UKŁAD SŁONECZNY Układ Słoneczny W skład naszego Układu Słonecznego wchodzi Słońce i wszystko, co je okrąża, czyli osiem planet, kilka mniejszych planet karłowatych i ponad setka księżyców. Są również miliardy mniejszych obiektów, takich jak komety lodowe, skalisty meteoroidy i asteroidy. Mogą być one małe jak ziarnko pisaku lub większe niż góra. Wszystkie te obiekty wspólnie pokonują przestrzeń dzięki grawitacji – sile, która wzajemnie przyciąga obiekty do siebie. Grawitacja Ziemi przytrzymuje wszystko na naszej planecie, aby nie odleciało w kosmos. Grawitacja Słońca jest dużo silniejsza niż ziemska i utrzymuje w całości nasz Układ Słoneczny. Może nam się wydawać, że Układ Słoneczny jest olbrzymi, ale okazuje się małą plamką w porównaniu z resztą Wszechświata. Narodziny Układu Słonecznego Układ Słoneczny uformował się z ogromnej chmury gazu i pyłu około 5 miliardów lat temu. Chmura ta, raczej mgławica, zaczęła się kręcić i zapadać. Wielka kula materii w jej centrum stawała się coraz gorętsza, aż przekształciła się w Słońce. Planety powstały z dysku materii krążącej wokół Słońca. Przestrzeń kosmiczna Układ Słoneczny można podzielić na pięć obszarów badawczych: - Słońce, - planety wewnętrzne, - Ziemię z księżycem, - małe ciała, - planety zewnętrzne. Słońce To największy i najważniejszy obiekt w całym Układzie Słonecznym. Jego grawitacja utrzymuje na orbitach planety, a jego promieniowanie i ciepło daje nam światło dzienne i pozwala, aby na całej Ziemi kwitło życie. Planety wewnętrzne Mercury Wenus Ziemia Mars Są planetami najbliższymi Słońcu. Planety te, nazywane wewnętrznymi są znacznie mniejsze niż cztery olbrzymie planety zewnętrzne. Wszystkie mają budowę sklaistą i metaliczne jądro. Do tej pory statki kosmiczne lądowały na Mercury i Wenus. Ziemia i księżyc Ziemia jest jedną z planet wewnętrznych. Do tej pory, prócz Ziemi, ludzie zagościli tylko na księżycu, ale sondy kosmiczne wysłano do wszystkich pozostałych planet. Część statków przeleciała obok nich, część weszła na orbitę danej planety, kilka sond wylądowało na powierzchni planet, aby przyjrzeć się im z bliska. Małe ciała Istnieją miliony, małych, skalistych, metalicznych lub lodowych ciał krążących po orbitach wokół Słońca. Są wśród nich asteroidy, komety i meteoroidy. Rozmiary asteroidy sięgają od kilku metrów do setek kilometrów – na tak dużym obiekcie, może nawet wylądować sonda kosmiczna. Planety zewnętrzne Jowisz Saturn Uran Neptun To cztery planety położone najdalej od Słońca. Te olbrzymie kule gazu i cieczy są znacznie większe od Ziemi i, w odróżnieniu od naszej planety, wszystkie mają wiele księżyców. Merkury Jest planetą znajdującą się najbliżej Słońca. Jednocześnie jest on też najmniejszą planetą naszego Układu Słonecznego. Kryje się on w oślepiającym blasku Słońca i z tego powodu jest mało widoczny. Kiedy jedna jego strona jest zwrócona do Słońca panuje tam ok. 427 st. C, po drugiej stronie planeta zamarza i jest tam ok. -180 st. C. Wenus Znajduje się bliżej Słońca niż Ziemia, ale jest prawie takiej samej wielkości jak ona. Jeden dzień na Wenus trwa aż 243 dni ziemskie. Wenus otacza atmosfera z dwutlenku węgla i związków siarki. Dwutlenek węgla zatrzymuje ciepło słoneczne. Nazywa się to efektem cieplarnianym. Dlatego temperatura na Wenus dochodzi do 480 st. C. Wenus widoczna przed wschodem Słońca nazywana jest Jutrzenką, a po zachodzie Gwiazdą Wieczorną. Na Wenus są góry i wulkany o wysokości do 11km. Ziemia Porusza się po swojej orbicie między orbitami Wenus i Marsa. Nasza planeta jest oddalona od Słońca o 150 milionów km. Gdy ogląda się Ziemię z kosmosu wydaje się ona niebieska, ponieważ 2/3 jej powierzchni pokrywa woda oceanów. Ziemia jest jedyną planetą Układu Słonecznego, na której rozwinęło się życie. Pod powierzchnią Ziemia składa się głównie ze skał, zawierających związki metali. Jest więc ogromnym magnesem o dwóch biegunach. Mars Jest mniejszy od Ziemi i leży on dalej od Słońca niż Ziemia. W teleskopie wydaje się być czerwony i dlatego bywa nazywany Czerwoną Planetą. Krajobraz marsjański wygląda jak pustynia. Uczeni są zdania, że na Marsie była kiedyś woda, a pod jego powierzchnią znajduje się lód. Mars jest najbardziej podobny do Ziemi, nie ma tam jednak powietrza, co wyklucza istnienie życia. Jowisz Burza piaskowa Składa się prawie wyłącznie z gazów, głównie z wodoru i helu. Część wodoru jest płynna, albo metaliczna. Jest tak wielki, że możemy go zobaczyć gołym okiem. Na nocnym niebie wygląda jak bardzo jasna gwiazda. Przez teleskop wygląda jak piłka w paski. Te jasne i ciemne pasy to warstwy chmur rozciągające się wokół planety. Wielka Czerwona Plama na Jowiszu to największa burza w całym Układzie Słonecznym. Saturn Ze względu na swoje pierścienie Saturn jest najpiękniejszą planetą Układu Słonecznego. Ma wiele księżyców i ciągle odkrywane są nowe. Pierścienie składają się z odłamków skalnych. Wydaje się że pierścienie Saturna wciąż zmieniają kształt, raz są duże i błyszczące, raz cienkie i trudne do zobaczenia, dzieje się tak, ponieważ Saturn przechyla się jak rozkręcony dziecięcy bąk. Uran Znajduje się bliżej Słońca niż Neptun. Ma barwę zielonkawo – niebieską. Panuje na niej lodowaty chłód. Jest bardzo mocno nachylona do orbity i jeden z jej biegunów zawsze znajduje się w promieniach słońca. Okrąża Słońce ustawiona pod kątem 98stopni. Neptun To planeta gazowa. Leży bardzo daleko od słońca. Jest uważany za drugą Błękitną Planetę. Jednym z jego księżyców jest lodowaty Tryton. Na jego powierzchni na wysokość wielu kilometrów tryskają gejzery płynnego azotu, który natychmiast wyparowuje. Olbrzymie białe chmury wyróżniają się na tle ciemnego błękitu atmosfery Neptuna. Na powierzchni planety wieją wiatry z prędkością 2000km/godz., ponad 10 razy szybciej niż ziemskie huragany. Neptun to najbardziej wietrzne miejsce w całym Układzie Słonecznym.