OZE

Energetyka słoneczna w dokumentach
i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Energetyka słoneczna w Polsce i w Niemczech, 15.11.2011 r. Warszawa
2 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Plan prezentacji
1.
System wsparcia OZE:
–
Polityka energetyczna Polski do 2030 roku
–
Prawo energetyczne
–
Dodatkowe mechanizmy wsparcia ciepła
–
Finansowe mechanizmy wsparcia
2.
Krajowy plan działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych
–
Fotowoltaika
–
Kolektory słoneczne
3.
Przyszłość energetyki słonecznej w Polsce
–
Zastosowanie systemów solarnych w budownictwie
–
Certyfikacja instalatorów systemów solarnych
–
Rozwój przemysłu energetyki słonecznej
3 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Priorytety Polityki energetycznej Polski do 2030 roku
Poprawa
efektywności
energetycznej
Wzrost
bezpieczeństwa
dostaw paliw
i energii
Ograniczenie
oddziaływania
energetyki
na środowisko
PEP 2030
Dywersyfikacja
struktury wytwarzania
energii elektrycznej
poprzez wprowadzenie
energetyki jądrowej
Rozwój
konkurencyjnych
rynków
paliw i energii
Rozwój wykorzystania
odnawialnych
źródeł energii,
w tym biopaliw
4 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Priorytet IV w PEP 2030: Rozwój wykorzystania
odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw
Główne cele w zakresie OZE:
•Wzrost udziału OZE w finalnym zużyciu energii co najmniej do poziomu 15%
•w 2020 r. oraz dalszy wzrost tego wskaźnika w latach następnych.
•Osiągnięcie w 2020 r. 10% udziału biopaliw w rynku paliw transportowych.
•Ochrona lasów przed nadmiernym eksploatowaniem oraz zrównoważone
wykorzystanie obszarów rolniczych na cele OZE.
•Wykorzystanie do produkcji energii elektrycznej istniejących urządzeń piętrzących
należących do Skarbu Państwa.
•Zwiększenie stopnia dywersyfikacji źródeł dostaw.
•Stworzenie optymalnych warunków do rozwoju energetyki rozproszonej opartej
na lokalnie dostępnych surowcach.
5 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Priorytet IV w PEP 2030: Rozwój wykorzystania
odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw
Główne działania w zakresie OZE:
•
Optymalizacja aktualnych i wprowadzenie dodatkowych mechanizmów
wsparcia dla OZE.
•
•
Efektywne wykorzystanie biomasy.
Wsparcie rozwoju technologii oraz budowy instalacji do pozyskiwania energii
odnawialnej z odpadów zawierających materiały ulegające biodegradacji.
•
•
•
•
Stworzenie warunków do budowy farm wiatrowych na morzu.
Rozwój energetyki wodnej.
Wdrożenie programu budowy biogazowni rolniczych.
Wsparcie inwestycji z wykorzystaniem funduszy UE.
6 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Prawo energetyczne – system wsparcia
Urząd Regulacji Energetyki
OBOWIĄZEK
Towarowa Giełda Energii
Narodowy Fundusz Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej
7 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Prawo energetyczne – system wsparcia OZE
Pozostałe instrumenty wsparcia:
•
obowiązek zakupu energii produkowanej w odnawialnym źródle energii,
•
zwolnienie z koncesjonowania wytwarzania ciepła w źródłach (w tym odnawialnych)
o łącznej mocy zainstalowanej nieprzekraczającej 5 MW,
•
obowiązek nałożony na operatorów sieci energetycznych do zapewnienia źródłom
odnawialnym pierwszeństwa w świadczeniu usług przesyłania lub dystrybucji energii
elektrycznej,
•
obniżenie do połowy opłaty za przyłączenie źródła do sieci dla źródeł o mocy
zainstalowanej < 5MW,
•
zwolnienie energii wyprodukowanej w odnawialnych źródłach z podatku akcyzowego,
przy jej sprzedaży odbiorcom końcowym,
8 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Prawo energetyczne – system wsparcia OZE
Pozostałe instrumenty wsparcia:
•
zwolnienie źródeł o mocy zainstalowanej < 5MW z obowiązku wnoszenia opłaty
skarbowej za wydanie koncesji oraz świadectwa pochodzenia,
•
zwolnienie źródeł o mocy zainstalowanej <5MW z wnoszenia opłaty za wpis do
Rejestru Świadectw Pochodzenia prowadzonego przez Towarową Giełdę Energii.
9 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Dodatkowe mechanizmy wsparcia wytwarzania
ciepła i chłodu z OZE
•
Ministerstwo Gospodarki zleciło wykonanie opracowania pt. Analiza zasadności
wprowadzenia dodatkowych mechanizmów wsparcia dla ciepła i chłodu
sieciowego wytwarzanego z odnawialnych źródeł energii.
•
Zakres opracowania obejmuje m.in. propozycje zmian legislacyjnych mających na
celu zwiększenie wykorzystania OZE do produkcji ciepła i chłodu sieciowego.
•
Wyniki analizy zostaną wykorzystane w projekcie ustawy o odnawialnych źródłach
energii.
10 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Finansowe instrumenty wsparcia
•
Środki krajowe, w tym zgromadzone w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej
•
Fundusze międzynarodowe (Norweski Mechanizm Finansowy, Mechanizm Finansowy
Europejskiego Obszaru Gospodarczego)
•
Środki z programów dwustronnych (Szwajcarsko-Polski Program Współpracy)
•
Środki europejskie (Krajowe i Regionalne Programy Operacyjne)
11 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Kolektory słoneczne - możliwości dofinansowania
Ministerstwo Gospodarki pełni funkcję Instytucji Pośredniczącej dla Programu Operacyjnego
Infrastruktura i Środowisko dla IX i X osi priorytetowej.
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko
•
•
IX. Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna
– Działanie 9.4 - Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych – 2 konkursy
X. Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii
– Działanie 10.3 - Rozwój przemysłu dla OZE – 1 konkurs
12 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Kolektory słoneczne - możliwości dofinansowania
POiIŚ – działanie 9.4:
•
O dofinansowanie mogły się ubiegać podmioty, których projekty obejmowały:
– budowę lub zwiększanie mocy jednostek wytwarzania energii elektrycznej
wykorzystujących energię wiatru, wody w małych elektrowniach wodnych do 10
MW, biogazu i biomasy;
– budowę lub zwiększanie mocy jednostek wytwarzania ciepła przy wykorzystaniu
energii geotermalnej lub słonecznej.
•
Minimalna wartość projektu - 20 mln PLN
•
Maksymalna kwota wsparcia - 40 mln PLN
•
Projekty dot. wykorzystania energii słonecznej:
– I konkurs – brak wniosków
– II konkurs – 2 projekty na liście rezerwowej
•
Kolejne konkursy nie są planowane ze względu na wyczerpanie alokacji.
13 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Kolektory słoneczne - możliwości dofinansowania
POiIŚ – działanie 10.3:
•
Wsparcie mogły uzyskać inwestycje polegające na budowie zakładów
produkujących urządzenia do wytwarzania:
– energii elektrycznej z wiatru, wody w małych elektrowniach wodnych do 10
MW, biogazu i biomasy,
– ciepła przy wykorzystaniu biomasy oraz energii geotermalnej i słonecznej,
– energii elektrycznej i ciepła w kogeneracji przy wykorzystaniu wyłącznie
biomasy lub energii geotermalnej,
– biokomponentów oraz biopaliw ciekłych, stanowiących samoistne paliwa, z
wyłączeniem urządzeń do produkcji biopaliw stanowiących mieszanki z
paliwami ropopochodnymi, produkcji bioetanolu z produktów rolnych oraz
czystego oleju roślinnego.
•
Minimalna wartość projektu - 8 mln PLN.
•
Maksymalna kwota wsparcia - 30 mln PLN.
•
1 projekt spełniał kryteria formalne, ale nie zakwalifikował się na listę rankingową.
•
Kolejne konkursy nie są planowane ze względu na wyczerpanie alokacji.
14 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Krajowy plan działania
w zakresie energii ze źródeł odnawialnych
KPD zawiera szacunki dotyczące rozwoju trzech sektorów energetyki odnawialnej
oraz wszystkich technologii:
Elektroenergetyka
Ciepłownictwo i chłodnictwo
Transport
•
Biomasa stała
•
Biomasa stała
•
Bioetanol cukro-skrobiowy
•
Biogaz
•
Biogaz
•
Biodiesel z rzepaku
•
Energia wiatrowa
•
Energia geotermalna
•
Bioetanol II generacji
•
Energia wodna
•
Energia słoneczna
•
Biodiesel II generacji
•
Fotowoltaika
•
Pompy ciepła
•
Biowodór
15 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Krajowy plan działania
w zakresie energii ze źródeł odnawialnych
8,6%
84,5%
4,0%
2,9%
energia pochodząca z tradycyjnych źródeł energii
OZE ciepłownictwo i chłodnictwo
OZE elektroenergetyka
OZE transport = 10% udziału w samym transporcie
Przewidywane zużycie energii ze źródeł odnawialnych w 2020 r.
w podziale na poszczególne sektory.
16 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Krajowy plan działania
w zakresie energii ze źródeł odnawialnych
19%
26%
55%
elektroenergetyka
ciepło i chłód
transport
Przewidywany podział zużycia energii z odnawialnych źródeł energii
w poszczególnych sektorach w roku 2020.
17 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Krajowy plan działania
w zakresie energii ze źródeł odnawialnych
16
14
12
10
8
6
4
2
0
2010
2011
2012
2013
Elektroenergetyka
2014
2015
2016
Ciepło i chłód
2017
2018
2019
2020
Transport
Przewidywany kurs wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych w stosunku
do całkowitego zapotrzebowania na energię z odnawialnych źródeł energii
w podziale na sektory elektroenergetyki, ciepła i chłodu oraz transportu [%].
18 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Krajowy plan działania
w zakresie energii ze źródeł odnawialnych
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Energia wodna
Energia geotermalna
Fotowoltaika
Energia wiatrowa
Biomasa stała
Biogaz
2020
Przewidywane zużycie energii ze źródeł odnawialnych w sektorze elektroenergetyki
w latach 2010-2020 [ktoe].
19 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Krajowy plan działania
w zakresie energii ze źródeł odnawialnych
7000
6000
5000
4000
3000
2000
1000
0
2010
2011
Biomasa stała
2012
2013
2014
Energia słoneczna
2015
Biogaz
2016
2017
2018
Energia geotermalna
2019
2020
Pompy ciepła
Przewidywane zużycie energii ze źródeł odnawialnych w sektorze ciepła i chłodu
w latach 2010-2020 [ktoe].
20 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Krajowy plan działania
w zakresie energii ze źródeł odnawialnych
600
500
400
300
200
100
0
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
Przewidywana produkcja ciepła w kolektorach słonecznych w latach 2010-2020 [ktoe]
21 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Krajowy plan działania
w zakresie energii ze źródeł odnawialnych
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
Przewidywana skumulowana powierzchnia kolektorów słonecznych w latach
2010-2020 [mln m²]
22 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Krajowy plan działania
w zakresie energii ze źródeł odnawialnych
8%
2%
3%
9%
78%
Pompy ciepła
Energia geotermalna
Energia słoneczna
Biomasa stała
Biogaz
Przewidywany podział sektora ciepła i chłodu z OZE na poszczególne technologie
w roku 2020.
23 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Zastosowanie systemów solarnych w budownictwie
Dyrektywa 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł
odnawialnych (OZE):
•
od 1 stycznia 2012 r. wzorcowa rola nowych oraz poddanych generalnemu remontowi
budynków publicznych
•
od 1 stycznia 2015 r. obligatoryjny minimalny udział energii z OZE we wszystkich
nowych oraz poddanych generalnemu remontowi budynkach
Dyrektywa 2010/31/UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD):
•
Od 1 stycznia 2019 r. nowe budynki zajmowane przez władze publiczne oraz będące
ich własnością o niemal zerowym zużyciu energii
•
Od 1 stycznia 2021 r. wszystkie nowe budynki o niemal zerowym zużyciu energii
•
Należy rozważyć stosowanie wysoko efektywnych systemów alternatywnych:
– zdecentralizowane systemy dostawy energii oparte na energii ze źródeł
odnawialnych,
– kogeneracja,
– ogrzewanie lub chłodzenie lokalne lub blokowe, szczególnie jeżeli opiera się
całkowicie lub częściowo na energii ze źródeł odnawialnych,
– pompy ciepła.
24 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Certyfikacja instalatorów systemów solarnych
Dyrektywa OZE:
•
Od 1 stycznia 2013 r. państwa członkowskie zapewniają instalatorom:
– małych kotłów i pieców na biomasę,
– systemów fotowoltaicznych i systemów ciepła słonecznego,
– płytkich systemów geotermalnych oraz pomp ciepła
dostęp do systemów certyfikacji lub równoważnych systemów kwalifikowania.
Polska:
•
Obecnie brak takiego systemu.
•
Propozycje dot. certyfikacji instalatorów małych systemów OZE zawiera projekt
ustawy o odnawialnych źródłach energii.
•
Ministerstwo Gospodarki przedstawi projekt ustawy w najbliższym czasie.
25 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Rozwój przemysłu energetyki słonecznej
•
W 2010 r. Instytut Energetyki Odnawialnej wykonał na zlecenie Ministra Gospodarki
opracowanie pt. Analiza możliwości rozwoju produkcji urządzeń dla energetyki
odnawialnej w Polsce dla potrzeb krajowych i eksportu.
•
Analiza zawiera m.in.
– przegląd polskiego rynku urządzeń OZE,
– krajowy potencjał w gałęziach przemysłu, które dotychczas nie wykorzystywały
urządzeń OZE,
– zbiór przepisów związanych z produkcją urządzeń OZE,
– opis możliwości eksportu urządzeń produkowanych w Polsce,
– wykaz aktualnych możliwości finansowego wsparcia producentów urządzeń OZE,
– listę producentów urządzeń OZE,
– opis certyfikacji kolektorów słonecznych.
•
Analiza jest dostępna na stronie http://www.mg.gov.pl/node/13491.
26 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Podsumowanie
1.
Ministerstwo Gospodarki zakłada, iż energetyka słoneczna w Polsce, zgodnie z PEP
2030 oraz KPD będzie wykorzystywana głównie w sektorze ciepła.
2.
MG zakłada, że do 2020 r. moc zainstalowana w systemach fotowoltaicznych wzrośnie
do 3 MW, a skumulowana powierzchnia kolektorów słonecznych wyniesie 14,7 mln m².
•
Jednocześnie, MG nie rezygnuje definitywnie z technologii produkcji energii
elektrycznej ze słońca z uwagi na jej bardzo szybki postęp oraz dynamiczny spadek
cen ogniw PV.
•
MG zaproponuje w projekcie ustawy o energii z OZE dodatkowe instrumenty wsparcia
produkcji ciepła i chłodu z OZE.
•
Planowane jest ułatwienie procedur środowiskowych oraz zwolnienie z obowiązku
posiadania koncesji na wytwarzanie energii w małych instalacjach OZE.
27 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Podsumowanie
6.
W ramach kolejnej perspektywy finansowej MG będzie rekomendowało wypracowanie
bardziej przychylnych rozwiązań dla energetyki słonecznej (dotacje do budowy
systemów fotowoltaicznych i kolektorów słonecznych).
7.
MG opracowuje system certyfikacji instalatorów OZE w celu zapewnienia poprawnej
instalacji i osiągnięcia pełnej wydajności instalowanych systemów.
8.
Rozwój energetyki słonecznej będzie pobudzał polską gospodarkę oraz zwiększał
zatrudnienie, również w lokalnych firmach instalatorskich (budowlanych).
9.
Istotna będzie kwestia wykorzystania instalacji solarnych w istniejących budynkach
oraz w nowych systemach zintegrowanych z budynkami.
28 Energetyka słoneczna w dokumentach i działaniach Ministerstwa Gospodarki
Podsumowanie
10. Od 1 stycznia 2012 r. nowe oraz poddane głębokiej modernizacji budynki
użyteczności publicznej będą musiały wykorzystywać energię odnawialną.
11. MG przewiduje, że kolektory słoneczne oraz ogniwa fotowoltaiczne będą
wykorzystywane w budynkach użyteczności publicznej jako budynkach wzorcowych.
12. Od 1 stycznia 2015 r. wszystkie nowe oraz istniejące budynki poddane głębokiej
modernizacji będą musiały być wyposażone w instalacje OZE i pokrywać część
zapotrzebowania na energię z OZE.
13. Przewiduje się, że kolektory słoneczne oraz ogniwa fotowoltaiczne będą
wykorzystywane zwłaszcza w budynkach o niskim zużyciu energii. Energia
elektryczna z fotoogniw będzie zużywana głównie na pokrycie zapotrzebowania na
energię w tych budynkach, w tym zasilanie innych, zintegrowanych urządzeń OZE,
np. pomp ciepła.
Dziękuję za uwagę
Ministerstwo
Gospodarki
Departament Energetyki
Małgorzata Turalska
Pl. Trzech Krzyży 3/5
00-507 Warszawa
tel +48 22 693 50 00
fax +48 22 693 40 46
email [email protected]
web www.mg.gov.pl