MARIA MONTESSORI

I JEJ MYŚL PEDAGOGICZNA
 MARIA MONTESSORI
urodziła się w Chiaravalle
(Włochy) w 1870 r., zmarła
w 1952 r. w Holandii.
 Była pierwszą kobietą
we Włoszech, która
ukończyła studia medyczne
i otrzymała dyplom lekarza
medycyny. Po uzyskaniu
doktoratu psychiatrii
oddała się pracy
pedagogicznej.
 Maria Montessori była
również aktywnym
członkiem
Międzynarodowej Ligi
dla Wychowania Dzieci
Niepełnosprawnych.
Pracując w/g założeń
swojej metody z tymi
dziećmi, osiągnęła lepsze
wyniki nauczania niż
inni nauczyciele
w szkołach tradycyjnych.
 Pierwsze Przedszkole -
tzw. Casa dei Bambini Montessori utworzyła
w Rzymie w 1907 roku.
 Jej metodyka nauczania
oraz idee wychowania
szybko się upowszechniły
we wielu krajach i są
popularne do dziś.
 Za wybitne osiągnięcia
pedagogiczne i przesłania
humanistyczne, zawarte
w ideach swojej metody
wychowawczej Maria
Montessori była
wyróżniana tytułami
Doktora Honoris Causa.
 Na Uniwersytecie
w Sorbonie otrzymała
Krzyż Legii Honorowej.
 Była wielokrotnie
nominowana do Pokojowej
Nagrody Nobla.
„Pomóż mi zrobić to samemu”
– z taką prośbą
zwróciło się kiedyś
dziecko do
Marii Montessori.
To życzenie stało się
później główną myślą
jej wielkiej
koncepcji wychowania.
"Ze wszystkich spraw miłość jest
najważniejsza. Jest ona potężną siłą,
która rozporządza człowiekiem. Ona
się zawsze odnawia, gdy rodzi się
dziecko. Studia nad miłością prowadzą
nas do źródła, z którego wytryska: czyli
do dziecka."
„Dziecko jest źródłem miłości… Miłość, którą
okazujemy dziecku, potencjalnie musi
zaistnieć pomiędzy ludźmi, nie ma związku
pomiędzy ludźmi, gdy nie ma miłości…
Absorbująca psychika inkarnuje wszystko…
również miłość… Wszystko jest niczym, gdy
nie ma miłości…”
„
„Człowiek, który nie kocha widzi tylko błędy u
innych. A przecież tylko ten, kto kocha, jest
prawdziwym, widzącym obserwatorem i tylko
on może dostrzec w dziecku to, czego ono samo
nie jest jeszcze w stanie zobaczyć i zrozumieć.
Tylko wtedy dziecko może przed wychowawcą
odkryć swą prawdziwą naturę.”
"Kochać dziecko, to znaczy
służyć mu
jak daleko to możliwe...."
"Jeśli szukamy istoty czystej dalekiej od
wymyślonych wcześniej poglądów
filozoficznych
i nie zaplątanej w
polityczne ideologie, możemy ten
nieskazitelny byt odnaleźć w dziecku.”
„Dziecko i dorosły to dwie różne części
ludzkości, które nawzajem wpływają na
siebie i przy obopólnej pomocy powinny
współistnieć w harmonii. To nie jest więc
tylko tak, że dorosły musi pomagać dziecku,
ale także dziecko musi pomagać dorosłemu”
„Droga wychowania jest długą drogą…”
„Zadaniem otoczenia nie jest
kształtowanie dziecka,
lecz pozwolenie mu na pokazanie siebie.”
„Każda niepotrzebna pomoc jest
przeszkodą w rozwoju”
„Nie wolno dowolnej pracy dziecku
zaproponować, na tym właśnie polega
ta metoda. Musimy znaleźć to, do czego
jednostka w swoich najskrytszych
pragnieniach dąży, do czego się wspina.
Tutaj mamy pracę, która porządkuje
osobowość.”
„Dziecko dąży do niezależności poprzez
pracę: do niezależności ciała i umysłu.
Jest mu obojętne, co wiedzą inni: chce
samo się uczyć, samodzielnie
doświadczać w środowisku i wchłaniać
je zmysłami dzięki własnemu,
osobistemu wysiłkowi (...)”
”Jeśli dziecko w okresie, kiedy natura na to
przeznacza czas, nie ma możliwości
zgromadzenia potrzebnych doświadczeń,
to owo szczególne, pobudzające
uwrażliwienie przemija, zaś rozwój
i dojrzałość ulegają zaburzeniu."
"Skoro tylko tego rodzaju chłonność
zabłyśnie w duszy dziecka - dzieje się tak,
jakby wydobył się z niej płomień, który
oświetla jedynie określone przedmioty,
zaś inne pozostawia w mroku. Cały świat
percepcji dziecka ogranicza się wówczas
nagle do tego jednego, jasno
oświetlonego obszaru (...), a ono samo
wykazuje też szczególną, a nawet
niezwykłą zdolność wykorzystywania
tych elementów dla potrzeb swego
wzrostu duchowego."
W sprzyjających warunkach otoczenia
i przy wystąpieniu danej fazy wrażliwości
zachodzi zjawisko, określane później mianem
fenomenu Montessori, a przez samą autorkę
nazwane polaryzacją uwagi.
"Za każdym razem, kiedy zaistniała
polaryzacja uwagi, rozpoczynał się
u dziecka proces zmian. Stawało się
spokojniejsze, inteligentniejsze,
bardziej otwarte ."
Zjawisko to zaprzecza przekonaniom
o niestałości uwagi u małego dziecka.
Jako towarzyszące polaryzacji uwagi fenomeny
pojawiają się: cierpliwość, wytrwałość
(uporczywość), aktywność i radość
„charakterystyczna dla psychiki, której
wewnętrzna energia znalazła swą klawiaturę,
swe pole działania, gdzie może ćwiczyć
stosownie do swych potrzeb i w spokoju.
Organizująca się w ten sposób psychika,
kierowana pewnym porządkiem (…) wzmacnia
się, rozkwita i objawia w harmonii, pogodzie
i spokoju, z których bierze się wspaniała,
charakterystyczna dla zachowań dzieci
dyscyplina”
„Ledwo zgasła jedna z duchowych namiętności,
już zapalają się inne płomyki i tak dziecko
kroczy od jednej zdobyczy do następnej, w
nieustannej wibracji wypływającej z życiowej
siły, która wszyscy znamy
i określamy
radością i szczęściem dzieciństwa. W tym
wspaniałym duchowym płomieniu, który
płonie, ale nie spala, dokonuje się dzieło
tworzenia duchowego człowieka.”
„Najpierw należy pobudzić zmysły
dziecka później zaś umysł”
„Poprzez manipulowanie,
obserwowanie
i porównywanie dziecko
dochodzi do ogólnych
pojęć (…) w pracy z
pomocami dziecko
odnajduje związki,
zależności i relacje zawarte
we wszechświecie… „
„Dziecko, któremu poświęcono więcej
uwagi
i opieki, wyrasta na osobę
silniejszą, bardziej zrównoważoną i
energiczniejszą”
Maria Montessori powiedziała o sobie i o
wszystkich, którzy podążają tą drogą
pracy z dzieckiem „Jesteśmy
pielgrzymami” .Celem tej pielgrzymki jest
dziecko. Dziecko w wymiarze swojej
ludzkiej godności, której nigdy dość nie
zgłębimy. Ta godność wyposaża go w
wewnętrzny autorytet. Rozpoznawanie
i postępowanie w zgodzie z tym
autorytetem, staje się głównym zadaniem
nauczyciela Montessori.
„Maria Montessori została pochowana na
małym, katolickim cmentarzu w Noordwijk,
grób jej zdobi piękny pomnik wzniesiony
przez jej zwolenników.
Ale pomnikiem o wiele wspanialszym
i - chcemy wierzyć - o wiele trwalszym, jest
i będzie ten zbudowany radością
i szczęściem,
które emanują od tysięcy dzieci, w każdej
części świata.„
E. M. Standing: "M. Montessori, her life
and work"
Napis na nagrobku Marii Montessori brzmi:
"Proszę Was, kochane dzieci,
które wszystko potraficie,
abyście razem ze mną budowały
pokój na świecie"
PREZENTACJĘ PRZYGOTOWANO W RAMACH PRZEDMIOTU:
HISTORIA MYŚLI PEDAGOGICZNEJ
PROWADZONEGO PRZEZ DR R. GAWRYCHA
Większość cytatów zaczerpnięto z książki Małgorzaty Mikszy pt.
„Zrozumieć Montessori.
Czyli Maria Montessori o wychowaniu dziecka”
(Oficyna Wydawnicza „Impuls”; Kraków 1998).
Pozostałe cytaty oraz zdjęcia pochodzą ze stron internetowych.
ANNA CYWIŃSKA
WSSE w GDAŃSKU