Pyt. 2 Pojęcie Prawa Gospodarczego • Czym jest prawo publiczne? • Czym jest prawo prywatne? • Gdzie zaliczamy prawo gospodarcze? (metody, przedmiot, prawo interwencji, stosunki wertykalne i horyzontalne, określa warunki wykonywania władzy publicznej w sprawach gospodarczych, kodyfikacja) Pyt. 3 Publiczne a prywatne prawo gospodarcze. • Jakie są różnice między prawem gospodarczym publicznym a prywatnym? (teorie rozgraniczenia: nadrzędności, interesu i przyporządkowania) Prawo Gospodarcze Publiczne – całokształt norm i zasad prawnych regulujących proces oddziaływania państwa na gospodarkę za pośrednictwem organów specjalnie w tym celu utworzonych, mających pewne kompetencje, za pomocą których ustalają one sytuację adresata. Prawo Gospodarcze Prywatne – całokształt norm i zasad prawnych, za pośrednictwem których państwo organizuje i kontroluje działalność gospodarczą, regulując stosunki gospodarcze między podmiotami prawa prywatnego na zasadzie równorzędności, nie przewidując pośrednictwa organów władzy publicznej w realizacji i nadzorze a powierzając je uczestnikom życia gospodarczego. Zasady Ogólne i Swoiste Czym są zasady? 1. Zasada związania władzy publicznej i jednostki prawem. 2. Prawo jednostki do sądu. Z czego wynikają powyższe zasady? 3. Zasada tworzenia podstaw do zapewnienia dobra publicznego. • Czym jest dobro publiczne? • Z czego wynika powyższa zasada? • Jak państwo ma zapewnić dobro publiczne? 4. Zasada domniemania realizacji dobra publicznego w formach niewładczych. • Czym są formy władcze? • Czym są formy niewładcze? • Z czego wynika domniemanie form niewładczych? 5. W dziedzinie zarządu mieniem publicznym czynności prawne i inne działania organów administracji powinny być zgodne z normami prawa prywatnego i publicznego. • Jak można podzielić mienie publiczne? • W jakich sytuacjach stosujemy normy prawa publicznego? (przykłady) • Z czego wynika powyższa zasada? 6. Zasada obowiązku podjęcia działania przez organ władzy publicznej, jeżeli dobro publiczne tego wymaga. • Rodzaje odpowiedzialności. • Stosunki oparte na władztwie. • Ocena prawodawcy a swobodna ocena organu. Art. 35 i 38 k.p.a Art. 149 i 154 p.p.s.a. Bezczynność i przewlekłe prowadzenie postępowania. Art. 37 § 1. Na niezałatwienie sprawy w terminie określonym w art. 35, w przepisach szczególnych, ustalonym w myśl art. 36 lub na przewlekłe prowadzenie postępowania stronie służy zażalenie do organu wyższego stopnia, a jeżeli nie ma takiego organu - wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. Art. 37 § 2. Organ wymieniony w § 1, uznając zażalenie za uzasadnione, wyznacza dodatkowy termin załatwienia sprawy oraz zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie, a w razie potrzeby także podjęcie środków zapobiegających naruszaniu terminów załatwiania spraw w przyszłości. Organ stwierdza jednocześnie, czy niezałatwienie sprawy w terminie miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Rodzaje odpowiedzialności Art. 38. Pracownik organu administracji publicznej, który z nieuzasadnionych przyczyn nie załatwił sprawy w terminie lub nie dopełnił obowiązku wynikającego z art. 36 albo nie załatwił sprawy w dodatkowym terminie ustalonym w myśl art. 37 § 2, podlega odpowiedzialności porządkowej lub dyscyplinarnej albo innej odpowiedzialności przewidzianej w przepisach prawa. Skarga do Sądu Administracyjnego • Art. 3 § 2. pkt. 8 p.p.s.a. • Art. 149 i 154 p.p.s.a. – Zobowiązanie do dokonania czynności – Grzywna – Odszkodowanie 7. Zasada równości wobec prawa i władz publicznych. • Z czego wynika zasada równości? • Co ogranicza zasadę równości? 8. Zasada wolności gospodarczej. • Z czego wynika zasada wolności gospodarczej? • Czy zasada wolności gospodarczej ma charakter prawa naturalnego czy pozytywnego? • Czym jest działalność gospodarcza? Wolność gospodarcza jako podstawa ustroju gospodarczego Art. 20 Konstytucji Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej. Ograniczenia zasady wolności gospodarczej. Art. 22. Konstytucji Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny. Czym jest „ważny interes publiczny”? Ograniczenia zasady wolności gospodarczej. Art. 31 ust. 3 Konstytucji Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw. 9. Zasada ochrony własności. • Z czego wynika zasada ochrony własności? • Kiedy można ograniczyć prawo własności? 10. Administracja wkracza za pomocą aktów generalnych i administracyjnych w sferę praw i obowiązków jednostki tylko gdy ma do tego wyraźne upoważnienie wynikające z przepisów ustrojowych, materialnoprawnych i proceduralnych zawartych w ustawie. • Z czego wynika powyższa zasada? • Na czym może polegać wkraczanie w sferę praw i obowiązków? • Czym są akty generalne administracji? Czym są akty administracyjne? • Czym są przepisy ustrojowe, materialne i proceduralne? • Kwestia upoważnienia – czym jest uznanie administracyjne? 11. Zasada ochrony wolności i praw nabytych. • Z czego wynika? • Tytuły: prywatno-prawny i publiczno-prawny. • Prawa majątkowe i niemajątkowe. 12. Zasada trwałości decyzji. • Z czego wynika? • Jakie „prawo” przysługuje adresatowi obowiązku? (decyzje uwarunkowane) • Czy zasada trwałości dotyczy aktów normatywnych administracji i aktów wewnętrznych? Ograniczenia zasady ochrony praw nabytych i trwałości decyzji. • Co ogranicza te zasady? (wznowienie postępowania, stwierdzenie nieważności, wywłaszczenie prawa - 161 i 163 kpa) Art. 161. § 1. k.p.a. Minister może uchylić lub zmienić w niezbędnym zakresie każdą decyzję ostateczną, jeżeli w inny sposób nie można usunąć stanu zagrażającego życiu lub zdrowiu ludzkiemu albo zapobiec poważnym szkodom dla gospodarki narodowej lub dla ważnych interesów Państwa. Art. 161. § 2. k.p.a. Uprawnienia określone w § 1 w stosunku do decyzji wydanych przez organy jednostek samorządu terytorialnego w sprawach należących do zadań z zakresu administracji rządowej przysługują również wojewodzie. Art. 163. k.p.a. Organ administracji publicznej może uchylić lub zmienić decyzję, na mocy której strona nabyła prawo, także w innych przypadkach oraz na innych zasadach niż określone w niniejszym rozdziale, o ile przewidują to przepisy szczególne. (np. świadczenia rodzinne, prawo budowlane, pomoc społeczna) 13. Odszkodowanie za straty poniesione wskutek działania władzy publicznej należy się wtedy gdy działanie było niezgodne z prawem oraz jeśli w wyniku legalnego działania władzy nastąpiło odjęcie lub ograniczenie na cele publiczne prawa majątkowego. • Z czego wynika powyższa zasada? • Jakich działań dotyczy powyższa zasada? • Kiedy przysługuje odszkodowanie za legalne działania administracji? Zasady Swoiste 1. Zasada ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego. • Z jakim obszarem PGP utożsamiać tę zasadę? • Przed czym chronimy bezpieczeństwo i porządek publiczny? • Zasada ochrony nigdy się nie cofa! 2. Zasada ochrony prawidłowego funkcjonowania gospodarki rynkowej. • Z jakim obszarem PGP utożsamiać tę zasadę? • Ochrona konkurencji (naruszenie konkurencji i koncentracja), pracy, koncesje/zezwolenia. 3. Zasada ochrony zasobów narodowych: zasobów naturalnych i dóbr kultury. • Z jakim obszarem PGP utożsamiać tę zasadę? • Czym ta zasada różni się od poprzedniej? • Przykłady realizacji powyższej zasady? 4. Zasada ochrony interesów politycznych i gospodarczych państwa w stosunkach z zagranicą. • Z jakim obszarem PGP utożsamiać tę zasadę? • Kontyngent a embargo. Nabywanie nieruchomości. • System nakazów, zakazów oraz pozwoleń. 5. Zasada prawidłowego gospodarowania mieniem publicznym. • Kryteria oceny prawidłowego gospodarowania? • Co powinien mieć na uwadze organ gospodarujący? (dobro publiczne i majątkowe interesy reprezentowanego podmiotu) Pyt. 8 Władztwo publiczne w administracji gospodarczej. • Jednostronne określanie praw i obowiązków. • Własne środki przymusu. • Podstawą władztwa jest prawo publiczne. • Władztwo służy realizacji dobra publicznego. • Domniemanie form niewładczych. Pyt. 15 Rola norm sytuujących i wskazujących w prawie gospodarczym. Normy sytuujące: – Adresatem jest organ administracji – Określają kompetencje adresata – Obowiązują wszystkich – Zawarte w ustawach i rozporządzeniach – Stosowane wprost Normy wskazujące: –Uzupełniają normy sytuujące –Obowiązują tylko organ administracji –Określają sposób rozstrzygania –Zawarte w przepisach: • powszechnie obowiązujących • wewnętrznych