"Porównanie przedszkola opartego na zasadach pedagogiki

advertisement
Porównanie przedszkola opartego na zasadach pedagogiki
konwencjonalnej z przedszkolem reprezentującym zasady
pedagogiki Marii Montessori.
Dorota Kapusta
Maria Montessori uważała, że dziecko od narodzin do 6 roku życia jest odkrywcą, który
głównie wykorzystuje swoje zmysły budując siebie i swój intelekt poprzez przyswajanie tego, co
istnieje w jego otoczeniu - języka, zwyczajów, kultury, pojęcia piękna, religii.
„Daj mi czas i pomóż mi zrobić samodzielnie” – to główne przesłanie Marii Montessorii.
Pracuję w przedszkolu samorządowym opartym na zasadach pedagogiki konwencjonalnej. W
miarę poznawania zasad pedagogiki Marii Montessori zaczęłam mimowolnie porównywać je z tymi,
które stosowałam na co dzień. Różnice pojawiły się w kilku zasadniczych kwestiach: organizacji
przedszkola, codziennej pracy opiekuńczej, wychowawczej i dydaktycznej, działalności dzieci i roli
nauczyciela.
W przedszkolu tradycyjnym istniej podział na grupy wiekowe w których jest realizowany
program dostosowany odpowiednio do możliwości dzieci. Dzieci z poszczególnych grup zwykle mają
okazję do kontaktów ze sobą podczas zabawy w ogrodzie, wycieczki, zabawy karnawałowej lub
andrzejkowej rzadko natomiast mają kontakt ze sobą podczas zwyczajnego dnia w przedszkolu.
W przedszkolu montesoriańskim obowiązują odmienne społecznie reguły. Dzieci są zróżnicowane
wiekowo (zwykle zróżnicowanie to obejmuje trzy roczniki) i łączone w jedną grupę, sprzyja
to wymianie wzajemnych zdolności i umiejętności. Dzieci młodsze uczą się od starszych
kolegów – starsi służą pomocą młodszym a wszyscy uczą przestrzegać reguł: nie rań,
nie niszcz, nie przeszkadzaj choć w przedszkolu konwencjonalnym również tworzymy
kodeksy zachowań pozytywnych i negatywnych do których dzieci są obowiązane się
dostosować.
W przedszkolach tradycyjnych ramowy rozkład dnia pobytu dziecka w przedszkolu jest
podporządkowany organizacji posiłków o ściśle określonych porach, obowiązkowym
zajęciom, zajęciom dodatkowym. Praca odbywa się głównie z całą grupą jedynie praca z
dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych lub z dziećmi zdolnymi odbywa się w
małych kilku osobowych grupach. Na dowolne zabawy mają dzieci czas po zajęciach, w
ogrodzie, po południu podczas rozchodzenia się do domu. Zupełnie inaczej jest w
przedszkolu Montessori. Dzieci zdobywają wiedzę i praktyczne umiejętności poprzez własną
aktywność, w przemyślanym środowisku pedagogicznym. Samodzielnie i swobodnie
wybierają rodzaj, miejsce, czas i formę pracy, przy zachowaniu reguł społecznych. Dominuje
praca indywidualna lub z partnerem. Ćwiczą dokładność i wytrwałość przy wykonywaniu
konkretnych zadań, realnie oceniają swoje umiejętności. Praca z całą grupą jest prowadzona j
podczas lekcji ciszy, zabawy z piosenkami i muzyką, pracy z materiałem religijnym,
gimnastyki , wycieczki, spacerów, uroczystości, swobodnych zabaw w ogrodzie.
Nauczyciel w tradycyjnym przedszkolu ustala plan zajęć, realizuje program
zatwierdzony przez MEN lub realizuje programy wewnętrzne zatwierdzone prze Radę
Pedagogiczną, stymuluje do działania, motywując za pomocą nagród, pochwał, zwraca się do
całej grupy. W pedagogice Montessori nauczyciel: indywidualnie zajmuje się dzieckiem, jest
przewodnikiem dziecka, obserwatorem jego postępów. Służy pomocą obserwuje a obserwacja
ta jest środkiem użytym przez dorosłych do poznania świata dziecka. Nauczyciel
z szacunkiem i uwagą obserwuje postępy i trudności dziecka, jest jego przewodnikiem
i pomocnikiem. Nauczyciel jest pośrednikiem pomiędzy otoczeniem i dzieckiem, pomaga
dziecku samodzielnie odkrywać rzeczywistość. Dziecko otrzymuje konieczną pomoc, gdy
próbuje coś samodzielnie zrobić.
Najwięcej różnic pomiędzy przedszkolami dostrzegłam w zakresie materiału
rozwojowego czyli mówiąc językiem przedszkolnym - pomocy. W przedszkolach
montessoriańskich wykorzystywany jest oryginalny zestaw pomocy dydaktycznych zwany
materiałem Montessori. Dzieci wybierają materiał, który proponowany im jest zgodnie z
zasadą stopniowania trudności. Samodoskonalenie możliwe jest dzięki zastosowaniu
materiału z kontrolą błędu. Materiał ten uporządkowany jest zgodnie z rozwojem
poszczególnych umiejętności.
Otoczenie jest starannie uporządkowane tak aby wspomagało harmonijny rozwój
dziecka. Tradycyjne dywany zostały tu zastąpione małymi dywanikami dla każdego dziecka.
Dzieci mogą je sobie samodzielnie zabrać i na nich pracować na dowolnie wybranym
materiale. Dziecko szczęśliwe i radosne
będzie chętniej i szybciej się uczyć.
Wszystkie materiały są uporządkowane tematycznie i łatwo dostępne - umieszczone
w zasięgu ręki dziecka. Ważne jest aby każda rzecz posiadała swoje miejsce.
Porównując własne przedszkole i montesoriańskie dostrzegłam również wiele
wspólnych cech. Przez wiele lat obserwując dzieci zauważyłam że dzieci chętniej podejmują
zabawy przy użyciu naturalnych materiałów. Znacznie wzbogaciłam kąciki przyrody o
eksponaty za pomocą których dziecko może w sposób bezpośredni poznawać świat, może
działać. Powstał tzw. kącik do ćwiczeń małej motoryki z całym mnóstwem rzeczy do
przesypywania, przenoszenia, spinania, nawlekania. Kącik matematyczny to zbiorowisko
wielu rzeczy niepotrzebnych dla wielu ale wszystko może służyć do liczenia, mierzenia itp.
Zbierane pudła, pudełka pudełeczka służą dzieciom do wielu zabaw wiele ciekawszych od
zabawy różnokolorowymi , plastikowymi samochodami, lalkami itp.
Największe moje zainteresowanie wzbudziły zestawy tzw. kopciuszki. Wzorując się na
montesoriańskich pomocach zaczęłam gromadzić wszelkie drobne przedmioty. Zgromadzone
przedmioty zaciekawiły dzieci i częściej do nich sięgały niż do plastikowych samochodów
czy innych kolorowych zabawek.
Porównanie przedszkola opartego na zasadach pedagogiki
konwencjonalnej z przedszkolem reprezentującym zasady
pedagogiki Marii Montessori.
Dorota Kapusta
Maria Montessori uważała, że dziecko od narodzin do 6 roku życia jest odkrywcą, który
głównie wykorzystuje swoje zmysły budując siebie i swój intelekt poprzez przyswajanie tego, co
istnieje w jego otoczeniu - języka, zwyczajów, kultury, pojęcia piękna, religii.
„Daj mi czas i pomóż mi zrobić samodzielnie” – to główne przesłanie Marii Montessorii.
Pracuję w przedszkolu samorządowym opartym na zasadach pedagogiki konwencjonalnej. W
miarę poznawania zasad pedagogiki Marii Montessori zaczęłam mimowolnie porównywać je z tymi,
które stosowałam na co dzień. Różnice pojawiły się w kilku zasadniczych kwestiach: organizacji
przedszkola, codziennej pracy opiekuńczej, wychowawczej i dydaktycznej, działalności dzieci i roli
nauczyciela.
W przedszkolu tradycyjnym istniej podział na grupy wiekowe w których jest realizowany
program dostosowany odpowiednio do możliwości dzieci. Dzieci z poszczególnych grup zwykle mają
okazję do kontaktów ze sobą podczas zabawy w ogrodzie, wycieczki, zabawy karnawałowej lub
andrzejkowej rzadko natomiast mają kontakt ze sobą podczas zwyczajnego dnia w przedszkolu.
W przedszkolu montesoriańskim obowiązują odmienne społecznie reguły. Dzieci są zróżnicowane
wiekowo (zwykle zróżnicowanie to obejmuje trzy roczniki) i łączone w jedną grupę, sprzyja
to wymianie wzajemnych zdolności i umiejętności. Dzieci młodsze uczą się od starszych
kolegów – starsi służą pomocą młodszym a wszyscy uczą przestrzegać reguł: nie rań,
nie niszcz, nie przeszkadzaj choć w przedszkolu konwencjonalnym również tworzymy
kodeksy zachowań pozytywnych i negatywnych do których dzieci są obowiązane się
dostosować.
W przedszkolach tradycyjnych ramowy rozkład dnia pobytu dziecka w przedszkolu jest
podporządkowany organizacji posiłków o ściśle określonych porach, obowiązkowym
zajęciom, zajęciom dodatkowym. Praca odbywa się głównie z całą grupą jedynie praca z
dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych lub z dziećmi zdolnymi odbywa się w
małych kilku osobowych grupach. Na dowolne zabawy mają dzieci czas po zajęciach, w
ogrodzie, po południu podczas rozchodzenia się do domu. Zupełnie inaczej jest w
przedszkolu Montessori. Dzieci zdobywają wiedzę i praktyczne umiejętności poprzez własną
aktywność, w przemyślanym środowisku pedagogicznym. Samodzielnie i swobodnie
wybierają rodzaj, miejsce, czas i formę pracy, przy zachowaniu reguł społecznych. Dominuje
praca indywidualna lub z partnerem. Ćwiczą dokładność i wytrwałość przy wykonywaniu
konkretnych zadań, realnie oceniają swoje umiejętności. Praca z całą grupą jest prowadzona j
podczas lekcji ciszy, zabawy z piosenkami i muzyką, pracy z materiałem religijnym,
gimnastyki , wycieczki, spacerów, uroczystości, swobodnych zabaw w ogrodzie.
Nauczyciel w tradycyjnym przedszkolu ustala plan zajęć, realizuje program
zatwierdzony przez MEN lub realizuje programy wewnętrzne zatwierdzone prze Radę
Pedagogiczną, stymuluje do działania, motywując za pomocą nagród, pochwał, zwraca się do
całej grupy. W pedagogice Montessori nauczyciel: indywidualnie zajmuje się dzieckiem, jest
przewodnikiem dziecka, obserwatorem jego postępów. Służy pomocą obserwuje a obserwacja
ta jest środkiem użytym przez dorosłych do poznania świata dziecka. Nauczyciel
z szacunkiem i uwagą obserwuje postępy i trudności dziecka, jest jego przewodnikiem
i pomocnikiem. Nauczyciel jest pośrednikiem pomiędzy otoczeniem i dzieckiem, pomaga
dziecku samodzielnie odkrywać rzeczywistość. Dziecko otrzymuje konieczną pomoc, gdy
próbuje coś samodzielnie zrobić.
Najwięcej różnic pomiędzy przedszkolami dostrzegłam w zakresie materiału
rozwojowego czyli mówiąc językiem przedszkolnym - pomocy. W przedszkolach
montessoriańskich wykorzystywany jest oryginalny zestaw pomocy dydaktycznych zwany
materiałem Montessori. Dzieci wybierają materiał, który proponowany im jest zgodnie z
zasadą stopniowania trudności. Samodoskonalenie możliwe jest dzięki zastosowaniu
materiału z kontrolą błędu. Materiał ten uporządkowany jest zgodnie z rozwojem
poszczególnych umiejętności.
Otoczenie jest starannie uporządkowane tak aby wspomagało harmonijny rozwój
dziecka. Tradycyjne dywany zostały tu zastąpione małymi dywanikami dla każdego dziecka.
Dzieci mogą je sobie samodzielnie zabrać i na nich pracować na dowolnie wybranym
materiale. Dziecko szczęśliwe i radosne
będzie chętniej i szybciej się uczyć.
Wszystkie materiały są uporządkowane tematycznie i łatwo dostępne - umieszczone
w zasięgu ręki dziecka. Ważne jest aby każda rzecz posiadała swoje miejsce.
Porównując własne przedszkole i montesoriańskie dostrzegłam również wiele
wspólnych cech. Przez wiele lat obserwując dzieci zauważyłam że dzieci chętniej podejmują
zabawy przy użyciu naturalnych materiałów. Znacznie wzbogaciłam kąciki przyrody o
eksponaty za pomocą których dziecko może w sposób bezpośredni poznawać świat, może
działać. Powstał tzw. kącik do ćwiczeń małej motoryki z całym mnóstwem rzeczy do
przesypywania, przenoszenia, spinania, nawlekania. Kącik matematyczny to zbiorowisko
wielu rzeczy niepotrzebnych dla wielu ale wszystko może służyć do liczenia, mierzenia itp.
Zbierane pudła, pudełka pudełeczka służą dzieciom do wielu zabaw wiele ciekawszych od
zabawy różnokolorowymi , plastikowymi samochodami, lalkami itp.
Największe moje zainteresowanie wzbudziły zestawy tzw. kopciuszki. Wzorując się na
montesoriańskich pomocach zaczęłam gromadzić wszelkie drobne przedmioty. Zgromadzone
przedmioty zaciekawiły dzieci i częściej do nich sięgały niż do plastikowych samochodów
czy innych kolorowych zabawek.
Download