Strategia zrównoważonego rozwoju

STRATEGIA
ZRÓWNOWAŻONEGO
ROZWOJU
GMINY ZAWOJA
NA LATA 2005–2025
opracowana przez : ”LEX MODERATOR” SP. Z O.O.
dla URZĘDU GMINY ZAWOJA
2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Spis treści
Spis treści ......................................................................................................................... 1
Wstęp................................................................................................................................ 3
Rozdział I Strategia zrównoważonego rozwoju - ekorozwój. .................................... 5
Rozdział II Proces tworzenia strategii ........................................................................ 12
Rozdział III Diagnoza stanu – krótka charakterystyka Gminy Zawoja ................. 22
3.1 Położenie geograficzne ....................................................................................... 22
3.2 Historia ................................................................................................................ 24
3.3 Obszar gminy ..................................................................................................... 28
3.4 Ludność Gminy .................................................................................................. 30
3.5 Rynek pracy Gminy Zawoja ............................................................................. 31
3.6 Rolnictwo ............................................................................................................ 31
3.7 Leśnictwo ............................................................................................................ 32
3.8 Łączność .............................................................................................................. 33
3.9 Stan i ochrona środowiska ................................................................................ 34
3.10 Gospodarka mieszkaniowa ............................................................................. 36
3.11 Gospodarka komunalna .................................................................................. 38
3.12 Handel ............................................................................................................... 40
3.13 Turystyka .......................................................................................................... 40
3.14 Wychowanie przedszkolne .............................................................................. 47
3.15 Szkolnictwo podstawowe i ponadpodstawowe .............................................. 48
3.16 Ochrona zdrowia i opieka społeczna ............................................................. 52
3.17 Biblioteki .......................................................................................................... 54
3.18
Przedsiębiorczość w Gminie Zawoja według ......................................... 55
systemu REGON ....................................................................................................... 55
3.19 Komunikacja .................................................................................................... 57
3.20 Kultura .............................................................................................................. 61
3.21 Organizacje i instytucje „kluczowe” w regionie ........................................... 62
3.22 Budżet Gminy ................................................................................................... 64
Rozdział IV Analiza SWOT ......................................................................................... 83
-1Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
4.1 Wprowadzenie .................................................................................................... 83
4.2 Mocne i słabe strony Gminy Zawoja................................................................. 84
4.3 Szanse i zagrożenia dla Gminy Zawoja ............................................................ 92
4.4 Podstawowe problemy i potencjały egzogeniczne ............................................ 96
wynikające z geograficznego położenia Gminy ...................................................... 96
4.5 Podstawowe problemy i potencjały endogeniczne ........................................... 97
rozwoju Gminy .......................................................................................................... 97
Rozdział V Wizja rozwoju Gminy Zawoja ............................................................... 103
Rozdział VI Misja Gminy Zawoja. ............................................................................ 106
Rozdział VII Scenariuszowa wizja przyszłości Gminy ............................................ 107
Rozdział VIII Główne i szczegółowe cele rozwoju Gminy ...................................... 111
8.1 Bezpieczeństwo .................................................................................................. 111
8.2 Infrastruktura techniczna ................................................................................ 112
8.3 Kultura ............................................................................................................... 116
8.4 Oświata i Edukacja ........................................................................................... 117
8.5 Turystyka i ochrona środowiska ..................................................................... 119
8.6 Sport ................................................................................................................... 123
8.7 System ochrony zdrowia .................................................................................. 124
8.8 Gospodarka ....................................................................................................... 125
8.9 Promocja regionu .............................................................................................. 130
8.10 Przyroda .......................................................................................................... 131
Rozdział IX Najważniejsze programy i zadania operacyjne .................................. 134
9.1 System ekologiczny ........................................................................................... 135
9.2 System inwentyczny .......................................................................................... 143
9.3 System gospodarczy .......................................................................................... 146
Rozdział X Wnioski dotyczące dalszych prac nad strategią rozwoju Gminy .. 156
Rozdział XI Finansowe ramy wdrażania strategii ................................................... 157
Rozdział XII Monitoring wdrażania strategii ......................................................... 158
Wnioski końcowe ........................................................................................................ 160
Twórcy strategii .......................................................................................................... 162
Z a ł ą c z n i k i ........................................................................................................... 163
-2Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Wstęp
Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja , dotycząca lat 2005-2025,
jest dokumentem pokazującym i grupującym wg klucza merytorycznego koncepcje
zrównoważonego rozwoju społecznego , gospodarczego , ekologicznego , technicznego
gminy. Określa on kierunki rozwoju w zmieniających się warunkach zewnętrznych i
wewnętrznych kraju, wskazującym drogę przygotowania gminy do funkcjonowania w
strukturach Unii Europejskiej.
Główny nacisk położony jest na działania kreujące
rozwój społeczny i gospodarczy gminy . Wszelkie działania powiązane są z zadaniami
własnymi , które zmierzają poprzez wykorzystanie: potencjału ludzkiego, technicznego,
infrastrukturalnego oraz kulturalnego do zaspokojenia potrzeb podstawowych całej
społeczności Gminy.
Horyzont czasowy Strategii Zrównoważonego Rozwoju Gminy Zawoja wynika
z przyjętych przez zleceniodawcę okresów programowania polityki regionalnej .
Opracowanie Strategii opierało się na metodyce budowy strategii rozwoju jednostek
samorządowych zalecanej przez Unię Europejską.
Przyjęto, że wypracowanie strategii rozwoju pozwoli na:

Uzyskanie szerokiego poparcia ze strony wszystkich mieszkańców dla realizacji
Strategii Zrównoważonego Rozwoju Gminy Zawoja;

Elastyczność polegającą na szybkiej korekcie bieżących zadań w oparciu o
zebrane doświadczenia;

Osiągnięcie pełnego zintegrowania wszystkich planów działania;

Ciągłe monitorowanie i ewaluację planów strategicznych w cyklu rocznym.
W analizie strategicznej użyto SWOT, gdzie analizowano silne i słabe strony
Gminy oraz szanse i zagrożenia przychodzące z otoczenia w aspekcie czynników PEST
(politycznych, ekonomicznych, społecznych i technologicznych).
-3Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Uwzględniono konieczność korelacji strategii z następującymi programami:

Narodowy Plan Rozwoju;

Ustawa o zasadach wspierania rozwoju regionalnego;

Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego;

Plan Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Zawoja;

Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego.
W pracach nad strategią kierowano się polityką zrównoważonego rozwoju
regionalnego UE, w takich aspektach jak:

Ochrona walorów środowiska naturalnego;

Przeciwdziałanie izolacji regionów peryferyjnych;

Zachowanie niekonwencjonalnych walorów gminy;

Stworzenie równych szans rozwoju dla wszystkich mieszkańców.
Jako najważniejsze przyjęto zasady UE udzielania wsparcia finansowego na
rozwój inicjatyw lokalnych:

Planowania i programowania;

Partnerstwa i solidarności społeczności lokalnej;

Ilościowo wymiernych efektów;

Łączenia inwestycji technicznych z inwestycjami w szkolenie ludzi;

Wdrażania przyjętych celów zgodnie z normami i przepisami dotyczącymi
ochrony środowiska naturalnego;

Koordynacji sił i środków oraz montażu finansowego;

Uzupełniania środków finansowych przez UE;

Wysokiego priorytetu dla monitorowania i ewaluacji.
-4Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Rozdział I
Strategia zrównoważonego rozwoju - ekorozwój.
Zrównoważony rozwój to rozwój nie zagrażający środowisku naturalnemu,
harmonijne włączanie człowieka w świat przyrody; proekologiczne działania i próba
stworzenia ładu ekologicznego.
Pojęcie "rozwój zrównoważony" po raz pierwszy pojawia się 5 lipca 1972 roku
w Sztokholmie - na Konferencji poświeconej Środowisku Człowieka - delegaci ze 113
krajów debatują nad przyszłością świata. Rezultatem jest sztokholmski plan działania,
który zapoczątkował międzynarodową współpracę na rzecz ochrony środowiska.
Powstaje Komisja Ochrony Środowiska ONZ.
W 1973 ONZ powołała wyspecjalizowaną organizację Program Środowiskowy
Narodów Zjednoczonych (UNEP), która zajęła się upowszechnianiem nowoczesnych
technologii
ochrony
środowiska,
inicjowaniem
regionalnych
konferencji
i
organizowaniem międzynarodowego systemu informacji.
W roku 1987 - Światowa Komisja ds. Środowiska i Rozwoju ONZ ogłasza
znamienny Raport Brundtland: "Nasza Wspólna Przyszłość", który przedstawia politykę
harmonijnego wzrostu , wzrostu zrównoważonego (ang. sustainable development).
Raport nazwano tak od nazwiska przewodniczącej Komisji, Gro Harlem Brundtland.
W maju 1990 r. w Bergen na konferencji państw członkowskich Europejskiej
Komisji Ekonomicznej ONZ przyjęto zasady trwałego zrównoważonego rozwoju jako
wytyczne dla Europy.
W listopadzie 1990 r. w Polsce, Rada Ministrów przyjęła Politykę Ekologiczną
Państwa natomiast w maju 1991 r. powyższy dokument został zatwierdzony przez
polski parlament jako wytyczna do działań programowych związanych z rekonstrukcją
gospodarki i ochroną środowiska. Dokument ten deklaruje odejście od tradycyjnej,
wąsko rozumianej ochrony środowiska na rzecz ekorozwoju.
-5Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
3-14 czerwca 1992r. na Szczycie Ziemi podczas światowej konferencji Narodów
Zjednoczonych w Rio de Janeiro reprezentanci 179 krajów podpisują Deklarację z Rio,
oraz formułują Agendę 21 - Globalny Program Działań z myślą o XXI wieku.
Wspólnota Europejska swą politykę ekologiczna realizuje w kolejnych
programach, np. Piąty Program Działania z 1993 “O trwały i nieszkodliwy dla
środowiska rozwój”. Jednak skuteczność przeciwdziałania np. powstawaniu dziury
ozonowej czy efektowi cieplarnianemu jest dalekie od doskonałości.
W ogólnonarodowym referendum z dnia 18 maja 1997 roku, Polska przyjęła
Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej, gdzie już w art. 5 zapisane jest: "Rzeczpospolita
Polska ... zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego
rozwoju". W art. 74, pkt. 1 uznano że "Władze Publiczne prowadzą politykę
zapewniającą bezpieczeństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom".
Zapisy te są konsekwentną realizacją podpisanych przez nasze państwo konwencji i
porozumień międzynarodowych:

"Środowisko i rozwój", Rio de Janeiro 1992 rok (tzw. "Szczyt Ziemi");

"O czyste środowisko Europy", Lucerna 1993 rok;

"Paneuropejska Strategia Różnorodności Biologicznej i Krajobrazowej", Sofia
1995 rok.
"Rozwój zrównoważony" lub inaczej "ekorozwój" to polski odpowiednik
angielskiego terminu "sustainable development", który można zdefiniować jako:
"...gospodarowanie wykorzystywaniem przez człowieka biosfery w taki sposób, aby
osiągnąć możliwie największe, trwałe korzyści z bieżącej produkcji i zbiorów utrzymując potencjał (zdolności produkcyjne) biosfery dla zaspokojenia potrzeb i
aspiracji przyszłych pokoleń".
W ustawie o ochronie i kształtowaniu środowiska (art. 3 ust. 3a) zawarta jest
poniższa definicja zrównoważonego rozwoju, przez który rozumie się "taki rozwój
społeczno-gospodarczy, w którym w celu równoważenia szans dostępu do środowiska
-6Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
poszczególnych społeczeństw lub ich obywateli - zarówno współczesnego, jak i
przyszłych
pokoleń
-
następuje
proces
integrowania
działań
politycznych,
gospodarczych i społecznych z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości
podstawowych procesów przyrodniczych".
Ekorozwój nie ma nic wspólnego z kontestowaniem wszelkiej działalności
rozwojowej w przemyśle, rolnictwie, wykorzystaniu bogactw naturalnych i innych
przejawów aktywności gospodarczej. Ekologiczny fundamentalizm nawołujący do
"powrotu do natury", lub w łagodniejszej postaci do "zerowego wzrostu" (czyli
praktycznie do konserwacji stanu aktualnego, który nikogo na ogół nie zadawala) jest
utopią. Zrównoważony rozwój jest czystym pragmatyzmem. Wychodząc z oczywistego
pewnika, że ludzie będą dążyli do poprawy materialnego poziomu życia swojego i
swoich dzieci, zwolennicy ekorozwoju starają się nie dopuścić by rozwój zmienił się w
regres i zagładę. Zagrożenie takie jest realne i każdy, niezależnie od orientacji
światopoglądowej, musi w swoich działaniach traktować zasady zrównoważonego
rozwoju z największą powagą.
Podporządkowaniu rozwoju przestrzennego zasadom ekorozwoju towarzyszyć
musi wdrożenie tych zasad w działalności gospodarczej, a w szczególności w różnych
formach planowania lub stymulowania rozwoju gospodarczego.
Podstawowym założeniem rozwoju zrównoważonego jest przyjmowanie takich
kierunków rozwoju gospodarki by:
-
jakąkolwiek działalność produkcyjną prowadzić przy możliwie małym
zużyciu naturalnych zasobów, zwłaszcza nieodnawialnych (surowców i
energii) oraz przy jak najmniejszym oddziaływaniu na środowisko,
-
produkowane wyroby były trwałe, wartościowe i zaspokajały
rzeczywiste a nie wynikające z nieracjonalnych przesłanek mody i
konsumpcyjnego stylu -życia, potrzeby egzystencjalne pojedynczych
obywateli i całego społeczeństwa.
Oprócz zapewnienia realizacji zrównoważonego rozwoju kraju dla ochrony
środowiska istotne znaczenie ma przeciwdziałanie niszczeniu środowiska, które
-7Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
następuje w wyniku popełniania przez poszczególnych ludzi wykroczeń, a nawet
przestępstw przeciwko środowisku. Idea rozwoju zrównoważonego wynika z
konieczności sprostania wyzwaniom nowego tysiąclecia.
Rozwój naszej cywilizacji wymaga nowej filozofii. Po żywiołowym rozwoju
przemysłowym, nieograniczonym korzystaniem z zasobów naturalnych i beztroskim
zanieczyszczaniu i przekształcaniu środowiska przyrodniczego, przyszedł czas na
zmianę postaw. Zauważyliśmy, że prawa rządzące światem żywym w równej mierze
dotyczą nas jak i każdej żywej istoty na naszej planecie. Po zachwycie rozwojem
technologii i okresem wiary, że nasz umysł pozwoli nam panować nad prawami natury
wiemy, że zbliżają się granice których nie możemy przekroczyć. Życie bez czystej
wody do picia, gleby dającej nam żywność, czy roślin dostarczających nam tlen, jest
niemożliwe. Ten uproszczony przykład to tylko niewielki ułamek skomplikowanych
powiązań i zależności miedzy organizmami i zjawiskami warunkującymi życie na
Ziemi.
Zasada rozwoju zrównoważonego, to zgoda na rozwój gospodarczy i społeczny
w harmonii z poszanowaniem przyrody. Granicą podejmowanych działań, powinno być
zagrożenie dla środowiska przyrodniczego. Wielu polityków interpretuje rozwój
zrównoważony jako zapewnienie, że np. wszystkie regiony mają rozwijać się tak samo,
równomiernie. Przerażający jest fakt braku podstawowej wiedzy na temat ekorozwoju.
W dalszym ciągu przyjmuje się, że jest to domena zarezerwowana tylko dla ekologów.
Często słowa ekorozwój lub rozwój zrównoważony, w programach i strategiach
rozwoju traktowane są jako ozdobniki i hasła uspakajające tą część społeczeństwa,
która
pojmuje
zagrożenia
nowego
tysiąclecia.
Podstawowa
zasadą
rozwoju
zrównoważonego "myśleć globalnie, działać lokalnie" powinna przejawiać się we
wszystkich działaniach polityków i władz.
-8Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Podstawą zrównoważonego rozwoju są trzy zasady:
ROZWÓJ ZRÓWNOWAŻONY OBEJMUJE
TRZY ASPEKTY
środowiskowy
społeczny
ekonomiczny
-9Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
1. Równość szans w dostępie do zasobów i odprowadzania zanieczyszczeń filozofia sprawiedliwości międzypokoleniowej.
2. Równość szans pomiędzy człowiekiem i przyrodą, funkcjonowanie cywilizacji
ludzkiej z zachowaniem trwałości podstawowych procesów przyrodniczych
wraz z ochroną różnorodności biologicznej.
3. Równość
szans
między
tym
co
lokalne
a
ponadlokalne,
potrzeby
ogólnospołeczne są zaspokajane na równi z potrzebami lokalnych społeczności.
Dążąc do rozwoju zrównoważonego powinniśmy uruchomić i kontynuować takie
podstawowe procesy jak:

ograniczenie zużywania odnawialnych zasobów do granic możliwości ich
odtwarzania;

ograniczenie zużywania nieodnawialnych zasobów do skali pozwalającej na
zastępowanie ich poprzez odpowiednie substytuty;

stopniowe eliminowanie substancji niebezpiecznych i toksycznych;

utrzymywanie skali emisji zanieczyszczeń i zakłóceń tak, aby nie przekroczyć
pojemności asymilacyjnej środowiska;

stała ochrona różnorodności biologicznej na poziomie krajobrazu, ekosystemów,
gatunków i genów;

uspołecznienie procesów podejmowania decyzji na rożnych poziomach poczynając
od parlamentu kończąc na samorządach i społecznościach lokalnej;

tworzenie warunków dla zdrowia fizycznego, psychicznego i społecznego każdej
jednostce.
- 10 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
STRATEGIA
Strategia zrównoważonego rozwoju jest demokratycznie uzgodnionym
programem, zmierzającym do osiągnięcia najwyższego poziomu życia
mieszkańców z poszanowaniem zasobów. Najważniejszą cechą tak opracowanej
strategii jest integrowanie społeczeństwa i jego angażowanie w proces planowania.
Oznacza to przyjęcie współodpowiedzialności za skutki wdrożenia strategii.
CZYM JEST STRATEGIA
podstawą zarządzania gminą
niezbędnym dokumentem dla starań o środki zewnętrzne,
przejrzystym obrazem celów i priorytetów gminy akceptowanych przez
mieszkańców,
kompleksowymi rekomendacjami do studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy.
CO ZAPEWNIA
POSIADANIE
DOKUMENTU
„Strategia zrównoważonego
rozwoju”
zdefiniowanie obowiązków wypełnianych przez samorządy,
nadanie priorytetów działaniom,
realizacje zadań gospodarczych,
efektywne budowanie i gospodarowanie budżetem,
opracowanie studiów zagospodarowania przestrzennego, programów ochrony
środowiska,
planów przedsięwzięć inwestycyjnych zgodnych z przyjętą strategią
promocje wewnętrzna i zewnętrzna gminy,(Public Relation )
poprawę konkurencyjności w stosunku do potencjalnych inwestorów,
pomoc w organizacji zewnętrznych źródeł finansowania (np. fundusze strukturalne
UE, Banku Światowego),
możliwość oceny zaawansowania realizacji zaplanowanych celów
- 11 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Rozdział II
Proces tworzenia strategii
Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja została opracowana z
wykorzystaniem metodologii i dotychczas uzyskanych doświadczeń w budowaniu
lokalnych strategii przy pomocy konsultingowej ekspertów „Lex Moderator” Sp. z o.o.
Rozwój zrównoważony (ekorozwój) rozumie się jako rozwój społeczno –
gospodarczy , realizowany z poszanowaniem i wykorzystaniem dóbr przyrody.
W praktyce sprowadza się on do integracji sześciu systemów :
1. gospodarczego
2. społecznego
3. ekologicznego
4. przestrzennego
5. instytucjonalnego
6. inwentycznego.
Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Zawoja powstała również z
uwzględnieniem założeń Agendy 21
to program działań na rzecz ekorozwoju w
perspektywie XXI wieku. Działania te tworzą uspołeczniony (partnerski), dynamiczny
proces wprowadzania w życie idei ekorozwoju, w którym społeczności uczestniczą w
podejmowaniu kluczowych decyzji.
Agenda 21 wskazuje w jaki sposób rozwój może zostać praktycznie
zrównoważony. Oznacza ona w praktyce konieczność budowania:

międzysektorowego partnerstwa (lobbingu) dla ekorozwoju,

systemu informacji o stanie ekorozwoju, w tym informacji o zasobach naturalnych,
kulturowych itp.,
- 12 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”

programu ekorozwoju (strategii zrównoważonego rozwoju),

systemu zarządzania realizacją programu, w tym monitoringu społecznego i
systemu aktualizacji.
Pojęcie Agendy 21 pochodzi od nazwy jednego z podstawowych dokumentów
Konferencji Narodów Zjednoczonych „Środowisko i Rozwój” (Szczytu Ziemi), jaka
miała miejsce w Rio de Janeiro w czerwcu 1992 roku.
W trakcie prac nad strategią wykorzystane zostały udostępnione przez Urząd
Gminy materiały dotyczące stanu gminy, materiały statystyczne i opracowania
analityczne jak również w szczególności
-
„Strategia rozwoju turystyki w Gminie Zawoja” opracowana przez
Instytut Turystyki w Krakowie autorstwa Tadeusza Burzyńskiego,
Marka Łabaja, Rafała Łabaja, Dariusza Racułta, Stefana Sacha, Kraków
1998 r.
-
„Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
Gminy Zawoja” przyjęty w dniu 20 marca 1997 r. przez Radę Gminy
Zawoja
-
inne dokumenty wymienione w bibliografii
- 13 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
ETAPY BUDOWANIA STRATEGII ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU
Podpisanie umowy na budowę strategii
Ocena stanu gminy .
Analiza obecnej sytuacji gminy.
„Raport z misji”
„Raport o stanie
gminy”
Tworzenie wizji
( obrazu docelowego gminy )
- analiza SWOT ( silne i słabe strony
, szanse i zagrożenia )
- analiza uczestników procesu
- ankieta społeczności lokalnej
Określenie głównych problemów i
celów strategicznych.
Tworzenie planu działań.
„Propozycje
systemu
zarządzania
realizacją
strategii”
Określenie zasad monitoringu i
zarządzania strategią.
Redakcja dokumentu
strategii.
„Pełna dokumentacja
procesu”
„Projekt strategii”
„Lista problemów
i celów”
„Lista zadań i
harmonogramy ich
realizacji ze
wskazaniem osób/
instytucji
odpowiedzialnych za
ich realizacje i
finansowanie.”
„Wersja dla celów
promocyjnych”
ODBIÓR STRATEGII ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU
PRZEZ ZARZĄD GMINY
Konsultacje strategii ze społecznością lokalną i komisjami Rady Gminy
ZATWIERDZENIE STRATEGII PRZEZ RADĘ GMINY
- 14 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Metodologia budowy strategii
Inicjatywa
lokalna I
„projekcja”
Inicjatywa
lokalna II
„wybór”
Priorytety
rozwoju
Przygotowa
nie liderów
Przegląd
dokumentacji
Synteza
Dokumentacja
strategii
Weryfikacja
Diagnoza i
strategia
ekspercka
- 15 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
Z
A
T
W
I
E
R
D
Z
E
N
I
E
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Część
ekspercka
Diagnoza i
uwarunkowania
rozwoju
Koncepcja i
zalecenia
Część
dokumentacyjna
Uwarunkowanie
rozwoju.
Kierunki i zalecenia
rozwoju.
Wieloletni plan
rozwoju.
Plan marketingowy
wdrożenia strategii.
Dokumentacja
strategii
Projekcja
celów i
rozwoju
Wybór
alternatyw
Część
społeczna
Priorytety
działania
Operacyjna
weryfikacja
Skuteczność
działania
Część
samorządowa
- 16 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Harmonogram realizacji zadań
Zadania
Lipiec
Sierpień
Wrzesień
Październik
Listopad
Diagnoza
ekspercka
Inicjatywy
lokalne I i II
Uzgodnienia
priorytetów
Zatwierdzenie
i prezentacja
strategii
- 17 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Kolejne tygodnie realizacji prac na strategią
I
1
2
3
4
II
5
6
7
8
Opracowanie dokumentacji i
harmonogramu prac nad strategią
Spotkania
koordynacyjne z
zespołem realizacji
strategii
Zbieranie danych
Ekspertyza gospodarcza i infrastruktury
gospodarczej
Ekspertyza społeczna i bytowa
Ekspertyza ekologiczna i infrastruktury ochr.
środow.
Ekspertyza inicjatyw lokalnych i bazy
rozwojowej
Koordynacja lokalna
Przygotowanie
IL I
Diagnoza
rozwojowa
Opracowanie
Możliwy termin Inicjatywy lokalnej I wyników
Badania ankietowe społeczności
lokalnej
Opracowanie
wyników
Badanie spójności rozwoju regionalnego
i stosowania funduszy strukturalnych
- 18 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Kolejne tygodnie realizacji prac na strategią
III
9
10
11
12
IV
13
14
15
16
V
17
18
Prace
edytorskie
Prezentacja i
uzgodnienia
wariantów
strategicznych
rozwoju
gminy
Możliwy
termin
Inicjatywy Lokalnej II
Opracowanie wyników
Konsultacje i uzgodnienia
Opracowanie dokumentacji Strategii
Dokumentacja Strategii
Wieloletni plan działania
Plan marketingowy i wdrożenia strategii
Prace edytorskie
Prezenta-cja
Strategii
- 19 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Główne elementy diagnozy eksperckiej
 Analiza lokalnego podsystemu gospodarczego
 Analiza lokalnego podsystemu społecznego
 Analiza lokalnego podsystemu ekologicznego
 Analiza lokalnych zdolności kreacji rozwoju – identyfikacja „małych ojczyzn”
 Analiza zdolności rozwojowych budżetu gminy
 Analiza zagospodarowania przestrzennego i możliwości rozwojowych
 Analiza zabezpieczenia infrastrukturalnego
 Analiza powiązań i kooperacji ponad lokalnych
 Badanie spójności rozwoju i wykorzystania funduszy
Elementy inicjatywy lokalnej I
1.Mapa społeczna gminy i ustalenie reprezentacji strategicznej
2.Tworzenie społecznego obrazu potrzeb rozwojowych
3. Budowa struktury celów rozwojowych
3.1. Cele gminne
3.2. Cele lokalne (sołectwa) – małe ojczyzny
4.Organizacja warsztatu problemowo – sołeckiego
5.Syntetyczny obraz rozwojowy
Elementy inicjatywy lokalnej II
 Porównawcza wizualizacja alternatyw i uwarunkowań rozwojowych
 Dyskusja wariantów rozwojowych i realizacja celów życiowych lokalnej
społeczności. Identyfikacja konfliktów rozwojowych
 Ustalenie ważności i priorytetów rozwojowych
 Wstępna akceptacja zmian oraz zadań rozwojowych
 Wyznaczenie zagadnień do dalszych negocjacji społecznych i promocji
strategii w gminie
- 20 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
TERYTORIALNY MODEL FORMUŁOWANIA STRATEGII
ROZWOJU (opr. wł.)
Uwarunkowania twarde
Morfologia i geologia terenu warunki
hydrogeologiczne, zaszłości historyczne,
rozwoju
możliwości prawne itp.
kierunek
Strategiczny
Spirala
rozwoju
Baza
rozwoju
Wizja
rozwoju
i
cele
Polaryzacja społeczna do
strategii
wewnętrzna
aktywna
zewnętrzna
bierna
Uwarunkowania miękkie
Zainicjowanie
strategii
Kultura, preferowane wartości,
postawy, powiązania społeczne i
gospodarcze, mniejszości itp.
- 21 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Rozdział III
Diagnoza stanu – krótka charakterystyka
Gminy Zawoja
3.1 Położenie geograficzne
Gmina Zawoja - gmina wiejska w południowej Polsce, w powiecie suskim
(województwo małopolskie).
Położona jest we wschodniej części Beskidu Żywieckiego między Pasmem
Babiogórskim a Pasmem Jałowieckim, u północnych podnóży Babiej Góry (1725 m
n.p.m.).
W skład Gminy wchodzą dwie miejscowości: Skawica i Zawoja.
Rozciągają się one wzdłuż doliny rzeki Skawicy (dopływ Skawy), biorącej swój
początek na Babiej Górze. Natomiast liczne ich przysiółki, części wsi i osady
porozrzucane są po zboczach pasm górskich – Pasma Jałowieckiego i Pasma Policy:
SKAWICA: Budowna, Frontowo, Hucisko, Limów, Malicka, Na Biskupce, Na
Dzwonku, Na Madejce, Na Matusowej, Na Pabisce, Na Patoręcznej, Na Tokarnem,
Oblica, Pod Grapą, Pod Polaną, Rotnia, Sitarka, Sołtystwo, Sucha Góra, U Barana,
U Bartonków, U Buby Dolnego, U Buby Górnego, U Czarnego, U Ficków Dolnych,
U Ficków Górnych, U Fiedora, U Franczaka, U Kanie, U Kocura, U Kocurków,
U Kowali, U Majerza, U Małysy, U Małysy, U Migasa, U Orawców, U Pacygi,
U Palucha, U Rusina, U Sarleja, U Sitarza, U Skuty, U Sołtysa, U Steca, U Szarleja,
U Warty, U Wiechcia, U Wiechcia, U Wojtyczka, U Zaręby, U Zemlika, U Żurka;
ZAWOJA: Bajerska Maszyna, Barankowa, Barany, Barańce, Barańcowa, Bartyzele,
Beskid, Bębny Dolne, Bębny Górne, Bielasy, Błędna, Borowi, Bory, Brzeg, Bubiaki,
Bubiakowa, Buczyna, Budzonie, Buki, Burdele, Burdyle, Centrum, Chowaniacy,
Chopy, Cioćki , Czarnotowa, Czatoża, Cyrhel, Cyrchel, Diabli Młyn, Dolina, Dolinka,
Fiedorówka, Figury, Franule, Fujacy, Gajówka, Gawły, Giertugi, Giertugowa, Gliśnica,
Gołynia, Granica, Gronik, Górnica, Hrabkowa, Hujdowa, Hujdy, Hurbalówka, Hyrb,
Jaworskie, Kalina Dolna, Kalina Górna, Kamieńce, Kaselówka, Kącina, Kąkole,
- 22 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Kąkolowa, Kiczora, Kiczorka, Kijakowa, Kiecka, Kobiele, Kolędówka, Kolisty Groń,
Koszorek, Kowalowa, Koziny, Krzemienna, Księża Polana, Krzonka, Kudłata, Kudzie,
Kukle, Kuklowa, Kwiatek, Lachy, Limierzyska, Łabędzie, Łatki, Łazy, Madziarowa,
Magurka, Makosiowa, Maliki, Malikowa, Maliny, Marki, Markowa, Markowe ,
zczawiny, Maryniacy, Marszałki, Masówka, Mazurowy Potok, Mazury, Mętle,
Miłosierna, Miśkowce, Mleczna, Morawy, Morgi, Mosorne, Można, Mylne Młaki,
Norczak, Nowe Osiedle, Obidowa, Obłapiana, Obłaźna, Ogon, Opaczne, Pająki,
Pająkówka, Paluchówka, Pasieka, Petułowa, Piątkowa, Piergiesi, Piergiesowe Polanki,
Płasonie , Pod Brzegiem, Pod Grapą, Pod Grapą, Podgórze, Pod Kiczorką, Pod Polaną,
Podpolice, Podryżowana, Podsot, Podświaniarka, Polaki, Polana, Polanki, Policzne,
Przysłop, Pyciakowa, Rąbaniska, Rybna, Ryżowana, Sałaciaki, Sitarze, Sitkówka,
Składy, Skupnie, Skutowa, Smyraki, Stolarka, Stonów, Stróże, Sule, Surmiaki, Surzyny,
Swalisko, Szczurki, Szczurkówka, Śmietany, Śpikówka, Średnie, Świniarka, Toczki,
Topory, Trybały, Trzebuniaki, Wartowa, Warzechówka, Wełcza, Wełczoń, Widły,
Wilczna, Włosianka, W Potoku, Wyśnia, Zabór, Za Groniem, Zające, Zakamień,
Zakopaniec, Zalas, Za Polaną, Za Potokiem, Za Madejką, Zaręby, Za Wodą, Zemliki,
Zielone Osiedle, Zimna Dziura, Żywczaki.
Obie wsie Gminy ciągną się wzdłuż głównej drogi łączącej Maków Podhalański
z Zubrzycą i Jabłonką przez Przełęcz Krowiarki. Jest to największa gmina powiatu
suskiego, ale ze względu na jej górzyste położenie średnia gęstość zaludnienia jest tutaj
najniższa. Większa część ludności koncentruje się w dolinie. 65% powierzchni gminy
stanowią lasy.
- 23 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
3.2 Historia
Teren dzisiejszej gminy należał od XIV wieku do końca XVIII wieku do
starostwa lanckorońskiego. To właśnie ono prowadziło akcję osadniczą na tych terenach
pod koniec XVI wieku. Z 1593 pochodzą pierwsze wzmianki o wsi Skawica. Zawoja
istniała już prawdopodobnie pod koniec XVI wieku jako część wsi Skawicy i nosiła
nazwę Skawica Górna. Po raz pierwszy pojawiła się w dokumentach w roku 1646 jako
„świeżo osadzone Zawoje”.
Nazwa wsi jest pochodzenia wołoskiego; wywodzi się z dacko-rumuńskiego
słowa zavoiu (podmokły las nad urwistym zakolem rzeki ) i pierwotnie brzmiała Zawój.
Legenda wywodzi nazwę wsi od słowa zabój, wiążąc ją ze zbójnikami, a także od
zawojów czyli kobiecych haftowanych chustek, z których wieś słynęła, czy też od
wijącej się, zawijającej, krętej drogi.
Charakterystyczną formą osadnictwa były tu tzw. zarębki. Osadnicy lokowani
byli na porośniętym lasem terenie około 24 mórg, który musieli wykarczować, tworząc
sztuczne leśne polany. Później zarębki te przekształciły się w większe osiedla –
przysiółki. XVI i XVII wiek to okres osadnictwa wołoskiego, których śladem jest
współczesne nazewnictwo geograficzne w tym obszarze. Sama Zawoja, była zasiedlona
przez Wołochów.
Dopiero od 1836 obowiązującą nazwą jest Zawoja. Od tej pory obie osady –
Zawoja i Skawica -
uznawane są za oddzielne wsie. Obie wsie, stanowiące
królewszczyznę, były dzierżawione szlachcie, tworząc z innymi wsiami tzw. klucz
makowski. Sytuacja chłopów była ciężka, także niekiedy dochodziło do wystąpień
przeciwko właścicielom ziemskim. Największy z nich miał miejsce w 1699, a na jego
czele stanął wójt Skawicy Jakub Śmietana. Bunt został jednak wkrótce stłumiony, a
jego przywódca ścięty.
Po I rozbiorze Polski obszar gminy zajęty został przez Austriaków. Wkrótce
okoliczne dobra zajęte zostały przez skarb austriacki. W 1839 roku dobra te nabył
hrabia Filip Saint - Genois d'Aneancourt, którego syn Maurycy odsprzedał je w 1878
roku właścicielowi dóbr żywieckich Albrechtowi Habsburgowi. Jego spadkobierca
- 24 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
zagrożony konfiskatą dóbr po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, przekazał je w
1924 roku Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie.
Jeszcze w XIX stuleciu podstawą tutejszej gospodarki było pasterstwo, w
mniejszym stopniu rolnictwo. Owce i bydło wypasano na okolicznych polanach w
Paśmie Policy, Jałowca, Babiej Góry. Uprawiano głównie owies, ziemniaki, u schyłku
XIX wieku zaczęło pojawiać się żyto, jęczmień, kapusta i groch. Dodatkowym źródłem
utrzymania miejscowej ludności była praca w lesie oraz w miejscowych zakładach
przemysłowych.
Zwarta zabudowa wsi dominuje w dolinach potoków, natomiast na zboczach
rozrzucone
są
liczne
przysiółki.
Najpowszechniej
występowały
zagrody
jednobudynkowe. Charakterystyczne były też domy dwurodzinne, mieszczące pod
jednym dachem dwa oddzielne mieszkania.
W budownictwie sakralnym uwagę zwracają liczne kapliczki przydrożne.
Ciekawostkę stanowią dzwonnice loretańskie na płanetniki (demony niosące chmury
gradowe i burzowe). Jedna z nich znajduje się w Zawoi Czatoży, inna w Zawoi Gołyni.
Dzisiaj na terenie gminy zachowały się tylko nieliczne przykłady tradycyjnego
budownictwa, część z nich zgromadzono w niewielkim skansenie w Zawoi Markowej.
Warto wspomnieć, że na terenie Zawoi i Skawicy, podobnie jak na obszarze
całego Podkarpacia, między wiekiem XVI a XIX istniało zbójnictwo. Do zbójnickich
towarzystw należeli tutejsi górale, liczne ich grupy działały na terenie wsi, szukały
schronienia w lasach, wreszcie wędrowały tędy na Orawę.
Pod koniec XIX wieku obie wsie zamieszkiwało już blisko 6,5 tys.
mieszkańców. W Zawoi istniała szkoła i urząd pocztowy. W połowie XIX wieku turyści
odkrywają tę okolicę. Zawoja staje się ważną miejscowością letniskową, do której
zmierzają turyści z Krakowa i całej Galicji.
Na przełomie XIX i XX wieku powstała nowa droga łącząca Zawoję z
Makowem. Zawoja rozwija się jeszcze szybciej po 1918, wówczas przybywało tu
rocznie nawet do 5 tysięcy wczasowiczów. Wieś otrzymała regularne połączenie
autobusowe z Krakowem. Walory turystyczne wsi znalazły potwierdzenie w
przyznanym w 1927 statusie miejscowości klimatycznej. W 1924 część zawojskich
lasów znalazło się w posiadaniu Polskiej Akademii Umiejętności. Rozwój tego obszaru
- 25 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
zatrzymała II wojna światowa. Po 1945 przystąpiono do kolejnej rozbudowy bazy
turystycznej gminy. Do dziś turystyka jest podstawą lokalnej ekonomii .
Ważniejsze obiekty historyczne:
-
Budynek tzw. Dworca Babiogórskiego, Zawoja Centrum,
-
Kościół parafialny, Zawoja Centrum (1888 r.)
-
Kapliczka pw. Św. Jana Chrzciciela (tzw. "zbójnicka"), Zawoja Policzne
(koniec XVII)
-
Kapliczka domkowa stoi w otoczeniu starych lip - pomników przyrody.
Według tradycji jej fundatorami byli zbójnicy którzy wznieśli ją jako
przebłagalne wotum za swoje grzechy. W XVIII stuleciu w rejonie Babiej
Góry działały znane zbójnickie kompanie - między innymi Józefa
Baczyńskiego (straconego w Krakowie w 1735 lub 6), Proćpaka z
Kamesznicy, autora napadu na księdza w Zawoi (straconego w 1796 roku).
-
Schronisko PTTK, Markowe Szczawiny, 1180 m n.p.m. (najstarsze polskie
schronisko w Beskidach, 1906 r.)
-
Dworzec Babiogórski, drewniany pensjonat z początku XX wieku, karczma
z XIX wieku,
-
muzeum Babiogórskiego Parku Narodowego w zabytkowym XIX-wiecznym
budynku zarządu lasów,
-
drewniana zabudowa z XIX i początku XX wieku - pensjonaty oraz
zabudowania góralskie, kamienne piwniczki kryte gontem,
-
kapliczki i figurki przydrożne, m.in. związana z wieloma legendami
kapliczka zbójnicka.
Zawoja to największa pod względem powierzchni wieś w Polsce, posiadająca
wybitne walory klimatyczne, krajobrazowe i turystyczne; stąd już w okresie
międzywojennym stała się renomowaną miejscowością letniskową.
W XIX wieku na terenie Zawoi Centrum znajdował się ośrodek produkcji
żelaza, wspomagający hutę w Makowie. Mniej więcej w tym samym czasie w Zawoi
Wilcznej działała fabryka zapałek i tartak parowy. We wsi pracowały też liczne
tartaczki wodne, folusze i młyny.
- 26 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
W okresie międzywojennym Zawoja stała się miejscowością letniskową, o
której rozwój starała się, utworzona w roku 1928 Komisja Klimatyczna. Wybudowano
wiele pensjonatów, w tym zespół willi Polskiej Akademii Umiejętności. Powstało też
muzeum regionalne, istniał zespół folklorystyczny, a także Oddział Babiogórski
Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego.
Dzisiejsza Zawoja podzielona jest na trzy parafie: w Zawoi Dolnej (Centrum), w
Zawoi Górnej (Wilczna) i w Zawoi Zakamieniu. Zanim w roku 1819 powstała pierwsza
parafia w Zawoi Centrum wieś należała najpierw do parafii w Mucharzu, a od 1646
roku do parafii w Makowie Podhalańskim. Pozostałe dwie parafie powstały niedawno:
w roku 1981 w Zawoi Zakamieniu, w roku 1988 w Zawoi Górnej.
Skawica to duża wieś letniskowa, powstała pod koniec XVI wieku (przed
rokiem 1593). Parafię w Skawicy erygowano w 1952 roku. W 1817 roku, niedaleko
miejsca gdzie dzisiaj wznosi się kościół, zbudowano niewielką domkową kapliczkę,
istniejąca do dzisiaj. Według tradycji jej fundatorem był hrabia, który przyjeżdżał tu na
ryby i polowania. Budowę kościoła w Skawicy rozpoczęto w roku 1938. Wybuch
wojny przerwał prace przy budowie. W niedokończonych murach prawie w każdą
niedzielę mszę św. odprawiał ksiądz z Zawoi. Na większe święta przyjeżdżał tu także
niemiecki kapłan, by odprawić nabożeństwo dla żołnierzy tutejszego posterunku. Po
wojnie, w roku 1945, wznowiono prace przy budowie i szybko ukończono. Kościół nosi
wezwanie Matki Bożej Częstochowskiej. W głównym ołtarzu znajduje się kopia
wizerunku Matki Bożej Częstochowskiej, ufundowana przez skawickich parafian
zamieszkałych w USA.W pobliżu kościoła stoi oryginalny Pomnik Pamięci Pokoleń,
upamiętniający m.in. męczeńską śmierć ks. Jerzego Popiełuszki (1947-1984),
zamordowanego
przez
funkcjonariuszy
Służby
Bezpieczeństwa
PRL.
Przy
skrzyżowaniu do osiedla Sucha Góra znajduje się drewniana tablica upamiętniająca
rozpoczętą tutaj ostatnią górską wycieczkę ks. kardynała Karola Wojtyły, odbytą 9.
września 1978 roku, przed wyborem na Stolicę Piotrową. Rozpoczyna się tutaj Szlak
Ks. Kardynała Karola Wojtyły, który biegnie do schroniska PTTK na Hali Krupowej i
dalej przez szczyt Policy (1369 m npm) na przeł. Krowiarki. Ze Skawicy pochodził
Jakub Śmietana, przywódca ruchu chłopskiego w starostwie lanckorońskim, Ścięty w
1700 roku na zamku w Lanckoronie.
- 27 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
3.3 Obszar gminy
Gmina Zawoja
Województwo Małopolskie
Powiat Suski
- 28 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
GMINA ZAWOJA
1. ZAWOJA , 2 . SKAWICA
Powierzchnia ogólna: 12880 ha, 129 km2
Wsie wchodzące w skład gminy :
1. ZAWOJA
WIEŚ, SIEDZIBA GMINY
Położenie: N 49°40' E 19°34'
Okrąg: N 49°39'09" E 19°33'03"
14 km SW od Makowa Podhalańskiego, nad Skawicą, najdłuższa wieś w Polsce
Kod: 34-222 do 34-223
2. SKAWICA
WIEŚ
Położenie: N 49°41' E 19°37'
Okrąg: N 49°40'51" E 19°38'00"
Kod: 34-221
Sołectwa ogółem : 8
Miejscowości ogółem : 87
- 29 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
3.4 Ludność Gminy
Na dzień 23.09.04 gmina Zawoja liczy 9 018 osób.
Z czego na wieś Zawoja przypada – 6 443 mieszkańców
a na wieś Skawica – 2 575.
Stan ludności :
Ogółem
Kobiety
Mężczyźni
Gmina Zawoja
9 018
4 455
4 563
Wieś Zawoja
6 443
3 188
3 225
Wieś Skawica
2 575
1 267
1 308
Przyrost naturalny :
Rok
2002
2003
I pół. 2004
Urodzenia
117
95
52
Zgony
84
80
36
2002
2003
I pół. 2004
71
75
43
34
56
18
Migracja :
Rok
Zameldowanie na
pobyt stały
Wymeldowanie z
pobytu stałego
Wiek ludności :

przedprodukcyjnym do 18 lat 2 392

produkcyjnym 18 – 65 lat
5 393

poprodukcyjnym pow. 65 lat
1 223
Ilość mieszkańców w poszczególnych latach:
Rok
2002
2003
I pół 2004
Średnia ilość
8 851
8 946
8 998
mieszkańców
- 30 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
3.5 Rynek pracy Gminy Zawoja
Ogółem
Kobiety
Mężczyźni
641
346
295
8
0
8
Sektor przemysłowy
155
49
106
Sektor usług
281
136
145
197
161
36
Sektor publiczny
358
229
129
Sektor prywatny
283
117
166
Bezrobotni
593
327
266
Ludność pracująca
Sektor rolniczy
rynkowych
Sektor usług
nierynkowych
zarejestrowani
Źródło : GUS 2003
3.6 Rolnictwo
Grupy
użytkowników
gruntów
Ogółem
powierzchnia
administracyjna
gminy
Gospodarstwa
indywidualne (a)
Pozostała
powierzchnia(b)
Użytki rolne
Ogólna Razem Grunty Sady Łąki Pastwiska Lasy i Pozostałe
pow.
orne
trwałe
trwałe
grunty grunty (c)
gruntów
leśne
12 880 3 439 1 745
4
1 270
420
8 500
941
7 021
3 326
1 705
4
1 258
359
2 863
832
5 859
113
40
-
12
61
5 637
109
Powierzchnia gruntów podana jest w hektarach
a) powierzchnia indywidualnych gospodarstw rolnych łącznie z
indywidualnymi działkami rolnymi, ogrodami działkowymi,
wspólnotami i gruntami gminy w użytkowaniu indywidualnym
- 31 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
b) gospodarstwa państwowe (łącznie z gospodarstwami rolnymi Skarbu
Państwa), spółdzielnie produkcji rolniczej, gospodarstwa spółek sektora
publicznego i sektora prywatnego, własności samorządowej oraz
pozostałe grunty nie stanowiące gospodarstw rolnych
c) grunty pod zabudowaniami, podwórzami, drogi, wody i inne grunty
użytkowe oraz nieużytki
Gleby w procentach
Powierzchnia zasiewów
(wg skali bonitacyjnej)
Kl.
Kl. Kl. Kl.
I,II,III IV V
VI
1
40 59
1150
Liczba
indywidualnych
gospodarstw
rolnych
1657
w tym w procentach
pszenica żyto jęczmień owies ziemniaki
12,2
14,8
0,9
29,6
Przeciętna
powierzchnia ind.
gosp. rolnego w ha
2,70
3.7 Leśnictwo
2003r
Nazwa cechy / Jednostka miary
8273.5 B Powierzchnia gruntów leśnych - ogółem / ha
8172.1 B Powierzchnia gruntów leśnych - powierzchnia lasów / ha
5466.5 B Powierzchnia gruntów leśnych - publicznych razem / ha
5466.5 B Powierzchnia gruntów leśnych publicznych Skarbu Państwa / ha
3149.5 B
Powierzchnia gruntów leśnych publicznych Skarbu Państwa w zarządzie
Lasów Państwowych / ha
2807.0 B Powierzchnia gruntów leśnych prywatnych ogółem / ha
5.2 B Odnowienia i zalesienia - zalesienia ogółem / ha
5.2 B Odnowienia i zalesienia - zalesienia lasy prywatne ogółem / ha
6.6 B Odnowienia i zalesienia - ogółem / ha
- 32 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
39,1
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
6.6 B Odnowienia i zalesienia - lasy prywatne / ha
5.2 B Zalesienia ogółem / ha
5.2 B Zalesienia lasy prywatne / ha
1675 B Pozyskiwanie drewna (grubizny) ogółem / m3
1675 B Pozyskiwanie drewna (grubizny) lasy prywatne / m3
2807.0 B Powierzchnia gruntów leśnych - ogółem / ha
2807.0 B Powierzchnia gruntów leśnych - powierzchnia lasów / ha
2807.0 B Powierzchnia gruntów leśnych prywatnych - razem / ha
2238.0 B Powierzchnia gruntów leśnych prywatnych - osób fizycznych / ha
569.0 B Powierzchnia gruntów leśnych prywatnych - wspólnot gruntowych / ha
Źródło : GUS 2003
3.8 Łączność
Operatorem sieci telekomunikacyjnej w gminie jest „Telekomunikacja
Polska” S.A. , która także realizuje połączenia teleinformatyczne .
Na terenie gminy zlokalizowano także trzy placówki pocztowe i
telekomunikacyjne zapewniające całą ofertę pocztową.
Poza nielicznymi punktami dostępny jest dobry sygnał trzech operatorów sieci
komórkowych. Czasowy zanik sygnału powodowany jest charakterystyką terenu i jej
oddziaływaniu na propagację fali radiowej.
Abonenci
Liczba
Placówki
telefonii
telefonów na pocztowe i
przewodowej 1000
telekomunikacyjne
mieszkańców
877
98,9
3
- 33 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
3.9 Stan i ochrona środowiska
Obiekty komunalne oczyszczalnie
2
biologiczne
Wielkość oczyszczalni wg projektu
851 m3/dobę
biologicznych
Równoważna liczba mieszkańców
Ścieki oczyszczane łącznie z wodami
2050
126 dam3/rok
infiltracyjnymi i ściekami dowożonymi
Ścieki oczyszczane komunalne
36.0 dam3/rok
odprowadzane
Ścieki oczyszczane razem
36 dam3 /rok
Ścieki oczyszczane biologicznie
36 dam3/rok
ludność obsługiwana przez oczyszczalnie
1028
ludność obsługiwana przez oczyszczalnie
1028
biologiczne
Komunalne oczyszczalnie ścieków ładunki
922 kg/rok
zanieczyszczeń w ściekach po
oczyszczeniu
ładunki zanieczyszczeń w ściekach po
2053 kg/rok
oczyszczeniu
ładunki zanieczyszczeń w ściekach po
747 kg/rok
oczyszczeniu zawiesiny
ładunki zanieczyszczeń w ściekach po
799 kg/rok
oczyszczeniu azot
ładunki zanieczyszczeń w ściekach po
188 kg/rok
oczyszczeniu fosfor
Osady z komunalnych oczyszczalni
ścieków wytworzone w ciągu roku
Osady z komunalnych oczyszczalni
ścieków wytworzone w ciągu roku
3t
3t
- 34 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
składowane
Osady z komunalnych oczyszczalni
ścieków dotychczas składowane
3t
(nagromadzone) na terenie oczyszczalni
Osady z komunalnych oczyszczalni
ścieków wykorzystane z dotychczas
3t
składowanych (nagromadzonych)
Powierzchnia obszarów prawnie
chronionych
Powierzchnia obszarów prawnie
chronionych parki narodowe
Powierzchnia obszarów prawnie
chronionych rezerwaty przyrody
Pomniki przyrody ogółem
Zużycie wody na potrzeby gospodarki
narodowej i ludności
2610.4 ha
2551.7 ha
58.7 ha
14 szt
39.2 dam3/rok
Zużycie wody na potrzeby gospodarki
narodowej i ludności zaopatrzenie
39.2 dam3/rok
wodociągów sieciowych
Zużycie wody na potrzeby gospodarki
narodowej i ludności gospodarstwa
39 dam3/rok
domowe
Komunalne i przemysłowe oczyszczalnie
ścieków ogółem
Komunalne i przemysłowe oczyszczalnie
ścieków przepustowość oczyszczalni
2
851 dam3/dobę
Komunalne i przemysłowe oczyszczalnie
ścieków ludność korzystająca z
1028
oczyszczalni ścieków
Komunalne i przemysłowe oczyszczalnie
ścieków wielkość oczyszczalni
2050
komunalnych w RLM
- 35 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Ścieki komunalne i przemysłowe
36.0 dam3
wymagające oczyszczania
Ścieki komunalne i przemysłowe
36 dam3
wymagające oczyszczania
Ścieki komunalne i przemysłowe
wymagające oczyszczania oczyszczane
36 dam3
biologicznie
Źródło : GUS 2003
Obszary chronione :
Nazwa
Co jest chronione
Obejmuje północną i południową stronę
masywu Babiej Góry. Od 1977 r. uznany
jest przez UNESCO za jeden ze
światowych rezerwatów biosfery
Rezerwat na Policy im. Naturalny górnoreglowy bór świerkowy,
prof. Z. Klemensiewicza ostoja chronionych gatunków zwierząt.
(rezerwat)
Babiogórski Park
Narodowy (park
narodowy)
Powierzchnia
w ha
3 392
58.73
3.10 Gospodarka mieszkaniowa
Zasoby mieszkaniowe - liczba mieszkań
2542
Zasoby mieszkaniowe ogółem liczba izb
11328
Zasoby mieszkaniowe ogółem
powierzchnia użytkowa mieszkań
Zasoby mieszkaniowe stanowiące własność
gminy mieszkania
Zasoby mieszkaniowe stanowiące własność
gminy izby
Zasoby mieszkaniowe stanowiące własność
gminy powierzchnia użytkowa
Mieszkania wyposażone w urządzenia
214437 m2
22
80
1183 m2
2388
- 36 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
techniczno-sanitarne wodociąg
Mieszkania wyposażone w urządzenia
techniczno-sanitarne ustęp spłukiwany
1940
Mieszkania wyposażone w urządzenia
techniczno-sanitarne łazienki (urządzenia
2005
kąpielowe, prysznice z odpływem wody)
Mieszkania wyposażone w urządzenia
techniczno-sanitarne centralne
Mieszkania oddane do użytku ogółem
liczba mieszkań
Mieszkania oddane do użytku ogółem
liczba izb
Mieszkania oddane do użytku ogółem
powierzchnia użytkowa
Mieszkania oddane do użytku
indywidualne
Mieszkania oddane do użytku
indywidualne liczba izb
Mieszkania oddane do użytku
indywidualne powierzchnia użytkowa
Budynki oddane do użytku ogółem liczba
budynków
Budynki oddane do użytku ogółem
budynki mieszkalne
Budynki oddane do użytku ogółem
kubatura budynków
Budynki oddane do użytku ogółem
kubatura budynków mieszkalnych
Budynki oddane do użytku budownictwo
indywidualne
Budynki oddane do użytku budownictwo
indywidualne budynki mieszkalne
1325
50
282
6988 m3
50
282
6988 m2
54
50
31041 m3
29593 m3
53
50
- 37 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Budynki oddane do użytku budownictwo
indywidualne kubatura budynków
Budynki oddane do użytku budownictwo
indywidualne kubatura
30961 m3
29593 m3
Remonty budynków mieszkalnych
zarządzanych przez gminę roboty
3
remontowe - remont dachu
Źródło : GUS 2003
3.11 Gospodarka komunalna
Sieć wodociągowa zarządzana przez :
Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Budownictwa „ Zawoja” Sp. z o.o.
zużycie wody 2003 r.:
-
na rok 26 297,70 m3
-
na miesiąc 2 191,48 m3
I pół 2004r:
- na rok 11 381,50 m3
- na miesiąc 1 896,92 m3
Wodociągi długość czynnej sieci
rozdzielczej
Wodociągi długość czynnej sieci
rozdzielczej stanowiącej własność gminy
14.1 km
14.1 km
Wodociągi liczba połączeń prowadzących
do budynków mieszkalnych i zbiorowego
329
zamieszkania
Wodociągi woda dostarczona
gospodarstwom domowym
Wodociągi ludność korzystająca z sieci
wodociągowej
39.2 dam3
1743
- 38 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Sieć kanalizacyjna zarządzana przez :
Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Budownictwa „ Zawoja” Sp. z o.o.
-
dł. sieci ogólnospławnej: 14, 279 km (wraz z przykanalikami)
Kanalizacja długość czynnej sieci
kanalizacyjnej
Kanalizacja długość czynnej sieci
kanalizacyjnej stanowiącej własność gminy
14,28 km
14,28 km
Kanalizacja liczba połączeń prowadzących do
budynków mieszkalnych i zbiorowego
180
zamieszkania
Kanalizacja ścieki odprowadzone
36.0 dam3
Kanalizacja ludność korzystająca z sieci
kanalizacyjnej
534
Gospodarka odpadami: zarządzana przez :
Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Budownictwa „ Zawoja” Sp. z o.o.
-
kontenery: na terenie gminy zlokalizowanych jest 51 pojemników
przeznaczonych do segregacji szkła, makulatury i plastiku. Opróżnianie ich
odbywa się przez Rejonową Sortownię i Składowisko Odpadów w Suchej
Beskidzkiej w zależności od częstotliwości napełniania ( średnio 3
razy/miesiąc);
-
ilość zebranych odpadów w 2003 roku – 141,4 t; w 2004
do sierpnia ok. 76 t,
- pozostałe śmieci są odbierane przez w/w przedsiębiorstwo, a następnie
wywożone do Rejonowej Sortowni i Składowiska Odpadów Komunalnych
w Suchej Beskidzkiej ilość odpadów w 2003r - 494,32 tony, natomiast do
sierpnia 2004r - 438,64 ton)
- 39 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
3.12 Handel
Sklepy obiekty
96
Sklepy obiekty sektor prywatny
96
Sklepy pracujących
163
Sklepy pracujący sektor prywatny
163
Punkty sprzedaży paliw
1
Punkty sprzedaży paliw pracownicy
4
Targowiska stałe liczba targowisk
1
Targowiska stałe powierzchnia ogółem
3600 m2
Targowiska sezonowe roczne wpływy z
opłaty targowej na targowiskach stałych i
30.2 tys. zł
sezonowych
Źródło : GUS 2003
3.13 Turystyka
Szczyt Babiej Góry , cała gmina, a zwłaszcza wieś Zawoja, są odwiedzane przez
turystów już od drugiej połowy XIX wieku. Szczególnym punktem na mapie
turystycznej gminy jest szczyt Babiej Góry (1725 m n.p.m.). Inne wysokie szczyty to
Polica (1369 m) oraz Jałowiec (1111 m).
Baza noclegowa liczy ponad 1,6 tys. miejsc noclegowych w kilkudziesięciu
obiektach hotelowych i gospodarstwach agroturystycznych.
Dla turystów górskich przygotowane są pola namiotowe i schroniska. Ciągle
rozbudowana jest infrastruktura turystyczna. Przez gminę przebiegają liczne górskie
szlaki turystyczne. Zaproponowanych jest także kilka szlaków tematycznych, m.in.
szlak architektury drewnianej , szlak papieski czy szlak owocowy.
Dorocznie organizowane są liczne imprezy plenerowe, do najciekawszych
zaliczyć można Babiogórską Jesień. Publiczność przyciągała także występy lokalnych
zespołów ludowych, przedstawiających folklor Babiogórców.
- 40 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
O atrakcyjności Zawoi decydują warunki przyrodnicze i krajobrazowe.
Najcenniejsze z nich są chronione od 1955 roku w Babiogórskim Parku Narodowym Rezerwacie Biosfery.
Niezapomniane przeżycia daje także wędrówka po pozostałych pasmach
górskich - Policy (1369 m n.p.m.) i Jałowca (1111 m n.p.m.). Pasma te oplata gęsta sieć
szlaków turystycznych wzbogacona o trasy rowerowe. Zimą można korzystać z 8
wyciągów narciarskich i szlaków narciarskich na Babiej Górze.
W Zawoi odbywają się liczne imprezy, z których największymi są Babiogórska
Jesień, Międzynarodowe oraz Górski Rajd Rowerowy. Warto odwiedzić Skansen im. J.
Żaka, oraz Ośrodek Edukacyjny Babiogórskiego Parku Narodowego.
Zawoja jest tradycyjnym miejscem wypoczynku rodzinnego i organizowania
kolonii, zimowisk, wycieczek szkolnych i tzw. "zielonych szkół". Każdy znajdzie tu
warunki dla siebie – na terenie gminy znajduje się ponad 20 dużych obiektów
noclegowych (domów wczasowych, pensjonatów i schronisk z 1600 miejscami), a
gospodarze przyjmują w licznych pokojach gościnnych.
OGÓŁEM
Osoby korzystające z noclegów
Korzystający z noclegów turyści
zagraniczni
Wynajęte pokoje w hotelach, motelach,
pensjonatach
Wynajęte pokoje w hotelach, motelach,
pensjonatach turystom zagranicznym
Udzielone noclegi
29679
209
2395
185
125569
Udzielone noclegi turystom
608
Obiekty noclegowe liczba obiektów
26
Miejsca noclegowe
1645
Miejsca noclegowe całoroczne
1579
HOTELE
Korzystający z noclegów
2002
Korzystający z noclegów turyści
107
- 41 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
zagraniczni
Wynajęte pokoje
2395
Wynajęte pokoje turystom zagranicznym
185
Pokoje
24
Pokoje z własną łazienką i WC
24
Udzielone noclegi
4285
Udzielone noclegi turystom zagranicznym
219
Liczba obiektów.
1
Miejsca noclegowe
48
DOMY WYCIECZKOWE
Korzystający z noclegów
64
Udzielone noclegi
488
Liczba obiektów.
1
Miejsca noclegowe
50
SCHRONISKA
Korzystający z noclegów
Korzystający z noclegów turyści
zagraniczni
Udzielone noclegi ogółem
2300
43
2789
Udzielone noclegi turystom zagranicznym
55
Liczba obiektów.
1
Miejsca noclegowe
46
Schroniska miejsca noclegowe całoroczne
46
SCHRONISKA MŁODZIEŻOWE
Korzystający z noclegów
Korzystający z noclegów turyści
zagraniczni
Udzielone noclegi
948
1
2935
Udzielone noclegi turystom zagranicznym
1
Liczba obiektów
1
Miejsca noclegowe
50
- 42 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Miejsca noclegowe całoroczne
50
OŚRODKI WCZASOWE
Korzystający z noclegów
14658
Udzielone noclegi
61647
Liczba obiektów
10
Liczba obiektów całorocznych
10
Miejsca noclegowe
830
Miejsca noclegowe całoroczne.
830
OŚRODKI KOLONIJNE
Korzystający z noclegów
2791
Udzielone noclegi
18997
Liczba obiektów
4
Miejsca noclegowe
188
Miejsca noclegowe całoroczne
188
POZOSTAŁE OBIEKTY
Korzystający z noclegów
Korzystający z noclegów turyści
zagraniczni
Udzielone noclegi
Udzielone noclegi turystom zagranicznym
Liczba obiektów
6241
58
28866
333
6
Miejsca noclegowe
342
Miejsca noclegowe całoroczne
342
OŚRODKI WYPOCZYNKU SOBOTNIO-NIEDZIELNEGO
Korzystający z noclegów
47
Udzielone noclegi
573
Liczba obiektów
1
Miejsca noclegowe
16
DOMY PRACY TWÓRCZEJ
Korzystający z noclegów
628
Udzielone noclegi
4989
- 43 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Liczba obiektów
1
Miejsca noclegowe ogółem
75
Miejsca noclegowe całoroczne
75
HOTELE KAT ***
Liczba obiektów
1
Turystyczne szlaki piesze w Gminie Zawoja :
Trasa: Zawoja Czatoża - Gruba Jodła - Fickowe Rozstaje - Markowy Stawek - Osuwisko Żmijowisko - Markowe Szczawiny
Czas przejścia: 3,5 godz
Długość trasy: 5 km
Trasa: Zawoja Barańcowa - Zawoja Markowa - Średni Bór - Dolny Płaj - Kolista Polanka Markowe Szczawiny
Czas przejścia: 45 min
Długość trasy: 3,5 km
Trasa: Zawoja Czatoża - Markowe Rówienki - Zawoja Markowa
Czas przejścia: 45 min
Długość trasy: 2,5 km
Trasa: Podryzowana - Ryzowana - Sulowa Cyrhla - Dejakowe Szczawiny - Markowe Szczawiny
Czas przejścia: 2,5 godz
Długość trasy: 4 km
Trasa: Zawoja Policzne - Pole Biwakowe - Bukowy Magazyn - Stara Droga - Polana Krowiarki
- Mokry Stawek - Szkolnikowe Rozstaje - Sulowe Szczawiny - Skręt Ratowników - Skręt
Partyzantów - Markowe Szczawiny
Czas przejścia: 3 godz
Długość trasy: 11 km
Trasa: Szkolnikowe Rozstaje - Sokolica
Czas przejścia: 45 min
Długość trasy: 1,5 km
Trasa: Markowe Szczawiny - Skręt Ratowników - Szumiąca Woda - Sucha Kotlinka Gołoborze - Diablak
Czas przejścia: 1,5 godz
Długość trasy: 3 km
- 44 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Trasa: Polana Brożki - Polana Krowiarki - Sokolica - Kępa - Gówniak - Diablak - Przełęcz
Lodowa - Kościółki - Izdebczyska - Przełęcz Brona - Markowe Szczawiny - Fickowe Rozstaje Przełęcz Jałowiecka
Czas przejścia: 6 godz
Długość trasy: 14,5 km
Trasa: Przełęcz Jałowiecka - Żywieckie Rozstaje - Świstakowe Skałki - Mała Babia Góra Przełęcz Brona
Czas przejścia: 1 godz
Długość trasy: 3 km
Trasa: Przywarówka - Krzywa Rzeka - Wolarnia - Głodna Woda - Diablak
Czas przejścia: 2,5 godz
Długość trasy: 2,5 km
Trasa: Polana Krowiarki - Hala Śmietanowa - Zubrzyca Górna
Czas przejścia: 2 godz
Długość trasy:
Turystyczne szlaki rowerowe w Gminie Zawoja :
niebieski
Położenie
Sucha Beskidzka i
okolice
Sucha Beskidzka i
okolice
Sucha Beskidzka i
okolice
Sucha Beskidzka i
okolice
Zawoja i okolice
zielony
Zawoja i okolice
Nazwa szlaku
Trasa 6
Trasa 5
Trasa 7
Trasa 4
Przebieg
Sucha B. - Magurka
- Zawoja Fujacy
Sucha B. - Magurka
- Zawoja Przysłop
Sucha B. - Magurka
- Zawoja Smyraki
Sucha B. - Magurka
- Zawoja Za Kamień
Zawoja Centrum Zawoja Marszałki
Zawoja Wełcza Zawoja Widły
Długość (km)
14
8,2
11
9,9
11
10
Turystyczne szlaki tematyczne w Gminie Zawoja :
Nazwa szlaku
Szlak Architektury
Drewnianej, trasa
podhalańska (szlak
architektury)
Trasa 3 - Podhalańsko-
Przebieg
Sucha Beskidzka, karczma; Lachowice, kościół;
Zawoja, kościół; Zawoja, karczma; Zawoja,
skansen; Zubrzyca Górna, skansen; Sidzina,
skansen; Orawka, kościół; Spytkowice, kościół;
Sieniawa, kościół; Chochołów, zabudowa;
Długość
(km)
283
- 45 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Pienińska
Małopolski Szlak
Owocowy (szlak
promocji regionalnej)
Trasa KrajobrazowoWidokowa (szlak
przyrodniczokrajobrazowy)
Szlak Papieski
Zakopane, Willa Koliba; Zakopane, zabudowa;
Zakopane, kościół MB; Zakopane, kaplica Jaszczur;
Zakopane, Willa Pod Jedlami; Zakopane, kościół
JaiE; Zakopane, Willa Harenda; Białka Tatrzańska,
kościół; Jurgów, kościół; Jurgów, szałasy; Czarna
Góra, zabudowa; Trybsz, kościół; Niedzica,
zabudowa; Grywałd, kościół; Szczawnica,
zabudowa; Kluszkowce, Zabudowa; Maniowy,
kościół; Dębno, kościół; Harklowa, kościół;
Łopuszna, kościół; Łopuszna, dwór; Nowy Targ,
kościół; Rdzawka, kościół; Rabka, kościół;
Krzeczów, kościół; Tokarnia, kościół; Łętownia,
kościół
gościniec podsądecki (gminy: Łącko, Podegrodzie, 260
Stary Sącz), gościniec limanowski (gminy: Łososina
Dolna, Mszana Dolna, Laskowa), gościniec
podkrakowski (gminy: Raciechowice, Gdów, Kłaj
Trzciana, Żegocina), ścieżka jagodowa Zawoja Wełcza w gminie Zawoja
Kalwaria Zebrzydowska - Sucha Beskidzka Maków Podhalański - Zawoja - Zubrzyca - Jabłonka
- Czarny Dunajec - Chochołów - Zakopane
Skawica Górna - Przełęcz Lipnicka (Polana
Krowiarki)
18
Stacje narciarskie Gminy Zawoja
Nazwa stacji
Miejscowość
Kolisty Groń
Mosorny Groń
Zawoja-Widły.
ZawojaPoliczne.
ZawojaBarańcowa
ZawojaBarańcowa
Baca 3
ZawojaCzatoża
Baca 1
Baca 2
Bartek
Wojtek
Mosorne
Rodzaj /
przepustowość
osób / godz.
orczyk / 500
krzesełko 4-os /
2400
orczyk / 600
długość (m)
różnica
wzniesień (m)
635
1420
172
336
400
70
orczyk / 600
orczyk / 300
orczyk / 380
orczyk / 460
orczyk / 720
400
150
170
410
830
70
30
40
110
160
ZawojaCzatoża.
ZawojaMosorne
Zawoja-Wełcza Zawoja-Wełcza. orczyk
U Malika
340
- 46 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
3.14 Wychowanie przedszkolne
Przedszkola (bez specjalnych).
Przedszkola (bez specjalnych)
podporządkowane samorządowi
Oddziały w przedszkolach (bez
specjalnych)
1
1
1
Oddziały w przedszkolach (bez
specjalnych) podporządkowane
1
samorządowi gminnemu
Miejsca w przedszkolach (bez specjalnych)
25
Miejsca w przedszkolach (bez specjalnych)
25
podporządkowane samorządowi
Dzieci w przedszkolach (bez specjalnych)
Dzieci w przedszkolach (bez specjalnych)
podporządkowane samorządowi gminnemu
Dzieci do lat 6 w przedszkolach (bez
specjalnych)
14
14
14
Dzieci do lat 6 w przedszkolach (bez
specjalnych) podporządkowane
14
samorządowi gminnemu
Dzieci od 3 do 6 lat w przedszkolach (bez
14
specjalnych)
Dzieci od 3 do 6 lat w przedszkolach (bez
specjalnych) podporządkowane
14
samorządowi gminnemu
Oddziały przedszkolne przy szkołach
podstawowych
Oddziały przedszkolne przy szkołach
podstawowych oddziały
Oddziały przedszkolne przy szkołach
6
6
120
- 47 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
podstawowych dzieci ogółem
Oddziały przedszkolne przy szkołach
podstawowych dzieci w wieku do 6 lat
118
włącznie
Oddziały przedszkolne przy szkołach
podstawowych dzieci 6-letnie
Oddziały przedszkolne przy szkołach
podstawowych dzieci od 3 do 6 lat
103
118
3.15 Szkolnictwo podstawowe i ponadpodstawowe
W gminie znajduje się:

6 szkół podstawowych, w których uczy się 832 uczniów,

3 gimnazja ( 2 w Zawoi, 1 w Skawicy), w których uczy się
433
uczniów,

1 liceum ogólnokształcące, w którym uczy się 71 uczniów,

119 dzieci w 6 „zerówkach”,

1 przedszkole, w którym jest 29 dzieci,
W placówkach tych pracuje 123 nauczycieli.
Szkoły podstawowe dla dzieci i młodzieży
(bez specjalnych).
6
Szkoły podstawowe dla dzieci i młodzieży
(bez specjalnych) podporządkowane
6
samorządowi gminnemu
Pomieszczenia szkolne szkoły podstawowe
dla dzieci i młodzieży (bez specjalnych).
45
Pomieszczenia szkolne szkoły podstawowe
dla dzieci i młodzieży (bez specjalnych)
45
podporządkowane samorządowi gminnemu
Oddziały szkoły podstawowe dla dzieci i
45
- 48 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
młodzieży (bez specjalnych)
Oddziały szkoły podstawowe dla dzieci i
młodzieży (bez specjalnych)
45
podporządkowane samorządowi gminnemu
Uczniowie szkoły podstawowe dla dzieci i
młodzieży (bez specjalnych)
832
Uczniowie szkoły podstawowe dla dzieci i
młodzieży (bez specjalnych)
832
podporządkowane samorządowi gminnemu
Absolwenci szkoły podstawowe dla dzieci i
młodzieży (bez specjalnych)
Gimnazja dla dzieci i młodzieży bez
specjalnych.
151
3
Gimnazja dla dzieci i młodzieży bez
specjalnych podporządkowane
3
samorządowi gminnemu
Pomieszczenia szkolne gimnazja dla dzieci
i młodzieży bez specjalnych.
16
Pomieszczenia szkolne gimnazja dla dzieci
i młodzieży bez specjalnych
podporządkowane samorządowi
16
gminnemu.
Oddziały gimnazja dla dzieci i młodzieży
bez specjalnych
19
Oddziały gimnazja dla dzieci i młodzieży
bez specjalnych podporządkowane
19
samorządowi gminnemu
Uczniowie gimnazja dla dzieci i młodzieży
bez specjalnych
Uczniowie gimnazja dla dzieci i młodzieży
bez specjalnych podporządkowane
433
433
- 49 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
samorządowi gminnemu
Absolwenci gimnazja dla dzieci i
młodzieży bez specjalnych
136
Absolwenci gimnazja dla dzieci i
młodzieży bez specjalnych
136
podporządkowane samorządowi gminnemu
Licea ogólnokształcące ponadpodstawowe
dla młodzieży (bez specjalnych)
1
Licea ogólnokształcące ponadpodstawowe
dla młodzieży (bez specjalnych)
1
podporządkowane samorządowi gminnemu
Oddziały licea ogólnokształcące
ponadpodstawowe dla młodzieży (bez
1
specjalnych)
Oddziały licea ogólnokształcące
ponadpodstawowe dla młodzieży (bez
specjalnych) podporządkowane
1
samorządowi gminnemu
Uczniowie licea ogólnokształcące
ponadpodstawowe dla młodzieży (bez
33
specjalnych)
Uczniowie licea ogólnokształcące
ponadpodstawowe dla młodzieży (bez
specjalnych) podporządkowane
33
samorządowi gminnemu
Licea profilowane dla młodzieży (bez
specjalnych).
Licea profilowane dla młodzieży (bez
specjalnych) oddziały
Licea profilowane dla młodzieży (bez
specjalnych) pomieszczenia szkolne.
Licea profilowane dla młodzieży (bez
1
2
2
71
- 50 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
specjalnych) uczniowie
Średnie szkoły zawodowe ze specjalnymi
ogółem
Średnie szkoły zawodowe ze specjalnymi
podporządkowane samorządowi gminnemu
Oddziały w szkołach średnie szkoły
zawodowe ze specjalnymi
1
1
2
Oddziały w szkołach średnie szkoły
zawodowe ze specjalnymi
2
podporządkowane samorządowi gminnemu
Pomieszczenia szkolne średnie szkoły
zawodowe ze specjalnymi.
2
Pomieszczenia szkolne średnie szkoły
zawodowe ze specjalnymi
2
podporządkowane samorządowi gminnemu
Uczniowie średnie szkoły zawodowe ze
specjalnymi
51
Uczniowie średnie szkoły zawodowe ze
specjalnymi podporządkowane
71
samorządowi gminnemu
Średnie szkoły zawodowe dla młodzieży ze
specjalnymi
1
Średnie szkoły zawodowe dla młodzieży ze
specjalnymi podporządkowane
1
samorządowi gminnemu
Oddziały w szkołach średnie szkoły
zawodowe dla młodzieży ze specjalnymi
2
Oddziały w szkołach średnie szkoły
zawodowe dla młodzieży ze specjalnymi
2
podporządkowane samorządowi gminnemu
Pomieszczenia szkolne średnie szkoły
zawodowe dla młodzieży ze specjalnymi
2
- 51 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Pomieszczenia szkolne średnie szkoły
zawodowe dla młodzieży ze specjalnymi
2
podporządkowane samorządowi gminnemu
Uczniowie średnie szkoły zawodowe dla
młodzieży ze specjalnymi
71
Uczniowie średnie szkoły zawodowe dla
młodzieży ze specjalnymi
71
podporządkowane samorządowi gminnemu
3.16 Ochrona zdrowia i opieka społeczna
Ośrodek Zdrowia w Zawoi
Zatrudnienie:
Lekarze: 6 w tym 1 stomatolog
Pielęgniarki: 7 w tym 3 środowiskowo- rodzinne
Pomoc stomatologiczna: 1
Rejestratorka medyczna: 1
Położna: 1
Stomatologia:
- punkty zachowawcze : 42 000
- punkty protetyczne : 12 000
Indywidualna praktyka stomatologiczna :
Ogółem wieś Zawoja i Skawica :
- punkty zachowawcze: 70 636
- punkty protetyczne : 20 182
Indywidualna praktyka ginekologiczna
Ogółem populacja na koniec sierpnia br. po weryfikacji NFZ. : 6160
NZOZ Praktyka Lekarza Rodzinnego Skawica
Zatrudnienie:
Lekarze: 2
Pielęgniarki: 3 w tym 1 środowiskowo- rodzinna
- 52 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Indywidualna Praktyka Stomatologiczna
Ogółem populacja na koniec sierpnia br.: 2300
Apteki;
Wieś Zawoja: 2
Wieś Skawica: punkt apteczny
Placówki ogółem przychodnie ogółem
2
Placówki ogółem przychodnie publiczne
2
Placówki ogółem praktyki lekarskie na wsi
1
Placówki podległe samorządowi
terytorialnemu przychodnie, ośrodki
2
zdrowia, poradnie
Podstawowa opieka zdrowotna ogółem
porady ogólnodostępne razem
36720
Podstawowa opieka zdrowotna ogółem
porady ogólnodostępne lekarzy
33072
podstawowej opieki zdrowotnej
Podstawowa opieka zdrowotna ogółem
porady ogólnodostępne w poradniach
2188
stomatologicznych
Podstawowa opieka zdrowotna podległa
samorządowi terytorialnemu porady
35971
ogólnodostępne razem
Podstawowa opieka zdrowotna podległa
samorządowi terytorialnemu porady
ogólnodostępne lekarzy podstawowej
33072
opieki zdrowotnej
Podstawowa opieka zdrowotna podległa
samorządowi terytorialnemu porady
ogólnodostępne w poradniach
1439
stomatologicznych
Apteki
2
Apteki farmaceuci pracujący w aptekach
4
- 53 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
3.17 Biblioteki
Na terenie gminy działa sieć bibliotek:
Gminna Biblioteka Publiczna w Zawoi i 2 filie biblioteczne Wilczna i Skawica.
Zarejestrowano w ciągu 2003 roku ogółem 1331 czytelników:
GBP – 716 czytelników,
Filia Wilczna – 228 czytelników,
Filia Skawica – 333 czytelników
(stosunku do 2002 roku wzrost o 103 czytelników).
Wzrost czytelników nastąpił w przedziale wieku do 15 lat, oraz 20 do 24 lat.
Według zajęcia czytelników zanotowano wzrost w grupie młodzież, studenci i
niezatrudnieni.
W 2003 czytelnicy wypożyczyli 17586 woluminów:
w GBP 10 681 książek,
Filia Wilczna 2 660,
Filia Skawica 4210 książek.
Na miejscu udostępniono 421 woluminów i 165 czasopism. Stan księgozbioru
na 31 grudnia stanowił ogółem 25 562 woluminów, zasoby książkowe uzupełniają
czasopisma bieżące.
W celu upowszechnienia czytelnictwa organizowane są wystawki, konkursy,
wieczory bajek, przyjmowane są wycieczki szkolne.
Placówki biblioteczne biblioteki i filie
Placówki biblioteczne pracownicy
bibliotek
Placówki biblioteczne księgozbiór
Placówki biblioteczne czytelnicy w ciągu
roku
Placówki biblioteczne wypożyczenia
księgozbioru (na zewnątrz)
Placówki biblioteczne prowadzone przez
3
3
25562
1331
17586
3
- 54 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
gminy biblioteki i filie
Placówki biblioteczne prowadzone przez
gminy pracownicy bibliotek
Placówki biblioteczne prowadzone przez
gminy księgozbiór
Placówki biblioteczne prowadzone przez
gminy czytelnicy w ciągu roku
3
25562
1331
Placówki biblioteczne prowadzone przez
gminy wypożyczenia księgozbioru (na
17586
zewnątrz)
3.18 Przedsiębiorczość w Gminie Zawoja według
systemu REGON
Jednostki zarejestrowane w systemie REGON :
Ogółem zarejestrowanych
751
SEKTOR PUBLICZNY
Ogółem jednostek
28
Jednostki budżetowe państwowe i
22
komunalne
Spółki prawa handlowego
1
Gospodarstwa pomocnicze
1
SEKTOR PRYWATNY
Ogółem jednostek
Osoby fizyczne prowadzące działalność
723
640
gospodarczą
Spółki prawa handlowego
6
Spółki z udziałem kapitału zagranicznego
1
Spółdzielnie
1
Stowarzyszenia i organizacje społeczne
18
- 55 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Jednostki zarejestrowane w systemie REGON :
Dział gospodarki
Ilość
Ilość
Ilość zarejestrowanych
zarejestrowanych
zarejestrowanych
jednostek
jednostek
jednostek
sektor państwowy
razem
sektor państwowy
34
0
34
2
0
2
229
0
229
budownictwo
64
0
64
handel hurtowy i
148
0
148
hotele i restauracje
79
1
78
transport, gospodarka
54
0
54
8
0
8
46
4
42
rolnictwo,
łowiectwo, leśnictwo
rybactwo
przetwórstwo
przemysłowe
detaliczny
naprawa pojazdów
samochodowych
motocykli oraz
artykułów użytku
osobistego i
domowego
magazynowa i
łączność
pośrednictwo
finansowe
obsługa
nieruchomości,
wynajem i usługi
związane z
prowadzeniem
działalności
gospodarczej
- 56 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
administracja
11
3
8
edukacja
18
13
5
ochrona zdrowia i
12
3
9
46
4
42
publiczna i obrona
narodowa;
obowiązkowe
ubezpieczenia
społeczne i
powszechne
ubezpieczenie
zdrowotne
pomoc społeczna
działalność usługowa
komunalna,
społeczna i
indywidualna,
pozostała
3.19 Komunikacja
Transport samochodowy
Gmina Zawoja leży przy drodze wojewódzkiej numer 957 relacji :
BIAŁKA - ZAWOJA - JABŁONKA - CZARNY DUNAJEC - NOWY TARG
( 68,6 km ) .
Zarządcą drogi jest : Zarząd Dróg Wojewódzkich w Krakowie
Powyższa droga komunikuje Zawoję z:
- drogą krajową numer 28
ZATOR - WADOWICE - RABKA - LIMANOWA - NOWY SĄCZ - GORLICE JASŁO - KROSNO - SANOK - KUŹMINA - BIRCZA - PRZEMYŚL - MEDYKA GRANICA PAŃSTWA
- drogą krajową numer 7
- 57 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
GDAŃSK - ELBLĄG - OSTRÓDA - OLSZTYNEK - PŁOŃSK - WARSZAWA JANKI - GRÓJEC - RADOM - KIELCE - KRAKÓW- RABKA- CHYŻNE GRANICA PAŃSTWA
- drogą krajową numer 47
RABKA - NOWY TARG – ZAKOPANE
- drogą krajową numer 49
NOWY TARG - CZARNA GÓRA - JURGÓW - GRANICA PAŃSTWA
Zbiorowy transport samochodowy :
Połączenia z Gminą Zawoja utrzymują autobusy Przedsiębiorstwa Państwowej
Komunikacji Samochodowej oraz prywatne linie mikrobusowe, największym
przewoźnikiem jest PPKS w Suchej Beskidzkiej.
Autobusy zatrzymują się na następujących przystankach zlokalizowanych w gminie :

Skawica

Dolna , Górna , Skawica Nż , Paluchowa , Sucha Góra , Sucha Góra
Remiza , Sucha Góra Szkoła , Sucha Góra Warty ,

Zawoja

Barańcowa , Centrum , Czatoża , Gawły, Górna , Kalina , Krowiarki ,
Lajkonik , Markowa , Marszałki , Mosorne , Podpolice ,
Podryżowana , Policzne , Przysłop , Przysłop Skrzyżowanie , Sklep ,
Składy , Szkoła , Śmietany , Urząd Gminy , Wełcza , Wełcza
Gliśnica , Wełcza Kawiarnia , Wełcza Leśniczówka , Wełcza Szkoła,
Widły , Zemliki
Wyżej wymienieni przewoźnicy utrzymują bezpośrednie połączenia z następującymi
miejscowościami:

Andrychów

Andrychów D.K.

Białka

Białka Fob

Białka Górna

Białka Maliki
- 58 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”

Białka Skrzyżowanie

Białka Spólnota

Bielsko Biała

Chełm Śląski

Chyżne

Chyżne Granica

Chyżnik

Działek

Imielin

Jabłonka Rynek

Jabłonka Spółdzielnia Odzieżowa

Katowice

Katowice D.K.

Kęty

Kraków

Maków Podhalański D.K

Maków Podhalański Rynek

Nowy Bieruń

Ochlipów

Oświęcim

Oświęcim D.K.

Sucha Beskidzka

Sucha Beskidzka

Wadowice

Zembrzyce D.K.

Zubrzyca Dolna

Zubrzyca Dolna G.S.

Zubrzyca Dolna Kulówka
 Zubrzyca Górna Muzeum
- 59 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Komunikacja kolejowa
Gmina Zawoja leży w bezpośredniej bliskości krajowej linia kolejowa nr 98
relacji Sucha Beskidzka – Chabówka oraz linii numer 97 relacji Skawina – Żywiec.
Siedzibę władz gminnych od stacji węzłowej obu linii dzieli odległość 14 kilometrów.
Z wyżej wymienionej stacji
tj. Maków Podhalański można bezpośrednio
dotrzeć do stacji:
-
Zakopane (Chabówka, Poronin, Rabka Zdrój, Nowy Targ, Biały
Dunajec)
-
Chabówka (Juszczyn, Kojszówka, Osielec, Bystra Podh., Jordanów,
Skawa)
-
Warszawa (Zembrzyce, Kalwaria, Lanckorona, Kraków, Radom)
-
Kraków (Skawce, Skawina)
-
Częstochowa ( Miechów, Kozłów)
-
Katowice (Wadowice, Bielsko Biała, Czechowice, Pszczyna, Tychy)
-
Poznań (Trzebini , Katowice, Ostrów Wlkp.)
-
Gdynia (Warszawa, Gdańsk, Sopot)
-
Szczecin (Katowice, Wrocław, Poznań)
-
Bydgoszcz (Kraków, Częstochowa, Kutn , Toruń)
Dodatkowo ze stacji Sucha Beskidzka dodatkowo odjeżdżają bezpośrednie pociągi do :
-
Żywca (Stryszawa, Lachowice, Knurów, Hucisko, Pewel, Jeleśnia)
-
Olsztyna (Kraków, Radom, Warszawa, Iława, Olsztyn)
Przez stację Sucha Beskidzka przebiega także trasa pociągów ekspresowych relacji
Warszawa Wschodnia – Kraków – Nowy Targ - Zakopane
Komunikacja lotnicza :
Gmina Zawoja oddalona jest o około 74 km. od Międzynarodowego Portu
Lotniczego Kraków Balice (KRK). Port zapewnia połączenia lotnicze stałe do:
Warszawy, Gdańska, Chicago, Frankfurtu, Londynu, Nowego Jorku, Paryża, Rzymu,
Zurychu, Tel Awiwu, Kopenhagi. Rejsy obsługiwane są przez: LOT, Alitalia, Austrian
Airlines, British Airways, Skandinavian, SAS, Swiss International Air Lines, EuroLOT,
Air France.
- 60 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
3.20 Kultura
Życie kulturalne gminy jest bogate i niezwykle twórcze. Składa się na to wiele
czynników, a do najważniejszych możemy zaliczyć:
-
istnieje w gminie kilka zespołów kulturalnych
-
prężnie działają liczni twórcy kultury
-
aktywnie i inspirująco działają biblioteki publiczne
-
w życie kulturalne włączają się miejscowe szkoły, parafia oraz władze
Gminy
-
organizowane są cykliczne imprezy kulturalne i rekreacyjno-sportowe
-
są mieszkańcy, którzy z własnej inicjatywy promują kulturę Zawoi i
ludzi z gminą związanych.
Działalność kulturalną na terenie Gminy w roku 2004 miała różnoraki charakter.
Odbyło się wiele imprez kulturalnych o charakterze masowym jak i skierowanych do
wąskiego grona odbiorców
Koordynatorem i inicjatorem wielu z nich jest Gminne Centrum Kultury, Promocji i
Turystyki w Zawoi.
Poniżej przedstawiamy imprezy zorganizowane w gminie w 2004 roku
większość z nich ma charakter cykliczny :
-
zawody skoków narciarskich, główny organizator: Rada Sołecka w Skawicy
-
„Tropienie Niedźwiedzia Babiogórskiego” - Puchar Polski w skialpinizmie,
główny organizator: Sekcja Babiogórska GOPR
-
„Babiogórska Szopka Regionalna” - Finał konkursu powiatowego, główny
organizator: Starostwo Powiatowe, Parafia Rzymsko-Katolicka Matki Boskiej
Nieustającej Pomocy w Zawoi Górnej
-
„Family Cup” - Eliminacje do Mistrzostw Polski w slalomie gigancie, główny
organizator: Ośrodek Turystyki Narciarskiej Zawoja
-
„Zawody Narciarskie w Slalomie Gigancie”, główny organizator: GCKPiT
Zawoja, Wyciąg „Baca”
- 61 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
-
„IV Międzynarodowe Zawody W Trialu Rowerowym O Puchar Babiej Góry” ,
główny organizator: UKS „Zawojak” Zawoja
-
„Święto
Kwitnącej
Tarniny” ,
główny organizator:
Dyrekcja Szkoły
Podstawowej nr 5 w Zawoi-Gołyni
-
„Zbójnicki Zajazd w Skawicy” - Święto zbójnickie , główny organizator: Rada
Sołecka Skawicy Centrum
-
Powiatowy Konkurs Gawędziarski „Podbabiogórskie Posiady”
, główny
organizator: GCKPiT Zawoja, Starostwo Powiatowe
-
„Noc Kupały i Świętojańskich Robaczków” – Festyn , główny organizator:
Stowarzyszenie na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju „Przysłop”
-
„Blues & Country Pod Diablakiem” , główny organizator: GCKPiT Zawoja
-
„Jarmark Babiogórski”
-
„Letni Piknik - Święto Lasu” , główny organizator: GCKPiT Zawoja, Zawojskie
, główny organizator: GCKPiT Zawoja
Stowarzyszenie Właścicieli Lasów Prywatnych
-
gminne dożynki w Skawicy, główny organizator: Rada Sołecka w Skawicy
-
„Rajd Szlakiem Ks. Kard. Karola Wojtyły” , główny organizator: GCKPiT
Zawoja, Urząd Gminy Zawoja, Rada Sołecka w Skawicy
-
„Babiogórska Jesień” , główny organizator: GCKPiT Zawoja, UG Zawoja
- „Rajd Górski „Babia Góra 2004” , główny organizator: PTTK
3.21 Organizacje i instytucje „kluczowe” w regionie
O powodzeniu wdrażania wszelkich działań w regionie, a zwłaszcza działań
dotyczących zrównoważonego rozwoju, decydują grupy społeczne aktywne na danym
obszarze. Dlatego niezwykle ważna jest współpraca pomiędzy nimi i uzyskanie
poparcia tych grup.
Organizacje i „instytucje kluczowe” w regionie
W Gminie Zawoja działa około 40 organizacji i grup interesu Organizacje te
wywierają wpływ na sytuację lokalną.
- 62 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Są to przede wszystkim :
1. Władze samorządowe i centralne :

Władze Gmin

Władze Centralne

Dyrekcja Babiogórskiego Parku Narodowego
2. Organizacje wspierające inicjatywy lokalne :

Stowarzyszenie na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju Przysłop

Społeczności skupione wokół szkół

Stowarzyszenie Gmin Babiogórskich

Stowarzyszenie Inicjatyw Babiogórskich

Fundacja Partnerstwo dla Środowiska

Duchowieństwo diecezjalne i klasztorne (ojciec Romuald Wilk)
3. Organizacje zadaniowe :

Koło Gospodyń Wiejskich

Koło Łowieckie

Ochotnicza Straż Pożarna
4. Stowarzyszenia właścicieli :

Wspólnoty leśne

Stowarzyszenie Właścicieli Lasów Prywatnych
5. Organizacje kulturalne

Gminne Centrum Promocji Kultury i Turystyki
Obok „graczy kluczowych” działają tu także liczne organizacje i grupy interesu i
organizacje zadaniowe:

Izba Rzemieślnicza

Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

Małopolskie Stowarzyszenie Promocji Agroturystyki

Międzynarodowe Stowarzyszenie „Koalicja Odnowy Polskiej Wsi”

Ośrodek Doradztwa Rolniczego
- 63 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Stowarzyszenia właścicieli:

Galicyjskie Gospodarstwa Gościnne

Stowarzyszenie Kwaterodawców
Organizacje regionalne

Towarzystwo Przyjaciół Zawoi
 Towarzystwo Miłośników Ziemi Babiogórskiej
3.22 Budżet Gminy
Gmina realizuje zadania publiczne o znaczeniu lokalnym.
Do zakresu działania Gminy należą sprawy związane z zaspokojeniem
zbiorowych potrzeb społeczności lokalnych. Gmina wykonuje te zadania w imieniu
własnym, a nie w imieniu państwa, czyni to na własną odpowiedzialność, co z kolei
oznacza, że staje się ona samodzielnym podmiotem, a państwo ( rząd ) - poza
przypadkami określonymi w przepisach – nie może wkraczać w sferę jej działalności.
Gmina posiada osobowość prawną, co w konsekwencji oznacza, że staje się ona
uczestnikiem obrotu gospodarczego. Posiada własny majątek i samodzielnie nim
zarządza, zaciąga zobowiązania.
Do zakresu działania gminy należą wszystkie zadania publiczne o znaczeniu
lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zadania własne
obejmują w szczególności następujące dziedziny:
-
Ład przestrzenny, gospodarkę terenu i ochronę środowiska,
-
Gminne drogi, ulice, mosty, place,
-
Wodociągi zaopatrzenie w wodę, kanalizację, oczyszczalnie, energię elektryczną
i cieplną,
-
Lokalny transport zbiorowy,
-
Ochronę zdrowia,
-
Pomoc społeczną,
-
Oświatę, w tym szkoły podstawowe, przedszkola itp.
- 64 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
-
Kulturę fizyczną,
-
Targowiska i hale targowe itp.
Gmina ma prawo do podejmowania każdej sprawy o charakterze publicznym i
znaczeniu lokalnym. Oprócz zadań własnych, gmina na podstawie art.8 ustawy o
samorządzie terytorialnym realizuje także zadania zlecone, na których realizację gmina
uzyskuje środki od państwa. Gminy mogą prowadzić działalność gospodarczą, przy
czym działalność ta powinna być ukierunkowana przede wszystkim na zadania o
charakterze użyteczności publicznej, czyli na zaspokojenie zbiorowych potrzeb
ludności. Jeżeli wymagają tego potrzeby społeczne, gmina może prowadzić także
działalność nastawianą na zysk w celu pozyskania dodatkowych dochodów.
Gmina samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową. Samodzielność w tym
zakresie powinna oznaczać, iż gmina związana jest tylko i wyłącznie przepisami prawa.
Plan dochodów i wydatków gminy uchwalony jest z mocy prawa na okres jednego roku
kalendarzowego.
Projekt budżetu opracowuje wójt gminy na podstawie prawa
budżetowego oraz wskazówek rady gminy, uchwala natomiast rada gminy. Projekt
budżetu powinien być przedłożony radzie15 listopada, natomiast uchwala się go do
końca roku poprzedzającego rok budżetowy, tzn. do 31 grudnia. Ustawa dopuszcza
możliwość nie uchwalenia budżetu w wymienionym wyżej terminie i wówczas
podstawą gospodarki budżetowej jest projekt budżetu. Sytuacja taka trwać może jednak
nie dłużej niż do 31 marca roku budżetowego.
Jeżeli rada gminy nie uchwali w tym trybie budżetu(do końca roku
budżetowego) dotyczy tylko obligatoryjnych zadań własnych i zadań zleconych gminie.
Dochodami gminy są:
-
Podatki, opłaty inne wpływy określone w odrębnych ustawach jako dochody
gminy;
-
Dochody z majątku gminy;
-
Subwencja ogólna z budżetu centralnego;
-
Subwencja oświatowa;
-
Ponadto dochodami gminy mogą być:
- 65 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
-
Nadwyżki budżetowe z lat ubiegłych
-
Dotacje celowe na dofinansowanie zadań własnych gmin oraz na realizację
zadań zleconych przez administrację rządową
-
Spadki, darowizny
-
Inne dochody
Biorąc po uwagę sposób, w jaki ustawa wymienia dochody gmin, i ich ogólność,
należy stwierdzić, iż to wyliczanie nie stanowi jeszcze bezpośredniej podstawy do ich
uzyskania. Konkretyzację tych dochodów oraz określenie warunków ich uzyskania
stanowi ustawa z 10 grudnia 1993r. O finansowaniu gmin(Dz. U. nr, 129 poz. 600; z
1994., nr 105, poz. 509; z 1995r. , nr 124, poz. 601; nr154, pz.794; z 1996r., nr 149,
poz.704; nr156, poz.774)
W myśl art.4 tejże ustawy dochodami gmin są:
1) wpływy z następujących podatków ustalonych i pobieranych na podstawie odrębnych
ustaw:
a) podatku rolnego
b) od nieruchomości
c) leśnego
d) od środków transportu
e) od działalności gospodarczej osób fizycznych, opłacone w formie kary podatkowej
f) od spadków i darowizn
g) od posiadania psów
2) wpływy z opłat
a) skarbowej
b) eksploatacyjnej, uiszczanej przez podmioty gospodarcze na podstawie ustawy z 4
lutego 1994r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 7, poz.96).
c) lokalnych;
d) innych pobieranych na podstawie odrębnych przepisów;
3) udziały w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa w wysokości:
a)16% wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych zamieszkałych na terenie
gminy, od 1997r. – 17%;
b)5% wpływów z podatku dochodowego od osób prawnych i jednostek
- 66 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, mających siedzibę na terenie
gminy;
4) dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe gmin, w tym dochody z kar i
odsetek oraz wpłaty od jednostek gospodarki pozabudżetowej gmin;
5) dochody z majątku gminy;
6) subwencja ogólna
7) subwencja oświatowa
Ponadto dochodami gminy w myśl art.5 ustawy o finansowaniu gmin są:
8) dotacje celowe budżetu państwa na dofinansowanie zadań własnych gmin;
9) wpływy z samoopodatkowania;
10) spadki, zapisy, darowizny;
11) odsetki od środków finansowych gmin gromadzonych na rachunkach bankowych i
odsetki od pożyczek udzielanych przez gminy;
12) odsetki nieterminowo regulowanych należności z tytułu podatków, opłat, subwencji
ogólnej oraz subwencji oświatowej;
13) dotacje z funduszów celowych;
14) dotacje celowe z budżetu państwa na zadania z zakresu administracji rządowej
zlecone gminom;
15) wpłaty z zysku od przedsiębiorstw państwowych, które stały się przedsiębiorstwami
komunalnymi;
16) inne wpływy należne gminom na podstawie odrębnych przepisów
W odniesieniu do podatków i opłat stanowiących dochody gminy i wpłacanych
bezpośrednio na rachunek gminy, wójt posiada kompetencje udzielania w tym zakresie
ulg. Odroczeń, umorzeń oraz stosowania zaniechania poboru. Natomiast w zakresie
podatków i opłat stanowiących dochody gmin, a realizowanych przez urzędy skarbowe,
uprawnienia te może realizować wyłącznie na wniosek lub za zgodą zarządu gminy.
Przy tym istotne jest to, że w obu przypadkach skutki podjętych decyzji nie stanowią
podstawy do zwiększenia subwencji ogólnej z budżetu państwa.
Wykonany przegląd systemu zasilania budżetu gminy skłania nas do wniosku, że w
systemie zasilania budżetu gmin zaszły istotne zmiany. Pojawiły się nowe źródła
zasilania, a przede wszystkim:
- 67 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
-
Możliwość korzystania z pożyczek i kredytów;
-
Możliwość emitowania papierów wartościowych;
-
Zasilanie wpływami z samoopodatkowania mieszkańców gminy.
- Pozyskiwanie odsetek od środków finansowych na rachunkach bankowych;
W myśl art..22 ustawy o finansowaniu gmin, gminy mogą zaciągać kredyty i
pożyczki na:
- Pokrycie występującego w ciągu roku niedoboru budżetu gminy;
- Finansowanie wydatków nie znajdujących pokrycia w planowanych dochodach
gminy; z tym, że kredyty i pożyczki przeznaczone na finansowanie wydatków, nie
znajdują pokrycia w planowanych dochodach gminy, mogą być zaciągnięte do
wysokości określonej w budżecie gminy.
Łączna kwota przypadająca do spłaty w danym roku rat kredytów i pożyczek
przeznaczonych na finansowanie wydatków, nie znajdujących pokrycia w planowanych
dochodach gminy, oraz potencjalnych spłat kwot wynikających z udzielonych przez
gminę poręczeń wraz z należnymi w danym roku papierów wartościowych,
wyemitowanych przez gminę, pomniejszone o kwotę zaciągniętych przez gminę
kredytów i pożyczek, dla których ustawiono zabezpieczenie na mieniu gminy, nie może
przekroczyć 15% planowanych dochodów budżetu gminy.
Gmina ma prawo emitowania papierów wartościowych, ale o zamiarze emisji zarząd
gminy informuje właściwą regionalną izbę obrachunkową, która podaje do publicznej
wiadomości swoją opinię. Ponadto zasady emisji papierów wartościowych przez gminy
oraz zasady dopuszczenia ich do publicznego obrotu określają odrębne przepisy.
Istotne znaczenie ma zasilanie budżetu gminy dochodami z majątku. Stanowią je m.in.
wpływy ze sprzedaży majątku , jego dzierżawy, wynajmu.
Gminy mogą prowadzić działalność gospodarczą w zakresie użyteczności publicznej,
wchodzić raportem rzeczowym w różnego rodzaju spółki, angażować kapitały
pieniężne.
- 68 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
W tym przypadku gdy gmina podejmuję się – w drodze umowy lub porozumienia –
realizacji wspólnych zadań z inną gminą bądź z innym podmiotem , środki
przekazywane przez tę gminę lub inny podmiot zalicza się do dochodów gminy
realizującej zadanie.
Gminy mają też uprawnienia do zasilania budżetu poprzez saoopodatkowanie. Decyzję
o samoopodatkowaniu gmina podejmuje po przeprowadzeniu referendum. Jednak – jak
dotychczas- gminy nie uzyskały pełnego władztwa podatkowego dotyczącego prawa do
nakładania podatków, określenia w pełni ich wysokości, byłoby to istotne uprawnienie
w zakresie podatków i opłat lokalnych, jak również uzyskanie refundacji z budżetu
państwa w przypadku zwolnienia od podatki, np. nieruchomości , na mocy przepisów
prawa.
Mimo, iż gmina jest zasilana z wielu źródeł, środki te są na ogół niewystarczające, stąd
potrzeba ich równoważenia poprzez system subwencji.
Ustawa o finansowaniu gmin przewiduje dwa typy subwencji. Oświatową oraz ogólną.
Z łącznej kwoty subwencji ogólnej wydziela się subwencje za zadania oświatowe (tj. na
prowadzenie publicznych szkół podstawowych oraz udzielanie dotacji szkołom
podstawowym prowadzonym przez osoby prawne i fizyczne ) w wysokości nie
mniejszej niż 6.6% planowanych dochodów budżetu państwa.
Z kwoty subwencji oświatowej wydziela się rezerwę w wysokości 0.5%, pozostałą
część rozdziela się między gminy według reguł określonych przez Ministra Edukacji
Narodowej.
Pozostałą część subwencji ogólnej (po wydzieleniu jej części na cele oświatowe) dzieli
się następująco: odlicza się 1% od pozostałej kwoty subwencji ogólnej na rezerwę
subwencji. Pozostałą część rozdziela się miedzy wszystkie gminy proporcjonalnie do
przeliczanej liczby mieszkańców w poszczególnych(wskaźniki przeliczeniowe
dotyczące wielkości gminy pod względem liczby mieszkańców określa ustawa).
- 69 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Rezerwą subwencji dysponuje – w porozumieniu z ogólnopolską reprezentacją gmin -–
Minister Finansów i przeznacza ją na pomoc gminom w przypadkach losowych, z tym
że ogólna kwota tych środków nie może przekroczyć 10%.
Z subwencji wyrównawczej mogą korzystać te gminy, których wskaźnik podstawowych
dochodów podatkowych na 1 mieszkańca jest mniejszy od 85% analogicznego
średniego wskaźnika dla wszystkich gmin.
Wysokość należnej gminie subwencji wyrównawczej oblicza się mnożąc liczbę
stanowiącą 90% różnicy 85% wskaźnika podstawowych dochodów podatkowych na 1
mieszkańca w kraju i wskaźnika podstawowych dochodów podatkowych na 1
mieszkańca w gminie przez liczbę mieszkańców gminy i przez wskaźnik określający
dla roku kalendarzowego relacje planowanych dochodów budżetu państwa do tych
dochodów zrealizowanych w I półroczu.
Gminy, w których wskaźnik podstawowych dochodów podatkowych na 1 mieszkańca
w gminie jest wyższy niż 150% wskaźnika dochodów podatkowych w kraju,
zobowiązane są do wpłat na rachunek subwencji ogólnej krajowej.
Wpłaty te są tym wyższe, im wskaźnik dochodów na 1 mieszkańca w gminie jest
wyższy od średniej krajowej i waha się od 10% do 30% nadwyżki.
Ustawa o finansowaniu gmin przewiduje również możliwość uzupełnienia dochodów
gmin poprzez dotacje celowe. W myśl art19, gminom wykonującym zadania z zakresu
administracji rządowej przyznawane są z budżetu państwa dotacje celowe na realizację
tych zadań.
Dotacje te powinny być przekazywane w trybie umożliwiającym pełne i terminowe
wypełnienie zleconych zadań . Dotacje te podlegają zwrotom do budżetu państwa w
części, w jakiej zadanie nie zostało zrealizowane.
Ponadto z budżetu państwa mogą być udzielone dotacje celowe na dofinansowanie
- 70 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
następujących zadań własnych gmin.
· Inwestycji realizowanych [przez gminy
· Zadań z zakresu pomocy społecznej
· Prowadzenia szkół ponadpodstawowych i placówek oświatowych przekazywanych
gminom na ich wniosek jako zadanie własne
Dotacje na dofinansowanie inwestycji szkół i placówek oświatowych oraz dotacje na
szkoły ponadpodstawowe są udzielane przez kuratorów oświaty. Natomiast pozostałe
dotacje są udzielane przez wojewodów.
Łączna wysokość dotacji przyznawanych w kolejnych latach na dofinansowanie
inwestycji realizowanej przez gminę nie może przekroczyć 50% wartości kosztowej
inwestycji, z tym że wysokość dotacji w danym roku – z wyjątkiem inwestycji szkół
placówek oświatowych – nie może przekroczyć:
· W pierwszym roku realizacji inwestycji –80% kwoty środków planowanych na
budżecie gminy na finansowanie tej inwestycji;
· W kolejnych latach 120% kwoty środków planowanych z budżetu gminy w danym
roku na finansowanie inwestycji.
Gmina , która nie przeznaczy w danym roku na finansowanie dotowanej inwestycji(z
wyjątkiem oświatowych)środków z budżetu gminy na kwocie wymaganej, jest
zobowiązana do zwrotu dotacji przyznanej w danym roku, w terminie uzgodnionym z
wojewodą. Nie później jednak niż do końca roku następującego po roku, w którym
otrzymała tę dotację.
Obok ustawy o samorządzie terytorialnym oraz o finansowaniu gmin trzecim
podstawowym aktem prawnym regulującym zasady gospodarki finansowej jest ustawa
z 5 stycznia 1991r. Prawo budżetowe(Dz. U. Z 1993, nr72, poz. 344 z późn. Zm.)
Dochody budżetu gminy planuje się i uchwala co najmniej w podziale według
ważniejszych źródeł, natomiast wydatki – w układzie klasyfikacji budżetowej (art.37
prawa budżetowego). Z mocy ustawy w toku wykonywania budżetu obowiązują
- 71 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
następujące zasady:
· Pełna realizacja zadań następuje w terminach określonych przepisami;
· Realizacja dochodów budżetowych następuje na zasadach i w terminach wynikających
z obowiązujących przepisów;
· Dokonywanie wydatków budżetowych występuje w granicach kwot określonych w
budżecie zgodnie z planowanym ich przeznaczeniem w sposób celowy i oszczędny;
· Zlecanie zadań powinno występować na zasadzie wyboru najbardziej korzystnej
oferty wykonania;
· Wydatki nieprzewidziane, których obowiązkowe płatności wynikają z tytułów
egzekucyjnych, mogą być pokrywane z budżetu bez względu na poziom środków
finansowych zaplanowanych na ten cel, powinny one być zrefundowane w trybie
przemieszczeń;
· Zwiększenie wydatków może odbywać się w granicach planowanych rezerw;
· Dotacje celowe przyznane gminom na realizację zadań zleconych nie wykorzystane w
danym roku, podlegają zwrotowi do budżetu państwa w części, w jakiej zadanie nie
zostało wykonane(art..45 prawa budżetowego).
W przypadku stwierdzenia niegospodarności w określonych jednostkach, opóźnień w
realizacji zadań, nadmiarem środków , jak również naruszeniem zasad gospodarki
finansowej winno nastąpić blokowanie planowych wydatków. Decyzję w zakresie
całego budżetu gminy powinna podjąć rada gminy.
Wykonanie budżetu gminy podlega kontroli rady gminy, przy czym roczne
sprawozdanie z wykonania budżetu opracowuje Wójt Gminy, a rada rozpatruje go do 30
kwietnia po roku sprawozdawczym. Wójt sprawozdanie to przesyła regionalnej izbie
obrachunkowej oraz właściwemu urzędowi statystycznemu.
- 72 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Budżet Gminy Zawoja 2003 – 2004 .
2003
2004
Dochody budżetu
11.660.132 zł
11.691.507 zł
Wydatki budżetu
11.542.304 zł
11.983.945 zł
117.828 zł
- 292.438 zł
Przychody budżetu
1.262.172 zł
862.438 zł
Rozchody budżetu
1.380.000 zł
570.000 zł
Wyszczególnienie
Deficyt / nadwyżka budżetu
Plan dochodów budżetu Gminy Zawoja 2003 – 2004.
Wyszczególnienie
2003
2004
Leśnictwo
1.000
1.000
Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych
1.000
1.000
Gospodarka mieszkaniowa
258.860
242.500
Wpływy z opłat za zarząd, użytkowanie i użytkowanie
13.860
7.500
95.000
155.000
150.000
80.000
81.700
65.900
Skarbu Państwa, jst lub innych jednostek zaliczanych do
sektora finansów publicznych oraz innych umów o
podobnym charakterze
wieczyste nieruchomości.
Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych
Skarbu Państwa, jst lub innych jednostek zaliczanych do
sektora finansów publicznych oraz innych umów o
podobnym charakterze
Wpłaty z tytułu odpłatnego nabycia
własności
nieruchomości
Administracja publiczna.
- 73 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na
65.600
58.900
Wpływy z usług
2.500
2.300
Dochody jednostek samorządu terytorialnego związane
6.000
2.500
innych zadań zleconych ustawami
7.600
2.200
Urzędy Naczelnych Organów Władzy Państwowej,
1.280
1.360
1.280
1.360
300
36.300
realizację zadań bieżących z zakresu administracji
rządowej oraz innych zadań zleconych gminie /
związkom gmin/ ustawami
Wpływy z różnych opłat
z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz
Kontroli i Ochrony Prawa oraz Sądownictwa
Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na
realizacje zadań bieżących z zakresu administracji
rządowej oraz innych zadań zleconych gminie /
związkom gmin / ustawami
Bezpieczeństwo
Publiczne
i
Ochrona
Przeciwpożarowa
Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych
16.000
Skarbu Państwa, jst lub innych jednostek zaliczanych do
sektora finansów publicznych oraz innych umów o
podobnym charakterze
Otrzymane spadki ,zapisy i darowizny w postaci
pieniężnej
20.000
Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na
300
300
3.115.429
3.024.214
realizację zadań bieżących z zakresu administracji
rządowej oraz innych zadań zleconych gminie /
związkom gmin / ustawami
Dochody od osób prawnych, od osób fizycznych i od
innych jednostek nie posiadających osobowości
prawnej oraz wydatki związane z ich poborem
- 74 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Podatek od działalności gospodarczej osób fizycznych,
30.000
30.000
1.323.000
1.100.000
132.300
110.000
139.700
160.000
8.500
17.000
25.000
28.000
36.897
30.000
5.000
20.000
opłacany w formie karty podatkowej.
Podatek od nieruchomości
Podatek leśny
Podatek od środków transportowych
Podatek rolny
Podatek od spadków i darowizn
Wpływy z opłaty targowej
Wpływy z opłaty miejscowej
Wpływy z opłaty administracyjnej za czynności
urzędowe
25.000
Podatek od czynności cywilnoprawnych
Odsetki od nieterminowych wpłat z tytułu podatków i
65.000
48.000
25.000
12.000
40.000
56.000
110.000
160.000
opłat
Wpływy z opłaty skarbowej
Wpływy z opłat za zezwolenia na sprzedaż alkoholu
Wpływy z innych lokalnych opłat pobieranych przez
jednostki
samorządu
terytorialnego
na
podstawie
odrębnych ustaw
5.000
Podatek dochodowy od osób fizycznych
1.172.032
1.223.214
- 75 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Różne rozliczenia
7.264.319
7.744.223
Część oświatowa subwencji ogólnej dla jednostek
5.315.256
5.635.812
samorządu terytorialnego.
Część podstawowa subwencji ogólnej dla gminy
1.775.524
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla gmin
Różne rozliczenia finansowe
161.539
2.096.411
12.000
12.000
Oświata i wychowanie
64.605
83.800
Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych
30.000
40.000
16.500
43.800
Skarbu Państwa , j.s.t lub innych jednostek zaliczanych
do sektora finansów publicznych oraz innych umów o
podobnym charakterze
Wpływy z usług
18.105
Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na
realizację własnych zadań bieżących gmin
Pomoc społeczna
789.439
484.010
Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na
789.439
484.010
33.200
8.200
realizację zadań bieżących z zakresu administracji
rządowej oraz innych zadań zleconych gminie /
związkom gmin / ustawami
Edukacyjna opieka wychowawcza
- 76 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
wpływy z usług
33.200
Gospodarka komunalna i ochrona środowiska
50.000
Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na
50.000
8.200
realizację zadań bieżących z zakresu administracji
rządowej oraz innych zadań zleconych gminie
RAZEM :
11.660.132
11.691.507
Plan wydatków budżetu Gminy Zawoja 2003 – 2004.
Kierunki wydatkowania
Rolnictwo i Łowiectwo
2003
1.050.100
2004
793.700
Infrastruktura wodociągowa i sanitacyjna wsi
a) wydatki bieżące
b) wydatki majątkowe
1.045.500
6.000
1.039.500
793.300
10.000
783.300
Izby Rolnicze
200
400
a/ wydatki bieżące
200
400
4.400
4.400
3.000
3.000
3.000
15.000
11.000
11.000
11.000
7.000
15.000
15.000
7.000
7.000
350.000
350.000
300.000
50.000
90.000
90.000
70.000
580.000
575.000
345.000
230.000
5.000
5.000
115.000
115.000
80.000
20.000
70.000
70.000
70.000
1.261.600
9.800
1.900
35.000
80.000
80.000
80.000
1.303.600
Pozostała działalność
Leśnictwo
Pozostała działalność
a) wydatki bieżące
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię
elektryczną ,gaz i wodę
Dostarczanie wody
a/ wydatki bieżące
Transport i Łączność
Drogi publiczne gminne
a) wydatki bieżące
b) wydatki majątkowe
Usuwanie skutków klęsk żywiołowych
a) wydatki bieżące
Gospodarka mieszkaniowa
Gospodarka gruntami i nieruchomościami
a) wydatki bieżące
w tym :
- wynagrodzenia
- pochodne
b) wydatki majątkowe
Działalność usługowa
Plany zagospodarowania przestrzennego
a) wydatki bieżące
Administracja publiczna
- 77 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Urzędy wojewódzkie
a) wydatki bieżące
w tym:
- wynagrodzenia
- pochodne
Starostwo Powiatowe
Rady Gmin(miast i miast na prawach powiatu)
a) wydatki bieżące
Urzędy Gmin(miast i miast na prawach powiatu)
a/ wydatki bieżące
w tym :
- wynagrodzenia
pochodne
b/ wydatki majątkowe
Pobór podatków, opłat
Pozostała działalność
a / wydatki bieżące
Urzędy Naczelnych Organów Władzy Państwowej,
Kontroli i Ochrony Prawa oraz Sądownictwa
Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i
ochrony prawa
a) wydatki bieżące:
w tym:
- wynagrodzenia
- pochodne
Bezpieczeństwo Publiczne i Ochrona Przeciwpożarowa
Ochotnicze Straże Pożarne
a) wydatki bieżące
b) wydatki majątkowe
Obrona Cywilna
a) wydatki bieżące
Dochody od osób prawnych ,od osób fizycznych i od innych
jednostek nieposiadających osobowości prawnej oraz
wydatki związane z ich poborem
Pobór podatków, opłat i niepodatkowych należności
budżetowych
a) wydatki bieżące:
w tym:
- wynagrodzenia
- pochodne
Obsługa długu publicznego
Obsługa papierów wartościowych, kredytów i pożyczek
jednostek samorządu terytorialnego
a) wydatki bieżące
Rozliczenia z tytułu poręczeń i gwarancji
udzielonych przez Skarb Państwa lub jednostkę
Samorządu terytorialnego
a/ wydatki bieżące
Różne rozliczenia
Rezerwy ogólne i celowe
a / wydatki bieżące
Oświata i wychowanie
Szkoły podstawowe
57.200
57.200
58.900
58.900
47.500
9.700
8.400
60.000
60.000
1.086.000
49.200
9.700
70.000
70.000
1.154.700
1.076.000
1.114.700
698.000
138.000
10.000
30.000
20.000
20.000
1.280
732.600
142.000
40.000
1.280
1.360
1.280
1.360
1.060
220
72.300
70.000
70.000
1.130
230
138.300
137.000
64.000
73.000
1.300
1.300
30.000
2.300
2.300
20.000
20.000
1.360
30.000
30.000
320.000
220.000
21.500
3.500
220.000
120.000
220.000
100.000
120.000
100.000
100.000
108.000
108.000
108.000
5.841.485
3.535.380
100.000
70.000
70.000
70.000
6.514.990
4.027.725
- 78 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
wydatki bieżące
w tym:
- wynagrodzenia
- pochodne
b) wydatki majątkowe
Przedszkola
wydatki bieżące
w tym:
- wynagrodzenia
- pochodne
Gimnazja
wydatki bieżące
w tym:
wynagrodzenia
pochodne
Dowożenie uczniów do szkół
wydatki bieżące
Zespoły obsługi ekonomiczno - administracyjnej szkół
wydatki bieżące
w tym
wynagrodzenia
pochodne
majątkowe
Licea profilowane
wydatki bieżące
w tym:
wynagrodzenia
pochodne
3.503.380
2.361.250
509.450
32.000
220.430
220.430
3.612.725
2.451.040
517.555
415.000
300.775
300.775
154.720
33.750
1.558.250
1.558.250
197.755
42.920
1.597.390
1.597.390
1.074.145
233.275
90.000
90.000
150.740
142.740
1.095.450
233.600
90.000
90.000
151.070
146.070
104.800
21.320
8.000
239.150
239.150
104.595
21.835
5.000
288.355
288.355
139.940
30.160
180.420
37.085
29.430
29.675
29.430
18.105
18.105
110.000
110.000
110.000
29.675
30.000
30.000
160.000
160.000
159.000
952.499
45.100
10.600
3.900
1.000
751.070
25.000
45.100
25.000
Zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia
społeczne
wydatki bieżące
666.500
386.200
666.500
386.200
Dodatki mieszkaniowe
wydatki bieżące
Zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i wychowawcze
wydatki bieżące
Ośrodki Pomocy Społecznej
6.699
6.699
56.000
56.000
178.200
8.000
8.000
51.900
51.900
189.970
Dokształcanie i doskonalenie nauczycieli
wydatki bieżące
Pozostała działalność
wydatki bieżące
Ochrona zdrowia
Przeciwdziałanie alkoholizmowi
wydatki bieżące
w tym :
wynagrodzenia
pochodne
majątkowe
Pomoc Społeczna
Składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacane za osoby
pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej
wydatki bieżące
- 79 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
a/ wydatki bieżące
w tym : wynagrodzenia
pochodne
173.200
124.500
25.300
189.970
133.000
26.570
Pozostała działalność
90.000
wydatki bieżące
90.000
Edukacyjna opieka wychowawcza
Świetlice szkolne
wydatki bieżące
w tym: wynagrodzenia
pochodne
Dokształcanie i doskonalenie nauczycieli
wydatki bieżące
162.340
76.415
76.415
50.300
10.830
860
860
92.775
91.600
91.600 62.470
12.850
Gospodarka Komunalna i Ochrona Środowiska
742.700
644.150
Gospodarka ściekowa i ochrona wód
wydatki bieżące
Oczyszczanie miast i wsi
wydatki bieżące
w tym : wynagrodzenia
pochodne
Utrzymanie zieleni w miastach i gminach
wydatki bieżące
Oświetlenie ulic, placów i dróg
wydatki bieżące
wydatki majątkowe
Pozostała działalność
wydatki bieżące
w tym : wynagrodzenia
pochodne
wydatki majątkowe
Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego
Domy i ośrodki kultury, świetlice i kluby
a) wydatki bieżące
w tym : dotacje
Biblioteki
a) wydatki bieżące
w tym : dotacje
Kultura fizyczna i sport
Obiekty sportowe
150.000
150.000
235.000
235.000
168.000
168.000
100.000
100.000
11.200
2.200
5.000
5.000
130.000
110.000
20.000
241.150
130.400
11.200
2.200
110.750
286.000
201.000
201.000
201.000
85.000
85.000
85.000
185.000
122.000
a) wydatki bieżące
b) wydatki majątkowe
Zadania w zakresie kultury fizycznej i sportu
wydatki bieżące
w tym : dotacje
wydatki majątkowe
Razem planowane wydatki
5.000
5.000
140.000
140.000
50.000
162.700
74.100
88.600
300.000
215.000
215.000
215.000
85.000
85.000
85.000
92.000
27.000
17.000
10.000
65.000
65.000
11.542.304
1.175
1.175
20.000
102.000
63.000
53.000
43.000
10.000
11.983.945
- 80 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Wydatki majątkowe w budżecie Gminy Zawoja 2003 – 2004.
ZADANIE
Budowa sieci wodociągowej – Zawoja -Przysłop
Budowa odcinka gminnej sieci kanalizacji sanitarnej Zawoja -Policzne
Budowa odcinka gminnej sieci kanalizacji sanitarnej Zawoja -Policzne
Budowa odcinka gminnej sieci kanalizacji sanitarnej Zawoja - Małe Widły
Budowa odcinka gminnej sieci kanalizacji sanitarnej Zawoja - Małe Widły
Budowa odcinka gminnej sieci kanalizacji sanitarnej Zawoja Podryzowane
Budowa odcinka gminnej sieci wodociągowej Zawoja – Małe Widły
Budowa odcinka gminnej sieci wodociągowej Zawoja – Małe Widły
Budowa gminnej sieci wodociągowej Zawoja – Centrum Etap II
Odbudowa mostu w ciągu drogi gminnej Zawoja –Centrum
Budowa wiat na przystankach autobusowych w Zawoi
Budowa chodników dla pieszych przy drogach
ZOZ - Skawica i ZOZ -Zawoja - modernizacja zadaszeń
Zakup działek pod parking przed cmentarzem w Zawoi-Centrum
Urząd Gminy - zakupy inwestycyjne ( komputery , programy )
Garaż dla samochodów pożarniczych - OSP Zawoja –Górna
Zakup samochodu specjalnego – pożarniczego na podwoziu typu Jelcz
Zespół Szkół - Skawica Centrum - przebudowa kotłowni i modernizacja
instalacji c.o. przebudowa dachu na budynku szkolnym
Szkoła Podstawowa Zawoja – Przysłop - kontynuacja inwestycji
Zespół Szkół Zawoja –Mosorne – przebudowa dachu na budynku szkolnym
Budowa hali widowisko-sportowej przy Szkole Podstawowej w ZawoiCentrum
Zespół Szkół Zawoja –Wilczna – adaptacja pomieszczeń na potrzeby
Ośrodka Edukacyjnego
Szkoła Podstawowa Zawoja –Wilczna - zakup pieca c.o. i instalacja
Gminny Zespół Oświaty - zakupy inwestycyjne / komputery , programy /
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych – zakup
programu komputerowego
Ośrodek Pomocy Społecznej – zakup komputera
Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Budownictwa Zawoja Sp. z o.o.
– wniesienie wkładu
Modernizacja i odbudowa oświetlenia ulicznego
Związek Gmin Dorzecza Górnej Skawy „ Świnna Poręba „ - składka
inwestycyjna
Ośrodek Turystyczno Narciarski „ Mosorny Groń „ – Zawoja - wykup
działek
Budowa skoczni narciarskich na terenie gminy
LKS „ Huragan „- Skawica - budowa boiska sportowego
LKS „ WATRA „- Zawoja -Centrum - zakup pieca c.o. i montaż
2004
20.000
371.112
127.028
119.200
40.800
2003
236.870
132.590
558.380
78.350
26.810
100.000
30.000
100.000
20.000
15.000
40.000
20.000
53.000
250.000
111.660
50.000
20.000
10.000
32.000
10.000
80.000
20.000
20.000
35.000
5.000
1.000
8.000
5.000
50.000
20.000
110.750
88.600
20.000
10.000
10.000
72.000
10.000
- 81 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Wieloletnie programy inwestycyjne zapisane w budżetach Gminy Zawoja
2003/2004.
I Rozbudowa gminnej kanalizacji sanitarnej, w tym:
1. Budowa odcinka gminnej kanalizacji sanitarnej – Zawoja Policzne
2. Budowa odcinka gminnej kanalizacji sanitarnej – Zawoja Małe Widły
II Rozbudowa gminnej sieci wodociągowej, w tym:
1. Budowa odcinka gminnej sieci wodociągowej w Zawoi – Małe Widły
2. Budowa odcinka gminnej sieci wodociągowej Zawoja Wełcza – Gliśnica
III Budowa hali widowiskowo – sportowej przy Szkole Podstawowej w Zawoi Centrum
- 82 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Rozdział IV
Analiza SWOT
4.1 Wprowadzenie
Gmina jest organizacją uporządkowaną i powołaną do realizacji celów. Służą
temu wszystkie zgromadzone w gminie zasoby: ludzkie, kapitałowe, finansowe, a także
własne doświadczenia często określane mianem „wiedzy gminy”
Dobrze zarządzana gmina przyjmuje cele prowadzące do sukcesu. Sukces
gwarantuje zaspokojenie potrzeb mieszkańców przy relatywnie najniższych kosztach.
Takie działania prowadzą do osiągania satysfakcjonujących celów, a to pozwala na
rozwój.
Podstawą wyboru celów oraz strategii ich realizacji musi być analiza czynników
otoczenia oddziałujących na gminę oraz analiza jej zasobów . W otoczeniu gmina musi
analizować możliwości działania oraz zagrożenia, natomiast zasoby zgromadzone
wewnątrz muszą być analizowane z punktu widzenia ich mocnych i słabych stron.
Analiza taka nosi nazwę analizy SWOT. Analiza SWOT jest metodą stosowaną
w opracowaniach strategii rozwoju jednostek terytorialnych, w tym: regionów,
województw, miast i gmin. Pozwala na przeanalizowanie atutów i słabości danej jednostki
terytorialnej, w tym przypadku gminy Zawoja. W szczególności identyfikuje mocne strony
(strenghts), słabe strony (weaknesses), opportunities (szansę), threats (zagrożenia). W
uproszczeniu pojęciowym SWOT można traktować jako identyfikację problemów i
potencjałów rozwojowych gminy oraz wyodrębnienie spośród nich tych, które mają lub
mogą mieć znaczenie zagrożeń (problemy) i szans (potencjały). Analiza SWOT wymaga
uprzedniej identyfikacji dziedzin, które są obciążone problemami i jednocześnie
obciążają funkcjonowanie gminy oraz dziedzin, w których istnieją niewykorzystane
czynniki rozwoju.
Zasoby, którymi gmina dysponuje dzieli się na mocne strony (atuty w walce
konkurencyjnej) i słabe strony (niedociągnięcia).
- 83 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
4.2 Mocne i słabe strony Gminy Zawoja.
Słabe strony
Cecha
Mocne strony
System społeczny
Ludność
1.
2.
Brak wykwalifikowanej kadry
1.
Dodatni przyrost naturalny
inżynieryjno – technicznej
2.
Ujemne saldo migracji
Mała świadomość społeczna
3.
Niska gęstość zaludnienia
dotycząca samorządności
stwarzająca warunki do
3.
Antagonizmy lokalne
zmniejszenia presji na
4.
Narastające bezrobocie
środowisko przyrodnicze.
5.
Bierność – duże oczekiwania
4.
Świadomość liderów gminy
ludzi
5.
Dobra praca samorządu
6.
Większość społeczności z
wykształceniem zawodowym i
lokalnego
6.
bezpieczeństwa
podstawowym
7.
Brak oferty pracy dla
7.
absolwentów szkół średnich i
wyższych oraz dla kobiet
8.
Brak nowych miejsc pracy
9.
Zubożenie społeczeństwa i
Bardzo wysoki poziom
Bardzo dobre funkcjonowanie
straży pożarnych
8.
Mała przestępczość
1.
Dobrze rozwinięta sieć szkół
związane z tym patologie
10. Brak zorganizowanej opieki
pozaszkolnej
11. Brak polityki ze strony gminy
dot. zagospodarowania wolnego
czasu młodzieży
Szkolnictwo
1.
Zły stan techniczny niektórych
budynków szkolnych
podstawowych
2.
Dobre wyposażenie szkół w
bazę lokalową
3.
Wysoko wykwalifikowana
kadra nauczycieli
Ochrona zdrowia
1.
Niedostateczne wyposażenie
placówek w aparaturę
1.
Wystarczająca sieć
podstawowej opieki zdrowotnej
- 84 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
medyczną
2.
2.
Dobrze rozwinięta sieć aptek
1.
Korzystna struktura wieku
Niewystarczająca opieka
stomatologiczna
3.
Zły stan techniczny niektórych
budynków placówek służby
zdrowia
Rynek pracy
1.
Niski poziom zatrudnienia
2.
Niekorzystna sektorowa
struktura zatrudnienia
3.
ludności
2.
Wysoki poziom aktywności
samorządu lokalnego na rzecz
Wysoki poziom bezrobocia
likwidacji bezrobocia
Kultura
1.
Obiekty kultury materialnej są
1.
Ułatwiona współpraca
niszczone i dewastowane
transgraniczna opierająca się na
2.
Brak kina
wspólnych elementach
3.
Niewystarczające
kulturowych łączących ludność
dofinansowanie ośrodków
Babiogórców z Orawą oraz z
kultury
ludnością zamieszkałą na
Słabe wyposażenie terenów
przygranicznych terenach
wiejskich w obiekty i
Słowacji
4.
urządzenia sportowe
2.
Atrakcyjna oferta imprez
kulturalnych
3.
Liczne publikacje o regionie
4.
Szereg imprez rekreacyjno –
sportowych
Organizacje
1.
Liczne i prężnie działające
towarzystwa regionalne
pozarządowe
2.
Duża liczba zespołów
śpiewaczych, kapel i twórców
ludowych
3.
Dobrze rozwinięta sieć
placówek bibliotecznych
4.
Duża aktywność kulturalna i
sportowa społeczeństwa
5.
Stosunkowo duża liczba
organizacji i wyraźne tendencje
ich przyszłego rozwoju
6.
Możliwość pozyskiwania
- 85 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
wsparcia finansowego dla celów
spójnych ze strategią
Współpraca
1.
Duża aktywność społeczna w
nawiązywaniu kontaktów
międzynarodowa.
międzynarodowych
2.
Otwartość samorządu i
obywatelska postawa
mieszkańców wobec kontaktów
ze światem zewnętrznym
System ekologiczny
Środowisko
1.
przyrodnicze
2.
Brak złóż surowców
pedosfery sprzyjają rozwojowi
Liczne tereny wyłączone są z
biodynamicznego rolnictwa
rekreacji i turystyki masowej ze
i produkcji „czystej” żywności
2.
Mnogość terenu o optymalnych
obszarach prawnie chronionych
warunkach rozwoju turystyki i
(park narodowy, rezerwaty
rekreacji, to czynnik o wysokiej
przyrody) a niektóre mają
randze gospodarczej
ograniczone możliwości
3.
Zasoby geograficzne
użytkowania
umożliwiają wszechstronny
System obszarów prawnie
rozwój społeczno-gospodarczy
chronionych i zabezpieczenia
gminy Zawoja, zabezpieczają
ich funkcjonowania tworzy
potrzeby przyrodnicze
ograniczenia rozwoju
4.
Warunki geochemiczne
naturalnych
względu na położenie w
3.
1.
4.
Wysoka jakość środowiska
społeczno-gospodarczego
abiotycznego i biotycznego, w
Niskie klasy bonitacyjne gleb i
tym najwyższej rangi ochrony
wadliwe stosunki wodno-
przyrodniczej i ekologicznej o
powietrzne decydują o niskich
znaczeniu kontynentalnym,
walorach rolniczej przestrzeni
krajowym i regionalnym
produkcyjnej
powinna być ważnym
czynnikiem rozwoju, w tym
turystyki kwalifikowanej,
funkcji naukowo-dydaktycznej,
zabudowy letniskowej,
rezydencjonalnej i
jednorodzinnej
5.
Zagrożenia antropogenne
środowiska są relatywnie
- 86 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
niewielkie
6.
Wysoka lesistość, stan
przyrodniczy i ekologiczny
lasów stanowią wyjątkowe
bogactwo gminy
7.
Dokładnie rozpoznana struktura
przyrodnicza obszaru Zawoi
umożliwia rozwój zgodny z
uwarunkowaniami środowiska
przyrodniczego
8.
Niska jakość gleb sprzyja
ekspansji leśnictwa kosztem
terenów rolnych
System gospodarczy
Komunikacja
1.
2.
3.
Zły i pogarszający się stan
1.
Dobra sieć powiązań
techniczny sieci drogowej
komunikacyjnych wewnątrz
Brak dostatecznej nośności
obszaru, w tym terenów
konstrukcji nawierzchni
atrakcyjnych turystycznie
wymaganej standardami UE
2.
Nadgraniczne położenie
Parametry techniczne
3.
Stosunkowo gęsta sieć dróg
niektórych dróg
4.
Sieć kolejowa wraz z
niedostosowane do warunków
odgałęzieniami w niedalekiej
technicznych, jakimi powinny
odległości
odpowiadać drogi ze względu
na wymogi ruchu
4.
Brak obwodnicy
5.
Duże koszty inwestycji
drogowych, kanalizacyjnych,
gazowych itp. Z powodu
rozdrobnionej zabudowy
6.
Małe nakłady na utrzymanie
dróg
7.
Zły stan techniczny dróg, zbyt
mała ilość poboczy
i chodników
- 87 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Rolnictwo
1.
Przewaga gleb niskiej jakości
2.
Przewaga drobnych
gospodarstw rolnych
3.
5.
2.
3.
4.
Czyste środowisko przyrodnicze
Uwarunkowana
sprzyjające produkcji metodami
doświadczeniami komunizmu
ekologicznymi,
niechęć rolników do tworzenia
z wykorzystaniem dobrych
gospodarowania
7.
Możliwości rozwoju
przetwórstwa spożywczego
wspólnych form
6.
Duży potencjał produkcyjny w
produkcji zwierzęcej
Niskie dochody wsi i trudności
w dostępie do kapitału
Stosunkowo duże zasoby
użytków zielonych
Trudności ze zbytem produkcji
rolnej
4.
1.
praktyk rolniczych
5.
Duże możliwości rozwoju bazy
Słabo rozwinięty sektor małych
wypoczynku na bazie
i średnich przedsiębiorstw
połączenia potencjału
związanych z rolnictwem
gospodarstw rolnych, walorów
Niski poziom wykształcenia
przyrodniczych i kulturowych
mieszkańców wsi
8.
Restrukturyzacja rolnictwa –
uwarunkowania geograficzne i
społeczne
Przedsiębiorczość
1.
Niski poziom aktywności w
1.
rzemiosła
rozwoju firm i jednostek
nierynkowych tworzących
2.
3.
4.
5.
Firmy przemysłowe na
Rozwijająca się drobna
wytwórczość
liczne miejsca pracy
2.
Zróżnicowany profil firm,
3.
Bardzo dobre położenie
analizowanym obszarze i w
geograficzne 15 km od drogi
jego sąsiedztwie są nieliczne ,
krajowej nr 28 Zator -
jest ich zbyt mało, zwłaszcza na
Wadowice - Rabka - Limanowa
tle potrzeb lokalnych rynków
- Nowy Sącz - Gorlice - Jasło -
pracy
Krosno - Sanok - Kuźmina -
Poziom rozwoju usług
Bircza - Przemyśl - Medyka -
rynkowych jest także zbyt niski
granica państwa , przy drodze
aby tworzył zadowalający
Sucha Beskidzka - Jabłonka
składnik bazy ekonomicznej
4.
Dobra obsługa bankowa
Brak uzbrojonych terenów na
5.
Potencjał ludzki
inwestycje przemysłowe i
6.
Pozytywne nastawienie
budownictwo
samorządów do różnego typu
Brak znanych firm
zmian prowadzących do
przemysłowych
rozwoju regionu
- 88 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
6.
Brak terenów uzbrojonych
7.
usługi
(woda, kanalizacja,
gazownictwo i elektryfikacja) w
Dobrze rozwinięty handel i
8.
Położenie w województwie
terenach i przysiółkach powiatu
małopolskim ( tranzyt, turystyka
które można by zaoferować
)
inwestorom w dziedzinie
9.
Dobre warunki klimatyczne
turystyki
10. Różnorodność i duża ilość
szlaków turystycznych
11. Atrakcyjność gminy poprzez
posiadanie bogatych walorów
krajobrazowych urozmaicone
tereny górskie , szlaki
turystyczne, wyeksponowanie
Zawoi jako miejsca spędzania
wolnego czasu
12. Walory krajobrazowe i
turystyczne
13. Bardzo urozmaicony teren
(góry, doliny, rzeka, wsie,
przysiółki)
14. Atrakcyjny turystycznie teren
Beskidów
15. Duże kompleksy leśne
16. Bogactwo fauny i flory
Turystyka
1.
2.
3.
Wrażliwość środowiska
5.
Wysokie walory środowiska
przyrodniczego na czynniki
przyrodniczego w skali
degradujące go przez ruch
europejskiej, krajowej i
turystyczny jest wysoka
regionalnej sprzyjające
Odczuwa się niedostatek bazy
rozwojowi funkcji turystycznej:
obsługi turystów, w tym bazy
góry , lasy i unikatowy
hotelowo-gastronomicznej i
krajobraz; szczególnie
systemu informacji turystycznej
atrakcyjny turystycznie jest
Stosunkowo niski standard bazy
teren Babiej Góry
noclegowej i obsługi ruchu
4.
1.
2.
Dobrze rozwinięta i
turystycznego
urozmaicona jest sieć obiektów
Słabo jest rozwinięty marketing
kultury materialnej i
turystyczny
niematerialnej , stanowiąca
Niedoinwestowanie
potencjalne zainteresowanie
infrastruktury technicznej
turystów
- 89 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
6.
Sezonowość ruchu
3.
Stosunkowo dobre jest
wyposażenie w obiekty
turystycznego
noclegowe dla turystów
4.
Ważne dla rozwoju turystyki
jest trans graniczne położenie
5.
Teren gminy jest dobrze
połączony z krajowymi
szlakami drogowymi i
kolejowymi
6.
Stosunkowo dobre są
powiązania komunikacyjne z
Krakowem i Katowicami w
akceptowanej izochronie
dojazdu
7.
Stosunkowo dobre rozpoznanie
chłonności rekreacyjnej Babiogórski Park Narodowy ,
pozwalające na prawidłowe
kształtowanie funkcji
turystycznej
8.
Niskie walory bonitacyjne gleb
nie przeszkadzają rozwojowi
funkcji turystycznej
Promocja
1.
Poza aktywnością struktur
samorządowych brakuje
inicjatyw promocyjnych
obszaru
2.
Gminy nie stać na profesjonalną
promocję
3.
W promocji brakuje elementów
o wymiarze regionalnym i
szerszego kontekstu
umieszczonych informacji
4.
Brakuje koordynacji działań
promocyjnych
- 90 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
5.
Nieskuteczna reklama kultury i
działalności kulturalnej
- 91 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
4.3 Szanse i zagrożenia dla Gminy Zawoja
Realizacji celów rozwoju gminy towarzyszyć będą okoliczności sprzyjające lub
utrudniające ich osiąganie.
Zagrożenia
1. Utrzymujący się głęboki kryzys na
rynku pracy
2. Niedoinwestowanie obiektów
infrastruktury społecznej
3. Nieracjonalna gospodarka i brak
zainteresowania inwestorów
4. Zanik aktywności organizacji
pozarządowych
5. Brak przejść granicznych
Szanse
1. Relatywnie wysoki poziom
zainteresowania młodzieży kształceniem
2. Dobrze rozwinięta sieć obiektów
infrastruktury społecznej
3. Wysoki poziom aktywności kulturalnej
i społecznej samorządu lokalnego
i mieszkańców
4. Wykorzystanie społecznej aktywności i
możliwości pozyskiwania wsparcia
umożliwiających współpracę trans
finansowego organizacji pozarządowych
graniczną i międzynarodową
dla realizacji celów strategicznych
6. Brak dostatecznego wsparcia
5. Wykorzystanie społecznej aktywności w
finansowego i doradczego dla
celu podtrzymania istniejących i
nawiązywania współpracy
nawiązania nowych kontaktów współpracy
międzynarodowej i trans granicznej i
międzynarodowej
podtrzymywania kontaktów już
istniejących
7. Zbyt niskie zainteresowanie
potencjalnych partnerów z UE
8. Duże niedoinwestowanie w zakresie
infrastruktury
9. Utrzymujący się brak zainteresowania
właściwych inwestorów
10. Brak wyprzedzającego tempa środków
6. Bliskość południowej granicy i trans
graniczna ciągłość przyrodnicza i
kulturowa
7. Zachowanie znaczących w skali krajowej i
międzynarodowej walorów i zasobów
przyrody
8. Wysoka jakość środowiska abiotycznego i
biotycznego, w tym najwyższej rangi
ochrony przyrodniczej i ekologicznej
finansowych na poprawę stanu dróg w
o znaczeniu kontynentalnym, krajowym i
relacji do tempa ich niszczenia
regionalnym
11. Rozdrobnienie gospodarstw rolnych
12. Dotkliwy brak kapitału w rolnictwie
9. Wystarczająca na potrzeby obecne sieć
dróg
- 92 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
13. Bardzo niski poziom rozwoju
przedsiębiorczości jako bazy regionu i
brak ożywienia w tym zakresie
14. Stały brak aktywności w tworzeniu
infrastruktury biznesu i brak popytu na
tego rodzaju usługi
15. Brak dostatecznego otwarcia na
międzynarodowy ruch turystyczny
16. Brak nowoczesnych form promocji na
arenie krajowej i międzynarodowej
17. Ograniczenia dla użytkowania
turystycznego wynikające z przepisów
obowiązujących na terenie
Babiogórskiego Parku Narodowego,
18. Niedostatek różnorodnych i
atrakcyjnych obiektów oraz urządzeń
sportowych i rekreacyjnych
10. Wysoki potencjał agroturystyczny
rolnictwa
11. Wykorzystanie potencjału turystycznorekreacyjnego do stymulacji rozwoju
przedsiębiorczości
12. Walory przyrodniczo-kulturowe
13. Duże zainteresowanie mieszkańców
regionu turystyką i wypoczynkiem na
obszarze gminy
14. Wysoka aktywność samorządu lokalnego
w celu nadrobienia zaległości w
promowaniu gminy
15. Wybitne walory środowiska
przyrodniczego i krajobrazu stanowiące
podstawę rozwoju różnorodnych form
turystyki i rekreacji
16. Wysoki stopień czystości gleb
odpowiadających stale rosnącemu
umożliwiający uprawę ziół oraz
poziomowi potrzeb turystów i
produktów spożywczych wysokiej jakości,
wczasowiczów
19. Tendencje do rozwoju rozproszonej
17. Wykorzystanie licznych terenów o
korzystnych cechach środowiska
zabudowy w obszarach cennych
przyrodniczego i warunkach
przyrodniczo bądź o wybitnej
klimatycznych sprzyjających rozwojowi
ekspozycji w krajobrazie, a
narciarstwa
szczególnie przekształcenie się
18. Obecność Babiogórskiego Parku
pojedynczej zabudowy w większe
Narodowego – światowego rezerwatu
zespoły, co prowadzi do obniżenia się
biosfery, chroniącego przyrodę
walorów krajobrazowych obszaru i
największego po Tatrach masywu
utrudnia realizację infrastruktury
górskiego Polski, co sprzyja rozwojowi
technicznej
turystyki krajoznawczej i edukacji
20. Ograniczenia w zmianie sposobu
zagospodarowania terenów w
ekologicznej
19. Pozostałości tradycyjnego budownictwa o
sąsiedztwie najcenniejszych punktów i
walorach historycznych i estetycznych z
ciągów widokowych
obiektami objętymi ochroną prawną oraz
21. Niski poziom atrakcyjności urządzenia
czytelny historycznie ukształtowany układ
- 93 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
przestrzeni publicznej w centrum
Zawoi
22. Wysoka stopa bezrobocia na tle
przestrzenny obu wsi
20. Wyjątkowe warunki ekspozycji i percepcji
krajobrazu, obejmujące liczne punkty i
województwa, wzrost liczby
ciągi widokowe umożliwiające obserwację
bezrobotnych kobiet
wieloplanowych panoram
23. Niedostatek terenów, na których
21. Koncentracje zabytków i urządzeń
możliwa jest lokalizacja obiektów
usługowych w obu wsiach, przy czym
działalności gospodarczej wymagający
centrum Zawoi z zabytkowymi obiektami
większych działek
sakralnymi i użyteczności publicznej pełni
24. Niekorzystne warunki przyrodnicze
dla rolnictwa i rozdrobniona struktura
gospodarstw
25. Potrzeba modernizacji i rozwoju
rolę centrum administracyjno-usługowego
całej gminy
22. Rezerwy terenów przeznaczonych i
nadających się do wykorzystania na
układu podstawowego drogowego
potrzeby rozwoju funkcji turystycznych,
gminy, szczególnie w centrum Zawoi i
rekreacyjnych i mieszkaniowych
Skawicy
23. Tradycje turystyczne obszaru oraz
26. Brak zbiorczych systemów kanalizacji
rozwinięta baza turystyczna skupiona w
sanitarnej i oczyszczalni ścieków w
najatrakcyjniejszych częściach obszaru
Zawoi Dolnej i Skawicy
gminy
24. Brak znaczącej konkurencji w bliskim
otoczeniu dla Zawoi jako ośrodka
turystyki
25. Dogodne powiązanie komunikacyjne
gminy z aglomeracją śląską i krakowską,
której mieszkańcy wykazują duże
zapotrzebowanie na tereny rekreacyjne dla
turystyki weekendowej oraz wakacyjnej
letniej i zimowej
26. Istniejące tradycje przetwórstwa drewna
oraz występowanie lokalnych surowców
sprzyjających rozwojowi tej branży
przemysłu
27. Duże dyspozycyjne zasoby wodne o
dobrej jakości, wystarczające dla
potencjalnego rozwoju funkcji
- 94 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
mieszkaniowych, turystycznych i
gospodarczych
28. Rezerwa ilościowa w przepustowości w
oczyszczalni i przewidywana rozbudowa
sieci kanalizacyjnej w Gminie
29. Liczne wnioski o zmianę przeznaczenia
terenu świadczące o znacznej aktywności
inwestycyjnej mieszkańców.
W uwarunkowaniach wewnętrznych gminy jako atuty rozwojowe z dominującym
trendem wzrostowym można wskazać:

położenie w pobliżu Babiogórskiego Parku Narodowego,

potencjał przyrodniczo – krajobrazowy (góry, lasy, drewno, runo leśne),

rozwinięta infrastruktura techniczna: telefony, wodociągi, kanalizacja,

wolna siła robocza,

położenie w pobliżu ważnych szlaków komunikacyjnych,

tradycje regionalne,

sieć placówek oświatowych, opiekuńczych i kulturalnych,

kompleks obiektów sportowych,

obiekty sakralne,

ludzie z inicjatywą, pasją, pomysłem,

przemysł drzewny,

zalążki agroturystyki.
Do szans rozwojowych, stworzonych przez uwarunkowania zewnętrzne, można
zaliczyć:

położenie w pobliżu tras tranzytowych,

kultywowanie i propagowanie tradycji ludowej,

dogodne połączenia komunikacyjne,
- 95 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”

współpracę z ościennymi gminami w podejmowaniu realizacji wspólnych
zadań,

nawiązanie kontaktów z gminami bliźniaczymi w Unii Europejskiej,

wypracowanie i konsekwentną realizację strategii gminy,

wypracowanie i promocję lokalnego produktu.
Zagrożeniami dla perspektyw rozwojowych gminy, są przede wszystkim:

dekoniunktura gospodarcza w kraju,

konkurencyjność innych ośrodków turystycznych Małopolski,

przesunięcie głównych szlaków komunikacyjnych poza gminę,

potencjalne zagrożenie klęskami żywiołowymi czy ekologicznymi,

polityka państwa wobec samorządów (zwiększanie zadań do realizacji bez
przekazywania na ich wykonywanie odpowiednich środków finansowych),

brak zainteresowania inwestorów z zewnątrz.
4.4 Podstawowe problemy i potencjały egzogeniczne
wynikające z geograficznego położenia Gminy
Problemy :
Gmina jest położona w peryferyjnej , południowo - zachodniej części województwa
małopolskiego , z dala od najpopularniejszych szlaków turystycznych regionu ( Kraków –
Zakopane , Kraków – Nowy Sącz – Krynica ).
Potencjały:
1) Możliwość dalszego rozwoju bazy turystycznej.
Peryferyjne położenie gminy może być potencjałem rozwojowym pod warunkiem
pełnego wykorzystanie możliwości rozwojowych płynących z niezdegradowanego czystego środowiska naturalnego, w związku z istnieniem Babiogórskiego Parku
Narodowego. Stąd też może stopniowo zyskiwać miano turystycznej Mekki w
czystym środowisku naturalnym (bez spalin i hałasu).
- 96 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
2) Przyrodnicze walory turystyczno-rekreacyjne.
Na terenie gminy Zawoja znajdują się cenne ekologicznie obszary, w tym Babiogórski
Park Narodowy. Gmina posiada specyficzny mikroklimat charakteryzujący się dużym
nasłonecznieniem i małą ilością opadów w ciągu roku. Naturalnymi atrakcjami są:

Babiogórski Park Narodowy;

Babia Góra;

Bliskość geograficzna Krakowa, Śląska, Bielska Białej
4.5 Podstawowe problemy i potencjały endogeniczne
rozwoju Gminy
Problemy społeczne:
1) Stagnacja osadnictwa ludności.
2) Brak poczucia przyszłości wśród młodzieży w kontekście pracy i kariery, czego
wyrazem są dążenia emigracyjne.
Problemy ekonomiczne:
1) Niski poziom rozwoju przedsiębiorczości, w tym niska liczba podmiotów
gospodarczych i niskie tempo jej przyrostu.
2) Niska podaż miejsc pracy
3) Brak miejscowych instytucji i organizacji infrastruktury ekonomicznej, w tym
brak takich funduszy wspomagających przedsiębiorczość jak szkółki i
inkubatory przedsiębiorczości, marketingu, system informacji rynkowej
działalności
rynkowej,
systemu
kapitałowego
zabezpieczającego
przedsiębiorczość przed ryzykiem i innych.
4) Zbyt słaba i słabo umocniona baza ekonomiczna, zwłaszcza słaby poziom
rozwoju przemysłu (przetwórstwa rolnego , drzewnego ), co obecnie pozbawia
ten obszar platformy transferu technologii innowacyjnych i możliwości
tworzenia własnych innowacji.
- 97 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
5) Mało aktywny rynek wewnętrzny, w tym głównie rynek przetwórstwa rolnego,
inne.
6) Brak zainteresowania inwestorów niezależnych od władz samorządowych, w
tym głównie inwestorów zewnętrznych, lokowaniem kapitału w gminie,
7) Niskie wpływy do budżetu gminy,
Problemy innych dziedzin o znaczeniu strategicznym:
1. W komunikacji:
-
Brak lub niewystarczająca ilość dróg o dobrym stanie i parametrach
technicznych.
2. W infrastrukturze technicznej komunalnej:
-
Niewystarczająca ilość połączeń komunikacyjnych między miejscowością
gminną, a poszczególnymi wsiami;
-
Brak pełnego uzbrojenia.
3. W obsłudze turystyki:
-
Brak zintegrowanego systemu informacji turystycznej;
-
Niewystarczająca promocja.
Podstawowy potencjał rozwoju ekonomicznego:
Występujące na obszarze gminy tereny o nieprzeciętnych walorach rekreacyjnych
głównie przyrodniczych, stanowią znaczącą podstawę rozwoju przedsiębiorczości
obsługi turystyki i wypoczynku. Zawoja dysponuje potencjałem zasobów ludzkich.
Analiza głównych problemów.
Analizując główne problemy gminy można dokonać hierarchizacji problemów,
szeregując je w następującej kolejności:
1. Niewystarczająca infrastruktura techniczna (kanalizacja i drogi)
2. Wzrastające bezrobocie
- 98 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
3. Niewpełni wykorzystany potencjał turystyczny,
4. Ograniczona oferta spędzania wolnego czasu
5. Mała aktywność mieszkańców
Ad.1. Niewystarczająca infrastruktura techniczna (kanalizacja i drogi)
Zaniedbania i zaszłości z ubiegłych dziesięcioleci powodują, że pomimo
aktywnych działań ze strony władz samorządowych, stopień skanalizowania gminy i
stan dróg w gminie jest średni. Jako przyczyny takiej oceny i wskazania tego zjawiska
jako istotnego problemu gminy można wskazać :
-
brak wystarczających gminnych środków finansowych na modernizację i rozwój
infrastruktury technicznej,
-
ograniczone możliwości korzystania z zewnętrznych źródeł finansowania
inwestycji gminnych,
-
drugoplanowość realizacji inwestycji drogowych i kanalizacyjnych,
-
niskie dochody mieszkańców ograniczające partycypowanie w kosztach
inwestycji oraz niską świadomość ekologiczną mieszkańców,
Niedostateczna infrastruktura techniczna obniża atrakcyjność inwestycyjną
gminy, wpływa na zmniejszenie rozwoju usług i wpływa na zwiększenie kosztów życia
mieszkańców. Jest istotnym ograniczeniem możliwości podejmowania działalności
gospodarczej. Powoduje odczuwalny niższy standard życia, a w konsekwencji jest
jednym z powodów migracji.
Ad. 2. Wzrastające bezrobocie, którego przyczyną jest:
-
ogólnie zła sytuacja gospodarcza kraju i niedostosowanie systemu prawa do
wymogów gospodarki rynkowej, co negatywnie wpływa na rozwój gminy,
-
restrukturyzacja przemysłu, w wyniku czego nastąpił upadek wiodących
zakładów pracy ( w powiecie i województwie ),
-
nieumiejętność znalezienia się na rynku pracy i obawa przed ryzykiem
inwestowania w biznes,
-
występujący dysonans pomiędzy dynamiką rynku a aktywnością społeczną,
- 99 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
-
brak doradztwa i pomocy (wsparcia) dla osób podejmujących działalność
gospodarczą, mających ograniczony dostęp do środków finansowych,
-
występujące istotne ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej, z
których najbardziej istotne są wysokie koszty prowadzenia firmy spowodowane
wzrostem opłat składek ZUS i rozliczaniem zobowiązań podatkowych,
-
brak
aktywnej
promocji
gminy,
stwarza
istotne
bariery
dla
osób
zainteresowanych inwestowaniem na tym terenie,
-
niski poziom wykształcenia mieszkańców gminy, utrudniający podejmowanie
pracy przeznaczonej dla osób z wyższymi kwalifikacjami, a także ograniczający
ich inwencję w zakresie uruchamiania własnej działalności gospodarczej,
-
brak zewnętrznych inwestorów w gminie, którzy przez rozwój inwestycji
gminnych zapewniliby zatrudnienie dla części mieszkańców,
-
brak ofert pracy dla absolwentów szkół powodujący brak perspektyw dla
młodzieży i w konsekwencji migracje młodych, wykształconych mieszkańców
gminy,
-
brak możliwości zatrudnienia będący z jednej strony przyczyną braku
aktywności i marazmu społecznego, a z drugiej - pasywności i frustracji wśród
mieszkańców, co prowadzi do narastania zjawisk patologii społecznych,
-
pogłębiająca się pauperyzacja i postępująca marginalizacja grup społecznych,
-
nadmierne obciążenie budżetu gminy wydatkami na pomoc społeczną.
Ad.3. Niewpełni wykorzystany potencjał turystyczny, czego przyczyną jest:
-
niewystarczająca ilość i zróżnicowanie infrastruktury turystycznej mająca
wpływ na obniżenie się atrakcyjności gminy wśród turystów, a także osób
korzystających z wypoczynku weekendowego i codziennego, co powoduje
niewykorzystanie potencjalnych dochodów mieszkańców gminy, a także
wpływów do budżetu gminy,
-
brak wypromowanego lokalnego produktu ( turystycznego ) przyczynia się do
mniejszego zainteresowania gminą,
-
niewystarczająca ilość środków finansowych ( własnych ) uniemożliwiających
poprawę infrastruktury technicznej w gminie, warunkującej rozwój inwestycji
- 100 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
służących obsłudze ruchu turystycznego (a także powstawanie nowych miejsc
pracy dla mieszkańców ) ,
-
brak inwestorów, którzy przez rozwój gospodarczy zapewniliby możliwość
zatrudnienia dla części mieszkańców gminy, spowodowany niewystarczającą
promocją walorów środowiskowych i ograniczoną ofertą inwestycyjną,
-
wysoki koszt prowadzenia działalności gospodarczej przy niewysokich
dochodach powodujący nieopłacalność pracy,
-
spotykana wśród lokalnej społeczności niechęć do obcych inwestorów,
hamująca rozwój gospodarczy,
-
mała liczba turystów poza sezonem powodująca, że mniejsze są dochody
zarówno mieszkańców gminy, jak i budżetu gminy.
Ad.4. Ograniczona oferta spędzania wolnego czasu, warunkowana:
-
brakiem w gminie menedżerów kultury
-
ograniczonymi środkami finansowymi mieszkańców oraz brakiem nawyków
kulturalnych wpływającymi na to, że swój wolny czas najczęściej spędzają oni
w domach,
-
brakiem wystarczającej infrastruktury do spędzania wolnego czasu,
-
ograniczonymi warunkami do indywidualnego rozwoju kulturalnego i słabymi
możliwości samorealizacji mieszkańców, powodującymi zanik poczucia tradycji
i lokalnej tożsamości oraz rozluźnienie więzi międzyludzkich,
-
ograniczonymi możliwościami spędzania wolnego czasu pociągającymi za sobą
spadek poczucia własnej wartości, ogólny marazm i apatię mieszkańców, wzrost
patologii społecznych, a w efekcie zagrożenie niepożądanymi wzorcami
wychowawczymi,
Ad.5. Mała aktywność mieszkańców, czego przyczyną jest:
-
często roszczeniowa postawa mieszkańców i niechęć do zmiany, gdyż brak jest
wzorców aktywności lub występują złe doświadczenia z przeszłości,
-
brak akceptacji społecznej dla aktywności i wsparcia dla osób aktywnych,
- 101 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
-
często brak odpowiednich kwalifikacji (umiejętności) mieszkańców,
-
występujące poczucie tymczasowości,
-
brak wiary we własne możliwości, nieumiejętność tworzenia nowych miejsc
pracy, na skutek czego niskie są zarówno dochody mieszkańców, jak i dochody
gminy,
-
mała aktywność, wywołująca marazm, apatię i zniechęcenie wśród wielu
mieszkańców gminy.
- 102 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Rozdział V
Wizja rozwoju Gminy Zawoja
Wizja rozwoju gminy to zwięzła formuła określająca wizję jej pożądanego stanu
w perspektywie kilkunastu następnych lat.
Za najistotniejsze problemy w rozwoju Gminy Zawoja uznano:

likwidację zaniedbań infrastrukturalnych gminy,

potrzebę aktywizacji gospodarczej, społecznej i kulturowej tego obszaru
oraz rozbudzenie aspiracji i dążeń mieszkańców gminy,

potrzebę wykorzystania głównego atutu gminy – położenia
geograficznego,

możliwość tworzenia nowych miejsc pracy w oparciu o usługi
turystyczne i rekreacyjne jak również przetwórstwo rolno-spożywcze
i leśnictwo.
Problemy te znalazły odzwierciedlenie w sformułowanej wizji rozwoju gminy :
Gmina Zawoja ośrodkiem o atrakcyjnych warunkach dla uprawiania
turystyki, rekreacji i wypoczynku oraz dla przedsiębiorczości przy
stale wzrastającej jakości życia mieszkańców.
Zawoja Gminą rodzinną.
Wizja przyszłości jest obrazowym przedstawieniem możliwości rozwojowych,
jakie Gminie Zawoja stwarzają uwarunkowania zewnętrzne i szanse tkwiące w
uwarunkowaniach wewnętrznych, z uwzględnieniem ograniczeń tkwiących w sferze
społeczno-gospodarczej. Wizja przyszłości jest swego rodzaju obrazową prezentacją
wolnych nisz ekonomicznych, których zagospodarowanie powinno doprowadzić do
pożądanego rozwoju społeczeństwa i gospodarki gminy, nie powodując strat w
substancji przyrodniczej.
- 103 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Analiza potencjałów rozwojowych wskazuje na możliwość rozwoju kilku
funkcji Gminy Zawoja, które powinny stać się dla niej „lokomotywami rozwoju” i w
okresie objętym Strategią doprowadzić do pożądanych przeobrażeń społecznogospodarczych :

Funkcja ekologiczna ;

Funkcja turystyczna;

Funkcja rolnicza w formach zekologizowanych i przetwórstwa
spożywczego opartego na wysokiej jakości surowcach;

Funkcja
małych
form
przedsiębiorczości
i
otoczenia
biznesu
wspierającego jej rozwój;

Funkcja współpracy międzynarodowej w różnych płaszczyznach, w tym
w zakresie obsługi ruchu turystycznego, przedsiębiorczości, kontaktów
społecznych, wymiany kulturalnej i w innych możliwych płaszczyznach.
Gmina Zawoja będzie :
1. Perłą Małopolski
2. Ośrodkiem kultury, sztuki i twórczości ludowej
3. Czystą , zieloną , ekologiczną gminą.
4. Spokojną rodzinną gminą turystyczną .
Gminę Zawoję charakteryzować będzie :
1. W systemie społecznym:
a. bezrobocie niższe od średniej krajowej
b. rozwinięty system oświaty, obejmujący także szkoły średnie i naukę dorosłych
c. system zapobiegania patologiom społecznym
d. zintegrowana społeczność
e. mechanizmy wspierania i konsolidacji działalności stowarzyszeń i inicjatyw
społecznych
f. coraz wyższy standard bezpieczeństwa
- 104 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
2. W systemie gospodarczym:
a. centrum turystyki i wypoczynku
b. agroturystyka
c. rozwinięta sieć małych i średnich przedsiębiorstw
d. niewielki ekologiczny ośrodek przemysłowy ( rzemiosło , przetwórstwo rolne )
wykorzystujący surowce naturalne
e. ośrodek produkcji zdrowej żywności
3. W infrastrukturze:
a. rozwinięta infrastruktura techniczna, powodująca atrakcyjność inwestycyjną
b. dobra gminna sieć dróg utwardzonych
c. rozwiązane problemy gospodarki wodno-ściekowej
d. zgazyfikowana
e. wykorzystującą alternatywne źródła energii
f. posiadająca halę sportową , basen
g. posiadająca nowoczesne kompleksy sportowo wypoczynkowe
- 105 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Rozdział VI
Misja Gminy Zawoja.
Gmina jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego Polski.
Wykonuje ona wszystkie zadania samorządu terytorialnego nie zastrzeżone dla innych
jego jednostek. Gmina posiada osobowość prawną (art.164 i 165 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej). Gmina to wspólnota samorządowa oraz odpowiednie
terytorium (art.1 Ustawy z dnia 8.3.1990 roku o samorządzie gminnym).
Określenie misji gminy sprowadza się do sprecyzowania istoty działalności
gminy ze względu na jej rolę i zasadnicze funkcje, jakie ma ona spełniać na rzecz
społeczności gminnej i otoczenia gminy.
Misją Gminy Zawoja jest optymalne zaspokojenie zbiorowych potrzeb
mieszkańców przez wykonywanie zadań publicznych nie zastrzeżonych
ustawowo dla samorządu powiatowego i wojewódzkiego oraz dla
administracji rządowej i innych organów Państwa, z poszanowaniem
środowiska i racjonalnym wykorzystaniem jego zasobów.
- 106 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Rozdział VII
Scenariuszowa wizja przyszłości Gminy
Scenariuszowa wizja przyszłości gminy jest podstawą do strategii rozwoju
gminy. Składa się z dwóch skrajnych scenariuszy przyszłości gminy, opracowanych na
tych samych zasadach metodycznych lecz na różnych założeniach merytorycznych.
Ich treść wynika z obecnych i przyszłych obiektywnych uwarunkowań
rozwoju. Na założeniach stanowiących niekorzystne wewnątrzgminne i zewnętrzne
uwarunkowania rozwoju oparty jest scenariusz zagrożeń, natomiast na założeniach
pozytywnych oparty jest scenariusz szans.
Scenariusz zagrożeń ilustruje w gruncie rzeczy przewidywane następstwa
biernej postawy samorządu i mieszkańców gminy wobec obecnych tendencji
gospodarczych w odniesieniu do najważniejszych działów gospodarki rynkowej, w tym
turystyki i przedsiębiorczości pozarolniczej. Z kolei scenariusz szans jest prostą
podstawą wyboru strategii rozwoju gminy w najkorzystniejszym układzie uwarunkowań
obiektywnych (lokalnych i zewnętrznych).
Założenia brzegowe scenariuszy przyszłości
Dla
przyszłego
rozwoju
społeczno-gospodarczego
gminy
Zawoja
ważnymi
uwarunkowaniami obiektywnymi będą:

koniunktura na usługi turystyczne i polityka państwa w tym zakresie;

sposób i tempo dostosowań polskiej gospodarki, w tym także lokalnej
gospodarki przestrzennej do standardów Unii Europejskiej. Chodzi tu o
standardy infrastruktury komunalnej i ochrony środowiska, system
komunikacyjny i system prawny regulujący przebieg działalności
gospodarczej;

osiąganie
na
terenie
kraju
i
regionu
standardów
nowoczesnej
infrastruktury ekonomicznej, pełniącej trzy zasadnicze funkcje w
- 107 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
gospodarce
rynkowej,
to
jest:
obsługującej
obrót
kapitału,
usprawniającej i intensyfikującej organizację wymiany handlowej
oraz wspomagającej rozwój przedsiębiorczości. Te funkcje nie muszą
być zorganizowane w komplecie na terenie gminy lecz gospodarka gminy
powinna mieć do nich dostęp;

uaktywnienie rządowej polityki na rzecz wzrostu koniunktury na usługi
turystyczne;

uaktywnienie polityki gospodarczej państwa;

osiąganie coraz sprawniejszej sieci drogowej.
Pozytywny układ wymienionych uwarunkowań jest z pewnością szansą na
rozwój według scenariusza pozytywnego, natomiast układ negatywny będzie zbiorem
zagrożeń rozwoju gminy.
Scenariusz zagrożeń
Brak jakichkolwiek istotnych zmian w uwarunkowaniach zewnętrznych utrzyma
dekoniunkturę na usługi turystyczne na terenie gminy, które stanowią na tym terenie
dominującą dziedzinę życia.
Recesja w miejscowej turystyce , rolnictwie i w przetwórstwie rolnym natychmiast
umocni recesję na rynku pracy, co utrzyma niski popyt na lokalnym rynku
konsumpcyjnym.
Przeniesie
się
to
na
wszelkie
drobne
formy
przedsiębiorczości związanej z tym rynkiem (handel i usługi produkcyjne).
Niskie dochody całej sfery produkcyjno - usługowej wywołają zastój na
lokalnym rynku inwestycyjnym, zwłaszcza w budownictwie i w przedsiębiorczości. Nie
będą w zadowalającym stopniu wzrastały podatki od nieruchomości do budżetu gminy
a recesja dodatkowo umocni się w sektorze usług budowlanych. Niski budżet nie
pozwoli na zadowalające tempo realizacji inwestycji w infrastrukturze komunalnej, co
będzie stawiało obszar gminy w roli niedostatecznie atrakcyjnego dla osadnictwa i
drobnego biznesu.
Zubożenie ekonomiczne gminy będzie hamulcem wdrażania wszelkich inicjatyw
społecznych, w tym zwłaszcza w budowie infrastruktury w dziedzinie rekreacji, ruchu
- 108 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
turystycznego, kultury i rozrywki. Młodzież wchodząca w wiek zawodowy i zakładania
własnych gospodarstw domowych będzie starała się emigrować do obszarów szans
życiowych. Mogą przez to pogłębiać się anomalie w strukturze demograficznej,
destrukcyjnie wpływające na życie rodzinne i życie społeczne w skali gminy.
Samorząd gminy będzie przeżywał coraz dotkliwsze trudności w finansowym
utrzymaniu bieżących zadań komunalnych w zakresie lokalnej infrastruktury technicznej
i społecznej. Stopień wykorzystania majątku komunalnego będzie coraz mniej efektywny
a trudności racjonalnej gospodarki tym majątkiem będą coraz wyższe.
Nasilająca się emigracja i demograficzne anomalie strukturalne mogą mieć
wpływ na osłabienie aktywności samorządowej przejawiającej się w uszczuplaniu
liderów lokalnych życia społecznego, energii działań samorządowych i coraz
mniejszym zaangażowaniu obywateli w działalność samorządową.
Scenariusz szans
Pierwotnym czynnikiem passy aktywności społeczno-gospodarczej gminy
będzie pozytywne spełnienie ważniejszych uwarunkowań zewnętrznych. Ich
pierwszoplanowym efektem powinno być ożywienie w sferze rynkowej i rozwój
przedsiębiorczości jako bazy ekonomicznej gminy.
Wzrost koniunktury na turystykę , produkcję i usługi oraz rozwój
przedsiębiorczości i ekologicznych gospodarstw rolnych spowoduje wzrost
aktywności mieszkańców (w przedsiębiorczości i w pracy najemnej). Efektem tej
tendencji będzie wzrost zamożności mieszkańców a zatem wzrost skłonności do
inwestowania w rozwój gospodarstw domowych, gospodarstw rolnych i w rynkową
działalność pozarolniczą (przemysł nieuciążliwy, handel, usługi). Wzrosną dochody w
budżecie gminy Zawoja, co pozwoli na dalsze inwestowanie w urządzenia komunalne
infrastruktury technicznej i społecznej. Będzie przez to wzrastała atrakcyjność gminy dla
mieszkańców i przedsiębiorczości. Aktywność inwestycyjna może dalej wzrastać. W tych
warunkach będzie też dalej wzrastał popyt konsumpcyjny z coraz większym
urozmaiceniem modelu konsumpcji.
- 109 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
W warunkach wielostronnego wzrostu koniunktury na towary i usługi, na
zatrudnienie i usługi budowlane oraz obsługę infrastrukturalną będzie wzrastał popyt
na tereny budowlane. Nasili się problem utrzymania ładu przestrzennego. Jego reguły
wyrażone w koncepcji zagospodarowania przestrzennego będą wymagały szczególnie
aktywnego nadzoru poprzez przyszłe operacyjne planowanie przestrzenne i realizację
potrzebnych sieciowych urządzeń infrastruktury technicznej.
Ożywienie gospodarcze w kraju może wywołać wzrost popytu na usługi
turystyczno-rekreacyjne. Walory przyrodnicze i kulturowe w gminie tworzą warunki
rozwoju wielkiego ruchu turystycznego . Są to walory dla lokalnych , krajowych i
międzynarodowych potrzeb rekreacyjnych. Wymagają jednak zainwestowania.
Rozwój
usług turystyczno-rekreacyjnych
będzie
więc
składnikiem
bardziej
rozwiniętej struktury gospodarczej.
Dobra sytuacja w kraju a w szczególności potencjał ekonomiczny obywateli
stworzyć może szansę dynamicznego rozwoju funkcji turystycznej Gminy Zawoi.
Wyjątkowe - unikatowe walory turystyczne wymagają zainwestowania odpowiedniego
kapitału, a istniejąca już baza może stanowić fundament rozwoju.
- 110 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Rozdział VIII
Główne i szczegółowe cele rozwoju Gminy
8.1 Bezpieczeństwo
Cel strategiczny:
„Poprawa stanu bezpieczeństwa w Gminie”
Kierunki działań – cele operacyjne
I Stworzenie jednolitego systemu bezpieczeństwa w Gminie.
1. Aktywna współpraca pomiędzy Urzędem Gminy i podległymi mu podmiotami a
służbami ratowniczymi (PSP, Policja, OSP, służby medyczne).
2. Stworzenie w wyniku współpracy w/w służb i instytucji listy największych
zagrożeń i sposobów zapobiegania im.
3. Podjęcie działań mających na celu rozbudowę bazy materialnej i doposażenia
jednostek służb ratowniczych i bezpieczeństwa.
II Zapewnienie mieszkańcom gminy wysokiego poziomu poczucia
bezpieczeństwa.
1. Współpraca wszystkich instytucji przy uaktualnianiu Przestrzennego Planu
Zagospodarowania (opracowanie scenariuszy przez służby ratownicze i porządkowe
dla potencjalnych zdarzeń na terenie gminy).
2. Wypracowanie metod skutecznego egzekwowania przepisów przeciwpożarowych
na terenie gminy.
3. Utworzenie skutecznego systemu rozpoznawania i ostrzegania mieszkańców gminy
o zaistniałych lub mogących zaistnieć zagrożeniach.
4. Opracowanie Planu Obrony Cywilnej i Planu Reagowania Kryzysowego dla gminy.
- 111 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
III Stworzenie programu działań profilaktycznych, ze szczególnym
uwzględnieniem dzieci i młodzieży.
1. Opracowanie oraz wdrożenie do realizacji kompleksowego planu oddziaływań
wychowawczych i profilaktycznych, podejmowanych w celu ograniczenia zjawisk
patologicznych wśród dzieci i młodzieży.
2. Zapewnienie aktywnego uczestnictwa zarówno w powstawaniu, jak i realizacji w/w
planu następujących służb i instytucji: szkól wszystkich szczebli, placówek
oświatowych,
właściwych
psychologiczno-pedagogicznej,
jednostek
Ośrodka
organizacyjnych
Pomocy
policji,
Społecznej
,
poradni
Komisji
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, placówek służby zdrowia,
3. Zapewnienie społecznego poparcia i udziału rodziców w realizacji w/w planu.
4. Stworzenie jednolitych standardów bezpieczeństwa dla szkół wszystkich szczebli
poprzez wprowadzenie jednakowych form współdziałania wszelkiego rodzaju
instytucji i rodziców.
5. Stworzenie i realizacja programu dotyczącego prewencji kryminalnej – ze
szczególnym uwzględnieniem bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w postaci serii
spotkań i prelekcji w szkołach z udziałem uczniów, rodziców i nauczycieli.
8.2 Infrastruktura techniczna
Cele strategiczne:
1. ”Wprowadzanie nowoczesnych technologii i rozwiązań w
dziedzinie infrastruktury”.
2. ”Modernizacja
infrastruktury
gminnej
pod
względem
funkcjonalnym i estetycznym”.
3. ”Zapewnienie ładu przestrzennego i rozwoju zrównoważonego
ekologicznie”
- 112 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Kierunki działań – cele operacyjne
I Infrastruktura drogowa
1. Poprawa nawierzchni dróg w gminie.

Uporządkowanie stanu dróg w gminie.

Utwardzenie
dróg
lokalnych
(szczególnie
prowadzących
do
przysiółków).
2. Modernizacja infrastruktury drogowej.

Ewidencja dróg i oznakowania drogowego.
3. Niezbędne dla rozwoju gminy inwestycje infrastrukturalne.

Parkingi ( szczególnie w centrum Zawoi i Skawicy oraz w bezpośrednim
sąsiedztwie bazy turystycznej )

Modernizacja i montaż oświetlenia ulicznego

Budowa bezpiecznych przejść dla pieszych

Uporządkowanie i uzbrojenie terenów niezagospodarowanych oraz ich
przygotowanie pod zabudowę przemysłową i mieszkaniową.

Inwestycje mające na celu likwidowanie barier architektonicznych i
ułatwiające niepełnosprawnym funkcjonowanie w społeczeństwie.

Budowa i modernizacja ciągów pieszych, chodników.

Tworzenie ścieżek rowerowych.
II Infrastruktura cieplna
1. Modernizacja infrastruktury cieplnej w celu zmniejszenia strat ciepła.
2. Termomodernizacja budynków.
3. Dostosowania mocy źródeł do realnych potrzeb.
4. Promocja ekologicznych źródeł wytwarzania energii cieplnej
5. Promocja gospodarstw wykorzystujących ekologiczne metody użytkowania
budynków (np. przejście na ogrzewanie gazowe – minimalizuje zużycie drzewa
opałowego pozyskiwanego w babiogórskich lasach);
- 113 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
6. Modernizacja uciążliwych dla środowiska źródeł ogrzewania
7. Eliminowanie węgla jako paliwa w kotłowniach lokalnych i gospodarstwach
domowych,
rozpowszechnienie
stosowania
drewna,
trocin,
wierzby
energetycznej czy gazu.
8. Promowanie nowych nośników energii ekologicznej pochodzących ze źródeł
odnawialnych – energia słoneczna, wiatrowa, geotermalna, energia wodna
9. Poprawa parametrów energetycznych budynków (wymiana okien i ocieplenie
budynków)..
10. Stosowanie indywidualnych liczników ciepła (budynki komunalne)
11. Opracowanie programu rozwoju energetyki opartej o surowce odnawialne
12. Stosowanie bodźców ekonomicznych dla przedsięwzięć proekologicznych (ulgi
podatkowe, możliwości współfinansowania)
13. Stopniowe zwiększanie udziału energii otrzymanej z surowców odnawialnych
w całkowitym zużyciu energii
III Infrastruktura wodna
1. Zapewnienie dostaw wody i odbioru ścieków dla mieszkańców gminy.
2. Uporządkowanie stanu prawnego: sieci kanalizacji sanitarnej oraz deszczowej, a
także wodociągowej.
3. Rozbudowa i modernizacja sieci wodociągowej
4. Budowa i rozbudowa kanalizacji w trosce o zachowanie czystości rzeki.
5. Optymalizacja wykorzystania i modernizacja istniejących oczyszczalni ścieków
6. Zintensyfikowanie rozbudowy sieci kanalizacji sanitarnej oraz sukcesywna
modernizacja istniejącej sieci (rozdział kanalizacji sanitarnej i deszczowej);
7. Budowa oczyszczalni przyzagrodowych na terenach, gdzie budowa sieci
kanalizacyjnej jest nieopłacalna z przyczyn ekonomicznych lub technicznych
(ukształtowanie terenu) oraz wsparcie finansowe dla mieszańców.
8. Zintensyfikowanie rozbudowy, renowacji i modernizacji sieci wodociągowej
9. Minimalizacja strat wody na przesyle wody wodociągowej
10. Przeprowadzanie akcji edukacyjno – informacyjnej propagującej optymalizację
zużycia wody przez indywidualnych użytkowników (np. gromadzenie wody
deszczowej i wykorzystywanie jej na cele agrarne – do podlewania zieleni
- 114 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
11. Opracowanie bilansów wodno – gospodarczych wraz z uwzględnieniem
zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych i powierzchniowych
12. Poprawa jakości wody pitnej dzięki modernizacji istniejących stacji uzdatniania
wody oraz budowę nowych stacji;
13. Zabezpieczenie
i
likwidacja
nieeksploatowanych
studni,
stanowiących
potencjalne źródło zanieczyszczenia zbiorników wód podziemnych a także
likwidacja ujęć wód małych, płytkich oraz niekorzystnie położonych (np. blisko
miejsc hodowli zwierząt);
14. Wyznaczenie lub wytypowanie studni awaryjnych (ujęć rezerwowych);
15. Inwentaryzacja dzikich wylewisk ścieków;
16. Pełne zewidencjonowanie zbiorników bezodpływowych i stworzenie systemu
ich kontroli technicznej oraz częstości opróżniania;
IV Pozostała infrastruktura gminna
1. Pozyskiwanie terenów pod budownictwo mieszkaniowe jednorodzinne.
2. Rozbudowa sieci kanalizacyjnej.
3. Wykorzystanie drogi tranzytowej i bliskiej odległości sieci PKP.
4. Wykorzystanie obszarów wokół Babiej Góry na rozwój infrastruktury hotelowogastronomicznej .
5. Wykorzystanie i zagospodarowanie terenów zielonych w gminie.
6. Rozbudowa sieci telefonicznej i informatycznej gminy.
7. Remonty i modernizacje budynków
8. Wyznaczenie i uzbrojenie terenów pod budownictwo
9. Budowa mieszkań pod wynajem.
10. Telefonizacja (przewodowa i bezprzewodowa) gminy oraz zapewnienie usług
szybkiego przesyłu informacji (usługi faksowe, internetowe)
11. Komputeryzacja instytucji, przedsiębiorstw, firm usługowych, placówek
kultury, oświaty,
12. Integrowanie
planów
zagospodarowania
przestrzennego
z problemami
zagrożenia hałasem
13. Inwentaryzacja i kontrola źródeł emisji promieniowania elektromagnetycznego;
- 115 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
14. Preferowania
niskokonfliktowych
lokalizacji
źródeł
promieniowania
elektromagnetycznego.
15. Przeciwdziałanie rozwojowi budownictwa mieszkalnego i rekreacyjnego na
terenach chronionych.
16. Wprowadzenie odpowiednich procedur lokalizacyjnych chroniących tereny
cenne przyrodniczo przed przeinwestowaniem
17. Uwzględnienie w planach zagospodarowania przestrzennego selektywnego
dostępu do terenów wyjątkowo cennych przyrodniczo
18. Racjonalne zgodne z zasadami ochrony przyrody użytkowanie zasobów leśnych
19. Prowadzenie prac pielęgnacyjnych parków i pomników przyrody
20. Bieżąca ochrona obszarów i obiektów prawnie chronionych
21. Przeprowadzenie inwentaryzacji obszarów chronionych ze szczególnym
uwzględnieniem użytków ekologicznych
8.3 Kultura
Cel strategiczny:
”Kultura jako środek rozwoju społeczności lokalnej i kształtowania
tożsamości lokalnej oraz regionalnej.”
Kierunki działań:
I Wspieranie inicjatyw kształtujących tożsamość lokalną i regionalną.
1. Wspieranie amatorskiego ruchu artystycznego.
2. Systematyczne wspieranie działalności istniejących placówek.
II Zapewnienie materialnych podstaw do prowadzenia działalności
społeczno- kulturalnych.
- 116 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
1. Stałe zabezpieczenie środków finansowych dla instytucji upowszechniania
kultury w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami prawa w wielkościach
powodujących permanentny wzrost i rozwój.
2. Pozyskiwanie funduszy na konserwację, remonty oraz rozbudowę bazy
materialnej istniejących placówek zajmujących się działalnością kulturalną.
3. Rewitalizacja istniejących i budowa nowych obiektów umożliwiających
prowadzenie działalności społeczno- kulturalnych.
III Tworzenie nowych placówek kulturalnych.
1. Organizacja miejsc dla rozwoju ruchu artystycznego w szerokim tego słowa
znaczeniu.
2. Powstanie kina, amfiteatru i świetlic środowiskowych oraz gminnych klubów
młodzieżowych.
3. Powstanie lokalnego radia i telewizji kablowej.
IV Promowanie lokalnego dorobku kultury.
1. Zapewnienie środków pozwalających na prezentację dorobku na terenie kraju i
za granicą.
2. Włączenie dorobku kultury do promowanego wizerunku gminy.
8.4 Oświata i Edukacja
Cel strategiczny:
”Budowanie perspektyw dla dzieci, młodzieży i mieszkańców Gminy”
Kierunki działań:
I Modernizacja i rozbudowa bazy lokalowej szkół i placówek
oświatowych.
- 117 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
1. Budowa i modernizacja kompleksów sportowo- rekreacyjnych przy szkołach
2. Budowa i modernizacja ogródków przedszkolnych.
3. Modernizacja zaplecza dydaktycznego i sportowego.
4. Likwidacja barier architektonicznych w szkołach i placówkach oświatowych.
II Systematyczne doposażenie i modernizacja szkól i placówek oświatowych w sprzęt
i pomoce dydaktyczne.
1. Wyposażenie szkół i placówek oświatowych w nowoczesne pomoce
dydaktyczne.
2. Wyposażenie szkół i placówek oświatowych w sprzęt biurowo- administracyjny.
3. Zakup i systematyczna aktualizacja oprogramowania komputerowego.
4. Modernizacja sprzętu komputerowego.
III Organizacja zajęć pozaszkolnych i pozalekcyjnych.
1. Zakładanie i wspieranie klubów sportowych przy szkołach.
2. Finansowanie organizacji zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych w formie
przyznawanych grantów.
3. Współpraca z instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz szeroko
rozumianej edukacji.
IV Dostosowanie systemu kształcenia do potrzeb rynku pracy.
1. Współpraca z organem prowadzącym placówki oświatowe w zakresie
szkolnictwa ponad gimnazjalnego i kształcenia dorosłych.
2. Współfinansowanie programów i szkoleń dla dorosłych.
3. Analiza lokalnego rynku pracy.
4. Tworzenie i wspieranie ośrodków kariery zawodowej.
V Poznanie i wdrażanie nowych metod i systemów kształcenia i opieki
1. Organizacja i finansowanie świetlic socjoterapeutycznych.
- 118 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
2. Zapewnienie stałej pomocy psychologicznej, logopedycznej i pedagogicznej w
szkołach i placówkach oświatowych.
3. Tworzenie warunków organizacyjnych i finansowych do wdrażania programów
edukacyjnych.
4. Stworzenie poradni dla osób długotrwale bezrobotnych ze skłonnością do
depresji;
VI Kultywowanie i przekazywanie tradycji i wartości młodym.
1. Zwiększenie ilości zajęć z zakresu kultury i sztuki regionu w przedmiotach takich
jak: plastyka, zajęcia techniczne, muzyka, język polski;
2. Zwiększenie ilości zajęć z zakresu ochrony środowiska i zrównoważonego
rozwoju, geografii regionu, w przedmiotach takich, jak: biologia, geografia,
historia (ścisła współpraca z BPN);
3. Zajęcia pozaszkolne dla dzieci i młodzieży współorganizowane przez BPN i
skanseny;
4. Konkursy wiedzy regionalnej;
5. Konkursy plastyczne i literackie dla dzieci i młodzieży „Moja gmina za 10 lat”;
6. Kursy (warsztaty) gwary ludowej;
7. Warsztaty rękodzieła ludowego;
8. Warsztaty kulinarne (kuchnia regionalna).
8.5 Turystyka i ochrona środowiska
Cel strategiczny:
”Budowa perspektyw dla rozwoju turystyki i poprawy środowiska
naturalnego Gminy Zawoja”
Kierunki działań:
I Dążenie do stworzenia jednolitej polityki ładu przestrzennego gminy.
- 119 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
1. Zmiana wyglądu gminy.
2. Stworzenie sieci parkingów.
3. Rozbudowa istniejących oraz tworzenie nowych ścieżek rowerowych.
4. Inwentaryzacja bazy turystycznej.
5. Stworzenie infrastruktury turystycznej.
II Zagospodarowanie terenów leśnych na cele turystyczne.
1. Nawiązanie współpracy z sąsiednimi samorządami.
2. Stworzenie koncepcji zagospodarowania terenów leśnych pozostających w
granicach gminy.
3. Zagospodarowanie terenów gminnych na tereny rekreacyjne, szkoleniowe,
budownictwo mieszkaniowe.
III Turystyka górska
1. Budowa i modernizacja tras narciarstwa biegowego.
2. Budowa i modernizacja tras zjazdowych.
IV Rekreacja
1. Promocja turystyki konnej i hippoterapi.
2. Stworzenie oferty polowań z aparatem.
3. Wprowadzenie turystyki kongresowej ( kongres , sympozjum , kurs + rekreacja i
turystyka).
4. Urządzenie kąpielisk na wyznaczonych terenach na rzece Skawicy oraz jej
dopływach.
5. Dążenie do rozwoju agroturystyki z możliwością organizacji tras konnych,
ścieżek rowerowych, tras narciarskich i tras narciarstwa biegowego w terenach
osadniczo-rolniczych na stokach pasma Jałowieckiego i Policy.
6. Dążenie do wytyczenia na terenie gminy trasy karpackiego szlaku konnego,
ścieżek rowerowych, tras narciarskich, tras narciarstwa biegowego.
- 120 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
V Infrastruktura turystyczna
1. Rozbudowa istniejących i wykształcenie nowych zespołów obiektów
turystycznych w rejonach Widły-Wilczna i Księża Polana-Mosorne, Małe
Widły,
2. Budowa kompleksu obiektów i urządzeń sportowo-rekreacyjnych w rejonie
Zawoja-Śmietany, Morgi, Księża Polana, Wilczna, Gołynia, Skawica (rejon
boiska sportowego),
3. Rozbudowa istniejących i budowa nowych zespołów wyciągów narciarskich w
rejonie Czatoży, Pod Ryzowanem, Świniarki, Mosornego, Zawoi-Centrum i
Skawicy-Oblice, Podpolice, Skawica -Sucha Góra
4. Budowa systemów wyciągów Kolisty Groń – Barankowa – Wełczoń, Policzne –
Mosorny Groń -Hala Śmietanowa – Pólko i Morgi –Zimna Dziura – Mosorny
Groń,
5. Budowa kolejki Wełcza – Jałowiec z możliwością korzystania z terenów
narciarskich w gminie Stryszawa oraz zjazdu na Opaczne oraz powrotu
wytyczoną nartostradą,
6. Budowa kolejki Sucha Góra – Pasmo Policy,
7. Umożliwienie rozwoju zabudowy pensjonatowej i letniskowej na wyznaczonych
terenach.
8. Ograniczenie lokalizacji obiektów działalności gospodarczej na terenach
wskazanych dla rozwoju zabudowy pensjonatowej.
9. Podejmowanie działalności inwestycyjnej z budżetu gminy, a także
współdziałanie z potencjalnymi inwestorami w celu budowy urządzeń i
obiektów sportowo-rekreacyjnych.
10. Utrzymanie i rozbudowa szlaków turystyki pieszej , rowerowej , konnej.
11. Rozwój narciarstwa na zasadach Ski-Tour.
12. Budowa torów saneczkowych ( naturalnych , sztucznych ,całorocznych )
13. Budowa skoczni narciarskich w Skawicy i Zawoi wraz z zapleczem
spełniających wymogi bezpieczeństwa FIS ( uwzględniając w planach pokrycie
igielitowe).
14. Zagospodarowanie Policy od strony Podpolic i Suchej Góry.
- 121 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
15. Wytyczenie i budowa kolejki linowej na Małą Babią.
16. Wykonanie analizy możliwości budowy ( a w razie jej pozytywnej oceny –
budowa ) basenu gorących źródeł na odwiercie wód geotermalnych
znajdującym się na terenie gminy.
17. Budowa mini-zoo – zwierzyńca na obrzeżach Babiogórskiego Parku
Narodowego z widokiem na Babią Górę.
18. Organizacja i budowa tras narciarstwa biegowego oraz biatlonowych.
19. Budowa toru gokartowego .
20. Wyznaczenie i budowa torów motocrossowych trialu i cyklotrialu.
VI Gmina Zawoja przyjazna dla środowiska.
1. Uporządkowanie gospodarki wodno - ściekowej.
2. Uporządkowanie gospodarki odpadami.
3. Stały monitoring stanu środowiska.
4. Podnoszenie świadomości ekologicznej mieszkańców.
5. Wspólne z Babiogórskim Parkiem Narodowym akcje pozyskiwania środków
dla gmin otaczających Babią Górę i przeznaczanie ich na unowocześnienie
technologii, sprzyjającej poprawie środowiska naturalnego – ( przejście na
ogrzewanie gazowe, alternatywne pozyskiwanie energii – słoneczna,
geotermalna, termomodernizacja – ocieplenia domu).
6. Zagospodarowanie zielenią terenów przydomowych na wsiach.
7. Zagospodarowanie terenów zielonych w gminie zwłaszcza w jej centralnych
punktach.
8. Rekultywacja dzikich wysypisk i eliminacja tego zjawiska w gminie rozwiązanie gospodarki odpadami w gminie.
9. Propagowanie innowacyjnych rozwiązań zapewniających poprawę stanu
środowiska oraz instrumentów kredytowych pozwalających na te inwestycje.
- 122 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
8.6 Sport
Cel strategiczny:
”Aktywizacja sportowa mieszkańców Gminy.”
Kierunki działań:
I Rozbudowa infrastruktury sportowej.
1. Budowa gminnej hali sportowej.
2. Modernizacja stadionów:

renowacja płyt;

renowacja bieżni;

budowa zaplecza socjalnego wraz z trybunami.
3. Budowa lodowiska.
4. Budowa basenu letniego (krytego i zadaszonego).
5. Budowa skoczni narciarskich.
II Rozbudowa infrastruktury sportowej w szkołach.
1. Budowa i modernizacja boisk.
III Rozwój sportu młodzieżowego.
1. Prowadzenie polityki kadrowej w kierunku uzupełniania potrzeb klubów.
2. Zatrudnianie nauczycieli o określonych specjalizacjach.
3. Przeznaczanie środków na rozwój i wspieranie sportu młodzieżowego.
4. Utworzenie klas sportowych.
5. Organizacja zajęć sportowych i pozalekcyjnych.
6. Prowadzenie współzawodnictwa miedzy szkołami oraz zawodów o charakterze
ogólnopolskim.
- 123 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
7. Modernizacja sal gimnastycznych.
IV Aktywizacja sportowa dorosłych.
1. Organizowanie imprez o charakterze rodzinnym.
8.7 System ochrony zdrowia
Cele strategiczne:
1. ”Zapewnienie dostępu do opieki zdrowotnej wszystkich szczebli dla
mieszkańców Gminy”
2. ”Wspieranie szeroko pojętej profilaktyki zdrowotnej”
Kierunki działań:
I Wspieranie działalności istniejących na terenie Gminy placówek
służby zdrowia.
1. Rozwój podmiotów Podstawowej Opieki Zdrowotnej i specjalistycznej opieki
ambulatoryjnej.
2. Zabezpieczenie opieki społecznej i medycznej dla osób starszych i
niepełnosprawnych.
II Wspieranie przez gminę profilaktyki i promocji zdrowia.
1. Realizacja Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych i Uzależnień.
2. Realizowanie programów edukacyjnych w zakresie ochrony zdrowia w
placówkach oświatowych.
- 124 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
3. Stworzenie przez gminę warunków do rekreacji i wypoczynku dla jej
mieszkańców.
4. Dbałość władz gminy o zdrowe i bezpieczne środowisko (czystość powietrza,
wody, brak nadmiernego hałasu).
5. Powołanie zakładu rehabilitacyjno leczniczego na terenie gminy.
6. Promocja pensjonatów dla osób starszych (w tym dla turystów zagranicznych).
8.8 Gospodarka
Cele strategiczne :
1. ”Gmina przyjazna dla małej i średniej przedsiębiorczości”
2. ”Zapewnienie efektywnego rozwoju gospodarczego”
Kierunki działań:
1. Opracowanie i wdrożenie kompleksowej polityki wspierania przedsiębiorczości.
2. Powołanie stałego forum współpracy samorządu z przedsiębiorcami.
3. Działania na rzecz dostosowywania obecnych i przyszłych pracowników do
wymogów lokalnych pracodawców.
4. Wspieranie działalności funduszy poręczeniowych i kredytowych.
5. Działalność promocyjna jako środek przyciągania kapitału.
6. Stworzenie systemu pozyskiwania środków zewnętrznych.
7. Wspieranie rozwoju usług i atrakcji turystycznych.
8. Stworzenie i systematyczne uaktualnianie bazy danych na temat oferowanych na
terenie gminy terenów inwestycyjnych (gminnych i prywatnych).
9. Opracowanie systemu ulg podatkowych dla podmiotów tworzących nowe
miejsca pracy.
10. Wspieranie
inwestycyjnej
atrakcyjności
gminy
poprzez
tworzenie
modernizację infrastruktury technicznej.
11. Zorganizowanie skupów produktów lokalnych.
- 125 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
i
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
12. Stworzenie izb gospodarczych skupiających rolników ekologicznych i twórców
ludowych.
13. Powołanie organizacji na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw.
14. Powołanie punktu doradztwa wyspecjalizowanego w pozyskiwaniu funduszy na
cele rozwoju przedsiębiorczości w tym agroturystyki i rolnictwa
15. Stworzenie programu lokalnego rozwoju gospodarczego gminy.
16. Rozwój turystyczno-rekreacyjny gminy oraz sfery usługowej: gastronomia i
baza hotelowa
17. Wzmocnienie rolniczej funkcji gminy i wykorzystanie wielofunkcyjnej roli
obszarów wiejskich.
18. Podnoszenie poziomu zasobności i bezpieczeństwa mieszkańców poprzez
tworzenie nowych miejsc pracy w turystyce , przemyśle drzewnym ,
przetwórstwie rolno-spożywczym , usługach i obsłudze ruchu turystycznego.
19. Edukacja społeczna , ekonomiczna , ekologiczna mieszkańców gminy podstawą
ich aktywizacji gospodarczej i społecznej.
20. Rozwój turystyki i rekreacji na bazie potencjału jaki stwarza położenie
geograficzne gminy.
21. Aktywna promocja walorów turystycznych gminy, w tym w ramach działania
Stowarzyszenia Gmin Babiogórskich.
22. Przygotowywanie ofert terenowych do budowy obiektów turystycznych i
sportowych.
23. Podnoszenie jakości świadczonych usług turystycznych.
24. Rozpoznanie występowania i możliwości wykorzystania wód geotermalnych do
rozbudowy urządzeń turystycznych.
25. Współudział
w
organizacji
imprez
turystycznych,
folklorystycznych
sportowych.
- 126 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
i
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Preferowane cele kierunkowe :
Cel kierunkowy 1
„Stworzenie programu lokalnego rozwoju gospodarczego Gminy”
Zadania szczegółowe:
1. Wyznaczenie
lub
skorygowanie
terenów
w
planie
zagospodarowania
przestrzennego dla tworzenia stref przemysłowych i rozwoju usług.
2. Wykup terenów pod inwestycje
3. Uzbrojenie terenu
4. Stworzenie parku przemysłowego na terenach gminnych
5. Zagospodarowanie terenów gminnych : pomoc w zbyciu , stworzenie katalogów
ofertowych
6. Przygotowanie programów wspierających pozyskiwanie inwestorów
7. Pozyskanie inwestorów strategicznych na teren gminy
8. Przygotowanie programu współpracy pomiędzy przedsiębiorcami a szkołami
średnimi w zakresie szkolenia
Cel kierunkowy 2
„Rozwój turystyczno-rekreacyjny gminy oraz sfery usługowej:
gastronomia i baza hotelowa”
Zadania szczegółowe:
1. Wyznaczenie terenów pod inwestycje i usługi turystyczne
2. Wyszukiwanie i szkolenie gospodarstw agroturystycznych
3. Certyfikacja obiektów turystycznych
4. Stworzenie regionalnego systemu oceny i certyfikacji placówek usługowych i
turystycznych
- 127 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
5. Informacja turystyczna w gminie o jej walorach
6. Stworzenie jednolitego systemu informacji o gminie i obiektach turystycznych
7. Pensjonat dla zagranicznych osób trzeciego wieku.
Cel kierunkowy 3
”Wzmocnienie rolniczej funkcji gminy i wykorzystanie wielofunkcyjnej roli
obszarów wiejskich”
Małopolska charakteryzuje się najmniej korzystnymi w skali kraju przesłankami
dla intensyfikacji produkcji rolnej. Przesądzają o tym poza uwarunkowaniami
przyrodniczymi, przede wszystkim największa w Polsce liczba osób zatrudnionych w
rolnictwie oraz największe w skali kraju rozdrobnienie gospodarstw. Ludność wiejska
związana obecnie z około 70% gospodarstw rolnych, zostanie z czasem - z uwagi na
uwarunkowania ekonomiczne – zmuszona do odejścia z sektora rolnego.
Generalnym kierunkiem w planowaniu strategicznym poszczególnych gmin powinno
więc być tworzenie warunków dla wzrostu pozarolniczego zatrudnienia mieszkańców
obszarów wiejskich.
W perspektywie najbliższych lat rolnictwo pozostanie nadal dziedziną życia
gospodarczego, stwarzając dla znacznej części mieszkańców główne lub dominujące
źródło dochodów. Dlatego też istotne jest
podtrzymanie na terenie gminy
podstawowych funkcji produkcyjnych, także na terenach rolniczo słabych, z uwagi na
to, iż pochodzące z nich produkty oraz dochody zabezpieczają podstawowe potrzeby
bytowe mieszkańców.
Przyspieszona rezygnacja z produkcji rolnej, nieprzemyślana wysprzedaż ziemi
jest zjawiskiem niebezpiecznym dla ludności rolniczej bez kwalifikacji pozarolniczych.
Gospodarstwa domowe opierające swoje główne źródło dochodu o pracę
pozarolniczą, , powinny skłaniać się do pozbywania (sprzedaż, dzierżawa) tej części
ziemi rolniczej, której nie mogą lub nie chcą
uprawiać. Ziemia ta mogła by być
- 128 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
koncentrowana
w
gospodarstwach rolnych, których właściciele zwiążą swoją
przyszłość z rolnictwem i zamierzają inwestować w produkcję rolną.
Zadania szczegółowe:
1. popularyzacja produkcji o podwyższonych walorach jakościowych, powstanie
gospodarstw
produkujących
zdrową
żywność,
tworzenie
systemu
zapewniającego stałą, wysoką jakość „zdrowej żywności,
2. rozwój ekologicznego rolnictwa, organizowanie szkoleń oraz wsparcie procesu
certyfikowania zdrowej żywności,
3. opracowanie systemu skutecznej sprzedaży produktów rolnych, w tym na rzecz
zaopatrzenia turystów,
4. wspieranie tworzenia grup producenckich oraz w zakresie zaopatrzenia w
surowce, użytkowania maszyn, standaryzacji i zbytu produkcji.
5. wspieranie, popularyzacja i uświadamianie mieszkańcom gminy różnorodnych
form aktywności pozarolniczej,
6. opracowanie założeń do programu restrukturyzacji branży rolniczej w gminie,
restrukturyzacja w kierunku produkcji i usług na rzecz turystyki, opracowanie
planu opłacalnego rolnictwa,
7. rozwój agroturystyki – gospodarstw agroturystycznych, udzielanie preferencji w
podatkach
lokalnych
dla
gospodarstw
rozpoczynających
działalność
agroturystyczną,
8. szkolenia rolników w zakresie dostosowania prowadzonej działalności do
wymagań UE,
9. zwiększenie wielkości gospodarstw rolnych oraz scalanie gruntów rolnych,
10. specjalizowanie się w hodowli i chowie bydła i owiec,
11. tworzenie
gospodarstw
specjalistycznych
dostosowanych
do
lokalnych
uwarunkowań produkcyjnych,
12. udzielanie preferencji w podatkach lokalnych dla rolników rozpoczynających
pozarolniczą działalność gospodarczą,
13. zagospodarowanie nieużytków rolnych,
14. wykorzystanie eksportowych możliwości gminy ( bliskość granicy )
- 129 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
8.9 Promocja regionu
Cele strategiczne :
1 . ”Gmina Zawoja rozpoznawalną i uznaną marką”
2. ”Promocja gospodarcza, turystyczna, historyczna
i kulturowa gminy”
Kierunki działań:
1. Wdrożenie marki Gminy Zawoja – produkcja markowych produktów: np. miód,
zioła, mleko, sery, konfitury, warzywa, owoce, oscypek – sprzedawane także na
lokalnym rynku.
2. Organizacja targów regionalnych produktów
3. Utworzenie sklepu z ekskluzywnymi dobrej jakości wyrobami regionalnymi
(np. rzeźby, hafty, witraże) oraz kulinarnymi (pstrąg, oscypek, jagnięcina,
prosię).
4. Promocja regionu jako „przyjaznego osobom niepełnosprawnym” – podjazdy,
likwidacja krawężników, windy w domach turystycznych, dostępność imprez i
części szlaków)
5. Promocja regionu jako „przyjaznego dla rodziców z małymi dziećmi” – budowa
deptaków, placów zabaw;
6. Inicjatywy transgraniczne ( ponad regionalne i międzynarodowe ) w tym :
a. Budowa
transgranicznych
szlaków
turystycznych,
pieszych,
rowerowych, samochodowych
b. Zacieśnianie współpracy z gminami partnerskimi w Europie
7. Wykorzystanie gminy jako atrakcji turystycznej
8. Babiogórska Jesień tradycją muzyczną Gminy Zawoi.
9. Opracowanie programu informacji i promocji gminy
10. Opracowanie programu dla rozwoju turystyki w oparciu o położenie
geograficzne gminy.
11. Organizacja masowych imprez sportowo-rekreacyjnych
- 130 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
12. Aktywizacja mieszkańców wokół promocji tradycji i kultury regionalnej:
zespoły artystyczne, kultywowanie tradycji
13. Muzeum regionalne i informacja o atrakcjach gminy
14. Lokale gastronomiczne z kuchnią regionalną
15. Opracowanie programu promocji gminy w województwie, w kraju i zagranicą
16. Poszukiwanie sojuszników gminy w mediach regionalnych i centralnych dla
celów promocyjnych
17. Propagowanie
gminnych
ciekawostek
etnograficznych, kulturowych
przyrodniczych,
historycznych,
w programach szkolnych, w mediach, w
wydawnictwach stałych
18. Promocja możliwości gospodarczych gminy i terenów inwestycyjnych
19. Wykorzystanie internetu jako narzędzia przyszłości w zakresie informacji i
promocji gminnej .
8.10 Przyroda
Cel strategiczny:
”Zachowanie walorów i zasobów przyrodniczych z uwzględnieniem
georóżnorodności i bioróżnorodności”
Kierunki działań:
I Ochrona i rozwój systemu obszarów chronionych
1. Bieżąca ochrona obszarów i obiektów prawnie chronionych
2. Prowadzenie prac pielęgnacyjnych parków i pomników przyrody;
3. Bieżąca współpraca z Babiogórskim Parkiem Narodowym
- 131 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
II Ochrona roślin i zwierząt
1. Racjonalizacja
gospodarowania
zwierzętami
łownymi
i zwalczanie
kłusownictwa;
2. Zapobieganie niebezpieczeństwu ciągów komunikacyjnych dla zwierzyny leśnej
poprzez
zakładanie
siatek
ochronnych
w miejscach
szczególnie
niebezpiecznych;
3. Zapobieganie przekształceniu istniejących siedlisk roślin chronionych poprzez
zapobieganie zmianom stosunków wodnych i użytkowania przestrzeni.
III Ochrona lasów
1. Ochrona i powiększanie zasobów leśnych oraz inwentaryzacja lasów nie
państwowych;
2. Działania prowadzące do zróżnicowania struktury gatunkowej lasów i poprawy
struktury wiekowej drzewostanów;
3. Dostosowanie lasów do pełnienia zróżnicowanych funkcji przyrodniczych
i społecznych przez opracowanie programu udostępniania i zagospodarowania
lasów do celów rozwoju turystyki i wypoczynku, regeneracji zdrowia , edukacji
ekologicznej i funkcji ochronnych;
4. Zalesienia gruntów wyłączonych z użytkowania rolniczego, a przeznaczonych
na cele leśne, z uwzględnieniem potrzeb ochrony różnorodności biologicznej
oraz zachowaniem korytarzy ekologicznych oraz innych funkcji w zakresie
oddziaływania na wody powierzchniowe, gruntowe, podziemne, gleby
i powietrze.
IV Integracja aspektów ekologicznych z planowaniem przestrzennym.
1. Uwzględnienie w planach zagospodarowania przestrzennego selektywnego
dostępu do terenów wyjątkowo cennych przyrodniczo;
2. Wprowadzenie odpowiednich procedur lokalizacyjnych chroniących tereny
cenne przyrodniczo przed przeinwestowaniem;
- 132 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
3. Przeciwdziałanie rozwojowi budownictwa mieszkalnego i rekreacyjnego na
terenach chronionych.
4. Wyznaczanie
granic
rolno-leśnych
w planach
zagospodarowania
przestrzennego;
- 133 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Rozdział IX
Najważniejsze programy i zadania operacyjne
Zadania operacyjne stanowią finalną część strategii. Określają konkretne
przedsięwzięcia inwestycyjne i organizacyjne, prowadzące do osiągania przyjętych
celów strategicznych, w tym operacyjnych. Zbiór zadań jest zwykle porządkowany w
grupy odpowiadające treścią poszczególnym dziedzinom strategicznym, dla których
wcześniej opracowano cele operacyjne. Poszczególne zadania nie muszą odpowiadać
jednemu
tylko
celowi
operacyjnemu.
Spodziewane
ich
rezultaty
(korzyści
bezpośrednie) mogą odpowiadać wielu celom operacyjnym i to nie tylko w jednej
dziedzinie. Im więcej celów spełniają, tym strategia w części operacyjnej jest bardziej
efektywna i wewnętrznie spójna.
Tworzenie zadań i włączanie ich do strategii jest procesem długofalowym,
podobnie jak wdrażanie strategii. W danym czasie strategia może być tylko częściowo
wypełniona zadaniami. Dotyczy to także okresu przygotowania strategii, kiedy
zaproponowany zbiór zadań jest także otwarty. Zgodnie z zasadą programowania,
zapisaną w Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego na lata 2001 – 2006 określony
podmiot polityki przygotowuje „rurociąg” programów, co tym bardziej oznacza, że
przygotowuje rurociąg zadań. Przepływ zadań przez ów „rurociąg” polega na
wykreślaniu ze strategii jednych ze względu na ich wdrożenie bądź dezaktualizację oraz
wprowadzanie innych. Proces koniecznej wymiany zadań w strategii jest podstawą
zachowania ciągłości planowania operacyjnego a w konsekwencji i strategicznego.
Zbiór zadań operacyjnych jest porządkowany ze względu na przyjęte kryterium.
Zwykle jest nim temat określonej dziedziny strategicznej, np. infrastruktura
ekonomiczna, rolnictwo, turystyka, inne. Tak uporządkowane zbiory zwyczajowo
nazywa się „programami zadań” lub „programami rozwoju...” określonej dziedziny. Z
kolei opisy zadań mogą być nazywane projektami, jeżeli są wystarczająco opracowane z
punktu widzenia wymagań wdrożeniowych i finansowych. W fazie przygotowania
strategii można jedynie opracować wstępne skrócone opisy zadań nie spełniające
jeszcze wymagań wdrożenia. Są podstawą do opracowania projektów.
W tym dokumencie strategii zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja
wskazano jedynie wstępne otwarte zbiory tytułów zadań.
- 134 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
9.1 System ekologiczny
1. ”Ochrona naturalnego dziedzictwa przyrodniczo-ekologicznego
Babiej Góry wspólnie z Babiogórskim Parkiem Narodowym”
Program należy przeprowadzić wspólnie z dyrekcją Babiogórskiego Parku
Narodowego.
Celem ochrony będzie :
1. Zapewnienie naturalnego przebiegu procesów przyrodniczych tworzących
piętrowość rzeźby, zróżnicowanie genetyczne form terenu (formy osuwiskowe,
peryglacjalne, niwalne i glacjalne) oraz unikalne w Beskidach typy gleb;
2. Ochrona przed erozją gleby pozbawionej roślinności w wyniku ruchu
turystycznego i skutków dawnej zrywki drewna;
3. Ochrona przed zanieczyszczeniami gleby, wody i powietrza;
4. Ochrona naturalności wód powierzchniowych (potoków, jeziorek osuwiskowych
i obszarów podmokłych) oraz wód podziemnych;
5. Ochrona naturalności źródlisk i wszystkich pojedynczych wydajnych źródeł
mineralnych na podnóżach Babiej Góry;
Celem ochrony ekosystemów leśnych będzie:
1. Zapewnienie naturalnego przebiegu procesów przyrodniczych w ekosystemach,
2. Wspomaganie naturalnej regeneracji ekosystemów z uwzględnieniem potrzeb
ochrony siedlisk przyrodniczych: gatunków roślin, grzybów i zwierząt,
Celem ochrony lądowych ekosystemów nieleśnych będzie:
1. Zapewnienie naturalnego przebiegu procesów przyrodniczych piętra alpejskiego
i subalpejskiego,
- 135 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
2. Odtworzenie i utrzymanie półnaturalnych reglowych łąk i pastwisk
Celem ochrony ekosystemów wodnych będzie utrzymanie i poprawa bilansu wodnego
oraz czystości wód z uwzględnieniem:
1. Zachowania i utrzymania siedlisk występowania organizmów wodnych,
2. Ochrony charakterystycznych zespołów i zgrupowań organizmów wodnych oraz
siedlisk wilgotnych i bagiennych;
3. Ochrony przed zanieczyszczeniami pochodzenia antropogenicznego.
Celem ochrony gatunków roślin, grzybów i ich siedlisk będzie:
1. Zapewnienie ciągłości występowania rodzimych gatunków,
2. Zapewnienie warunków do wzrostu liczebności populacji gatunków rzadkich i
zagrożonych wyginięciem ,
3. Przeciwdziałanie ekspansji gatunków obcych;
4. Zachowanie, ewentualnie przywracanie różnorodności gatunkowej roślin.
Celem ochrony gatunków zwierząt i ich siedlisk będzie:
1. Zapewnienie ciągłości występowania rodzimych gatunków zwierząt
2. Zapewnienie warunków do wzrostu liczebności populacji gatunków rzadkich i
zagrożonych wyginięciem;
3. zachowanie, ewentualnie przywracanie różnorodności gatunkowej zwierząt;
4. Przywracanie właściwej struktury i liczebności osobników w populacjach w
razie znaczącego naruszenia z ich strony równowagi biocenotycznej.
Celem ochrony krajobrazów będzie:
1. Zachowanie istniejących lub przywrócenie utraconych walorów widokowych i
estetycznych krajobrazu;
2. Zachowanie harmonii krajobrazu przyrodniczego i kulturowego;
- 136 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
3. Kształtowanie i zachowanie elementów zagospodarowania terenu Parku w
sposób harmonizujący z lokalnymi walorami przyrodniczymi, kulturowymi i
widokowymi.
Celem ochrony wartości kulturowych będzie:
1. Zachowanie istniejących na terenie Parku obiektów o znaczeniu historycznym;
2. Kultywowanie i propagowanie zanikających wartości kulturowych (języka,
muzyki, obrzędów itp.);
3. Promowanie działań na rzecz zachowania budownictwa regionalnego i
wprowadzenia cech regionalnych do nowej zabudowy.
2. ”Ochrona pozostałych najcenniejszych obszarów
przyrodniczych gminy”
Celem ochrony będzie :
1. Ochrona istniejących kompleksów leśnych,
2. Ochrona przed zabudową i przekształceniami ciągów ekologicznych wzdłuż
cieków oraz wprowadzanie zabudowy biologicznej cieków,
3. Utrzymywanie trwałych użytków zielonych na niezalesionych stokach o dużych
spadkach i położonych w wyższych partiach terenu,
4. Ochrona przed nieuzasadnionym przesuszeniem naturalnych wysięków wody i
podmokłości,
5. Ochrona przed zabudową obszarów o najwyższych wartościach przyrodniczych
i krajobrazowych i dużej podatności na degradację obejmujących: tereny
naturalnych i półnaturalnych zbiorowisk roślinnych, leśnych i nieleśnych, tereny
o najwyższych spadkach zagrożone erozją, tereny osuwiskowe oraz tereny o
wysokich walorach krajobraz naturalnego.
6. Wykluczenie zabudowy na terenach zagrożonych powstawaniem osuwisk.
Rozpoznanie zagrożenia osuwiskami zostało wykonane w ramach sporządzania
Studium orientacyjnie, na podstawie dostępnych materiałów. Ze względu na
- 137 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
skalę zagrożenia występującą w gminie wskazane jest szczegółowe rozpoznanie
tego problemu.
7. Przeciwdziałanie erozji gleb na terenach o dużych spadkach, użytkowanych
rolniczo przez zwiększanie udziału trwałych użytków zielonych i ograniczanie
upraw
okopowych
oraz
stosowanie
przeciwerozyjnych
zabiegów
agrotechnicznych.
8. Eliminowanie źródeł zanieczyszczeń wód powierzchniowych i podziemnych
przez rozbudowę systemy kanalizacji wg zasad określonych w Studium, z
uwzględnieniem potrzeb wynikających z konieczności zapewnienia korzystnych
warunków życia mieszkańców, podnoszenia walorów turystycznych gminy,
potrzeb ochrony zbiornika Świnna Poręba oraz ochrony ujęć wody.
9. Eliminowanie lokalnych źródeł emisji pochodzących z kotłowni i palenisk
domowych poprzez stopniową zmianę źródeł energii z uwzględnieniem podjęcia
starań o uzyskanie funduszy pomocowych, bądź preferencyjnych kredytów na
likwidację niskich źródeł emisji.
10. Rozpoznanie możliwości zastosowania energii ze źródeł geotermalnych do
celów ogrzewania obiektów użyteczności publicznej, obiektów turystycznych
oraz gospodarstw domowych, a w dalszej kolejności, w przypadku istnienia
takich możliwości, przystąpienie do sporządzenia i realizacji programu
wykorzystania ciepła geotermalnego.
11. Dążenie do ograniczenia uciążliwości ruchu samochodowego w terenach
zabudowy, położonych przy drodze krajowej 957 przez realizację obwodnicy.
12. Objęcie systemem zbiórki i segregacji odpadów wszystkich zespołów zabudowy
mieszkaniowej oraz obiektów turystycznych.
13. Wykluczenie lokalizacji obiektów gospodarczych, które mogłyby obniżać
warunki zamieszkania i odpoczynku, a tym samym obniżać walory turystyczne
gminy na terenach wskazanych do rozwoju zagospodarowania turystycznego z
możliwością adaptacji istniejących obiektów
14. Dopuszczenie do lokalizacji obiektów działalności gospodarczej na wskazanych
w Studium terenach pod warunkiem wyposażenia ich w urządzenia do
oczyszczania i odprowadzania ścieków oraz eliminujące zanieczyszczenia
powietrza i hałas.
- 138 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
3. ”Czysta Skawica”
Cele programu :
1. Zachowanie naturalnego koryta;
2. Odnowa i podniesienie walorów przyrodniczych i krajobrazowych.
Elementy programu
1. Budowa systemu urządzeń technicznej infrastruktury środowiska
2. Opracowanie i realizacja programu zachowania czystości Skawicy,
3. Odtworzenie pasów roślinności przykorytowej (nadrzecznej), śródpolnej i
śródłąkowej,
4. „Zrównoważona i systemowa gospodarka wodna”
Cele programu :
Zasadniczą rolą programu dla wszystkich sfer uczestniczących w polityce
przestrzennej (przyrodniczej, społecznej i ekonomicznej) jest:
1. Zapewnienie potrzeb wodnych wszystkim użytkownikom szeroko rozumianych
zasobów wodnych;
2. Uwzględnienie hydrologicznych możliwości zaspokajania potrzeb wodnych;
wykorzystywanie zasobów wodnych nie może powodować zmian stosunków
wodnych o trwałym charakterze degradujących środowisko przyrodnicze.
Elementy programu :
Szeroko rozumiana gospodarka wodna obejmująca ciąg: pozyskanie wody
(ujęcie wydobywcze) z zasobów – rozrząd – zużycie – oczyszczenie i zrzut ścieków jest
ściśle gospodarką wodno-ściekową. Funkcjonalnie i strukturalnie nierozłączną w
- 139 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
gospodarowaniu zasobami wodnymi; występują tu bowiem elementy ochrony
hydrosfery, jak i działania gospodarcze oraz stymulujące rozwój gospodarczy.
Najważniejsze to:
1. Określenie i stosowanie ogólnych zasad zrównoważonej gospodarki wodnej
2. Łączne traktowanie wód podziemnych i powierzchniowych w „przychodowej”
stronie bilansu wodnego,
3. Odejście od zasady hierarchizacji potrzeb wodnych, czyli równoprawnego
traktowania wszystkich użytkowników zasobów
4. Powiększenie zasobów wodnych a w zasadzie odtwarzaniu naturalnego obiegu
wody z dążeniem do zatrzymania wody w zlewni,
5. Praktyczne wdrażanie zasady: „tyle sieci wodociągowej ile kanalizacyjnej
zakończonej wysokosprawnym systemem oczyszczającym”, które należy
rozpocząć od zrównoważenia obydwu systemów,
6. Określenie zasad melioracji na różnego typu obszarach.
Zadania szczegółowe dla programu to przede wszystkim :
1. Zwiększenie zasięgu obsługi poprzez rozbudowę sieci wodociągowej zasilanej z
istniejącego ujęcia wody w Czatoży,
2. Unowocześnienie technologii uzdatniania wody na rurociągu Zawoja-Centrum
w celu poprawy jakości wody dostarczanej do sieci,
3. Dosilanie wodociągu Zawoja Czatoża – Centrum z nowego ujęcia w razie
potrzeby z Rybnej, Jaworzyny, Wełczy i Mosornego
4. Objęcie docelowo zbiorowym systemem zaopatrzenia w wodę oprócz Zawoi
również wsi Skawica w celu zwiększenia zasięgu obsługi oraz zapewnienia
wymaganego standardu usług głównie w zakresie jakości i ilości dostarczanej
wody.
5. Budowa wodociągu lokalnego z przewodem tłoczonym na bazie ujęcia wody ze
źródeł naturalnych bądź z potoków znajdujących się poniżej tych rejonów, dla
Przysłopia oraz rejonu Jaworskie-Kolędówka
- 140 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
6. Realizacja niewielkich lokalnych ujęć wody ze źródeł naturalnych bądź potoków
ze zbiornikami wyrównawczymi oraz z krótkimi odcinkami dosyłowej sieci
wodociągowej, dla rejonu Suchej Góry, Trybałówki z Koczurową oraz
Bubiakowej
7. Budowa
zbiorników
wyrównawczych,
ujęcia
wody
i
zbiorników
przeciwpożarowych gminy - Policzne na potoku Jaworzyna, - Rybna na potoku
Stonów, - Markowa na Potoku Marków, - Podpolice, - Wełcza na Korycinie).
8. Zlikwidowanie niekorzystnych dysproporcji na terenie gminy pomiędzy
systemem zaopatrzenia w wodę, a systemem odprowadzania i oczyszczania
ścieków,
9. Wyposażenie istniejących terenów osadniczych oraz terenów działalności
gospodarczej w system kanalizacji rozdzielczej z odprowadzeniem ścieków
sanitarnych o wysokoefektywnych oczyszczalni mechaniczno-biologicznych,
10. Uporządkowanie gospodarki ściekowej w gminie poprzez wymóg szczelnych
zbiorników na ścieki okresowo opróżnianych z wywozem ścieków taborem
asenizacyjnym na najbliższą oczyszczalnię,
11. Objęcie kanalizacją sanitarną obszarów budownictwa mieszkaniowego, w tym
szczególnie zabudowy zwartej i skupionej, szkół, przedszkoli, ośrodków
zdrowia,
obiektów
wypoczynkowych
oraz
terenów
przemysłowych
i
usługowych,
12. Wyposażenie w kanalizację sanitarną oraz urządzenia do oczyszczania ścieków
terenów proponowanych do rozwoju zabudowy mieszkaniowej, usługowej oraz
działalności gospodarczej i rekreacyjnej przed ich zainwestowaniem lub
równocześnie z realizacją zabudowy,
13. Tworzenie systemów kanalizacyjnych umożliwiających odprowadzenie jak
największych ilości ścieków na oczyszczalnie, przystosowanych do realizacji
etapami z uwzględnieniem średnic kolektorów na etap docelowy, szczelnych z
ograniczeniem do minimum możliwości dopływu wód infiltracyjnych
- 141 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
5. ”Ekologiczna i skuteczna gospodarka odpadowa”
Cele programu
Ochrona litosfery i hydrosfery wymaga opracowania i realizacji programu
gospodarki odpadowej, w którym nadrzędną zasadą będzie minimalizowanie
oddziaływania odpadów na środowisko. W obszarze o małej odporności
przypowierzchniowych warstw ziemi i wód gruntowych na zanieczyszczenia
chemiczne i bakteriologiczne, oraz wymaganej „czystości” siedlisk gospodarka
odpadami
uwzględniająca
przyrodnicze
uwarunkowania
jest
zagadnieniem
priorytetowym.
Elementy programu
W ramach realizacji programu podjęte będą następujące działania:
1. Edukacja społeczna, zwłaszcza w zakresie minimalizacji wytwarzania odpadów,
2. Prowadzenie systemowej gospodarki odpadami.
3. Wdrażanie przez gminę nowoczesnych metod odzysku i unieszkodliwiania
odpadów,
4. Dążenie do zapewnienia możliwości wywozu odpadów komunalnych poza
obszar gminy Zawoja w oparciu o długookresowe umowy z uwzględnieniem
możliwości udziału finansowego w budowie składowiska wraz z Zakładem
Utylizacji Odpadów,
5. Budowa składowiska wraz z Zakładem Utylizacji Odpadów na terenie gminy
6. Organizacja wywozu odpadów przemysłowych w ramach działania zakładów
wytwórczych i usługowych,
7. Wywóz
odpadów
z
ośrodków
zdrowia
na
składowisko
odpadów
niebezpiecznych,
8. Objęcie zorganizowaną zbiórką odpadów wszystkich zespołów osadniczych,
9. Wprowadzenie
systemu
segregacji
odpadów
komunalnych
wraz
zastosowaniem ulg finansowych oraz akcji propagujących system,
- 142 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
z
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
10. Organizowanie
systematycznych
okresowych
zbiórek
odpadów
wielkogabarytowych oraz odpadów niebezpiecznych (pestycydy, chemikalia,
oleje, żużel).
9.2 System inwentyczny
1. ”Ochrona krajobrazu kulturowego”
Cele programu :
Świadoma polityka władz lokalnych wobec obiektów typu kapliczki, młyny,
kuźnie, chałupy itp. Jako najbardziej zagrożonych, a ważnych elementów
współtworzących krajobraz kulturowy i podkreślających odrębność regionalną.
1. Opracowanie
profesjonalnej,
wieloaspektowej
dziedzictwa kulturowego gminy Zawoja
promocji
zasobów
– o zasięgu ponadlokalnym
i ponadregionalnym.
2. Przeciwdziałanie degradacji zabytków nieruchomych, w tym również
związanej z (często koniunkturalnym) prawem własności.
3. Zapewnienie realnego udziału służb konserwatorskich w działaniach
dotyczących zabytków – zgodnie z Ustawą o ochronie dóbr kultury
(realizacja jej postanowień praktycznie nie jest możliwa bez udziału władz
lokalnych).
4. Ochrona i rewaloryzacja zabytkowych zespołów urbanistycznych i
architektonicznych.
5. Zwiększenie nakładów finansowych na ochronę dziedzictwa kulturowego
(rozumianego jako inwestycja) oraz prowadzenie właściwej polityki
dotyczącej funkcji użytkowych obiektów.
6. Wykreowanie
nowych
produktów
z
zakresu
turystyki
kulturowej
(uczytelnione trakty historyczne, fakty historyczne, legendy itp.)
- 143 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
2. ”Budowa „Wioski Galicyjskiej” – muzeum / skansenu rzemiosła
ludowego w Gminie Zawoi”
Opis programu :
Utworzenie żywego skansenu – wioski ludowej typowej dla regionu babiogórskiego:
-
skupienie
typowych pamiątek architektury ludowej w przeniesionych i
zrekonstruowanych obiektach: typowe meble ludowe, inwentarz domowy,
tradycyjne narzędzia robocze i wzory sztuki ludowej, wszystkie rodzaje
tradycyjnych budowli gospodarczych: stodoły, chlewy, spichlerze, piwnice,
studnie i inne mniejsze budowle;
-
obiekty te będą wykorzystywane do instalacji tradycyjnych rolniczych narzędzi różnych rodzajów wozów, pługów, bram, skrzyń, koszów na zboże i rozmaitego
sprzętu służącego do ludowego rzemiosła i rękodzieła;
-
ekspozycja: sprzęty domowe, narzędzia rolnicze, zbiory etnograficzne;
wyposażenie izby mieszkalnej z piecem chlebowym, wyposażenie wiejskiej
kuźni ze zbiorem narzędzi kowalskich; do zwiedzania cała zagroda oraz
poszczególne wnętrza zabudowań.
Oczekiwane rezultaty w fazie realizacji i po zakończeniu zadania :
1. Wzrost zatrudnienia w trakcje i po realizacji zadań oraz utworzenie nowych
miejsc pracy,
2. Wzrost zużycia materiałów budowlanych,
3. Jednoczesne rozwijanie inwestycji towarzyszących,
4. Aktywizacja ludności,
5. Rozwój przedsiębiorczości i samozatrudnienia związany z obsługą wioski.
Efekty i działania po zrealizowaniu inwestycji.
a. Organizowanie lekcji muzealnych - rozwój turystyki szkolnej i tzw. zielonych
szkół
- 144 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
b. Prezentacje technik, rzemiosł oraz zwyczajów ludowych:
-
pieczenie chleba - tradycyjny sposób pieczenia chleba w wiejskiej chałupie;
-
praca kowala w kuźni ; prezentacja dawnych sposobów wykuwania żelaza,
pokazy bicia babiogórskiego medalu pamiątkowego;
-
chałupa ; prezentacja wyposażenia wnętrza chałupy
-
garncarstwo ; prezentacja sposobów wyrobu naczyń glinianych;
-
tkactwo chałupnicze ; prezentacja sposobu tkania ubiorów oraz art.
dekoracyjnych, prezentacja strojów ludowych;
-
budownictwo ; sposoby ówczesnej budowy chałup;
-
zabawki ludowe;
-
wyroby z drewna ; zabawki, struganie łyżek itp.;
-
kuchnia ; prezentacja wyposażenia oraz sposobów przyrządzania posiłków,
degustacja potraw
regionalnych oraz obsługa gastronomiczna całego ruchu
turystycznego na terenie „wioski galicyjskiej”
c. Organizowanie widowisk obrzędowych i imprez plenerowych (z występami
zespołów folklorystycznych z regionu Babiej Góry);
d. Organizowanie
wystaw
czasowych
(ze
szczególnym
uwzględnieniem
problematyki kultury ludowej, a w tym: współczesnej twórczości ludowej),
e. Utworzenie stałego kiermaszu rzemiosła i rękodzieła ludowego - kramy z
wyrobami rękodzielników, twórców ludowych i plastyków;
f. Teatrzyki – prezentacja scenek rodzajowych z życia wiejskiego;
- 145 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
9.3 System gospodarczy
1. „Program ochrony i kształtowania walorów przestrzeni
wypoczynkowej”
Cele programu:
Atuty środowiska przyrodniczego, tzn. naturalny skład geochemiczny gleb, brak
punktowych i obszarowych skażeń pedosfery są podstawą rozwoju gospodarstw
wykorzystujących ekologiczne metody i techniki wykorzystania rolniczej przestrzeni
produkcyjnej.
Walory rekreacyjno-wypoczynkowe Gminy Zawoja, w tym szczególnie góry,
lasy, krajobraz są podstawą żywiołowego rozwoju tej funkcji. Aby nie powodowała ona
degradacji walorów przyrodniczo-wypoczynkowych, program rozwoju turystyki,
agroturystyki i bazy noclegowej, w szerszym niż dotychczas zakresie musi uwzględniać
naturalną odporność środowiska na degradację i konieczność znacznego podniesienia
standardu oferowanych usług rekreacyjno-turystycznych.
Przestrzeń turystyczna i wypoczynkowa przez wiele następnych dekad będzie
bazą funkcjonowania, rozwoju i lokalnego sukcesu sfery społeczno-gospodarczej, jej
zachowanie w jak najlepszym stanie jakościowym i ilościowym jest podstawą
zrównoważonego rozwoju obszaru.
Zachowanie, ochrona i poprawa stanu przestrzeni wypoczynkowej, poza
działaniami dotyczącymi stałego podnoszenia standardów bazy i obsługi wypoczynku,
wymaga podejmowania następujących działań w programie rekreacyjno-turystycznym:
1. Dążenie do rozwoju wyposażenia gminy w urządzenia i obiekty turystyczne
oraz urządzenia sportowe .
2. Rozbudowa
istniejących
i
wykształcenie
nowych
zespołów
obiektów
turystycznych w rejonach Widły-Wilczna i Księża Polana-Mosorne, Małe
Widły,
- 146 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
3. Budowa kompleksu obiektów i urządzeń sportowo-rekreacyjnych w rejonie
Zawoja-Śmietany, Morgi, Księża Polana, Wilczna, Gołynia, Skawica (rejon
boiska sportowego),
4. Rozbudowa istniejących i budowa nowych zespołów wyciągów narciarskich w
rejonie Czatoży, Pod Ryzowanem, Świniarki, Mosornego, Zawoi-Centrum i
Skawicy-Oblice, Podpolice,
5. Budowa systemów wyciągów Kolisty Groń – Barankowa – Wełczoń, Policzne –
Mosorny Groń -Hala Śmietanowa – Pólko i Morgi –Zimna Dziura – Mosorny
Groń,
6. Budowa kolejki Wełcza – Jałowiec z możliwością korzystania z pól narciarskich
w gminie Stryszawa oraz zjazdu na Opaczne oraz powrotu wytyczoną
nartostradą,
7. Budowa kolejki oraz stacji narciarskiej Sucha Góra – Pasmo Policy,
8. Budowa stacji narciarskiej Zawoja Podpolice – Polica – Hala Śmietanowa ,
9. Budowa kolejki linowej na Małą Babią Górę
10. Budowa Ośrodka Rehabilitacyjno –Leczniczego i Turystyczno – Narciarskiego
Zawoja Centrum – Jaworówka Groń
11. Zagospodarowanie turystyczne góry Miśkowców Groń
12. Zagospodarowanie turystyczno-narciarskie północnego stoku góry Wełczoń.
13. Urządzenie kąpielisk na wyznaczonych terenach na Skawicy oraz jej
dopływach.
14. Umożliwienie rozwoju zabudowy pensjonatowej i letniskowej na wyznaczonych
terenach.
15. Ograniczenie lokalizacji obiektów działalności gospodarczej na terenach
wskazanych dla rozwoju zabudowy pensjonatowej.
16. Dążenie do rozwoju agroturystyki z możliwością organizacji tras konnych,
ścieżek rowerowych, tras narciarskich i tras narciarstwa biegowego w terenach
osadniczo-rolniczych na stokach pasma Jałowieckiego i Policy.
17. Dążenie do wytyczenia na terenie gminy trasy karpackiego szlaku konnego,
ścieżek rowerowych, tras narciarskich, tras narciarstwa biegowego.
- 147 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
18. Podejmowanie
działalności
inwestycyjnej
z
budżetu
gminy,
a
także
współdziałanie z potencjalnymi inwestorami w celu budowy urządzeń i
obiektów sportowo-rekreacyjnych.
19. Aktywna promocja walorów turystycznych gminy,.
20. Przygotowywanie ofert terenowych do budowy obiektów turystycznych i
sportowych.
21. Podnoszenie jakości świadczonych usług turystycznych.
22. Rozpoznanie występowania i możliwości wykorzystania wód geotermalnych do
rozbudowy urządzeń turystycznych.
23. Współudział
w
organizacji
imprez
turystycznych,
folklorystycznych
i
sportowych.
2. ”Dostosowanie połączeń komunikacyjnych do standardów Unii
Europejskiej”
Opis zadania
Niedorozwój systemu transportowego i zły stan infrastruktury transportu ma
wielorakie negatywne następstwa: hamuje rozwój przemysłu, budownictwa i sektora
usług oraz stanowi znaczna przeszkodę dla krajowej i zagranicznej wymiany handlowej
w konsekwencji obniża konkurencję dla danego obszaru i stanowi barierę dla jego
rozwoju.
Rozwój gospodarczy gminy uzależniony jest od wydajności jego układu
komunikacyjnego. W oparciu o określone kryteria wynikające z uregulowań
międzynarodowych oraz standardów europejskich niezbędne będzie:
1. Podniesienie nośności nawierzchni dróg z dostosowaniem ich do ruchu
pojazdów o nacisku 115kM/oś ( zdolność udźwigu nacisku 11,5 tony na oś )
zgodnie z Dyrektywą 96/53/WE
2. Budowa obwodnic miejscowości
3. Poprawa stanu technicznego obiektów mostowych oraz dostosowanie ich do
warunków technicznych wymaganych w krajach Unii Europejskiej
- 148 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
4. Stopniowe ograniczenie dostępności dróg pełniących ważną rolę w ruchu
tranzytowym dla ruchu lokalnego
5. Likwidacja miejsc niebezpiecznych dla ruchu oraz zwiększenie przepustowości
dróg
6. Rozbudowa infrastruktury przydrożnej umożliwiającej lepszą obsługę ruchu
tranzytowego tworzącej nowe miejsca pracy
7. Utrzymanie dogodnych powiązań poszczególnych obszarów gminy z układem
dróg regionalnych poprzez skrzyżowania dróg zbiorczych (wojewódzkich) z
drogą krajową nr 957,
8. Eliminacja ruchu tranzytowego o znaczeniu ponadregionalnym i regionalnym z
centralnych obszarów Zawoi i Skawicy poprzez zarezerwowanie pasa terenu w
planie
zagospodarowania
przestrzennego
na
przebiegi
projektowanych
odcinków dróg o charakterze lokalnych obwodnic części obydwu miejscowości,
9. Minimalizacja uciążliwości funkcjonalnych (rozcięcie struktur osadniczych i
agrarnych, ograniczenia dostępności) spowodowanych wprowadzeniem nowych
odcinków drogi krajowej,
10. Egzekucja utrzymania minimalnych linii nowej zabudowy dróg przy drogach
krajowych (25m) i wojewódzkich (20m) na terenach lokalizacji nowych enklaw
zabudowy mieszkalnej, poszerzonych o ustalenia ww. stref ochronnych i
ograniczonego użytkowania i zagospodarowania terenu,
11. Permanentny nacisk na sukcesywną realizację zabezpieczeń przeciwhałasowych
i przed zanieczyszczeniami powietrza emitowanymi przez ruch drogowy na
odcinkach drogi regionalnej w miarę wzrostu jego natężeń (ekrany akustyczne,
pasy zieleni izolacyjnej),
12. Realizacja brakujących zewnętrznych powiązań gminy Zawoja drogami o
nawierzchni ulepszonej z sąsiednimi gminami Maków Podhalański, Stryszawa i
Koszarawa,
13. Wdrożenie do realizacji istniejącej koncepcji budowy połączenia drogowego
Zawoja Wełcza – Koszarawa , Żywiec
14. Zaplanowanie budowy połączenia drogowo turystycznego ze Słowacją z Zawoi
Czatoża przez Przełęcz Jałowiecką.
- 149 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
15. Połączenie istniejących powiązań komunikacyjnych w pętlę z uwzględnieniem
uwarunkowań geograficzno – topograficznych.
-
pętla po zboczach pasma Policy od strony południowo-wschodniej (
Juszczyn , Skawica , Sucha Góra , Zawoja Podpolice , Zawoja Mosorne )
-
pętla po zboczach pasma Jałowieckiego od strony północno zachodniej (
Grzechynia-Zawoja , Zalas-Zawoja Przysłop , Smyraki , Jaworskie
Wełcza )
16. Sukcesywna modernizacja sieci powiązań lokalnych dróg (dróg gminnych)
pomiędzy wsiami gminy poprzez konieczne korekty przebiegów tych dróg w
planie i profilu, podwyższenie ich nośności i wprowadzenie bądź remonty
nawierzchni ulepszonych, Podwyższenie standardu funkcjonalnego i stanu
bezpieczeństwa
na
wszystkich
drogach
krajowych,
wojewódzkich
i
ważniejszych gminnych poprzez sukcesywną realizację chodników dla pieszych
na obszarach zabudowy,
17. Opracowanie całościowej koncepcji, z uwzględnieniem istniejących propozycji i
sukcesywna realizacja sieci niezależnych od układu drogowego ścieżek
rowerowych służących mieszkańcom gminy oraz wypoczywającym na terenie
gminy,
18. Konsekwentna polityka parkingowa w zakresie modernizacji istniejących
parkingów i ich bieżącego utrzymania oraz realizacji nowych parkingów w
rejonach wzmożonego ruchu turystyczno-rekreacyjnego (projektowanych
wyciągów narciarskich i kąpielisk w Zawoi Dolnej, Centrum, Górnej i Wełczy),
19. Poprawa
standardu
podróżowania
komunikacją
zbiorową
w
zakresie
optymalizacji kursów, jakości taboru oraz budowy zatok i wiat przystankowych.
Oczekiwane rezultaty w fazie realizacji:
1. Wzrost zatrudnienia w trakcje realizacji zadań,
2. Wzrost zużycia materiałów budowlanych,
3. Jednoczesne rozwijanie inwestycji towarzyszących.
- 150 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Efekty po zrealizowaniu inwestycji:
1. Poprawa parametrów sieci drogowej,
2. Skrócenie czasu przejazdu oraz zmniejszenie kosztów eksploatacji pojazdów,
3. Poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego,
4. Wzrost przewozów poprzez omawiany obszar,
5. Rozwój infrastruktury towarzyszącej takiej jak:
-stacje benzynowe,
-parkingi,
-motele,
-gastronomia-handel,
-zaplecze serwisowe.
Przy planowaniu i realizacji budowy, przebudowy sieci drogowej należy brać pod
uwagę konieczność ochrony środowiska w celach zachowania unikalnych walorów
przyrodniczych i krajobrazowych tego obszaru.
3. „Budowa Inkubatora Przedsiębiorczości wraz z kuźnią biznesu”
Opis zadania:
Inkubator
Przedsiębiorczości
jest
formą
zorganizowanego
kompleksu
gospodarczego, zorientowanego na wspomaganie nowopowstałych firm poprzez
dostarczanie odpowiedniej do potrzeb powierzchni na działalność gospodarczą, obsługi
administracyjno-biurowej, usług wspierających biznes ( monitoringu ekonomicznego,
prawnego i technicznego ) oraz pomocy w pozyskiwaniu środków. Jest on jest
czynnikiem rozwoju gospodarczego oraz jest narzędziem ekonomicznym.
Inkubator Przedsiębiorczości w ramach swojej działalności będzie oferował:
-
doradztwo i pomoc w rozpoczynaniu prowadzenia własnej działalności
gospodarczej
( w okresie pierwszych dwóch lat od momentu
rozpoczęcia działalności gospodarczej – bezpłatnie ):
- 151 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
- usługi konsultingowe (doradztwo ekonomiczne, prawne, finansowe),
- usługi szkoleniowe i warsztaty przedsiębiorczości,
- usługi księgowe i biurowe,
- pomoc w nawiązywaniu kontaktów gospodarczych
- najem pomieszczeń: biurowych o powierzchni od 10 do 20 m2 z
dostępem
do
sieci
Internet
oraz
pomieszczeń
magazynowo
-
produkcyjnych o powierzchni do 600 m2 po preferencyjnych cenach dla
nowopowstałych firm
Inkubator
Przedsiębiorczości
winien
być
umiejscowiony
w
strefie
przemysłowej gminy zgodnie z przestrzennym planem zagospodarowania
Wskaźniki osiągnięć:
Inkubator Przedsiębiorczości będzie wspierał rozwój lokalny, pomagał tworzyć
nowe
miejsca
pracy,
promował
przedsiębiorczość,
pomagał
zagospodarować
niewykorzystane obiekty i tworzył sieci współpracy. Pozwoli na utworzenie lub
rozwinięcie działalności ok. 10 nowoutworzonych firm. Pomoże utworzyć ok. 50
nowych miejsc pracy.
Wpływ na środowisko:
Ze względu na unikalne walory przyrodnicze i kulturowe obszaru, działalność
prowadzona w Inkubatorach nie może być uciążliwa dla środowiska.
4. ”Program wspierania przedsiębiorczości”
Polityka rozwoju przedsiębiorczości w zakresie usług i wytwórczości obejmuje:
1. Umożliwienie
wyznaczonych
realizacji
obszarach
działalności
w
zakresie
rzemieślniczej
nie
i
kolidującym
usługowej
z
na
funkcjami
mieszkaniowymi i turystycznymi.
- 152 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
2. Dążenie do zainwestowania wyznaczonego obszaru potencjalnego rozwoju
nieuciążliwej działalności gospodarczej typu usługowego i wytwórczego w
Zawoi i w Skawicy.
3. Popieranie przedsiębiorczości
lokalnej
poprzez
system
preferencji
dla
rozpoczynających działalność gospodarczą i pomoc organizacyjną, zwłaszcza
wykorzystujących lokalne surowce.
4. Prowadzenie działalności promocyjnej i reklamowej w stosunku do istniejących
obiektów oraz ofert terenowych.
5. ”Produkty lokalne w sprzedaży bezpośredniej”
Opis zadania:
Sprzedaż bezpośrednia lub za pośrednictwem internetu lokalnych produktów
wytworzonych w gminie Zawoja jednoznacznie winna być kojarzona z regionem, oraz
świeżym wysokiej jakości towarem. Jak dotąd problemem jest przygotowanie dobrej
oferty lokalnych produktów . Barierą są przepisy, bierność mieszkańców oraz słabo
wykreowany popyt. Tym działaniem można ułatwić dostęp konsumentów do
regionalnych produktów. Bezpośrednia sprzedaż stanowić będzie także bardzo ważny
krok w stabilizowaniu i zwiększeniu dochodów mieszkańców. Poprzez intensywne
działania marketingowe stworzona zostanie szansa zwiększenia alternatywnych
dochodów dla produktów gospodarstw ekologicznych. Wielość i różnorodność oferty
skierowanej w świat daje możliwość dalszego rozwoju. Mówiąc o marketingu
regionalnego produktu, dziś musimy działać w oparciu o nowoczesne systemy
informatyczne i technologie komunikacji. Wszyscy zainteresowani winni przygotować
koncepcję budowy internetowej platformy dla sprzedaży certyfikowanych regionalnych
i ekologicznych produktów z gminy Zawoja. Dla budowy tego systemu nieodzownym
jest przyjęcie systemu jakości produktu i jego certyfikacji. Ważnymi podstawowymi
zagadnieniami które między innymi określą przyszłość będą: jak zbudować akcjonariat,
jak zbudować i rozwijać ofertę regionalnego produktu. Koniecznym będzie określenie
zabezpieczenia logistycznego dostaw i zwrotów produktu. Wdrożenie projektu będzie
wspierać działanie związane z osiągnięciem najwyższej jakości produktu.
- 153 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Oczekiwanym rezultatem programu będzie:
1. Zainteresowanie mieszkańców produkcją ekologiczną w gospodarstwach
rolnych,
2. Wzrost liczby gospodarstw przetwórczych lub utrzymujących się z rzemiosła,
3. Wzrost liczby gospodarstw posiadających na swoje produkty certyfikaty
wysokiej jakości i bezpieczeństwa ,
4. Wzrost liczby produktów oferowanych w sprzedaży bezpośredniej,
5. Wzrost liczby twórców ludowych korzystających ze sprzedaży bezpośredniej,
6. Wzrost dochodów gospodarstw objętych programem
7. Powstanie podmiotu świadczącego usługę sprzedaży bezpośredniej.
8. Prezentacja nowej atrakcyjnej oferty handlowej i turystycznej mieszkańców
gminy Zawoja dla konsumentów zewnętrznych.
Przestawianie się na produkcję ekologiczną, uzyskiwanie certyfikatów jakości
na
swoje
produkty żywnościowe
jest
ważnym
elementem
w
prowadzeniu
zrównoważonej gospodarki. Z tego też względu działanie to jest bardzo korzystne dla
środowiska.
Zbiór zadań i programów strategicznych jest ciągle otwarty. W dokumencie
strategii ramy tego zbioru określają bezpośrednio cele operacyjne, zapisane w
poszczególnych dziedzinach działań. Przedmiotem programowania działań o znaczeniu
strategicznym dla gminy nie może być bezpośrednia działalność rynkowa. Nie można
programować firm ani ich działalności gospodarczej. Strategia nie wyręcza wolnego
rynku a powinna wspierać jego funkcjonowanie, także w tzw. „obszarach
niedowładu rynkowego". W sytuacji polskich realiów rynkowych (kapitalizmu bez
kapitału) przedmiotem programowania strategicznego w gminie powinny być nie tylko
przedsięwzięcia o charakterze publicznym lecz także powoływanie instytucji i
organizacji gospodarczych lub społecznych oraz przewidywanie budowy obiektów
fizycznych, które w fazie pełnienia nadanych im funkcji mogą być urynkowione.
Dotyczy to przedsięwzięć, które nie mogą powstać w fazie organizacyjnoinwestycyjnej siłami rynkowymi (z inicjatyw niezależnych od samorządu
lokalnego i całkowicie z kapitału prywatnego) z powodu braku zainteresowania
- 154 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
przedsięwzięciem w tej sferze gospodarki lub z braku kapitału prywatnego. Jednakże
przedsięwzięcia zainicjowane i zrealizowane przez wadze samorządowe, rządowe lub
instytucje non-profit mogą mieć szansę funkcjonowania według zasad rynkowych.
Programy strategiczne gminy są wielocechowym opisem przedsięwzięć
gospodarczych i organizacyjno-instytucjonalnych o znaczeniu publicznym dla gminy
(lokalne) lub znaczących także w szerszej skali niż obszar gminy. Nie należy ich
traktować jako dokumentacji określonych przedsięwzięć. To jest wdrożeniowe zadanie
specjalistów. Z kolei zadania w dokumencie strategii są w zasadzie zapisane jednym
hasłem. Następnie mogą być opracowywane w formie programów lub koncepcji projektów.
Każda strategia rozwoju jednostki terytorialnej, w tym przypadku Gminy Zawoja
musi mieć określone podmioty w dwojakim znaczeniu. Po pierwsze podmiotem jest
tzw. „gospodarz" strategii. Ogólnie, jest to samorząd lokalny a ściślej, Rada Gminy. Rada
powinna wyodrębnić specjalną komisję do spraw rozwoju gminy lub komisję
nadzorującą przebieg wdrażania strategii i decydującą o modyfikacji (aktualizacji)
samego dokumentu. Do prac komisji powinni być zapraszani lokalni liderzy,
zainteresowani rozwojem lokalnym a ponadto, eksperci w zakresie zagadnień
szczegółowych, na przykład w zakresie gospodarki wodnej, kształtowania
lokalnych układów komunikacyjnych, organizacji grup marketingowych producentów
rolnych i inni. Nad wdrażaniem strategii bezpośredni nadzór powinien mieć Wójt Gminy,
w szczególności pracownik Urzędu Gminy.
Po drugie podmiotem strategii rozwoju Gminy jest zbiorowość jej
użytkowników. W tym przypadku są to mieszkańcy, firmy funkcjonujące na jej terenie i
instytucje lokalne oraz niezależne od struktury samorządu lokalnego. Jest to grupa od
której należy spodziewać się opinii na temat kwestii funkcjonowania i rozwoju gminy.
Wśród tej grupy podmiotów należy też popularyzować treść dokumentu strategii i
poszczególne przedsięwzięcia rozwojowe na przykład organizacyjne i inwestycyjne.
- 155 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Rozdział X
Wnioski dotyczące dalszych prac
nad strategią rozwoju Gminy
Analiza uwarunkowań wdrożenia poszczególnych programów strategicznych
może tworzyć pewne sekwencyjne zależności między nimi.
Prace nad strategią powinny trwać w sposób ciągły. Ciągłość wynika z potrzeby
aktualizacji dokumentu wobec zmieniających się uwarunkowań obiektywnych rozwoju
gminy oraz ze zmian w procesie doskonalenia warsztatu planowania i zarządzania
strategicznego w gminie i jego integracji z lokalnym planowaniem przestrzennym.
Wnioski programowe ze strategii gminy mogą i powinny być składane zarówno do
strategii jak również do przyszłego planu zagospodarowania.
Dla realizacji strategii służą przede wszystkim następujące instrumenty:
-
prawno - administracyjne,
-
ekonomiczne i rynkowe,
-
finansowe,
-
organizacyjne (zarządzanie i marketing),
-
informacyjno – edukacyjne.
W okresie realizacji strategii obowiązywać również będą ustalenia zawarte w
następujących dokumentach:
-
Polityce ekologicznej Państwa,
-
Strategii zrównoważonego rozwoju kraju,
-
Strategii rozwoju Województwa Małopolskiego.
-
Strategii rozwoju powiatu Suskiego
Coraz większy wpływ na warunki realizacyjne będą także miały ustalenia wspólnej
polityki ekologicznej Unii Europejskiej, określone w Piątym Programie Działań oraz w
- 156 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
dyrektywach, rozporządzeniach i decyzjach organów Unii. W Programie tym mocno
akcentowane są instrumenty ekonomiczne i fiskalne.
Instrumenty organizacyjne (zarządzania i marketingu) stanowią bardzo obszerną i stale
rozbudowywaną grupę narzędzi realizacyjnych. W realizacji strategii będzie się
uwzględniać:
-
ścisłe powiązanie ze strategią procesu budowy i realizacji budżetu, a
zwłaszcza budowy budżetu zadaniowego,
-
zarządzanie jakością jako element zarządzania sferą usług publicznych w
gminie,
-
systemowe podejście do marketingu i promocji gminy.
Bardzo ważnym narzędziem wprowadzania strategii w życie będzie opracowywany
przez Wójta Gminy roczny plan realizacji strategii.
Rozdział XI
Finansowe ramy wdrażania strategii
Niezbędny kapitał do wdrażania przedsięwzięć o znaczeniu strategicznym
będzie przyznawany przez różnych donatorów. Będzie składał się z różnych
niezbędnych komponentów krajowych i zagranicznych. Zakłada się, że najważniejszym
źródłem finansowania przedsięwzięć będą fundusze strukturalne i inicjatywy
wspólnotowe Unii Europejskiej. Stałe komponenty krajowe będą pochodziły z budżetu
państwa, w tym w ramach kontraktów wojewódzkich, a także ze środków własnych
gminy. W pewnej części mogą to być fundusze prywatne oraz organizacji
pozarządowych.
- 157 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Rozdział XII
Monitoring wdrażania strategii
Jak
dowodzą
doświadczenia
nawet
najlepiej
opracowane
strategie
zrównoważonego rozwoju same w sobie nie są gwarancją sukcesu. Sukces może
przynieść dopiero ich skuteczne wdrożenie. Jak wykazują badania przeprowadzone w
organizacjach gospodarczych, 9 na 10 spółkom nie udaje się skutecznie wdrożyć
strategii! Jednocześnie badania wykazują, że zaledwie 5% personelu rzeczywiście ją
rozumie, a 85% menadżerów poświęca mniej niż jedną godzinę w miesiącu na analizę
strategii. Ponadto w 60% firm budżet nie jest w żaden sposób powiązany ze strategią.
Obowiązek przygotowania strategii został ustalony jedynie na poziomie
samorządu wojewódzkiego i wynika z ustawy o samorządzie wojewódzkim. Pomimo
braku ustawowego wymogu, większość gmin i powiatów posiada już opracowane
strategie. Dotychczas nie przeprowadzono badań na temat skuteczności jej wdrażania na
poziomie samorządów. Wydaje się jednak, że zidentyfikowane kluczowe bariery w
wypadku pracowników samorządów mogą być te same, jak w wypadku menadżerów,
lub bardzo do nich podobne: słaby stopień rozumienia strategii, brak zainteresowania
strategią i brak decyzji budżetowych spójnych z jej założeniami.
Najbardziej znanym i powszechnie stosowanym przez samorządy mechanizmem
weryfikacji postępów wdrażania strategii jest jej monitoring. Istota monitoringu polega
na prowadzeniu stałych obserwacji i dokonywaniu systematycznych pomiarów
przebiegu realizacji celów strategii. Ponieważ Strategia Zrównoważonego Rozwoju jest
zarówno narzędziem planowania, jak i zarządzania przez samorząd, a także
wspomaganiem rozwoju regionu, stosownie do tych dwóch funkcji strategii powstaje
zasadne wyróżnienie dwu płaszczyzn jej obserwacji i oceny. Pierwszą jest obserwacja
strategii jako dokumentu planowania działań wspomagających rozwój z całą logiką
uzasadnienia tych działań. Drugą płaszczyzną jest obserwacja i ocena wdrażania zadań
lub programów operacyjnych w życie, w tym obserwacja realizacji zadań w sferze
materialnej (głównie inwestycyjnej), jak i obserwacja wdrażania przedsięwzięć
organizacyjnych.
- 158 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
W pierwszej płaszczyźnie, obejmującej planowanie, strategiczne obserwacje
należy prowadzić w trzech sferach: w sferze zmieniającej się diagnozowanej
rzeczywistości; w sferze rzeczywistości w kategoriach mocnych i słabych stron oraz
szans i zagrożeń; w sferze planowania strategicznego.
Wymienione trzy sfery obserwacji dotyczą w istocie stopnia spójności z
rzeczywistością i stopnia spójności z tymi uwarunkowaniami zewnętrznymi, którymi są
osiągnięcia
cywilizacyjne. Przypływ informacji o tych osiągnięciach wywołuje
potrzebę ich adaptacji na terenie regionu. Obserwacja dokumentu strategii jako
narzędzia planowania działań wspomagających rozwój gminy Zawoja może być
przeprowadzona w pewnych przyjętych okresach czasu, na przykład raz w roku lub raz
na kilka lat. Zmienność uwarunkowań wpływających na potrzeby korygowania strategii
i względy organizacyjne służb planowania strategicznego mogą w przyszłości pokazać,
jakie cykle czasu należy przyjąć.
- 159 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Wnioski końcowe
Urzeczywistnianie zamierzeń rozwojowych powinno mieć orientację czasową,
podobnie jak i cała strategia. Proponuje się wyodrębnienie trzech okresów wdrażania
strategii. Pierwszy okres można określić na lata 2005 – 2008, co jest zgodne z
pierwszym okresem programowania działań pod fundusze strukturalne Unii
Europejskiej. W oparciu o niniejszą strategię przygotowane zostaną projekty wg wzoru:
KARTA PROJEKTU
Cel strategiczny
Nazwa celu
Nazwa
programu
Numer programu
Nazwa
projektu
Numer
projektu
Cel
realizacji
projektu
Czas
realizacji
Zadania
Łączny
koszt
realizacji
projektu
Czas
realizacji
Jednostka
koordynująca
Koszt
realizacji
zadania
Źródła
finansowania
Wykonawca
Miary wykonania projektu
- 160 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Drugi okres programowania określony został na lata 2009 – 2015. Zadania
perspektywiczne w strategii będą realizowane po roku 2015 bez określania ich
wyraźnego horyzontu czasowego.
Wdrażanie strategii będzie więc oparte na trzech fazach. W fazie I do roku 2008
będą
prowadzone
prace
przygotowawcze.
Będzie
to
okres
intensywnego
programowania lub tworzenia programów i projektów a także okres organizacji
podmiotów zarówno odpowiadających za wdrażanie strategii, jak też podmiotów
realizujących zadania bądź uczestniczących we wspieraniu finansowym. W tym okresie
można będzie także wdrażać niektóre przygotowane projekty, głównie w dziedzinach
warunkujących dalszy rozwój, jak zabezpieczenie środowiska przyrodniczego i
kulturowego przed degradacją . Główny okres wdrażania projektów będzie
koncentrował się w latach 2009 –2015. Będzie to druga i zasadnicza faza wspomagania
rozwoju. W tym czasie wsparciem zostaną objęte wszystkie dziedziny strategiczne
jednakże każda z różnym rozłożeniem działań w czasie, zgodnie z zasadą koncentracji
środków. Zadania najbardziej wymagające pod względem przygotowania warunków
wdrożeniowych będą prawdopodobnie realizowane w trzecim
– dotychczas
nieokreślonym okresie programowania, czyli po 2015 roku.
Do działań najpilniejszych należy niewątpliwie zabezpieczenie walorów i
zasobów środowiska przyrodniczego oraz kulturowego przed ich degradacją. Ponadto
otwarciem
sprawnego
i
realnego
wdrażania
strategii
będzie
usprawnienie
komunikacyjne obszaru, warunkujące jego drożność wewnętrzną i zewnętrzną. W
pierwszym
okresie
programowania
można
przewidywać
także
liczne
prace
organizacyjne w zakresie infrastruktury wspomagającej rozwój przedsiębiorczości i
organizowanie się przedsiębiorców, w tym producentów i rzemieślników. W miarę
poprawy sytuacji ekonomicznej kraju i regionu może ożywić się ruch turystycznorekreacyjny. Wzrośnie zatem popyt na usługi turystyczne. Nastąpi ożywienie w
dziedzinie przedsiębiorczości, co może być pompą ssącą dla aktywizacji rynku pracy.
Trzeba będzie więc uaktywnić miękkie projekty obejmujące szkolenia zawodowe
dostosowujące strukturalnie i ilościowo podaż pracy do jej popytu.
- 161 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Twórcy strategii
Niniejsze opracowanie zostało przygotowane przez:
na zlecenie Urzędu Gminy Zawoja.
Pracę niniejszą wykonał zespół ekspertów w składzie:
Grzegorz Chariton
Michał Żabicki
Inez Kur
pod kierownictwem Grzegorza Charitona
Autorzy opracowania pragną podziękować wszystkim pracownikom Urzędu Gminy,
członkom Komisji oraz Radnym za żarliwość w podejściu do spraw dotyczących
Gminy, poświęcony czas oraz merytoryczne zaangażowanie w procesie budowania
„Strategii Zrównoważonego Rozwoju Gminy Zawoja”.
- 162 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004
”Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Zawoja 2005-2025 ”
Załączniki
- 163 Opracowanie : Zespół ekspertów „Lex Moderator” sp. z o.o.
KATOWICE 2004