Administracyjne prawo Stanów Zjednoczonych Ameryki

Administracyjne prawo Stanów Zjednoczonych Ameryki
1. Określenie i Źródła prawa administracyjnego Stanów Zjednoczonych
Ameryki. Prawo administracyjne współczesnych Stanów Zjednoczonych zawiera
normy, regulujące pełnomocnictwa i sposób działania instytucji administracyjnych
(agencji), oraz kontrola sądów nad instytucjami administracyjnymi.
Źródła prawa administracyjnego USA:
1. Konstytucje (federalna i stanowe).
2.
Ustawy federacji i stanowe. decyzje sądowe.
3.
Administracyjne akty normatywne.
2. Administracja publiczna Stanów Zjednoczonych Ameryki. Instytucje
administracyjne w USA są najważniejszymi ze wszystkich organów władzy
wykonawczej. Pełnią one wyjątkowo ważną funkcję – wdrożenia decyzji
politycznych, podjętych przede wszystkim organami ustawodawczymi, a także
stosowania ustaw i innych norm prawa w stosunku do obywateli i instytucji
prywatnych.
3. Rodzaje instytucji administracyjnych USA:
1. Federalne departamenty administracyjne.
2. Niezależne agencje. Istnieją poza instytucjami federalnymi, należącymi do
wykonawczej władzy USA, jednak większość niezależnych agencji stanowi
część władzy wykonawczej.
4. Prawne działanie instytucji administracyjnych Stanów Zjednoczonych
Ameryki:
- w formie opracowania i przyjęcia aktów normatywnych
- w formie rozpatrzenia oddzielnych wniosków konkretnych osób i podjęcia
decyzji( akty indywidualne)
- quasi-sądowe działania.
5. Opracowanie i przyjęcie aktów normatywnych. Konstytucja USA
udziela pełnomocnictwa emisji aktów prawnych Kongresowi.
6. Sposoby stosunków instytucji administracyjnych z osobami
prywatnymi podczas opracowania, przyjęcia i wdrożenia aktów
normatywnych
а)
petycje.
b) zawiadomienia o przygotowaniu aktów
c)swobodny dostęp do materiałów instytucji administracyjnych dla
obywateli.
d)
konsultacje, konferencje i komitety doradztwa
e) otwarte( publiczne) obrady.
f) rejestracja i publikacja aktów
є) wejście aktu w życie.
7. Administracyjne quasi-sądowe działania – udzielenie pełnomocnictw
sądowych instytucjom administracyjnym. Działanie organu jako instytucji quasisądowej określa termin «adjudication», czyli obrady administracyjne (arbitraż).
8. Kontrola sądów nad instytucjami administracyjnymi w Stanach
Zjednoczonych. Obywatel ma prawo oskarżenia decyzji oraganu sadownictwa
administracyjnego sadownie, co skrupulatnie opisuje się w ustawodawstwie
federalnym i stanowym.
9. Rodzaje kontroli sądowej
1. Ustawowa.
2. Nieustawowa – zawiera „prerogatywne” ustawy:
- habeas corpus;
-mandamus;
- Injuction;
- sądzenia deklaracyjne.
Bibliografia
1. Administrative law by William Wade. Sixth edition. Clarendon press. Oxford, 1998.
2. Gellhorn Ernest. Levin Administrative law and process / E. Gellhorn, M.
Ronald. -Westpublishing, 1997.
3. Административное prawo зарубежных стран (Prawo administracyjne
zagraniczne) : учеб. - М.: СПАРК, 2003.
4. Бойцова В. В. Prawoвые средства защиты в публичном праве
Великобритании (Zasoby prawne ochrony publicznej w prawie Wielkiej
Brytanii)/ В. В. Бойцова// Prawoведение. - 1994. - № 3.
5. Граждан В. Д. Государственная гражданская служба (Państwowa
słuzba publiczna) : учеб. / В. Д. Граждан. -М.: КНОРУС, 2007.
6. Конституционное prawo зарубежных стран (Prawo konstytucyjne
zagraniczne) : хрестоматия. - Тамбов, 2006.
7. Мишин А. А. Конституционное (государственное) prawo
зарубежных стран (Prawo konstytucyjne( państwowe) zagraniczne): учеб. / А.
А. Мишин. - М., 1996.
8. Нагляд за адміністративними агенціями USA(Kontrola agencji
administracyjnych w USA). - Чеккі Консурціум, 1998.
9. Старилов Ю. Н. Административная юстиция. Теория, история,
перспективы (Administracyjne sądownictwo. Teoria, historia, perspektywy) /
Ю. Н. Старилов. - М., 2001.
Prawo administracyjne Japonii
1. Określenie i Źródła prawa administracyjnego Japonii
O istnieniu administracyjnego prawa Japonii przed przeprowadzeniem
reform 1945-1952 roku można mówić tylko hipotetycznie. Działająca do tego
czasu Konstytucja 1889r. (Konstytucja Meiji) koncentrowała całą władzę w
państwie w rekach imperatora. Organizację administracji państwowej określały
nie ustawy prawne, a przeważnie rozkazy imperatora.
Prawo administracyjne Japonii jest branżą prawa publicznego, określającą
działanie organów administracji. Prawo administracyjne –to wewnętrzne prawo
publiczne, które reguluje organizację i funkcjonowanie administracji publicznej,
sposób kontroli organów administracji. Prawo administracyjne również można
określić jako zbiór przepisów prawa , regulujących w pierwszej kolejności relację
państwa z podległym mu narodem.
Na szczycie źródeł prawa administracyjnego znajduje się Konstytucja
Japonii- ustawa zasadnicza , określająca podstawy sprawowania władzy
państwowej.
Na początek 2000 lat w Japonii funkcjonowało powyżej 2000 ustaw, przy
czym powyżej 100 dotyczyło administracji państwowej i prawa
administracyjnego.
Pośród aktów prawnych, regulujących funkcjonowanie administracji
państwowej znajduje się grupa tzw. ustaw podstawowych. Do zwykłych ustaw
zaliczamy ustawę o statusie ministerstw i resortów (tzw. ustawy o instytucjach).
Tymczasowe ustawy – to ustawy nie mające charakteru stałego
reglamentowania.
Część źródeł – to ustawy normatywne, które praktycznie są niezliczone.
2. Administracja publiczna
Władzę wykonawczą w Japonii sprawuje rząd (gabinet ministrów) na
czele z premierem. Prawną podstawą, regulującą kwestie organizacji i działania
rządu Japonii zostały utworzone w pierwszych latach powojennych. Oprócz
Konstytucji jest to Ustawa o Gabinecie (1947), oraz Ustawa dotycząca
organizacji zarządzania państwem (1948). Należy zauważyć, iż obie te ustawy
bez znacznych zmian istniały do 1999 roku.
Gabinet pełni funkcje głównie polityczne, którymi zajmuje się prawo
konstytucyjne. Jednocześnie gabinet realizuje działania administracyjne, w
celu koordynacji których został utworzony sekretariat gabinetu. Gabinet
ministrów kieruje funkcjonowaniem centralizowanej administracji,
składającej się zgodnie z Ustawą dotycząca organizacji zarządzania państwem
z kancelarii, ministerstw, komitetów i departamentów. Komitety i departamenty
mogą powoływać się przy kancelarii i ministerstwach.
3. Służba państwowa
Służba państwowa w Japonii w swoim zakresie ma sfery administracyjną,
dyplomatyczną i sądową. Do kategorii urzędników państwowych zwyczajowo
zalicza się nie tylko bezpośrednio urzędników, ale również i pracowników
przedsiębiorstw państwowych, pracowników kolei państwowych, telewizji,
państwowych szkół, wojskowych, funkcjonariusz „ sił samoobrony”,
funkcjonariusz policji. Ogólna liczba zatrudnionych na służbie państwowej w
połowie lat 1990 stanowiła 4,49 mln osób, w większości – pracownicy i
funkcjonariusze nie mające realnej decyzyjności w administracji. Przy czym
liczba wyższych urzędników państwowych nie przewyższała 1% tej liczby. W
centralnej administracji było około 1,1 mln a w lokalnej – 3,2 mln osób.
Ilościowo w Japonii jest mniej urzędników niż w Europie Zachodniej czy
USA , co wyjaśnia niewielki rozmiar sektora państwowego w Japonii.
По численности государственных служащих Япония уступает
странам Западной Европы или США, что связано, по мнению ряда
исследователей, прежде всего с относительно небольшими размерами
государственного сектора в стране.
4. Kontrola działalności administracji publicznej
Organizacja i sprawowanie kontroli działalności uzależnione są od wielu
współczynników, najważniejsze z nich to układ polityczny, kulturowe i prawne
tradycje społeczeństwa Japonii, otwartość i dostępność informacji administracji
publicznej.
Jednym z zadań reformy administracyjnej jest demokratyzacja systemu
administracji państwowej; rząd Japonii ostatnimi laty szczególna uwagę zwraca
na doskonalenie mechanizmów kontroli administracji publicznej.
To odbywa się na tle dywersyfikacji form kontroli. Obok doskonalenia
istniejących form kontroli (polityczna, finansowa, sądowa, administracyjne
odwołania), tworza się nowe mechanizmy kontroli. Na przykład na poziomie
lokalnym wprowadza się opracowana już na Zachodzie metoda ombudsmana
(po raz pierwszy utworzono stanowisko w m. Kawasaki w 1990r).
Bibliografia
1. Obata J. Le droit administratif face il la diversification de 1'action administrative //
Revue franchise d'administration publique. 1995. N 73. P. 115.
2. Еремин В. Н. Полиция Японии.(Policja Japonii)С. 57.
3. Ichiro Ogawa. Administrative and Judicial Remedies against Administrative Actions // Public Administration in Japan. Tokyo, 1984. P. 218-219.
4. Сигюэки Суто. Принцип «верховенства закона» в Японии: современные
проблемы (Zasada wyższości prawa w Japonii) 1996. С. 54.
5. Shiono H. Administrative Guidance // Public administration in Japan. Tokyo,
1984.
P. 204
6. Haley J. O. Authority without Power. Law and Japanese Paradox. N. Y., 1991. P. 160.
3. Europejskie prawo administracyjne: ogólne zasady
Określenie Prawa administracyjnego Unii Europejskiej. Europejskie
prawo administracyjne zaczęto wyodrębniać w końcu lat 80-ch XX wieku w
wyniku działania europejskich procesów integracyjnych w celu zmniejszenia
różnic w zasadach działania administracji publicznej oraz jej struktury.
Europejska konwergencja administracyjna – oznacza proces, prowadzący do
zmniejszenia zróżnicowania i niedostosowania struktury administracyjnej oraz
sprzyja jednolitości i nawiązaniu współpracy pomiędzy formalnie oddzielonymi
instytucjami administracji publicznej.
Jest przyjęte wyodrębnianie europejskiego prawa administracyjnego w
szerokim rozumieniu – prawa, które reguluje
działanie europejskiej
administracji, organów i instytucji agencji europejskich i regionalnych
organizacji : oraz w wąskim rozumieniu - prawa, które reguluje działanie tylko
europejskiej administracji.
Róznice pomiędzy krajowym i europejskim prawem administracyjnym:
1) krajowe prawo administracyjne opiera się na jednym organie władzy, a
europejska administracja przewiduje 2 główne organy- Radę Europy i Komisję
Europejską i posiada strukturę mieszaną, składającą się z europejskiej
administracji i krajowych administracji;
2) krajowe prawo administracyjne charakteryzują stosunki dwustronne
pomiędzy osobą i administracją, europejskie prawo administracyjne
trzystronne stosunki pomiedzy osobą, Komisją Europejską i krajowymi
podmiotami administracji publicznej;
3) krajowe prawo administracyjne - jest oddzielną branżą prawa, krajowa
administracja może bezpośrednio gwarantować wykonanie postanowień,
europejskie
prawo administracyjne
obowiązuje Komisję Europejską
występować z wnioskiem Do Trybunału Europy z Praw Człowieka w celu
wykonania pewnych postanowień.
Zasady europejskiego prawa administracyjnego to:
а) zasady ogólne:
- zasada prawa;
- zasada niedyskryminacji
- zasada określenia ( określenia prawnego);
- zasada możliwości odwołania lub kasacji nieprawnego aktu
administracyjnego;
- zasada proporcjonalności;
— zasada szacunku najważniejszych (podstawowych) praw człowieka i
obywatela;
— zasada podporządkowania;
— zasada niezawisłej administracji
— zasada transparentności
— prawo do ochrony
б) zasady prawa Unii Europejskiej:
— zasada stosowania;
— zasada bezpośredniego działania;
Źródła normatywne:
а) Źródła normatywne zasad europejskiego prawa administracyjnego:
Umowa o UE, Charta podstawowych praw UE,decyzje Europejskiego
Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu, ustawodawstwo UE, prawo
krajowe, stosowane do działania administracji publicznej, decyzje Trybunału
Europejskiego Praw Człowieka, Kodeks europejski niezależnego zachowania
administracyjnego;
б) Źródła normatywne zasad Europejskiej przestrzeni administracyjnej:
Konwencja obrony praw i podstawowych wolności oraz jej
protokoły,konwencje, rezolucje i zalecenia Rady Europy, ugody
międzynarodowe, ogólne zasady prawa, postanowienia Rady Europy( Kryteria
Kopenhaskie i Madryckie), dokumenty innych organizacji i t.p.
Bibliografia
1. Administrative law by William Wade. Sixth edition. Clarendon press. Oxford, 1998.
2. Gellhorn Ernest. Levin Administrative law and process / E. Gellhorn, M.
Ronald. -Westpublishing, 1997.
3. Административное право зарубежных стран(Prawo administracyjne
zagraniczne) : учеб. - М.: СПАРК, 2003.
4. Бойцова В. В. Правовые средства защиты в публичном праве
Великобритании( Środki ochrony prawnej w prawie publicznym Wielkiej
Brytanii) / В. В. Бойцова// Правоведение. - 1994. - № 3.
5. Брэбан Г. Французское административное право(Francuskie prawo
administracyjne)/ Г. Брэбан. - М.: Прогресс, 1988.
6. Жалинский А. Введение в немецкое право (Wprowadzenie do
niemieckiego prawa) / А. Жалинский, А. Рерихт. - М.: Спарк, 2001.
7. Старилов Ю. Н. Административная юстиция. Теория, история,
перспективы(Sądownictwo administracyjne. Teoria, historia, perspektywy) /
Ю. Н. Старилов. - М., 2001.
8. Талапина Э. В. Административное право Франции сегодня
(Administracyjne prawo Francji dzisiaj)/ Э. В. Талапина // Ежегодник
сравнительного правоведения. - М.: НОРМА, 2004.
9. Тимофеев М. Т. Институт омбудсмана в Великобритании и
Ирландии: контроль, основанный на сотрудничестве ( Instytucja
ombudsmana w Wielkiej Brytanii i Irlandii: kontrola, opierająca się na
współpracy) / М. Т. Тимофеев. - М.: Новая юстиция, 2006.
10. ARENA Working Papers WP 02/26. J. P. Olsen. Towards a European
Administrative Space?: http://www.arena.uio.no/publications/wp02_26.htm
Prawo administracyjne Republiki Federalnej Niemiec
1. Określenie i Źródła prawa administracyjnego Republiki Federalnej
Niemiec. Prawo administracyjne Republiki Federalnej Niemiecр (dalejNiemiec) jest systemem norm prawnych, regulujących proces administracji
państwowej. Prawo administracyjne Niemiec dzielimy a ogólne i szczegółowe
prawo administracyjne.
Źródła prawa administracyjnego:
- Konstytucja Niemiec;
- akty organów przedstawicielskich: Bundestagu i Bundesratu;
- Akty normatywne i postanowienia organów administracji publicznej, z
urzędami włącznie;
- decyzje federalnego sądu administracyjnego co do pewnych kwestii
- normy umów międzynarodowych
2. Administracja publiczna Niemiec
I. Administracja centralna:
Prezydent federacji (Bundespresident). Zgodnie z Artykułem V Ustawy
zasadniczej Niemiec (Grundgeseti) z dn23 maja 1949 Prezydenta Niemiec
wybiera na 5 lat Zgromadzenie Federalne – organ konstytucyjny, powoływany
jedynie w tym celu i składający się z deputowanych do Bundestagu i tej samej
liczby delegowanych , wybieranych przez parlamenty landów.
Rząd Federalny (Bundesregierung) – składa się z kanclerza federalnego i
ministrów federalnych. Kanclerz w stosunku do ministrów obejmuje wyższe
niezależne stanowisko i przewodniczy w gabinecie federalnym.
II. Urzędy administracyjne:
Najważniejsze pojęcie instytucji to- «die Behorde» («organ władzy
wykonawczej», «organ administracyjny», «instytucja administracyjna»).
Zgodnie z ust.4 § 1 Federalnej Ustawy o procesie administracyjnym
(Verwaltungsverfahrensgesetz) jest to każda instytucja, wykonująca zadania
administracji publicznej. Instytucje te możemy podzielić na:
- Instytucje państwowe (federalne i landów);
- Korporacje prawa publicznego;
- instytucje prawa publicznego;
- Fundacje prawa publicznego.
Instytucje federalne. Najwyższymi federalnymi organami wykonawczymi,
oprócz instytucji administracji centralnej (rządu, ministrów, kanclerza) są
Federalny Urząd Gospodarki i Kontroli Eksportu, Federalny Urząd do spraw
uchodźców i t.p.
Instytucje Landów. Są to rządy landów, składające się z premierów i
ministrów.
Korporacje prawa publicznego. Są to osoby prawne prawa publicznego.
Dzielą się na państwowe i zawodowe.
Fundacje prawa publicznego (Stiftung) – formują sie zgodnie z prawem,
posiadają pełnomocnictwa i podlegają kontroli państwowej.
Instytucje prawa publicznego (Anstalt des offentlichen Rechts). Są
powoływane w celu świadczenia róznych usług dla obywateli. Dzielimy je ma
federalne (Bundesanstalten), landowe i miejskie.
3.Służba publiczna Niemiec. Instytucje służby publicznej Niemiec
czasami nazywane są prawem urzędników (Beamtenrecht). Pojęcie „służby
publicznej” zawiera 3 kategorie osób:охоплює три категорії осіб: urzędników,
klerków i pracowników.
4.Formy działalności administracyjnej
1. Akt administracyjny.
Rodzaje aktów administracyjnych
- wg funkcjonowania aktu – nieobciążające
i obciążające akty
administracyjne.
- wg treści regulacji – zalecenia, rozporządzenia i prawotwórcze akty
administracyjne.
2. Publiczno-prawna umowa - musi być w formie pisemnej.
Kontrola administracji publicznej Niemiec:
- administracyjna
- służbowa;
- parlamentarna;
- sądowa;
- społeczna.
Bibliografia
1. Administrative law by William Wade. Sixth edition. Clarendon press. - Oxford, 1998.
2. Gellhorn Ernest. Levin Administrative law and process / E. Gellhorn, M. Ronald. Westpublishing, 1997.
3. Административное право зарубежных стран(Prawo administracyjne zagraniczne) :
учеб. - М.: СПАРК, 2003.
4. Граждан В. Д. Государственная гражданская служба(Państwowa słuzba
publiczna) : учеб. / В. Д. Граждан. -М.: КНОРУС, 2007.
5. Жалинский А. Введение в немецкое право(Wprowadzenie do niemieckiego prawa)
/ А. Жалинский, А. Рерихт. - М.: Спарк, 2001.
6. Конституционное право зарубежных стран(Prawo konstytucyjne zagraniczne) :
хрестоматия. - Тамбов, 2006.
7. Мишин А. А. Конституционное (государственное) право зарубежных
стран(Prawo konstytucyjne(państwowe) zagraniczne): учеб. / А. А. Мишин. - М., 1996.
8. Старилов Ю. Н. Административная юстиция. Теория, история,
перспективы(Sądownictwo administracyjne. Teoria, historia, perspektywy) / Ю. Н.
Старилов. - М., 2001.
9. ARENA Working Papers WP 02/26. J. P. Olsen. Towards a European Administrative
Space? : http://www.arena.uio.no/publications/wp02_26.htm