Załącznik nr 3 GŁÓWNE MTODY PRACY Stosowane w przedszkolu

Załącznik nr 3
GŁÓWNE MTODY PRACY
Stosowane w przedszkolu metody prowadzenia zajęć odnoszą się do sposobów
pracy nauczyciela z dziećmi i służą realizacji wyznaczonych celów zajęć. Można
wyodrębnić trzy grupy metod: słowne (rozmowa, opowiadanie, objaśnienie, instrukcja
słowna, zagadki, przysłowia, recytacja itp.), oglądowe ( pokaz, wzór, przykład) oraz
praktycznego działania. Przenikają się one wzajemnie i rzadko występują w swojej czystej
postaci.
Dziecięca matematyka prof. E. Gruszczyk – Kolczyńskiej
Celem tej metody jest wspomaganie rozwoju umysłowego dzieci i dobre przygotowanie
dzieci sześcioletnich do podjęcia nauki w szkole. Zaplanowane działania służą wprowadzeniu
nowych treści lub uporządkowaniu i ukierunkowaniu nagromadzonych wcześniej doświadczeń.
Zajęcia i zabawy prowadzone metodą E. Gruszczyk-Kolczyńskiej przyczyniają się do:
 intensywnego wspomagania rozwoju inteligencji operacyjnej dzieci,
 kształtowania odporności emocjonalnej potrzebnej dzieciom do pokonywania trudności,
 rozwijania umiejętności matematycznych stosowanych w codziennym życiu i
wymaganych potem na lekcjach matematyki.
Metoda Dobrego Startu wg M. Bogdanowicz
Metoda ta aktywizuje i usprawnia czynności analizatorów: wzrokowego, słuchowego i
kinestetyczno – ruchowego oraz kształci prawidłową lateralizację, orientację w przestrzeni i w
schemacie ciała. Koordynuje więc czynności wzrokowo - słuchowo - ruchowe oraz usprawnia i
harmonizuje wszystkie funkcje psychomotoryczne, które leżą u podstaw złożonych czynności
czytania i pisania. Kształci ona zdolność rozumienia i operowania symbolami, ułatwia
nawiązanie kontaktów społecznych, szczególnie dzieciom z różnymi dysfunkcjami.
Metoda ta ma wielostronne oddziaływanie i dlatego nosi nazwę metody
psychomotorycznej. W metodzie dobrego startu stosuje się trzy rodzaje ćwiczeń: ćwiczenia
ruchowe, ćwiczenia ruchowo - słuchowe, ćwiczenia ruchowo - słuchowo - wzrokowe.
Odmienna Metoda Nauki Czytania wg I. Majchrzak
Punktem wyjścia w Odimiennej metodzie nauki czytania jest pokazanie dziecku jego
imienia – „wizytówki”, a następnie imion znanych bliskich mu osób. Dzięki temu dziecko
zauważa, iż imię można nie tylko usłyszeć i wymówić, lecz również zobaczyć, że samo dziecko
zostało przedstawione w kształcie liter lub, że zostało schowane za zasłoną liter.
Następne etapy to wiele gier i zabaw pozwalających dzieciom na poznanie pozostałych
imion, wyrazów oraz liter alfabetu.
Dzięki zastosowaniu elementów Odimiennej metody I. Majchrzak dzieci:
 zostają wprowadzone w świat słów na zasadzie zabaw i gier, przynoszących im radość i
satysfakcję,
 na początku rozumieją sens i znaczenie poszczególnych słów, a z czasem dopiero
poznają litery, z których są wyrazy zbudowane.
Wszelkie zabawy oraz ćwiczenia uwzględniające założenia metody dr I Majchrzak są
przeprowadzane na zasadzie pełnej dobrowolności i w indywidualnym tempie. Są one bardzo
ciekawe dla dzieci, za każdym razem dostarczają im nowych doświadczeń oraz przyczyniają
się do integracji grupy.
Ćwiczenia grafomotoryczne wg H. Tymichovej
Ćwiczenia H. Tymichovej wobec dzieci w wieku przedszkolnym spełniają rolę
usprawniającą i stymulującą, gdyż wyrabiając pewność i płynność ruchów ręki wpływają na
rozwój motoryki rąk i koordynacji wzrokowo – ruchowej. Tak więc ćwiczenia grafomotoryczne
służą przede wszystkim usprawnianiu czynności rysowania, a pośrednio przygotowaniu do nauki
pisania i podniesienia poziomu graficznego pisma.
Metoda ta daje możliwości wykorzystania różnorodnych technik plastycznych, które urozmaicają
proces działania. Jest to więc doskonała zabawa graficzna, w której dzieci otrzymują gotowy
wzór (rysunek), który mechanicznie odbijają i powielają rysując, malując, pisząc palcem po
śladzie itp.
Edukacja przez ruch D. Dziamskiej
Jest to kinezjologiczny system kształcenia i terapii, który wykorzystuje naturalny,
spontaniczny ruch organizmu w procesie jego rozwoju. Niezwykle istotne jest przy tym
uruchomienie wielu zmysłów podczas działania (integracja sensoryczna). Poznawanie świata
oparte jest na jednoczesnym uruchamianiu: wzroku, słuchu, dotyku i ruchu aktywizuje
zapewnia prawidłową pracę mózgu.
Metoda ta jest zbiorem ćwiczeń usprawniających poszczególne funkcje organizmu,
angażujące zintegrowane ruchy różnych części ciała, prowadzące do powstania pracy
plastycznej.
Poprzez pracę tym systemem dziecko:
 usprawnia motorykę małą poprzez kreślenie znaków grafomotorycznych,
 zdobywa umiejętności składania papieru według zasad orgiami,
 wzbogaca swój słownik oraz nabiera umiejętności wypowiadania się,
 rozwija umiejętności współpracy w grupie,
 odreaguje stresy i niepowodzenia,
 ma okazję przeżyć sukces,
 zwiększa poczucie własnej wartości.
Elementy Kinezjologi Edukacyjnej P. Dennisona
Jest to praktyczny i dynamiczny system, który posługuje się prostymi ruchami ciała dla
zintegrowania funkcji mózgu. Dużą atrakcją tej metody jest jej wyjątkowa łatwość i
użyteczność. Specyficzne ruchy gimnastyki mózgu uaktywniają sieci neuronowe w obu
półkulach równocześnie, co przyczynia się do poprawy koncentracji uwagi, wzroku, pamięci,
rozumienia i koordynacji wzrokowo-ruchowej. Ponadto ćwiczenia zaproponowane przez autora
metody pomagają rozciągać mięśnie i niwelować ich napięcie, co pozwala mózgowi
wykorzystywać całą energię do przyswajania nowych informacji, czyli uczenia się.
Metoda Marii Montessori
Najbardziej charakterystycznymi elementami tej metody są: układ treści programowych,
zestaw pomocy dydaktycznych i odpowiednio przygotowane otoczenie. W związku z powyższym
w przedszkolu wykorzystuje się elementy zaczerpnięte z pedagogiki M. Montessori.
Jedną z podstawowych zasad doboru treści programowych w systemie Montessori jest
układ, który można nazwać problemowo-kompleksowym. Jest on uzupełniony dużą liczbą
przykładów, co pozwala z jednej strony na redukcję materiału programowego, a z drugiej nie
prowadzi do wypaczenia obrazu świata
Maria Montessori przyjęła za istotną część swojego systemu nauczania oryginalny zestaw
pomocy dydaktycznych. Zestaw ten ma kilka charakterystycznych cech: są proste, estetyczne i
precyzyjnie wykonane. Jednocześnie ich konstrukcja pozwala dziecku na samodzielną kontrolę i
korekcję swoich błędów. Każdy element materiału dydaktycznego występuje tylko raz, w jednym
egzemplarzu i zawiera jedną trudność, dzięki czemu w zestawie pomocy dotyczących jednego
tematu jest uwzględniona zasada stopniowania trudności. Jednocześnie pomoce dotyczące danego
tematu są powiązane w logiczny ciąg, a materiał jest dostosowany do potrzeb rozwojowych
dziecka.
Metody twórczej ekspresji ruchowej (C. Orff, R. Laban)
W metodzie tej wykorzystujemy różnorodne pomoce np. szarfy, wstążki, piłki, które
pomagają dzieciom w sposób twórczy wyrazić przeżycia wewnętrzne, tworzyć improwizacje
ruchowe, wyzwolić aktywność ruchową.
Elementy tej metody urozmaicają nam zestawy ćwiczeń ruchowych. Pozwalają
dzieciom na budowanie poczucia własnej wartości. Ćwiczenia twórcze w formie tańca
zasługują na szczególną uwagę, ponieważ towarzyszą człowiekowi od urodzenia aż do śmierci.
Pozwalają nawiązać i pogłębić stosunki międzyludzkie, uwalniają wewnętrzne napięcia i
niepokoje. Zabawy twórcze pozwalają dzieciom przeżyć zadowolenie, radość, a to pomaga
osiągnąć harmonię i zwiększa poczucie przynależności do grupy.
Przeżywanie lęków, obaw, osiąganie poziomu swobodnego komunikowania się
prowadzi do osiągania przez dzieci sukcesu.
Metoda Ruchu Rozwijającego W. Sherborne
Jest to metoda niewerbalną, poprawiającą komunikację dziecka z otoczeniem.
Głównym założeniem jest posługiwanie się ruchem jako narzędziem we wspomaganiu rozwoju
psychoruchowego dziecka i terapii zaburzeń rozwoju.
Zajęcia wspierane elementami Metody W. Sherborne polegają na naśladowaniu
płynnych, ekonomicznych ruchów, zademonstrowanych przez nauczyciela. Poprzez udział w
zajęciach prowadzonych powyższą metodą dziecko:
 kształtuje poczucie bezpieczeństwa i akceptacji oraz świadomość, że w każdej trudnej
sytuacji może liczyć na pomoc, wsparcie i zrozumienie ze strony nauczyciela,
 rozwija świadomość własnego ciała poprzez ćwiczenia prowadzące do poznania
i
wyczuwania poszczególnych części i całego ciała,
 rozwija świadomość przestrzeni i działania w niej poprzez ćwiczenia pozwalające
zdobyć pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa w otoczeniu,
 rozwija umiejętność dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywania z nimi
bliskiego kontaktu.
Pedagogika zabawy „Klanza”
Pedagogika zabawy jest metodą, która stwarza możliwości dzieciom do działania
w atmosferze akceptacji i zaufania. Ma ona na celu harmonijny i wszechstronny rozwój dziecka
oraz pomoc w odkrywaniu jego najlepszych cech.
Głównym atrybutem wykorzystywanym w pracy opisywaną metodą jest duża, kolorowa
chusta, która przyciąga uwagę dzieci i ożywia je dając im wiele radości i uśmiechu. Pomaga
ona dzieciom zapomnieć o strachu i poznać lepiej innych uczestników zabawy. Chusta jest
wspaniałym środkiem do rozbudzenia dziecięcej wyobraźni, kiedy staje się balonem, wiatrem,
łodzią, siecią rybacką oraz tym wszystkim, o czym tylko można pomarzyć.
Metoda aktywnego słuchania muzyki B. Strauss
Metoda ta opiera się na wykorzystaniu elementów ruchu, tańca, gestów, śpiewu, gry na
prostych instrumentach perkusyjnych oraz na stwarzaniu dzieciom możliwości zabawy z
muzyką poważną, przez co staje się ona lubiana i chętnie słuchana.
Poprzez aktywne słuchanie dzieci nieświadomie poznają strukturę utworu muzycznego.
Kontakt z muzyką jest dla dziecka źródłem twórczych poczynań, różnorodnych poszukiwań,
stymuluje dziecko do samowyrażania się w tańcu lub śpiewie, kształtuje kulturę muzyczną,
rozwija umiejętności słuchania, odczuwanie piękna, rozumienie własnej psychiki, obyczajów,
warunków do życia, rozwija poczucie więzi grupowej, rozwija samodzielność, kształci
wyobraźnię dźwiękową, daje też możliwość wystąpienia w roli współwykonawcy lub artysty.
Metody parateatralne
(drama, pantomima, teatrzyk kukiełkowy, teatrzyk pacynkowy)
Zabawa w teatr ma ogromne walory kształcące, wychowawcze oraz terapeutyczne.
Uczy poczucia współodpowiedzialności, samodyscypliny, koncentracji uwagi, radzenia sobie
z sytuacją stresową, ćwiczy pamięć oraz daje satysfakcję z wykonanej pracy.
Drama jest specyficzną metodą w nauczaniu i wychowaniu, która polega na
rozwiązywaniu problemów poprzez działania w roli, uczestniczenie w fikcji dramatycznej,
najczęściej improwizowanej lub opartej na tekście literackim.
Poprzez metody parateatralne dzieci uczą się samodzielności myślenia i działania,
aktywności i otwartości, rozwijają emocje, wyobraźnię, fantazję i plastykę ciała, a także
wyrabiają umiejętność współżycia i pracy w grupie. Są one odpowiednie zarówno dla dzieci
uzdolnionych, gdyż umożliwia rozwijanie ich predyspozycji, jak też dla dzieci mających różne
trudności, ponieważ powoduje wzrost wiary we własne możliwości.
Zabawy i ćwiczenia relaksacyjne
Zabawy i ćwiczenia relaksacyjne wprowadzają dzieci w dobry humor i służą
odreagowaniu złych emocji. Poprzez odpowiednie zabawy i ćwiczenia chcemy: skierować
emocje negatywne na pozytywne i przekształcić złą energię w dobrą, porażkę zmienić w
sukces, wspierać wysiłki dzieci, zachęcać do współdziałania, wspierać rozwój dziecka,
eliminować frustrację i stres, pomóc w rozwiązywaniu problemów, likwidować złość, gniew,
irytację oraz zapobiegać agresji.
Metody relaksacyjne różnią się aktywnością: fizycznie aktywne i fizycznie bierne.
W przedszkolu stosowane są techniki relaksacyjne wg Jacobsona, Schultza , Pollender
oraz masaże relaksacyjne i ćwiczenia oddechowe.
Bajkoterapia
Bajka relaksacyjna posługuje się wizualizacją, aby odprężyć i uspokoić. Akcja toczy się
w miejscu spokojnym, przyjaznym i dobrze znanym dziecku, co sprawia, że czuje się
bezpieczne. Bohater opowiadania obserwuje i doświadcza wszystkimi zmysłami miejsca, gdzie
odpoczywa. One uwalniają od napięć i negatywnych emocji. Wizualizacja w pracy z dziećmi
rozwija wyobraźnię i powoduje wywołanie określonych stanów emocjonalnych.
Bajka terapeutyczna powoduje, że dziecko w świecie bajek spotyka przyjaciół,
przeżywa wspaniałe przygody, pozbywa się lęku. Dzieci przejmują część historii, przyjmują
nowe postawy wobec swoich konfliktów. Aby rozwikłać problemy, mogą one nieświadomie
zapożyczać umiejętności metaforyczne głównego bohatera bajki przejmować jego zachowania.
Rozwiązywanie trudnych emocjonalnie sytuacji dla dziecka może się okazać przyjemne, a
nawet radosne dzięki bajkom. Dziecko uczy się pozytywnego myślenia o sytuacjach
lękotwórczych.
Zabawy badawcze, doświadczania, obserwacje przyrodnicze
Naturalną metodą poznawczą stosowaną przez dzieci w wieku przedszkolnym jest
aktywność badawcza, która występuje w dwóch postaciach.
Pierwsza to samodzielne odkrywanie. Dziecko ma tu pełną swobodę działania, samo
wyznacza sobie tempo i czas pracy, ale jednocześnie jest to uczenie się drogą prób i błędów, w
którym narażone jest ono na wiele trudności i porażek.
Drugi sposób odbywa się pod kierunkiem nauczyciela. Nauczyciel zajmuje tu rolę
inicjatora sytuacji, prowokuje do stawiania pytań, udostępnia stosowne metody i pomoce
badawcze, ukierunkowuje go podczas badań i eksperymentowania.
Elementy jogi
Zajęcia mają na celu wyciszenie systemu psychofizycznego dziecka, skupienie uwagi na
własnym ciele oraz kształcenie prawidłowej postawy ciała.