BUDOWA UKŁADU SŁONECZNEGO

Budowa układu
słonecznego
SPIS TREŚCI
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
1. Strona tytułowa
2. Spis treści
3. Spis treści c.d.
4. Słońce- wprowadzenie
5. Budowa układu słonecznego
6. Merkury
7. Wenus
8. Ziemia
9. Mars
10. Jowisz
SPIS TREŚCI c.d.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
11. Saturn
12. Uran
13. Neptun
14. Pluton
15. Kolejne elementy układu słonecznego
16. Planetoidy
17. Komety
18. Meteoryty
19. Podsumowanie
WPROWADZENIE
SŁOŃCE
W Słońcu skupiona jest prawie cała masa Układu
Słonecznego (99,87%), temperatura w jego jądrze
dochodzi do 15-20 mln stopni Celsjusza, ciśnienie do 5
mld atmosfer i składa się głównie z wodoru i helu.
Wokół niego siłą grawitacji utrzymywane są rozmaite
ciała niebieskie, do których należą planety z
księżycami, międzyplanetarne obłoki gazu i pyłu oraz
olbrzymia ilość planetoid, komet i meteroidów.
UKŁAD SŁONECZNY- BUDOWA
Układ Słoneczny stanowi całość. Ciała do niego należące obiegają
Słońce z różnymi prędkościami po orbitach eliptycznych, za wyjątkiem
komet, w tym samym kierunku.
Główny element w układzie stanowią planety. Są to ciała niebieskie o
średnicach większych niż 1000 km, obiegające gwiazdę i niemające
własnych źródeł energii promienistej, widoczne dzięki oświetleniu ich
promieniowaniem gwiazdy. Są bryłami o kształcie zbliżonym do
elipsoidy obrotowej o niewielkim spłaszczeniu i średnicach od ok. 2300
km do 142800 km. U większości z nich wykryto atmosfery, stanowiące
otoczki gazowe utrzymujące się przy ich powierzchni dzięki
przyciąganiu grawitacyjnemu. Jest ich dziewięć i krążą wokół Słońca w
następującej kolejności:
MERKURY
Planeta znana już w starożytności,
przedostatnia, co do wielkości z całego Układu
Słonecznego o stosunkowo niewielkiej masie
równej 0,05 masy Ziemi o bardzo rozrzedzonej
atmosferze i bardzo słabym polu
magnetycznym(ok. 100 razy słabszym od
ziemskiego). Jego powierzchnię pokrywają liczne
kratery pochodzenia wulkanicznego i
meteorytowego. Nie posiada żadnych satelitów.
WENUS
Drugi pod względem jasności obiekt na
nocnym niebie. Jej powierzchnia składa się z
wysokich gór, rozległych równin, wyżyn,
kraterów. Ma gęstą i nieprzeźroczystą
atmosferę złożoną w 97% z dwutlenku węgla.
Nie posiada również wewnętrznego pola
magnetycznego jak też żadnych satelitów.
ZIEMIA
Trzecia wg oddalenia od Słońca planeta Układu
Słonecznego. Jedyne znane miejsce we wszechświecie,
gdzie rozwinęło się życie. Jest także jedyną planetą
Układu Słonecznego, której powierzchnię w ponad 70%
pokrywa woda. Posiada atmosferę składającą się
głównie z azotu (78%) i tlenu i pole magnetyczne
zwane magnetosferą. Dokładne wyznaczenie masy
Ziemi stanowi podstawę oceny mas innych ciał
niebieskich. Ziemia ma jednego naturalnego satelitę –
Księżyc, który jest drugim po Słońcu pod względem
jasności obiektem na niebie a od 1957r szereg
satelitów sztucznych.
MARS
Trzecia pod względem jasności planeta na
nocnym niebie. Na jej powierzchni występują
liczne kratery w tym najwyższa góra w Układzie
Słonecznym. Jej atmosfera jest bardziej
rozrzedzona od ziemskiej i składa się głównie z
dwutlenku węgla, w której występują liczne
huragany i burze pyłowe. Temperatura na
powierzchni Marsa ulega silnym wahaniom
rocznym i dobowym a jej rdzawy kolor i miano
„czerwonej planety” zawdzięcza licznym
związkom żelaza w skorupie.
JOWISZ
Jest największą planetą Układu Słonecznego
posiadającą rozległą, nieprzeźroczystą atmosferę
złożoną gł. z wodoru (90%) i helu. Posiada
prawdopodobnie małe, skaliste jądro. Jest
jednym z najsilniejszych radioźródeł nieba,
posiada ponadto pole magnetyczne 10 razy
większe od ziemskiego. Wokół Jowisza rozciągają
się dwa pierścienie (podobne do pierścieni
Saturna) i występuje szesnaście satelitów.
SATURN
Najodleglejsza ze znanych w starożytności
planet o silnie spłaszczonym kształcie na
skutek bardzo małej gęstości i szybkiego
obrotu. Ma gęstą atmosferę i osiemnaście
satelitów. Wokół niego rozciąga się
charakterystyczny układ pierścieni
składających się z oddzielnych brył i drobnych
cząstek materii. Jest otoczony, podobnie jak
Ziemia, lecz nieco słabszą magnetosferą.
URAN
Jest siódmą planetą biorąc pod uwagę oddalenie od
Słońca. Kształt globu jest stosunkowo mocno
spłaszczony z powodu wirowania wokół własnej osi
ruchem wstecznym. Jego masa jest 4,5 razy większa od
masy Ziemi a atmosfera składa się głównie z wodoru i
helu. Jako jedyna planeta układu nie posiada
wewnętrznego źródła energii, występuje za to trzy razy
silniejsze pole magnetyczne niż na Ziemi, mimo iż nie
jest znane jego źródło. Jest otoczony rzadkim
pierścieniem rozdrobnionych bryłek materii i
dotychczas odkrytymi piętnastoma satelitami.
NEPTUN
Ósma planeta Układu Słonecznego, pod
względem właściwości fizycznych jest podobny
do Urana. Jest od niego troszkę mniejszy, choć
masą swą i tak przewyższa Ziemię. Podobnie
jak Jowisz emituje dwa razy więcej energii niż
otrzymuje ze Słońca, mimo iż nieznany jest
tego mechanizm. Posiada cztery wąskie
obręcze wokół globu i osiem satelitów.
PLUTON
Najsłabiej zbadana, ostatnia planeta w Układzie
Słonecznym odkryta dopiero, w 1930r. będąca
prawdopodobnie w przeszłości księżycem
Neptuna. Posiada charakterystyczną cechę,
mianowicie jego orbita przecina orbitę Neptuna
prze co okresowo nie jest najdalszą planetą
układu ustępując miejsca właśnie Neptunowi.
Powierzchnia Plutona składa się w większości z
zamarzniętego metanu i niestety ze względu na
małe rozmiary i odległość nie znamy jego
dokładnych wymiarów.
POZOSTAŁE
ELEMENTY UKŁADU
SŁONECZNEGO
PLANETOIDY
Pozostałym, stałym elementem Układu
Słonecznego są m.in. planetoidy, czyli
niewielkie ciała niebieskie o składzie
kamiennym, węglowym lub metalicznym
krążące wokół Słońca. Zaliczamy do nich tak
obiekty duże (o średnicy do 1000 km) jak i
najmniejsze drobiny pyłowe. Występują
przede wszystkim w pasie położonym
pomiędzy orbitami Marsa i Jowisza.
KOMETY
Do stałych elementów układu zaliczyć też musimy komety, ciała
niebieskie zbudowane głównie z zamrożonych gazów z
dodatkiem substancji nielotnych. Są stosunkowo niewielkie i
krążą wokół Słońca po bardzo różnych torach, zgodnych lub
przeciwnych do kierunku ruchów planet i planetoid. Jeśli któraś z
nich zbliży się do Słońca, jej jądro częściowo wyparowuje i
tworzy się jasna otoczka gazowo-pyłowa i jeden lub więcej
warkoczy, których długość może dochodzić nawet do kilkuset
milionów kilometrów. Niewielka część z nich to tzw. komety
krótkookresowe jednak najbardziej znaną z nich jest kometa
Halleya, która obiega Słońce średnio, co 76 lat.
METEOROIDY
Kolejnymi i ostatnimi dotyczącymi tego tematu
obiektami wypełniającymi przestrzeń międzyplanetarną
są meteroidy, zjonizowane gazy wypływające ze Słońca
zwane wiatrem słonecznym i pyły. Meteroidy tworzą
odłamki skalne lub drobiny pyłu poruszające się w
przestrzeni kosmicznej i często wchodzące w atmosferę
ziemską, rozżarzając się na skutek tarcia i pozostawiając
jaskrawą smugę na niebie zwaną meteorem lub
niekiedy spadającą gwiazdą.
Prezentację „BUDOWA
UKŁADU
SŁONECZNEGO”
przygotowała:
Anna Czernicka
Uczennica ZSPiG w Sieklówce
Opiekun:
Grzegorz Mikuszewski
ŹRÓDŁO INFORMACJI :
INTERNET