WYŻSZA SZKOŁA ZARZĄDZANIA i BANKOWOŚCI w POZNANIU
PRACA ZALICZENIOWA : ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI
BUDŻET
(B)
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
WYŻSZA SZKOŁA ZARZĄDZANIA i BANKOWOŚCI w POZNANIU
PRACA ZALICZENIOWA : ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI
Zarządzanie przedsiębiorstwem jest działalnością polegającą na ustalaniu celów i
dążeniu do ich osiągnięcia w jednostkach podległych zarządzającemu na podstawie
określonych zasobów środków. Zarządzanie powinno doprowadzać do takiego
funkcjonowania jednostek podległych zarządzającemu, aby został osiągnięty jego cel. Miarą
sprawności zarządzania jest najbardziej efektywne osiągnięcie założonego celu.
Osiągnięcie zamierzonego celu wymaga wykonania określonych zadań oraz
zastosowania określonych sposobów działań, które są nazywane funkcjami zarządzania.1
Budżet jest ścisłym wyrażeniem planu działania, mającym na celu zastosowanie i
koordynację planu. Budżety są sporządzane przez zarządzających dla całej jednostki
gospodarczej oraz jej podmiotów wewnętrznych. Stosowanie budżetów pociąga za sobą
następujący cykl postępowania:
sformułowanie planu,
1
E. Nowak (red.): Budżetowanie kosztów,
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
WYŻSZA SZKOŁA ZARZĄDZANIA i BANKOWOŚCI w POZNANIU
PRACA ZALICZENIOWA : ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI
kontrolowanie zgodności rzeczywistego przebiegu z planem,
ocena przyczyn odchyleń od planu,
podjecie działań korekcyjnych,
ponowne przedstawienie lub zmiana planu2.
Budżetowanie zmusza zarządzających do skonkretyzowania i sprecyzowania
podstawowych celów i przedsięwzięć na tyle, by można było przedstawić je w wielkościach
liczbowych (koszty, przychody, zyski). Budżety dają w ten sposób istotny impuls do
przekształcenia planów w przedsięwzięcia. Budżetowanie obejmuje wszystkie zadania
dotyczące sporządzania, zatwierdzania i kontroli budżetów. Wynikiem budżetowania jest
wartościowe zestawienie planowego rozwoju przedsiębiorstwa w przyszłym okresie.
Budżetom przypisuje się zwykle następujące funkcje:
Funkcja ukierunkowująca. Podstawowym zadaniem budżetów jest ukierunkowanie
decydentów na ustalone cele i zobowiązanie ich do odpowiedzialności za wynik. W
tym znaczeniu informacje budżetów stanowią istotne narzędzie pobudzania
zorientowanego na określone cele, działania i operatywne decyzje.
Funkcja koordynująca i integrująca. Budżetowanie tak jak planowanie ma w
założeniu przyczynić się do koordynacji i integracji wszystkich obszarów
przedsiębiorstwa. Opiera się to na założeniu, że budżetowanie pobudza i zmusza do
uzgodnień wszystkich cząstkowych planów. Poprzez budżet poszczególne dziedziny
działalności przedsiębiorstwa znajdują konieczne wzajemne powiązania. Odbywa
się to w miarę rozdzielania środków na realizację poszczególnych celów.
Funkcja kontrolna. Kolejna funkcja budżetu polega na tym, że zadaje on dokładnie
określone wielkości które należy osiągnąć lub utrzymać w ściśle wyznaczonym
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
WYŻSZA SZKOŁA ZARZĄDZANIA i BANKOWOŚCI w POZNANIU
PRACA ZALICZENIOWA : ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI
okresie planistycznym. W tym znaczeniu budżet stanowi także skalę porównawcza
dla wielkości faktycznych i spełnia w ten sposób funkcję nadzorującą i kontrolną.
Funkcja motywacyjna . Budżety określają pola działania i zobowiązują do
określonych przedsięwzięć. Opracowanie budżetów może jednak w określonych
warunkach oddziaływać także pozytywnie na motywacje pracowników, mianowicie
wtedy gdy uda się doprowadzić do tego, że kadry kierownicze identyfikują się z
zadanymi celami. Taka identyfikacja jest możliwa wtedy, gdy kierownicy
współuczestniczą w formułowaniu celów, a budżet nie jest zbyt restrykcyjny i
dopuszcza swobodę podejmowania własnych odpowiedzialnych decyzji.
Przedstawione funkcje ukazują znaczenie budżetów dla kierowania przedsiębiorstwem.
Warto podkreślić, że i w tym zakresie pojawiają się różne problemy i zagrożenia.
Pierwszą funkcja zarządzania przedsiębiorstwem jest planowanie. Jednostka, która nie
planuje, nie zarządza. Planowanie jest podstawą wszystkich pozostałych funkcji zarządzania.
Bez planowania nie ma prawidłowego organizowania, skutecznego motywowania i
dokładnego kontrolowania. Planowanie jest szczególnie istotne dla właściwego
kontrolowania.
Czynności planistyczne mają sens tylko wtedy, gdy uda się przekształcić zamierzenia w
działanie. Głównym narzędziem planowania w przedsiębiorstwie jest budżetowanie. W
trakcie opracowywania budżetów następuje przełożenie uprzednio wyznaczonych celów oraz
służących ich realizacji planów działań na postać standardów wartościowych, przypisanych
określonym jednostkom wewnętrznym dla ściśle ustalonego okresu.
Budżet można określić jako wyrażony w jednostkach ilościowych i wartościowych plan
przydzielony określonej jednostce decyzyjnej w danym okresie obrachunkowym z
2
Rachunkowość zarządcza, Distans Learning Programm, CETT, Warszawa 1992.
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
WYŻSZA SZKOŁA ZARZĄDZANIA i BANKOWOŚCI w POZNANIU
PRACA ZALICZENIOWA : ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI
odpowiednim zakresem obowiazywalności. Z kolei proces przygotowania i opracowania serii
spójnych budżetów i połączenia ich w jeden spójny budżet przedsiębiorstwa nazywamy
budżetowaniem. Budżetowanie jest metodą bieżącego zarządzania przedsiębiorstwem,
określającą zasady planowania i wykorzystania środków finansowych w celu efektywnego
wykonania zadań produkcyjnych. Stanowi ono pewien zestaw metod i narzędzi zarządzania o
charakterze sformalizowanej procedury obowiązującej w danym przedsiębiorstwie, która
określa zasady tworzenia i wykonania budżetu.3
Sporządzenie budżetu jest rezultatem całego szeregu czynności, które składają się na
proces budżetowania. Proces budżetowania jest postępowaniem wieloetapowym.
Budżetowanie jest procesem, który obejmuje trzy podstawowe fazy:
Tworzenie budżetu jako sformalizowanego opisu zadania,
Realizowanie budżetu jako wykonania zadań na podstawie planu budżetowego i
przyjętej procedury,
Kontrolę budżetową jako formę oceny bieżących wyników w stosunku do
przyjętych zadań.
Procedura budżetowania stanowi ogniwo szerszego systemu planowania w
przedsiębiorstwie. Budżetowanie stanowi swoistego rodzaju translacje zadań wynikających z
planów wyższego rzędu w plan podzielony na krótsze, zazwyczaj miesięczne odcinki
czasowe.
Wśród wielu procesów gospodarczych, będących przedmiotem budżetowania w
przedsiębiorstwie, jednym z najważniejszych jest niewątpliwie proces ponoszenia kosztów.
Szczególne zainteresowanie ponoszonymi kosztami wynika z faktu, że w ich poziomie
znajduje odzwierciedlenie jakość pracy na rożnych odcinkach działalności przedsiębiorstwa,
3
J. Komorowski: Budżetowanie jako metoda zarządzania przedsiębiorstwem. PWN, Warszawa 1997
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
WYŻSZA SZKOŁA ZARZĄDZANIA i BANKOWOŚCI w POZNANIU
PRACA ZALICZENIOWA : ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI
dlatego koszty są zazwyczaj przedmiotem systematycznych pomiarów i analiz prowadzonych
w celu ich racjonalizacji.
Pomiarem kosztów ponoszonych w przedsiębiorstwie zajmuje się rachunek kosztów
stanowiący względnie wyodrębniony podsystem systemu informacyjnego rachunkowości
przedsiębiorstwa. Jedna z odmian rachunku kosztów jest rachunek kosztów planowanych,
którego podstawowym celem jest jego włączenie w system planowania w przedsiębiorstwie.
Koszty planowe są określane w procesie planowania. Oznaczają koszty, jakie będą ponoszone
w przyszłości w warunkach ekonomicznego wykorzystania czynników produkcji przy
zdolnościach produkcyjnych odpowiadających planowanemu poziomowi produkcji.
Charakter kosztów planowych maja także koszty ustalone w procesie budżetowania.
Budżetowanie kosztów jest bowiem formą operatywnego ich planowania. W procesie
budżetowania kosztów następuje szczegółowe zestawienie przewidywanych poziomów
kosztów na dany okres budżetowy dla określonego ośrodka odpowiedzialności za koszty.
Budżet kosztów jest elementem składowym budżetu przedsiębiorstwa obejmującego
poszczególne budżety cząstkowe.
Budżetowanie rozumiane jako krótkookresowe planowanie jest narzędziem służącym
organizacji do osiągnięcia jej celów. Ma ono zastosowanie zarówno w przedsiębiorstwach
nastawionych na generowanie zysków, jak również w organizacjach typu non-profit. W
ostatnich latach wzrasta rola budżetowania we wszelkiego rodzaju przedsiębiorstwach co w
istotny sposób wpływa na sposób zarządzania nimi. W literaturze wymienia się cały zestaw
korzyści, które wypływają z budżetowania. Najważniejsze z nich to : uczynienie planowania
jednym z podstawowych obowiązków kierowniczych i możliwość wykorzystania go do
komunikowania ich w dół organizacji, tak aby każdy wiedział, co i w jaki sposób chcą
osiągnąć menedżerowie. Ponadto budżetowanie pozwala sformalizować plany działania,
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
WYŻSZA SZKOŁA ZARZĄDZANIA i BANKOWOŚCI w POZNANIU
PRACA ZALICZENIOWA : ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI
dostarcza punkty odniesienia do monitorowania aktualnych osiągnięć i umożliwia
dostrzeżenie wąskich gardeł, zanim one wystąpią. Nie bez znaczenia jest tez motywacyjna
funkcja budżetowania połączona z ocena pracy kierowników, stanowiąc podstawę rachunku
odpowiedzialności.
Niezależnie od częstotliwości sporządzania budżetu wymuszają one na kierownikach
wszystkich szczebli zaangażowanie w procedurę budżetowania zaplanowanie działalności
podległych im jednostek organizacyjnych. Jest to realizowane w powiązaniu ze
strategicznymi celami przedsiębiorstwa. Ma to istotne znaczenie dla identyfikowania się
kierowników wszystkich szczebli z misja i dążeniami przedsiębiorstwa.
Bardzo ważna w procesie konstrukcji budżetu jest komunikacja, która ma
fundamentalne znaczenie dla identyfikacji misji i wynikających z niej celów w
przedsiębiorstwie4.
Kontrola wykonania budżetu i wyciągniecie na jej podstawie wniosków jest
zwieńczeniem procesu budżetowania. Powinna wiec być okazja nie tylko do rozliczenia osób
odpowiedzialnych z powstałych odchyleń, ale również służyć motywowaniu do dalszych
wysiłków. Może być sposobnością do zebrania uwag i konkretnych pomysłów dotyczących
zmian. Proces ciągłych usprawnień może stać się ważnym czynnikiem decydującym o
rozwoju danego przedsiębiorstwa i przyczynić się do wzrostu jego konkurencyjności.
Budżetowanie jest za to ważnym narzędziem realizacji celów przedsiębiorstwa,
szczególnie docenianym w konkurencyjnym i zmiennym otoczeniu.
A. Karmańska : Budżetowanie kosztów i przychodów jako metoda zarządzania przedsiębiorstwem. „Serwis
finansowo-ksiegowy” 1995 nr 20
4
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
