Elżbieta Wójtowicz Styl życia i praca zawodowa jako główne czynniki występowania cukrzycy. Badania własne. Streszczenie Na całym świecie dynamicznie wzrasta zapadalność i chorobowość związana z cukrzycą .Według prognoz w roku 2030 liczba chorych na cukrzycę na świecie przekroczy 360 mln, a nawet może osiągnąć 500 mln. Wzrost zachorowań na cukrzycę spowodowany jest głównie cukrzycą typu 2, która stanowi 90-95% wszystkich przypadków tej choroby, a której można zapobiegać Bezpośrednie przyczyny zachorowań na cukrzycę typu 2 to starzenie się społeczeństwa, wzrost występowania otyłości i zwiększająca się kaloryczność stosowanej diety oraz mniejsza aktywność fizyczna populacji światowej. Zaburzenia metaboliczne charakterystyczne dla cukrzycy typu 2 oraz stanów przedcukrzycowych prowadzą do wystąpienia przewlekłych powikłań naczyniowych, w tym rozwijających się na tle miażdżycy chorób układu krążenia. Ryzyko chorób serca i naczyń u chorych na cukrzycę jest 2-3 krotnie wyższe u mężczyzn i 3-5 krotnie u kobiet niż u osób bez cukrzycy. Choroby układu krążenia są także główną przyczyną zwiększonej umieralności chorych na cukrzycę. Cukrzyca według grupy konsultacyjnej WHO z 1999 roku ,,jest to grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią wynikającą z defektu wydzielania i/lub działania insuliny. Przewlekła hiperglikemia w cukrzycy wiąże się z uszkodzeniem ,zaburzeniem czynności i niewydolnością różnych narządów ,szczególnie oczu nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych ‘’Społeczne znaczenie cukrzycy, a zwłaszcza wzrastająca jej częstość w populacji oraz niepokojące prognozy prawie dwukrotnego wzrostu chorobowości wskazują na konieczności działań profilaktycznych, które mogłyby zmniejszyć to zagrożenie. Prewencja cukrzycy jest jedną z istotnych metod prewencji chorób sercowo naczyniowych. Cel pracy. Celem prezentowanej pracy jest poznanie stylu życia , środowiska pracy i zachowań zagrażających występowaniem cukrzycy wśród pracowników Stoczni Remontowej. W tym celu wyodrębniono następujące problemy badawcze. 1. Jak badani oceniają własne zdrowie i czy w związku z tym wykonują pomiar poziomu cukru, cholesterolu, znają swoje BMI? 2.Jaki sposób odżywiania prezentuje badana grupa? 3. Czy aktywność fizyczna badanych jest efektywna? 4. Jak respondenci oceniają wpływ pracy na ich zdrowie? Materiał i metoda. Badania przeprowadzono w okresie od stycznia do lutego 2013 roku w Gdańskiej Stoczni Remontowej S.A. Uczestniczyło w nich łącznie 110 osób, z czego da badania zakwalifikowało się 98 osób. Do uzyskania materiału badawczego wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego, którą stanowił autorski kwestionariusz ankiety skonstruowanej dla potrzeb badania .Badania były anonimowe. Wyniki badań. W badanej grupie uczestniczyło 98 osób , zdecydowana większość stanowili mężczyźni(87%) większość w przedziale wiekowym 31-40 lat . Respondenci swój stan zdrowia oceniają pozytywnie chociaż w większości wogóle nie wykonują badań pomiaru cukru(84%) czy tez cholesterolu (62%). Wśród badanej grupy (52 %) ma nadwagę . Większość respondentów (54%) uważa swój sposób odżywiania za zdrowy. Z analizy danych wynika ,że niewiele osób spożywa ciemne pieczywo (30%), surowe warzywa codziennie tylko (7 %) ,a owoce (16 %) Posiłki spożywają nieregularnie , potrawy przygotowują w domu (87%)i w większości są gotowane(76%) Palenie tytoniu jest poważnym czynnikiem ryzyka dla zdrowia. Z badań wynika że, (55%)ankietowanych pali papierosy. Aktywność fizyczna jest jednym z zachowań zdrowotnych składających się na zdrowy tryb życia. Aktywność fizyczna badanych jest nieefektywna, swój czas wolny spędzają przed telewizorem (72%), w dalszej kolejności : spaceruje (43%),a (29%) jeździ na rowerze. Praca i jej środowisko może być źródłem stresu, co niekorzystnie wpływa na zdrowie człowieka. Nasi ankietowani potwierdzają taki fakt :(18 % )uważa ,że zawsze ma stresującą pracę, natomiast (69% ),że ,,czasami.’’ Ponadto połowa ankietowanych uważa, że panuje w pracy dobra atmosfera i nie są przeciążeni pracą. (50%) Wnioski 1. Badana grupa respondentów wykazuje niedostatki zachowań zdrowotnych, niskie spożycie surowych warzyw i owoców, ciemnego pieczywa, ryb. Poziom aktywności fizycznej wśród badanych jest niezadowalający. Wyniki przeprowadzonych badań mogą świadczyć o nieznajomości wpływu aktywności fizycznej i prawidłowego odżywiania na występowanie zachorowań cukrzycy. 2. W toku badań stwierdzono występowanie zachowań ryzykownych dla zdrowia (palenie tytoniu ). 3. Postuluje się zwiększenie aktywności zawodowej pielegniarek służb medycyny pracy w zakresie promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej. Piśmiennictwo : 1.Tatoń J: Cukrzyca .Nauczanie samoopieki .Warszawa:PWN,1995 2. Abramczyk A: Profilaktyka i wczesne wykrywanie cukrzycy w praktyce pielęgniarki środowiskowo-rodzinnej.Wrocław;2002 3.KarskiJ:Promocja zdrowia. Warszawa 2002