resuscytacja krążeniowo

WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
1
RESUSCYTACJA
KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA
WYTYCZNE EUROPEJSKIEJ RADY ds. RESUSCYTACJI’2000
Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii
Akademii Medycznej w Łodzi
RESUSCYTACJA
KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA
•
RESUSCYTACJA
– Ożywianie jest zespołem zabiegów lekarskich, których zadaniem lub skutkiem jest
przywrócenie podstawowych objawów życia tj. co najmniej krążenia krwi lub
krążenia krwi i oddychania.
•
REANIMACJA
- Jest zespołem czynności, które doprowadziły nie tylko do przywrócenia krążenia krwi i
oddychania, ale także do powrotu czynności ośrodkowego układu nerwowego - łącznie z
powrotem świadomości.
RESUSCYTACJA
KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA
•
Mitologia egipska - bogini IZYDA
wdmuchuje powietrze do ust swego
męża OZYRYSA przywracając go do życia
WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
2
 Biblia przytacza podobne zdarzenieprorok ELIASZ ożywia martwe dziecko
RESUSCYTACJA
KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA
•
KOUWENHOVEN, JUDE, KNICKERBOCKER - (1960) podwaliny pod nowoczesną
resuscytację
krążeniowo-oddechową prace nad techniką
uciskania klatki piersiowej zewnętrzny masaż serca
•
SAFAR-( 1958)
podwaliny pod nowoczesną
resuscytację krążeniowo-oddechową
- prace nad techniką sztucznego oddychania
- metoda sztucznego oddychania usta-usta
RESUSCYTACJA
KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA
•
Lata 60-te
Ahnefeld F.W. - wprowadza koncepcję
„łańcucha przeżycia”
RESUSCYTACJA PRZEDSZPITALNA
• 60-70 % nagłych śmierci sercowych ma miejsce
w fazie przedszpitalnej
• w 92 % pierwszy kontakt z chorym z nagłym
zagrożeniem życia mają laicy
RESUSCYTACJA PRZEDSZPITALNA
WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
3
• CELE POSTĘPOWANIA PRZEDSZPITALNEGO :
RESUSCYTACJA PRZEDSZPITALNA
RESUSCYTACJA BEZPRZYRZĄDOWA
BLS
•
A- drożność
•
B- oddech
•
C- krążenie
•
RESUSCYTACJA PRZYRZĄDOWA
•
BLS
• A- drożność
• B- oddech
• C- krążenie
RESUSCYTACJA PRZEDSZPITALNA
•
STRAŻ POŻARNA
•
POLICJA
RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA
BLS PRZYRZĄDOWA
-ABC
-T
TLEN
-UNIERUCHOMIENIE TRANSPORTOWE
-OGRZANIE (FOLIA PRZEŻYCIA)
RESUSCYTACJA PRZEDSZPITALNA
• ZINTEGROWANY PROGRAM RATOWNICTWA MEDYCZNEGO
•
• ALS . ACLS
• ABC + TLEN
• WCZESNA DEFIBRYLACJA
• FARMAKOTERAPIA
RATOWNICY MEDYCZNI ( PARAMEDEYCY, PIELĘGNIARKI
ANESTEZJOLOGICZNE)
• LEKARZE
(ANESTEZJOLODZY, CHIRURDZY, INTERNIŚCI )
• LEKARZE SPECJALIŚCI MEDYCYNY RATUNKOWEJ
RESUSCYTACJA PRZEDSZPITALNA
• Wczesna defibrylacja :
•
WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
4
•
migotanie komór jest najczęstszym mechanizmem nagłego zatrzymania krążenia krwi u
dorosłych
•
defibrylacja elektryczna jest najskuteczniejszym sposobem leczenia migotania komór
prawdopodobieństwo skuteczności defibrylacji elektrycznej maleje w miarę upływu
czasu
RESUSCYTACJA PRZEDSZPITALNA
• Świadek zdarzenia może utrzymać dzięki CPR serce w migotaniu przez 10-15 minut
•
• Szanse powodzenia defibrylacji zmniejszają się gwałtownie z upływem czasu o około 7 %
-10% w ciągu każdej minuty
RESUSCYTACJA PRZEDSZPITALNA
• PODAWANIE LEKÓW W CPR JEST POSTĘPOWANIEM DRUGOPLANOWYM I
MA NA CELU:
•
poprawę perfuzji narządowej podczas CPR
•
ułatwienie defibrylacji elektrycznej
•
zapobieganie nawrotom złośliwych niemiarowości komorowych
•
ochronę mózgu i w mniejszym stopniu serca przed wpływem niedokrwienia i
niedotlenienia
normalizację zaburzeń metabolicznych
RESUSCYTACJA PRZEDSZPITALNA
• DROGI PODAWANIA LEKÓW W CPR
•
•
Dostęp dożylny
•
Dostęp dotchawiczy
•
Dostęp doszpikowy
RESUSCYTACJA PRZEDSZPITALNA
• Obowiązująca zasada:
® jak najwcześniej w CPR
® jak najwyższe stężenia
RESUSCYTACJA
KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA
• Zatrzymanie krążenia krwi i oddychania jest zwykle skutkiem zaburzeń rytmu serca:
WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
•
5
RESUSCYTACJA
KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA
Zabiegi resuscytacyjne podejmuje się w oparciu o stwierdzenie:
• .braku oddechu,
• .braku tętna na dużych tętnicach (szyjne, udowe, ramienne),
Ocena znamion takich jak:
• sinica,
• szerokość źrenic i ich reakcje na światło,
• oziębienie dystalnych części ciała,
• obecność lub brak odruchu rzęsowego lub rogówkowego,
jest opóźnianiem wdrożenia czynności resuscytacyjnych.
•
Czynności resuscytacyjnych nie podejmuje się w przypadku stwierdzenia pewnych
znamion śmierci:
 plam opadowych,
 stężenia pośmiertnego,
RESUSCYTACJA
KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA
• W SKŁAD RESUSCYTACJI KRĄŻENIOWO-ODDECHOWWEJ (CARDIO PULMONARY RESUSCITATION - CPR)
wchodzą:
•
.Podstawowe zabiegi podtrzymywania życia
(Basic Live Support-BLS) obejmują A,B, C
•
.Z
Zaawansowane czynności podtrzymywania życia
(Advanced Cardiac Live Support- ACLS) obejmują D, E, F
•
Rozstrzygające czynności przedłużania życia,
obejmują G, I, I
RESUSCYTACJA
KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA



• A (airway) - utrzymywanie drożności górnych dróg oddechowych:
odgięcie głowy do tyłu (przez uniesienie karku)
uniesienie żuchwy
rękoczyn potrójny:
– .odgięcie głowy do tyłu,
– .wysunięcie żuchwy do przodu,
– .otwarcie ust pacjenta,
WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
6

otwarcie ust:
– )skrzyżowanym kciukiem i wskazicielem,
– )przy całkowicie rozluźnionym stawie skroniowo - żuchwowym,
 opróżnienie dróg oddechowych ręką i przez odsysanie,
 udrożnienie dróg oddechowych rurkami gardłowymi:
rurka Guedela, Mayo (ustno- gardłowa),
rurka Wendla (nosowo- gardłowa),
•
Błędy i niebezpieczeństwa podczas zakładania rurek gardłowych:
– )traumatyzacja języka i gardła przy niewłaściwym użyciu rurki,
– )krwawienie z nosa przy niewłaściwym zakładaniu rurek nosowo- gardłowych,
– )wciśnięcie języka do gardła i zamknięcie wejścia do krtani,
– )uszkodzenie zębów (siekaczy) rurką Guedela,
– )uszkodzenie wargi znajdującej się między rurką a zębami,
– )zatkanie językiem zbyt krótkiej rurki,
– )ucisk przez zbyt długą rurkę okolicy zachyłka gruszkowatego i zamknięcie
nagłośnią wejścia do krtani; dodatkowo możliwość wystąpienia arytmii, skurczu
głośni, odruchów wymiotnych
RESUSCYTACJA
KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA
•
Błędy i niebezpieczeństwa podczas zakładania rurek gardłowych:
– traumatyzacja języka i gardła przy niewłaściwym użyciu rurki,
– krwawienie z nosa przy niewłaściwym zakładaniu rurek nosowo- gardłowych,
– wciśnięcie języka do gardła i zamknięcie wejścia do krtani,
– uszkodzenie zębów (siekaczy) rurką Guedela,
– uszkodzenie wargi znajdującej się między rurką a zębami,
– zatkanie językiem zbyt krótkiej rurki,
– ucisk przez zbyt długą rurkę okolicy zachyłka gruszkowatego i zamknięcie
nagłośnią wejścia do krtani; dodatkowo możliwość wystąpienia arytmii,
skurczu głośni, odruchów wymiotnych
B (Breathing) - rozpoczęcie sztucznego oddychania
1. wentylacja bezprzyrządowa:
- usta-usta
- usta-nos,
- usta- usta-nos,
2. wentylacja przyrządowa:
- rurka Safara,
- rurka Sussex,
- Life Key (AMBU),
WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
7
- Notfalltucher (LEARDAL),
- Taschenmaske (LEARDAL),
- worek samorozprężalny (AMBU),
- rurka Combitube (Sheridan),
- maska krtaniowa (Intavent),
- intubacja:
- ustno-tchawicza,
- nosowo-tchawicza,
- konikotomia (konikopunkcja),
- tracheotomia (tracheopunkcja),
RESUSCYTACJA
KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA
* Rurka COPA
RESUSCYTACJA
KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA
Błędy i niebezpieczeństwa związane z wentylacją zastępczą
niezaintubowanego pacjenta:
• rozdęcie żołądka przez stosowanie zbyt wysokich ciśnień, grożące
regurgitacją i aspiracją treści pokarmowej do dróg oddechowych,
• niewłaściwe trzymanie maski powodujące nieszczelność,
• niewystarczająco odgięta głowa,
• niewłaściwe trzymanie worka oddechowego,
Błędy i niebezpieczeństwa związane z intubacją:
• nieprawidłowe ułożenie głowy,
• uszkodzenie jamy ustnej i zębów,
• niewłaściwy rozmiar rurki,
• prowadnica wystająca poza koniec rurki intubacyjnej,
• jednostronna intubacja (intubacja do jednego oskrzela),
• wprowadzenie rurki do przełyku,
• przepuklina mankietu uszczelniającego,
• skurcz głośni i oskrzeli,
• odma opłucnowa,
WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
8
C (Circulation) - podjęcie masażu serca
Mechanizmy zatrzymania krążenia krwi:
* migotanie komór serca (Ventricular Fibryllation - VF),
* asystolia komór serca tzw. bezruch komór serca (Asystolia-Asys,
Arrest -CA),
* rzut serca bez czynności hemodynamicznej
(słabe serce, rozkojarzenie elektro mechaniczne);
(Non Perfusing Rythm - NPR,
Dyssotiation Elektro Mechanikal - DEM),
Cardiac
Uderzenie przedsercowe
wskazania:
• u pacjentów z monitorowanym ekg - przy częstoskurczu komorowym
lub migotaniu
komór, gdy nie jest możliwe natychmiastowe
wykonanie defibrylacji,
• u pacjentów z monitorowanym ekg - przy bradykardii lub asystolii,
dopóki
pacjent zachowuje przytomność: (powtarzane uderzenia),
Pośredni masaż serca
Mechanizm:
•. Pompa sercowa- uciskanie serca pomiędzy mostkiem a kręgosłupem powoduje
wyciskanie z niego krwi, która napływa do niego po zwolnieniu ucisku (skuteczny przy
dużej podatności klatki piersiowej),
• .Pompa piersiowa- podczas ucisku na mostek w klatce piersiowej powstaje ciśnienie
skurczowe, które popycha krew z serca i płuc do dużych naczyń na obwód.
Zwolnienie ucisku wywołuje ciśnienie rozkurczowe w obrębie klatki piersiowej,
powodując napływ krwi.
WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
Ciśnienie perfuzji mózgowej (CPP) powstaje w fazie kompresji z różnicy ciśnień w
aorcie i żyłach szyjnych (20% normy w czasie prowadzenia CPR).
Ciśnienie perfuzji mięśnia sercowego (MPP) powstaje z różnicy między ciśnieniami
rozkurczowymi w aorcie i prawym przedsionku (10 - 20% podczas prowadzenia CPR).
Pośredni masaż serca
 Ułożenie pacjenta
płasko na twardym podłożu,
nogi uniesione powyżej poziomu głowy (zwiększenie oporu
obwodowego),
 Wyszukanie punktu nacisku
jedna trzecia dolna mostka (dorośli i dzieci),
ok. 1 cm poniżej linii łączącej brodawki sutkowe (noworodki
i niemowlęta),
 Głębokość nacisku
3.5 - 5.0 cm (dorośli),
2.0 - 3.5 cm (noworodki i niemowlęta),
 Częstość ucisku
ok. 80 - 90/min. (dorośli),
ok. 100 - 110/min. (dzieci),
ok. 120 - 130/min. (noworodki),
Powikłania pośredniego masażu serca
 . złamania żeber,
 . złamania mostka,
 . oderwanie żeber od mostka,
 . odma opłucnowa,
 . krwiak opłucnej,
 . stłuczenie płuca,
 . pęknięcie wątroby,
9
WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
10
 . pęknięcie śledziony,
 . zatory tłuszczowe,
 CPR prowadzone przez jednego ratownika:
początek wentylacji (dwa wolne wdmuchnięcia trwające po 1- 1.5 sek.;
po każdym wdechu oczekiwanie na wydech),
pośredni masaż serca - sztuczne oddychanie
15:2
sztuczne oddech wykonuje się w czasie przerwy między uciśnięciami mostka,
 CPR prowadzone przez dwóch ratowników
początek wentylacji (dwa wolne wdmuchnięcia trwające po 1- 1.5 sek.;
po każdym wdechu oczekiwanie na wydech),
pośredni masaż serca-sztuczne oddychanie
5:1
sztuczne oddech wykonuje się w czasie przerwy między uciśnięciami mostka,
U pacjenta zaintubowanego masaż serca i oddech mogą być prowadzone niezależnie od siebie.
RESUSCYTACJA
KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA
•
Defibrylację
- po raz pierwszy opisali PREVOST i BATELLI
w 1899 roku przerywając migotanie komór u psa.
- u człowieka wykonał po raz pierwszy BECK
w 1948 roku
RESUSCYTACJA
KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA
WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
11
RESUSCYTACJA
KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA
ADRENALINA
Wytwarza wieńcowe ciśnienie perfuzji rzędu 30- 40 mm Hg
działanie  -adrenergiczne:
skurcz arterioli,
zwiększenie napięcia ścian aorty piersiowej, tętnic podobojczykowych i szyjnych,
skurcz żył -zwiększona objętości krwi centralnej części łożyska naczyniowego,
działanie  -adrenergiczne:
wzrost aktywności bodźcotwórczej w sercu; pobudzenie do spontanicznych skurczów,
zwiększenie częstości pracy serca,
sprzężenie elektro- mechaniczne,
wzrost siły skurczu,
zwiększenie amplitudy migotania komór serca,
dawki: 0.015 mg/kg m.c. co 3 - 5 minut, w przypadku braku reakcji (ekg) dawkę można
zwiększyć do 0.1 mg/kg m.c., ale wiąże się to z możliwością:
* skurczu naczyń wieńcowych,
* martwicą mięśnia sercowego,
* hiperglikemią,
* hiperlaktemią,
WAŻNE:
nie podawać w jednej linii z wodorowęglanem sodu,
po podaniu występuje hiperkaliemia, która przechodzi w hipokaliemię,
–
•



•




•
•


WODOROWĘGLAN SODU
Nie stosuje się w pierwszych 15- tu minutach resuscytacji.
Wyjątek stanowią:
• rozpoznana przed zatrzymaniem krążenia
głęboka kwasica metaboliczna,
• jeżeli od zatrzymania krążenia minął czas dłuższy
niż 5 minut,
• jeżeli resuscytacja trwa dłużej niż 10 minut,
WAŻNE:
W wyniku zbuforowania tworzy się CO2.
WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
12
HCO3- + H+  H2CO3  CO2 + H2O
Ponieważ CO2 może przenikać przez błony komórkowe szybciej niż
wodorowęglany, podanie wodorowęglanu sodu może pogłębić kwasicę
wewnątrzkomórkową, dając w efekcie osłabienie pracy mięśnia sercowego.
Negatywne skutki przy podawaniu NaHCO3
* przesunięcie krzywej dysocjacji oksyhemoglobiny w lewo
(z osłabieniem dostarczania tlenu do tkanek),
* gwałtowne przemieszczenie potasu do komórek z obniżeniem
stężenia potasu w osoczu,
* spadek stężenia wapnia zjonizowanego w osoczu
przez ułatwienie jego wiązania z białkami osocza,
* przykurcz mięśnia sercowego (kamienne serce),
szczególnie w przypadku łączenia wapnia i preparatów naparstnicy,
* hipernatremia i hiperosmia - 2000 mOsm/l
(wcześniaki - możliwość krwawienia do OUN),
dawkowanie: 1 mmol/kg m.c. jako dawka wstępna,
następnie co 10 minut 0.5 mmol/kg m.c.
LIDOCAINUM HCl
* Podnosi próg migotania komór oraz hamuje powstawanie
fali pobudzeń.
Stosuje się ją w dawce wyjściowej 1-2 mg/kg m.c.
mg/kg m.c.),
a następnie we wlewie ciągłym z prędkością 1- 4 mg/ minutę.
nawracającej
(maksymalnie do 5
WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
13
ATROPINUM SULFURICUM
* Parasympatykolityki przyspieszają rytm zatokowy,
albo przedsionkowy ośrodek bodźcotwórczy,
przyspieszając także przewodzenie przedsionkowo -
komorowe.
* Powodują przyspieszenie czynności serca w przypadku
bloków
proksymalnych, nie powodując przyspieszenia
czynności serca w przypadku
bloków dystalnych.
Dawkowanie:
* w asystolii 1.0 mg iv
co 3-5 minuty
* w bradykardii 0.5 - 1.0 mg co 3-5 minut
MOŻNA ROZWAŻYĆ DAWKĘ JEDNORAZOWĄ 3 mg
TOSYLAN BRETYLIUM
Jest lekiem, dającym dobre rezultaty przy trudnych do opanowania epizodach zawałowych
zaburzeń rytmu serca, wywołanych zawałem mięśnia sercowego. Mechanizm tego zjawiska
polega na wydłużaniu czasu trwania potencjału czynnościowego
5 mg/kg m.c. co 5 minut lub druga dawka i następne 10 mg/kg m.c.
Uwaga ! Nie przekraczać 30 mg/kg m.c. łącznie
PRZEWODNIK DO RESUSCYTACJI 2000
/podstawowe różnice w porównaniu z przewodnikiem z 1998r/
WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
Środki /sposoby i leki/ zostały podzielone na klasy zgodnie z ich wartością terapeutyczną:
Klasa I
- zdecydowanie pomocne ( pożyteczne).
Klasa IIa - prawdopodobnie pomocne (pożyteczne).
Klasa IIb - możliwe że pomocne (pożyteczne).
Klasa III - nieprzekonywujące, możliwe że szkodliwe.
Nieokreślone – brak dostępnych dowodów.
PRZEWODNIK DO RESUSCYTACJI 2000
/podstawowe różnice w porównaniu z przewodnikiem z 1998r/
Basic Life support
Kluczowe kwestie:
• Prostota
• Najpierw telefon/szybko telefon
• Bez nacisku na sprawdzanie tętna
• Ujednolicony stosunek ucisków mostka do oddechów /15:2/
dla 1 i 2 ratowników
• Częstość ucisków 100/min
• Pozycja bezpieczna
• Sam posredni masaż (CPR) lepszy niż brak CPR
• Podkreślenie wagi szybkiego przybycia zespołu medycznego
PRZEWODNIK DO RESUSCYTACJI 2000
/podstawowe różnice w porównaniu z przewodnikiem z 1998r/
Adult Basic Life Support (ABLS)
14
WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
15
Kluczowe kwestie:
• Prostota ABCD
• Interpretacja zgodnie z lokalną sytuacją
• Intubacja tchawicy – alternatywnie maska krtaniowa, Combitube itp.
z
kontrolą ETCO2 – 02 sat.
• Wczesna defibrylacja 200 – 200 – 360J
• Epinefryna (Epinephrine), wasopresyna (Vasopressin)
• Zmniejszająca się rola lidokainy, amiodaronu
PRZEWODNIK DO RESUSCYTACJI 2000
/podstawowe różnice w porównaniu z przewodnikiem z 1998r/
ZASADY WENTYLACJI
. Zmiany w wentylacji są następujące:
Bez stosowania tlenu objętość wdechowa powinna w przybliżeniu
wynosić 10ml/kg
(700 – 1000ml ) w ciągu 2 sek. / Klasa IIa /.
.
Przy użyciu tlenu (> lub = 40%) stosujemy mniejszą objętość wdechową (w przybliżeniu
400-600ml) w ciągu 1-2 sek.
.
Alternatywne przyrządy do udrożniania g.d.o. ( maska krtaniowa, Combitube) mogą
być akceptowane jeśli ratownicy zostali przeszkoleni w ich użyciu.
PRZEWODNIK DO RESUSCYTACJI 2000
/podstawowe różnice w porównaniu z przewodnikiem z 1998r/
BADANIE TĘTNA
. Laicy nie powinni być dłużej uczeni ani nie powinno się od nich oczekiwać sprawdzania
tętna. Sygnałem dla ratownika laika do podjęcia CPR ( i użycia automatycznego
defibrylatora) jest brak objawów krążenia (normalnego oddechu, kaszlu lub poruszania
się).
WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
16
Pracownicy medyczni powinni sprawdzać tętno z oceną objawów krążenia ( oddychanie,
kaszel, poruszanie się).
PRZEWODNIK DO RESUSCYTACJI 2000
/podstawowe różnice w porównaniu z przewodnikiem z 1998r/
UCISKI KLATKI PIERSIOWEJ
(masaż zewnętrzny serca)
. Częstość ucisków u dorosłych wynosi około 100/min /Klasa IIb/.
. Stosunek ucisków do oddechów zarówno dla 1 jak 2 ratowników wynosi 15 : 2 (jeżeli
ofiara nie jest zaintubowana) /Klasa IIb/.
. Tylko pośredni masaż serca jest zalecany – podczas pospiesznego przenoszenia pacjenta
lub gdy ratownik jest niechętny lub niezdolny do prowadzenia oddychania usta-usta / Klasa
IIa/.
. Propagowanie w społeczeństwie wiedzy na temat CPR i konieczności szybkiego
podejmowania CPR /Klasa IIb/.
PRZEWODNIK DO RESUSCYTACJI 2000
/podstawowe różnice w porównaniu z przewodnikiem z 1998r/
USUWANIE CIAŁA OBCEGO
. Ratowników laików nie powinno się już dłużej nauczać usuwania ciała obcego u
niereagujacych dorosłych /Klasa IIb/.
Jeśli laik podejrzewa ciało obce u nieprzytomnego pacjenta powinien rozpocząć CPR. Po
rozpoczęciu sztucznego oddychania laik powinien poszukać ciała obcego w j. ustnej i jeśli
jest ono widoczne usunąć.
Pracownicy służby zdrowia powinni przeprowadzić kolejno czynności w celu usunięcia
WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
17
ciała obcego z dróg oddechowych nieprzytomnych ofiar.
PRZEWODNIK DO RESUSCYTACJI 2000
/podstawowe różnice w porównaniu z przewodnikiem z 1998r/
ADVANCED CARIOVASCULAR LIFE SUPPORT
(Farmakologia w resuscytacji)
Amiodarone /Klasa IIb/ i prokainamid /Klasa IIb/ są zalecane dla wstępnego leczenia
stabilnej hemodynamicznie tachykardii z szerokimi zespołami przed lidokainą i adenozyną.
Amiodarone i sotalol są nowymi środkami zalecanymi dla leczenia stabilnej
hemodynamicznie, monomorficznej i wielomorficznej tachykardii komorowej (VT) /Klasa
IIa/.
Zalecenia do stosowania bretylium w leczeniu VF/VT-bez tętna zostały zarzucone. Jest
on jeszcze w leczeniu akceptowany ale nie zalecany. Daje zbyt dużo efektów ubocznych ,
szczególnie hipotensję w okresie poresuscytacyjnym /Klasa IIb/.
Konferencja ekspertów stwierdza, że stosowanie lidokainy może być kontynuowane w
leczeniu VF/VT lecz w świetle obecnych badań zasługuje ona jedynie na /Klasę –
nieokreślone.
PRZEWODNIK DO RESUSCYTACJI 2000
/podstawowe różnice w porównaniu z przewodnikiem z 1998r/
ADVANCED CARIOVASCULAR LIFE SUPPORT
(Farmakologia w resuscytacji)
Konferencja ekspertów w zasadzie nie miała problemu z wyborem
•
amidaronu jako pierwszego z wyboru leku antyarytmicznego
dla leczenia
nawracających po wstrząsach elektrycznych VF/VT. (Trzeba mieć jednak świadomość, że
potwierdzenia na jego
faktyczną użyteczność są ciągle słabe.)
• Magnez okazał się jedynie efektywne w leczeniu rozpoznanej
hipomagnezemii i zaburzeniach rytmu –torsades de pointesjako w tych
przypadkach /Klasa IIb/.
• Vasopressin ( arginine vasopressin) może być bardziej
użytecznym
WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
18
presorem niż epinephrine w przywracaniu
spontanicznego krążenia w
zatrzymaniu pracy serca.
Vasopressin (40 U i.v. jednorazowo) może zastąpić epinefrynę jako środek / Klasay IIb/.
UWAGA:
Brak dalszego uzasadnienia do stosowanie wysokich 0,1 mg/kg dawek
epinefryny.
PRZEWODNIK DO RESUSCYTACJI 2000
/podstawowe różnice w porównaniu z przewodnikiem z 1998r/
ADVANCED CARIOVASCULAR LIFE SUPPORT
WENTYLACJA
Obecnie zalecana objętość oddechowa jest niższa i powinna
wynosić 6 –7 ml/kg w
czasie 1,5-2 sek. /Klasa IIa/.
Większa objętość zwiększa ryzyko rozdęcia żoładka bez
poprawy utlenienia
krwi. Zalecane jest podawanie 100%
tlenu także w
oparciu o saturację.
Dopuszcza się alternatywne wobec intubacji dotchawiczej
rozwiązania w celu
udrożnienia g.d.o (maska krtaniowa,
Combitube).
Pomiar CO2 w powietrzu wydechowym podczas CPR jest obecnie zaliczany do /Klasy IIb/.
Inne niż CPR stany nagłe wymagają stałego pomiaru ET – CO2 jako /Klasa IIa/.
PRZEWODNIK DO RESUSCYTACJI 2000
/podstawowe różnice w porównaniu z przewodnikiem z 1998r/
ADVANCED CARIOVASCULAR LIFE SUPPORT
DEFIBRYLACJA
• Pracownicy służby zdrowia powinni zostać obowiązkowo przeszkoleni w obsłudze
zewnętrznych automatycznych defibrylatorów.
• Szpitale muszą posiadać programy dla wczesnej CPR i wczesnej defibrylacji tak aby
można je było dostarczyć pacjentowi w każdym miejscu szpitala /Klasa I/.
• Programy publicznego dostępu do automatuycznego defibrylatora mają potencjalnie
zmniejszyć jeden z największych problemów zdrowotnych - VF powodujące zatrzymanie
WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
19
krążenia krwi.
• Programy dostępu publicznego do automatycznego defibrylatora powinny dotrzeć do
miejsc gdzie występuje prawdopodobieństwo zatrzymania krążenia co najmniej 1 na 5 lat.
Rozpatrywane są takie miejsca jak: duże środki transportu osób, markiety, baseny, teatry,
kina , boiska sportowe, domy opieki itp.
PRZEWODNIK DO RESUSCYTACJI 2000
/podstawowe różnice w porównaniu z przewodnikiem z 1998r/
Adult Basic Life Support (ABLS)
Rola BLS w udarze:
. Ratownicy (świadkowie) w przypadku niereagującego dorosłego powinni najpierw
wezwać pomoc “phone first” . Wyjątki: szybki telefon “phone fast” (czyli najpierw CPR) w
przypadku dorosłych ofiar utopienia, urazu i zatrucia lekami / Klasa – brak dostępnych
dowodów/.
. Prowadzący BLS powinni zidentyfikować pacjentów z udarem (przez zastosowanie
odpowiednich skal) i wykonać szybki transport z wcześniejszym powiadomieniem szpitala
w celu zwiększenia szansy przyspieszonego wyboru pacjenta do dożylnej terapii
fibrynolitycznej / Klasa I /.
. Pacjenci z podejrzeniem udaru zasługują na taki sam priorytet do pośpiechu jak pacjenci
z ostrym zawałem serca /Klasa IIb/.
. Ofiary z podejrzeniem udaru niedokrwiennego (po wcześniejszym powiadomieniu)
powinni zostać przetransportowani do odpowiedniego szpitala w ciągu godziny /Klasa IIb/
POSTĘPOWANIE PORESUSCYTACYJNE
ma na celu:
® normotensja lub hipertensja -MAP 80-120 mmHg
® normowolemia - OCŻ 8-12 cmH2
® umiarkowana hipokapnia - 25-35 mmHg
® umiarkowana hiperoksja - 100-120 mmHg
® prawidłowe stężenie elektrolitów:
sód 135-147 mmol/l
potas 3,7-5,3 mmol/l
WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
®
®
®
®
®
®
20
wapń 2,5 mmol/l
fosforany 1,0-1,5 mmol/l
molalność surowicy - 280-330 mmol/kg H2O
normalne pH krwi tętniczej - 7,3 - 7,5
umiarkowana hemodilucja - HT 30-35%
normoproteinemia - 60-87 g/l albuminy > 3,0 g/l
normoglikemia 63-120 mg% unikać hiperglikemii !!
normotermia  37°C unikać hipertermii !!
RESUSCYTACJA
KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA
® GŁÓWNE BŁĘDY STWIERDZANE PODCZAS RESUSCYTACJI
1.Organizacyjne:


•

Brak w szpitalu zorganizowanego zespołu reanimacyjnego.
Brak systematycznego nauczania i przypominania obowiązujących algorytmów w
resuscytacji:
Powszechna nieznajomość obowiązujących algorytmów
resuscytacji.
Brak szybkiej łączności z zespołem reanimacyjnym.
® GŁÓWNE BŁĘDY STWIERDZANE PODCZAS RESUSCYTACJI cd.
2. Sprzętowe:
• Brak tlenu lub pusta butla z tlenem.
• Brak szybkiego łącza /dren z odpowiednimi końcówkami/
tlenowym a zastawką wlotową
w worku Ambu.
• Brak szybkiego dostępu do sprawnego defibrylatora.
• Brak osprzętowania / elektrod/ do przezskórnej stymulacji
serca.
pomiędzy reduktorem
WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
21
RESUSCYTACJA
KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA
® GŁÓWNE BŁĘDY STWIERDZANE PODCZAS RESUSCYTACJI cd.
3.Manualne:





Niewłaściwe udrożnienie dróg oddechowych.
Nieumiejętne posługiwanie się workiem Ambu
/ brak szczelności pomiędzy maską i twarzą, niewłaściwy rozmiar maski
twarzowej /.
Nieumiejętność w posługiwaniu się defibrylatorem
- złe miejsca przyłożenia elektrod
- brak smarowania elektrod pastą przewodzącą
- niewłaściwa siła nacisku elektrod na klatkę piersiową
- niewłaściwy dobór energii wyładowań
Niewłaściwie wybierane miejsce na mostku do pośredniego masażu serca.
Nieprzestrzeganie płaskiego i na twardym podłożu ułożenia resuscytowanego
pacjenta /resuscytowany na miękkim materacu pacjent
z uniesioną na poduszce głową/.
RESUSCYTACJA
KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA
® GŁÓWNE BŁĘDY STWIERDZANE PODCZAS RESUSCYTACJI cd.
4 .W leczeniu farmakologicznym:






Nagminne niepodawanie tlenu podczas sztucznej wentylacji workiem Ambu mimo
obowiązku podaży 100% tlenu.
Nieuzasadnione stosowanie wysokich dawek adrenaliny.
Nieuzasadnione stosowanie steroidów / zwykle wysokie dawki np. Solu-Medrolu,
Hydrokortisonu i Dexametazonu - nierzadko stosowane łącznie /.
Zbyt wysokie dawki wodorowęglanu sodu.
Zbyt wysokie lub za niskie /asystolia/ dawki atropiny.
Podawanie roztworów glukozy resuscytowanym pacjentom bez rozpoznanej
hipoglikemii.
•
RESUSCYTACJA
KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA
® PRZESTRZEGANIE
ALGORYTMU
WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
KONSEKWENCJA
SUKCES
22