Komputer stacjonarny (ang. desktop – na biurko

Komputer- pojęcia z życia wzięte
Czyli podręczny słownik umożliwiający zrozumienie informatyka
Słownik dzięki któremu rozmowa z informatykiem lub maniakiem
komputerowym nie sprawi już nam trudności.
Zuza
Spis treści
Komputer stacjonarny............................................................................................................. 3
Laptop ..................................................................................................................................... 4
Netbook .................................................................................................................................. 5
Komputery all-in-one ............................................................................................................. 6
Barebone ................................................................................................................................. 7
Serwer ..................................................................................................................................... 8
Tablet PC ................................................................................................................................ 9
Router ................................................................................................................................... 10
Punkt dostępu ....................................................................................................................... 11
Digital Line Subscriber (DSL) modem ................................................................................ 12
Przełącznik............................................................................................................................ 13
Wi-Fi ..................................................................................................................................... 14
Bluetooth .............................................................................................................................. 15
Sieć lokalna........................................................................................................................... 16
RJ 45 ..................................................................................................................................... 17
Blog ...................................................................................................................................... 18
Tuner TV .............................................................................................................................. 19
Drukarka wifi ........................................................................................................................ 20
PDF ....................................................................................................................................... 21
Smartphone ........................................................................................................................... 22
Indeks.................................................................................................................................... 23
Spis ilustracji ........................................................................................................................ 24
2
Komputer stacjonarny (ang. desktop – na biurko) – rodzaj komputera osobistego, który
zwykle jest na stałe umiejscowiony przy biurku. Składa się z co najmniej trzech zasadniczych
elementów: jednostki centralnej, monitora i klawiatury.
Niegdyś istniał podział na komputery biurowe i domowe, w którym domowe miały zazwyczaj
mniejszą moc obliczeniową, ale za to więcej możliwości multimedialnych. Obecnie jednak zanikł,
gdyż multimedialność jest już standardem w komputerach, a gry komputerowe – czyli jedno z
popularnych zastosowań komputerów domowych – wymagają nieraz dla wykorzystania pełni ich
możliwości naprawdę mocnych maszyn, podczas gdy do typowych prac biurowych wystarczają
najprostsze i najtańsze zestawy.
Rysunek 1 - Komputer stacjonarny
3
Laptop (ang. lap – kolana, top – na wierzchu), nazywany również notebook – przenośny komputer
osobisty. Inne zminiaturyzowane komputery (mniejsze od laptopów)
to netbooki, palmtopy (np. Palm lub Pocket PC) lub smartfony.
Początkowo istniał umowny podział komputerów przenośnych pomiędzy laptop (większy i cięższy
rodzaj komputera, który wymagał do działania zewnętrznego zasilania) oraz notebook (mniejszy
rodzaj komputera, łatwy do przenoszenia i posiadający własne źródło zasilania – pierwotnie
rozmiarów notatnika formatu A4, stąd nazwa). W chwili obecnej obydwa te określenia funkcjonują
wymiennie.
Laptopy są zbudowane przeważnie jako pojedyncze niewielkie zamykane urządzenia, w których
znajdują się wszystkie podzespoły wewnętrzne (procesor, pamięć, itd.), wybrane wejścia dla nośników
(CD-ROM, DVD-ROM, HD DVD, Blu Ray), urządzenia komunikacji z użytkownikiem
(klawiatura, ekran TFT oraz TrackPoint lub touchpad). Ekran notebooka jest wykonany w
technologii TFT o rozmiarze (11-21 cali). Obecnie najczęściej występują ekrany o przekątnej 15.4"
(WXGA 1280 x 800 pkt.), 15 " i 14.1" (XGA 1024 x 768 pkt.). Matryce o wyższych
rozdzielczościach, zapewniające lepszy komfort pracy, stosowane są w laptopach wyższej klasy,
zazwyczaj wyposażonych w bardzo szybkie karty graficzne. Klawiatury laptopów są wyposażone w
dodatkowy klawisz - Fn.
Masa współczesnego laptopa waha się zazwyczaj w granicach od 1 do 4 kilogramów. Notebooki
mniejsze od kartki formatu A4 i ważące około 1 kg określa się mianem netbooka, a te cięższe, ważące
około 5 kg -ang. desktop replacement (DTR, dosłownie: zastępstwo komputera biurkowego).
Rysunek 2 - Laptop
4
Netbook – mały, przenośny komputer osobisty, zazwyczaj tańszy i lżejszy od
tradycyjnego notebooka, przeznaczony do przeglądania internetu, wideo rozmów, aplikacji online oraz
prac biurowych w podróży. Najnowsze modele netbooków radzą sobie także z grami i nowszymi
programami.
Netbooki posiadają zwykle systemy Linux, Windows Mobile, Windows XP lub Windows 7 oraz
energooszczędne procesory Intel Celeron M ULV, Intel Atom, VIA C7, VIA Nano lub AMD Athlon
Neo. Netbooki pracują zwykle na kartach Intel z rodziny GMA. Najnowsze modele posiadają również
nVidia ION. Mają też niewielki, najwyżej 12,1-calowy ekran, dysk typu SSD lub tradycyjny dysk
twardy o pojemności do 250 GB oraz zmniejszoną klawiaturę. Zazwyczaj nie posiadają napędów
optycznych, posiadają za to porty USB, czytniki kart pamięci, Wi-Fi oraz Bluetooth
Pierwszy raz termin Netbook został użyty w 1999 roku przez firmę Psion dla małych notebooków,
posiadających wystarczającą moc do przeglądania internetu oraz do prac biurowych. Pierwszym
netbookiem był Psion Netbook, który na początku miał system Psion Epoc Operating System, a
później Windows CE. Ze względu na wąski rynek docelowy, wysoką cenę (1299 dolarów) i brak
standardowego systemu operacyjnego, Psion Netbook nigdy nie zyskał znacznego udziału w rynku, a
jego produkcja została wstrzymana.
Rysunek 3 - Netbook
5
Komputery all-in-one - w przeciwieństwie do standardowego peceta czy nettopa (miniaturowy
PC bazujący na komponentach netbooka lub laptopa) są wyposażone w monitor, w którego obudowie
schowane są wszystkie podzespoły. Poszczególne modele komputerów all-in-one mogą znacznie się
od siebie różnić pod względem wydajności i wyposażenia. Komputery all-in-one dostępne są w
różnych konfiguracjach i choć liczba modeli jest dużo mniejsza niż standardowych pecetów, to
różnice w wydajności są znaczne. Umieszczenie komputera w obudowie monitora powoduje, że
podzespoły są maksymalnie upakowane, a większość elementów zintegrowanych jest z płytą główną
(karta graficzna, sieciowa, dźwiękowa), co uniemożliwia późniejszą modernizację.
Często w tego typu komputerach wykorzystywane są podzespoły stosowane w netbookach lub w
notebookach. Czasami nazwa all-in-one (wszystko w jednym) może być myląca - część produktów
pozbawiona jest na przykład napędu optycznego.
Rysunek 4 - All in one
6
Barebone - handlowa nazwa komputera osobistego o niestandardowej obudowie i
zminimalizowanych rozmiarach przeznaczonego w zasadzie głównie do obsługi multimediów (jako
domowe lub "salonowe" centrum multimedialne). Inną nazwą proponowaną głównie przez firmę
Shuttle to XPC. Poza estetyczną obudową, nawiązującą stylistycznie do wież audio i kształcie
zbliżonym na ogół do sześcianu (stąd popularna nazwa "kostka", "cube"). Komputer typu barebone
charakteryzuje się zwykle następującymi cechami:






płyta główna o małych wymiarach (np. w standardzie picoBTX) zawierająca z reguły wbudowane
podzespoły graficzne i dźwiękowe, czasem także tuner TV/FM, o ograniczonych możliwościach
rozbudowy (w porównaniu do przeciętnego komputera PC)
bogaty zestaw wyjść i wejść audio i video, pozwalających na współpracę z różnego rodzaju
monitorami, projektorami (tzw. kino domowe), wzmacniaczami audio, urządzeniami
wyjściowymi, oraz zewnętrznymi źródłami sygnału audio i video
wielofunkcyjny napęd CD/DVD pozwalający na odczyt i nagrywanie płyt audio i video o różnych
standardach.
moc procesora i wielkość pamięci RAM (a także HDD) pozwalająca na programowe dekodowanie
w czasie rzeczywistym popularnych formatów video (np. DVD, DivX, MKV)
cicha praca (w droższych modelach wynikająca z wyrafinowanych systemów chłodzenia)
prosta obsługa podstawowych funkcji także za pomocą pilota zdalnego sterowania.
Rysunek 5 - Barebone
7
Serwer - komputer świadczący usługi, sprowadzające się zazwyczaj do udostępniania pewnych
zasobów innym komputerom lub pośredniczący w przekazywaniu danych między komputerami.
Serwerem może być zwykły komputer, jednak w celu pełnego wykorzystania możliwości, jakie daje
oprogramowanie serwerowe, powinna to być maszyna przeznaczona do tej roli. Maszyny takie są
przystosowane do pracy ciągłej, wyposaża się je w duże i szybkie dyski twarde, głównie SCSI, dużą
ilość pamięci RAM najczęściej z ECC oraz wydajne procesory serwerowe. Często serwerowe płyty
główne mogą obsłużyć 2, 4 lub więcej procesorów.
Serwer musi być maszyną niezawodną, w tym celu często posiada 2 lub więcej wbudowanych
zasilaczy typu hot-plug i awaryjne zasilanie, a pomieszczenie, w którym stoi powinno posiadać
odpowiednią wentylację lub klimatyzację. Dodatkowo niezawodność podnosi zastosowanie układu
kontroli poprawnej pracy, tzw. watchdog, którego zadaniem jest przeprowadzenie restartu serwera w
razie "zapętlenia się" programu.
Serwer jest zazwyczaj podłączony do Internetu szybkim łączem, które dzięki
oprogramowaniu maskarady (NAT) potrafi dzielić pomiędzy aktualnie chcących korzystać z zasobów
internetu użytkowników, których nazywa się klientami.
Serwer niepodłączony do internetu, na przykład w sieci lokalnej może zarządzać współdzieleniem
zasobów na poszczególnych komputerach (na przykład zainstalowanymi programami, danymi czy też
urządzeniami peryferyjnymi).
Rysunek 6 - Serwer
8
Tablet PC – to przenośny komputer osobisty. Jest to urządzenie wzorowane na notebookach.
Dodano do niego jednak cechę znaną z palmtopów - ekran dotykowy. Przekątne ekranów w tabletach
są mniejsze niż w notebookach, np. 12 lub 14 cali, jednakże pozostałe ich parametry (częstotliwość
taktowania, wielkość RAM) dorównuje notebookom. Posiada on wiele ułatwień, np. funkcje
rozpoznawania pisma odręcznego, klawiaturę ekranową. Najnowsze modele posiadają również
wbudowane karty do bezprzewodowej łączności (Wi-Fi).
Rysunek 7 - Tablet PC 1
Rysunek 8 - Tablet PC 2
9
Router (po polsku – ruter, trasownik) – urządzenie sieciowe pracujące w trzeciej warstwie modelu
OSI. Służy do łączenia różnych sieci komputerowych (różnych w sensie informatycznym, czyli np. o
różnych klasach, maskach itd.), pełni więc rolę węzła komunikacyjnego. Na podstawie informacji
zawartych w pakietach TCP/IP jest w stanie przekazać pakiety z dołączonej do siebie sieci źródłowej
do docelowej, rozróżniając ją spośród wielu dołączonych do siebie sieci. Proces kierowania ruchem
nosi nazwę trasowania, routingu lub rutowania.
Rysunek 9 - Router
Rysunek 10 - Router - sieć
10
Punkt dostępu lub punkt dostępowy (PD) (ang. access point - AP) – urządzenie zapewniające
stacjom bezprzewodowym dostęp do zasobów sieci za pomocą bezprzewodowego medium
transmisyjnego (częstotliwości radiowe).
Punkt dostępowy jest także mostem łączącym sieć bezprzewodową z siecią
przewodową (najczęściej Ethernet). W związku z tym każdy punkt dostępowy ma minimum
dwa interfejsy: interfejs bezprzewodowy komunikujący się z sieciami standardu 802.11 oraz drugi
służący połączeniu PD z siecią przewodową. Stacjami łączonymi w sieć bezprzewodową za pomocą
punktów dostępowych są komputery wyposażone w bezprzewodowe karty sieciowe. Zazwyczaj są
to laptopy lub palmtopy, choć niekiedy stacjami bywają także komputery stacjonarne a sieć
bezprzewodowa stosowana jest w celu uniknięcia zbytniego okablowania. Niektóre, bardziej
zaawansowane technicznie punkty dostępowe dodatkowo mogą mieć interfejsy LAN lub DSL.
Rysunek 11 - Punkt dostępu
11
Digital Line Subscriber (DSL) modem - to urządzenie łączące komputer lub router z siecią
telefoniczną. Jak inne modemy, to typ urządzenia nadawczo-odbiorczego.
Wynalazcą modemów DSL był Joseph W. Lechleitter, pracownik firmy Bellcore, który
zademonstrował projekt budowy tych urządzeń w latach 80.
Rysunek 12 - Modem DSL
12
Przełącznik (komutator, także z ang. switch) – urządzenie łączące segmenty sieci
komputerowej pracujące w drugiej warstwie modelu ISO/OSI (łącza danych), jego zadaniem jest
przekazywanie ramek między segmentami.
Rysunek 13 - Switch
13
Wi-Fi określa potocznie zestaw standardów stworzonych do budowy bezprzewodowych sieci
komputerowych. Szczególnym zastosowaniem Wi-Fi jest budowanie sieci lokalnych (LAN) opartych
na komunikacji radiowej czyli WLAN. Zasięg od kilkunastu metrów do kilku kilometrów
i przepustowości sięgającej 300 Mb/s, transmisja na dwóch kanałach jednocześnie. Produkty zgodne z
Wi-Fi mają na sobie odpowiednie logo, które świadczy o zdolności do współpracy z innymi
produktami tego typu. LogoWi-Fi jest znakiem handlowym należącym do stowarzyszenia Wi-Fi
Alliance. Standard Wi-Fi opiera się na IEEE 802.11.
Wi-Fi jest obecnie wykorzystywane do budowania rozległych sieci internetowych (WAN). Dostawcy
usług internetowych (ang. ISP, Internet Service Provider) umożliwiają użytkownikom wyposażonym
w przenośne urządzenia zgodne z Wi-Fi na bezprzewodowy dostęp do sieci. Jest to możliwe dzięki
rozmieszczeniu w ruchliwych częściach miast obszarów nazywanych hotspotami. W wielu dużych
miastach na świecie, jak Seul czy Nowy Jork, znajdują się już setki miejsc, gdzie można uzyskać
dostęp do Internetu w ten sposób. Również w Polsce, Rzeszów, Grodzisk Mazowiecki udostępniły
sieć darmowego internetu.
Rysunek 14 - Wifi
14
Bluetooth – technologia bezprzewodowej komunikacji krótkiego zasięgu pomiędzy
różnymi urządzeniami elektronicznymi, takimi jak klawiatura, komputer, laptop, palmtop, telefon
komórkowy i wieloma innymi.
Jest to darmowy standard opisany w specyfikacji IEEE 802.15.1. Jego specyfikacja obejmuje trzy
klasy mocy nadawczej 1-3 o zasięgu 100, 10 oraz 1 metra w otwartej przestrzeni. Najczęściej
spotykaną klasą jest klasa druga. Technologia korzysta z fal radiowych w paśmie ISM 2,4 GHz.
Urządzenie umożliwiające wykorzystanie tej technologii to adapter Bluetooth.
Rysunek 15 - Bluetooth
15
Sieć lokalna (ang. Local Area Network stąd używany także w języku polskim skrótowiec LAN)
(wewnętrzna sieć) – najmniej rozległa postać sieci komputerowej, większa jednak od sieci osobistej
PAN (ang. Personal Area Network), zazwyczaj ogranicza się do jednego budynku (biura) lub kilku
pobliskich budynków (np. bloków na osiedlu).
Techniki stosowane w sieciach lokalnych można podzielić na rozwiązanie oparte na przewodach
(kable miedziane, światłowody) lub komunikacji radiowej (bezprzewodowe). W sieciach lokalnych
przewodowych najczęściej używaną techniką jest Ethernet(za pośrednictwem kart
sieciowych i przełączników, dawniej koncentratorów, ang. hub). Czasem są to takie urządzenia, jak
np. port szeregowy, port równoległy czy port podczerwieni. W sieciach lokalnych
bezprzewodowych najczęściej używaną techniką jest Wi-Fi, określony standardami IEEE 802.11.
Sieci lokalne podłączone są często do Internetu wspólnym łączem ADSL lub coraz częściej modemem
kablowym od dostawcy telewizji kablowej lub dedykowanym łączem symetrycznym.
Sieci lokalne mogą być budowane w oparciu o różne topologie, takie jak gwiazda (najczęściej
stosowana), magistrala, pierścień, drzewo czy siatka.
Rysunek 16 - Sieć lokalna
16
RJ 45 – typ złącza stosowany w sieci telefonicznej służący do podłączania modemów. Wtyczka jest
podobna do 8P8C, ale posiada dodatkową wypustkę uniemożliwiającą włożenie jej do zwykłego
gniazda. Wykorzystywane są piny 4. i 5. – podłączenie linii oraz 7. i 8. – rezystor umieszczony w
gnieździe, sterujący mocą modemu. Występuje w dwóch wersjach RJ 45S – pojedyncze gniazdo i
RJ45M – do ośmiu gniazd. Unormowane w Title 47 CFR 68 subpart F, jednak w 2001
odpowiedzialność za ten fragment została przeniesiona na organizację ACTA i cała część F została z
CFR wykreślona.
Rysunek 17 - RJ 45
17
Blog (ang. web log - dziennik sieciowy) — rodzaj strony internetowej zawierającej określoną liczbę
odrębnych, samodzielnych, uporządkowanych chronologicznie wpisów, których twórcą jest właściciel
bloga. Blogi umożliwiają zazwyczaj archiwizację oraz kategoryzowanie wpisów, a także
komentowanie wpisów przez czytelników danego bloga. Ogół blogów traktowany jako medium
komunikacyjne nosi nazwę blogosfery.
Blogi najczęściej mają charakter osobisty i służą jako internetowe pamiętniki. Takie blogi zawierają
osobiste przemyślenia, uwagi, komentarze, rysunki, a nawet nagrania - przedstawiają w ten sposób
światopogląd autora. Blogi mają też wiele innych zastosowań: mogą być używane
jako wortale poświęcone określonej tematyce, narzędzia marketingu czy komunikacji (np.
politycznej). O ile blogi osobiste mają zazwyczaj jednego autora, o tyle w innych przypadkach blog
ma często wielu autorów. Używane są też jako strony internetowe; często opatruje się je aliasami, by
darmowa strona internetowa wyglądała profesjonalnie.
Autorzy blogów śledzą zazwyczaj inne blogi, tworzą do nich odsyłacze i nawiązują kontakty z ich
autorami, wtedy siatka blogów zaczyna działać jako większa, powiązana całość, czyli tzw. blogosfera.
W przypadku blogów poświęconych specyficznej tematyce wymiana myśli między autorami może
sprzyjać rozwojowi danej dziedziny wiedzy. W przypadku blogów osobistych autorzy nawiązują
często stosunki towarzyskie, dlatego też możemy porównać sieć blogów z aplikacjami rodzaju social
networking, takich jak Friendster czy polskie Grono.
Rysunek 18 - Blog
18
Tuner TV- urządzenie peryferyjne, służące do odbioru sygnału telewizyjnego przez komputer, oraz
wyświetlenie jego na ekranie monitora.
Rysunek 19 - Tuner TV
19
Drukarka wifi – drukarka atramentowa bądź laserowa obsługująca łączność wifi.
Rysunek 20 - Drukarka wifi
20
PDF (ang. Portable Document Format, przenośny format dokumentu) – format plików służący do
prezentacji, przenoszenia i drukowania treści tekstowo-graficznych, stworzony i promowany przez
firmę Adobe Systems. Język opisu pliku PDF jest okrojoną wersją języka
programowania PostScript wzbogaconą o elementy hipertekstowe.
Rysunek 21 - PDF
21
Smartphone - przenośne urządzenie telefoniczne integrujące w sobie funkcje telefonu
komórkowego i komputera kieszonkowego (PDA - Personal Digital Assistant). Pierwsze smartfony
powstały pod koniec lat 90, a obecnie łączą funkcje telefonu komórkowego, poczty
elektronicznej, przeglądarki sieciowej, pagera, GPS, jak również cyfrowego aparatu fotograficznego i
prostej kamery wideo. W nowszych modelach dostępne są też funkcje typowe dla PDA,
jak zarządzanie informacją osobistą (ang. Personal Information Management). Niektóre modele
potrafią odczytywać dokumenty biurowe w formatach Microsoft Office i PDF.
Rysunek 22 - Smartphone
22
Indeks
A
Access point .......................................................................................................................................... 11
B
Barebone ................................................................................................................................................ 6
Blog ....................................................................................................................................................... 18
Bluetooth .............................................................................................................................................. 15
D
Digital Line Subscriber (DSL) modem .............................................................................................. 12
Drukarka wifi ...................................................................................................................................... 20
K
Komputer stacjonarny .......................................................................................................................... 3
Komputery all-in-one ............................................................................................................................ 6
L
LAN ...................................................................................................................................................... 16
Laptop .................................................................................................................................................... 4
N
Netbook .................................................................................................................................................. 5
P
PDF ....................................................................................................................................................... 21
R
RJ 45 ..................................................................................................................................................... 17
Router ................................................................................................................................................... 10
S
Serwer ..................................................................................................................................................... 8
Switch ................................................................................................................................................... 13
T
Tablet PC ............................................................................................................................................... 9
Tuner TV ........................................................................................................................................... 19
W
Wi-Fi ..................................................................................................................................................... 14
23
Spis ilustracji
Rysunek 1 - Komputer stacjonarny ............................................................................................ 3
Rysunek 2 - Laptop .................................................................................................................... 4
Rysunek 3 - Netbook .................................................................................................................. 5
Rysunek 4 - All in one................................................................................................................ 6
Rysunek 5 - Barebone ................................................................................................................ 7
Rysunek 6 - Serwer .................................................................................................................... 8
Rysunek 7 - Tablet PC 1 ............................................................................................................ 9
Rysunek 8 - Tablet PC 2 ............................................................................................................ 9
Rysunek 9 - Router ................................................................................................................... 10
Rysunek 10 - Router - sieć ....................................................................................................... 10
Rysunek 11 - Punkt dostępu ..................................................................................................... 11
Rysunek 12 - Modem DSL....................................................................................................... 12
Rysunek 13 - Switch ................................................................................................................ 13
Rysunek 14 - Wifi .................................................................................................................... 14
Rysunek 15 - Bluetooth ............................................................................................................ 15
Rysunek 16 - Sieć lokalna ........................................................................................................ 16
Rysunek 17 - RJ 45 .................................................................................................................. 17
Rysunek 18 - Blog .................................................................................................................... 18
Rysunek 19 - Tuner TV ............................................................................................................ 19
Rysunek 20 - Drukarka wifi ..................................................................................................... 20
Rysunek 21 - PDF .................................................................................................................... 21
Rysunek 22 - Smartphone ........................................................................................................ 22
24