Problem granic opodatkowania Redystrybucja dochodów, których źródłem są podatki - w ramach tej działalności państwo w mniejszym lub większym stopniu może wpływać na zachowania podmiotów gospodarczych, skłonność do oszczędzania czy inwestowania. Istnienie granic opodatkowania wyznacza charakter działalności państwa, ponieważ przekroczenie tych granic może wywołać negatywne następstwa, przejawiające się w: ograniczaniu zainteresowania obywateli i przedsiębiorstw różnymi formami działalności gospodarczej, ograniczaniu dochodów państwa z tytułu pozyskiwania podatków. Przekroczenie tych granic opodatkowania prowadzi do tego, że ciężary podatkowe są tak duże, że przedsiębiorca czy obywatel w pewnych warunkach musi ograniczyć swe inwestycje, a w pewnych warunkach ich zaniechać. Ilustruje to krzywa Laffera. Rynkowe reakcje podmiotów na podatek Z punktu widzenia mikroekonomicznego należy skutki działań gospodarczych wynikających z nakładanego podatku i przejawiające się we wzajemnym kształtowaniem popytu i podaży. 24 Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. cena S1 S2 E1 P1 E2 P2 Q1 Q2 Q Ogólnie ilustracja pokazuje wpływ nakładanego podatku na poziom równowagi na dane dobro na danym rynku. Punktem wyjścia jest sytuacja, w której E2 istnieje bez żadnych obowiązków podatkowych. W tej sytuacji można powiedzieć, że przy danej cenie P2 równowaga przejawia się w ilości dóbr na rynku w punkcie Q2. Oznacza to, że gospodarka jest w stanie wyprodukować taką, a nie inną ilość dóbr. Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. 25 W sytuacji, kiedy państwo narzuca obowiązek podatkowy, to podatek ten w działalności gospodarczej producenta znajduje odzwierciedlenie we wzroście kosztów, a potem we wzroście ceny. Ta różnica wynikająca ze wzrostu podatków powoduje wzrost ceny z P2 do P1, co prowadzi do zmiany równowagi między podażą, a popytem z punktu E2 do E1 i w efekcie prowadzi do zmniejszenia ilości danego dobra rynkowego z Q2 do Q1. Można więc powiedzieć, że im wyższe podatki, tym mniejsza ilość dóbr wytwarzanych przez podmioty gospodarcze objęte tym podatkiem. 26 Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. cena S1 D S2 P1 P2 Q Ilustracja powyższa przedstawia sytuację, gdzie popyt i podaż były elastyczne. Pochodna sytuacji jest taka, w której podaż jest elastyczna, czyli dostosowuje się do zmiany ceny. Na ilustracji są to krzywe liniowe S1 i S2, pokazujące przesunięcia podaży, a krzywą liniową popytu, który jest sztywny i reprezentowany przez D. Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. 27 Ogólnie ilustracja ta przedstawia sytuację, w której przy sztywnym popycie wprowadzany jest podatek. W wyniku nałożenia tego podatku nastąpi wzrost ceny oferowanego dobra z P2 do P1. W wyniku tej zmiany cenowej nastąpi przesunięcie podaży z poziomu S2 do S1. W sensie realnym, gospodarczym, nie nastąpi jednak żadna zmiana wielkości podaży danego dobra. Inaczej mówiąc całość obciążeń podatkowych zawartych w cenie danego dobra poniesie nabywca. Inną sytuacją jest sytuacja, w której popyt jest elastyczny, a podaż sztywna, a wszelkie zmiany podatków będą obciążać wyłącznie producenta, jeżeli ten nie będzie chciał zmienić wielkości produkcji. Graficznie zależność tę można przedstawić w następujący sposób. 28 Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. cena D1 S P1 D2 P2 Q W kolejnym przypadku, punktem wyjścia jest sytuacja, w której dobro A nie zostało obciążone podatkiem i wówczas powstaje pewna równowaga między cena 12 10 E2 P2 8 1 Szukasz gotowejGpracy ? D1 To pewna droga do poważnych kłopotów. 6 Plagiat jest przestępstwem ! G2 P1 4 E1 Nie ryzykuj ! Nie warto ! D2 Powierz swoje sprawy profesjonalistom. 2 0 Q2 Q1 Q 29 podażą i popytem w punkcie E. W punkcie tym, jeżeli istnieje cena P1, to powstanie pewna wielkość produkcji przedstawiana odcinkiem QQ1. Jeżeli dane dobro rynkowe zostanie obciążone podatkiem, którego wartość przedstawiana jest przez odcinek P1P2, to krzywa podaży przesunie się do góry z pozycji D2 do D1. Jeżeli popyt jest elastyczny, to dojdzie do jego spadku i jego ilość będzie przedstawiana przez odcinek QQ2. Wówczas równowaga ukształtuje się w punkcie E1 i w takiej sytuacji dochody państwa będą odpowiadać wartościom zawartym w prostokącie P1P2E2G2 i wartość tego prostokąta z tytułu nałożenia podatku można obliczyć przemnażając wielkość z tego prostokąta z cenami tego prostokąta. W przykładzie tym istotne znaczenie ma nie tylko wielkość podatków i dochodów państwa, ale także zmiany wielkości w wartości produkcji i ta zmiana wielkości produkcji, która zostanie stracona w wyniku nałożenia podatku. Oznacza to, że z jednej strony państwo uzyskuje dodatkowe środki i tytułu podatków, a z drugiej strony powoduje spadek produkcji i spadek możliwości przedsiębiorstwa i pracowników. 30 Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. nabywczych