Makroekonomia I Ćwiczenia Ćwiczenia 8 – Model klasyczny gospodarki otwartej Karol Strzeliński 16.04.2013 1 Model klasyczny gospodarki zamkniętej • Strona popytowa, gospodarka krajowa: 𝐶 = 𝐶𝑑 + 𝐶𝑓 𝐼 = 𝐼𝑑 + 𝐼𝑓 𝐺 = 𝐺𝑑 + 𝐺𝑓 𝐶𝑓 + 𝐼𝑓 + 𝐺𝑓 = 𝑍 𝑁𝑋 = 𝑋 − 𝑍 = 𝑋 − 𝐶𝑓 − 𝐼𝑓 − 𝐺𝑓 2 PKB = wydatki na dobra i usługi wyprodukowane w kraju • Strona popytowa, popyt na dobra krajowe: 𝑌 = 𝐶𝑑 + 𝐼𝑑 + 𝐺𝑑 + 𝑋 = 𝐶 − 𝐶𝑓 + 𝐼 − 𝐼𝑓 + 𝐺 − 𝐺𝑓 + 𝑋 = 𝐶 + 𝐼 + 𝐺 + 𝑋 − 𝐶𝑓 + 𝐼𝑓 + 𝐺𝑓 = 𝐶 + 𝐼 + 𝐺 + 𝑋 − 𝑍 = 𝐶 + 𝐼 + 𝐺 + 𝑁𝑋 3 Gospodarka otwarta międzynarodowe przepływy kapitału 𝐼≠𝑆 Odpływ funduszy pożyczkowych netto =𝑆−𝐼 • 𝑆 − 𝐼 > 0, kraj jest pożyczkodawcą netto, • 𝑆 − 𝐼 < 0, kraj jest pożyczkobiorcą netto. 𝑁𝑋 = 𝑌 – 𝐶 + 𝐼 + 𝐺 = 𝑌 − 𝐶 − 𝐺 − 𝐼 𝑆 =𝑆−𝐼 4 Strona podażowa gospodarki taka jak w gospodarce zamkniętej: 𝑌 = 𝐹 𝐾; 𝐿 Po stronie popytowej C, G i T podobnie jak w gospodarce zamkniętej: 𝐶 =𝑐 𝑌−𝑇 𝐺 = 𝐺, 𝑇 = 𝑇 Popyt inwestycyjny zależny jednak od zagranicznej realnej stopy procentowej r* 𝐼 = 𝐼 𝑟∗ bo…: • nasza krajowa gospodarka mała i nie wpływ na światową stopę procentową, • mamy doskonałą mobilność kapitału, • krajowe i zagraniczne fundusze pożyczkowe są doskonałymi substytutami. 5 W gospodarce otwartej, S r Gospodarka krajowa NX r* r I(r*) I S, I 6 Skutki ekspansywnej krajowej polityki fiskalnej r S2 S1 NX2 r* NX1 r2 r1 I(r*) I(r*) I, S 7 Skutki ekspansywnej zagranicznej polityki fiskalnej zagranica S2 r kraj S1 r S r2* r2* NX2 NX1 r1* r1* I(r*) I r1 I, S NX1 I2(r*) I1(r*) I(r*) I, S 8 Wzrost popytu inwestycyjnego r S NX2 r* NX1 r2 I2(r*) r1 I1(r*) I1(r*) I2(r*) I, S 9 Wielkość wymiany handlowej zależna od kursu walutowego • e - nominalny kurs walutowy, • - realny kurs walutowy, względna cena zagranicznych dóbr wyrażona w dobrach krajowych. 𝑒𝑃∗ 𝜀= 𝑃 • ε - krajowe dobra relatywnie tańsze w stosunku do zagranicznych X i Z NX 𝑁𝑋 = 𝑁𝑋 𝜀 𝑁𝑋 𝜀 = 𝑆 − 𝐼 𝑟 ∗ 10 S - I(r*) NX() ε dostosowuje się tak, aby zrównać NX z odpływem kapitału netto, S - I. 1 NX1 NX 11 Ekspansywna polityka fiskalna S2 - I(r*) S1 - I(r*) NX() 1 2 NX1 NX 12 Polityka handlowa ograniczająca import S - I(r*) NX1() NX2() 1 2 NX1 NX 13 Model klasyczny gospodarki otwartej • Zadania 14 Makroekonomia I Ćwiczenia Ćwiczenia – Krzyż Keynesowski Karol Strzeliński 15 Ekonomia klasyczna a Keynesiści Klasycy Keynesiści • Analiza długookresowa (LR), • Analiza krótkookresowa (SR) (dlaczego w krótkim okresie produkcja odbiega od potencjalnej) • Elastyczne płace i ceny (automatycznie przywracają równowagę), • Sztywne płace i ceny (powolność nominalnych dostosowań powoduje znaczne wahania produkcji), • Produkcja na poziomie potencjalnym (wszystkie rynki w równowadze długookresowej), • Niepełne wykorzystanie czynników produkcji, 16 Ekonomia klasyczna a Keynesiści Klasycy Keynesiści • Niewidzialna ręka rynku, • Interwencjonizm państwowy, • Model podażowy, • Model popytowy (konsumpcja jest pierwotna wobec produkcji – wielkość produkcji zależy od zagregowanych wydatków, • Adam Smith, Bogactwo Narodów, 1776, • John Maynard Keynes, The General Theory of Employment, Interest and Money, 1936, 17 Model dwusektorowy Założenia modelu: • • • • gospodarka zamknięta, brak państwa, produkcja faktyczna może być niższa od potencjalnej, sztywność płac i cen, przy danym poziomie płac i cen istnieją niewykorzystane moce wytwórcze (ograniczenia istnieją po stronie popytu, nie możliwości produkcyjnych), • Inwestycje (I) niezależne od dochodu. 18 Produkcja potencjalna a faktyczna Y Y czas Produkcja potencjalna – równomiernie rośnie w miarę wzrostu zasobu czynników produkcji (np. liczby ludności, postępu technicznego, itp.) czas Produkcja faktyczna – wynika z bieżących potrzeb rynkowych, w krótkim okresie może odbiegać od produkcji potencjalnej. 19 Zagregowane wydatki • AE – zagregowane wydatki (ang. Aggregated Expenditures), AD – zagregowany popyt (ang. Aggregated Demand). AD = AE AD, AE AE = C + I C – popyt konsumpcyjny, I – popyt inwestycyjny (inwestycje planowane) AE>Y • Wydatki (popyt) nie zależą od produkcji (Y) (podaż), to produkcja zależy od wydatków. • AE < Y – przedsiębiorstwa gromadzą zapasy, zmniejszają produkcję, • AE = Y=Y* – stan równowagi, • AE > Y – przedsiębiorstwa zwiększają produkcję, konsumpcja zapasów. AE<Y 45◦ Y* Y 20 Funkcja konsumpcji • obrazuje wielkość popytu konsumpcyjnego w zależności od wielkości dochodu do dyspozycji (YD), C = a + cYD, • dodatnio skorelowana z dochodem, • Gospodarstwa Domowe decydują o przeznaczeniu dochodu, YD = C + S 21 Funkcja konsumpcji a - konsumpcja autonomiczna (niezależna od dochodu) c - krańcowa skłonność do konsumpcji (MPC – marginal propensity to consume) C C f(Y) a cYD β a 0 0 c 1 0 45 a Y c MPC dC tg dYD 22 Funkcja oszczędności • Gospodarstwa Domowe decydują o przeznaczeniu dochodu, YD = C + S s - krańcowa skłonność do oszczędzania (MPS – Marginal Propensity to Saving) S YD C S S -C YD , C a cYD 0 -a Y S YD - C YD - a - cYD - a (1 - c)YD s S – a sYD s dS MPS , 0 s 1 dYD c s 1 MPC MPS MPS 1 – MPC 23 Przeciętna skłonność do konsumpcji i oszczędności • APC – Przeciętna skłonność do konsumpcji, APC = C/YD = (a+cYD)/YD = a/YD + c APC = a/YD + MPC APC > MPC • APS – Przeciętna skłonność do oszczędzania APS = S/YD 24 Krzyż Keynesowski AD, AE I I β a 45◦ Y* Y 25 Stan równowagi • Przesunięcia krzywej AE – zmiany w wartościach autonomicznych (a, I), A= a + I. AD Y * C * I AD Y * a I cY * Y * (1 c) a I Y* 1 a I 1 a I 1 c s Y* 1 A 1 A 1 c s 26 Mnożnik wydatkowy • Jak zmieni się produkcja w wyniku zmiany wydatków autonomicznych (A) o 1 jednostkę dY 1 1 1 1 dA 1 c 1 MPC MPS s 1 27 Zmiana wydatków autonomicznych AD, AE 45◦ Y1* Y0* Y 28 Mnożnik - przykład • Przedsiębiorstwa przewidują spadek popytu na swoje produkty przez co obniżają swój popyt inwestycyjny o 10 (spadek I), I 10 AD 10 Y 10 C c 10 AD c 10 Y c 10 C c 210 itd. AD I cI c 2 I ... c i I i 0 0 c 1 AD c i I i 0 1 1 I , w ogólnym przypadku AD A 1 c 1 c 29 Stan równowagi • Planowane inwestycje są równe planowanym oszczędnościom Iplanowane = Splanowane S, I S I 0 Y* Y -a 30 Stan nierównowagi AD, AE AD > Y, AD -Y= 45◦ Y Y* Y 31 Zadania • Zadania 32 Makroekonomia I Ćwiczenia Dziękuje za uwagę 33