PYTANIA PRZYKŁADOWE Z BIOTECHNOLOGII TEST DLA KANDYDATÓW NA STUDIA DOKTORANCKIE 2012/2013 1. W komórce w reakcjach redukcji podczas procesów anabolicznych uzywany jest: a) koenzym A b) NAD+ c) ATP d) NADPH 2. Metodami biotechnologicznymi nie otrzymuje się kwasu: a) octowego b) mlekowego c) cynamonowego d) glutaminowego 3. Substratem w produkcji penicyliny G jest: a) Kwas glutaminowy b) Kwas 3-(4-hydroksyfenylo)propionowy c) Kwas fenylooctowy d) Kwas 4-hydroksybenzoesowy 4. W rozdziale kinetycznym racemicznych alkoholi drugorzędowych z wykorzystaniem lipaz nie stosuje się: a) bezwodnika bursztynowego b) octanu etylu c) maślanu winylu d) octanu izopropenylu 5. Reguła Preloga dotyczy reakcji otrzymywania optycznie czynnych alkoholi drugorzędowych w wyniku reakcji: a) acylowania b) utleniania c) redukcji d) alkilowania 6. Triadę katalityczną lipaz tworzą: a) Asp-Lys-Cys b) His-Asp-Ser c) Asp-His-Gln d) Asp-His-Cys 7. Największe zastosowanie w syntezie organicznej mają enzymy z grupy: a) Esteraz b) Lipaz c) Acylaz d) Hydantoinaz 8. Masę cząsteczkową białka można oznaczyć stosując: a) natywną elektroforezę w żelu poliakryloamidowym b) chromatografię jonowymienną c) filtrację żelową d) magnetyczny rezonans jądrowy (NMR) 9. Enzymy restrykcyjne mają aktywność: a) egzonukleazową b) proteazową c) hydrolazową d) endonukleazową 10. Łańcuch oddechowy to: a) transport elektronów w chloroplastach pod wpływem światła b) ciąg następujących po sobie wdechów i wydechów c) system przenośników elektronów w wewnętrznej błonie mitochondriów d) ciąg metaboliczny prowadzący do powstania ATP 11. Oznaczając stałą Michaelisa (KM) dla enzymu można wnioskować o: a) szybkości reakcji enzymatycznej b) energii swobodnej reakcji c) energii aktywacji d) powinowactwie enzymu do substratu 12. Plazmid jest: a) kolistą cząsteczką DNA b) cząsteczką RNA c) liniową cząsteczką DNA d) składnikiem plazmy, czyli surowicy krwi 13. Która z wymienionych cząsteczek biologicznych nie jest polimerem: a) Białko b) NADP c) RNA d) DNA 14. Chcesz przygotować 10 ml mieszaniny reakcyjnej, zawierającej 50 mM bufor fosforanowy, 5 mM DTT, 10 µM PMSF i 1% glicerol. Dysponujesz następującymi roztworami wyjściowymi: 1 M bufor fosforanowy, 1 M DTT, 10 mM PMSF i 100% glicerol. W jaki sposób przygotujesz tę mieszaninę? Zmieszasz: a) 500 µl buforu, 50 µl DTT, 100 µl PMSF, 100 µl glicerolu i 9,25 ml wody b) 500 µl buforu, 50 µl DTT, 10 µl PMSF, 100 µl glicerolu i 9,34 ml wody c) 200 µl buforu, 10 µl DTT, 200 µl PMSF, 100 µl glicerolu i 9,49 ml wody d) 600 µl buforu, 50 µl DTT, 10 µl PMSF, 10 µl glicerolu i 9,33 ml wody 15. Biała biotechnologia zajmuje się: a) szeroko rozumianą problematyką biotechnologii wód, tj. jezior, rzek, mórz i oceanów b) aspektami związanymi z rolnictwem c) wykorzystaniem systemów biologicznych w przemyśle i ochronie środowiska d) zagadnieniami społecznymi związanymi z akceptacją produktów otrzymywanych metodami biotechnologicznymi 16. Związek strukturalnie podobny do substratu i współzawodniczący z nim o centrum aktywne enzymu to: a) inhibitor niekompetycyjny b) inhibitor kompetycyjny c) aktywator allosteryczny d) katalizator reakcji 17. Enzymatyczny rozdział kinetyczny mieszaniny racemicznej to metoda w której: a) wykorzystuje się różnicę w szybkościach z jakimi oba enancjomery są przekształcane przez enzym w produkt b) optycznie czynny produkt można otrzymać z wydajnością teoretyczną 100% c) czystość optyczna produktu nie zależy od konwersji d) szybkości reakcji, z jakimi oba enancjomery są przekształcane przez enzym w produkt nie maja znaczenia 18. Całkowite lub częściowe ograniczenie swobody poruszania się materiału biologicznego na podłożu stałym lub wewnątrz specyficznych struktur to: a) krystalizacja b) polimeryzacja c) immobilizacja d) mineralizacja 19. Stosowanie enzymów w postaci immobilizowanych preparatów: a) nie pozwala na prowadzenie procesów w sposób ciągły b) utrudnia oddzielenie enzymu od mieszaniny reakcyjnej c) zwiększa prawdopodobieństwo zakażeń mikrobiologicznych d) zwiększa odporności enzymu na zmiany pH i temperatury PYTANIA PRZYKŁADOWE Z CHEMII FIZYCZNEJ – TEST DLA KANDYDATÓW NA STUDIA DOKTORANCKIE 2012/2013 1 Czy i w jakich warunkach równanie stanu gazu doskonałego przewiduje istnienie stanu krytycznego. A) tak, dla wszystkich gazów; B) tak, ale tylko dla gazów silnie polarnych; C) tak, ale tylko dla cząsteczek sferycznych; D) nie, dla żadnego gazu. 2 W układzie zamkniętym (tj. bez wymiany masy z otoczeniem), w stałym polu grawitacyjnym, elektrycznym i. in., zachodzi proces w stałej objętości, któremu towarzyszy efekt cieplny Q < 0. Wiąże się to z ilościową zmianą następującej funkcji stanu: A) energii wewnętrznej = Q; B) energii wewnętrznej = -Q; C) entalpii = Q; D) entalpii = -Q. 3 Termodynamiczna stała równowagi reakcji chemicznej zależy od:A) temperatury i ciśnienia; B) temperatury i stężeń reagentów; C) stężeń reagentów i ciśnienia; D) temperatury. 4 Stan równowagi endotermicznej reakcji chemicznej A2(g) + B(s) = A2B(g) ze wzrostem temperatury: A) nie zmienia się, B) przesuwa się w prawo; C) przesuwa się w lewo; D) nie da się określić wpływu. 5 W roztworze doskonałym oddziaływania międzycząsteczkowe: A) nie występują; B) mogą wystąpić, ale są bardzo słabe; C) mogą wystąpić, ale są jednakowe dla wszystkich rodzajów cząsteczek; D) nie są określone. 6 O trwałości hydratu A∙nH2O(s) względem rozpadu na sól bezwodną A(s) i parę wodną decydują następujące parametry: A) temperatura; B) temperatura i prężność cząstkowa pary wodnej; C) temperatura i ciśnienie całkowite w układzie; D) ciśnienie całkowite w układzie. 7 W 100 cm3 czystego ciekłego n-heptanu rozpuszczono całkowicie 1 g stałego 1oktadekanolu. Temperatura wrzenia uzyskanego roztworu w stosunku do temperatury wrzenia czystego n-heptanu: A) podwyższy się; B) obniży; C) na podstawie tych danych nie da się odpowiedzieć na pytanie; D) nie ulegnie zmianie. 8 Czy stała szybkości reakcji egzotermicznej rośnie wraz ze wzrostem temperatury? A) zawsze tak; B) zawsze nie; C) zwykle tak; D) zwykle nie. 9 Reakcja złożona zachodzi według schematu: 2A + 3B A2B3. Jakiego rzędu jest jej równanie kinetyczne względem składnika B: A) 3; B) 5; C) 1; D) nie wiadomo. 10 W reakcji, której równanie kinetyczne jest zerowego rzędu, stężenie jest następującą funkcją czasu: A) funkcją logarytmiczną; B) funkcją stałą, C) funkcją liniową, D) funkcją eksponencjalną. PYTANIA PRZYKŁADOWE Z CHEMII ORGANICZNEJ – TEST DLA KANDYDATÓW NA STUDIA DOKTORANCKIE 2012/2013 1. Które z podanych związków reagują z bromem bez udziału światła lub jakiegokolwiek katalizatora: A - benzen, B - cykloheksan, C - fenol, D - but-2-yn, E - nitrobenzen 1) A, D i E 2) B i E, 3) A i C 4) C i D 2. W reakcji bromu z etylobenzenem w obecności FeBr3 jako katalizatora powstaje jako produkt główny: 1) 1-bromo-2-fenyloetan 2) 1-bromo-1-fenyloetan 3) 1-bromo-3-etylobenzen 4) 1-bromo-4-etylobenzen 3. Przedstawiono wzory Newmana wybranych konformacji dwóch stereoizomerów 3,4dimetyloheksanu - X i Y H H3C H H3C C2H5 C2H5 A H H5C2 H C2H5 CH3 CH3 B H3C H C2H5 H H3C C2H5 C Które wzory przedstawiają jeden, a które drugi izomer? 1) X = A i B; Y = C i D 2) X= A; Y = B, C i D 3) X = B; Y = A, B i D 4) X= A, B i C; Y = D HH CH3 CH3 H5C2 H5C2 D 4. Spośród podanych związków wskaż te, których cząsteczki posiadają płaszczyznę symetrii: A - cis-1-bromo-2-chloroeten, B - trans-1,4-dichlorocykloheksan, C - izopropylobenzen, D (R)-2-fenylobutan. 1) A i D 2) A, B, C i D 3) B i D 4) A, B i C 5. Które z nazw przedstawionej wzorem soli są prawidłowe: A - chlorowodorek aniliny; B chlorek fenyloamoniowy; C - chloramina; D - chlorek aniliniowy; E - chlorek benzenodiazoniowy? + NH3 Cl - 1) A, D i E 2) A, B i C 3) A, B i D 4) B, D i E 6. Znając wartości pKa dla A - kwasu octowego (4,75), B - fenolu (9,9) i C - etanolu (16) wskaż związki, które przereagują z wodnym roztworem NaOH (pKa H2O - 15,7). 1) A, B i C 2) C 3) B i C 4) A i B 7. Wskaż, które związki przypisano do niewłaściwej klasy: A- chlorobenzen = związek aromatyczny; B- fenol = alkohol; C - CH3C(O)NH2 = amina; D - CH3CH2C(O)OCH3 = eter; E - butan-2-on = keton; F - acetylen = alkin. 1) A, B i C 2) B, C i D 3) D, E i F 4) B, D i F 8. Które z podanych związków nie reagują z wodnym roztworem KMnO4 w podwyższonej temperaturze: A - cyklopenten; B - cykloheksan; C - tert-butylobenzen; D - toluen; E alkohol benzylowy 1) A, B i C 2) C, D i E 3) B i C 4) B i D 9. Które z podanych związków nie reagują z amidkiem sodu: A - but-2-yn; B - butan-1-ol; C but-1-yn; D - cykloheksen 1) A i D 2) A i C 3) B i D 4) A, B i C 10. Który spośród wszystkich podanych związków będzie ulegał reakcji substytucji elektrofilowej (np. nitrowaniu) najszybciej a który najwolniej: A - nitrobenzen; B - toluen; C acetanilid; D - benzen 1) najszybciej - A, najwolniej - D 2) najszybciej - C, najwolniej - A 3) najszybciej - C, najwolniej - B 4) najszybciej - D, najwolniej - A Zadania ze spektroskopii NMR Zad 1: Proszę podać ile sygnałów pojawi się w widmach 13C NMR następujących związków: a) toluen b) antracen c) kwas 3-bromobenzoesowy e) 2-metylopentan. Zad 2: Proszę podać systematyczne nazwy lub wzory wszystkich chloropochodnych benzenu, których widma 1H NMR będą składały się z jednego singletu. Zad 3: W wyniku ogrzewania kwasu benzenodikarboksylowego z pewnym alkoholem w obecności kwasu siarkowego jako katalizatora powstał produkt, którego widmo 1H NMR składa się z następujących sygnałów: 7,70 (singlet), 4,26 (tryplet), 1,75 (sekstet), 1,00 (tryplet). Jaki to związek? a) ester dietylowy kwasu benzeno-1,2-dikarboksylowego; b) ester mono-propylowy kwasu benzeno-1,4- dikarboksylowego; c) ester di-propylowy kwasu benzeno-1,4- dikarboksylowego; d) ester di-butylowy kwasu benzeno-1,4- dikarboksylowego; Zad 4: Pewna trzeciorzędowa amina alifatyczna rozpuszczona w CDCl3 daje widmo 1H NMR w postaci jednego singletu. Po dodaniu do tego roztworu kropli kw. trifluorooctowego sygnał ten rozszczepia się na dublet (J=6 Hz). Jaka to amina? Jak wytłumaczyć zaobserwowaną zmianę? Zad 5: Jakie cechy będą wykazywały widma NMR 1,1-dimetylocykloheksanu w zależności od tego, czy w warunkach pomiaru inwersja pierścienia będzie szybka czy wolna w skali czasu NMR. a) przy szybkiej inwersji w widmie 1H NMR zaobserwuje się jeden wspólny singlet dla protonów w grupach CH2 i jeden wspólny singlet dla protonów grup metylowych, a przy inwersji zahamowanej liczba sygnałów wzrośnie; b) w widmie 13C NMR liczba sygnałów przy szybkiej inwersji wyniesie 5 a przy zahamowanej 8; c) przy szybkiej inwersji sygnały 1H i 13C NMR będą poszerzone a przy zahamowanej wąskie; d) przy szybkiej inwersji grupy metylowe będą dawały wspólny sygnał a przy zahamowanej inwersji oddzielne sygnały zarówno w widmie1H NMR jak i w widmie 13C NMR. PYTANIA PRZYKŁADOWE Z CHEMII NIEORGANICZNEJ – TEST DLA KANDYDATÓW NA STUDIA DOKTORANCKIE 2012/2013 1. Promieniotwórczy izotop radu 226Ra powstaje w wyniku naturalnych przemian promieniotwórczych jakim ulegają jądra izotopów: a) 232Th, b) 226Ac, c) 238U d) 235U. A. a, c. B. c, d. C. b, c. D. a, b i c. 2. W strukturze kryształu Xe o najgęstszym upakowaniu regularnym każdy atom otoczony jest przez: A. 6 atomów. B. 8 atomów. C. 12 atomów. D. 24 atomy. 3. Który spośród następujących kwasów tlenowych: HClO2, HMnO4, H2SO4, H3BO3, H3PO4 jest kwasem a) najmocniejszym, b) najsłabszym? A. a) HMnO4 b) H3BO3 B. a) HClO2 b) H3PO4 C. a) H2SO4 b) HClO2 D. a) H3PO4 b) HMnO4 4. Energie wiązań w cząsteczkach N2 i O2 wynoszą w przybliżeniu odpowiednio: A. 20 i 30 J/mol B. 1000 i 500 kJ/mol C. 1 i 2 eV D. 500 i 500 kJ/mol 5. Który spośród następujących węglanów: MgCO3, CaCO3, SrCO3 i BaCO3 ulega rozkładowi termicznemu w najniższej temperaturze? A. MgCO3. B. CaCO3. C. SrCO3. D. BaCO3 i SrCO3. 6. Które spośród następujących cząsteczek posiadają środek symetrii? a) Ni(CO)4, b) trans-Pt(NH3)2Cl2, c) Cu(CN)2−, d) PF6−. A. c i d. B. a, b, c, d. C. b, c, d. D. żadna z nich. 7. Które z poniższych cząsteczek mają budowę liniową? a) NO2, b) CO2 c) SO2 d) NO2+ A. wszystkie, B. a i b, C. d D. b i d 8. pH roztworu kwasu octowego (Ka≈10−5) o stężeniu 0,1 M wynosi około: A. 6 B. 4 C. 3 D. 1 9. Które z poniższych związków w wyniku reakcji z wodą tworzą roztwory o odczynie zasadowym? a) CaC2, b) LiH, c) B2H6, d) NH4Cl A. wszystkie B. a, b C. a, b, d D. c, d 10. Tlen cząsteczkowy O2 w fazie gazowej i ciekłej wykazuje właściwości: A. Diamagnetyczne, B. Paramagnetyczne C. Ferromagnetyczne D. Antyferromagnetyczne PYTANIA PRZYKŁADOWE Z TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ TEST DLA KANDYDATÓW NA STUDIA DOKTORANCKIE 2012/2013 1. W jakich warunkach należy prowadzić reakcję egzotermiczną, w której następuje zmniejszenia ilości moli w układzie aby uzyskać wysoką wydajność procesu? a) wysokie ciśnienie i wysoka temperatura b) wysokie ciśnienie i niska temperatura c) niska temperatura i niskie ciśnienie d) temperatura i ciśnienie nie mają wpływu na przebieg reakcji 2. W jakim celu w produkcji sody metodą Solvaya stosuje się amoniak? a) w celu zmniejszenia rozpuszczalności finalnego produktu tj. NaHCO3 b) w celu zwiększenia rozpuszczalności NaCl c) w celu zwiększenia rozpuszczalności CO2 d) w celu ułatwienia filtracji otrzymanego produktu. 3. Jaki wpływ ma temperatura na szybkość reakcji egzo i endotermicznej? a) b) c) d) wpływa korzystnie na szybkość obu reakcji wpływa tylko korzystnie na szybkość reakcji egzotermicznej nie wpływa na szybkość obu reakcji wpływa tylko na szybkość reakcji endotermicznej 4. W nowoczesnych instalacjach do produkcji amoniaku stosuje się: a) b) c) d) reaktory połączone szeregowo reaktory okresowe reaktory z obiegiem pierwotnym reaktory połączone równolegle 5. Jaki wpływ ma temperatura i rozdrobnienie węglanu wapnia na szybkość procesu rozkładu węglanu wapnia: a) oba parametry nie wpływają na szybkość reakcji b) korzystnie wpływa tylko temperatura c) korzystnie wpływa tylko rozdrobnienie węglanu wapnia d) oba parametry nie wpływają na szybkość procesu PYTANIA PRZYKŁADOWE Z TECHNOLOGII ORGANICZNEJ – TEST DLA KANDYDATÓW NA STUDIA DOKTORANCKIE 2012/2013 1. Napisz reakcje jakie zachodzą w mieszaninie i-C4H10 i C4H8 jakie zachodzą pod działaniem katalizatorów: a) HF; b) 60% H2SO4. Jakie ważne procesy wykorzystują te reakcje? 2. Czy produkując wysokooktanową etylinę odsiarczanie prowadzi się: a) przed procesem reformingu katalitycznego; b) po procesie reformingu katalitycznego. Napisz reakcję selektywnego hydroodsiarczania benzotiofenu. 3. W wyniku jakich procesów technologicznych można z ropy naftowej otrzymać polistyren. Narysuj najprostszy schemat ideowy ilustrujący odpowiedź. 4. Czy w produktach pirolizy ciężkiej benzyny dominować będzie: a) etylen; b) propylen; c) izobutylen. Uzasadnij jednym zdaniem. 5) Czy proces upłynniania węgla polega na: a) stopieniu węgla bez dostępu powietrza; b) uwodornieniu węgla do płynnych produktów; c) reakcji węgla z parą wodną. 6. Napisz trzy reakcje będące podstawą trzech procesów chemicznego przetwarzania metanu. 7. Podstawą jakich procesów są reakcje: a) odwodornienia cykloheksanu; b)uwodornienia benzenu. Jakie jest zastosowanie produktów tych reakcji. 8. Jakie cechy powinien posiadać katalizator przemysłowej syntezy kumenu. Uzasadnij pisząc odpowiednie reakcje. 9. Czy etap izomeryzacji α-olefin w procesie SHOP wynika z konieczności: a) otrzymania rozgałęzionych olefin o wysokich liczbach oktanowych służących do konfekcjonowania etyliny; b) otrzymania rozgałęzionych olefin, które następnie przetwarzane są w detergenty; c) otrzymanie prosto łańcuchowych, wewnętrznych olefin. 10. Czy klatraty to: a) klastery metali występujące na powierzchni katalizatorów metalicznych; b) struktury krystaliczne powstające z mocznika i pewnych węglowodorów; c) zeolity stosowane do adsorpcji n-parafin. PYTANIA PRZYKŁADOWE Z TECHNOLOGII POLIMERÓW – TEST DLA KANDYDATÓW NA STUDIA DOKTORANCKIE 2012/2013 1. Jak wytwarza się polietylen o masie molowej rzędu 2000 - 3000 kg/mol? a) metodą polimeryzacji wysokociśnieniowej b) metodą polimeryzacji niskociśnieniowej z użyciem katalizatorów Zieglera-Natty c) metodą polimeryzacji niskociśnieniowej z użyciem katalizatorów metalocenowych d) metodą polimeryzacji średnociśnieniowej Philipsa 2. Czym różni się nowolak od rezolu? a) surowcami b) stosunkiem molowym substratów użytych do reakcji c) kwasowością układu reakcyjnego d) sposobem utwardzania 3. Który(e) z polimerów można zaliczyć do elastomerów termoplastycznych? a) polilaktyd b) poliizopren c) kopolimer blokowy SBS d) poliuretan segmentowy 4. Co jest stosowane jako czynnik porotwórczy w procesie wytwarzania pianek poliuretanowych? a) NH4HCO3 b) H2O c) freony d) weglowodory 5. Jaką budowę i właściwości ma LLDPE. a) łańcuchy polietylenu bez rozgałęzień b) kopolimery etylenu z 1-olefinami c) ma gęstość większą od LDPE d) ma gęstość mniejszą od HDPE 6. Czy polimer otrzymany metodą polikondensacji na granicy faz: a) charakteryzuje się mniejszym ciężarem cząsteczkowym niż produkt polikondensacji w masie b) zawiera więcej frakcji związków cyklicznych niż produkt polikondensacji w masie c) ciężar cząsteczkowy zależy od użytego stosunku molowego monomerów d) do otrzymania i wyodrębnienia wymaga mniej operacji technologicznych niż polimer metodą polikondensacji w masie 7. W procesie typowej wolnorodnikowej polimeryzacji emulsyjnej stosuje się układ inicjatorów: a) rozpuszczalnych w monomerze b) rozpuszczalnych w fazie wodnej c) rozpuszczalnych w związku powierzchniowo czynnym d) nierozpuszczalnych w mieszaninie reakcyjnej 8. Proces przemysłowy otrzymywania polietylenu prowadzony pod ciśnieniem 250 MPa to proces: a) wysokociśnieniowy b) Średniociśnieniowy c) niskociśnieniowy 9. Polimeryzacja propylenu z użyciem katalizatora cyrkonocenowego przedstawionego na rysunku prowadzi do otrzymania polimeru: a) izotaktycznego b) syndiotaktycznego c) hemiizotaktycznego d) hemisyndiotaktycznego 10. Żywice poliestrowe zawierające reszty nienasyconych kwasów tłuszczowych utwardzają się pod wpływem: a) tlenu z powietrza b) wody z powietrza c) inicjatorów rodnikowych d) kwasów Lewisa