Dlaczego Europa ogłasza, że świat jest

Dlaczego Europa ogłasza, że świat jest stworzony
przez kulturę.
„Każda cywilizacja jest kulturą ,
nie każda kultura jest cywilizacją.”
Próbując odpowiedzieć na to pytanie należałoby się zastanowić, co jest przyczyną
głoszonej tezy przez Europę, że świat jest stworzony przez kulturę. W tym celu musimy
cofnąć się nieco do korzeni Europy i istotnych dla niej elementów.
Nauka, najbardziej zasłużona dziedzina kultury w Europie, tworzyła podwaliny
wszelkich osiągnięć człowieka, zrodziła się w Grecji. Koncepcja nauki w jej specyficznym
znaczeniu nie istniała przed epoką wielkich myślicieli greckich, przed pitagorejczykami i
atomistami, przed Platonem i Arystotelesem. Nawet jeśli kolebką całego życia kulturalnego
była Babilonia, w której zrodziło się myślenie abstrakcyjne, przed epoką kultury greckiej nie
znajdowano
żadnych
astronomicznych,
dowodów
kosmologicznych
na
i
istnienie
naukowego
matematycznych,
wyjaśniania
przyjmowano
zjawisk
ogólnie,
że
Babilończycy i Egipcjanie dokonali wielkiego postępu matematycznego i technicznego, ale
nie odkryli jeszcze pierwszych elementów matematyki teoretycznej. Grecy bardzo szybko
zaszczepili swój sposób myślenia Rzymianom. Tradycja greckorzymska, wraz z prawdami
głoszonymi przez chrześcijaństwo, miała stać się zrębem kultury europejskiej.
Ta powstała kulturowa wspólnota przyczyniła się znacznie do wzmocnienia
kulturalnej jedności Europy. Te dwa źródła ukształtowały ostatecznie kulturową tożsamość
Europy, a szczególne zasługi przypisywane są tradycji łacińskiej. Ostateczny kształt Europy
formował się w wielkich trudach, bólach, sporach, walkach, czystkach etnicznych. Podstawą
była kultura łacińska, która nie przeszkadzała, a pomagała, i właśnie w oparciu o nią
kształtowały się kultury innych krajów. Odgrywała ona rolę spoiwa, łącząc ze sobą w obrębie
jednej cywilizacji pozostałe kraje i ich kultury. Łacińsko-chrześcijańskie dziedzictwo okazało
się spoiwem, które w XX wieku miało rozpocząć proces politycznego zjednoczenia Europy.
W Europie, podobnie jak na innych kontynentach, kultura bywa wykorzystywana dla
usprawiedliwienia konfliktów między kulturami i religiami. Różnorodność jest bogactwem
kulturowym Europy, jej wspólnym dziedzictwem i podstawą jedności. Historia, migracje i
globalizacja sprawiły, że tak wiele różnych społeczności żyje dziś w Europie obok siebie. Za
cel trzeba uznać obecnie udzielanie im pomocy w zdobywaniu lepszej wiedzy o dziedzictwie
własnym i innych, rozwijaniu na tej podstawie świadomości wspólnych wartości i budowaniu
tym sposobem lepszego wzajemnego zrozumienia, a także poczucia, że są częścią wspólnej
europejskiej tożsamości.
Wobec powyższego łatwo jest zauważyć, iż specyficzne cechy europejskiej
cywilizacji i szczególny wkład do kultury ludzkiej zawdzięczamy w dużej mierze
cywilizacjom śródziemnomorskiej, greckiej, rzymskiej, chrześcijańskiej. Od Greków
przejęliśmy nie tylko ich poczucie piękna, głębokie idee religijne i moralne oraz idee
obywatelstwa i demokracji; i nie tylko tradycję igrzysk olimpijskich. Zawdzięczamy im
przede wszystkim zmysł krytyczny w opisie i ocenie zjawisk, który stał się podstawą rozwoju
zarówno starożytnej, jak i współczesnej filozofii i nauki. Bez tego nie byłoby odkryć czasów
nowożytnych, które przyspieszyły rozwój ludzkości.
Od Rzymian przejęliśmy doświadczenia organizacji państwa, a zwłaszcza zmysł
prawa jako czynnika stabilizacji stosunków międzyludzkich. Znany i powszechnie
akceptowany przepis prawny dawał poczucie bezpieczeństwa i był podstawą społecznego
ładu. Wspólne dziedzictwo kulturowe jest czymś niezaprzeczalnym. Każdy naród ma
niezastąpiony wkład. Ale jest przecież jasne, że dziedzictwo naukowe jest wspólne.
Najbardziej jednak znamiennymi cechami cywilizacji europejskiej, które trudno traktować
rozłącznie, są i pozostaną umiłowanie wolności i akceptacja różnorodności.
Kultura społeczeństwa stanowi istotną podstawę jego egzystencji. Należy ona do tych
pojęć w naukach społecznych, o których mówi się, że mają długą przeszłość, ale krótką
historię. Stwierdzenie takie oznacza, iż pojęcie „kultura” od niedawna zostało poddane
rygorom myślenia naukowego. Światowa kariera łacińskiego terminu „kultura” zaczęła się w
czasach Cycerona. Pierwotnie termin ten wiązano z uprawą roli cultura agi - uprawa ziemi.
Cyceron natomiast użył słowa kultura w wyrażeniu „cultura animi” co oznacza uprawę
umysłu. Począwszy od Cycerona, termin kultura zaczęto wiązać z wszelką czynnością ludzką
mającą na celu pielęgnowanie, kształtowanie i doskonalenie. W ciągu wieków termin ten
poszerzał swoją treść, stając się pojęciem wielowymiarowym i wieloznacznym. Na przykład
w antropologii kulturowej ma ona zakres bardzo szeroki i najczęściej obejmuje różne
przedmioty, kategorie , wartości i działania w różnych sferach życia ludzkiego.
Ogólnie przez kulturę rozumiemy całokształt materialnego i duchowego dorobku
ludzkości, państwa bądź epoki. Pomimo znacznych różnic nie sposób dostrzec ogromnego
wpływu jaki wywarły obce kultury na nasze dziedzictwo. Jednym z kształtujących to
czynników było niewątpliwie położenie naszego państwa w środkowej Europie decydowało o
pewnym pośrednictwie między wschodem a zachodem Europy. Począwszy od II tysiąclecia
p.n.e. przybywały do Europy ludy indoeuropejskie, które pozostawiły po sobie trwały ślad w
postaci
języków.
Większość
używanych
w
Europie
języków
jest
pochodzenia
indoeuropejskiego (greka, łacina, pochodne od niej języki romańskie, celtyckie, germańskie i
słowiańskie). Również duży wpływ na kształtowanie się naszej świadomości kulturowej
miała kultura hellenistyczna. Po dziś dzień postrzegamy piękno klasyfikując je według
kanonów greckich.
Na całym świecie istnieją liczne państwa bardzo zróżnicowane od siebie nie tylko pod
względem religii czy gospodarki, ale również kultury. Pod pojęciem kultury rozumie się
całokształt dorobku materialnego i duchowego danego państwa, który określa wszelkie
modele zachowań ludzkich, obyczaje, dzieła sztuki itp. Mimo tak wielu różnic nie sposób
zauważyć wpływu obcych kultur. Na przykład tak bliska nam kultura rzymska w ciągu stuleci
uległa wielu przemianom. Rzymianie byli początkowo mieszkańcami niewielkiego miastapaństwa. W miarę upływu czasu ich państwo bardzo się powiększyło, a oni sami zetknęli się z
kulturami rozmaitych ludów. Były wśród nich kultury starsze i bardziej atrakcyjne od
rzymskiej. Stąd też Rzymianie ulegli po części ich urokowi, lecz jednocześnie przetworzyli
wyniesione z nich wątki, czyniąc z nich element oryginalny własnej kultury, któremu obecnie
tak wiele zawdzięczamy.
Kultura jest tworzona dla człowieka i przez człowieka w ramach pewnej grupy
społecznej, religijnej czy narodowej, owocem zachowań i działań człowieka są wytwory
kultury : architektura i sztuki plastyczne, literatura, teatr, muzyka, film, radio, telewizja, ale
także narzędzia i sprzęty użytku, obyczaje domowe i towarzyskie, nazwy etyczne i prawa,
obrzędy liturgiczne i zwyczaje religijne. Literatura jest częścią kultury i możemy ją tylko
odbierać w pełni z zrozumieniem kulturalnych kontekstów z jasną wizją okoliczności, które
wpłynęły na kształt artystyczny danego dzieła z zrozumieniem dzieciństwa, z którego dane
dzieło wyrasta. Fundamentem kultury jest człowiek. Im bardziej wyższe i bardziej
wysublimowane są jego dzieła tym wyższa jest kultura, którą tworzy człowieka. Kultura jako
całokształt materialnego i duchowego dorobku ludzkości, narodu bądź epoki zaznaczyła swą
obecność na całym świecie i to ona stanowi podwaliny naszych cywilizacji, społeczeństw i
naszego istnienia.
U podstaw idei integracji tak charakterystycznej dla Europy, legło poczucie wspólnoty
kulturowej i cywilizacyjnej narodów całej Europy, kształtowane w oparciu o dorobek kultury
antycznej i chrześcijaństwa. Na przestrzeni wieków religia była nie tylko elementem
spajającym kontynent, ale również podstawowym kryterium przynależności. Na jej bazie
tworzono trwałe sojusze polityczne oraz kształtowano przyszłość Europy.
Przedmiotowe pytanie tej pracy dotyczącego stworzenia świata przez kulturę, jak głosi
Europa, ma swoje uzasadnienie w jej przeszłości. Europa to laboratorium dla świata, w
którym wypracowane zostały narzędzia, za pomocą których można dojść do korzystnego dla
wszystkich stron, pokojowego współżycia wbrew różnorodności, odmienności poglądów,
wierzeń religijnych, kultur, tradycji, obyczajów itd. Spowodowane jest to licznymi
doświadczeniami Europy, która ma za sobą przeszłość. Ma poparzone palce, pełne odcisków i
pamięć tego, do czego dochodzi, kiedy nie potrafi się żyć z różnorodnością i odmiennością.
Osiągnięcia Europy, wypracowanie zasady równości obywatelskiej, niealienowalnego prawa
człowieka to jest to, co nasz kontynent może wniósł w rozwój świata. I z powodu, tej
przeszłości, jak sądzę, jest przygotowana lepiej psychologicznie i kulturowo niż reszta świata.
Podsumowując ten temat można stwierdzić, iż kultura jest ludzkim wynalazkiem,
który towarzyszył człowiekowi od momentu powstania ludzkości.Kultura dała ludziom lepszy
i szybszy sposób przystosowania się do zmian fizycznych, topologicznych i klimatycznych,
niż mogła to zapewnić ewolucja biologiczna. Kultura w pewien sposób ogranicza naszą
wolność. Ludzie nie zawsze mogą robić to co chcą. Prawo – wynalazek kultury – zabrania im
pewnych typów zachowań, a innych od nich wymaga. Kultura ogranicza nas
nierównomiernie. Jednocześnie jest ona wynalazkiem zwiększającym nasze umiejętności
radzenia sobie ze środowiskiem. Mimo ograniczeń kultura sprzyja wolności. Wyzwala
jednostki od ograniczających ją, a wyznaczonych z góry zachowań dyktowanych przez
instynkt. Kultura pozwala na wybór spośród stosunkowo wielu akceptowanych opcji. To
właśnie kultura pozwala wytworzyć narodowi własne, indywidualne cechy, różniące je od
innych państw i narodów. To właśnie ona stanowi o sile tak w ogóle.
Kultura europejska wyraźnie wyróżnia się na tle innych cywilizacji, istniejących na
świecie. Kraje Europy i ich kultura są na trwałe wpisane w karty historii Starego Kontynentu.
Świat stworzyła kultura, ta kultura, którą ludzie tworzyli od zarania dziejów, nieustannie
zmagając się z losem i z własnymi słabościami, nikt tego chyba nie wie lepiej jak sami
Europejczycy.