prawo-rzymskie-pojecia-i
advertisement
P R A W O R Z Y M S K I E - P O J Ę C I E I Ż R Ó D Ł A P R A W A R Z Y M S K I E G O 1. Pojęcie i podziały prawa Rzymska definicja prawa zachowana w justyniańskich Digestach podaje Ulpianus, jurysta żyjący w III w n.e. przytaczając Celsusa: „ ( ) prawo jest umiejętnością stosowania zasad dobra i słuszności.” Definicja Celsusa dotyka problemu wzajemnego stosunku norm moralnych i norm prawnych. Normy moralne to te które opierają się na kryterium dobra i zła. Od norm prawnych różni je charakter sankcji, za normami prawnymi stoi sankcja przymusu państwowego, a normy moralne są jej pozbawione. Zawsze istnieje wpływ norm moralnych na normy prawne i za pożądaną sytuacje uznaje się taką, w której między tymi dwoma rodzajami norm nie ma rozziewu. W przypadku ich rozdźwięku można wskazać na dwie podstawy : 1) Pierwsza to zasada Ulpiana – „Dura lex sed lex” – „Surowe prawo lecz prawo”. Jest w tym haśle obrona zasady, że prawo zawsze jest prawem, nawet to najbardziej drakońskie, naruszające zasady moralne 2) Prawo nie może w sposób jaskrawy sprzeciwiać się normom moralnym, tym elementarnym, powszechnie uznawanym. Musi istnieć w prawie pierwiastek moralny, bez niego może nawet powstać moralny obowiązek nieposłuszeństwa wobec prawa. Prawo rzymskie pozostaje w bardzo silnym związku z etyką. W przytoczonej definicji prawa Ulpian stwierdza, że pojęcie prawa wywodzi się od iustititia , od sprawiedliwości. Ten sam prawnik wymienia trzy zasady etyczne (praecepta iuris), których przestrzegać i bronić winien każdy obywatel : - żyć uczciwie (honeste vivere) - nie krzywdzić nikogo (alterum non laedere) - oddać każdemu co mu się należy (suum cuique tribuere) W tych zasadach rozpoznaje się 3 współczynniki republikańskiej cnoty rzymskie PRAWORZYMSKIE-POJĘCIEIŻRÓDŁAPRAWARZYMSKIEGO Pojęcie i podziały prawa Rzymska definicja prawa zachowana w justyniańskich Digestach podaje Ulpianus, jurysta żyjący w III w n.e. przytaczając Celsusa: „ (...) prawo jest umiejętnością stosowania zasad dobra i słuszności.” Definicja Celsusa dotyka problemu wzajemnego stosunku norm moralnych i norm prawnych. Normy moralne to te które opierają się na kryterium dobra i zła. Od norm prawnych różni je charakter sankcji, za normami prawnymi stoi sankcja przymusu państwowego, a normy moralne są jej pozbawione. Zawsze istnieje wpływ norm moralnych na normy prawne i za pożądaną sytuacje uznaje się taką, w której między tymi dwoma rodzajami norm nie ma rozziewu. W przypadku ich rozdźwięku można wskazać na dwie podstawy : Pierwsza to zasada Ulpiana - „Dura lex sed lex” - „Surowe prawo lecz prawo”. Jest w tym haśle obrona zasady, że prawo zawsze jest prawem, nawet to najbardziej drakońskie, naruszające zasady moralne Prawo nie może w sposób jaskrawy sprzeciwiać się normom moralnym, tym elementarnym, powszechnie uznawanym. Musi istnieć w prawie pierwiastek moralny, bez niego może nawet powstać moralny obowiązek nieposłuszeństwa wobec prawa. Prawo rzymskie pozostaje w bardzo silnym związku z etyką. W przytoczonej definicji prawa Ulpian stwierdza, że pojęcie prawa wywodzi się od iustititia , od sprawiedliwości. Ten sam prawnik wymienia trzy zasady etyczne (praecepta iuris), których przestrzegać i bronić winien każdy obywatel : żyć uczciwie (honeste vivere) nie krzywdzić nikogo (alterum non laedere) oddać każdemu co mu się należy (suum cuique tribuere) W tych zasadach rozpoznaje się 3 współczynniki republikańskiej cnoty rzymskiej : virtus - mę (…) …, zastępowane stopniowo ustawami oraz działalnością magistratur jurysdykcyjnych. Dzięki ustawie XII Tablic oraz działalności interpretacyjnej uczonych-prawników, zaczyna stopniowo wyłaniać się to, co nazywamy systemem prawa. Okresu rozwoju i prawa klasycznego (do 235r n.e.). Prowadzone przez Rzymian zwycięskie wojny zaborcze spowodowały nagromadzenie dużych bogactw i napływ rzeszy niewolników. Dynamiczny rozwój produkcji , a co za tym idzie intensywna wymiana towarowa, także międzynarodowa powoduje pojawienie się nowej gałęzi prawa - ius gentium. Zmiana ustroju państwa przejście od republiki do pryncypatu spowodowało pojawienie się nowych czynników prawotwórczych (senat, cesarz, nauka prawa). Dlatego też nastąpił podział na podokresy : prawo przedklasyczne i prawo klasyczne. Dzięki… … wówczas, gdy uznany jest dobrowolnie przez dłuższy czas w sposób niezmieniony. Rola prawa zwyczajowego, tak ogromna w zamierzchłych czasach, słabnie wraz z pojawieniem się nowych czynników prawotwórczych: edyktu pretorskiego oraz działalności jurysprudencji. Według koncepcji rzymskiej prawo zwyczajowe jest milczącym wyrazem woli ludu, w przeciwieństwie do ustawy, w której wola ta objawiona jest wyraźnie… … na rozwój rzymskiego prawa prywatnego. Edykt pretorski pełnij swego rodzaju funkcję pomostu między prawem rzymskim, a innymi prawami antycznymi. Wytworzone w toku działalności pretorów prawo zwało się ius praetorium. Edykt pretorski składał się z dwóch części: normatywnej i formularnej. Część pierwsza zawierała zapowiedzi udzielania ochrony procesowej w określonych sytuacjach, w części drugiej… … sędziowie. Reskrypty (rescripta) - to odpowiedzi cesarza na zapytania urzędników, sędziów lub osób prywatnych w kwestiach prawnych. Po skodyfikowanie edyktu pretorskiego cesarz stał się viva vos iuris civilis (żywym głosem prawa cywilnego), a poprzez reskrypty dokonywał autentycznej interpretacji obowiązującego prawa. Odpowiedzi te, stosowane następnie w praktyce sądowej, były często elementem… … się przede wszystkim obowiązujące prawo zwyczajowe. Ustawa XII Tablic Według tradycji antycznej ustawa ta swe powstanie zawdzięcza stanowczym żądaniom plebejuszy w stosunku do patrycjuszy, by dokonać spisania istniejącego prawa zwyczajowego (niepisanego). Plebejusze obawiali się, że prawo, którego znajomość i interpretacja była domeną kapłanów - a więc patrycjuszy, może być tłumaczone na ich niekorzyść. Prawdopodobnie w 462 r… Prawo rzymskie okresu klasycznego - wykład Zasada osobowości prawa - omówienie Konstytucje cesarskie, prawo zwyczajowe, Ustawa XII tablic Konstytucje cesarskie, prawo zwyczajowe - omówienie rzym systematyka - Prawo Rzymska systematyka prawa prywatnego Reklama Prawa autorskie Reklama Kontakt
