacyjnych - wykształcenie mechanizmów hamowania niepożądanych reakcji, - właściwe modulowanie natężenia motywacji, - kontrolowanie uczuć i zachowań. Znaczenie wspomagania rozwoju ruchowego dziecka. - korzystny wpływ na właściwości fizjologiczne, odpornościowe, a także przebieg procesów metabolicznych ustroju, - w sferze psychicznej pomaga uzyskać szereg cech niezbędnych w życiu dorosłego człowieka (m.in.:odporność na stresy, umiejętność psychicznej adaptacji do zmieniających się warunków, poczucie odpowiedzialności, zdyscyplinowanie ). Efektem wspomagania rozwoju dziecka ma być osiągnięcie przez nie dojrzałości szkolnej. Dla przyszłej edukacji dziecka ważne są: - pamięć, - uwaga, - mowa i jej rozumienie, - budowanie kontaktów społecznych, - sprawność motoryczna i manualna, - sprawność spostrzegania wzrokowego, - sprawność spostrzegania słuchowego, - zabawa, - formowanie się dominacji stronnej, - umiejętność czytania, - procesy myślenia. Specyfika wspomagania dzieci w wieku przedszkolnym. - polisensoryczne poznawanie świata, - uczenie się niezamierzone, - uczenie się zamierzone. Znaczenie wspomagania rozwoju dzieci. • rozwijanie cech podstawowych – poczucia własnej wartości (wiary w siebie, świadomości siebie), ciekawości oraz niezależności emocjonalnej • stymulowanie szeroko pojętego rozwoju w obszarach takich, jak komunikowanie się, wyobraźnię i kreatywność, zdolności rozumowania, rozwiązywanie problemów, samodzielność, umiejętność zabawy i pracy, umiejętność poszukiwania • przyswajanie konkretnej wiedzy i umiejętności, które służą szeroko pojętemu rozwojowi i budowaniu świadomości siebie Dla stymulacji rozwoju istotna jest współpraca nauczyciela z domem rodzinnym dziecka . Zakres tej współpracy obejmuje: - starania o zapewnienie warunków prawidłowego rozwoju dziecka, - inicjowanie poczynań pedagogicznych rodziców, - oddziaływanie na postawy rodzicielskie, - poszerzanie wiedzy rodziców o rozwoju i sposobach stymulacji. Dziękuję za uwagę
