program nauczania dla zawodu

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU
TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA 325511
O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ
TYP SZKOŁY: TECHNIKUM
RODZAJ PROGRAMU: LINIOWY
Warszawa 2012
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Autorzy: mgr inż. Joanna Górzyńska, mgr inż. Irena Kowalska, mgr inż. Marzena Sokołowska
Recenzenci: mgr inż. Ewa Marciniak-Kulka, dr inż. Paweł Religa
Lider grupy branżowej: mgr inż. Teresa Jaszczyk
Lider zadania „Opracowanie przykładowych zmodernizowanych programów nauczania dla zawodów”: mgr inż. Joanna Ksieniewicz
Koordynator merytoryczny projektu: mgr inż. Maria Suliga
Menadżer projektów systemowych realizowanych przez KOWEZiU: mgr Agnieszka Pfeiffer
Redakcja i skład: zespół Addvalue Dorota Burzec
Publikacja powstała w ramach projektu systemowego „Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia
zawodowego” w ramach Działania 3.3. Poprawa jakości kształcenia, Poddziałanie 3.3.3. Modernizacja treści i metod kształcenia, Priorytet III,
Program Operacyjny KAPITAŁ LUDZKI. Projekt realizowany przez Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej. Projekt
współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Publikacja jest dystrybuowana bezpłatnie.
© Copyright by Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej
Warszawa 2012
Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej
02-637 Warszawa
ul. Spartańska 1B
www.koweziu.edu.pl
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
2
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
SPIS TREŚCI
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO ..................................................................................................................................... 5
OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO................................................................................................................................ 6
INFORMACJA O ZAWODZIE TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA ...................................................................................................................... 6
UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA ............................................................................. 7
POWIĄZANIA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA Z INNYMI ZAWODAMI ......................................................................................... 8
CELE SZCZEGÓŁOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA ..................................................................................... 8
PRZEDMIOTY ROZSZERZONE W TECHNIKUM ................................................................................................................................................. 9
KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO
9
9. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA ........................................................................................................... 10
10. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW ............................................................................................................... 15
1.
Stan i zasoby środowiska ............................................................................................................................................................................................. 16
2.
Ochrona wód ............................................................................................................................................................................................................... 31
3.
Ochrona powietrza oraz ochrona przed hałasem i drganiami .................................................................................................................................... 44
4.
Gospodarka odpadami oraz ochrona gleb .................................................................................................................................................................. 58
5.
Działalność gospodarcza w ochronie środowiska ....................................................................................................................................................... 76
6.
Język obcy w ochronie środowiska .............................................................................................................................................................................. 84
7.
Monitoring środowiska................................................................................................................................................................................................ 91
8.
Organizacja prac w ochronie środowiska .................................................................................................................................................................. 102
9.
Komputerowe wspomaganie w ochronie środowiska .............................................................................................................................................. 120
Praktyki zawodowe ............................................................................................................................................................................................................... 127
ZAŁĄCZNIKI ...................................................................................................................................................................................................................... 132
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
3
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY
PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH .................................................................................................................................................................... 132
Załącznik 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA ............................................................................. 138
Załącznik 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA....................................................................... 151
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
4
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi:

















ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) ze szczególnym uwzględnieniem ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r.
o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r, Nr 205, poz. 1206),
rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r., poz. 7),
rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. z 2012 r., poz. 184),
rozporządzenie z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 204),
rozporządzenie MEN z dnia 15 grudnia 2012 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626),
rozporządzenie MEN z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz
dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. 2012 r., poz. 752),
rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania
sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.),
rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach
i placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1487),
rozporządzenie MEN z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69
z późn. zm.),akty prawne z zakresu ochrony środowiska:
Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62 z 2001r.),
ustawa o odpadach (Dz. U. Nr 62 z 2001r.),
ustawa o odpadach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63 z 2001r.),
ustawa o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr 63 z 2001r.),
ustawa o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92 z 2002r.),
Prawo wodne (Dz. U. Nr 223 z 2001r.),
Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 228 z 2005r.),
ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80 z 2003r.).
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
5
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2. OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO
Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania
na zmieniającym się rynku pracy.
Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczospołecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu
międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności
pracowników.
W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych
w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się
do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom
zmieniającego się rynku pracy.
W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym
uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu
kończeniu nauki.
Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej
i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego.
Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie powyższych celów ogólnych kształcenia zawodowego.
3. INFORMACJA O ZAWODZIE TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA
Technik ochrony środowiska powinien być przygotowany do wypełnienia następujących zadań zawodowych: badania stanu środowiska; monitorowania poziomu
zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby; sporządzania bilansów zanieczyszczeń odprowadzanych do atmosfery, wód oraz gleby; planowania i prowadzenia racjonalnej
gospodarki odpadami; planowania i realizacji działań na rzecz ochrony środowiska.
Technik ochrony środowiska w szczególności: określa aktualny stan zanieczyszczeń środowiska na skutek działalności człowieka; przeprowadza proste badania
technologiczne w zakresie ochrony środowiska, oznacza parametry zanieczyszczenia wody, powietrza, poziomu hałasu i stopnia zanieczyszczenia gleby; określa zgodności z
normami oczyszczania ścieków, powietrza i odpadów; wykonuje pomiary poziomu hałasu i drgań mechanicznych; bada i kontroluje emisję i imisję zanieczyszczeń;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
6
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
sporządza bilanse wodno-ściekowe, zanieczyszczeń odprowadzanych z gazami odlotowym ido atmosfery oraz zanieczyszczeń odprowadzanych z odpadami; posługuje się
aparaturą pomiarową oraz urządzeniami stosowanymi w ochronie środowiska; posługuje się dokumentacją techniczną; przygotowuje mapy oraz schematy technologiczne;
współpracuje w przygotowaniu planów zagospodarowania przestrzennego terenu uwzględniając zasoby przyrody; posługuje się aktami prawnymi dotyczącymi ochrony
środowiska; stosuje procedury oceny oddziaływania inwestycji szkodliwych dla zdrowia człowieka i środowiska przyrodniczego; podejmuje działania w sytuacji wystąpienia
zagrożeń ekologicznych; współpracuje z organizacjami zajmującymi się ochroną środowiska; przygotowuje propozycje zarządzania środowiskiem na szczeblu lokalnym;
prowadzi kampanię na rzecz poprawy stanu środowiska, w szczególności w zakresie edukacji ekologicznej i segregacji odpadów komunalnych.
4. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA
Technik ochrony środowiska to kierunek przyszłościowy w dobie polityki ekologicznej w Polsce i Unii Europejskiej. W związku z pozyskiwaniem środków z UE na uzdatnianie
i dostarczanie wody, odprowadzanie i oczyszczanie ścieków, rozwiązania systemów cieplnych w oparciu o niekonwencjonalne źródła energii oraz gospodarkę odpadami, na
rynku pracy poszukiwani są specjaliści tej branży. Absolwenci szkoły mogą kontynuować naukę na uczelniach wyższych lub znaleźć zatrudnienie w placówkach zajmujących
się ochroną środowiska (działy ochrony środowiska w urzędach miejskich i powiatowych, w zakładach pracy, oczyszczalniach ścieków i zakładach utylizacji odpadów).
Zawód szczególnie promowany przez kraje Unii Europejskie.
Zawody związane z branżą przyrodniczą i ochroną środowiska należą do rozwijających się z każdym rokiem. To może zaskakiwać, ponieważ do tej pory absolwenci tych
kierunków mieli niewielkie szanse na pracę zgodną z wykształceniem. Słabe perspektywy, niewielkie zarobki, niewiele miejsc pracy zniechęcało do poszukiwania pracy w tej
branży. Polityka Unii Europejskiej jest nastawiona na zwiększenie działań związanych z ochroną środowiska naturalnego, niewykluczone więc, że w przyszłości dużo łatwiej
będzie dostać pracę nie tylko w Polsce, ale również za granicą. Gwarancją jest fakt, że stale rozwija się infrastruktura związana z ochroną środowiska. Zakłady przemysłowe
inwestują w filtry i ekologiczne produkty, budowane są oczyszczalnie ścieków, rośnie zapotrzebowanie na ekspertów od spraw wodociągów i kanalizacji, klimatyzacji,
oczyszczania powietrza. Pracę dostaną też specjaliści od odkażania. Warto wspomnieć o szeroko zakrojonym poszukiwaniu źródeł alternatywnej energii. Ekologiczne biopaliwa, energia wiatrowa, słoneczna i wodna, opał pozyskiwany z wierzby – to stale rozwijające się kierunki przemysłu, wychodzące naprzeciw wymaganiom i polityce Unii
Europejskiej.
Poszukując pracy w zawodach technicznych, należy wziąć pod uwagę to, że dla pracodawców liczy się przede wszystkim wiedza specjalistyczna, która zresztą jest
sprawdzana w czasie rozmowy z fachowcami czy też poprzez specjalne zadania. Pracodawcy przyjmujący absolwentów na kandydatów do pracy zwracają szczególną uwagę
nie tylko na wykształcenie zawodowe, solidną wiedzę kandydata, znajomość języków obcych, lecz również znajomość konkretnych programów komputerowych (np.
znajomość zaawansowanego oprogramowania CAD), odbyte praktyki, dodatkowe umiejętności i zainteresowania.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
7
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
5. POWIĄZANIA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA Z INNYMI ZAWODAMI
Podział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych
potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum.
W zawodzie technik ochrony środowiska nie występuje podbudowa w zawodzie w zasadniczej szkole zawodowej. Zawód ten, jak i podział jego kwalifikacji, stanowi odrębny
element w grupie zawodów z obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska.
Zarówno technik ochrony środowiska, jak i technik inżynierii środowiska i melioracji, mają grupę wspólnych efektów dotyczących obszaru zawodowego; są to efekty
stanowiące podbudowę kształcenia w zawodach określone kodem PKZ(R.g).
Kwalifikacja
Symbol
zawodu
Zawód
R.7. Ocena stanu środowiska
325511
Technik ochrony środowiska
R.8. Planowanie i realizacja zadań związanych z ochroną
325511
Technik ochrony środowiska
R.23. Organizacja i prowadzenie robót związanych
z budową obiektów inżynierii środowiska
311208
Technik inżynierii środowiska
i melioracji
R.24. Organizacja i prowadzenie robót melioracyjnych
311208
Technik inżynierii środowiska
i melioracji
Elementy
wspólne
OMZ
PKZ(R.g)
OMZ
PKZ(R.g)
OMZ
PKZ(R.g)
PKZ(R.m)
OMZ
PKZ(R.g)
PKZ(R.m)
6. CELE SZCZEGÓŁOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA
Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik ochrony środowiska powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:
1)
2)
badanie stanu środowiska;
monitorowanie poziomu zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
8
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
3)
4)
5)
sporządzanie bilansów zanieczyszczeń odprowadzanych do atmosfery, wód oraz gleby;
planowanie i prowadzenie racjonalnej gospodarki odpadami;
planowanie i realizacja działań na rzecz ochrony środowiska.
Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik ochrony
środowiska:




efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BHP, PDG, JOZ),
efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie PKZ(R.g),
efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie R.7. Ocena stanu środowiska,
efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie R.8. Planowanie i realizacja zadań związanych z ochroną środowiska.
7. PRZEDMIOTY ROZSZERZONE W TECHNIKUM
W programie nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: chemię i matematykę, których nauka odbywać się będzie na
poziomie rozszerzonym.
8. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA
OGÓLNEGO
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie
stosowane w zawodzie oraz współczesne koncepcje nauczania i uczenia się.
Program uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach
programowych kształcenia ogólnego, w tym:
1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego
uczestnictwa w życiu społeczeństwa;
2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym;
3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
9
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych;
5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi;
6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji;
7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się;
8) umiejętność pracy zespołowej.
W programie nauczania dla zawodu technika ochrony środowiska uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów
kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów, jak:
chemia, matematyka, a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa.
Matematyka jest najważniejszym przedmiotem kształtującym umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie technik ochrony środowiska. Uzyskanie
większości efektów określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik ochrony środowiska jest bezpośrednio związane z treściami zawartymi w
zakresie rozszerzonym matematyki. Są to np. następujące zagadnienia: obliczanie błędów pomiarowych, wykonywanie przeliczeń procentowych, określanie funkcji,
geometria na płaszczyźnie kartezjańskiej, z trygonometrii. Rozszerzenie z matematyki ułatwi realizację zagadnień związanych z obliczaniem, przeliczaniem i naliczaniem
danych matematycznych wykorzystywanych w pracy technika ochrony środowiska.
Zastosowanie rozszerzeń z chemii będzie polegało na dostarczeniu uczniowi podbudowy do zajęć laboratoryjnych, tak ważnych w zawodzie technika ochrony środowiska;
pozwoli na przybliżenie uczniom zagadnień związanych z procesami i reakcjami zachodzącymi w środowisku oraz powiązań tych procesów z elementami środowiska,
mającymi później wpływ na wszystkie organizmy żywe. Uczniowie realizując rozszerzenie z chemii, będą bardziej rozumieli zagadnienia dotyczące roztworów, różnic we
właściwościach roztworów właściwych, koloidów i zawiesin, zaplanują doświadczenia pozwalające otrzymać roztwory o odpowiednim stężeniu procentowym i molowym;
będą klasyfikowali związki chemiczne, określając ich wpływ na środowisko przyrodnicze. Realizacja wybranych przedmiotów w zakresie rozszerzonym będzie sprzyjać
pogłębieniu wiedzy zawodowej oraz zwiększy szanse na kontynuację nauki w wyższych uczelniach na kierunkach zgodnych z wyuczonym zawodem.
9. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA
Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1470 godzin, z czego na
kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 735 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 735 godzin.
W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik ochrony środowiska minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia
i wynosi:
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
10
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
–
–
–
500 godzin na kształcenie w ramach kwalifikacji R.7.,
650 godzin na kształcenie w ramach kwalifikacji R.8.,
200 godzin na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia.
Tabela. Plan nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska o strukturze przedmiotowej
Klasa
Lp.
Obowiązkowe zajęcia edukacyjne
I
II
Liczba godzin w okresie nauczania*
III
IV
I
II
I
II
I
II
Przedmioty w kształceniu zawodowym teoretycznym
4
4
4
I
II
4
tygodniowo
łącznie
8
240
1.
Stan i zasoby środowiska
2.
Ochrona wód
3
3
3
4,5
135
3.
Ochrona powietrza oraz ochrona przed hałasem i drganiami
2
2
4
4
120
4.
Gospodarka odpadami oraz ochrona gleb
3
3
3
4,5
135
5.
Działalność gospodarcza w ochronie środowiska
2
2
2
60
6.
Język obcy w ochronie środowiska
1
1
2
60
25
750
11
330
12
360
2
60
1
Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe teoretyczne
4
1
5
11
5
Przedmioty w kształceniu zawodowym praktycznym **
7.
Monitoring środowiska
8.
9.
6
6
5
5
Organizacja prac w ochronie środowiska
4
4
Komputerowe wspomaganie
w ochronie środowiska
2
2
5
5
6
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
11
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe praktyczne
6
11
Praktyki zawodowe
5
3
25
4 tyg.
* do celów obliczeniowych przyjęto 30 tygodni w ciągu jednego roku szkolnego
**zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy.
Egzamin potwierdzający pierwszą kwalifikację (R.7.) odbywa się pod koniec klasy drugiej.
Egzamin potwierdzający drugą kwalifikację (R.8.) odbywa się pod koniec pierwszego semestru klasy czwartej.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
12
750
160
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Tabela. Wykaz przedmiotów i działów programowych dla zawodu technik ochrony środowiska
Nazwa obowiązkowych zajęć edukacyjnych
1. Stan i zasoby środowiska (240 godzin)
2. Ochrona wód (135 godzin)
3. Ochrona powietrza oraz ochrona przed
hałasem i drganiami (120 godzin)
4. Gospodarka odpadami oraz ochrona gleb (135
godzin)
5. Działalność gospodarcza w ochronie
Nazwa działu programowego
Liczba godzin
przeznaczona na dział
1.1. Środowisko przyrodnicze
60
1.2. Zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego
60
1.3. Bilanse zanieczyszczeń środowiska
60
1.4. Ocena stopnia zanieczyszczenia środowiska
60
2.1. Ujęcia wody
30
2.2. Uzdatnianie wód
40
2.3. Oczyszczanie ścieków
50
2.4. Przydomowe oczyszczalnie ścieków
15
3.1. Zanieczyszczenie atmosfery
10
3.2. Techniczne metody ochrony powietrza
50
3.3. Energia i jej związki ze środowiskiem
10
3.4. Drgania mechaniczne, ocena hałasu
25
3.5. Ochrona przed hałasem i drganiami
25
4.1. Rodzaje odpadów i ich klasyfikacja
10
4.2. Unieszkodliwianie odpadów – składowanie na składowiskach
30
4.3. Unieszkodliwianie odpadów – spalanie i kompostowanie
20
4.4. Gospodarcze wykorzystanie odpadów
20
4. 5. Odpady przemysłowe i niebezpieczne
20
4.6. Klasyfikacja gleb i ich ochrona przed degradacją
35
5.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
13
30
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
środowiska (60 godzin)
5.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa z zakresu ochrony środowiska
30
6. Język obcy w ochronie środowiska (60
godzin)
6.1 Porozumiewanie się z klientem i współpracownikami w języku obcym
40
6.2 Informacja w zakresie ochrony środowiska
20
7. Monitoring środowiska (330 godzin)
7.1
8. Organizacja prac w ochronie środowiska (360
godzin)
Zasady prowadzenia monitoringu
250
8.1
Organizacja prac przy uzdatnianiu wód
80
8.2
Organizacja prac przy oczyszczaniu ścieków
80
8.3
Organizacja prac przy przeróbce i zagospodarowaniu osadów ściekowych
30
8.4
Organizacja prac związana z zagospodarowaniem odpadów
70
8.5
9. Komputerowe wspomaganie w ochronie
środowiska (60 godzin)
Praktyki zawodowe (160 godzin)
80
7.2 Badanie i ocena stanu środowiska
Organizacja prac przy ochronie powietrza przed zanieczyszczeniami, hałasem i
drganiami
8.6 Przepisy BHP podczas organizacji i realizacji prac związanych z ochroną środowiska
9.1. Podstawy techniki
9.2. Użytkowanie komputerów
10. 1. Badanie stanu środowiska
10. 2. Organizacja prac w ochronie środowiska
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
14
70
30
30
30
80
80
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
10. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW
W programie nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska zastosowano taksonomię celów ABC B. Niemierko.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
15
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1. Stan i zasoby środowiska
1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
Środowisko przyrodnicze
Zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego
Bilanse zanieczyszczeń środowiska
Ocena stopnia zanieczyszczenia środowiska
1.1. Środowisko przyrodnicze
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
PKZ(R.g)(1)1 dokonać interpretacji pojęć: środowisko, zasoby przyrody, stan
środowiska przyrodniczego, biocenoza, biotop, ekosystem, populacja, nisza
ekologiczna, biom, biosfera, krajobraz, ekologia, czynniki środowiska;
PKZ(R.g)(1)2 rozróżnić zasoby przyrody;
Poziom
wymagań
programowych
P
Kategoria
taksonomiczna
B
P
B
PKZ(R.g)(1)3 scharakteryzować podstawowe formy ochrony przyrody;
P
C
PKZ(R.g)(1)4 określić aktualny stan środowiska przyrodniczego w danym regionie;
PP
C
PKZ(R.g)(1)5 zaplanować działania związane z ochroną zasobów przyrody;
PP
D
PKZ(R.g)(1)6 dokonać analizy czynników środowiska mających wpływ na
organizmy;
PKZ(R.g)(2)1 rozróżnić elementy środowiska przyrodniczego;
PP
C
P
B
PKZ(R.g)(2)2 określić zależności zachodzące pomiędzy poszczególnymi
elementami środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(2)3 przeprowadzić podstawowe badania elementów środowiska
przyrodniczego;
PKZ(R.g)(2)4 przedstawić wpływ różnych elementów środowiska przyrodniczego
na warunki klimatyczne i wodne danego regionu;
PKZ(R.g)(3)1 sklasyfikować zasady prowadzenia racjonalnej gospodarki zasobami
P
C
PP
B
PP
D
P
B
Materiał nauczania
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Podstawowe pojęcia i zakres badań ekologii.
Działy ekologii.
Środowisko przyrodnicze i jego elementy.
Czynniki mające wpływ na środowisko przyrodnicze.
Ekosystemy i ich funkcjonowanie.
Formy ochrony przyrody.
Człowiek a zasoby przyrody.
Środowisko a oddziaływania człowieka.
Gospodarka zasobami przyrody.
Zmiany w środowisku wywołane działalnością
człowieka.
Zasady prowadzenia badań powietrza, wód, gleby.
Ochrona środowiska przyrodniczego.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
16
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1.1. Środowisko przyrodnicze
środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(3)2 zastosować zasady racjonalnej gospodarki zasobami przyrody;
P
C
PKZ(R.g)(3)3 opracować zasady ograniczania zanieczyszczeń środowiska;
P
C
PKZ(R.g)(3)4 opracować zasady ochrony zagrożonych wyginięciem zwierząt i
roślin;
PKZ(R.g)(7)1 uzasadnić w logiczny sposób wpływ człowieka na środowisko;
PP
C
P
B
PKZ(R.g) (7)2 określić wpływ działalności człowieka na zmiany klimatu;
PP
D
PKZ(R.g)(7)3 dobrać sposoby ograniczające negatywny wpływ działalności
człowieka na środowisko;
R.7.2(12)1 rozróżnić rodzaje zagrożeń środowiska przyrodniczego;
PP
C
P
B
R.7.2(12)2 określić wpływ zagrożeń na środowisko przyrodnicze;
P
C
R.7.2(12)3 zanalizować skutki zagrożeń na środowisko przyrodnicze;
PP
C
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu;
KPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami;
KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;
Planowane zadania
Przedstaw elementy środowiska przyrodniczego (np. Dolnego Śląska) i ich wpływ na warunki klimatyczne i wodne w tym regionie na podstawie otrzymanej karty pracy (raportu).
Dokonaj oceny działalności człowieka mającego wpływ na zmiany klimatu w tym regionie oraz zaproponuj sposoby ograniczania negatywnej działalności człowieka na środowisko
przyrodnicze. Sporządzony raport będziesz prezentować na forum grupy (7 minut) oraz przekażesz w wersji papierowej do oceny.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
17
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1.1. Środowisko przyrodnicze
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
W pracowni badań środowiska, w której będą zajęcia powinny znajdować się:
a) stanowiska do badania wody i ścieków (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w aparaturę kontrolno-pomiarową do badania wody i ścieków, modele urządzeń do
uzdatniania wody i oczyszczania ścieków,
b) stanowiska do badania jakości powietrza i poziomu hałasu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w: aparaturę kontrolno-pomiarową do poboru prób powietrza,
badania jakości powietrza i poziomu hałasu, modele urządzeń ograniczających emisję gazów i pyłów w spalinach, modele ekranów akustycznych,
c) stanowiska do badania jakości gleby (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w aparaturę kontrolno-pomiarową do badania gleby.
Pracownia powinna być też wyposażona w: dygestorium, stoły laboratoryjne pokryte materiałem odpornym na chemikalia z doprowadzoną instalacją wodno-kanalizacyjną i elektryczną,
szkło laboratoryjne, odczynniki laboratoryjne, instrukcje do wykonywania ćwiczeń.
Środki dydaktyczne
Zestawy przepisów prawa i norm dotyczących ochrony i kształtowania środowiska, przykładowe mapy, plany zagospodarowania przestrzennego, przykładowe wyniki analizy
fizykochemicznej, chemicznej i mikrobiologicznej badanych elementów środowiska, natężenia hałasu, przykładową dokumentacje projektową, układ okresowy pierwiastków.
Poza tym: roczniki statystyczne, opracowania dotyczące danego regionu związane z ochroną środowiska, zasobami przyrody, gałęziami przemysłu, gospodarką prowadzoną w regionie,
czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce środowiska przyrodniczego w danych regionach Polski.
Zalecane metody dydaktyczne
Dział programowy „Środowisko przyrodnicze” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, badań
laboratoryjnych, instruktażu i pokazu czynności.
Na zajęciach proponuje się stosowanie ćwiczeń praktycznych poprzedzonym pokazem, który powinien dotyczyć kolejnych czynności podczas wykonywania np. badań laboratoryjnych, a
także zwrócić uwagę ba przestrzeganie obowiązujących przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy na danym stanowisku.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana lub grupowa.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia przykładowego zadania będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji oraz sporządzonego papierowego raportu. W ocenie prezentacji należy
uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna prezentacji, obejmującą następujące elementy zadania; właściwie wykonane elementy zadania; sposób prezentacji
(układ, czytelność, czas); sposób wypowiedzi podczas prezentacji.
W dokumentacji kryteria obejmą: poprawność wykonania elementów zadania, układ raportu wg określonego wzorca, jego estetykę.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
18
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1.1. Środowisko przyrodnicze
Prezentacja, jej struktura oraz sposób wypowiedzi powinna być omówiona na forum grupy; natomiast z raportu papierowego proponuję się wystawienie uczniowi oceny.
W dziale programowym „Środowisko przyrodnicze” przedmiot oceny ucznia powinna stanowić umiejętność zastosowania wiedzy chemicznej podczas wykonywania prostych badań
laboratoryjnych elementów środowiska przyrodniczego. Jest ona niezbędna i ułatwia rozumienie istotnych zagadnień z zakresu środowiska przyrodniczego.
Po zakończeniu realizacji działu proponuje się przeprowadzić badanie osiągnięć edukacyjnych w formie sprawdzianu teoretycznego (test dydaktyczny wielostopniowy). W ocenie
końcowej należy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów; a także umiejętność problemowego podejścia ucznia do zagadnień
będzie ilustracją umiejętności myślenia kompleksowego, integrującego wiedzę niezbędną w dziale „Środowisko przyrodnicze”.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia;
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; zastosować materiały i pomoce dydaktyczne
odwołujące się do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do
pracy; w ocenie wyników nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
19
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1.2. Zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
PKZ(R.g)(6)1 sklasyfikować źródła i rodzaje zanieczyszczeń
atmosferycznego, wód oraz gleb;
PKZ(R.g)(6)2 dokonać charakterystyki wybranych zanieczyszczeń;
powietrza
Poziom
wymagań
programowych
P
Kategoria
taksonomiczna
B
Materiał nauczania
–
–
P
C
PKZ(R.g)(6)3 określić skutki zanieczyszczeń powietrza, wód, gleb dla środowiska;
PP
C
PKZ(R.g)(6)4 dobrać sposoby zapobiegania zanieczyszczeniom powietrza, wód,
gleb;
R.7.2(2)1 dobrać metody badania zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby w
danym regionie;
R.7.2(2)2 określić sposoby rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu,
wodzie, glebie;
R.7.2(2)3 określić zasady lokalizacji punktów pomiarowych zanieczyszczeń;
PP
D
–
P
B
P
B
–
–
–
–
P
B
R.7.2(2)4 określić poziom stężenia zanieczyszczeń powietrza, wód i gleb;
PP
C
R.7.2(2)5 sporządzić prawidłowo całą dokumentację związaną z określeniem
stężenia i rozmieszczenia zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby w danym
regionie;
BHP(1)1 zinterpretować podstawowe pojęcia związane z bezpieczeństwem i
higiena pracy, ochroną przeciwpożarową, ochrona środowiska podczas
wykonywania zadań zawodowych związanych badaniem stanu środowiska,
monitorowaniem i oznaczaniem poziomu zanieczyszczeń środowiska;
BHP(4)1 rozpoznać bezbłędnie źródła i czynniki szkodliwe dla człowieka, mienia i
środowiska podczas badania stanu środowiska, oznaczania poziomu
zanieczyszczeń odprowadzanych do atmosfery, wody oraz gleby;
BHP(5)1 scharakteryzować wybrane sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i
życia w miejscu pracy
podczas wykonywania badań stanu środowiska,
PP
C
P
B
P
C
P
B
–
Źródła i rodzaje zanieczyszczeń środowiska.
Charakterystyka wybranych zanieczyszczeń
środowiska.
Metody pomiaru zanieczyszczeń powietrza, wód,
gleb.
Oznaczenia parametrów określających stopień
zanieczyszczeń środowiska.
Stan zanieczyszczeń powietrza, wód i gleb w Polsce.
Skutki zanieczyszczeń środowiska.
Sposoby zapobiegania zanieczyszczeniom środowiska.
Ochrona powietrza atmosferycznego, wód, gleb przed
zanieczyszczeniami.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
20
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1.2. Zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego
monitorowania i oznaczania poziomu zanieczyszczeń odprowadzanych do
atmosfery, wody oraz gleby;
BHP(5)2 ustalić dwa rodzaje czynników szkodliwych występujących w środowisku
pracy podczas badania stanu środowiska oraz określania zanieczyszczeń w
środowisku przyrodniczym;
BHP(5)3 określić trzy sposoby zabezpieczania przed czynnikami szkodliwymi w
pracy technika zajmującego się badaniem stanu środowiska oraz określaniem
zanieczyszczeń środowiska;
BHP(6)1 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w
środowisku pracy technika badającego stanu środowiska przyrodniczego oraz
zanieczyszczenia środowiska;
BHP(6)2 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika
dokonującego badania stanu i zanieczyszczeń środowiska przyrodniczego;
BHP(7)1 dobrać sprzęt i materiały do wykonywanych zadań zawodowych
związanych z badaniem stanu środowiska przyrodniczego i oznaczeniem poziomu
zanieczyszczeń środowiska;
BHP(8)1 dobrać odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac
zawodowych związanych z badaniem stanu środowiska i oznaczeniem poziomu
zanieczyszczeń środowiska;
BHP(8)2 zastosować odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych
prac zawodowych związanych z badaniem stanu środowiska i oznaczeniem
poziomu zanieczyszczeń środowiska;
BHP(9)1 zastosować zasady bezpiecznej pracy podczas wykonywania zadań
zawodowych technika ochrony środowiska związanych z badaniem stanu
środowiska i oznaczeniem poziomu zanieczyszczeń środowiska;
BHP(9)2 zastosować podręczny sprzęt i środki gaśnicze podczas wykonywania
zadań zawodowych
związanych z oznaczeniem poziomu zanieczyszczeń
środowiska, zgodnie z zasadami ochrony przeciwpożarowej;
BHP(10)1 zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w
stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas wykonywania zadań zawodowych
PP
C
PP
D
P
B
PP
C
P
B
P
B
PP
C
P
B
PP
C
P
B
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
21
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1.2. Zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego
związanych z badaniem stanu środowiska i oznaczeniem poziomu zanieczyszczeń
środowiska;
BHP(10)2 dobrać odpowiednie działania w zakresie udzielania pierwszej pomocy
przedmedycznej podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z
badaniem stanu środowiska i oznaczeniem poziomu zanieczyszczeń środowiska;
P
C
OMZ(1)1 dokonywać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)1 rozpoznawać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielać zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 mobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3)2 wydawać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
Planowane zadania
Zadanie wykonajcie w grupie: Wskażcie miejsca i parametry o największym stężeniu w mieście Olsztynie oraz opracujcie mapę rozkładu przestrzennego emisji zanieczyszczeń pyłowych i
gazowych według powiatów województwa warmińsko-mazurskiego w roku 2012 na podstawie kart stężenia zanieczyszczeń powietrza ze stacji automatycznego monitoringu.
Sporządzoną mapę zaprezentujcie na forum grupy oraz przekażcie w wersji elektronicznej i papierowej do oceny.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
W pracowni badań środowiska, w której będą zajęcia powinny znajdować się:
a) stanowiska do badania wody i ścieków (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w aparaturę kontrolno-pomiarową do badania wody i ścieków, modele urządzeń do
uzdatniania wody i oczyszczania ścieków,
b) stanowiska do badania jakości powietrza i poziomu hałasu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w: aparaturę kontrolno-pomiarową do poboru prób powietrza,
badania jakości powietrza i poziomu hałasu, modele urządzeń ograniczających emisję gazów i pyłów w spalinach, modele ekranów akustycznych,
c) stanowiska do badania jakości gleby (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w aparaturę kontrolno-pomiarową do badania gleby;
d) stanowisko do pomiarów meteorologicznych, wyposażone w: klatkę meteorologiczną, przyrządy pomiarowe, mapy pogody i zanieczyszczeń środowiska;
ponadto pracownia powinna być wyposażona w: dygestorium, stoły laboratoryjne pokryte materiałem odpornym na chemikalia z doprowadzoną instalacją wodno-kanalizacyjną i
elektryczną, szkło laboratoryjne, odczynniki laboratoryjne, instrukcje do wykonywania ćwiczeń, zestaw przepisów prawa oraz norm dotyczących ochrony i kształtowania środowiska;
stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z drukarką, ze skanerem, z projektorem multimedialnym oraz z pakietem programów biurowych; stanowiska
komputerowe dla uczniów (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), z pakietem programów biurowych oraz oprogramowaniem do wspomagania opracowywania wyników analiz.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
22
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1.2. Zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego
Środki dydaktyczne
Zestawy przepisów prawa i norm dotyczących ochrony i kształtowania środowiska, przykładowe mapy, plany zagospodarowania przestrzennego, przykładowe wyniki analizy
fizykochemicznej, chemicznej i mikrobiologicznej badanych elementów środowiska, natężenia hałasu, przykładową dokumentacje projektową, układ okresowy pierwiastków. Poza tym:
mapy regionów, województw z aktualnymi rodzajami zanieczyszczeń środowiska, roczniki statystyczne, opracowania dotyczące występujących w danych regionach, województwach,
miastach zanieczyszczeń, aparatura do pomiaru zanieczyszczeń środowiska, karty stężania zanieczyszczeń z odpowiednich punktów pomiarowych, wzorcowe raporty określające
zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego, np. w danym mieście; czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne obrazujące źródła zanieczyszczeń, ich rodzaje,
charakterystyczne miejsca, okolice w Polsce odznaczające się poszczególnymi zanieczyszczeniami środowiska.
Zalecane metody dydaktyczne
Dział programowy „Zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu
przewodniego, wycieczek.
Część zajęć z danego przedmiotu powinna być prowadzona w formie wycieczek, tak aby uczeń mógł zapoznać się z lokalizacją zanieczyszczeń środowiska przyrodniczego w danym
regionie, pracą, aby mógł zapoznać się z najnowszymi technologiami stosowanymi w branży zabezpieczającymi przez zanieczyszczeniami, z potencjalnym miejscem zatrudnienia w
danym zawodzie, już na początku swojego kształcenia.
Formy organizacyjne
Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: grupowa.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia przykładowego zadania będzie przeprowadzone na podstawie wykonanych kart pracy - mapy, porównanych z wzorcem opracowanym przez
nauczyciela. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: miejsca lokalizacji zanieczyszczeń, rodzaje zanieczyszczeń, poprawność ich rozmieszczenia na mapie.
W karcie pracy należy wykonać jedno z elementów zadania poprawnie, aby zaliczyć zadanie. W ocenie nauczyciel powinien również uwzględnić: strukturę karty pracy, zgodną z
zasadami, układ, czytelność, estetyczność.
Oceniając ucznia w dziale programowym „Zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego” nauczyciel ocenia zakres opanowanych teoretycznych wiadomości oraz umiejętności ich
wykorzystania w ćwiczeniach praktycznych. Ważnym elementem działu jest tez umiejętność rozpoznawania zanieczyszczeń, miejsca ich występowania, czy sposobów ich ograniczania,
sprawdzana przez nauczyciela w różnych formach pracy ucznia na zajęciach edukacyjnych. Nauczyciel prowadzący proces dydaktyczny zobowiązany jest opracować wymagania
edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne. Oceny osiągnięć uczniów należy dokonywać na podstawie: sprawdzianów pisemnych i ustnych, sprawdzianów praktycznych, testów
osiągnięć szkolnych oraz obserwacji czynności wykonywanych przez ucznia podczas ćwiczeń.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
23
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1.2. Zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; zastosować materiały i pomoce dydaktyczne
odwołujące się do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do
pracy; w ocenie wyników nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
1.3. Bilanse zanieczyszczeń środowiska
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.7.2(1)1 dokonać podziału bilansów zanieczyszczeń;
Poziom
wymagań
programowych
P
Kategoria
taksonomiczna
B
R.7.2(1)2 określić cele i zasady sporządzania bilansów zanieczyszczeń;
P
B
R.7.2(1)3 dokonać analizy informacji zawartych w dostępnych, sporządzonych
bilansach zanieczyszczeń;
R.7.2(1)4 sporządzić schematy opracowania bilansów zanieczyszczeń;
P
B
PP
C
R.7.2(1).5. zgromadzić i zanalizować dane dotyczące aktualnego stanu
środowiska;
R.7.2(3)1 sporządzić bilanse zanieczyszczeń wprowadzanych do wód płynących,
powietrza i gleby;
R.7.2(3)2 sporządzić bilans zanieczyszczeń pyłowych;
PP
D
P
B
PP
C
R.7.2(3)3 sporządzić bilans wodno-ściekowy regionu;
PP
D
R.7.2(3)4 opracować prosty bilans odpadów przemysłowych;
PP
C
R.7.2(3)5 przedstawić wyniki bilansów w formie tabelarycznej;
P
B
Materiał nauczania
–
–
–
–
Rodzaje bilansów.
Cele sporządzania bilansów.
Zasady sporządzania bilansów.
Dokumentacja sporządzania bilansu zanieczyszczeń.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
24
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1.3. Bilanse zanieczyszczeń środowiska
R.7.2(3)6 przedstawić wyniki bilansów w formie graficznej;
P
C
R.7.2(3)7 dokonać analizy sporządzonych bilansów zanieczyszczeń powietrza,
wód, gleb;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
PP
D
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności
zawodowych;
Planowane zadania
Opracuj bilans zanieczyszczeń odpadów przemysłowych w Twoim mieście z ostatnich trzech lat. Bilans sporządź zarówno w formie tabelarycznej, jak i graficznej wykorzystując programy
komputerowe – na podstawie corocznych sprawozdań. Sporządzony bilans w formie elektronicznej przekaż do oceny.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
W pracowni ochrony środowiska, w której będą zajęcia powinny znajdować się: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z
drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci
lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania procesów uzdatniania wody, oczyszczania ścieków, ochrony
powietrza, wody i gleb oraz monitorowania stanu środowiska, zestaw przepisów prawa i norm dotyczących ochrony i kształtowania środowiska, przykładowe mapy, plany
zagospodarowania przestrzennego, przykładowe wyniki analizy fizykochemicznej, chemicznej i mikrobiologicznej badanych elementów środowiska, natężenia hałasu, przykładową
dokumentacje projektową, układ okresowy pierwiastków.
Środki dydaktyczne
Zestawy przepisów prawa i norm dotyczących ochrony i kształtowania środowiska, przykładowe mapy, plany zagospodarowania przestrzennego, przykładowe wyniki analizy
fizykochemicznej, chemicznej i mikrobiologicznej badanych elementów środowiska, natężenia hałasu, przykładową dokumentacje projektową, układ okresowy pierwiastków. Poza tym:
roczniki statystyczne, raporty, instrukcje zawierające ilości zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza, wód, gleb; czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne z
przykładowymi bilansami zanieczyszczeń powietrza, wód i gleb.
Zalecane metody dydaktyczne
Dział programowy „Bilanse zanieczyszczeń środowiska” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń
z wykorzystaniem komputera i oprogramowania biurowego, tekstu przewodniego, czy metoda przypadków.
Metody te mają powinny zawierać opisy czynności podczas sporządzania bilansów zanieczyszczeń, pozyskiwania z różnych źródeł materiałów do tworzenia bilansów oraz umiejętności
ich przedstawienia. Doskonałą do tego rodzaju ćwiczeń jest metoda przypadków, polegająca na rozpatrywaniu stosunkowo prostych przypadków tworzenia bilansów różnego rodzaju
zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
25
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1.3. Bilanse zanieczyszczeń środowiska
Formy organizacyjne
Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna (struktura bilansu
zanieczyszczeń, zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność, poprawność, układ, bezbłędny edycyjnie).
Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych uczniów w dziale „Bilanse zanieczyszczeń środowiska” powinno odbywać się systematycznie w trakcie realizacji tego działu, na
podstawie określonych kryteriów. Ocena osiągnięć szkolnych powinna aktywizować i mobilizować do pracy ucznia, jak i nauczyciela.
Nauczyciel prowadzący proces dydaktyczny zobowiązany jest opracować wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne. Oceny osiągnięć uczniów należy dokonywać na
podstawie: sprawdzianów pisemnych i ustnych, sprawdzianów praktycznych, testów osiągnięć szkolnych oraz obserwacji czynności wykonywanych przez ucznia podczas ćwiczeń. Po
zakończeniu realizacji programu działu proponuje się zastosowanie sprawdzianu teoretycznego. Zadania w teście mogą być otwarte (krótkiej odpowiedzi, z luką) lub zamknięte (wyboru
wielokrotnego, na dobieranie, typu prawda-fałsz). W końcowej ocenie należy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia.
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; zastosować materiały i pomoce dydaktyczne
odwołujące się do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do
pracy; w ocenie wyników nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
1.4. Ocena stopnia zanieczyszczenia środowiska
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.7.2(5)1 porównać wyniki badań stopnia zanieczyszczenia środowiska
z dopuszczalnymi, określonymi w normach;
R.7.2(5)2 zinterpretować wyniki stopnia zanieczyszczenia środowiska;
R.7.2(5)3 ocenić stopień zanieczyszczenia środowiska na podstawie
obowiązujących norm i przepisów prawa;
R.7.2(5)4 opracować raport z zanieczyszczeń środowiska na podstawie przepisów
Poziom
wymagań
programowych
P
Kategoria
taksonomiczna
Materiał nauczania
B
–
P
C
–
PP
C
–
PP
D
Normy oraz akty prawne określające dopuszczalne
stopnie zanieczyszczenia środowiska.
Standardy emisyjne, standardy jakości i klasy jakości
dla poszczególnych komponentów środowiska.
Niezbędny stopień redukcji zanieczyszczeń przy
oczyszczaniu gazów odlotowych i na oczyszczalni
ścieków.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
26
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1.4. Ocena stopnia zanieczyszczenia środowiska
prawa;
–
R.7.2(5)5 zaplanować rozwiązania na podstawie raportu stwierdzającego
podwyższone stopnie zanieczyszczenia środowiska;
R.7.2(6)1 wykonać obliczenia opłat lub kar zanieczyszczeń odprowadzanych
z gazami odlotowymi do atmosfery;
R.7.2(6)2 wykonać obliczenia opłat lub kar zanieczyszczeń odprowadzanych ze
ściekami;
R.7.2(6)3 skorzystać z aktów prawnych przy obliczeniach stopnia redukcji
zanieczyszczeń gazów odlotowych i ścieków;
R.7.2(7)1 posłużyć się normami do oceny stanu środowiska naturalnego;
PP
D
–
P
C
P
C
PP
D
–
–
–
–
P
C
R.7.2(7)2 wykonać obliczenia opłat lub kar emisji zanieczyszczeń powietrza
atmosferycznego, wód oraz gleb;
R.7.2(8)1 ocenić stan zanieczyszczenia na podstawie sporządzonego bilansu;
PP
C
P
B
R.7.2(8)2 zgromadzić dane bilansu dotyczące aktualnego stanu zanieczyszczenia
środowiska;
R.7.2(8)3 prognozować zmiany zachodzące w środowisku na podstawie
sporządzonego bilansu zanieczyszczeń;
R.7.2(9)1 posłużyć się dokumentacją katastru wodnego;
P
B
PP
C
P
B
P
C
PP
D
P
C
PP
C
PP
D
R.7.2(9)2 odczytać dane o sieciach hydrograficznych; stanach wód, stopniu
zanieczyszczenia wód, na podstawie katastru wodnego;
R.7.2(9)3 opracować raport ze stanu biologicznego wód na podstawie katastru
wodnego;
R.7.2(10)1 skorzystać z aktów prawnych przy wydawaniu pozwoleń i decyzji
wodno-prawnych;
R.7.2(10)2 wydać pozwolenia za gospodarcze korzystanie ze środowiska;
R.7.2(10)3 wykonać ocenę oddziaływania inwestycji szkodliwych dla zdrowia i
środowiska przyrodniczego zgodnie z procedurami;
Zasady naliczania opłat i kar za gospodarcze
korzystanie ze środowiska.
Pozwolenia emisyjne, warunki wydania pozwoleń i
decyzji wodno-prawnych.
Ocena oddziaływania na środowisko.
Kataster wodny.
Operat wodno-prawny.
Poważne awarie.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
27
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1.4. Ocena stopnia zanieczyszczenia środowiska
R.7.2(11)1 czytać informację zawartą w instrukcji gospodarowania wodą;
P
B
R.7.2(11)2zanalizować informacje zawarte w instrukcji gospodarowania wodą;
PP
C
R.7.2(14) 1. rozpoznać rodzaje inwestycji szkodliwych na środowisko przyrodnicze
i ludzi;
R.7.2(14)2 rozróżniać czynniki szkodliwe w oddziaływaniach inwestycji;
P
B
P
C
R.7.2(14)3 dobrać metody ochrony środowiska przyrodniczego i ludzi podczas
oddziaływania inwestycji szkodliwych;
KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań;
PP
C
KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań;
KPS(9)1 zastosować techniki negocjacyjne;
KPS(9)2 zachować się asertywnie;
KPS(9)3 zaproponować konstruktywne rozwiązania;
KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane
stanowisko;
KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole;
Planowane zadania
Na podstawie załącznika zawierającego zbiorcze zestawienie informacji o zakresie korzystania ze środowiska i wysokości należnych opłat opracuj formularz naliczania opłat za
korzystanie ze środowiska. Sporządzony wydruk formularza przekażesz w wersji papierowej do oceny.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni ochrony środowiska, w której powinny znajdować się: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z
dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
28
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1.4. Ocena stopnia zanieczyszczenia środowiska
podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania procesów uzdatniania wody, oczyszczania
ścieków, ochrony powietrza, wody i gleb oraz monitorowania stanu środowiska, zestaw przepisów prawa i norm dotyczących ochrony i kształtowania środowiska, przykładowe mapy,
plany zagospodarowania przestrzennego, przykładowe wyniki analizy fizykochemicznej, chemicznej i mikrobiologicznej badanych elementów środowiska, natężenia hałasu, przykładową
dokumentacje projektową, układ okresowy pierwiastków.
Środki dydaktyczne
Zestawy przepisów prawa i norm dotyczących ochrony i kształtowania środowiska, przykładowe mapy, plany zagospodarowania przestrzennego, przykładowe wyniki analizy
fizykochemicznej, chemicznej i mikrobiologicznej badanych elementów środowiska, natężenia hałasu, przykładową dokumentacje projektową, układ okresowy pierwiastków. Poza tym:
raporty, normy jakości środowiska, standardy emisyjne, standardy jakości i klasy jakości dla poszczególnych komponentów środowiska, dokumenty dotyczące zasad naliczania opłat i kar
za korzystanie ze środowiska, przykładowe - instrukcje gospodarowania wodą, operat wodno-prawny, pozwolenia i decyzje wodno-prawne, kataster wodny; czasopisma branżowe,
katalogi, prezentacje multimedialne z przykładowymi ocenami oddziaływań na środowisko, zasadami naliczania opłat i kar za korzystanie ze środowiska.
Zalecane metody dydaktyczne
Dział programowy „Ocena stopnia zanieczyszczenia środowiska” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu
przewodniego, dyskusji, czy metod symulacyjnych.
Wskazane metody mają za zadanie dążyć poprzez czynności praktyczne, po rozwijanie odpowiednich umiejętności, aż po nabywanie wprawy. Metody te zawierają opisy czynności
niezbędnych do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie i zespołowo.
Formy organizacyjne
Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie wydruku formularza. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
(struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), wydruk dokumentacji.
Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych uczniów w dziale „Ocena stopnia zanieczyszczenia środowiska” powinno odbywać się systematycznie w trakcie realizacji tego działu, na
podstawie określonych kryteriów. Nauczyciel prowadzący proces dydaktyczny zobowiązany jest opracować wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne.
Oceniając osiągnięcia uczniów należy zwrócić uwagę na: przyswajanie koniecznych wiadomości z zakresu przedmiotu, wykorzystywanych na dalszym etapie kształcenia oraz
umiejętności ich wykorzystywania zarówno z ćwiczeniach o zakresie teoretycznym, jak i praktycznym. Oceny osiągnięć uczniów należy dokonywać na podstawie: sprawdzianów
pisemnych i ustnych, sprawdzianów praktycznych, testów osiągnięć szkolnych oraz obserwacji czynności wykonywanych przez ucznia podczas ćwiczeń. Po zakończeniu realizacji
programu działu proponuje się zastosowanie sprawdzianu teoretycznego. Zadania w teście mogą być otwarte (krótkiej odpowiedzi, z luką) lub zamknięte (wyboru wielokrotnego, na
dobieranie, typu prawda-fałsz). W końcowej ocenie należy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów. Podstawą do uzyskania
przez ucznia pozytywnej oceny jest poprawne i samodzielne wykonanie ćwiczeń.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
29
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1.4. Ocena stopnia zanieczyszczenia środowiska
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia;
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne
odwołujące się do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do
pracy; w ocenie wyników nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
30
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2. Ochrona wód
2.1. Ujęcia wody
2.2. Uzdatnianie wód
2.3. Oczyszczanie ścieków
2.4. Przydomowe oczyszczalnie ścieków
2.1. Ujęcia wody
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.1(1)1 rozpoznać typy ujęć wód powierzchniowych i podziemnych;
R.8.1(1)2 opisać elementy i budowę poszczególnych ujęć;
R.8.1(1)3 obliczyć wydajność studni kopanej i wierconej;
R.8.1(1)4 przewidzieć zakłócenia w pracy studni wierconej;
R.8.1(1).5 przedstawić zasady eksploatacji ujęć wód powierzchniowych
i podziemnych;
R.8.1(1)6 określić zasady prawidłowej pracy ujęć wód powierzchniowych;
R.8.1(1)7 scharakteryzować strefy ochronne ujęć wody;
R.8.1(1)8 omówić przeznaczenie i rodzaje zbiorników wody;
R.8.1(1)9 przedstawić elementy składowe i zasadę działania hydroforni;
PKZ(R.g)(8)1 odczytać oznaczenia stosowane w dokumentacji hydrologicznej;
PKZ(R.g)(8)2 odczytać dane z atlasów i roczników hydrologicznych;
PKZ(R.g)(8)3 ocenić stan wody na podstawie odczytu z krzywej wodowskazowej;
PKZ(R.g)(8)4 odczytać dane zawarte w dokumentacji meteorologicznej (na mapie
pogody, np. kierunek wiatru, wyż, niż baryczny, ciśnienie, itp.);
R.8.1(14)1 rozróżnić rodzaje sieci wodociągowych i kanalizacyjnych;
R.8.1(14)2 przedstawić elementy sieci wodociągowych i kanalizacyjnych;
R.8.1(14)3 odczytać informacje zawarte w dokumentacji projektowej sieci
wodociągowych i kanalizacyjnych;
R.8.1(14)4 przeliczyć skalę podaną w dokumentacji projektowej sieci wodociągowych
i kanalizacyjnych;
Poziom
wymagań
programowych
P
P
P
PP
Kategoria
taksonomiczna
Materiał nauczania
A
C
C
D
–
–
–
–
P
B
–
P
P
P
B
C
B
P
P
P
A
A
C
P
B
P
P
B
B
P
C
PP
C
–
–
–
–
Klasyfikacja ujęć wód powierzchniowych i podziemnych.
Budowa ujęć wody powierzchniowej.
Budowa studni kopanej i wierconej.
Wydajność studni kopanej i wierconej, zasięg leja
depresyjnego.
Objawy zakłóceń w pracy pompy eksploatacja studni kopanej i
wierconej strefy ochronne ujęć wody.
Zbiorniki wodociągowe.
Hydrofory.
Sieć wodociągowa.
Sieć kanalizacyjna.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
31
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2.1. Ujęcia wody
KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej;
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności
zawodowych;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
Planowane zadania
Wykonaj w formie graficznej uproszczony projekt ujęcia wody podziemnej wraz z wytyczeniem stref ochronnych ujęcia. W części opisowej projektu zamieść niezbędne zasady eksploatacji ujęcia ze
szczególnym uwzględnieniem zakłóceń pracy pompy Sporządzony projekt będziesz prezentować na forum grupy (10 minut) oraz przekażesz w wersji papierowej do oceny.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni ochrony środowiska, w której powinny znajdować się dokumentacja projektowa.
Środki dydaktyczne
Raporty, normy jakości środowiska, przykładowa dokumentacja sieci wodociągowej i kanalizacyjnej , dokumentacja hydrologiczna, atlasy i roczniki hydrologiczne.
Stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe
(jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych.
Zalecane metody dydaktyczne
Dominującą metodą będą ćwiczenia. Uczniowie będą otrzymywać zróżnicowane pomoce dydaktyczne do ćwiczenia umiejętności z zakresu działu programowego „Ujęcia wody”. Ćwiczenia będą
poprzedzane pokazem z objaśnieniem.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji oraz sporządzonego projektu. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
(struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność, czas), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie).
Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych uczniów w dziale „Ujęcia wody” powinno odbywać się systematycznie w trakcie realizacji tego działu, na podstawie określonych kryteriów. Nauczyciel
prowadzący proces dydaktyczny zobowiązany jest opracować wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne.
Oceniając osiągnięcia uczniów należy zwrócić uwagę na: przyswajanie koniecznych wiadomości z zakresu przedmiotu, wykorzystywanych na dalszym etapie kształcenia oraz umiejętności ich
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
32
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2.1. Ujęcia wody
wykorzystywania zarówno z ćwiczeniach o zakresie teoretycznym, jak i praktycznym. Oceny osiągnięć uczniów należy dokonywać na podstawie: sprawdzianów pisemnych i ustnych, sprawdzianów
praktycznych, testów osiągnięć szkolnych oraz obserwacji czynności wykonywanych przez ucznia podczas ćwiczeń. Po zakończeniu realizacji programu działu proponuje się zastosowanie sprawdzianu
teoretycznego. Zadania w teście mogą być otwarte (krótkiej odpowiedzi, z luką) lub zamknięte (wyboru wielokrotnego, na dobieranie, typu prawda-fałsz). W końcowej ocenie należy uwzględnić
wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów. Podstawą do uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest poprawne i samodzielne wykonanie ćwiczeń.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia.
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne odwołujące się
do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do pracy; w ocenie wyników
nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
33
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2.2. Uzdatnianie wód
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
PKZ(R.g)(4)1 scharakteryzować klasy czystości wód powierzchniowych i podziemnych;
PKZ(R.g)(4)2 wymienić czynniki kształtujące skład wód powierzchniowych
i podziemnych;
PKZ(R.g)(4)3
przyporządkować
poszczególne
wskaźniki
zanieczyszczeń
odpowiedniemu rodzajowi wody;
R.8.1(2)1 sklasyfikować zanieczyszczenia wód wg wybranego kryterium;
R.8.1(2)2
wymienić
źródła
zanieczyszczeń
fizycznych,
chemicznych
i bakteriologicznych wody;
R.8.1(2)3 opisać zanieczyszczenia fizyczne , chemiczne i bakteriologiczne wody;
PKZ(R.g)(10)1 określić wymagania stawiane wodzie do picia na podstawie
odpowiedniego rozporządzenia;
PKZ(R.g)(10)2 sklasyfikować wody powierzchniowe i podziemne na podstawie
odpowiednich rozporządzeń;
R.8.1(3)1 omówić wymagania stawiane wodzie do celów użytkowych, chłodniczych i
kotłowych;
R.8.1(3)2 zróżnicować pojęcia: metody i procesy uzdatniania wody;
R.8.1(3)3 wymienić metody uzdatniania wód powierzchniowych, podziemnych oraz
wód do celów chłodniczych i kotłowych;
R.8.1(3)4 omówić istotę fizycznych, chemicznych i biologicznych metod uzdatniania
wody;
R.8.1(3)5 zweryfikować układy metod uzdatniania wody (fizyczno-chemiczne,
fizyczno-biologiczne);
R.8.1(4)1 dobrać wskaźniki przeznaczone do usunięcia w zależności od rodzaju wód i
dobierać do nich metodę usunięcia;
R.8.1(5)1 wyszczególnić urządzenia do uzdatniania wód powierzchniowych,
podziemnych, chłodniczych i kotłowych;
Poziom
wymagań
programowych
P
Kategoria
taksonomiczna
B
P
B
P
B
P
B
P
A
P
C
P
B
PP
C
P
C
P
C
P
A
P
C
P
C
PP
C
P
C
Materiał nauczania
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Charakterystyka wód występujących w przyrodzie.
Wskaźniki zanieczyszczeń wód.
Schematy technologiczne uzdatniania wód powierzchniowych i
podziemnych.
Wymagania stawiane wodom użytkowym.
Metody i procesy uzdatniania wód.
Cedzenie na kratach i sitach.
Teoretyczne podstawy sedymentacji.
Budowa i zasada działania osadników poziomych, pionowych i
radialnych.
Teoretyczne podstawy procesu koagulacji.
Budowa i zasada działania urządzeń do koagulacji.
Koagulacja kontaktowa.
Mechanizm działania złóż filtracyjnych.
Wymagania stawiane piaskom filtracyjnym.
Budowa i zasada działania filtrów powolnych, pospiesznych,
otwartych i zamkniętych.
Teoretyczne podstawy procesu napowietrzania wody.
Skutki występowania żelaza w wodzie.
Metody odżelaziania i odmanganiania wody.
Odżelaziacze otwarte i zamknięte.
Odkwaszanie wody.
Poprawa własności organoleptycznych wody.
Teoretyczne podstawy procesu dezynfekcji wody.
Zasada działania urządzeń do dezynfekcji wody.
Wymagania stawiane wodzie do celów chłodniczych i
kotłowych.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
34
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2.2. Uzdatnianie wód
R.8.1(4)2 opisać podstawy teoretyczne procesów uzdatniania wód powierzchniowych
i podziemnych;
R.8.1(4)3 opisać podstawy teoretyczne procesów uzdatniania wód chłodniczych i
kotłowych;
R.8.1(4)4 obliczyć dawki reagentów do dekarbonizacji i zmiękczania wody;
R.8.1(4)5 obliczyć parametry pracy wymienników jonitowych;
R.8.1(4)6 dobrać metodę dekarbonizacji, zmiękczania , demineralizacji w zależności
od składu wody;
R.8.1(5)2 wyjaśnić zasadę działania poszczególnych urządzeń do uzdatniania wód
powierzchniowych i podziemnych;
R.8.1(5)3 wyjaśnić zasadę działania poszczególnych urządzeń do uzdatniania wód
chłodniczych i kotłowych;
R.8.1(5)4 zestawić w odpowiedniej kolejności urządzenia do uzdatniania wód
powierzchniowych, podziemnych, chłodniczych i kotłowych;
R.8.1(4)7
zaproponować
kolejność
procesów
przy
uzdatnianiu
wód
powierzchniowych i podziemnych oraz dobrać schemat do uzdatniania wód
przemysłowych;
KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej;
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności
zawodowych;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
PP
C
PP
C
PP
PP
C
C
PP
D
PP
C
PP
C
P
B
–
–
–
Dekarbonizacja wody.
Zmiękczanie wody metodami strąceniowymi.
Zmiękczanie i demineralizacja wody na jonitach.
P
C
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
35
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2.2. Uzdatnianie wód
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
Planowane zadania
Na podstawie podanej analizy fizykochemicznej wody opracuj uproszczony projekt schematu technologicznego jej uzdatniania do celów bytowo-gospodarczych. Ustal rodzaj i kolejność procesów
technologicznych, dobierz urządzenia, oszacuj efekty uzdatniania. Projekt opracuj w formie opisowej i graficznej.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni ochrony środowiska w której powinny znajdować się: raporty, normy jakości środowiska, standardy emisyjne, standardy jakości i klasy jakości
dla poszczególnych komponentów środowiska.
Środki dydaktyczne
Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące uzdatniania wód powierzchniowych i podziemnych.
Stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe
(jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych. Zalecane metody dydaktyczne
Dominującą metodą będą ćwiczenia. Uczniowie będą otrzymywać zróżnicowane pomoce dydaktyczne do ćwiczenia umiejętności z zakresu działu programowego „Uzdatnianie wód
powierzchniowych i podziemnych”. Ćwiczenia będą poprzedzane pokazem z objaśnieniem.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji oraz sporządzonego projektu. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
(struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność, czas), opracowanie graficzne dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie).
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia;
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne odwołujące się
do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do pracy; w ocenie wyników
nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
36
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2.3. Oczyszczanie ścieków
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
Poziom
wymagań
programowych
Kategoria
taksonomiczna
R.8.1(7)1 wyjaśnić pojęcie ścieki;
P
A
R.8.1(7)2 wymienić rodzaje ścieków wraz z podaniem kryterium podziału;
P
B
R.8.1(7)3 wymienić źródła powstawania ścieków;
P
A
R.8.1(7)4 przewidzieć wpływ ścieków na wody odbiornika;
PP
D
R.8.1(7)5 opisać przebieg procesu samooczyszczania w zbiorniku wodnym;
PKZ(R.g)(10)3 ustalić warunki odprowadzania ścieków do wód lub do ziemi w
oparciu o rozporządzenie;
PKZ(R.g)(10)4 określić warunki odprowadzania ścieków do kanalizacji w oparciu o
rozporządzenie;
R.8.1(8)1 przewidzieć wpływ ścieków na wody odbiornika;
R.8.1(8)2 omówić przebieg procesu samooczyszczania wód powierzchniowych;
R.8.1(8)3 wyszczególnić stopnie oczyszczania ścieków;
R.8.1(8)4 wyjaśnić teoretyczne podstawy procesów mechanicznego oczyszczania
ścieków (cedzenie, flotacja, sedymentacja);
R.8.1(8)5 opisać podstawowe układy pracy złóż biologicznych i komór osadu
czynnego;
R.8.1(8)6 uzasadnić konieczność defosfatacji i denitryfikacji ścieków
oczyszczanych biologicznie oraz przedstawić metody ich realizacji;
PP
C
P
C
P
C
PP
PP
P
C
C
B
P
C
PP
C
P
B
R.8.1(8)7 omówić procesy unieszkodliwiania osadów ściekowych;
R.8.1(8)8 wyszczególnić parametry ścieków usuwane podczas oczyszczania
ścieków miejskich;
R.8.1(8)9 ocenić efekty oczyszczania ścieków poddanych oczyszczaniu
R.8.1(9)1 wyliczyć urządzenia do oczyszczania ścieków i unieszkodliwiania osadów
ściekowych;
PP
C
P
B
PP
D
P
A
Materiał nauczania
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Rodzaje i charakterystyka ścieków.
Źródła zanieczyszczenia wód.
Wpływ ścieków na wody odbiornika.
Proces samooczyszczania zbiorników wodnych.
Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie warunków
odprowadzania ścieków do wód lub do ziemi.
Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie warunków
odprowadzania ścieków do kanalizacji. Klasyfikacja procesów
oczyszczania ścieków miejskich.
Schematy technologiczne oczyszczania ścieków miejskich.
Podstawy teoretyczne mechanicznego oczyszczania ścieków.
Urządzenia do mechanicznego oczyszczania ścieków.
Podstawy teoretyczne biologicznego oczyszczania ścieków.
Oczyszczanie ścieków na złożach biologicznych.
Oczyszczanie ścieków w komorach osadu czynnego.
Usuwanie substancji biogennych.
Przeróbka i unieszkodliwianie osadów ściekowych.
Procesy i urządzenia stosowane do oczyszczania ścieków
unieszkodliwiania osadów ściekowych.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
37
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2.3. Oczyszczanie ścieków
R.8.1(9)2 przedstawić budowę i zasadę działania poszczególnych urządzeń do
oczyszczania ścieków i unieszkodliwiania osadów ściekowych;
R.8.1(9)3 zestawić w odpowiedniej kolejności urządzenia do oczyszczania
ścieków miejskich i unieszkodliwiania osadów ściekowych;
BHP(1)2 zinterpretować podstawowe pojęcia związane z bezpieczeństwem
i higiena pracy, ochroną przeciwpożarową, ochrona środowiska podczas
wykonywania zadań zawodowych związanych z pracą na ujęciach, uzdatnianiem
wód i oczyszczaniem ścieków;
BHP(4)2 rozpoznać bezbłędnie źródła i czynniki szkodliwe dla człowieka, mienia
i środowiska podczas pracy na ujęciach, pracy przy uzdatnianiu wód i
oczyszczaniu ścieków;
BHP(5)4 scharakteryzować wybrane sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia
i życia w miejscu pracy podczas wykonywania prac na ujęciach, pracy przy
uzdatnianiu wód i oczyszczaniu ścieków;
BHP(5)5 ustalić dwa rodzaje czynników szkodliwych występujących w środowisku
pracy podczas pracy na ujęciach, pracy przy uzdatnianiu wód i oczyszczaniu
ścieków;
BHP(5)6 określić trzy sposoby zabezpieczania przed czynnikami szkodliwymi
w pracy technika zajmującego się pracą na ujęciach, pracą przy uzdatnianiu wód
i oczyszczaniu ścieków;
BHP(6)3 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące
w środowisku pracy technika pracującego na ujęciach, przy uzdatnianiu wód
i oczyszczaniu ścieków;
BHP(6)4 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika
pracującego na ujęciach, przy uzdatnianiu wód i oczyszczaniu ścieków;
BHP(7)2 dobrać sprzęt i materiały do wykonywanych zadań zawodowych
związanych z pracą na ujęciach, uzdatnianiem wód i oczyszczaniem ścieków;
BHP(8)3 dobrać odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac
zawodowych związanych z pracą na ujęciach, uzdatnianiem wód i oczyszczaniem
ścieków;
PP
C
P
B
P
B
P
C
P
B
PP
C
PP
D
P
B
PP
C
P
B
P
B
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
38
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2.3. Oczyszczanie ścieków
BHP(8)4 zastosować odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych
prac zawodowych związanych z pracą na ujęciach, uzdatnianiem wód
i oczyszczaniem ścieków;
BHP(9)3 zastosować zasady bezpiecznej pracy podczas wykonywania zadań
zawodowych technika ochrony środowiska związanych z pracą na ujęciach,
uzdatnianiem wód i oczyszczaniem ścieków;
BHP(9)4 zastosować podręczny sprzęt i środki gaśnicze podczas wykonywania
zadań zawodowych związanych z pracą na ujęciach, uzdatnianiem wód
i oczyszczaniem ścieków zgodnie z zasadami ochrony przeciwpożarowej;
BHP(10)3 zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej
w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas wykonywania zadań zawodowych
związanych z pracą na ujęciach, uzdatnianiem wód i oczyszczaniem ścieków;
BHP(10)4 dobrać odpowiednie działania w zakresie udzielania pierwszej pomocy
przedmedycznej podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z pracą
na ujęciach, uzdatnianiem wód i oczyszczaniem ścieków;
KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej;
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności
zawodowych;
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane
stanowisko;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
PP
C
P
C
PP
C
P
B
P
C
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
39
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2.3. Oczyszczanie ścieków
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
Planowane zadania (ćwiczenia)
Uzasadnij zakaz odprowadzenia ścieków bytowo-gospodarczych bezpośrednio do odbiornika. Ustal niezbędny stopień oczyszczania ścieków przed odprowadzeniem ich do odbiornika, narysuj
schemat technologiczny procesu oczyszczania tych ścieków.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni ochrony środowiska w której powinny się znajdować: rozporządzenia, raporty, normy katalogi, modele urządzeń do oczyszczania ścieków.
Środki dydaktyczne
Czasopisma branżowe, katalogi, prezentacje multimedialne dotyczące oczyszczania ścieków.
Stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe
(jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych.
Zalecane metody dydaktyczne
Dominującą metodą będą ćwiczenia. Uczniowie będą otrzymywać zróżnicowane pomoce dydaktyczne do ćwiczenia umiejętności z zakresu działu programowego „Oczyszczanie ścieków”.
Ćwiczenia będą poprzedzane pokazem z objaśnieniem.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji oraz sporządzonego projektu. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
(struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność, czas), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie).
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia;
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne odwołujące się
do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do pracy; w ocenie wyników
nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
40
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2.4. Przydomowe oczyszczalnie ścieków
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.1(11)1 odróżnić pojęcia oczyszczalnia ścieków i przydomowa oczyszczalnia
ścieków;
R.8.1(11) 2. określić cel i warunki stosowania przydomowej oczyszczalni ścieków;
Poziom
wymagań
programowych
Kategoria
taksonomiczna
P
A
P
C
P
B
R.8.1(11)3 wyszczególnić elementy konstrukcji przydomowych oczyszczalni
ścieków;
R.8.1(12)1 określić przeznaczenie poszczególnych elementów budowy
przydomowych oczyszczalni ścieków;
R.8.1(12)2 objaśnić zasadę działania przydomowych oczyszczalni ścieków;
P
C
PP
C
R.8.1(12)3 wyszczególnić etapy budowy przydomowych oczyszczalni ścieków;
PP
C
PP
C
PP
D
PP
C
P
B
R.8.1(12)4 przestrzegać przepisów bhp obowiązujących podczas budowy
przydomowych oczyszczalni ścieków;
R.8.1(12)5 przewidzieć najczęstsze zakłócenia w pracy przydomowych
oczyszczalni ścieków i wskazać sposoby ich usunięcia;
R.8.1(12)6 omówić zasady poprawnej eksploatacji przydomowych oczyszczalni
ścieków;
PKZ(R.g)(9)1 odczytać rysunki techniczne oczyszczalni ścieków;
PKZ(R.g)(9)2 wykonać rysunki techniczne oczyszczalni ścieków i jej urządzeń,
stosując zasady rzutowania;
KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej;
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności
zawodowych;
Materiał nauczania
–
–
–
–
–
–
Rola przydomowej oczyszczalni ścieków.
Klasyfikacja przydomowych oczyszczalni ścieków.
Możliwości zastosowania przydomowych oczyszczalni ścieków.
Budowa i zasada działania przydomowych oczyszczalni ścieków.
Instalowanie przydomowych oczyszczalni ścieków.
Eksploatacja przydomowych oczyszczalni ścieków.
PP
C
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
41
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2.4. Przydomowe oczyszczalnie ścieków
KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane
stanowisko;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
Planowane zadania
Wykonaj w formie graficznej uproszczony projekt przydomowej oczyszczalni ścieków dla przeciętnego 4-osobowego gospodarstwa domowego.
Wykonując zadanie ustal założenia do projektu, określ wymagany stopień oczyszczania, opisz wybraną technologię, przedstaw budowę poszczególnych elementów oczyszczalni, narysuj schemat
oczyszczalni
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni ochrony środowiska w której powinny znajdować się: raporty, normy jakości środowiska, standardy emisyjne, standardy jakości i klasy
jakości dla poszczególnych komponentów środowiska.
Środki dydaktyczne
Czasopisma branżowe, katalogi, prezentacje multimedialne i filmy dotyczące budowy i eksploatacji przydomowych oczyszczalni ścieków.
Stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe
(jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych.
Zalecane metody dydaktyczne
Dominującą metodą będą ćwiczenia. Uczniowie będą otrzymywać zróżnicowane pomoce dydaktyczne do ćwiczenia umiejętności z zakresu działu programowego „Przydomowe oczyszczalnie
ścieków”. Ćwiczenia będą poprzedzane pokazem z objaśnieniem.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji sporządzonego projektu. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
(struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność, czas), opracowanie graficzne dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie).
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
42
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2.4. Przydomowe oczyszczalnie ścieków
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia;
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne odwołujące się
do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do pracy; w ocenie wyników
nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
43
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
3. Ochrona powietrza oraz ochrona przed hałasem i drganiami
3.1. Zanieczyszczenie atmosfery
3.2. Techniczne metody ochrony powietrza
3.3. Energia i jej związki ze środowiskiem
3.4. Drgania mechaniczne, ocena hałasu
3.5. Ochrona przed hałasem i drganiami
3.1. Zanieczyszczenie atmosfery
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.2(1)1 rozróżnić podstawowe rodzaje zanieczyszczeń powietrza;
R.8.2(2)1 scharakteryzować rodzaje zanieczyszczeń powietrza;
R.8.2(1)2 określić wpływ poszczególnych zanieczyszczeń powietrza na środowisko;
Poziom
wymagań
programowych
P
P
P
Kategoria
taksonomiczna
A
B
C
Materiał nauczania
–
–
–
–
R.8.2(1)3 scharakteryzować podstawowe źródła emisji zanieczyszczeń;
R.8.2(1)4 przeanalizować procesy spalania w kontekście emisji zanieczyszczeń;
R.8.2(2)2 dokonać klasyfikacji źródeł zanieczyszczeń powietrza
i wymienić substancje zanieczyszczające powietrze;
R.8.2(2)3 wyjaśnić pojęcia: emisja, immisja, stężenie zanieczyszczenia, opad pyłu,
unos, doza zanieczyszczeń, MAQI i współczynnik toksyczności;
R.8.2(2)4wyjaśnić pojęcie emisji i imisji.
R.8.2(4)1dokonać uproszczonych obliczeń emisji dla źródeł projektowanych
i istniejących;
R.8.2(3)1 dokonać analizy rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w atmosferze;
P
PP
P
B
C
C
P
A
P
PP
B
D
–
–
–

P
B

PKZ(R.g)(8)5 wskazać, na podstawie rozkładu izolinii na mapie pogody, kierunek
rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń;
PKZ(R.g)(8)6 opisać wpływ czynników meteorologicznych na jakość powietrza
atmosferycznego;
P
B
PP
C
–
–
–
–
Rodzaje zanieczyszczeń powietrza i ich charakterystyka.
Przemiany fizykochemiczne zanieczyszczeń
w atmosferze.
Wpływ poszczególnych zanieczyszczeń atmosfery na
środowisko.
Charakterystyka podstawowych źródeł zanieczyszczeń.
Charakterystyka procesów spalania w kontekście emisji
zanieczyszczeń.
Mechanizm wyniesienia.
Obliczanie wyniesienia dla zadanych warunków.
Rozkład stężeń w smudze zanieczyszczeń.
Wpływ warunków meteorologicznych na rozprzestrzenianie
się zanieczyszczeń.
Mechanizm i skutki niszczenia warstwy ozonowej, efektu
cieplarnianego, powstawania kwaśnych deszczy.
Podstawowe procesy fizyczne wykorzystywane w
energetyce atomowej.
Wpływ elektrowni atomowej na środowisko w porównaniu
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
44
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
3.1. Zanieczyszczenie atmosfery
BHP(1)3 zinterpretować podstawowe pojęcia związane z bezpieczeństwem
i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochrona środowiska podczas
wykonywania zadań zawodowych związanych z ochroną powietrza, ochroną przed
drganiami i hałasem;
BHP(4)3 rozpoznać bezbłędnie źródła i czynniki szkodliwe dla człowieka, mienia
i środowiska podczas wykonywania zadań związanych z ochroną powietrza,
ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(5)7 scharakteryzować wybrane sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia
i życia podczas wykonywania zadań związanych z ochroną powietrza, ochroną
przed drganiami i hałasem;
BHP(5)8 ustalić dwa rodzaje czynników szkodliwych występujących w środowisku
pracy podczas zadań związanych w ochroną powietrza, ochroną przed drganiami
i hałasem;
BHP(5)9 dokonać prawidłowej charakterystyki czynników szkodliwych
występujących w środowisku pracy podczas zadań związanych z ochroną
powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
P
B
–
PP
C
P
B
PP
C
PP
C
BHP(6)4 określić trzy sposoby zabezpieczania się przed czynnikami szkodliwymi
w pracy technika zajmującego się ochroną powietrza, ochroną przed drganiami
i hałasem;
P
B
BHP(6)5 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące
w środowisku pracy technika zajmującego się ochroną powietrza, ochroną przed
drganiami i hałasem;
BHP(6)6 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika
dokonującego oceny czystości powietrza;
PP
C
PP
C
BHP(7)3 dobrać sprzęt i materiały podczas wykonywania zadań związanych
z ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
P
B
z innymi źródłami energii.
Przepisy BHP podczas wykonywania zadań zawodowych
związanych z ochroną powietrza, ochroną przed drganiami
i hałasem.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
45
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
3.1. Zanieczyszczenie atmosfery
BHP(8)5 dobrać odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac
zawodowych związanych z ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i
hałasem;
BHP(8)6 zastosować odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych
prac zawodowych związanych z ochroną powietrza, ochroną przed drganiami
i hałasem;
BHP(9)5 zastosować zasady bezpiecznej pracy podczas wykonywania zadań
zawodowych związanych z ochroną powietrza, ochroną przed drganiami
i hałasem technika ochrony środowiska;
BHP(9)6 zastosować podręczny sprzęt i środki gaśnicze podczas wykonywania
zadań zawodowych związanych z ochroną powietrza, ochroną przed drganiami
i hałasem, zgodnie z zasadami ochrony przeciwpożarowej;
BHP(10)5 zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej
w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas wykonywania zadań zawodowych
związanych z ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(10)6 dobrać odpowiednie działania w zakresie udzielania pierwszej pomocy
przedmedycznej podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z ochroną
powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej;
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności
zawodowych;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
P
B
P
A
P
C
P
B
PP
D
PP
C
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
46
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
3.1. Zanieczyszczenie atmosfery
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
Planowane zadania
Ustal źródła i rodzaje substancji, które najczęściej zanieczyszczające powietrze w twojej miejscowości.
Uzupełnij tabelę wpisując substancje, rodzaj i źródło zanieczyszczeń powietrza.
Substancje zanieczyszczające powietrze
Rodzaj zanieczyszczenia
Źródło
Korzystając z map pogody oraz danych meteorologicznych zaznacz na mapie obszary i kierunki rozprzestrzeniania się tych zanieczyszczeń. Określ skutki oddziaływania zanieczyszczeń na
środowisko. Dokonaj analizy informacji zgromadzonych na dany temat i udokumentuj przewidywane skutki oddziaływania zanieczyszczeń na środowisko. Wynik zadania udokumentuj w
formie sprawozdania i przedstaw do oceny.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni ochrony środowiska, która powinna być wyposażona w środki dydaktyczne wyszczególnione poniżej.
Środki dydaktyczne
Zestaw przepisów prawa i norm dotyczących ochrony i kształtowania środowiska, przykładowe mapy, plany zagospodarowania przestrzennego, przykładowe wyniki badanych elementów
środowiska, natężenia hałasu.
Stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska
komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do
wspomagania projektowania ochrony powietrza oraz monitorowania stanu środowiska.
Zalecane metody dydaktyczne
Dział programowy „Zanieczyszczenie atmosfery” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie sporządzonego sprawozdania z wykonanego ćwiczenia. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne:
zawartość merytoryczna (struktura dokumentacji zgodnie z zasadami).
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
47
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
3.1. Zanieczyszczenie atmosfery
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia.
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; materiały i pomoce dydaktyczne odwołujące się do
różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do pracy; w ocenie wyników
nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
3.2. Techniczne metody ochrony powietrza
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.2(3)2 scharakteryzować metody ograniczające emisję zanieczyszczeń do
atmosfery;
R.8.2(3)3 zaplanować rozwiązania ograniczające stężenie zanieczyszczeń
w powietrzu w zależności od rodzaju i ilości zanieczyszczeń;
R.8.2(4)2 wymienić zjawiska wykorzystywane podczas usuwania zanieczyszczeń
pyłowych i gazowych;
R.8.2(4)3 dokonać klasyfikacji metod odsiarczania spalin;
Poziom wymagań
programowych
P
Kategoria
taksonomiczna
B
PP
C
P
B
P
A
–
–
–
–
–
R.8.2(4)4 określić zakres zastosowania metod redukcji NOx w spalinach;
P
C
–
R.8.2(4)5 zaproponować działania związane z usunięciem zanieczyszczeń
gazowych z gazów odlotowych;
R.8.2(4)6 zaproponować działania związane z usunięciem zanieczyszczeń
pyłowych z gazów odlotowych;
R.8.2(4)7 ocenić skuteczność poszczególnych metod ograniczania emisji;
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia
zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności
zawodowych;
PP
C
PP
C
P
B
Materiał nauczania
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Kierunki ograniczania emisji zanieczyszczeń „u
źródła”.
Modernizacja istniejących źródeł ciepła.
Klasyfikacja metod odsiarczania spalin.
Charakterystyka metod odsiarczania spalin.
Bilanse w metodach odsiarczania spalin.
Charakterystyka metod usuwania tlenków azotu ze
spalin.
Charakterystyka metody usuwania H2S, CO, par
związków organicznych z gazów odlotowych.
Osuszanie gazów.
Zasada działania elektrofiltrów.
Czynniki wpływające na skuteczność odpylania.
Budowa elektrofiltru.
Odpylanie mechaniczne.
Zasada działania cyklonów.
Odpylacze tkaninowe i filtry powietrza.
Charakterystyka materiałów filtracyjnych.
Zasada działania odpylaczy mokrych.
Budowa odpylaczy mokrych.
Zasady doboru urządzeń odpylających.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
48
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
3.2. Techniczne metody ochrony powietrza
KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań;
– Odpylanie w przemyśle i energetyce.
– Pojęcia dotyczące wentylacji i klimatyzacji.
KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań;
– Elementy instalacji wentylacyjnej i klimatyzacyjnej.
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
– Charakterystyka możliwości poprawy efektywności
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków
wykorzystania ciepła i energii w powiązaniu z
zespołu;
ograniczeniem zanieczyszczenia środowiska.
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych;
Planowane zadania
Na podstawie otrzymanej karty pracy oceń skuteczność urządzeń do usuwania zanieczyszczeń pyłowych.
Dokonaj obserwacji modeli i makiet urządzeń do usuwania zanieczyszczeń pyłowych zgromadzonych w pracowni, zapoznaj się z ich konstrukcją i zasadą działania na podstawie
dołączonych instrukcji. Dokonaj analizy prospektów i katalogów wyrobów odpylających zgromadzonych w pracowni. Zastanów się nad warunkami,
w których urządzenia te mogą być zastosowane jako najbardziej skuteczne. Wybierz te, które są najbardziej ekonomiczne, biorąc pod uwagę czynniki środowiskowe
i finansowe. Wyniki analizy zapisz w formie raportu, który zaprezentujesz na forum grupy oraz przekażesz w wersji papierowej do oceny.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni ochrony środowiska, która powinna być wyposażona w: zestawy przepisów prawa i norm dotyczących ochrony i kształtowania
środowiska, przykładowe mapy, plany zagospodarowania przestrzennego, przykładowe wyniki badanych elementów środowiska.
Środki dydaktyczne
Zestawy przepisów prawa i norm dotyczących ochrony i kształtowania środowiska, modele i makiety urządzeń do usuwania zanieczyszczeń, katalogi maszyn i urządzeń do usuwania
zanieczyszczeń. Czasopisma branżowe, filmy i prezentacje ochrony powietrza.
Stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska
komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do
wspomagania projektowania ochrony powietrza oraz monitorowania stanu środowiska,
Zalecane metody dydaktyczne
Dział programowy „Techniczne metody ochrony powietrza” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu
przewodniego.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
49
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
3.2. Techniczne metody ochrony powietrza
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji oraz sporządzonego raportu. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość
merytoryczna (struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność, czas), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie).
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia.
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne
odwołujące się do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do
pracy; w ocenie wyników nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
3.3. Energia i jej związki ze środowiskiem
Poziom
Uszczegółowione efekty kształcenia
Kategoria
wymagań
Materiał nauczania
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
taksonomiczna
programowych
R.8.2 (6)1 wymienić technologie wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej;
P
B
– Rola energii we współczesnej gospodarce.
– Rodzaje i podział źródeł energii.
R.8.2 (6)2 sklasyfikować urządzenia do wytwarzania energii;
P
B
– Charakterystyka nieodnawialnych i odnawialnych
R.8.2 (6)3 wymienić niekonwencjonalne źródła energii oraz uwarunkowania ich
P
C
źródeł energii.
stosowania
– Produkcja energii elektrycznej w oparciu o różne
R.8.2 (6)4 podać przykłady konwencjonalnych i niekonwencjonalnych źródeł
PP
C
źródła energii.
energii;
– Wpływ energetyki na środowisko.
R.8.2 (6)5 opisać zasady działania niekonwencjonalnych źródeł energii;
P
C
– Efektywne użytkowanie energii.
R.8.2 (6)6 uzasadnić możliwość zastosowania odnawialnych źródeł energii w
PP
D
warunkach polskich;
R.8.2 (6)7 zaproponować wykorzystanie niekonwencjonalnych źródeł energii dla
PP
D
konkretnego obiektu;
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
50
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
3.3. Energia i jej związki ze środowiskiem
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności
zawodowych;
KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań;
KPS(9)3 zaproponować konstruktywne rozwiązania;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
Planowane zadania.
Zaproponuj wykorzystanie różnych źródeł energii dla gospodarstwa rolnego uwzględniając ich dostępność, koszty inwestycji i eksploatacji. Oceń faktyczną możliwość wykorzystania
niekonwencjonalnych źródeł energii. Sformułuj wnioski, odnośnie zabezpieczenia obiektu w źródła energii. Analizę przedstaw w formie prezentacji multimedialnej.
Otrzymane wyniki zaprezentuj w zespole.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni ochrony środowiska, która powinna być wyposażona w: katalogi, filmy i prezentacje dotyczące zastosowania odnawialnych
źródeł energii.
Środki dydaktyczne
Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje dotyczące zastosowania odnawialnych źródeł energii.
Stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska
komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych.
Zalecane metody dydaktyczne
Dział programowy „Energia i jej związki ze środowiskiem” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu
przewodniego.
Formy organizacyjne
Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie oceny prezentacji multimedialnej. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość
merytoryczna (struktura dokumentacji zgodnie z zasadami).
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
51
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
3.3. Energia i jej związki ze środowiskiem
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne
odwołujące się do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do
pracy; w ocenie wyników nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
3.4. Drgania mechaniczne, ocena hałasu
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.2(7)1 określić prawa ruchu drgającego i falowego;
Poziom
wymagań
programowych
P
Kategoria
taksonomiczna
B
R.8.2(7)2 scharakteryzować pojęcie i parametry fal akustycznych oraz prawa
odbioru dźwięku przez ucho ludzkie
R.8.2(7)3 omówić pojęcia: dźwięk, drgania mechaniczne, hałas i jego rodzaje;
P
B
P
A
R.8.2(7)4 wymienić zakresy poziomów dźwięku, w decybelach, nieprzyjemnych
i szkodliwych dla człowieka;
R.8.2(7)5 wymienić szkody jakie czyni hałas i drgania wśród organizmów żywych
(również człowieka);
R.8.2(7)6 wyjaśnić, jaki wpływ ma czas ekspozycji na hałas;
P
B
P
B
P
B
R.8.2(7)7 przewidzieć skutki hałasu na podstawie map akustycznych;
PP
C
R.8.2(7)8 rozpoznać w swoim otoczeniu skutki
wibracji;
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności
zawodowych;
PP
C
Materiał nauczania
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Ruch drgający i falowy.
Odbiór dźwięków przez ucho ludzkie.
Pojęcie decybela.
Poziom natężenia dźwięku, ciśnienia akustycznego,
poziom dźwięku, poziom głośności.
Pojęcia drgań i wibracji.
Wrażenia słuchowe, pojęcie hałasu.
Klasyfikacja hałasu.
Parametry hałasu.
Prawne podstawy oceny hałasu i drgań.
Metody oceny oddziaływania hałasu i drgań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
52
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
3.4. Drgania mechaniczne, ocena hałasu
KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
KPS(9)3 zaproponować konstruktywne rozwiązania;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
Planowane zadania
Oceń klimat akustyczny na podstawie wyników pomiarów poziomu dźwięku, wykonanych w pobliżu trasy szybkiego ruchu. Opracuj w formie schematu blokowego procedurę oceny
klimatu akustycznego. Zaprezentuj ją na forum grupy. Po prezentacji zostanie przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem eksperta (nauczyciela lub eksperta zewnętrznego) w celu
zweryfikowania przedstawionych propozycji i ustalenia właściwej procedury. Na podstawie opracowanej procedury oceń klimat akustyczny dla konkretnego terenu, sformułuj wnioski.
Sprawozdanie z pracy oddaj w wersji papierowej do oceny.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
W pracowni ochrony środowiska, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne z działu programowego „ Drgania mechaniczne, ocena hałasu” powinny znajdować się: zestawy
przepisów prawa i norm dotyczących ochrony i kształtowania środowiska, przykładowe mapy, plany zagospodarowania przestrzennego, przykładowe wyniki badanych elementów
środowiska, natężenia hałasu.
Środki dydaktyczne
W pracowni, w której będą zajęcia powinny znajdować się: mapy akustyczne, przyrządy do pomiaru poziomu dźwięku i drgań, katalogi maszyn i urządzeń.
Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje dotyczące oceny hałasu.
stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska
komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do
wspomagania projektowania ochrony powietrza oraz monitorowania stanu środowiska.
Zalecane metody dydaktyczne
Dominująca metodą kształcenia powinna być tekstu przewodniego, która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: grupowa.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji oraz sporządzonego sprawozdania. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne:
zawartość merytoryczna (struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie).
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
53
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
3.4. Drgania mechaniczne, ocena hałasu
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne
odwołujące się do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do
pracy; w ocenie wyników nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
54
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
3.5. Ochrona przed hałasem i drganiami
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.2 (8)1 scharakteryzować podstawy fizyczne tłumienia hałasu i drgań;
Poziom
wymagań
programowych
P
Kategoria
taksonomiczna
B
Materiał nauczania
–
–
R.8.2 (8)2 wybrać sposób ograniczenia hałasu w środowisku pracy;
PP
C
R.8.2 (8)3 dobrać metodę ograniczenia emisji hałasu do środowiska;
PP
D
–
R.8.2 (8)4 zaproponować metodę ograniczenia hałasu komunikacyjnego;
P
B
–
R.8.2 (8)5 dobrać sposób ograniczenia drgań;
PP
C
R.8.2 (8)6 omówić parametry charakteryzujące od strony akustycznej materiały,
wyroby i ustroje dźwiękochłonne;
R.8.2 (8)7 wymienić administracyjno-prawne metody i sposoby zwalczania hałasu;
P
B
P
A
R.8.2 (8)8 podać przykład zastosowania prawnych środków ochrony przed
hałasem;
R.8.2 (9)1 zaproponować różne rodzaje rozwiązań zmierzające do obniżenia
hałasu związanego z przemysłem i komunikacją w miejscu zamieszkania;
R.8.2 (9)2 wskazać najistotniejsze czynności mające na celu akustyczną adaptację
pomieszczeń;
R.8.2 (9)3 wymienić poczynania mające na celu ograniczenie hałasu w każdym
punkcie dokonywanych inwestycji;
R.8.2 (9)4 wyjaśnić, na czym polega czynna redukcja hałasu;
R.8.2 (10)1 omówić prawne środki ochrony przed hałasem;
R.8.2 (10)2 wskazać kilka aktów prawnych dotyczących zapobiegania
powstawaniu oraz rozprzestrzenianiu się hałasu i drgań;
R.8.2 (10)3 wyjaśnić, na czym polega ochrona przed hałasem w przepisach;
PP
C
PP
D
P
C
PP
D
P
P
P
B
B
B
P
C
R.8.2 (10)4 wskazać normy dotyczące hałasu i drgań mechanicznych;
P
A
–
–
Podstawy fizyczne tłumienia hałasu i drgań.
Charakterystyka materiałów i ustrojów
dźwiękochłonnych.
Zasady i metody ograniczania hałasu i drgań w
środowisku pracy.
Zasady i metody ograniczania emisji hałasu do
środowiska.
Zasady i metody ograniczania hałasów
komunikacyjnych.
Zasady i metody ograniczania drgań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
55
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
3.5. Ochrona przed hałasem i drganiami
PKZ(R.g)(10)3 ustalić dopuszczalny poziom hałasu w miejscu pracy;
P
B
PKZ(R.g)(10)4 wskazać zawody, w których choroba wibracyjna jest chorobą
P
A
zawodową;
PKZ(R.g)(10)5 odszukać dyrektywy unijne, które zajmują się ochroną przed
P
B
zanieczyszczeniem powietrza, ochroną przed hałasem i drganiami, wymienić
zakres ich stosowania;
PKZ(R.g)(10)6 omówić ochronę przed hałasem pomieszczeń w budynkach na
PP
D
podstawie norm;
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności
zawodowych;
KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań;
KPS(9)3 zaproponować konstruktywne rozwiązania;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
Planowane zadania
Zaobserwuj w swoim najbliższym terenie, miejscu zamieszkania jaki jest wpływ drgań na środowisko i zdrowie człowieka oraz zaproponuj środki ograniczające wpływ drgań na
środowisko i zdrowie człowieka. Zaznacz na mapie najbardziej narażone miejsca oraz zaproponuj lokalizację ochrony przeciwwibracyjnej. Sporządź raport z wykonanej pracy. Przedstaw
go grupie. Formę pisemną raportu oddaj do oceny.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
W pracowni ochrony środowiska, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne z działu programowego „Ochrona przed hałasem i drganiami” powinny znajdować się: zestaw
przepisów prawa i norm dotyczących ochrony i kształtowania środowiska, przykładowe mapy, plany zagospodarowania przestrzennego, przykładowe wyniki badanych elementów
środowiska, natężenia hałasu.
Środki dydaktyczne
Mapy akustyczne, przyrządy do pomiaru poziomu dźwięku i drgań, katalogi maszyn i urządzeń, próbki materiałów dźwiękochłonnych i wibroizolacji. Czasopisma branżowe, katalogi,
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
56
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
3.5. Ochrona przed hałasem i drganiami
filmy i prezentacje. Stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem
multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów
biurowych., oprogramowanie do wspomagania projektowania ochrony powietrza oraz monitorowania stanu środowiska.
Zalecane metody dydaktyczne
Dominująca metodą kształcenia powinna być tekstu przewodniego, która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: grupowa.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji oraz sporządzonego raportu. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość
merytoryczna (struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie).
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne
odwołujące się do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do
pracy; w ocenie wyników nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
57
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
4. Gospodarka odpadami oraz ochrona gleb
4.1. Rodzaje odpadów i ich klasyfikacja
4.2. Unieszkodliwianie odpadów – składowanie na składowiskach
4.3. Unieszkodliwianie odpadów – spalanie i kompostowanie
4.4. Gospodarcze wykorzystanie odpadów
4.5. Odpady przemysłowe i niebezpieczne
4.6. Klasyfikacja gleb i ich ochrona przed degradacją
4.1. Rodzaje odpadów i ich klasyfikacja
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi :
Poziom
wymagań
programowych
Kategoria
taksonomiczna
P
B
P
C
P
B
P
PP
P
B
C
B
PKZ(R.g)107 wybrać nazwy aktów prawnych związanych z gospodarowaniem odpadami
w Polsce i UE;
PKZ(R.g)108 wyszczególnić główne założenia treści Ustawy o odpadach;
R.8.3(1)1 rozróżnić pojęcia: odpady, odpady niebezpieczne i szczególnie uciążliwe dla
środowiska;
R.8.3(1)2 wymienić i krótko przedstawić rodzaje odpadów i źródła ich powstawania;
R.8.3(1)3 scharakteryzować odpady komunalne i przemysłowe;
R.8.3(1)4 określić rodzaje odpadów niebezpiecznych;
R.8.3(1)5 przeprowadzić klasyfikację i identyfikację odpadów według Ustawy o
odpadach oraz według innych kryteriów;
KPS(4)1 zanalizować zmiany zachodzące w branży;
KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;
KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik
pracy;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności
zawodowych;
PP
Materiał nauczania
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Rola aktów prawnych w gospodarowaniu odpadami.
Ustawa o odpadach.
Podstawowe pojęcia związane z gospodarką odpadami.
Źródła powstawania odpadów komunalnych i
przemysłowych.
Charakterystyka odpadów komunalnych i przemysłowych.
Charakterystyka odpadów niebezpiecznych.
Cel i kryteria klasyfikacji odpadów.
Klasyfikacja odpadów zgodna z Ustawą o odpadach z 2001 r.
Klasyfikacja odpadów wg innych kryteriów.
C
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
58
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
4.1. Rodzaje odpadów i ich klasyfikacja
Planowane zadania
Dokonaj klasyfikacji podanych niżej odpadów w oparciu o Katalog odpadów i załącznik nr 1 do Ustawy o odpadach; wyniki pracy zamieść w tabeli.
Lp
Klasyfikowany odpad
Podział wg Katalogu odpadów
Podział wg załącznika nr 1
symbol
kategoria
symbol
kategoria
1
2
3
4
5
6
7
Wykaz odpadów do sklasyfikowania:
1. Odczynniki fotograficzne
2. Skratki z oczyszczalni ścieków
3. Leki cytotoksyczne i cytostatyczne
4. Odpadowa amunicja
5. Benzyna
6. Cząstki i pyły z hutnictwa szkła
7. Odpadowa masa roślinna
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni ochrony środowiska w której powinny się znajdować: mapy, roczniki statystyczne, opracowania dotyczące danego regionu związane z
ochroną środowiska, zasobami przyrody, gałęziami przemysłu, gospodarką prowadzoną w regionie.
Środki dydaktyczne
Mapy, roczniki statystyczne, opracowania dotyczące danego regionu związane z ochroną środowiska, zasobami przyrody, gałęziami przemysłu, gospodarką prowadzoną w regionie. Czasopisma
branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce środowiska przyrodniczego w danych regionach Polski.
Zalecane metody dydaktyczne
Dominującą metodą będą ćwiczenia. Uczniowie będą otrzymywać zróżnicowane pomoce dydaktyczne do ćwiczenia umiejętności z zakresu działu programowego „Rodzaje odpadów i ich
klasyfikacja”. Ćwiczenia będą poprzedzane pokazem z objaśnieniem.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
59
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
4.1. Rodzaje odpadów i ich klasyfikacja
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji oraz sporządzonego projektu. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
(struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność, czas), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie).
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia.
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne odwołujące się
do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do pracy; w ocenie wyników
nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
60
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
4.2. Unieszkodliwianie odpadów – składowanie na składowiskach
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.3(2)1 uzasadnić konieczność unieszkodliwiania odpadów;
R.8.3(2)2 objaśnić pojęcia: unieszkodliwianie odpadów i gospodarcze wykorzystanie
odpadów;
R.8.3(7)1 sklasyfikować metody unieszkodliwiania odpadów;
R.8.3(2)3 objaśnić podstawy teoretyczne procesu składowania odpadów;
R.8.3(7)2 opisać przebieg technologiczny procesu składowania odpadów;
R.8.3(2)4 wskazać wady i zalety wynikające ze składowania odpadów na
składowisku;
R.8.3(2)5 uzasadnić ograniczenia w zastosowaniu metod unieszkodliwiania przez
składowanie dla określonych odpadów;
R.8.3(4)1 sklasyfikować składowiska wg odpowiednich kryteriów;
R.8.3(4)2 dobrać teren na lokalizację składowiska;
R.8.3(4)3 wykonać uproszczony projekt składowiska odpadów komunalnych;
R.8.3(4)4 omówić sposoby zabezpieczenia gruntów przed odciekami i sposoby
zagospodarowania biogazu;
R.8.3(4)5 przestrzegać zasad eksploatacji składowisk;
R.8.3(4)6 ustalić zakres monitoringu składowiska;
R.8.3(4)7 zaplanować przebieg zamknięcia i rekultywacji składowiska;
PKZ(R.g)(10)9 wymienić główne założenia Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminie;
PKZ(R.g)(10)10 zinterpretować zapisy zawarte w dyrektywach Unii Europejskiej
i Ustawie o odpadach dotyczących podstawowego obowiązku wytwórców
odpadów;
BHP(1)4 zinterpretować podstawowe pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną
pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska podczas wykonywania zadań
zawodowych związanych z unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem
odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
Poziom wymagań
programowych
PP
Kategoria
taksonomiczna
C
–
P
C
–
P
PP
PP
B
C
C
P
C
PP
D
P
PP
PP
B
C
D
P
C
P
P
PP
C
C
D
P
A
PP
C
P
B
Materiał nauczania
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Charakterystyka jakościowa i ilościowa odpadów
komunalnych.
Oddziaływanie odpadów komunalnych na środowisko
substancje niebezpieczne w odpadach komunalnych.
Toksyczność odpadów niebezpiecznych.
Unieszkodliwianie i gospodarcze wykorzystanie odpadów.
Metody unieszkodliwiania odpadów.
Klasyfikacja wysypisk.
Zagrożenia ze strony wysypisk dla środowiska - zasady
lokalizacji wysypisk.
Zabezpieczenie wód gruntowych.
Zagospodarowanie biogazu.
Zasady eksploatacji wysypisk.
Monitoring, zamknięcie i rekultywacja wysypiska.
Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminie.
Obowiązki wytwórców odpadów zawarte w przepisach
prawnych.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
61
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
4.2. Unieszkodliwianie odpadów – składowanie na składowiskach
BHP(4)4 rozpoznać bezbłędnie źródła i czynniki szkodliwe dla człowieka, mienia i
środowiska podczas prac związanych z unieszkodliwianiem i gospodarczym
wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
BHP(5)10 scharakteryzować wybrane sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i
życia w miejscu pracy
podczas wykonywania
prac związanych z
unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb
przed degradacją;
BHP(5)11 ustalić dwa rodzaje czynników szkodliwych występujących w środowisku
pracy podczas
wykonywania
prac związanych z unieszkodliwianiem i
gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
BHP(5)12 określić trzy sposoby zabezpieczania przed czynnikami szkodliwymi w
pracy technika zajmującego się unieszkodliwianiem i gospodarczym
wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
BHP(6)7 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w
środowisku pracy technika zajmującego się unieszkodliwianiem i gospodarczym
wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
BHP(6)8 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika
zajmującego się unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem odpadów
oraz ochroną gleb przed degradacją;
BHP(7)4 dobrać sprzęt i materiały do wykonywanych zadań zawodowych
związanych z unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz
ochroną gleb przed degradacją;
BHP(8)7 dobrać odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac
zawodowych związanych z unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem
odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
BHP(8)8 zastosować odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych
prac zawodowych
związanych z unieszkodliwianiem i gospodarczym
wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
BHP(9)7 zastosować zasady bezpiecznej pracy podczas wykonywania zadań
zawodowych technika ochrony środowiska związanych z unieszkodliwianiem i
P
C
P
B
PP
C
PP
D
P
B
PP
C
P
B
P
B
PP
C
P
B
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
62
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
4.2. Unieszkodliwianie odpadów – składowanie na składowiskach
gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
BHP(9)8 zastosować podręczny sprzęt i środki gaśnicze podczas wykonywania
zadań zawodowych
związanych
z unieszkodliwianiem i gospodarczym
wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
BHP(10)7 zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w
stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas wykonywania zadań zawodowych
związanych z unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz
ochroną gleb przed degradacją;
BHP(10)8 dobrać odpowiednie działania w zakresie udzielania pierwszej pomocy
przedmedycznej podczas wykonywania zadań zawodowych związanych
z unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb
przed degradacją;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;
KPS(4)1 zanalizować zmiany zachodzące w branży;
KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik
pracy;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności
zawodowych;
KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
PP
C
P
B
P
C
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
63
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
4.2. Unieszkodliwianie odpadów – składowanie na składowiskach
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych;
Planowane zadania
Opracuj w formie graficznej lub makiety uproszczony projekt prawidłowo eksploatowanego składowiska odpadów komunalnych (nadpoziomowego) z zaznaczeniem wszystkich niezbędnych
instalacji, obiektów, itp. Zaproponuj sposób rekultywacji tego składowiska i przedstaw go graficznie w przekroju pionowym.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni ochrony środowiska w której powinny znajdować się: zestawy przepisów prawa i norm dotyczących ochrony i kształtowania środowiska,
przykładowe mapy, plany zagospodarowania przestrzennego, przykładowe wyniki analizy fizykochemicznej, chemicznej i mikrobiologicznej badanych elementów środowiska.
Środki dydaktyczne
Mapy, roczniki statystyczne, opracowania dotyczące danego regionu związane z ochroną środowiska, zasobami przyrody, gałęziami przemysłu, gospodarką prowadzoną w regionie. Czasopisma
branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce środowiska przyrodniczego w danych regionach Polski.
Stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe
(jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych.
Zalecane metody dydaktyczne
Dominującą metodą będą ćwiczenia. Uczniowie będą otrzymywać zróżnicowane pomoce dydaktyczne
„Unieszkodliwianie odpadów – składowanie na wysypiskach”. Ćwiczenia będą poprzedzane pokazem z objaśnieniem.
do
ćwiczenia
umiejętności
z
zakresu
działu
programowego
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji oraz sporządzonego projektu. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
(struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność, czas), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie).
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia.
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne odwołujące się
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
64
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
4.2. Unieszkodliwianie odpadów – składowanie na składowiskach
do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do pracy; w ocenie wyników
nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
65
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
4.3. Unieszkodliwianie odpadów – spalanie i kompostowanie
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.3(11)1 sklasyfikować termiczne metody unieszkodliwiania odpadów;
R.8.3(11)2 przedstawić typowe technologie spalania odpadów;
R.8.3(2)6 objaśnić podstawy teoretyczne procesów:
spalania, pirolizy i kompostowania;
R.8.3(7)3 opisać przebieg technologiczny procesu spalania, pirolizy
i kompostowania;
R.8.3(11)3 przewidzieć zagrożenia dla środowiska ze strony spalarni odpadów;
R.8.3(11)4 omówić proces pirolizy;
R.8.3(11)5 wymienić podstawowe zasady prawidłowej eksploatacji spalarni
odpadów komunalnych;
R.8.3(11)6 scharakteryzować procesy zachodzące w kompostowanych odpadach;
R.8.3(11)7 sklasyfikować i omówić technologie kompostowania odpadów
komunalnych;
R.8.3(11)8 wyszczególnić operacje jednostkowe stosowane w procesie
kompostowania i scharakteryzować je;
R.8.3(11)9 określić zagrożenia dla środowiska ze strony kompostu;
R.8.3(11)10 przedstawić metody fermentacji beztlenowej odpadów komunalnych;
R.8.3(7)4 dobrać metody unieszkodliwiania do podanych rodzajów odpadów;
R.8.3(7)5 przewidzieć efekty unieszkodliwiania odpadów przy zastosowaniu
określonej metody;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;
KPS(4)1 zanalizować zmiany zachodzące w branży;
KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik
Poziom
wymagań
programowych
P
P
Kategoria
taksonomiczna
A
C
P
C
P
C
PP
P
D
B
P
A
P
C
P
C
P
C
PP
P
P
C
B
C
PP
C
Materiał nauczania
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Klasyfikacja termicznych metod utylizacji odpadów.
Teoretyczne podstawy termicznych metod utylizacji.
Typowe technologie spalania odpadów komunalnych.
Oddziaływanie spalarni na środowisko.
Metody zapobiegania szkodliwym wpływom spalarni na
środowisko.
Zasady eksploatacji spalarni odpadów.
Teoretyczne podstawy procesu pirolizy.
Paliwo uzyskiwane z odpadów.
Procesy zachodzące w kompostowanych odpadach.
Typowe technologie kompostowania.
Operacje jednostkowe w procesie kompostowania i ich
charakterystyka.
Kompostowanie osadów ściekowych.
Kontrola jakości kompostu i zagrożenia ze strony kompostu.
Metody fermentacji beztlenowej odpadów komunalnych.
2-stopniowa fermentacja na mokro.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
66
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
4.3. Unieszkodliwianie odpadów – spalanie i kompostowanie
pracy;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności
zawodowych;
KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
Planowane zadania
Na podstawie danych z raportu WIOŚ lub danych Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej przeanalizuj skład morfologiczny odpadów komunalnych z twojej miejscowości wywożonych
i składowanych na składowisku w skali roku. Wyszczególnij, które z nich mogą być poddane kompostowaniu (oszacuj ich ilość w m 3), a które należałoby przeznaczyć do spalenia w spalarni odpadów
komunalnych. Oblicz, o ile zwiększyłaby się pojemność składowiska w ciągu 10 lat.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni ochrony środowiska wyposażonej w: mapy, roczniki statystyczne, opracowania dotyczące danego regionu związane
z ochroną środowiska, zasobami przyrody, gałęziami przemysłu, gospodarką prowadzoną w regionie.
Środki dydaktyczne
Mapy, roczniki statystyczne, opracowania dotyczące danego regionu związane z utylizacją odpadów, spalarniami odpadów.
Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce środowiska przyrodniczego w danych regionach Polski.
Stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe
(jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
67
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
4.3. Unieszkodliwianie odpadów – spalanie i kompostowanie
Zalecane metody dydaktyczne
Dominującą metodą będą ćwiczenia. Uczniowie będą otrzymywać zróżnicowane pomoce dydaktyczne do ćwiczenia umiejętności z zakresu
działu programowego „ Unieszkodliwianie odpadów – spalanie i kompostowanie”. Ćwiczenia będą poprzedzane pokazem z objaśnieniem.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji oraz sporządzonego projektu. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
(struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność, czas), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie).
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia.
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne odwołujące się
do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do pracy; w ocenie wyników
nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
4.4. Gospodarcze wykorzystanie odpadów
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.3(6)1 objaśnić pojęcia: zagospodarowanie odpadów, recykling;
Poziom
wymagań
programowych
P
R.8.3(6)2 wyliczyć korzyści ekologiczne i ekonomiczne wynikające z zastosowania
recyklingu;
R.8.3(6)3 wymienić i omówić systemy zbiórki odpadów komunalnych;
R.8.3(6)4 określić zadania sortowni odpadów komunalnych;
R.8.3(6)5 określić rodzaje surowców wtórnych, które można poddać procesowi
Kategoria
taksonomiczna
A
P
C
P
P
P
C
B
C
Materiał nauczania
–
–
–
–
–
–
Sens ekologiczny i ekonomiczny recyklingu odpadów.
Selektywna zbiórka odpadów.
System zbiórki „u źródła”.
Sortownie odpadów.
Możliwości zastosowania recyklingu odpadów.
Recykling wybranych odpadów (makulatury, szkła, tworzyw
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
68
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
4.4. Gospodarcze wykorzystanie odpadów
recyklingu;
R.8.3(6)6 przeanalizować możliwość i uwarunkowania selektywnej zbiórki
i
wykorzystania surowców wtórnych;
R.8.3(6)7 przedstawić możliwości ponownego wykorzystania surowców, np. papieru,
szkła, tworzyw sztucznych;
R.8.3(8)1 zaplanować kampanię informacyjno-promocyjną na rzecz propagowania
świadomego korzystania ze środowiska;
R.8.3(8)2 zmobilizować uczniów do udziału w akcjach ekologicznych;
sztucznych, itp.).
R.8.3(8)3 opracować program minimalizacji odpadów w szkole i w środowisku;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;
KPS(4)1 zanalizować zmiany zachodzące w branży;
KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik
pracy;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności
zawodowych;
KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;
PP
D
PP
D
PP
D
P
PP
C
D
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
69
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
4.4. Gospodarcze wykorzystanie odpadów
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
Planowane zadania
Opracuj projekt realizacji prac związanych z ograniczeniem ilości odpadów komunalnych wytwarzanych w twoim środowisku (w domu lub szkole). Zbierz informacje dotyczące gospodarczego
wykorzystania odpadów w twoim regionie ( informacje z Urzędu Miasta lub Gminy, WiOŚ-u, mieszkańców) i oceń poziom gospodarki odpadami.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni ochrony środowiska wyposażonej w: mapy, roczniki statystyczne, opracowania dotyczące danego regionu związane z ochroną środowiska,
zasobami przyrody, gałęziami przemysłu, gospodarką prowadzoną w regionie.
Środki dydaktyczne
Opracowania dotyczące danego regionu związane z wykorzystaniem odpadów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce środowiska przyrodniczego w danych
regionach Polski. Stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym,
stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych.
Zalecane metody dydaktyczne
Dominującą metodą będą ćwiczenia. Uczniowie będą otrzymywać zróżnicowane pomoce dydaktyczne do ćwiczenia umiejętności z zakresu działu programowego „Gospodarcze wykorzystanie
odpadów”. Ćwiczenia będą poprzedzane pokazem z objaśnieniem.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji oraz sporządzonego projektu. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
(struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność, czas), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie).
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia.
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne odwołujące się
do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do pracy; w ocenie wyników
nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
70
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
4.5. Odpady przemysłowe i niebezpieczne
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.3(12)1 wyjaśnić pojęcie „odpady niebezpieczne”;
R.8.3(12)2 podać skutki obecności odpadów niebezpiecznych w odpadach
komunalnych i przemysłowych;
R.8.3(12)3 zaproponować sposoby ograniczenia udziału odpadów niebezpiecznych
w odpadach komunalnych;
R.8.3(12)4 określić warunki deponowania odpadów niebezpiecznych;
Poziom wymagań
programowych
Kategoria
taksonomiczna
P
A
–
PP
C
PP
C
–
–
–
–
–
–
–
–
Materiał nauczania
Rodzaje odpadów niebezpiecznych i ich charakterystykazagrożenia ze strony odpadów niebezpiecznych dla środowiska.
Organizacja zbiórki odpadów niebezpiecznych.
Sposoby postępowania z odpadami
niebezpiecznymi.
Zasady składowania odpadów niebezpiecznych.
Ogólna charakterystyka odpadów przemysłowych.
Źródła odpadów przemysłowych.
Wpływ odpadów przemysłowych na środowisko.
Klasyfikacja operacji stosowanych przy unieszkodliwianiu
odpadów przemysłowych i ich charakterystyka.
Podstawy teoretyczne operacji jednostkowych
(magazynowanie, przesiewanie, rozdrabnianie, zagęszczanie,
itp.).
Urządzenia stosowane do unieszkodliwiania odpadów
przemysłowych.
P
C
R.8.3(13)1 wyjaśnić pojęcie odpadów przemysłowych i wymienić źródła
P
A
powstawania odpadów przemysłowych;
R.8.3(13)2 diagnozować skład jakościowy i ilościowy odpadów z poszczególnych
P
C
gałęzi przemysłu oraz ich uciążliwość dla środowiska;
–
R.8.3(13)3 sklasyfikować operacje jednostkowe stosowane przy unieszkodliwianiu
odpadów przemysłowych i przyporządkować urządzenia poszczególnym procesom
PP
C
i operacjom jednostkowym;
–
R.8.3(13)4 wymienić i scharakteryzować urządzenia stosowane do poszczególnych
PP
operacji jednostkowych procesów unieszkodliwiania odpadów przemysłowych;
KPS(4)1 zanalizować zmiany zachodzące w branży;
KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;
C
KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik
pracy;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności
zawodowych;
Planowane zadania
Na podstawie danych statystycznych przeprowadź analizę źródeł odpadów niebezpiecznych w kraju. Określ, jakie to rodzaje odpadów, podaj nazwę wytwórców tych odpadów i zlokalizuj ich na
mapie gospodarczej Polski. Przedstaw sposoby postępowania z w/w odpadami niebezpiecznymi.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
71
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni ochrony środowiska wyposażonej w: mapy, roczniki statystyczne, opracowania dotyczące danego regionu związane
z ochroną środowiska, zasobami przyrody, gałęziami przemysłu, gospodarką prowadzoną w regionie, odpadami przemysłowymi i niebezpiecznymi.
Środki dydaktyczne
Opracowania dotyczące danego regionu związane z ochroną środowiska, odpadami przemysłowymi i niebezpiecznymi.
Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce środowiska przyrodniczego w danych regionach Polski.
Stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe
(jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych.
Zalecane metody dydaktyczne
Dominującą metodą będą ćwiczenia. Uczniowie będą otrzymywać zróżnicowane pomoce dydaktyczne do ćwiczenia umiejętności z zakresu
działu programowego „ Odpady przemysłowe i niebezpieczne”. Ćwiczenia będą poprzedzane pokazem z objaśnieniem.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji oraz sporządzonego projektu. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
(struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność, czas), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie).
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia.
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne odwołujące się
do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do pracy; w ocenie wyników
nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
72
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
4.6. Klasyfikacja gleb i ich ochrona przed degradacją
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
PKZ(R.g)(5)1 wyjaśnić pojęcie gleba i wyliczyć funkcje gleby w środowisku;
PKZ(R.g)(5)2 rozróżnić właściwości fizykochemiczne gleby;
PKZ(R.g)(5)3 dobrać szkic profilu glebowego do właściwego rodzaju gleby;
PKZ(R.g)(5)4 określić czynniki wpływające na żyzność gleby;
R.8.3(15)1 oszacować zasięg degradacji gleb;
R.8.3(15)2 przedstawić skutki zanieczyszczenia
środowiska jako przyczynę
degradacji gleb;
R.8.3(15)3 wyjaśnić, na czym polega chemizacja rolnictwa w aspekcie degradacji
gleb;
R.8.3(15)4 uszczegółowić pojęcie erozja gleb, podać jej rodzaje, podać przyczyny i
skutki erozji gleb;
R.8.3(15)5 określić skutki zjawisk krasowych;
R.8.3(15)6 ocenić wpływ górnictwa podziemnego i odkrywkowego jako źródła
zanieczyszczenia gleb;
R.8.3(15)7 wykazywać wpływ zakładów energetycznych jako źródło
zanieczyszczenia gleb;
R.8.3(16)1 rozróżnić pojęcia: degradacja i dewastacja gleb;
R.8.3(16)2 wskazać przyczyny degradacji gleb;
R.8.3(16)3 wymienić zabiegi chroniące gleby przed degradacją;
R.8.3(16)4 dobrać odpowiednie metody rekultywacji gleb stosownie do rodzaju
degradacji;
R.8.3(16)5 przedstawić sposoby rekultywacji gleb zdegradowanych przez górnictwo
podziemne i odkrywkowe;
R.8.3(16)6 przedstawić sposoby rekultywacji gleb zdegradowanych przez zakłady
energetyczne;
R.8.3(17)1 sklasyfikować metody rekultywacji gleb;
Poziom wymagań
programowych
P
P
PP
P
PP
Kategoria
taksonomiczna
A
B
C
A
C
PP
C
PP
C
PP
C
PP
C
PP
C
–
–
–
–
PP
C
–
P
P
P
A
B
B
–
PP
C
PP
C
PP
C
P
A
Materiał nauczania
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Gleba i jej funkcje w środowisku.
Charakterystyka fizykochemiczna gleby, profil glebowy.
Klasyfikacja gleb.
Degradacja gleb i jej zasięg, dewastacja gleb.
Erozja gleb.
Zanieczyszczenie środowiska jako źródło degradacji gleb.
Chemizacja rolnictwa jako źródło degradacji gleb.
Działalność górnictwa podziemnego i odkrywkowego jako
źródła zanieczyszczenia gleb.
Działalność zakładów energetycznych jako źródło
zanieczyszczenia gleb.
Zjawiska krasowe.
Sposoby rekultywacji gleb.
Ogólne zasady rekultywacji gruntów zdegradowanych.
Rekultywacja gleb zdegradowanych przez górnictwo
podziemne i odkrywkowe.
Rekultywacja gleb zdegradowanych przez zakłady
energetyczne.
Ustawa ochronie gruntów rolnych i leśnych.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
73
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
4.6. Klasyfikacja gleb i ich ochrona przed degradacją
R.8.3(17)2 przyporządkować metody rekultywacji odpowiedniej formie degradacji
PP
C
gleb;
R.8.3(17)3 zorganizować prace związane z rekultywacją terenów zdegradowanych
PP
D
przez górnictwo podziemne i odkrywkowe;
R.8.3(17)4 zorganizować prace związane z rekultywacją terenów zdegradowanych
PP
D
przez zakłady energetyczne;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;
KPS(4)1 zanalizować zmiany zachodzące w branży;
KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik
pracy;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności
zawodowych;
KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych;
Planowane zadania
Opisz wpływ górnictwa podziemnego, odkrywkowego i zakładów energetycznych na degradację gleb i przedstaw stosowane w takich przypadkach metody rekultywacji gleby.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
74
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
4.6. Klasyfikacja gleb i ich ochrona przed degradacją
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni ochrony środowiska. W pracowni w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: mapy, roczniki statystyczne,
opracowania dotyczące danego regionu związane z ochroną środowiska, klasyfikacją gleb i ich ochroną przed degradacją.
Środki dydaktyczne
Opracowania dotyczące danego regionu związane z ochroną środowiska, klasyfikacją gleb i ich ochroną przed degradacją.
Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce środowiska przyrodniczego w danych regionach Polski.
Stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe
(jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych.
Zalecane metody dydaktyczne
Dominującą metodą będą ćwiczenia. Uczniowie będą otrzymywać zróżnicowane pomoce dydaktyczne do ćwiczenia umiejętności z zakresu działu programowego „ Klasyfikacja gleb i ich ochrona
przed degradacją”. Ćwiczenia będą poprzedzane pokazem z objaśnieniem.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji oraz sporządzonego projektu. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
(struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność, czas), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie).
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia.
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne odwołujące się
do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do pracy; w ocenie wyników
nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
75
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
5. Działalność gospodarcza w ochronie środowiska
5.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej
5.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa z zakresu ochrony środowiska
5.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
PDG(1)1 rozróżnić pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;
Poziom
wymagań
programowych
P
Kategoria
taksonomiczna
B
Materiał nauczania
–
–
PDG(1)2 wyjaśnić pojęcia: małe, średnie, duże przedsiębiorstwo z zakresu
ochrony środowiska;
PDG(2)1 zidentyfikować przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych
osobowych i prawa autorskiego;
PDG(2)2 zidentyfikować przepisy prawa podatkowego;
P
B
P
B
P
B
PDG(2)3 dokonać analizy przepisów prawa pracy, przepisów o ochronie danych
osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego;
PDG(2)4 określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów
o ochronie danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa
autorskiego;
PDG(3)1 zidentyfikować aktualnie obowiązujące przepisy dotyczące prowadzenia
działalności gospodarczej;
PDG(3)2 dokonać analizy przepisów dotyczących prowadzenia działalności
gospodarczej;
PDG(3)3 przewidzieć konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów
z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej;
PDG(3)4 skorzystać z aktualnie obowiązujących przepisów dotyczących
prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie ochrony środowiska;
PDG(4)1 scharakteryzować zakres podejmowanych prac przez przedsiębiorstwa
zajmujące się ochroną środowiska;
PP
C
–
P
B
–
P
B
–
P
C
P
D
P
C
P
B
–
–
–
Podstawy działalności gospodarczej.
Zasady planowania określonej działalności. Formy
organizacyjno-prawne działalności przedsiębiorstwa.
Formy pozyskiwania kapitału.
Rejestrowanie firmy.
Dokumentacja dotycząca podejmowania działalności
gospodarczej.
Opodatkowanie działalności gospodarczej. Wydajność
pracy. Systemy wynagrodzeń pracowników.
Obowiązki pracodawcy dotyczące ubezpieczeń
społecznych. Ubezpieczenia gospodarcze. Etyka w
biznesie.
Obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i
higieny pracy i ppoż.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
76
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
5.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej
PDG(4)2 dobrać instytucje z zakresu ochrony środowiska wspomagające
wykonywanie zadań zawodowych;
PDG(7)1 sporządzić algorytm postępowania przy zakładaniu własnej działalności
gospodarczej;
PDG(7)2 wybrać właściwą do możliwości przedsiębiorstwa z zakresu ochrony
środowiska formę organizacyjno-prawną planowanej działalności;
PDG(7)3 sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia
działalności;
PDG(7)4 wybrać odpowiednią do zamierzonego przedsięwzięcia formę
opodatkowania działalności;
PDG(7)5 sporządzić biznesplan dla wybranej działalności zgodnie z ustalonymi
zasadami;
BHP(2)1 wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy
i ochrony środowiska w Polsce;
BHP((2)2 scharakteryzować zadania i uprawnienia instytucji oraz służb
działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;
BHP(2)3 zidentyfikować podstawowe przepisy dotyczące prawnej ochrony pracy;
PP
C
P
D
P
C
P
C
PP
C
P
C
P
A
PP
B
P
B
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
77
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
5.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej
OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych;
Planowane zadania
Opracujcie w grupie procedury postępowania przy zakładaniu własnej działalności gospodarczej związanej z ochroną środowiska. Grupy zaprezentują swoje opracowania w formie
prezentacji (w dowolnej formie, np.: plakaty, prezentacja multimedialna,). Po prezentacji zostanie przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem eksperta (nauczyciela lub eksperta
zewnętrznego) w celu zweryfikowania przedstawionych propozycji i ustalenia właściwej procedury. Na podstawie opracowanej procedury grupa uczniów opracuje poradnik „Krok po
kroku – zakładam własne biuro, sporządzające oceny oddziaływania inwestycji na środowisko”. Poradnik oddajcie w wersji papierowej do oceny.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
W pracowni przedsiębiorczości, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne z działu programowego „Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej” powinny znajdować się:
stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska
komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych.
Środki dydaktyczne
W pracowni, w której będą zajęcia powinny znajdować się: zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej, prawa pracy, prawa ochrony środowiska; zestawy ćwiczeń;
filmy lub prezentacje z zakresu zakładania działalności gospodarczej.
Zalecane metody dydaktyczne
Dominująca metodą kształcenia powinna być tekstu przewodniego, która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji dotyczących zakładania własnej działalności,
metoda symulacyjna oraz metoda projektu.
Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do funkcjonowania na rynku pracy, wskazują możliwości założenia własnej firmy. Na zajęciach powinna być
kształtowana postawa przedsiębiorczości, kreatywności i innowacyjności działania.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: grupowa.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
78
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
5.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji oraz sporządzonego poradnika. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość
merytoryczna (struktura prezentacji zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność), wypowiedzi grupy podczas prezentacji wyników swojej pracy; wydruk dokumentacji
(układ, bezbłędny edycyjnie).
„Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej” jest działem przedmiotowym, który umożliwi uczniowi zdobywanie umiejętności sprawniejszego poszukiwania pracy, szybszego
załatwienia spraw formalnych w przypadku otwierania własnego przedsiębiorstwa. Dlatego, też ocenia powinna być określona na podstawie podanych wcześniej kryteriów różnych
zadań powierzonych uczniowi w trakcie pracy na zajęciach. Oceny osiągnięć uczniów należy dokonać na podstawie: różnorakich ćwiczeń, sprawdzianów pisemnych i ustnych,
sprawdzianów praktycznych, testów osiągnięć szkolnych oraz obserwacji czynności wykonywanych przez ucznia podczas ćwiczeń. Po zakończeniu realizacji programu działu proponuje
się zastosowanie sprawdzianu teoretycznego. W końcowej ocenie należy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne
odwołujące się do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do
pracy; w ocenie wyników nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
5.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa z zakresu ochrony środowiska
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
PDG(5)1 dokonać analizy działalności z zakresu ochrony środowiska na rynku;
PDG(5)2 dokonać analizy czynników kształtujących popyt na prowadzenie firm
w zakresie ochrony środowiska;
PDG(5)3 porównać działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne;
PDG(6)1 zidentyfikować procedury wymiany zakresu usług między
przedsiębiorstwami funkcjonującymi na rynku;
PDG(6)2 zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie wymiany usług
z zakresu ochrony środowiska;
Poziom
wymagań
programowych
P
Kategoria
taksonomiczna
Materiał nauczania
C
–
P
C
PP
C
–
–
P
B
–
P
C
–
Badanie potrzeb klientów w zakresie ochrony
środowiska.
Działania w małej firmie.
Źródła przychodów i kosztów w firmie świadczącej
usługi w zakresie ochrony środowiska.
Usługi świadczone w zakresie ochrony środowiska
przez przedsiębiorstwa.
Zasady współpracy przedsiębiorstwa z otoczeniem.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
79
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
5.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa z zakresu ochrony środowiska
PDG(6)3 ustalić zakres i zasady współpracy z przedsiębiorstwami z branży;
PP
D
PDG(6)4 zaplanować wspólne przedsięwzięcia dotyczące zadań ochrony
środowiska;
PDG(8)1 sporządzić niezbędną korespondencję związaną z prowadzeniem
działalności gospodarczej;
PDG(9)1
posługiwać
się
urządzeniami
biurowymi
podczas
prac
w przedsiębiorstwie;
PDG(9)2 skorzystać z programów biurowych do prowadzenia działalności;
P
C
P
B
P
B
P
C
PDG(9)3 skorzystać z poczty elektronicznej, Internetu, sieci komputerowych
podczas prac w przedsiębiorstwie;
PDG(10)1 rozróżnić elementy marketingu w przedsiębiorstwach z zakresu
ochrony środowiska;
PDG(10)2 dobrać działania marketingowe do prowadzonej działalności;
P
C
P
C
P
C
PDG(10)3 opracować kwestionariusz badania ankietowego dotyczącego potrzeb
klientów;
PDG(10)4 dokonać analizy potrzeby klientów na podstawie przeprowadzonych
badań ankietowych;
PDG(11)1 zidentyfikować składniki kosztów i przychodów w działalności;
P
D
P
C
P
B
PDG(11)2 określić poprawnie wpływ kosztów i przychodów na wynik finansowy;
PP
B
PDG(11)3 wskazać możliwości optymalizowania kosztów prowadzonej
działalności;
BHP(3)1 rozpoznać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa
i higieny pracy
BHP (3)2 rozpoznać obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny
pracy;
BHP(3)3 opracować procedurę postępowania w zakresie bezpieczeństwa i higieny
pracy w przedsiębiorstwie handlowym;
PP
B
P
B
P
B
PP
C
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
80
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
5.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa z zakresu ochrony środowiska
KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej;
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu;
KPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami;
KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;
KPS(4)1 zanalizować zmiany zachodzące w branży;
KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;
KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i
technik pracy;
KPS(5)1 przewidywać sytuacje wywołujące stres;
KPS(5)2 zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem;
KPS(5)3 określić skutki stresu;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia
zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności
zawodowych;
KPS(7)1 przyjmować odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe;
KPS(7)2 respektować zasady dotyczące przestrzegania tajemnicy zawodowej;
KPS(7)3 określić konsekwencje nieprzestrzegania tajemnicy zawodowej;
KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań;
KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań;
KPS(9)1 zastosować techniki negocjacyjne;
KPS(9)2 zachować się asertywnie;
KPS(9)3 zaproponować konstruktywne rozwiązania;
Planowane zadania
W grupie opracujcie projekt.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
81
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
5.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa z zakresu ochrony środowiska
Pierwszym działaniem będzie przygotowanie opisu (konspektu) projektu, w którym określcie szczegółowe cele projektu, konieczne do podjęcia działania, lub pytania, na które należy
poszukiwać odpowiedzi, czas wykonania projektu, ustalone z nauczycielem terminy konsultacji oraz kryteria, zakres i terminy oceny.
Drugi etap – opracujcie szczegółowy planu działania zawierający następujące informacje: zadanie do wykonania, osoba odpowiedzialna za wykonanie zadania, termin wykonania
zadania oraz ewentualne koszty.
Trzeci etap - podejmijcie systematyczne działania projektowe:
zbieranie i gromadzenie informacji potrzebnych do rozstrzygnięcia postawionych w projekcie problemów,
selekcja i analiza zgromadzonych informacji,
wnioskowanie ukierunkowane na wybór optymalnego rozwiązania,
wykonanie projektu w praktyce.
Przykładem zadania projektowego może być sporządzenie oceny oddziaływania inwestycji na środowisko na danym obszarze lokalnym, przy współpracy z nauczycielem przedmiotów
zawodowych w zakresie ochrony środowiska.
Projekt zostanie oceniony pod koniec semestru z wykonanych etapów pracy.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
W pracowni przedsiębiorczości, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne z działu programowego „Prowadzenie przedsiębiorstwa z zakresu ochrony środowiska” powinny
znajdować się: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym,
stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych.
Środki dydaktyczne
W pracowni, w której będą zajęcia powinny znajdować się: zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej, prawa pracy, prawa ochrony środowiska, zestawy ćwiczeń;
filmy lub prezentacje dotyczące działalności zakładów z zakresu ochrony środowiska.
Zalecane metody dydaktyczne
Dominująca metodą kształcenia powinna być metoda projektu, która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji dotyczących zakładania własnej działalności.
Metoda projektu sprzyjać będzie rozwijaniu kompetencji personalnych i społecznych, samodzielnemu rozwiązywaniu problemów oraz rozpoznaniu wybranej tematyki w pogłębiony
sposób.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: grupowa.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie wykonanego projektu. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
82
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
5.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa z zakresu ochrony środowiska
(struktura projektu, zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność), poprawność wykonania projektu i jego terminowość prac.
„Prowadzenie przedsiębiorstwa z zakresu ochrony środowiska” jest działem przedmiotowym, który umożliwi uczniowi zdobywanie umiejętności sprawniejszego poszukiwania pracy,
szybszego załatwienia spraw formalnych w przypadku otwierania własnego przedsiębiorstwa, poprzez realizacje zadań przedmiotowych głównie metodą projektu edukacyjnego.
Dlatego, też ocenia powinna być określona na podstawie podanych wcześniej kryteriów różnych zadań powierzonych uczniowi w trakcie pracy na zajęciach. Do oceny osiągnięć uczniów
mogą posłużyć też: ćwiczenia, sprawdziany pisemne i ustne, sprawdziany praktyczne, testy osiągnięć szkolnych oraz obserwacje czynności wykonywanych przez ucznia podczas ćwiczeń
projektowych. Po zakończeniu realizacji programu działu proponuje się zastosowanie sprawdzianu teoretycznego. W końcowej ocenie należy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych
przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne
odwołujące się do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do
pracy; w ocenie wyników nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
83
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
6. Język obcy w ochronie środowiska
6.1. Porozumiewanie się z klientem i współpracownikami w języku obcym
6.2. Informacja w zakresie ochrony środowiska
6.1. Porozumiewanie się z klientem i współpracownikami w języku obcym
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
JOZ(1)1 posłużyć się poprawnie kontekstem w zrozumieniu wypowiedzi z użyciem
specjalistycznego słownictwa stosowanego w zakresie ochrony środowiska;
JOZ(1)2 porozmawiać z klientem, współpracownikami używając odpowiedniego
słownictwa z zakresu ochrony środowiska;
JOZ(1)2 obsłużyć klienta w języku obcym zgodnie z jego oczekiwaniami;
JOZ(1)3 zabrać głos w dyskusji na temat wysłuchanego tekstu dotyczącego
ochrony środowiska przez zanieczyszczeniami wprowadzanymi do powietrza,
wody, gleby;
JOZ(1)4 przeczytać i przetłumaczyć prawidłowo korespondencję otrzymywaną za
pomocą poczty elektronicznej;
JOZ(2)1 określić w języku obcym czynności związane z obsługą klienta w zakresie
określonego zadania zawiązanego z ochrona środowiska w poprawny sposób;
JOZ(2)2 zaplanować poprawnie przeprowadzoną rozmowę w języku obcym
zawodowym z uwzględnieniem wypowiedzi pracownika wykonującego określone
zadanie związane z ochroną środowiska i klienta;
JOZ(2)3 przeprowadzić rozmowę z klientem w języku obcym z uwzględnieniem
zakresu wykonywanych prac w ochronie środowiska;
JOZ(2)4 zastosować w prawidłowy sposób zwroty grzecznościowe w rozmowach;
JOZ(2)5 posłużyć się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywane
zadań zawodowych technika ochrony środowiska z zastosowaniem poprawnej
terminologii;
Poziom
wymagań
programowych
P
Kategoria
taksonomiczna
C
P
C
P
C
P
C
PP
C
P
B
PP
D
P
D
P
PP
C
C
Materiał nauczania
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Słownictwo związane z wykonywaniem zadań
zawodowych, szczególnie dotyczące planowania
pracy.
Rodzaj prac wykonywanych przez technika ochrony
środowiska.
Obsługa klientów w języku obcym.
Rozmowa z klientem pracownika wykonującego
określone zadanie zawodowe z zakresu ochrony
środowiska.
Zastosowanie zwrotów grzecznościowych.
Wydawanie poleceń.
Negocjowanie warunków porozumień w zakresie
wykonywanych zadań zawodowych.
Porozumienie o współpracy.
Organizacja stanowiska pracy.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
84
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
6.1. Porozumiewanie się z klientem i współpracownikami w języku obcym
JOZ(2)6 zinterpretować poprawnie typowe pytania stawiane przez klientów
w języku obcym;
JOZ(2)7 wydać polecenia w języku obcym dotyczące realizacji prac w zawodzie
zgodnie z zasadami gramatyki;
JOZ(2)8 dokonać obsługi klienta w języku obcym zgodnie z zasadami kultury
i etyki;
JOZ(2)9 zastosować zwroty grzecznościowe w języku obcym zgodnie z zasadami;
JOZ(2)10 negocjować warunki określonego zadania z zakresu ochrony środowiska
w języku obcym zgodnie z zasadami gramatyki i z wykorzystaniem odpowiedniej
terminologii;
JOZ(2)11 opracować w języku obcym porozumienie o współpracy w klientem
zgodnie z zasadami gramatyki;
JOZ(4)1 porozumieć się z uczestnikami procesu pracy w języku obcym
wykorzystując słownictwo zawodowe;
JOZ(4)2 przekazać w języku obcym informacje dotyczące wykonywanych prac
zgodnie z zasadami gramatyki;
JOZ(4)3 słuchać ze zrozumieniem wypowiedzi w języku obcym współpracowników
zgodnie z zasadami aktywnego słuchania;
JOZ(4)4 porozumiewać się z zespołem współpracowników poprawnie w języku
obcym zgodnie z zasadami;
P
C
P
C
P
C
P
PP
C
C
PP
D
P
C
P
C
P
C
P
C
KPS(4)1 zanalizować zmiany zachodzące w branży;
KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;
KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i
technik pracy;
KPS(5)1 przewidywać sytuacje wywołujące stres;
KPS(5)2 zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem;
KPS(5)3 określić skutki stresu;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
85
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
6.1. Porozumiewanie się z klientem i współpracownikami w języku obcym
KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane
stanowisko;
KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole;
Planowane zadania
1.Wykonaj ćwiczenie weryfikujące rozumienie tekstu ze słuchu na temat zanieczyszczeń środowiska przyrodniczego. Na podstawie wysłuchanego tekstu uzupełnij ćwiczenia
gramatyczne. Ćwiczenia gramatyczne zostaną sprawdzone na forum klasy.
2. W grupie wykonajcie ćwiczenie wydawania poleceń i dokonajcie krótkiej instrukcji w języku obcym, dotyczących wykonywania zadań zawodowych, np. Pobierz próbki komponentów
środowiska do badań laboratoryjnych. Pracę grupy przedstawicie na forum klasy (6 minut), rozmawiając jako współpracownicy wykonujący określone zadanie zawodowe w języku
obcym. Zadanie grupy zostanie ocenione przez nauczyciela.
3. Wykonaj krótką charakterystykę opisując w języku obcym zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego, np. zanieczyszczenia wód płynących w Twoim regionie. Pracę w wersji
papierowej oddaj do sprawdzenia nauczycielowi.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne z działu programowego „ Porozumiewanie się z klientem i współpracownikami w języku obcym” powinny odbywać się w pracowni języka obcego. Pracownia
powinna być wyposażona w sprzęt multimedialny: telewizor, odtwarzacz DVD, projektor z podłączeniem do komputera.
Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone przez nauczyciela języka obcego, który zna specyfikę zawodu technika ochrony środowiska lub nauczyciela przedmiotów zawodowych,
który ukończył certyfikat FCE lub CAE.
Środki dydaktyczne
Słowniki języka obcego, czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne w języku obcym o tematyce dotyczącej pracy technika ochrony środowiska, zanieczyszczeń
środowiska.
Zalecane metody dydaktyczne
Dominująca metodą kształcenia powinna być metoda ćwiczeń w formie rozmów sterowanych, która będzie wspomagać ucznia w rozwijaniu umiejętności językowych.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna lub grupowa.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
86
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
6.1. Porozumiewanie się z klientem i współpracownikami w języku obcym
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie wykonanych ćwiczeń. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
ćwiczeń, ich poprawność, formy przedstawienia, czy poprawności pisowni, zgodnie z zasadami języka obcego.
Sprawdzanie osiągnięć uczniów powinno odbywać się przez cały okres realizacji programu zajęć z języka obcego na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć. Należy
stosować obowiązujący system oceniania i skalę ocen. Podczas realizacji programu nauczania należy oceniać osiągnięcia uczniów w zakresie wyodrębnionych uszczegółowionych celów
kształcenia. Ocena postępów uczniów powinna być dokonywana na podstawie często przeprowadzanych sprawdzianów pisemnych - głównie w formie uzupełniania luk w tekście,
odpowiedzi na pytania, uzupełniania i układania dialogów oraz sporządzania notatek i dokumentów służbowych. Oceniając opanowanie poszczególnych umiejętności określonych w
szczegółowych celach kształcenia należy posłużyć się następującymi kryteriami: biegłość posługiwania się językiem obcym z użyciem leksyki dotyczącej zawodu i zadań zawodowych,
umiejętność komunikowania się w celu uzyskania i udzielania informacji, prawidłowej reakcji na wypowiedź z klientem i współpracownikami z użyciem leksyki, percepcja tekstu
słuchanego dotyczącego zadań zawodowych technika ochrony środowiska, percepcja tekstu pisanego: pism służbowych, materiałów, prospektów, katalogów, poprawność fonetyczna,
poprawność gramatyczna. Stopień opanowania leksyki i poprawność struktur leksykalno-gramatycznych należy sprawdzać w symulowanych sytuacjach dialogowych, w wykonaniu
uczniów. W ocenie końcowej osiągnięć edukacyjnych uczniów należy uwzględnić wyniki sprawdzianów oraz poziom wykonania ćwiczeń.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien wskazywać konieczność znajomości języka obcego, udzielać wskazówek jak się uczyć i pomagać w trakcie uczenia się; wyszukiwać w uczeniu się uczniów mocne
strony i na nich opierać nauczanie; zachęcać uczniów do pracy i pozytywnie ich motywować; w ocenie uwzględniać zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
6.2 Informacja w zakresie ochrony środowiska
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
JOZ(3)1 przetłumaczyć na język obcy z zachowaniem podstawowych zasad
gramatyki i ortografii, teksty zawodowe napisane w języku polskim;
JOZ(3)2 sporządzić notatkę na temat wysłuchanego tekstu;
Poziom wymagań
programowych
P
Kategoria
taksonomiczna
C
–
P
C
–
JOZ(3)3 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję dotycząca
realizowanych zadań z zakresu ochrony środowiska;
P
C
Materiał nauczania
Korespondencja z zakresu ochrony środowiska w
języku obcym.
Informacje dostępna w prze pisach prawnych,
normach, instrukcjach urządzeń z zakresu ochrony
środowiska.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
87
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
6.2 Informacja w zakresie ochrony środowiska
JOZ(3)4 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące zasad
obsługi urządzeń stosowanych w ochronie środowiska;
JOZ(3)5 zredagować notatkę w języku obcym z tekstu zawodowego słuchanego
i czytanego;
JOZ(3)6 odczytać i dokonać analizy informacji z aktów prawnych z zakresu
ochrony środowiska w języku obcym;
JOZ(3)7 odczytać informacje zamieszczone na instrukcjach, normach, obsłudze
urządzeń w języku obcym;
JOZ(4)1 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące
stosowanych urządzeń;
JOZ(5)1 skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką
zawodową;
JOZ(5)2 wyszukać w różnych źródłach informacje z zakresu ochrony środowiska;
JOZ (5)3 skorzystać z obcojęzycznych portali internetowych przy wyszukiwaniu
ofert szkoleniowych;
JOZ (5)4 zgromadzić i przetłumaczyć poprawnie oferty szkoleniowe dla branży
ochrony środowiska;
KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej;
PP
C
PP
D
P
C
P
C
P
D
P
C
P
PP
C
D
P
C
–
–
–
Źródła informacji o ochronie środowiska.
Wiedza z zakresu ochrony środowiska dostępna w
zasobach internetowych.
Oferty szkoleniowe.
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu;
KPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami;
KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
88
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
6.2 Informacja w zakresie ochrony środowiska
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia
zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności
zawodowych;
Planowane zadania
1.Wyślij wiadomość mailową do Twojego kolegi za granicą na temat stanu środowiska przyrodniczego w Twoim regionie. Do celów sprawdzenia poprawności wykonania zadania wyślij
tą wiadomość do swego nauczyciela.
2. Dokonaj tłumaczenia tekstu zawodowego z języka polskiego na język obcy, na temat wpływu oddziaływania inwestycji szczególnie szkodliwych na środowisko przyrodnicze i ludzi.
Przetłumaczony tekst zostanie sprawdzony na forum klasy, a wersję papierową z wykonanego zadania oddaj nauczycielowi do sprawdzenia.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne z działu programowego „Informacja w zakresie ochrony środowiska” powinny odbywać się w pracowni języka obcego. Pracownia powinna być wyposażona w sprzęt
multimedialny: telewizor, odtwarzacz DVD, projektor z podłączeniem do komputera.
Część zajęć powinna być prowadzona w pracowni komputerowej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z
drukarką, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych.
Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone przez nauczyciela języka obcego, który zna specyfikę zawodu technika ochrony środowiska lub nauczyciela przedmiotów zawodowych,
który ukończył certyfikat FCE lub CAE.
Środki dydaktyczne
Słowniki języka obcego, czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne w języku obcym o tematyce ochrony środowiska i pracy technika ochrony środowiska.
Zalecane metody dydaktyczne
Dominująca metodą kształcenia powinna być metoda ćwiczeń pisania form użytkowych, tj.: widomość, ogłoszenie, notatka służbowa, mail, list prywatny, list formalny; które będą
wspomagać ucznia w rozwijaniu umiejętności językowych.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna lub grupowa.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie wykonanych ćwiczeń. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
ćwiczeń, ich poprawność, formy przedstawienia, czy poprawności pisowni, zgodnie z zasadami języka obcego.
Sprawdzanie osiągnięć uczniów powinno odbywać się przez cały okres realizacji programu zajęć z języka obcego na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć. Należy
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
89
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
6.2 Informacja w zakresie ochrony środowiska
stosować obowiązujący system oceniania i skalę ocen. Podczas realizacji programu nauczania należy oceniać osiągnięcia uczniów w zakresie wyodrębnionych uszczegółowionych celów
kształcenia. Ocena postępów uczniów powinna być dokonywana na podstawie często przeprowadzanych sprawdzianów pisemnych - głównie w formie uzupełniania luk w tekście,
odpowiedzi na pytania, uzupełniania i układania dialogów oraz sporządzania notatek i dokumentów służbowych. Oceniając opanowanie poszczególnych umiejętności określonych w
szczegółowych celach kształcenia należy posłużyć się następującymi kryteriami: biegłość posługiwania się językiem obcym z użyciem leksyki dotyczącej ochrony środowiska, umiejętność
komunikowania się w celu uzyskania i udzielania informacji, percepcja tekstu słuchanego dotyczącego zadań zawodowych technika ochrony środowiska, percepcja tekstu pisanego: pism
służbowych, materiałów, prospektów, katalogów, poprawność fonetyczna, poprawność gramatyczna. Stopień opanowania leksyki i poprawność struktur leksykalno-gramatycznych
należy sprawdzać w symulowanych sytuacjach dialogowych, w wykonaniu uczniów. W ocenie końcowej osiągnięć edukacyjnych uczniów należy uwzględnić wyniki sprawdzianów oraz
poziom wykonania ćwiczeń.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia
Nauczyciel powinien wskazywać konieczność znajomości języka obcego, udzielać wskazówek jak się uczyć i pomagać w trakcie uczenia się; wyszukiwać w uczeniu się uczniów mocne
strony i na nich opierać nauczanie; zachęcać uczniów do pracy i pozytywnie ich motywować; w ocenie uwzględniać zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
90
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
7. Monitoring środowiska
7.1. Zasady prowadzenia monitoringu
7.2 Badanie i ocena stanu środowiska
7.1. Zasady prowadzenia monitoringu
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
Poziom wymagań
programowych
Kategoria
taksonomiczna
R.7.1(1)1 zaplanować prace związane z oceną stanu środowiska w strefie
oddziaływania obiektu przemysłowego;
R.7.1(1)2 wymienić kolejność prac związanych z oceną stanu środowiska;
PP
C
P
B
R.7.1(1)3 wymienić, jakie rodzaje pomiarów należy zaplanować oceniając stan jakości
powietrza;
R.7.1(1)4 zaplanować kolejność wykonywania analiz fizyko-chemicznych do oceny
wód powierzchniowych;
R.7.1(1)5 określić zasady poboru prób wód, powietrza i gleby;
PP
C
P
B
PP
C
R.7.1(2)1 zaproponować lokalizację punktów pomiarowych przy określaniu wpływu
ścieków na wody płynące;
R.7.1(2)2 wymienić zasady lokalizacji punktów pomiarowych przy pomiarze
parametrów powietrza, wody, gleby oraz natężenia hałasu i drgań;
R.7.1(2)3 omówić sposoby i miejsca poboru prób powietrza w celu określenia jego
jakości;
R.7.1(2)4 podać podział sieci pomiarowych w zależności od celów, którym ma służyć;
PP
C
P
B
P
B
P
A
R.7.1(2)5 wyjaśnić, do czego wykorzystuje się otwory hydrogeologiczne;
P
B
R.7.1(10)1 wyjaśnić pojęcie monitoringu środowiska;
P
A
R.7.1(10)2 omówić organizację Państwowego Monitoringu Środowiska;
P
B
Materiał nauczania
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Organizacja i zasady prowadzenia monitoringu.
Podstawy prawne monitoringu w Polsce.
Zadania monitoringu.
Charakterystyka bloków monitoringu.
Sieci pomiarowe w ramach monitoringu
Monitoring wód
Monitoring hałasu.
Monitoring jakości powietrza.
Monitoring jakości gleby i ziemi.
Monitoring odpadów.
Monitoring pól elektromagnetycznych.
Monitoring promieniowania jonizującego.
Monitoring przyrody.
Monitoring lasów.
Zintegrowany Monitoring Środowiska
Przyrodniczego.
Raporty o stanie środowiska w Polsce.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
91
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
7.1. Zasady prowadzenia monitoringu
R.7.1(10)3 wymienić kolejne działania związane z prowadzeniem monitoringu
środowiska;
R.7.1(10)4 wyjaśnić pojęcie „Bloku” w Państwowym monitoringu środowiska;
P
B
P
B
R.7.1(10)5 podać zakres prowadzenia Państwowego Monitoringu Środowiska;
PP
C
R.7.1(10)6 wymienić prace prowadzone przez poszczególne Bloki Państwowego
Monitoringu Środowiska;
R.7.1(10)7 określić do czego wykorzystywane są informacje wytworzone w ramach
monitoringu środowiska;
R.7.1(11)1 wyjaśnić zależność między monitoringiem środowiska i monitoringiem
przyrody;
R.7.1(11)2 scharakteryzować obszary na których winny być zlokalizowane stacje
bazowe związane z monitoringiem przyrody ożywionej;
R.7.1(11)3 scharakteryzować metodykę monitoringu terenowego typów siedlisk
przyrodniczych;
R.7.1(11)4 zbadać stan ochrony wybranych siedlisk przyrodniczych i gatunków na
wybranych stanowiskach;
R.7.1(11)5 wymienić poziomy prac monitoringowych;
P
B
P
C
PP
D
PP
C
PP
C
PP
C
P
B
R.7.1(11)6 opisać metodyki monitoringu terenowego gatunków zwierząt i roślin;
P
C
R.7.1(13)1 wymienić podstawowe cele zintegrowanego monitoringu środowiska
przyrodniczego;
R.7.1(13)2 wyjaśnić pojęcie geoekosystemu
P
C
P
B
R.7.1(13)3 wyjaśnić związek zintegrowanego monitoringu środowiska przyrodniczego
z państwowym monitoringiem środowiska
R.7.1(13)4 omówić strukturę organizacyjną zintegrowanego monitoringu środowiska
przyrodniczego;
R.7.1(13)5 podać czas prowadzenia zintegrowanego monitoringu środowiska
przyrodniczego;
P
C
PP
C
P
B
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
92
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
7.1. Zasady prowadzenia monitoringu
R.7.1(14)1 wymienić założenia przy wyborze stanowiska monitoringowego;
P
C
R.7.1(14)2 wyjaśnić poszczególne elementy karty obserwacji gatunku dla stanowiska;
P
B
R.7.1(14)3 zbadać stan ochrony wybranych siedlisk przyrodniczych i gatunków na
wybranych stanowiskach;
R.7.1(14)4 opracować wnioski dotyczące ochrony przyrody ożywionej na podstawie
wyników monitoringu;
R.7.1(14)5 omówić ocenę parametrów: populacja, siedlisko gatunku
oraz
perspektywy zachowania gatunku;
PKZ(R.g)(9)3 odczytać rysunki techniczne;
PKZ(R.g)(9)4 wykonać rysunki techniczne stosując zasady rzutowania;
PKZ(R.g)(9)5 wykonać odręcznie szkice techniczne;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności
zawodowych;
KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań;
KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych;
P
C
PP
C
PP
D
P
PP
PP
B
C
C
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
93
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
7.1. Zasady prowadzenia monitoringu
Planowane zadania
Porównaj stan zanieczyszczenia powietrza w Polsce w ostatnich 10 latach. Odszukaj dane statystyczne dotyczące emisji pyłów i emisji gazów w Polsce w danym roku z Rocznika GUS –
tak, aby dokonać właściwej analizy problemu w ciągu 10 ostatnich lat. Wynotuj dane niezbędne do prezentacji substancji, która w analizowanym roku była dominującym
zanieczyszczeniem powietrza. Przejrzyj raporty WIOŚ-u dla województwa zamieszkania i wynotuj jakie programy naprawcze były wdrażane w tym okresie i jakie skutki one przyniosły.
Poszczególne etapy prac zapisz na karcie pracy i zaprezentuj swoją pracę. Końcowe wnioski zapisz po dyskusji w grupie odnośnie jakości powietrza atmosferycznego w Polsce i celowości
prowadzenia monitoringu w Polsce.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni ochrony środowiska, ośrodkach badań i kontroli środowiska, wydziałach ochrony środowiska, stacjach sanitarnoepidemiologicznych, działach ochrony środowiska przedsiębiorstw przemysłowych, ośrodkach badawczo-rozwojowych zajmujących się ochroną środowiska, pracowniach ochrony
środowiska biur projektowych, instytutach naukowo-badawczych oraz innych.
Środki dydaktyczne
W pracowni, w której będą zajęcia powinny znajdować się: zestawy przepisów prawa i norm dotyczących ochrony i kształtowania środowiska, przykładowe mapy, plany
zagospodarowania przestrzennego, przykładowe wyniki analizy fizykochemicznej, chemicznej i mikrobiologicznej badanych elementów środowiska, natężenia hałasu, przykładową
dokumentacje projektową, układ okresowy pierwiastków.
Stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska
komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych.
Zalecane metody dydaktyczne
Dział programowy „ Zasady prowadzenia monitoringu” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji oraz wypełnionej karty pracy. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość
merytoryczna (struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność, czas), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie).
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia.
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
94
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
7.1. Zasady prowadzenia monitoringu
odwołujące się do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do
pracy; w ocenie wyników nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
7.2. Badanie i ocena stanu środowiska
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.7.1(3)1 wyliczyć gałęzie analizy miareczkowej i omówić je (jodometria,
argentometria, manganometria, alkacymetria, kompleksometria);
R.7.1(3)2 omówić podstawy analizy kolorymetrycznej, spektrofotometrycznej,
wagowej, potencjometrii;
R.7.1(3)3 omówić podstawy teoretyczne pomiarów natężenia dźwięku, pomiaru
temperatury, gęstości i lepkości;
R.7.1(3)4 dobrać metodę analizy i aparaturę pomiarową do badań w zależności
od badanego komponentu środowiska;
R.7.1(4)1 przedstawić zasady poboru próbek cieczy, gazów, materiałów sypkich;
R.7.1(4)2 omówić procedurę poboru próbek (pobór, oznakowanie, utrwalenie,
transport);
R.7.1(4)3 wyjaśnić pojęcie próbka złożona, próbka ogólna średnia, próbka
proporcjonalna;
R.7.1(4)4 scharakteryzować metody poboru próbek powietrza (gazowych i pyłu),
próbek wody powierzchniowej (płynącej, stojącej) i podziemnej, próbek gleby;
R.7.1(4)5 przygotować próbkę reprezentatywną i przeprowadzić ją do roztworu;
R.7.1(5)1 przeprowadzić pomiar ( pH-metr, spektrofotometr, sonda tlenowa,
sonometr, wagi analityczne);
R.7.1(5)2
wykreślać
krzywe
wzorcowe
przy
oznaczeniach
spektrofotometrycznych;
R.7.1(5)3 przestrzegać zasad prawidłowego korzystania z aparatury i urządzeń
pomiarowych (np. łaźnia wodna, suszarka, piec sylitowy, piknometr, wiskozymetr,
Poziom
wymagań
programowych
Kategoria
taksonomiczna
P
B
P
C
P
C
P
C
P
B
P
B
P
A
PP
C
P
C
P
C
P
B
P
C
Materiał nauczania
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Podstawy analizy miareczkowej.
Podstawy analizy wagowej.
Podstawy analizy kolorymetrycznej.
Podstawy potencjometrii.
Zasady pomiaru natężenia dźwięku.
Zasady pomiaru wybranych parametrów środowiska
(temperatury, ciśnienia, gęstości itp.)
Zasady i sposoby poboru i utrwalania próbek cieczy,
gazów, materiałów sypkich.
Zasady korzystania z aparatury kontrolno-pomiarowej
i przeprowadzania pomiarów.
Mineralizacja próby ścieków.
Analiza fizycznych wskaźników wody i ścieków.
Analiza chemicznych wskaźników wody i ścieków.
Analiza zanieczyszczeń gazowych i pyłowych.
Analiza właściwości gleby.
Samooczyszczanie zbiorników wodnych i deficyt
tlenowy.
Badanie procesu powstawania i skutków kwaśnych
deszczy.
Badanie skutków procesu eutrofizacji wód.
Opracowanie wyników badań, błędy pomiaru.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
95
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
7.2. Badanie i ocena stanu środowiska
barograf);
R.7.1(6)1 wykonać oznaczenia fizycznych wskaźników wody i ścieków (barwa,
mętność, zawiesina łatwo opadająca, przewodnictwo właściwe);
R.7.1(6)2 wykonać oznaczenia wskaźników chemicznych wody i ścieków (pH, tlen
rozpuszczony, utlenialność, BZT5, twardości, kwasowość i zasadowość, żelazo,
mangan i chlorki, związki azotu, fosforany, detergenty);
R.7.1(6)3 wykonać proces mineralizacji próby ścieków;
R.7.1(6)4 przeprowadzić pomiar poziomu natężenia dźwięku;
R.7.1(6)5 oznaczyć stężenia zanieczyszczeń gazowych i zapylenia w powietrzu
atmosferycznym (SO2, NOX ) w powietrzu atmosferycznym i na stanowisku pracy;
R.7.1(6)6 przeprowadzić oznaczenia właściwości gleby;
R.7.1(7)1 określić przebieg procesu samooczyszczania wód na podstawie
wielkości deficytu tlenowego
R.7.1(7)2 oznaczyć poziom zakwaszenia gleby jako skutek kwaśnych deszczy;
R.7.1(7)3 oznaczyć stężenie substancji biogennych w wodach odbiornika jako
skutek procesu eutrofizacji wód;
R.7.1(7)4 oznaczyć stężenie SO2 i NOx w powietrzu jako przyczynę kwaśnych
deszczy;
R.7.1(8)1 wymienić metody opracowywania wyników badań;
R.7.1(8)2 skontrolować i dostrzec błędy pomiaru;
R.7.1(8)3 sprawdzić poprawność wyników pomiarów;
R.7.1(8)4 ocenić poprawność wykonanych badań;
R.7.1(9)1 ocenić przydatność badanej wody do spożycia przez ludzi na podstawie
rozporządzenia;
R.7.1(9) 2. sklasyfikować wody powierzchniowe i podziemne zgodnie z
rozporządzeniem;
R.7.1(9)3 ocenić możliwość odprowadzenia badanych ścieków do kanalizacji i wód
lub do ziemi zgodnie z rozporządzeniem;
R.7.1(9)4 ocenić poziom przekroczenia dopuszczalnego poziomu natężenia
dźwięku na podstawie rozporządzenia;
–
P
C
–
P
C
–
–
P
P
C
C
–
P
C
P
C
PP
C
P
C
P
C
P
C
P
P
PP
PP
A
C
C
C
P
B
P
C
P
C
PP
C
Ocena i klasyfikacja wód powierzchniowych
i
podziemnych.
Warunki odprowadzania ścieków do kanalizacji oraz
do wód lub do ziemi.
Klasyfikacja gleb.
Ocena stopnia zanieczyszczenia powietrza
atmosferycznego.
Przepisy BHP podczas badania stanu środowiska.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
96
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
7.2. Badanie i ocena stanu środowiska
R.7.1(9)5 sklasyfikować badaną glebę zgodnie ze standardem jakości gleb;
R.7.1(9)6 ocenić stan czystości powietrza atmosferycznego i powietrza
atmosferycznego na stanowisku pracy na podstawie odpowiedniego
rozporządzenia;
R.7.1 (15)1 wymienić komponenty środowiska podlegające ocenie;
R.7.1 (15)2 wymienić akty prawne według których ocenia się stan środowiska;
R.7.1 (15)3 wyjaśnić, na czym polega ocena oddziaływania przedsięwzięcia na
środowisko;
R.7.1 (15)4 opracować prognozę zmian zachodzących w środowisku dla
konkretnego przedsięwzięcia np. dla transportu kolejowego;
R.7.1 (16)1 podać przykłady zagrożeń ekologicznych;
R.7.1 (16)2 opracować plan działań w przypadku wystąpienia jednego z zagrożeń
ekologicznych;
R.7.1 (16)3 opracować plan działań w sytuacji wystąpienia poważnej awarii;
R.7.1(17)1 wymienić kategorie zagrożeń dla zdrowia człowieka stwarzanych przez
substancje chemiczne;
R.7.1(17)2 wyjaśnić, co to jest najwyższe dopuszczalne NDS;
R.7.1(17)3 wymienić drogi wchłaniania substancji chemicznych do organizmu
człowieka;
R.7.1(17)4 opisać zagrożenia na jakie narażony jest człowiek podczas pomiarów
terenowych;
R.7.1(17)5 podać zasady bezpiecznych pomiarów emisji i immisji dla powietrza i
wody;
R.7.1(17)6 wymienić środki ochrony indywidualnej podczas prac laboratoryjnych i
terenowych;
R.7.1(17)7 omówić zagrożenia dla człowieka podczas poboru i analizy ścieków;
R.7.1(17)8 wymienić zasady bezpiecznych pomiarów na wysypisku;
BHP(1)5 zinterpretować podstawowe pojęcia związane
z
bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska
podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z badaniem i oceną stanu
P
B
P
C
P
P
B
B
P
C
PP
C
P
B
PP
C
PP
C
P
B
P
B
P
C
P
C
P
B
P
B
PP
P
C
B
P
B
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
97
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
7.2. Badanie i ocena stanu środowiska
środowiska oraz prowadzeniem monitoringu;
BHP(4)5 rozpoznać bezbłędnie źródła i czynniki szkodliwe dla człowieka, mienia i
środowiska podczas prac związanych z badaniem i oceną stanu środowiska oraz
prowadzeniem monitoringu;
BHP(5)13 scharakteryzować wybrane sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia
i życia w miejscu pracy podczas wykonywania prac związanych z badaniem i
oceną stanu środowiska oraz prowadzeniem monitoringu;
BHP(5)14 ustalić dwa rodzaje czynników szkodliwych występujących
w środowisku pracy podczas wykonywania prac związanych z badaniem i oceną
stanu środowiska oraz prowadzeniem monitoringu;
BHP(5)15 określić trzy sposoby zabezpieczania przed czynnikami szkodliwymi w
pracy technika zajmującego się badaniem i oceną stanu środowiska oraz
prowadzeniem monitoringu;
BHP(6)9 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w
środowisku pracy technika zajmującego się badaniem i oceną stanu środowiska
oraz prowadzeniem monitoringu;
BHP(6)10 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych
w środowisku pracy
technika zajmującego się badaniem
i oceną stanu środowiska oraz
prowadzeniem monitoringu;
BHP(7)5 dobrać sprzęt i materiały do wykonywanych zadań zawodowych
związanych z badaniem i oceną stanu środowiska oraz prowadzeniem
monitoringu;
BHP(8)9 dobrać odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac
zawodowych związanych z badaniem i oceną stanu środowiska oraz
prowadzeniem monitoringu;
BHP(8)10 zastosować odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych
prac zawodowych związanych z badaniem i oceną stanu środowiska oraz
prowadzeniem monitoringu;
BHP(9)9 dobrać odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac
zawodowych związanych z badaniem i oceną stanu środowiska oraz
P
C
P
B
PP
C
PP
D
P
B
PP
C
P
B
P
B
PP
C
P
B
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
98
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
7.2. Badanie i ocena stanu środowiska
prowadzeniem monitoringu;
BHP(9)10 zastosować odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych
prac zawodowych związanych z badaniem i oceną stanu środowiska oraz
prowadzeniem monitoringu;
BHP(10)9 zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w
stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas wykonywania zadań zawodowych
związanych z badaniem i oceną stanu środowiska oraz prowadzeniem
monitoringu;
BHP(10)10 dobrać odpowiednie działania w zakresie udzielania pierwszej pomocy
przedmedycznej podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z
badaniem i oceną stanu środowiska oraz prowadzeniem monitoringu;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności
zawodowych;
KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań;
KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań;
KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane
stanowisko;
KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
PP
C
P
B
P
C
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
99
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
7.2. Badanie i ocena stanu środowiska
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(5)1 zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę
wydajności i jakości pracy;
OMZ(5)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę
wydajności i jakości pracy;
OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych;
Planowane zadania
Wykonaj oznaczenie BZT5 próby ścieków, wiedząc, że utlenialność tych ścieków wynosi 200mgO 2/dm3. Oblicz stopień rozcieńczenia ścieków, oblicz objętości ścieków i wody do
rozcieńczeń, przygotuj rozcieńczenie w kolbie miarowej na 1000 cm3, wykonaj oznaczenia zawartości tlenu w dniu badania, 2 próby wstawić do cieplarki, dokonaj pomiaru temperatury i
ciśnienia, zapisz wszystkie wyniki w opracowanej tabeli, po upływie 7 dni wykonaj oznaczenia zawartości tlenu w próbach z cieplarki, dokonaj pomiaru temperatury i ciśnienia , oblicz
wartość BZT7, odczytaj współczynnik BZT i przelicz wartość BZT7 na BZT5.
Ćwiczenie należy wykonać w grupie dwuosobowej, na podstawie wzorca sporządzić sprawozdanie.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
W pracowni badań środowiska, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny znajdować się stanowiska do badania wody i ścieków: stanowiska do badania wody i ścieków
(jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w aparaturę kontrolno-pomiarową do badania wody i ścieków, modele urządzeń do uzdatniania wody i oczyszczania ścieków,
stanowiska do badania jakości powietrza i poziomu hałasu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w: aparaturę kontrolno-pomiarową do poboru prób powietrza, badania
jakości powietrza i poziomu hałasu, modele urządzeń ograniczających emisję gazów i pyłów w spalinach, modele ekranów akustycznych, stanowiska do badania jakości gleby (jedno
stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w aparaturę kontrolno-pomiarową do badania gleby; stanowisko do pomiarów meteorologicznych, wyposażone w: klatkę
meteorologiczną, przyrządy pomiarowe, mapy pogody i zanieczyszczeń środowiska.
Kształcenie może odbywać się również w: ośrodkach badań i kontroli środowiska, terenowych stacjach sanitarno-epidemiologicznych, działach ochrony środowiska przedsiębiorstw
przemysłowych, ośrodkach badawczo-rozwojowych zajmujących się ochroną środowiska, miejskich przedsiębiorstwach wodociągów i kanalizacji, stacjach uzdatniania wody
i oczyszczalniach ścieków, zakładach unieszkodliwiania odpadów.
Środki dydaktyczne
Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące badania i oceny stanu środowiska.
Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
100
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
7.2. Badanie i ocena stanu środowiska
Zalecane metody dydaktyczne
Dział programowy „ Badanie i ocena stanu środowiska” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego,
metody przypadków, mapy „myśli”, dyskusji dydaktycznej. Powinny być kształtowane umiejętności analizowania, selekcjonowania informacji z zakresu prowadzenia monitoringu
środowiska. Dominującymi metodami powinny być metoda ćwiczeń laboratoryjnych, metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania
zadania, a uczniowie pracują samodzielnie.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie obserwacji wykonanego pomiaru uwzględniając organizację, umiejętności manualne oraz przestrzeganie
przepisów bhp oraz ocena sprawozdania przedstawionego po wykonaniu ćwiczenia.
Ocenianie sumujące z całego działu obejmować może sporządzone przez ucznia portfolio z raportami i wnioskami ze wszystkich wykonanych pomiarów.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia.
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne
odwołujące się do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do
pracy; w ocenie wyników nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
101
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
8. Organizacja prac w ochronie środowiska
8.1
8.2
8.3
8.4
8.5
8.6
8.1.
Organizacja prac przy uzdatnianiu wód.
Organizacja prac przy oczyszczaniu ścieków.
Organizacja prac przy przeróbce i zagospodarowaniu osadów ściekowych.
Organizacja prac związana z zagospodarowaniem odpadów.
Organizacja prac przy ochronie powietrza przed zanieczyszczeniami, hałasem i drganiami.
Przepisy BHP podczas organizacji i realizacji prac związanych z ochroną środowiska.
Organizacja prac przy uzdatnianiu wód
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.1(6)1 wyjaśnić istotę procesu uzdatniania wody;
R.8.1(6)2 opisać procesy jednostkowe uzdatniania wody oraz rodzaje usuwanych
domieszek i zanieczyszczeń;
R.8.1(6)3opracować
własny
schemat
technologii
uzdatniania
wód
powierzchniowych i podziemnych;
R.8.1(6)4 opisać urządzenia stosowane w uzdatnianiu wody podziemnej;
R.8.1(6)5opisać urządzenia stosowane w uzdatnianiu wody powierzchniowej;
R.8.1(6)6 omówić znaczenie krat, siatek i mikrosit w procesie uzdatniania wody;
R.8.1(6)7 opisać materiały stosowane w filtracji;
R.8.1(6)9 wyjaśnić, co to są zbiorniki zarobowe;
R.8.1(6)10 omówić budowę zbiorników zarobowo-roztworowych;
R.8.1(6)11 wyjaśnić, na czym polega dezynfekcja wody;
R.8.1(6)12 zaplanować pomieszczenia budynku chlorowni z uwzględnieniem
technologii dezynfekcji i zasad bhp;
R.8.1(6)13 wymienić urządzenia do napowietrzania wody;
R.8.1(6)14 wymienić zasady eksploatacji urządzeń służących do uzdatniania wód
podziemnych i powierzchniowych;
Poziom
wymagań
programowych
P
PP
Kategoria
taksonomiczna
A
C
Materiał nauczania
–
–
PP
D
P
P
P
P
P
PP
P
PP
C
C
B
B
B
C
A
C
P
P
A
B
–
–
–
–
–
–
–
–
Charakterystyka wód podziemnych i
powierzchniowych.
Schematy technologiczne uzdatniania wód
podziemnych.
Procesy stosowane w uzdatnianiu wód podziemnych.
Napowietrzanie wody – budowa i eksploatacja
urządzeń, kontrola procesu napowietrzania.
Prowadzenie procesu filtracji powolnej
i pospiesznej, budowa i kontrola pracy filtrów,
eksploatacja filtrów.
Schematy technologiczne uzdatniania wód
powierzchniowych.
Kraty i sita – budowa i eksploatacja.
Organizacja procesu koagulacji – dobór koagulanta,
dawka koagulanta.
Urządzenia stosowane w koagulacji – budowa i
eksploatacja.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
102
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
8.1.
Organizacja prac przy uzdatnianiu wód
R.8.1(6)15 dobrać schemat uzdatniania dla wód przemysłowych;
R.8.1(6)16 omówić wymagania stawiane wodom chłodniczym
R.8.1(6)17 omówić układ chłodniczy z zastosowaniem chłodni otwartej lub
zamkniętej;
R.8.1(6)18 dobrać metodę dekarbonizacji w zależności od składu wody;
R.8.1(6)19 wymienić wymagania wód kotłowych;
R.8.1(6)20 scharakteryzować układ kotłowy wodny i wodno-parowy;
R.8.1(6)21 obliczyć dawki reagentów do zmiękczania wód kotłowych;
R.8.1(6)22 obsługiwać urządzenia do zmiękczania wód kotłowych;
R.8.1(6)23 prowadzić proces zmiękczania na kolumnach jonitowych;
R.8.1(6)24 prowadzić proces demineralizacji wody na jonitach;
R.8.1(6)25 wymienić zasady eksploatacji urządzeń stosowanych przy
dekarbonizacji, zmiękczaniu i demineralizacji;
PKZ(R.g)(9)6 odczytać rysunki techniczne podczas prac uzdatniania wód;
PKZ(R.g)(9)7 wykonać rysunki techniczne stosując zasady rzutowania podczas
prac uzdatniania wód;
PKZ(R.g)(9)8 wykonać odręcznie szkice techniczne podczas prac uzdatniania wód;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;
KPS(4)1 zanalizować zmiany zachodzące w branży;
KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i
technik pracy;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;
Planowane zadania
Dobierz dla wody do celów kotłowych, o zbadanych parametrach chemicznych, jonit do
PP
P
P
C
B
B
–
–
–
PP
P
P
PP
P
PP
PP
PP
C
A
B
C
C
C
C
C
–
PP
PP
C
C
PP
C
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Kontrola procesu koagulacji.
Potrzeba i kontrola skuteczności dezynfekcji wody.
Organizacja i prowadzenie procesu dezynfekcji,
zasady bhp podczas dezynfekcji wody.
Schematy technologiczne uzdatniania wód
przemysłowych.
Organizacja procesu dekarbonizacji wody.
Urządzenia stosowane do dekarbonizacji wody –
budowa i eksploatacja.
Kontrola procesu dekarbonizacji wody.
Ustalanie dawek reagentów do dekarbonizacji.
Organizacja i prowadzenie procesu zmiękczania wody
metodami chemicznymi.
Organizacja i prowadzenie dekarbonizacji,
zmiękczania i demineralizacji na kolumnach
jonitowych.
Cykl pracy jonitu.
Kontrola pracy jonitu.
Przepisy BHP na stacjach uzdatniania wody.
Akty prawne regulujące wymagania wód do picia, do
celów chłodniczych, kotłowych i innych
przemysłowych;
zmiękczania. Określ typ jonitu, jego parametry, wymaganą objętość, rodzaj i objętość środka
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
103
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
8.1.
Organizacja prac przy uzdatnianiu wód
regeneracyjnego. Opisz na czym polega kontrola pracy tego jonitu. Poszczególne etapy prac udokumentuj na karcie pracy, którą przedstawisz do oceny.
Oceń przydatność tej metody w aspekcie przygotowania wody do celów bytowo-gospodarczych.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
W pracowni ochrony środowiska w szkole, terenowych organach administracji rządowej, wydziałach ochrony środowiska, stacjach sanitarno-epidemiologicznych, działach ochrony
środowiska przedsiębiorstw przemysłowych, miejskich przedsiębiorstwach wodociągów i kanalizacji, stacjach uzdatniania wody
Środki dydaktyczne
Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące organizacji prac przy uzdatnianiu wód.
Stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska
komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do
wspomagania projektowania procesów uzdatniania wody, oczyszczania ścieków, ochrony powietrza, wody i gleb oraz monitorowania stanu środowiska.
Zalecane metody dydaktyczne
Dział programowy „ Organizacja prac przy uzdatnianiu wód ” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu
przewodniego, metody przypadków, mapy „myśli”, dyskusji dydaktycznej.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów indywidualna zróżnicowana.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzenie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie wypełnionej karty pracy. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
(struktura zgodna z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność)
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia.
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; zastosować materiały i pomoce dydaktyczne
odwołujące się do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do
pracy; w ocenie wyników nauczania uwzględnić również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
104
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
8.2. Organizacja prac przy oczyszczaniu ścieków
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.1 (10)1 wyjaśnić cel oczyszczania ścieków;
R.8.1 (10)2 sklasyfikować rodzaje ścieków;
R.8.1 (10)3 scharakteryzować jakościowo i ilościowo poszczególne rodzaje ścieków;
R.8.1 (10)4 obliczyć ładunek zanieczyszczeń dla zakładu przemysłowego na
podstawie współczynnika RLM;
R.8.1 (10)5 zaproponować schemat oczyszczalni ścieków bytowo-gospodarczych;
R.8.1 (10)6wymienić jakie procesy zachodzą podczas oczyszczania ścieków miejskich;
R.8.1 (10)7 podać zasady eksploatacji krat, piaskownika, osadnika;
R.8.1 (10)8 wyjaśnić, na czym polega proces biologicznego oczyszczania ścieków;
R.8.1 (10)9 scharakteryzować proces aerobowy i anaerobowy;
R.8.1 (10)10 zanalizować parametry osadu czynnego lub złoża biologicznego;
R.8.1 (10)11 dobrać urządzenia napowietrzające do komory napowietrzania kierując
się m.in. ekonomiką natleniania;
R.8.1 (10)12 zanalizować działanie oczyszczalni z osadem czynnym i złożem
biologicznym;
R.8.1 (10)13 wyjaśnić przeznaczenie komory anoksycznej;
R.8.1 (10)14 dobrać procesy i urządzenia dla oczyszczalni ścieków przemysłowych w
oparciu o prowadzone procesy technologiczne i skład ścieków;
R.8.1 (10)15 dobrać z katalogu, małą oczyszczalnię ścieków, dla pojedynczego
gospodarstwa lub małego osiedla mieszkaniowego;
PKZ(R.g)(9)9 odczytać rysunki techniczne podczas prac przy oczyszczaniu ścieków;
PKZ(R.g)(9)10 wykonać rysunki techniczne stosując zasady rzutowania podczas prac
przy oczyszczaniu ścieków;
PKZ(R.g)(9)11 wykonać odręcznie szkice techniczne podczas prac przy oczyszczaniu
ścieków;
Poziom
wymagań
programowych
P
P
P
PP
Kategoria
taksonomiczn
a
B
A
B
C
–
P
P
P
P
P
PP
PP
B
B
B
–
–
C
C
D
PP
D
–
–
P
PP
B
C
–
–
PP
C
P
PP
B
C
PP
C
Materiał nauczania
–
–
–
–
–
Charakterystyka ilościowa i jakościowa ścieków
bytowo-gospodarczych i przemysłowych.
Dobór procesu oczyszczania w oparciu o skład
i charakter ścieków.
Schematy oczyszczalni ścieków bytowogospodarczych.
Elementy oczyszczania mechanicznego ścieków.
Dobór, eksploatacja i kontrola pracy urządzeń
mechanicznej oczyszczalni ścieków.
Organizacja biologicznej oczyszczalni ścieków z
osadem czynnym.
Kontrola i eksploatacja komór tlenowych,
beztlenowych i atoksycznych.
Oczyszczanie ścieków na złożu biologicznym.
Wykorzystanie metod beztlenowych w oczyszczalni
ścieków komunalnych i przemysłowych.
Organizacja oczyszczalni ścieków przemysłowych.
Dobór montaż i eksploatacja małych oczyszczalni
ścieków.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
105
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(5)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i
jakości pracy;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;
KPS(5)2 zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem;
Planowane zadania
Podczas kontroli procesu oczyszczania ścieków bytowo-gospodarczych metodą osadu czynnego operator zauważył, że w komorze napowietrzania na powierzchni ścieków pojawiła się
ciemnobrązowa, prawie czarna piana, ścieki również nabrały koloru czarnego. Na podstawie poradnika eksploatatora oczyszczalni ścieków, ustal przyczyny tego zakłócenia oraz sposób
przeciwdziałania. Podaj, w tabeli, najbardziej typowe problemy eksploatacyjne w komorach osadu czynnego wraz z prawdopodobnymi przyczynami oraz sposobami przeciwdziałania.
Zaprezentuj w zespole wykonaną pracę. Sporządź pisemny raport wykonanej kontroli. Przedstaw go na forum grupy.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
W pracowni ochrony środowiska w szkole, terenowych organach administracji rządowej, wydziałach ochrony środowiska, stacjach sanitarno-epidemiologicznych, działach ochrony
środowiska przedsiębiorstw przemysłowych, miejskich przedsiębiorstwach wodociągów i kanalizacji, stacjach uzdatniania wody i oczyszczalniach ścieków.
Środki dydaktyczne
Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące organizacji prac przy oczyszczaniu ścieków, Poradnik eksploatatora oczyszczalni ścieków.
stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska
komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do
wspomagania projektowania procesów uzdatniania wody, oczyszczania ścieków, ochrony powietrza, wody i gleb oraz monitorowania stanu środowiska.
Zalecane metody dydaktyczne
Dział programowy „ Organizacja prac przy oczyszczaniu ścieków ” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu
przewodniego, metody przypadków, mapy „myśli”, dyskusji dydaktycznej.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów indywidualna zróżnicowana.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
106
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzenie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie sporządzonego raportu. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
(struktura zgodna z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność)
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne
odwołujące się do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do
pracy; w ocenie wyników nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
107
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
8.3. Organizacja prac przy przeróbce i zagospodarowaniu osadów ściekowych
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
Poziom
wymagań
programowych
p
Kategoria
taksonomiczna
Materiał nauczania
B
–
P
A
–
R.8.1(13)3 zaproponować metodę zagospodarowania osadu z piaskownika;
P
A
–
R.8.1(13)4 zaproponować metodę zagospodarowania osadów z procesu
odtłuszczania;
R.8.1(13)5 podać sposoby wykorzystania osadów ściekowych;
PP
C
PP
C
R.8.1(13)6 omówić warunki przyrodniczego wykorzystania osadów;
R.8.3(14)1 zaprojektować schemat unieszkodliwiania osadów z osadników
uwzględniając procesy: zagęszczania, fermentacji lub tlenowej stabilizacji,
odwadniania, suszenia i spalania;
R.8.3 (14)2 wymienić parametry komory fermentacyjnej;
R.8.3(14)3 ustalić sposoby postępowania z cieczą osadową oraz gazem
fermentacyjnym po komorze fermentacyjnej;
R.8.3(14)4 wyjaśnić rolę temperatury w komorze fermentacyjnej;
R.8.3(14)5 uzasadnić potrzebę fermentacji i tlenowej stabilizacji podczas
przeróbki osadów ściekowych;
R.8.3(14)6 wymienić urządzenia stosowane do odwodnienia osadu;
R.8.3(14)7 podać warunki, w których może odbywać się suszenie osadów;
R.8.3(14)8 wymienić elementy pieca do spalania osadów;
R.8.3(14)9 przeanalizować zasadność spalania osadów ściekowych;
R.8.3(14)10 podać skład i uwodnienie osadów powstających na poszczególnych
urządzeniach oczyszczalni;
R.8.3 (14)11 zanalizować zasady eksploatacji urządzeń stosowanych do przeróbki
osadów ściekowych;
PP
PP
C
D
P
P
A
B
P
P
B
C
P
P
P
PP
P
B
B
B
D
B
PP
D
R.8.1(13)1 wymienić metody zagospodarowania komunalnych
ściekowych w Polsce;
R.8.1(13)2 omówić sposoby postępowania ze skratkami;
osadów
–
–
–
–
–
–
–
Charakterystyka osadów powstających na
oczyszczalni ścieków bytowo-gospodarczych.
Sposoby postępowania z osadami powstającymi na
kratach, piaskownikach, odtłuszczaczach.
Schematy technologiczne „przeróbki” osadów z
osadników biologicznego oczyszczania.
Dobór urządzenia, eksploatacja i kontrola procesu
zagęszczania.
Komory fermentacyjne – rodzaje, budowa i parametry
pracy.
Sposoby postępowania z gazem fermentacyjnym.
Tlenowa stabilizacja osadów.
Organizacja procesu zagęszczania osadów.
Inne sposoby zagospodarowania osadów
organicznych.
Gospodarowanie osadami mineralnymi.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
108
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
8.3. Organizacja prac przy przeróbce i zagospodarowaniu osadów ściekowych
PKZ(R.g)(9)12 odczytać rysunki techniczne podczas prac przy obróbce i
P
B
zagospodarowaniu osadów ściekowych;
PKZ(R.g)(9)13 wykonać rysunki techniczne stosując zasady rzutowania podczas
PP
C
prac przy obróbce i zagospodarowaniu osadów ściekowych;
PKZ(R.g)(9)14 wykonać odręcznie szkice techniczne podczas prac przy obróbce i
PP
C
zagospodarowaniu osadów ściekowych;;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(5)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę
wydajności i jakości pracy;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;
KPS(5)2 zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem;
Planowane zadania
Znając masę, objętość i uwodnienie osadu odprowadzanego z osadnika oczyszczalni ścieków bytowo-gospodarczych, zaproponuj schemat jego przeróbki, wiedząc, że osad przeznaczony
jest do rolniczego wykorzystania. Określ poszczególne etapy przeróbki, policz jak zmieniać się będzie uwodnienie i objętość osadu.
Dobierz z katalogów urządzenia do przeróbki tego osadu, kierując się zasadami ekonomiki. Poszczególne etapy prac udokumentuj w karcie pracy, którą przedstaw do oceny.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
W pracowni ochrony środowiska w szkole, terenowych organach administracji rządowej, wydziałach ochrony środowiska, stacjach sanitarno-epidemiologicznych, działach ochrony
środowiska przedsiębiorstw przemysłowych, miejskich przedsiębiorstwach wodociągów i kanalizacji, stacjach uzdatniania wody i oczyszczalniach ścieków.
Środki dydaktyczne
Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące organizacji prac przy przeróbce i zagospodarowaniu osadów ściekowych.
Stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska
komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do
wspomagania projektowania procesów uzdatniania wody, oczyszczania ścieków, ochrony powietrza, wody i gleb oraz monitorowania stanu środowiska.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
109
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
8.3. Organizacja prac przy przeróbce i zagospodarowaniu osadów ściekowych
Zalecane metody dydaktyczne
Dział programowy „ Organizacja prac przy przeróbce i zagospodarowaniu osadów ściekowych ” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem
metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody przypadków, mapy „myśli”, dyskusji dydaktycznej.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów indywidualna zróżnicowana.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzenie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie uzupełnionej karty pracy. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
(struktura zgodna z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność)
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia.
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne
odwołujące się do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do
pracy; w ocenie wyników nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
8.4. Organizacja prac związana z zagospodarowaniem odpadów
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.3(3)1 opisać rodzaje i przeznaczenie pojemników na odpady
R.8.3(3)2 przyporządkować rodzaj pojemników w zależności od rodzaju zabudowy
Poziom
wymagań
programowych
P
P
Kategoria
taksonomiczna
C
C
R.8.3(3)3 scharakteryzować metody zbiórki odpadów
R.8.3(3)4 przedstawić systemy wywozu odpadów;
PP
P
C
B
R.8.3(3)5 uzasadnić celowość stosowania stacji przeładunkowych;
R.8.3(3)6 szkicować schematy różnych wariantów stacji przeładunkowych;
R.8.3(5)1 uzasadnić potrzebę selektywnej zbiórki odpadów i ich sortowania;
R.8.3(5)2 wymienić zasady lokalizacji sortowni odpadów;
P
PP
P
P
C
D
C
B
Materiał nauczania
–
–
–
–
–
–
–
–
Pojemniki na odpady.
Zasady wyboru sprzętu.
Zasady organizacji miejsc zbiórki odpadów.
Systemy wywozu odpadów.
Transport 2-stopniowy, stacje i punkty
przeładunkowe.
Schematy stacji przeładunkowych.
Selektywna zbiórka odpadów.
Sortownie odpadów komunalnych.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
110
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
8.4. Organizacja prac związana z zagospodarowaniem odpadów
R.8.3(5)3 opisać sposoby selektywnej zbiórki odpadów;
R.8.3(5)4 przedstawić sposób wykorzystania zbiorników wielkogabarytowych;
R.8.3(5)5 podać przykłady zagospodarowania zbiorczego punktu selektywnej
zbiórki odpadów;
R.8.3(9)1 wymienić główne czynności eksploatacyjne na składowisku odpadów
komunalnych;
R.8.3(9)2 określić zakres kontroli przyjmowania odpadów;
R.8.3(9)3 prawidłowo uzupełniać dziennik eksploatacji składowiska
R.8.3(9)4 skontrolować prawidłowe rozmieszczenie odpadów na kwaterach
R.8.3(9)5 skontrolować urządzenia pomiarowe i odczytywać pomiary
R.8.3(10)1 opisać operacje jednostkowe stosowane w procesie kompostowania
R.8.3(10)2 przedstawić typowe technologie kompostowania i optymalne warunki
kompostowania
R.8.3(10)3 określić zakres kontroli jakości kompostu
R.8.3(10)4 omówić zagrożenia ze strony kompostu dla środowiska i metody
zapobiegania im
R.8.3(10)5 wykonać uproszczony projekt technologiczny kompostowni
R.8.3(10)6 scharakteryzować metody fermentacji beztlenowej odpadów
komunalnych
PKZ(R.g)(9)15 odczytać rysunki techniczne podczas prac zagospodarowania
odpadów;
PKZ(R.g)(9)16 wykonać rysunki techniczne stosując zasady rzutowania prac
zagospodarowania odpadów;
PKZ(R.g)(9)17 wykonać odręcznie szkice techniczne prac zagospodarowania
odpadów;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
PP
P
P
C
C
B
P
B
P
P
P
P
P
P
C
B
B
B
C
C
P
PP
C
D
PP
P
D
C
P
B
PP
C
PP
C
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Ogólne zasady eksploatacji składowisk odpadów.
Kontrola przyjmowania odpadów na składowisku.
Dziennik eksploatacji składowiska.
Kontrola procesów zachodzących w odpadach
i wokół składowiska.
Sprzęt technologiczny na składowisku.
Rekultywacja składowiska.
Operacje jednostkowe stosowane w procesie
kompostowania.
Optymalne warunki kompostowania.
Typowe technologie kompostowania.
Zagrożenia ze strony kompostu dla środowiska.
Metody fermentacji beztlenowej odpadów
komunalnych.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
111
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
8.4. Organizacja prac związana z zagospodarowaniem odpadów
OMZ(5)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę
wydajności i jakości pracy;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;
KPS(5)2 zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem;
Planowane zadania
Opracuj projekt systemu gromadzenia odpadów dla Twojego osiedla (miasta). Przeanalizuj możliwość selektywnej zbiórki odpadów, zaproponuj odpowiednie typy pojemników (określ
typ zabudowy, przyporządkuj tej zabudowie charakterystyczne technologie odpadów, oszacuj ilość gromadzonych odpadów, przeanalizuj możliwość selektywnej zbiórki odpadów,
zaproponuj lokalizację wysepki ekologicznej, wybierz z katalogu pojemniki na odpady, wybierz system gromadzenia odpadów i uzasadnij swój wybór). Na podstawie otrzymanej
instrukcji, zasobów internetowych i katalogów wykonaj poszczególne etapy prac oraz udokumentuj je na karcie pracy. Zaprezentuj swoją pracę na forum zespołu.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowni ochrony środowiska w szkole, ośrodkach badań i kontroli środowiska, terenowych organach administracji rządowej, wydziałach
ochrony środowiska, działach ochrony środowiska przedsiębiorstw przemysłowych, ośrodkach badawczo-rozwojowych zajmujących się ochroną środowiska, zakładach
unieszkodliwiania odpadów.
Środki dydaktyczne
Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące organizacji prac przy przeróbce i zagospodarowaniu osadów ściekowych.
Stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska
komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do
wspomagania projektowania procesów uzdatniania wody, oczyszczania ścieków, ochrony powietrza, wody i gleb oraz monitorowania stanu środowiska.
Zalecane metody dydaktyczne
Dział programowy „Organizacja prac związana z zagospodarowaniem odpadów” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody
ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody przypadków, mapy „myśli”, dyskusji dydaktycznej.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów indywidualna zróżnicowana.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
112
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
8.4. Organizacja prac związana z zagospodarowaniem odpadów
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzenie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie uzupełnionej karty pracy. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
(struktura zgodna z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność).
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia.
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne
odwołujące się do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do
pracy; w ocenie wyników nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
8.5. Organizacja prac przy ochronie powietrza przed zanieczyszczeniami, hałasem i drganiami
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
Poziom wymagań
programowych
Kategoria
taksonomiczna
R.8.2(5)1 scharakteryzować metody ograniczające emisję zanieczyszczeń do
atmosfery;
R.8.2(5)2 określić obowiązki zakładów w zakresie pomiarów stężenia
zanieczyszczeń powietrza;
R.8.2(5)3 zaplanować rozwiązania ograniczające stężenie zanieczyszczeń
w powietrzu,
R.8.2(5)4 dokonać klasyfikacji metod odsiarczania;
R.8.2(5)5 scharakteryzować podstawowe metody odsiarczania spalin;
R.8.2(5)6 wyjaśnić przebieg procesów odsiarczania spalin;
R.8.2(5)7 dobrać odpowiednie urządzenia do procesu odsiarczania;
R.8.2(5)8 ocenić poszczególne metody odsiarczania;
R.8.2(5)9 podać zakres stosowania poszczególnych metod odsiarczania;
R.8.2(5)10 sporządzić prosty bilans jednej z metod odsiarczania spalin;
R.8.2 (5)11 scharakteryzować podstawowe metody usuwania tlenków azotu ze
spalin;
R.8.2 (5)12 podać zakres stosowania metod redukcji NOx w spalinach;
P
B
PP
D
PP
C
P
PP
PP
PP
P
P
PP
P
B
C
C
D
B
B
D
B
P
C
Materiał nauczania
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Źródła zanieczyszczeń powietrza.
Właściwości pyłu.
Wielkości charakteryzujące odpylacze.
Zasady doboru urządzeń odpylających.
Techniki ograniczenia emisji pyłów.
Organizacja odpylania za pomocą odpylaczy
mechanicznych mokrych i suchych, odpylaczy
filtracyjnych, odpylaczy elektrostatycznych.
Kierunki ograniczenia emisji dwutlenku siarki.
Technologie wstępnego oczyszczania paliw.
Usuwanie siarki w czasie spalania – fluidyzacja.
Odsiarczanie spalin.
Ograniczenie emisji tlenków azotu.
Metody absorpcyjne i adsorpcyjne usuwania
zanieczyszczeń gazowych.
Eksploatacja urządzeń ograniczających
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
113
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
8.5. Organizacja prac przy ochronie powietrza przed zanieczyszczeniami, hałasem i drganiami
R.8.2 (5)13 omówić metody usuwania H2S, CO, par związków organicznych;
PP
R.8.2 (5)14 scharakteryzować metody osuszania gazów;
PP
R.8.2 (5)15 dobrać urządzenia do usuwania zanieczyszczeń gazowych;
PP
R.8.2 (5)16 wyjaśnić pojęcia dotyczące urządzeń odpylających;
PP
R.8.2 (5)17 wymienić elementy konstrukcji urządzeń odpylających;
P
R.8.2 (5)18 dobrać urządzenia odpylające do oczyszczania powietrza;
PP
R.8.2 (5)19 dokonać analizy informacji zamieszczonych w prospektach
PP
i katalogach wyrobów odpylających w kontekście sprawności urządzeń;
R.8.2 (5)20 wybrać ekonomiczne w eksploatacji urządzenie odpylające;
PP
R.8.2 (5)21 obsłużyć urządzenia do oczyszczania powietrza z zanieczyszczeń;
P
R.8.2
(5)22
zagospodarować
substancje
powstałe
i
odzyskane
P
w procesach oczyszczania powietrza;
R.8.2 (5)23 zaplanować wykorzystanie niekonwencjonalnych źródeł energii;
P
R.8.2 (9)1 scharakteryzować zasady tłumienia hałasu i drgań;
P
R.8.2 (9)2 zastosować materiały i ustroje dźwiękochłonne;
PP
R.8.2 (9)3 scharakteryzować metody walki z hałasem i drganiami;
P
R.8.2 (9)4 zaplanować sposoby ograniczenia hałasu komunikacyjnego
P
i przemysłowego;
R.8.2 (9)5 zaplanować sposoby ochrony przeciwdźwiękowej w budownictwie i
P
przemyśle;
R.8.2 (9)6 dobrać metody ograniczenia drgań maszyn oraz urządzeń
PP
przemysłowych;
R.8.2 (9)7 zastosować środki ochrony osobistej przed hałasem w miejscu pracy;
P
R.8.2 (9)8 zapobiec zagrożeniom wywołanym przez hałas i drgania;
PP
PKZ(R.g)(9)18 odczytać rysunki techniczne podczas prac przy ochronie powietrza;
P
PKZ(R.g)(9)19 wykonać rysunki techniczne stosując zasady rzutowania prac przy
PP
ochronie powietrza;
PKZ(R.g)(9)20 wykonać odręcznie szkice techniczne
prac przy ochronie
PP
powietrza;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
C
C
D
C
B
D
C
–
–
–
–
–
zanieczyszczenia powietrza.
Ograniczanie emisji hałasu u źródła jego
powstawania.
Ograniczanie hałasu na drodze jego transmisji.
Ograniczanie emisji hałasu.
Metody ograniczania zagrożeń drganiami
mechanicznymi.
Organizacja prac związanych z wibroizolacją.
C
B
C
C
B
C
B
C
C
C
B
C
B
C
C
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
114
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
8.5. Organizacja prac przy ochronie powietrza przed zanieczyszczeniami, hałasem i drganiami
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(5)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę
wydajności i jakości pracy;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;
KPS(5)2 zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem;
Planowane zadania
Oceń skuteczność różnych urządzeń do usuwania zanieczyszczeń gazowych. Ustal i omów warunki, w których poszczególne typy urządzeń mogą być zastosowane jako najbardziej
skuteczne. Wybierz te, które są najbardziej ekonomiczne biorąc pod uwagę czynniki środowiskowe i finansowe. Sporządź raport porównawczy i zapisz wnioski. Raport przedstaw na
forum grupy. Po dyskusji poszczególne grupy zapisują na raporcie wspólne wnioski. Raport przedstaw do oceny.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowniach szkolnych, ośrodkach badań i kontroli środowiska, terenowych organach administracji rządowej, wydziałach ochrony
środowiska, działach ochrony środowiska przedsiębiorstw przemysłowych, ośrodkach badawczo-rozwojowych zajmujących się ochroną środowiska.
Środki dydaktyczne
Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące organizacji prac przy ochronie powietrza przed zanieczyszczeniami, hałasem i drganiami.
Stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska
komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do
wspomagania projektowania procesów uzdatniania wody, oczyszczania ścieków, ochrony powietrza, wody i gleb oraz monitorowania stanu środowiska.
Zalecane metody dydaktyczne
Dział programowy „Organizacja prac przy ochronie powietrza przed zanieczyszczeniami, hałasem i drganiami ” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym
uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody przypadków, mapy „myśli”, dyskusji dydaktycznej.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów indywidualna zróżnicowana
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
115
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
8.5. Organizacja prac przy ochronie powietrza przed zanieczyszczeniami, hałasem i drganiami
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzenie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie uzupełnionej karty pracy. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
(struktura zgodna z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność).
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie wykonanego projektu. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
(struktura projektu, zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność), poprawność wykonania projektu i jego terminowość prac. Do oceny osiągnięć uczniów mogą posłużyć
też: ćwiczenia, sprawdziany pisemne i ustne, sprawdziany praktyczne, testy osiągnięć szkolnych oraz obserwacje czynności wykonywanych przez ucznia podczas ćwiczeń projektowych.
Po zakończeniu realizacji programu działu proponuje się zastosowanie sprawdzianu teoretycznego. W końcowej ocenie należy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych przez
nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia.
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne
odwołujące się do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do
pracy; w ocenie wyników nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
8.6. Przepisy BHP podczas organizacji i realizacji prac związanych z ochroną środowiska
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
BHP(1)6 wyjaśnić zasady ochrony przeciwpożarowej podczas organizacji prac
związanych z ochroną środowiska;
BHP(1)7 rozróżnić środki gaśnicze używanych podczas organizacji prac
związanych z ochroną środowiska;
BHP(1)8 wyjaśnić pojęcie ergonomia podczas organizacji prac związanych z
ochroną środowiska;
BHP(4)5 rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w pracach związanych z
organizacją ochrony środowiska;
BHP(4)6 scharakteryzować sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia w
Poziom
wymagań
programowych
P
Kategoria
taksonomiczna
B
Materiał nauczania
–
–
P
A
P
A
–
–
P
B
–
P
B
–
Prawna ochrona pracy.
Zagrożenia i profilaktyka podczas prac związanych z
ochroną środowiska.
Czynniki występujące w środowisku pracy.
Zagrożenia występujące przy obsłudze urządzeń
elektrycznych.
Drgania mechaniczne i wibracje. Hałas w środowisku
pracy.
Zagrożenia czynnikami chemicznymi, profilaktyka.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
116
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
8.6. Przepisy BHP podczas organizacji i realizacji prac związanych z ochroną środowiska
miejscu pracy związanym z organizacją ochrony środowiska;
BHP(5)17 ustalić rodzaje czynników szkodliwych występujących pracy związanej z
organizacją ochrony środowiska;
BHP(5)18 dokonać charakterystyki czynników szkodliwych występujących
podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(6)11 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące
podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(6)12 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych na organizm człowieka
podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(7)6zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,
przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony
środowiska podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(7)7 zastosować zasady organizacji stanowiska pracy podczas organizacji prac
związanych z ochroną środowiska;
BHP(8)13 zidentyfikować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej stosowane
podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;;
BHP(8)14 dobrać środki ochrony indywidualnej do wykonywanych zadań
zawodowych podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(8)16 zidentyfikować system pomocy medycznej w stanach zagrożenia
zdrowia i życia oraz sposoby powiadamiania podczas organizacji prac związanych
z ochroną środowiska;
BHP(9)11 dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz
przepisy ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas organizacji
prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(9)12 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy
ochrony przeciwpożarowej podczas organizacji prac związanych z ochroną
środowiska;
BHP(9)13 przestrzegać zasad ochrony środowiska podczas organizacji prac
związanych z ochroną wód, powietrza, gleby oraz gospodarki odpadami;
BHP(10)11 powiadomić system pomocy medycznej w przypadku sytuacji
PP
C
P
B
P
A
P
B
P
B
PP
C
P
A
P
B
PP
D
P
B
P
A
P
B
P
B
–
–
–
Zagrożenia czynnikami biologicznymi, profilaktyka.
Środki ochrony indywidualnej.
Postępowanie w sytuacjach zagrożeń, awarii i
wypadków podczas organizacji prac związanych z
ochroną środowiska.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
117
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
8.6. Przepisy BHP podczas organizacji i realizacji prac związanych z ochroną środowiska
stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia podczas organizacji prac związanych
z ochroną środowiska;
BHP(10)12 zapobiegać zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu wykonywania
PP
C
czynności zawodowych podczas organizacji prac związanych z ochroną
środowiska;
BHP(10)13 zidentyfikować stany zagrożenia zdrowia i życia podczas organizacji
P
C
prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(10)14 udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia
P
B
podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(5)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę
wydajności i jakości pracy;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;
KPS(5)2 zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem;
Planowane zadania
Dokonaj identyfikacji czynników niebezpiecznych podczas organizacji prac technologicznych w oczyszczalni ścieków miejskich. Zaproponuj metody ograniczenia niebezpieczeństwa dla
pracownika. Na podstawie poradnika eksploatacji oczyszczalni ścieków, uzupełnij tabelę wpisując rodzaje czynników niebezpiecznych, zagrażających obsłudze poszczególnych urządzeń
na oczyszczalni oraz podaj sposoby ich ograniczenia lub likwidacji wpływu tych czynników na człowieka. Wymień możliwe skutki nieprzestrzegania przepisów BHP podczas pracy na
oczyszczalni ścieków oraz sposoby postępowania w sytuacjach awarii i wypadków jaki mogą tam nastąpić. Na podstawie otrzymanej instrukcji, literatury, zasobów internetowych
i katalogów wykonaj poszczególne etapy prac oraz udokumentuj na karcie pracy. Zaprezentują swoją pracę w grupie, po dyskusji zapisz dodatkowe wspólne wnioski.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowniach szkolnych, ośrodkach badań i kontroli środowiska, terenowych organach administracji rządowej, wydziałach ochrony
środowiska, stacjach sanitarno-epidemiologicznych, działach ochrony środowiska przedsiębiorstw przemysłowych, ośrodkach badawczo-rozwojowych zajmujących się ochroną
środowiska, miejskich przedsiębiorstwach wodociągów i kanalizacji, stacjach uzdatniania wody i oczyszczalniach ścieków, zakładach unieszkodliwiania odpadów, pracowniach ochrony
środowiska biur projektowych, instytutach naukowo-badawczych oraz innych podmiotach stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
118
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
8.6. Przepisy BHP podczas organizacji i realizacji prac związanych z ochroną środowiska
Środki dydaktyczne
Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące przepisów bhp podczas organizacji prac w ochronie środowiska.
Stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska
komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do
wspomagania projektowania procesów uzdatniania wody, oczyszczania ścieków, ochrony powietrza, wody i gleb oraz monitorowania stanu środowiska.
Zalecane metody dydaktyczne
Dział programowy „Przepisy BHP podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem
metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody przypadków, mapy „myśli”, dyskusji dydaktycznej.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów indywidualna.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzenie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie uzupełnionej karty pracy. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
(struktura zgodna z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność).
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia.
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne
odwołujące się do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do
pracy; w ocenie wyników nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
119
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
9. Komputerowe wspomaganie w ochronie środowiska
9.1. Podstawy techniki
9.2. Użytkowanie komputerów
9.1. Podstawy techniki
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
PKZ(R.g)(9)21 opisać zasady stosowania rysunków technicznych oraz szkiców
rysunkowych;
PKZ(R.g)(9)22 wykonać rysunki techniczne, zgodnie z przyjętymi kryteriami;
PKZ(R.g)(9)23 odczytać informacje z rysunków technicznych;
PKZ(R.g)(9)24 wykonać odręcznie szkice techniczne i rysunki wspomagające;
PKZ(R.g)(9)25 zastosować oznaczenia graficzne na rysunkach budowlanych,
PKZ(R.g)(9)26 sporządzić rysunki techniczne w różnych skalach;
PKZ(R.g)(9)27 opisać rysunki pismem technicznym;
PKZ(R.g)(9)28 posłużyć się opisem technicznym obiektu budowlanego;
PKZ(R.g)(11)1 zastosować programy komputerowe do wykonywania rysunków
technicznych;
KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej;
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu;
KPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami;
KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;
KPS(4)1 zanalizować zmiany zachodzące w branży;
KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;
Poziom
wymagań
programowych
P
P
P
P
PP
PP
P
PP
PP
Kategoria
taksonomiczna
B
B
C
B
C
C
B
D
D
Materiał nauczania
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Znaczenie i rodzaje rysunków technicznych.
Materiały i przybory rysunkowe.
Rozmiary arkuszy.
Linie rysunkowe, pismo techniczne, tabelki i podziałki
rysunkowe.
Zwymiarowanie rysunków.
Konstrukcje geometryczne.
Rzuty i przekroje.
Rysunek odręczny.
Dokumentacja techniczna.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
120
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
9.1. Podstawy techniki
KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i
technik pracy;
KPS(5)1 przewidywać sytuacje wywołujące stres;
KPS(5)2 zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem;
KPS(5)3 określić skutki stresu;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności
zawodowych;
KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane
stanowisko;
KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
121
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
9.1. Podstawy techniki
Planowane zadania
Wykonaj rysunki rzutów poziomych i przekrojów wybranych obiektów oczyszczalni metodą tradycyjną i z zastosowaniem programów komputerowych na podstawie dostępnej
dokumentacji technicznej. Sporządzone rysunki przekażesz w wersji papierowej do oceny.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni rysunku technicznego lub pracowni ochrony środowiska, która powinna być wyposażona w: stanowisko komputerowe dla
nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko
dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych.
Nauczyciel przedmiotu powinien posiadać wiedzę z zakresu tworzenia rysunków technicznych, programów komputerowych wykorzystywanych w pracy technika ochrony środowiska, co
mogą zapewnić dodatkowe uprawnienia lub kursy odbyte przez nauczyciela.
Środki dydaktyczne
Dokumenty techniczne, przybory i materiały kreślarskie, zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty pracy dla uczniów, dokumentacja techniczna – dokumentacja architektonicznobudowlana, normy graficzne oznaczeń budowlanych, filmy i plansze poglądowe prezentujące zasady wykonania rysunków i sporządzania dokumentacji technicznej, programy
komputerowe umożliwiające wykonanie rysunków technicznych; czasopisma branżowe, katalogi, prezentacje multimedialne z przykładowymi rysunkami technicznymi i szkicami.
Zalecane metody dydaktyczne
Dział programowy „Podstawy techniki” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody
przypadków.
Dominującymi metodami powinny być metoda ćwiczeń, w których uczniowie wykonują rysunki i szkice techniczne. Ćwiczenia powinny zawierać opisy czynności niezbędne do
wykonania zadań, a uczniowie pracują samodzielnie.
Formy organizacyjne
Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie sporządzonej dokumentacji technicznej. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość
merytoryczna (struktura dokumentacji, wykonane rysunki zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność), wydruk dokumentacji.
Kryteriami oceny zadań są:
- opanowanie zasad wykonywania rysunków technicznych;
- rozpoznawanie podstawowych elementów wykonywanych w szkicach technicznych;
- umiejętność posługiwania się dokumentacją techniczną.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia;
122
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne
odwołujące się do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
9.2. Użytkowanie komputerów
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi
R.7.1(8)1 sporządzić wyniki z badań dotyczących stanu środowiska za pomocą
programów komputerowych;
R.7.1(8)2 zanalizować wyniki badań dotyczących stanu środowiska za pomocą
programów komputerowych;
R.7.1(8)3 skorzystać z edytora tekstu oraz arkusza kalkulacyjnego do opracowania
i ewidencjonowania wyników badań środowiskowych;
R.7.1(8)4 skorzystać z programu do wykonania prezentacji wyników badań
środowiska;
R.7.1(8)5 pracować w sieci komputerowej;
R.7.1(8)6 wyszukać z Internetu potrzebne informacje do opracowania i
ewidencjonowania wyników badań środowiska;
R.7.1(12)1 skorzystać z systemu operacyjnego, edytora teksów, arkusza
kalkulacyjnego, edytora graficznego, programu do zarządzania bazami danych w
celu gromadzenia, przesyłania i przetwarzania danych;
R.7.1(12)2 zastosować zasady archiwizacji zbiorów;
R.7.2(4)1 sporządzić bilanse za pomocą specjalistycznych programów
komputerowych;
R.7.2(4)2 przedstawić wyniki bilansów w sposób tabelaryczny i graficzny;
R.7.2(13)1 dokonać obliczeń opłat za korzystanie ze środowiska za pomocą
programów komputerowych;
R.7.2(13)2 gromadzić raporty naliczania opłat i kar za gospodarcze korzystanie ze
Poziom
wymagań
programowych
P
Kategoria
taksonomiczna
B
P
B
P
B
PP
C
P
P
C
C
P
C
PP
PP
C
D
PP
P
C
C
PP
C
Materiał nauczania
–
–
–
Archiwizacja danych.
Edytor graficzny.
Program do prezentacji danych.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
123
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
9.2. Użytkowanie komputerów
środowiska;
PKZ(R.g)(11)2 zastosować programy komputerowe do wykonywania zadań
PP
D
zawodowych;
BHP(6)13 rozpoznać oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka
P
B
podczas pracy przy kreśleniu szkiców technicznych i pracy przy komputerze;
BHP(6)14 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika
P
C
wykonującego długotrwale pracę przy komputerze oraz kreśleniu rysunków
technicznych;
BHP(7)8 dobrać sprzęt i materiały do wykonywanych zadań zawodowych
P
B
związanych z długotrwałą pracą przy komputerze i kreśleniu rysunków
technicznych technika ochrony środowiska;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(5)1 zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę
wydajności i jakości pracy;
OMZ(5)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę
wydajności i jakości pracy;
OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych;
Planowane zadania
Zadanie wykonajcie w grupie: Wykonajcie obliczenia zapotrzebowania na wodę dla potrzeb komunalnych, przemysłowych, rolniczych za pomocą programów komputerowych oraz
porównania wyników z ostatnim raportem sporządzonym rok temu. Prezentacja wyników powinna nastąpić zarówno w formie tabelarycznej, jaki i graficznej. Przedstawcie swoją pracę
na forum grupy oraz przekażcie wersję papierową do oceny.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
124
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
9.2. Użytkowanie komputerów
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni komputerowej, która powinna być wyposażona w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z
dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery
podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych.
Nauczyciel przedmiotu powinien posiadać wiedzę z zakresu tworzenia rysunków technicznych, programów komputerowych wykorzystywanych w pracy technika ochrony środowiska, co
mogą zapewnić dodatkowe uprawnienia lub kursy odbyte przez nauczyciela.
Środki dydaktyczne
W pracowni, w której będą zajęcia powinny znajdować się: zestawy przepisów prawa i norm dotyczących ochrony i kształtowania środowiska, przykładowe mapy, plany
zagospodarowania przestrzennego, przykładowe wyniki analizy fizykochemicznej, chemicznej i mikrobiologicznej badanych elementów środowiska.
Poza tym: zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne prezentujące przykłady opracowań prezentacji wyników badań
stanu środowiska, bilansów zanieczyszczeń, czy naliczania opłat i kar za korzystanie ze środowiska.
Zalecane metody dydaktyczne
Dział programowy „Użytkowanie komputerów” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, które pozwolą na osiągnięcie efekty kształcenia przygotowują ucznia do
wykonywania zadań zawodowych technika ochrony środowiska. Wskazane jest stosowanie metody ćwiczeń, wspomagając się komputerami oraz odpowiednimi programami.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna (struktura
dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność, czas), wydruk dokumentacji.
„Użytkowanie komputerów” jest działem przedmiotowym, który umożliwi uczniowi zdobywanie umiejętności sprawniejszego posługiwanie się w pracy technika ochrony środowiska
komputerem, poprzez realizacje zadań przedmiotowych głównie metodą ćwiczeń z wykorzystaniem komputera. Dlatego, też ocenia powinna być określona na podstawie podanych
wcześniej kryteriów różnych zadań powierzonych uczniowi w trakcie pracy na zajęciach.
Kryteriami oceny zadań są:
- analizowanie danych pozyskiwanych komputerowo;
- wybór odpowiednich danych przy wykonywaniu ćwiczeń;
- przedstawienie rozwiązania zadania w odpowiedniej formie.
Po zakończeniu realizacji programu działu proponuje się zastosowanie sprawdzianu z zadania praktycznego. W końcowej ocenie należy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych przez
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
125
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
9.2. Użytkowanie komputerów
nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne
odwołujące się do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do
pracy; w ocenie wyników nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
126
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Praktyki zawodowe
1. Badanie stanu środowiska
2. Organizacja prac w ochronie środowiska
1. Badanie stanu środowiska
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
BHP(5)1 scharakteryzować wybrane sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia w
miejscu pracy;
BHP(6)2 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika
dokonującego oceny badania stanu i zasobów środowiska na organizm człowieka;
BHP(7)1 dobrać sprzęt i materiały do wykonywanych zadań zawodowych;
BHP(8)1 dobrać odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac
zawodowych;
PKZ(R.g)(1)4 określić aktualny stan środowiska przyrodniczego w danym regionie;
PKZ(R.g)(8)2 skorzystać z danych meteorologicznych i hydrologicznych przy wykonywaniu
zadań zawodowych;
PKZ(R.g)(10)1 posłużyć się przepisami prawa dotyczącymi badania stanu środowiska;
PKZ(R.g)(10)62 ustalić warunki odprowadzania zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby w
oparciu o rozporządzenia;
PKZ(R.g)(11)12 obsłużyć programy komputerowe przy opracowaniu ocen zanieczyszczenia
środowiska;
PKZ(R.g)(11)22 sporządzić bilanse zanieczyszczeń tabelarycznie i graficznie;
PKZ(R.g)(11))42 naliczać opłaty za zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego;
R.7.1(1)4 zaplanować kolejność wykonywania analiz fizyko-chemicznych do oceny wód
powierzchniowych;
R.7.1(1)5 określić zasady poboru prób wód, powietrza i gleby;
R.7.1(2)2 wymienić zasady lokalizacji punktów pomiarowych przy pomiarze parametrów
powietrza, wody, gleby oraz natężenia hałasu i drgań;
Poziom
wymagań
programowych
P
Kategoria
taksonomiczna
Materiał nauczania
PP
C
–
–
–
P
P
B
B
–
–
PP
P
C
C
–
P
P
B
B
P
C
PP
PP
P
C
C
B
PP
P
C
B
B
–
–
Charakterystyka ogólna organizacji zakładu.
Warunki i przepisy bhp.
Ocena jakości wody przeznaczonej do picia w oparciu
o akty prawne.
Sporządzanie bilansów zanieczyszczeń.
Warunki odprowadzania ścieków do kanalizacji
i odbiorników.
Naliczanie opłat za gospodarcze korzystanie
ze Środowiska.
Prace laboratoryjne przy wykonywaniu analiz wody,
ścieków i osadów ściekowych.
Zakres kontroli bieżącej pracy urządzeń na ujęciu wody
i oczyszczalni ścieków.

Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
127
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1. Badanie stanu środowiska
R.7.1(3)4 dobrać metodę analizy i aparaturę pomiarową do badań w zależności od
badanego komponentu środowiska;
R.7.1(4)2 omówić procedurę poboru próbek (pobór, oznakowanie, utrwalenie, transport);
R.7.1(5)1 skalibrować aparaturę pomiarową i przeprowadzić pomiar (pH-metr,
spektrofotometr, sonda tlenowa, sonometr, wagi analityczne);
R.7.1(5)2wykreślić krzywe wzorcowe przy oznaczeniach spektrofotometrycznych;
R.7.1(5)3 przestrzegać zasad prawidłowego korzystania z aparatury i urządzeń
pomiarowych (np. łaźnia wodna, suszarka, piec sylitowy, piknometr, wiskozymetr,
barograf);
R.7.1(6)1 wykonać oznaczenia fizycznych wskaźników wody i ścieków (barwa, mętność,
zawiesina łatwo opadająca, przewodnictwo właściwe);
R.7.1(6)2 wykonać oznaczenia wskaźników chemicznych wody i ścieków (pH, tlen
rozpuszczony, utlenialność, BZT5, twardości, kwasowość i zasadowość, żelazo, mangan i
chlorki, związki azotu, fosforany, detergenty);
R.7.1(6)3 wykonać proces mineralizacji próby ścieków;
R.7.1(8)3 sprawdzić poprawność wyników pomiarów;
R.7.1(8)4 ocenić poprawność wykonanych badań;
R.7.1(9)1 ocenić przydatność badanej wody do spożycia przez ludzi na podstawie
rozporządzenia;
R.7.1(9) 2. sklasyfikować wody powierzchniowe i podziemne zgodnie
z rozporządzeniem;
R.7.1(9)3 ocenić możliwość odprowadzenia badanych ścieków do kanalizacji i wód lub do
ziemi zgodnie z rozporządzeniem;
R.7.2(1)4 sporządzić schematy opracowania bilansów zanieczyszczeń;
R.7.2(2)7 sporządzić prawidłowo całą dokumentację związaną z określeniem stężenia
i rozmieszczenia zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby w danym regionie;
R.7.2(3)1 sporządzić bilanse zanieczyszczeń wprowadzanych do wód płynących, powietrza
i gleby;
P
C
P
B
P
C
P
B
P
C
P
C
P
C
P
PP
C
C
PP
C
P
B
P
C
P
C
PP
PP
C
C
P
B
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
128
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1. Badanie stanu środowiska
Planowane zadania
Opracuj projekt realizacji prac związanych z obliczeniem niezbędnego stopnia oczyszczania ścieków odprowadzanych do odbiornika z oczyszczalni w oparciu o analizy BZT5.
Korzystając z planu sytuacyjnego wyznacz miejsca poboru prób do analiz BZT 5 dla ścieków i odbiornika. Na podstawie danych z dokumentacji technicznej oczyszczalni i aktów prawnych ustal klasę
czystości wody w odbiorniku poniżej zrzutu oczyszczonych ścieków. Wykonaj niezbędne analizy laboratoryjne, przeprowadź pomiar hydrometryczny przepływu ścieków i wody w odbiorniku. W
oparciu o w/w dane ułóż uproszczony bilans ładunków BZT5 i oblicz niezbędny stopień oczyszczania ścieków.
Opracowane projekty są oceniane przez pracodawcę w dzienniczku praktyk.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w przedsiębiorstwie wodno-kanalizacyjnym.
Środki dydaktyczne
Dokumentacja techniczna oczyszczalni ścieków, akty prawne, aparatura i odczynniki do oznaczenia BZT 5.
Zalecane metody dydaktyczne
Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika ochrony środowiska. W czasie praktyk powinny być kształtowane umiejętności
wykonywania analiz laboratoryjnych, pomiarów w terenie, analizowania, wyszukiwania i logicznego myślenia.
Formy organizacyjne
Praktyka zawodowa powinna być prowadzona z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie oceny wykonanego zadania.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości i potrzeb ucznia.
2. Organizacja prac w ochronie środowiska
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
BHP(5)1 scharakteryzować wybrane sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia
w miejscu pracy;
BHP(6)2 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika
Poziom
wymagań
programowych
P
PP
Kategoria
taksonomiczna
B
C
Materiał nauczania
–
–
–
Warunki i przepisy bhp.
Organizacja i zadania działu gospodarki wodno-ściekowej.
Podstawowe urządzenia służące do uzdatniania wody
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
129
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2. Organizacja prac w ochronie środowiska
dokonującego oceny badania stanu i zasobów środowiska na organizm człowieka;
–
i oczyszczania ścieków.
Dokumentacja ruchowa, eksploatacyjna i remontowa
zakładu.
Zasady eksploatacji i obsługi urządzeń do uzdatniania wody,
oczyszczania ścieków i przeróbki osadów ściekowych.
BHP(7)1 dobrać sprzęt i materiały do wykonywanych zadań zawodowych;
P
B
BHP(8)1 dobrać odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac
P
B
–
zawodowych;
PKZ(R.g)(8)2 skorzystać z
danych meteorologicznych i hydrologicznych
przy
P
C
wykonywaniu zadań zawodowych;
PKZ(R.g)(10)62 ustalić warunki odprowadzania zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby
P
B
w oparciu o rozporządzenia;
PKZ(R.g)(11)12 obsługiwać programy komputerowe przy opracowaniu ocen
P
C
zanieczyszczenia środowiska;
R.8.1(6)1 wyjaśnić, na czym polega rozruch urządzeń stosowanych
PP
D
do uzdatniania wód powierzchniowych i podziemnych;
R.8.1(6)5 opisać zakres kontroli bieżącej pracy urządzeń stosowanych
P
B
na stacji uzdatniania wody;
R.8.1(10)4 podać zasady eksploatacji krat, piaskownika, osadnika;
PP
C
R.8.1(10)6 prowadzić prace związane z oczyszczaniem biologicznym ścieków;
P
B
PKZ(R.g)(11)1 zastosować programy komputerowe do wykonywania rysunków
P
C
technicznych i szkiców pomocniczych;
Planowane zadania
Wykonaj uproszczony rysunek piaskownika do oczyszczania ścieków, oblicz w sposób uproszczony prędkość przepływy, sprawdź zgodność wymiarów urządzenia w stosunku do założeń
teoretycznych. Ustal sposób zapewnienia stałej prędkości przepływu ścieków. Oceń prawidłowość działania urządzenia w oparciu o właściwe analizy piasku. Korzystając z informacji zawartych w
dokumentacji technicznej oczyszczalni ścieków oraz wyników analizy piasku z osadnika dokonaj oceny pracy piaskownika. Każdy praktykant otrzymuje od pracodawcy wskazane miejsce do realizacji
z planu zagospodarowania przestrzennego i samodzielnie przygotowuje wyżej wymieniony projekt z kosztorysami i opisem. Opracowane projekty są oceniane przez pracodawcę w dzienniczku
praktyk.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
130
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2. Organizacja prac w ochronie środowiska
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w przedsiębiorstwie wodno-kanalizacyjnym.
Środki dydaktyczne
Dokumentacja techniczna oczyszczalni ścieków, wyniki analizy piasku z piaskownika.
Zalecane metody dydaktyczne
Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika ochrony środowiska. W czasie praktyk powinny być kształtowane umiejętności
analizowania, wyszukiwania i logicznego myślenia.
Formy organizacyjne
Praktyka zawodowa powinna być prowadzona z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie oceny wykonanego zadania.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości i potrzeb ucznia.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
131
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
ZAŁĄCZNIKI
Załącznik 1: EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA
W ZAWODACH
Załącznik 2: POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA
Załącznik 3: USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA
Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY
PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH
Efekty kształcenia
Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów
Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP)
BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;
BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony
środowiska;
BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;
BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia;
Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej (PDG)
PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;
PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;
PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
132
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekty kształcenia
PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;
PDG(5) analizuje działania prowadzone przez firmy funkcjonujące w branży;
PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;
PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;
PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;
PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;
PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;
PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.
Język obcy ukierunkowany zawodowo (JOZ)
JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;
JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;
JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;
JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;
JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.
Kompetencje personalne i społeczne (KPS)
KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki;
KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
KPS(4) jest otwarty na zmiany;
KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem;
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej;
KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień;
KPS(10) współpracuje w zespole.
Organizacja pracy małych zespołów (OMZ)
OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
133
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekty kształcenia
OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;
OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami.
Efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów
PKZ(R.g)
PKZ(R.g)(1) określa stan i zasoby środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(2) charakteryzuje elementy środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(3) przestrzega zasad prowadzenia racjonalnej gospodarki zasobami środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(4) charakteryzuje rodzaje wód powierzchniowych i podziemnych;
PKZ(R.g)(5) klasyfikuje gleby według określonych kryteriów;
PKZ(R.g)(6) rozpoznaje rodzaje zanieczyszczeń oraz określa ich wpływ na środowisko;
PKZ(R.g)(7) ocenia zmiany zachodzące w środowisku na skutek działalności człowieka;
PKZ(R.g)(8) korzysta z map pogody oraz danych meteorologicznych i hydrologicznych;
PKZ(R.g)(9) przestrzega zasad wykonywania rysunków technicznych oraz szkiców rysunkowych;
PKZ(R.g)(10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony i kształtowania środowiska oraz przestrzega norm w tym zakresie;
PKZ(R.g)(11) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.
Efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie
R.7.
R.7.1(1) planuje prace związane z badaniem i oceną stanu środowiska;
R.7.1(2) lokalizuje punkty pomiaru parametrów powietrza, wody, gleby oraz natężenia hałasu i drgań;
R.7.1(3) dobiera metody prowadzenia badań oraz aparaturę pomiarową w zależności od badanego komponentu środowiska;
R.7.1(4) pobiera próbki komponentów środowiska do badań laboratoryjnych i terenowych;
R.7.1(5) obsługuje urządzenia i aparaturę kontrolno-pomiarową;
R.7.1(6) wykonuje oznaczenia laboratoryjne określonych komponentów środowiska;
R.7.1(7) prowadzi badania procesów zachodzących w środowisku;
R.7.1(8) opracowuje i ewidencjonuje wyniki badań;
R.7.1(9) ocenia jakość komponentów środowiska na podstawie obowiązujących norm oraz przepisów prawa;
R.7.1(10) organizuje działania związane monitoringiem zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, wód powierzchniowych i podziemnych, gleby oraz hałasu;
R.7.1(11) opracowuje plany działań związanych z monitoringiem przyrody ożywionej;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
134
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekty kształcenia
R.7.1(12) korzysta z systemu gromadzenia, przesyłania i przetwarzania danych;
R.7.1(13) określa cele i przestrzega zasad zintegrowanego monitoringu środowiska przyrodniczego;
R.7.1(14) wykonuje badania związane z prowadzeniem zintegrowanego monitoringu środowiska przyrodniczego;
R.7.1(15) ocenia aktualny stan środowiska oraz opracowuje prognozy zmian zachodzących w środowisku;
R.7.1(16) opracowuje plany działań w sytuacji wystąpienia zagrożeń ekologicznych;
R.7.1(17) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka, wynikające z prowadzonych prac laboratoryjnych i terenowych.
R.7.2(1) przestrzega zasad sporządzania bilansów zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby;
R.7.2(2) określa stężenie i rozmieszczenie zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby w różnych regionach kraju;
R.7.2(3) sporządza bilanse zanieczyszczeń wód płynących, powietrza i gleby;
R.7.2(4) opracowuje wyniki bilansów z wykorzystaniem specjalistycznych programów komputerowych;
R.7.2(5) określa dopuszczalny stopień zanieczyszczenia środowiska na podstawie obowiązujących norm i przepisów prawa;
R.7.2(6) oblicza stopień redukcji zanieczyszczeń gazów odlotowych i ścieków;
R.7.2(7) oblicza emisje zanieczyszczeń na podstawie wyników monitoringu;
R.7.2(8) ocenia aktualny stan środowiska na podstawie bilansu zanieczyszczeń;
R.7.2(9) korzysta z informacji zamieszczanych w katastrze wodnym;
R.7.2(10) określa warunki wydawania pozwoleń emisyjnych i decyzji wodnoprawnych;
R.7.2(11) opracowuje instrukcje gospodarowania wodą;
R.7.2(12) rozpoznaje rodzaje zagrożeń i określa ich wpływ na środowisko;
R.7.2(13) oblicza opłaty za korzystanie ze środowiska;
R.7.2(14) określa wpływ oddziaływania inwestycji szczególnie szkodliwych na środowisko przyrodnicze i ludzi.
R.8.
R.8.1(1) przestrzega zasad eksploatacji ujęć wód powierzchniowych i podziemnych;
R.8.1(2) rozpoznaje źródła zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych;
R.8.1(3) dobiera metody uzdatniania wody;
R.8.1(4) planuje proces uzdatniania wody w zależności od jej składu chemicznego;
R.8.1(5) dobiera urządzenia do uzdatniania wody przeznaczonej do określonych celów;
R.8.1(6) obsługuje urządzenia stosowane w procesie uzdatniania wody przeznaczonej do celów pitnych i przemysłowych;
R.8.1(7) klasyfikuje ścieki według określonych kryteriów;
R.8.1(8) analizuje procesy zachodzące podczas oczyszczania ścieków miejskich i przemysłowych;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
135
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekty kształcenia
R.8.1(9) dobiera urządzenia do oczyszczania różnego rodzaju ścieków;
R.8.1(10) prowadzi prace związane z oczyszczaniem ścieków miejskich i przemysłowych;
R.8.1(11) rozpoznaje rodzaje i elementy przydomowej oczyszczalni ścieków;
R.8.1(12) kieruje pracami związanymi z budową i eksploatacją przydomowych oczyszczalni ścieków;
R.8.1(13) prowadzi prace związane z zagospodarowaniem osadów ściekowych;
R.8.1(14) korzysta z dokumentacji projektowych sieci wodociągowych i kanalizacyjnych.
R.8.2(1) rozpoznaje źródła zanieczyszczeń powietrza;
R.8.2(2) określa rodzaj i stężenie zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego;
R.8.2(3) dobiera metody ochrony powietrza atmosferycznego przed zanieczyszczeniami;
R.8.2(4) planuje działania związane z ograniczeniem emisji zanieczyszczeń do atmosfery;
R.8.2(5) organizuje i prowadzi prace związane z usuwaniem zanieczyszczeń z powietrza atmosferycznego;
R.8.2(6) propaguje stosowanie bezodpadowych technologii wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej;
R.8.2(7) określa wpływ hałasu na organizm człowieka i środowisko przyrodnicze;
R.8.2(8) dobiera metody i środki ochrony przed hałasem;
R.8.2(9) podejmuje działania związane z ograniczaniem hałasu i drgań w środowisku;
R.8.2(10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przed hałasem i drganiami.
R.8.3(1) klasyfikuje odpady według określonych kryteriów;
R.8.3(2) określa warunki i metody unieszkodliwiania odpadów;
R.8.3(3) organizuje zbiórkę i wywóz odpadów komunalnych;
R.8.3(4) przestrzega zasad składowania i magazynowania odpadów;
R.8.3(5) sortuje odpady komunalne;
R.8.3(6) dobiera sposoby zagospodarowania odpadów;
R.8.3(7) dobiera metody unieszkodliwiania odpadów;
R.8.3(8) prowadzi kampanię na rzecz ochrony środowiska;
R.8.3(9) nadzoruje prace związane z eksploatacją składowiska odpadów komunalnych;
R.8.3(10) prowadzi prace związane z kompostowaniem odpadów;
R.8.3(11) planuje i prowadzi prace związane ze spalaniem odpadów komunalnych oraz eksploatacją spalarni;
R.8.3(12) prowadzi prace związane z zagospodarowaniem odpadów niebezpiecznych;
R.8.3(13) dobiera metody unieszkodliwiania odpadów przemysłowych;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
136
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekty kształcenia
R.8.3(14) organizuje prace związane z przeróbką osadów ściekowych i eksploatacją urządzeń;
R.8.3(15) rozpoznaje źródła zanieczyszczenia gleb;
R.8.3(16) dobiera metody ochrony gleb przed degradacją i dewastacją;
R.8.3(17) organizuje prace związane z rekultywacją gleb.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
137
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Klasa
Efekty kształcenia
/umiejętności, wiedza oraz kompetencje personalne i społeczne/
I
II
III
IV
Uczeń:
I
II
I
II
R.7.2(1) przestrzega zasad sporządzania bilansów zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby;
x
x
x
x
R.7.2(2) określa stężenie i rozmieszczenie zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby w różnych regionach kraju;
R.7.2(3) sporządza bilanse zanieczyszczeń wód płynących, powietrza i gleby;
x
x
x
x
x
x
x
x
R.7.2(5) określa dopuszczalny stopień zanieczyszczenia środowiska na podstawie obowiązujących norm i przepisów prawa;
x
x
x
x
R.7.2 (6) oblicza stopień redukcji zanieczyszczeń gazów odlotowych i ścieków;
x
x
x
x
R.7.2 (7) oblicza emisje zanieczyszczeń na podstawie wyników monitoringu;
R.7.2 (8) ocenia aktualny stan środowiska na podstawie bilansu zanieczyszczeń;
R.7.2 (9) korzysta z informacji zamieszczanych w katastrze wodnym;
R.7.2 (10) określa warunki wydawania pozwoleń emisyjnych i decyzji wodnoprawnych;
R.7.2 (11) opracowuje instrukcje gospodarowania wodą;
R.7.2 (12) rozpoznaje rodzaje zagrożeń i określa ich wpływ na środowisko;
R.7.2 (14) określa wpływ oddziaływania inwestycji szczególnie szkodliwych na środowisko przyrodnicze i ludzi;
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
PKZ(R.g)(1) określa stan i zasoby środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(2) charakteryzuje elementy środowiska przyrodniczego;
x
x
x
x
x
x
x
x
I
II
I
II
Liczba godzin
przeznaczona na realizację
efektów kształcenia
Załącznik 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA
Kształcenie zawodowe teoretyczne
Stan i zasoby środowiska
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
138
210
15
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
PKZ(R.g)(3) przestrzega zasad prowadzenia racjonalnej gospodarki zasobami środowiska przyrodniczego;
x
x
x
x
PKZ(R.g)(6) rozpoznaje rodzaje zanieczyszczeń oraz określa ich wpływ na środowisko;
PKZ(R.g)(7) ocenia zmiany zachodzące w środowisku na skutek działalności człowieka;
x
x
x
x
x
x
x
x
BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
x
x
x
x
BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
x
x
x
x
BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy
x
x
x
x
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi zasadami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
x
x
x
x
BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia;
KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień;
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
KPS(10) współpracuje w zespole;
OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
15
Łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot
Ochrona wód
R.8.1(1) przestrzega zasad eksploatacji ujęć wód powierzchniowych i podziemnych;
X
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
139
X
X
240
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
R.8.1(2) rozpoznaje źródła zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych;
X
X
X
R.8.1(3) dobiera metody uzdatniania wody;
R.8.1(4) planuje proces uzdatniania wody w zależności od jej składu chemicznego;
R.8.1(5) dobiera urządzenia do uzdatniania wody przeznaczonej do określonych celów;
R.8.1(7) klasyfikuje ścieki według określonych kryteriów;
R.8.1(8) analizuje procesy zachodzące podczas oczyszczania ścieków miejskich i przemysłowych;
R.8.1(9) dobiera urządzenia do oczyszczania różnego rodzaju ścieków;
R.8.1(11) rozpoznaje rodzaje i elementy przydomowej oczyszczalni ścieków;
R.8.1 (12) kieruje pracami związanymi z budową i eksploatacją przydomowych oczyszczalni ścieków;
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
R.8.1 (14) korzysta z dokumentacji projektowych sieci wodociągowych i kanalizacyjnych;
X
X
X
PKZ(R.g)(4) charakteryzuje rodzaje wód powierzchniowych i podziemnych;
X
X
X
PKZ(R.g)(8) korzysta z map pogody oraz danych meteorologicznych i hydrologicznych;
X
X
X
PKZ(R.g)(9) przestrzega zasad wykonywania rysunków technicznych oraz szkiców rysunkowych;
X
X
X
PKZ(R.g)(10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony i kształtowania środowiska oraz przestrzega norm w tym zakresie;
X
X
X
BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
X
X
X
BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
X
X
X
BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy
X
X
X
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
X
X
X
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi zasadami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
X
X
X
BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;
X
X
X
BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
X
X
X
BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia;
X
X
X
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
140
120
10
5
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki;
X
X
X
KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
X
X
X
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
X
X
X
KPS(10) współpracuje w zespole;
X
X
X
OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań
X
X
X
OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
X
X
X
OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
X
X
X
OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
X
X
X
OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami;
X
X
X
Łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot
135
Ochrona powietrza oraz ochrona przed hałasem i drganiami
R.8.2(1) rozpoznaje źródła zanieczyszczeń powietrza;
x
x
x
R.8.2(2) określa rodzaj i stężenie zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego;
x
x
x
R.8.2(3) dobiera metody ochrony powietrza atmosferycznego przed zanieczyszczeniami;
x
x
x
R.8.2(4) planuje działania związane z ograniczeniem emisji zanieczyszczeń do atmosfery;
x
x
x
R.8.2(6) propaguje stosowanie bezodpadowych technologii wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej;
x
x
x
R.8.2(7) określa wpływ hałasu na organizm człowieka i środowisko przyrodnicze;
x
x
x
R.8.2(8) dobiera metody i środki ochrony przed hałasem;
x
x
x
R.8.2(9) dobiera metody i środki ochrony przed hałasem;
x
x
x
R.8.2(10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przed hałasem i drganiami;
x
x
x
PKZ(R.g)(8) korzysta z map pogody oraz danych meteorologicznych i hydrologicznych;
x
x
x
x
x
x
PKZ(R.g)(10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony i kształtowania środowiska oraz przestrzega norm w tym zakresie;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
141
110
5
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
x
x
x
BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
x
x
x
BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy
x
x
x
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
x
x
x
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi zasadami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
x
x
x
BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;
x
x
x
BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
x
x
x
BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia;
x
x
x
KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki;
x
x
x
KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
x
x
x
x
x
x
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
x
x
x
KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
x
x
x
KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień;
x
x
x
KPS(10) współpracuje w zespole;
x
x
x
OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
x
x
x
OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
x
x
x
OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
x
x
x
OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
x
x
x
OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami;
x
x
x
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
142
5
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot
120
Gospodarka odpadami oraz ochrona gleb
R.8.3(1) klasyfikuje odpady według określonych kryteriów;
R.8.3(2) określa warunki i metody unieszkodliwiania odpadów;
x
x
X
x
x
x
R.8.3(4) przestrzega zasad składowania i magazynowania odpadów;
x
x
x
R.8.3(6) dobiera sposoby zagospodarowania odpadów;
x
x
x
R.8.3(7) dobiera metody unieszkodliwiania odpadów;
x
x
x
R.8.3(8) prowadzi kampanię na rzecz ochrony środowiska;
x
x
x
R.8.3(11) planuje i prowadzi prace związane ze spalaniem odpadów komunalnych oraz eksploatacją spalarni;
x
x
x
R.8.3(12) prowadzi prace związane z zagospodarowaniem odpadów niebezpiecznych;
x
x
x
R.8.3(13) dobiera metody unieszkodliwiania odpadów przemysłowych;
x
x
x
R.8.3(15) rozpoznaje źródła zanieczyszczenia gleb;
x
x
x
R.8.3(16) dobiera metody ochrony gleb przed degradacją i dewastacją;
x
x
x
R.8.3(17) organizuje prace związane z rekultywacją gleb;
x
x
x
PKZ(R.g)(5) klasyfikuje gleby według określonych kryteriów;
x
x
x
PKZ(R.g)(9) przestrzega zasad wykonywania rysunków technicznych oraz szkiców rysunkowych
x
x
x
PKZ(R.g)(10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony i kształtowania środowiska oraz przestrzega norm w tym zakresie;
x
x
x
BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
x
x
x
BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
x
x
x
BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy
x
x
x
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
x
x
x
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi zasadami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
x
x
x
BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;
x
x
x
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
143
120
10
5
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
x
x
x
BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia;
x
x
x
KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki;
x
x
x
KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
x
x
x
KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
x
x
x
KPS(4) jest otwarty na zmiany;
x
x
x
KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem;
x
x
x
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
x
x
x
KPS(10) współpracuje w zespole;
x
x
x
OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
x
x
x
OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami;
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot
135
Działalność gospodarcza w ochronie środowiska
PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;
PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych oraz prawa podatkowego i prawa autorskiego;
x
x
x
x
PDG(3) stosuje przepisy z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej;
x
x
PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;
x
x
PDG(5) analizuje działania prowadzone przez firmy funkcjonujące w branży;
x
x
PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;
x
x
PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;
x
x
PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;
x
x
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
144
55
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;
x
x
PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej;
BHP(2) rozróżnia zadania i uprawienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;
BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy
KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki;
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
x
x
KPS(4) jest otwarty na zmiany;
x
x
KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem;
x
x
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
x
x
KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej;
x
x
KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień;
x
x
x
x
OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
x
x
OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
x
x
OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
x
x
OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
x
x
PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;
OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami;
x x
Łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot
Język obcy w ochronie środowiska
JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających
realizację zadań zawodowych;
JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w
standardowej odmianie języka;
x
x
x
x
x
x
x
x
60
60
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
145
5
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;
JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;
x
x
x
x
x
x
x
x
JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji
KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki;
KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
x
x
x
x
KPS(4) jest otwarty na zmiany;
x
x
x
x
KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem;
x
x
x
x
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
x
x
x
x
KPS(10) współpracuje w zespole
x
x
x x
Łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot
Łączna liczba godzin przeznaczona na kształcenie zawodowe teoretyczne
Kształcenie zawodowe praktyczne
Monitoring środowiska
R.7.1(1) planuje prace związane z badaniem i oceną stanu środowiska;
R.7.1(2) lokalizuje punkty pomiaru parametrów powietrza, wody, gleby oraz natężenia hałasu i drgań;
R.7.1(3) dobiera metody prowadzenia badań oraz aparaturę pomiarową w zależności od badanego komponentu środowiska;
R.7.1(4) pobiera próbki komponentów środowiska do badań laboratoryjnych i terenowych;
R.7.1(5) obsługuje urządzenia i aparaturę kontrolno-pomiarową;
R.7.1(6) wykonuje oznaczenia laboratoryjne określonych komponentów środowiska;
R.7.1(7) prowadzi badania procesów zachodzących w środowisku;
R.7.1(8) opracowuje i ewidencjonuje wyniki badań;
R.7.1(9) ocenia jakość komponentów środowiska na podstawie obowiązujących norm oraz przepisów prawa;
R.7.1(10) organizuje działania związane monitoringiem zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, wód powierzchniowych i podziemnych,
gleby oraz hałasu;
R.7.1(11) opracowuje plany działań związanych z monitoringiem przyrody ożywionej;
R.7.1(13) określa cele i przestrzega zasad zintegrowanego monitoringu środowiska przyrodniczego;
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
146
60
750
300
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
R.7.1(14) wykonuje badania związane z prowadzeniem zintegrowanego monitoringu środowiska przyrodniczego;
R.7.1(15) ocenia aktualny stan środowiska oraz opracowuje prognozy zmian zachodzących w środowisku;
R.7.1(16) opracowuje plany działań w sytuacji wystąpienia zagrożeń ekologicznych;
R.7.1(17) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka, wynikające z prowadzonych prac laboratoryjnych i terenowych;
PKZ(R.g)(9) przestrzega zasad wykonywania rysunków technicznych oraz szkiców rysunkowych;
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
x
x
x
x
BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
x
x
x
x
BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy
x
x
x
x
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
x
x
x
x
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi zasadami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
x
x
x
x
BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;
x
x
x
x
BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
x
x
x
x
BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia;
x
x
x
x
KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
x
x
x
x
KPS(4) jest otwarty na zmiany;
x
x
x
x
KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem;
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
x
x
x
x
x
x
x
x
KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS(10) współpracuje w zespole
x
x
x
x
x
x
x
x
OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
x
x
x
x
OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
x
x
x
x
20
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
147
10
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
x
x
x
x
OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
x
x
x
x
OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;
x
x
x
x
OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami;
x
x
x
x
Łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot
330
Organizacja prac w ochronie środowiska
R.8.1(6) obsługuje urządzenia stosowane w procesie uzdatniania wody przeznaczonej do celów pitnych i przemysłowych;
R.8.1(10) prowadzi prace związane z oczyszczaniem ścieków miejskich i przemysłowych;
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
R.8.1(13) prowadzi prace związane z zagospodarowaniem osadów ściekowych;
x
x
x
x
x
R.8.2(5) organizuje i prowadzi prace związane z usuwaniem zanieczyszczeń z powietrza atmosferycznego;
x
x
x
x
x
R.8.2(9) podejmuje działania związane z ograniczaniem hałasu i drgań w środowisku;
R.8.3(3) organizuje zbiórkę i wywóz odpadów komunalnych;
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
R.8.3(5) sortuje odpady komunalne;
x
x
x
x
x
R.8.3(9) nadzoruje prace związane z eksploatacją składowiska odpadów komunalnych;
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
R.8.3(10) prowadzi prace związane z kompostowaniem odpadów;
R.8.3(14) organizuje prace związane z przeróbką osadów ściekowych i eksploatacją urządzeń;
x
x
x
x
x
PKZ(R.g)(9) przestrzega zasad wykonywania rysunków technicznych oraz szkiców rysunkowych;
x
x
x
x
x
BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
x
x
x
x
x
BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
x
x
x
x
x
BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi zasadami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
x
x
x
x
x
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
148
340
5
15
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;
x
x
x
x
x
BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
x
x
x
x
x
BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia;
x
x
x
x
x
KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
x
x
x
x
x
KPS(4) jest otwarty na zmiany;
KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem;
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
x
x
x
x
x
OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
x
x
x
x
x
OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;
x
x
x
x
x
x
x
x x x
Łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot
OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami;
360
Komputerowe wspomaganie w ochronie środowiska
R.7.1(8) opracowuje i ewidencjonuje wyniki badań;
R.7.1(12) korzysta z systemu gromadzenia, przesyłania i przetwarzania danych;
R.7.2(4) opracowuje wyniki bilansów z wykorzystaniem specjalistycznych programów komputerowych;
x
x
x
x
x
x
R.7.2(13) oblicza opłaty za korzystanie ze środowiska;
PKZ(R.g)(9) przestrzega zasad wykonywania rysunków technicznych oraz szkiców rysunkowych;
PKZ(R.g)(11) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań;
x
x
x
x
x
x
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
x
x
x
x
x
x
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi zasadami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki;
10
5
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
149
45
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
x
x
x
x
KPS(4) jest otwarty na zmiany;
x
x
KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem;
x
x
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
x
x
KPS(10) współpracuje w zespole;
x
x
OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
x
x
OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
x
x
OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;
OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami;
x
x
x
x
x
x
x
x
Łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot
60
Łączna liczba godzin przeznaczona na kształcenie zawodowe praktyczne
750
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
150
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Załącznik 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
Stan i zasoby środowiska
R.7.2(1) przestrzega zasad sporządzania bilansów zanieczyszczeń powietrza, R.7.2(1)1 dokonać podziału bilansów zanieczyszczeń;
wody i gleby
R.7.2(1)2 określić cele i zasady sporządzania bilansów zanieczyszczeń;
R.7.2(1)3 dokonać analizy informacji zawartych w dostępnych, sporządzonych bilansach zanieczyszczeń;
R.7.2(1)4 sporządzić schematy opracowania bilansów zanieczyszczeń;
R.7.2(1)5 zgromadzić i zanalizować dane dotyczące aktualnego stanu środowiska;
R.7.2(2) określa stężenie i rozmieszczenie zanieczyszczeń powietrza, wody R.7.2(2)1 dobrać metody badania zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby w danym regionie;
i gleby w różnych regionach kraju;
R.7.2(2)2 określić sposoby rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu, wodzie, glebie;
R.7.2(2)3 określić zasady lokalizacji punktów pomiarowych zanieczyszczeń;
R.7.2(2)4 określić poziom stężenia zanieczyszczeń powietrza, wód i gleb;
R.7.2(2)5 sporządzić prawidłowo całą dokumentację związaną z określeniem stężenia i rozmieszczenia
zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby w danym regionie;
R.7.2(3) sporządza bilanse zanieczyszczeń wód płynących, powietrza i gleby;
R.7.2(3)1 sporządzić bilanse zanieczyszczeń wprowadzanych do wód płynących, powietrza i gleby;
R.7.2(3)2 sporządzić bilans zanieczyszczeń pyłowych;
R.7.2(3)3 sporządzić bilans wodno-ściekowy regionu;
R.7.2(3)4 opracować prosty bilans odpadów przemysłowych;
R.7.2(3)5 przedstawić wyniki bilansów w formie tabelarycznej;
R.7.2(3)6 przedstawić wyniki bilansów w formie graficznej;
R.7.2(3)7 dokonać analizy sporządzonych bilansów zanieczyszczeń powietrza, wód, gleb;
R.7.2(5) określa dopuszczalny stopień zanieczyszczenia środowiska na R.7.2(5)1 porównać wyniki badań stopnia zanieczyszczenia środowiska z dopuszczalnymi, określonymi w
podstawie obowiązujących norm i przepisów prawa;
normach;
R.7.2(5)2 zinterpretować wyniki stopnia zanieczyszczenia środowiska;
R.7.2(5)3 ocenić stopień zanieczyszczenia środowiska na podstawie obowiązujących norm i przepisów prawa;
R.7.2(5)4 opracować raport z zanieczyszczeń środowiska na podstawie przepisów prawa;
R.7.2(5)5 zaplanować rozwiązania na podstawie raportu stwierdzającego podwyższone stopnie zanieczyszczenia
środowiska;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
151
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.7.2(6) oblicza stopień redukcji zanieczyszczeń gazów odlotowych i ścieków;
R.7.2(6)1 wykonać obliczenia opłat lub kar zanieczyszczeń odprowadzanych z gazami odlotowymi do atmosfery;
R.7.2(6)2 wykonać obliczenia opłat lub kar zanieczyszczeń odprowadzanych ze ściekami;
R.7.2(6)3 skorzystać z aktów prawnych przy obliczeniach stopnia redukcji zanieczyszczeń gazów odlotowych i
ścieków;
R.7.2(7) oblicza emisje zanieczyszczeń na podstawie wyników monitoringu;
R.7.2(7)1 posłużyć się normami do oceny stanu środowiska naturalnego;
R.7.2(7)2 wykonać obliczenia opłat lub kar emisji zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, wód oraz gleb;
R.7.2(8) ocenia aktualny stan środowiska na podstawie bilansu R.7.2(8)1 ocenić stan zanieczyszczenia na podstawie sporządzonego bilansu;
zanieczyszczeń;
R.7.2(8)2 zgromadzić dane bilansu dotyczące aktualnego stanu zanieczyszczenia środowiska;
R.7.2(8)3 prognozować zmiany zachodzące w środowisku na podstawie sporządzonego bilansu zanieczyszczeń;
R.7.2(9) korzysta z informacji zamieszczanych w katastrze wodnym;
R.7.2(9)1 posłużyć się dokumentacją katastru wodnego;
R.7.2(9)2 odczytać dane o sieciach hydrograficznych; stanach wód, stopniu zanieczyszczenia wód, na podstawie
katastru wodnego;
R.7.2(9)3 opracować raport ze stanu biologicznego wód na podstawie katastru wodnego;
R.7.2(10) określa warunki wydawania pozwoleń emisyjnych i decyzji R.7.2(10)1 skorzystać z aktów prawnych przy wydawaniu pozwoleń i decyzji wodno-prawnych;
wodnoprawnych;
R.7.2(10)2 wydać pozwolenia za gospodarcze korzystanie ze środowiska;
R.7.2(10)3 wykonać ocenę oddziaływania inwestycji szkodliwych dla zdrowia i środowiska przyrodniczego
zgodnie z procedurami;
R.7.2(11) opracowuje instrukcje gospodarowania wodą;
R.7.2(11)1 czytać informację zawartą w instrukcji gospodarowania wodą;
R.7.2(11)2 zanalizować informacje zawarte w instrukcji gospodarowania wodą;
R.7.2(12) rozpoznaje rodzaje zagrożeń i określa ich wpływ na środowisko;
R.7.2(12)1 rozróżnić rodzaje zagrożeń środowiska przyrodniczego;
R.7.2(12)2 określić wpływ zagrożeń na środowisko przyrodnicze;
R.7.2(12)3 zanalizować skutki zagrożeń na środowisko przyrodnicze;
R.7.2(14) określa wpływ oddziaływania inwestycji szczególnie szkodliwych na R.7.2(14) 1. rozpoznać rodzaje inwestycji szkodliwych na środowisko przyrodnicze i ludzi;
środowisko przyrodnicze i ludzi;
R.7.2(14)2 rozróżnić czynniki szkodliwe w oddziaływaniach inwestycji;
R.7.2(14)3 dobrać metody ochrony środowiska przyrodniczego i ludzi podczas oddziaływania inwestycji
szkodliwych;
PKZ(R.g)(1) określa stan i zasoby środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(1)1 dokonać interpretacji pojęć: środowisko, zasoby przyrody, stan środowiska przyrodniczego,
biocenoza, biotop, ekosystem, populacja, nisza ekologiczna, biom, biosfera, krajobraz, ekologia, czynniki
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
152
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
środowiska;
PKZ(R.g)(1)2 rozróżnić zasoby przyrody;
PKZ(R.g)(1)3 scharakteryzować podstawowe formy ochrony przyrody;
PKZ(R.g)(1)4 określić aktualny stan środowiska przyrodniczego w danym regionie;
PKZ(R.g)(1)5 zaplanować działania związane z ochroną zasobów przyrody;
PKZ(R.g)(1)6 dokonać analizy czynników środowiska mających wpływ na organizmy;
PKZ(R.g)(2) charakteryzuje elementy środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(2)1 rozróżnić elementy środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(2)2 określić zależności zachodzące pomiędzy poszczególnymi elementami środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(2)3 przeprowadzić podstawowe badania elementów środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(2)4 przedstawić wpływ różnych elementów środowiska przyrodniczego na warunki klimatyczne i
wodne danego regionu;
PKZ(R.g)(3) przestrzega zasad prowadzenia racjonalnej gospodarki zasobami
PKZ(R.g)(3)1 sklasyfikować zasady prowadzenia racjonalnej gospodarki zasobami środowiska przyrodniczego;
środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(3)2 zastosować zasady racjonalnej gospodarki zasobami przyrody;
PKZ(R.g)(3)3 opracować zasady ograniczania zanieczyszczeń środowiska;
PKZ(R.g)(3)4 opracować zasady ochrony zagrożonych wyginięciem zwierząt i roślin;
PKZ(R.g)(6) rozpoznaje rodzaje zanieczyszczeń oraz określa ich wpływ na PKZ(R.g)(6)1 sklasyfikować źródła i rodzaje zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, wód oraz gleb;
środowisko;
PKZ(R.g)(6)2 dokonać charakterystyki wybranych zanieczyszczeń;
PKZ(R.g)(6)3 określić skutki zanieczyszczeń powietrza, wód, gleb dla środowiska;
PKZ(R.g)(6)4 dobrać sposoby zapobiegania zanieczyszczeniom powietrza, wód, gleb;
PKZ(R.g)(7) ocenia zmiany zachodzące w środowisku na skutek działalności PKZ(R.g)(7)1 uzasadnić w logiczny sposób wpływ człowieka na środowisko;
człowieka;
PKZ(R.g) (7)2 określić wpływ działalności człowieka na zmiany klimatu;
PKZ(R.g)(7)3 dobrać sposoby ograniczające negatywny wpływ działalności człowieka na środowisko;
BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, BHP(1)1 zinterpretować podstawowe pojęcia związane z bezpieczeństwem i higiena pracy, ochroną
ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
przeciwpożarową, ochrona środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych związanych badaniem stanu
środowiska, monitorowaniem i oznaczaniem poziomu zanieczyszczeń środowiska;
BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i BHP(4)1 rozpoznać bezbłędnie źródła i czynniki szkodliwe dla człowieka, mienia i środowiska podczas badania
środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
stanu środowiska, oznaczania poziomu zanieczyszczeń odprowadzanych do atmosfery, wody oraz gleby;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
153
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników BHP(5)1 scharakteryzować wybrane sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia w miejscu pracy
w środowisku pracy;
podczas wykonywania badań stanu środowiska, monitorowania i oznaczania poziomu zanieczyszczeń
odprowadzanych do atmosfery, wody oraz gleby;
BHP(5)2 ustalić dwa rodzaje czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy podczas badania stanu
środowiska oraz określania zanieczyszczeń w środowisku przyrodniczym;
BHP(5)3 określić trzy sposoby zabezpieczania przed czynnikami szkodliwymi w pracy technika zajmującego się
badaniem stanu środowiska oraz określaniem zanieczyszczeń środowiska;
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm BHP(6)1 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w środowisku pracy technika
człowieka;
badającego stanu środowiska przyrodniczego oraz zanieczyszczenia środowiska;
BHP(6)2 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika dokonującego badania stanu i
zanieczyszczeń środowiska przyrodniczego;
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi zasadami BHP(7)1 dobrać sprzęt i materiały do wykonywanych zadań zawodowych związanych z badaniem stanu
ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony środowiska przyrodniczego i oznaczeniem poziomu zanieczyszczeń środowiska;
przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas BHP(8)1 dobrać odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac zawodowych związanych z
wykonywania zadań zawodowych;
badaniem stanu środowiska i oznaczeniem poziomu zanieczyszczeń środowiska;
BHP(8)2 zastosować odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac zawodowych związanych z
badaniem stanu środowiska i oznaczeniem poziomu zanieczyszczeń środowiska;
BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje BHP(9)1 zastosować zasady bezpiecznej pracy podczas wykonywania zadań zawodowych technika ochrony
przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
środowiska związanych z badaniem stanu środowiska i oznaczeniem poziomu zanieczyszczeń środowiska;
BHP(9)2 zastosować podręczny sprzęt i środki gaśnicze podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z
oznaczeniem poziomu zanieczyszczeń środowiska, zgodnie z zasadami ochrony przeciwpożarowej;
BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy BHP(10)1 zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w stanach zagrożenia zdrowia i
oraz
życia podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z badaniem stanu środowiska i oznaczeniem
w stanach zagrożenia zdrowia i życia;
poziomu zanieczyszczeń środowiska;
BHP(10)2 dobrać odpowiednie działania w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej podczas
wykonywania zadań zawodowych związanych z badaniem stanu środowiska i oznaczeniem poziomu
zanieczyszczeń środowiska;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
154
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu;
KPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami;
KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;
KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań;
KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań;
KPS(9)1 zastosować techniki negocjacyjne;
KPS(9)2 zachować się asertywnie;
KPS(9)3 zaproponować konstruktywne rozwiązania;
KPS(10) współpracuje w zespole;
OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;
KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
Ochrona wód
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
155
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
R.8.1(1) przestrzega zasad eksploatacji ujęć wód powierzchniowych i
podziemnych;
R.8.1(2)rozpoznaje źródła zanieczyszczenia wód powierzchniowych i
podziemnych;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.1(1)1 rozpoznać typy ujęć wód powierzchniowych i podziemnych;
R.8.1(1)2 opisać elementy i budowę poszczególnych ujęć;
R.8.1(1)3 obliczyć wydajność studni kopanej i wierconej;
R.8.1(1)4 przewidzieć zakłócenia w pracy studni wierconej;
R.8.1(1)5 przedstawić zasady eksploatacji ujęć wód powierzchniowych i poziemnych;
R.8.1(1)6 określić zasady prawidłowej pracy ujęć wód powierzchniowych;
R.8.1(1)7 scharakteryzować strefy ochronne ujęć wody;
R.8.1(1)8 omówić przeznaczenie i rodzaje zbiorników wody;
R.8.1(1)9 przedstawić elementy składowe i zasadę działania hydroforni;
R.8.1(2)1 sklasyfikować zanieczyszczenia wód wg wybranego kryterium;
R.8.1(2)2 wymienić źródła zanieczyszczeń fizycznych, chemicznych i bakteriologicznych wody;
R.8.1(2)3 opisać zanieczyszczenia fizyczne, chemiczne i bakteriologiczne wody;
R.8.1(3)dobiera metody uzdatniania wody;
R.8.1(4)planuje proces uzdatniania wody w zależności od jej składu
chemicznego;
R.8.1(3)1 omówić wymagania stawiane wodzie do celów użytkowych, chłodniczych i kotłowych;
R.8.1(3)2 zróżnicować pojęcia: metody i procesy uzdatniania wody;
R.8.1(3)3 wymienić metody uzdatniania wód powierzchniowych, podziemnych oraz wód do celów
chłodniczych i kotłowych;
R.8.1(3)4 omawiać istotę fizycznych, chemicznych i biologicznych metod uzdatniania wody;
R.8.1(3)5 zzweryfikować układy metod uzdatniania wody(fizyczno-chemiczne, fizyczno-biologiczne);
R.8.1(4)1 dobrać wskaźniki przeznaczone do usunięcia w zależności od rodzaju wód i dobrać do nich metodę
usunięcia;
R.8.1(4)2 opisać podstawy teoretyczne procesów uzdatniania wód powierzchniowych i podziemnych;
R.8.1(4)3 opisać podstawy teoretyczne procesów uzdatniania wód chłodniczych i kotłowych;
R.8.1(4)4 obliczyć dawki reagentów do dekarbonizacji i zmiękczania wody;
R.8.1(4)5 obliczyć parametry pracy wymienników jonitowych;
R.8.1(4)6 dobrać metodę dekarbonizacji, zmiękczania , demineralizacji w zależności od składu wody;
R.8.1(4)7 zaproponować kolejność procesów przy uzdatnianiu wód powierzchniowych i podziemnych oraz
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
156
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
dobrać schemat do uzdatniania wód przemysłowych;
R.8.1(5)dobiera urządzenia do uzdatniania wody przeznaczonej do
określonych celów;
R.8.1(7)klasyfikuje ścieki według określonych kryteriów;
R.8.1(8)analizuje procesy zachodzące podczas oczyszczania ścieków
miejskich i przemysłowych
R.8.1(9)dobiera urządzenia do oczyszczania różnego rodzaju ścieków;
R.8.1(5)1 wyszczególnić urządzenia do uzdatniania wód powierzchniowych, podziemnych, chłodniczych
i kotłowych;
R.8.1(5)2 wyjaśnić zasadę działania poszczególnych urządzeń do uzdatniania wód powierzchniowych
i podziemnych;
R.8.1(5)3 wyjaśnić zasadę działania poszczególnych urządzeń do uzdatniania wód chłodniczych i kotłowych;
R.8.1(5)4 zestawić w odpowiedniej kolejności urządzenia do uzdatniania wód powierzchniowych,
podziemnych, chłodniczych i kotłowych;
R.8.1(7)1 wyjaśnić pojęcie ścieki;
R.8.1(7)2 wymienić rodzaje ścieków wraz z podaniem kryterium podziału;
R.8.1(7)3 wymienić źródła powstawania ścieków;
R.8.1(7)4 przewidywać wpływ ścieków na wody odbiornika;
R.8.1(7)5 opisać przebieg procesu samooczyszczania w zbiorniku wodnym;
R.8.1(8)1 przewidzieć wpływ ścieków na wody odbiornika;
R.8.1(8)2 omówić przebieg procesu samooczyszczania wód powierzchniowych;
R.8.1(8)3 wyszczególnić stopnie oczyszczania ścieków;
R.8.1(8)4 wyjaśnić teoretyczne podstawy procesów mechanicznego oczyszczania ścieków (cedzenie, flotacja,
sedymentacja);
R.8.1(8)5 opisać podstawowe układy pracy złóż biologicznych i komór osadu czynnego;
R.8.1(8)6 uzasadnić konieczność defosfatacji i denitryfikacji ścieków oczyszczanych biologicznie oraz
przedstawić metody ich realizacji;
R.8.1(8)7 omawiać procesy unieszkodliwiania osadów ściekowych;
R.8.1(8)8 wyszczególnić parametry ścieków usuwane podczas oczyszczania ścieków miejskich;
R.8.1(8)9 ocenić efekty oczyszczania ścieków poddanych oczyszczaniu
R.8.1(9)1 wyliczyć urządzenia do oczyszczania ścieków i unieszkodliwiania osadów ściekowych;
R.8.1(9)2 przedstawić budowę i zasadę działania poszczególnych urządzeń do oczyszczania ścieków i
unieszkodliwiania osadów ściekowych;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
157
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.1(9)3 zestawić w odpowiedniej kolejności
urządzenia
do oczyszczania ścieków miejskich i
unieszkodliwiania osadów ściekowych;
R.8.1(11)rozpoznaje rodzaje i elementy przydomowej oczyszczalni ścieków;
R.8.1(11)1 odróżniać pojęcia oczyszczalnia ścieków i przydomowa oczyszczalnia ścieków;
R.8.1(11)2 określić cel i warunki stosowania przydomowej oczyszczalni ścieków;
R.8.1(11)3 wyszczególnić elementy konstrukcji przydomowych oczyszczalni ścieków;
R.8.1(12)kieruje pracami związanymi z budową i eksploatacją
R.8.1(12)1 określić przeznaczenie poszczególnych elementów budowy przydomowych oczyszczalni ścieków;
przydomowych oczyszczalni ścieków;
R.8.1(12)2 objaśniać zasadę działania przydomowych oczyszczalni ścieków;
R.8.1(12)3 wyszczególnić etapy budowy przydomowych oczyszczalni ścieków;
R.8.1(12)4 przestrzegać przepisów bhp obowiązujących podczas budowy przydomowych oczyszczalni ścieków;
R.8.1(12)5 przewidzieć najczęstsze zakłócenia w pracy przydomowych oczyszczalni ścieków i wskazać
sposoby ich usunięcia;
R.8.1(12)6 omówić zasady poprawnej eksploatacji przydomowych oczyszczalni ścieków
R.8.1(14)korzysta z dokumentacji projektowych sieci wodociągowych i R.8.1(14)1 rozróżnić rodzaje sieci wodociągowych i kanalizacyjnych;
kanalizacyjnych;
R.8.1(14)2 przedstawić elementy sieci wodociągowych i kanalizacyjnych;
PKZ(R.g)(4) charakteryzuje rodzaje wód powierzchniowych i podziemnych;
PKZ(R.g)(8) korzysta z map pogody oraz danych meteorologicznych i
hydrologicznych;
PKZ(R.g)(9) przestrzega zasad wykonywania rysunków technicznych oraz
szkiców rysunkowych;
PKZ(R.g)(10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony i kształtowania
R.8.1(14)3 odczytać informacje zawarte w dokumentacji projektowej sieci wodociągowych i kanalizacyjnych;
R.8.1(14)4 przeliczyć skalę podaną w dokumentacji projektowej sieci wodociągowych i kanalizacyjnych;
PKZ(R.g)(4)1 scharakteryzować klasy czystości wód powierzchniowych i podziemnych;
PKZ(R.g)(4)2 wymienić czynniki kształtujące skład wód powierzchniowych i podziemnych;
PKZ(R.g)(4)3 przyporządkować poszczególne wskaźniki zanieczyszczeń odpowiedniemu rodzajowi wody;
PKZ(R.g)(8)1 odczytać oznaczenia stosowane w dokumentacji hydrologicznej;
PKZ(R.g)(8)2 odczytać dane z atlasów i roczników hydrologicznych;
PKZ(R.g)(8)3 ocenić stan wody na podstawie odczytu z krzywej wodowskazowej;
PKZ(R.g)(8)4 odczytać dane zawarte w dokumentacji meteorologicznej (na mapie pogody, np. kierunek
wiatru, wyż, niż baryczny, ciśnienie, itp.);
PKZ(9)1 odczytać rysunki techniczne oczyszczalni ścieków;
PKZ(9)2 wykonać rysunki techniczne oczyszczalni ścieków i jej urządzeń, stosując zasady rzutowania;
PKZ(R.g)(10)1 określić wymagania stawiane wodzie do picia na podstawie odpowiedniego rozporządzenia;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
158
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
środowiska oraz przestrzega norm w tym zakresie
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
PKZ(R.g)(10)2 sklasyfikować wody powierzchniowe i podziemne na podstawie odpowiednich rozporządzeń;
PKZ(R.g)(10)3 ustalić warunki odprowadzania ścieków do wód lub do ziemi w oparciu o rozporządzenie;
PKZ(R.g)(10)4 określić warunki odprowadzania ścieków do kanalizacji w oparciu o rozporządzenie;
BHP(1)2
zinterpretować
podstawowe
pojęcia
związane
BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, z bezpieczeństwem i higiena pracy, ochroną przeciwpożarową, ochrona środowiska podczas wykonywania
ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
zadań zawodowych związanych z pracą na ujęciach, uzdatnianiem wód i oczyszczaniem ścieków;
BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i
środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych
czynników w środowisku pracy;
BHP(4)2 rozpoznać bezbłędnie źródła i czynniki szkodliwe dla człowieka, mienia i środowiska podczas pracy na
ujęciach, pracy przy uzdatnianiu wód i oczyszczaniu ścieków;
BHP(5)4 scharakteryzować wybrane sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia w miejscu pracy
podczas wykonywania prac na ujęciach, pracy przy uzdatnianiu wód i oczyszczaniu ścieków;
BHP(5)5 ustalić dwa rodzaje czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy podczas pracy na
ujęciach, pracy przy uzdatnianiu wód i oczyszczaniu ścieków;
BHP(5)6 określić trzy sposoby zabezpieczania przed czynnikami szkodliwymi w pracy technika zajmującego się
pracą na ujęciach, pracą przy uzdatnianiu wód i oczyszczaniu ścieków;
BHP(6)3 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w środowisku pracy technika
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm pracującego na ujęciach, przy uzdatnianiu wód i oczyszczaniu ścieków;
człowieka;
BHP(6)4 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika pracującego na ujęciach, przy
uzdatnianiu wód i oczyszczaniu ścieków;
BHP(7)2 dobrać sprzęt i materiały do wykonywanych zadań zawodowych związanych z pracą na ujęciach,
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi zasadami
uzdatnianiem wód i oczyszczaniem ścieków;
ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas
wykonywania zadań zawodowych;
BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje
BHP(8)3 dobrać odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac zawodowych związanych z
pracą na ujęciach, uzdatnianiem wód i oczyszczaniem ścieków;
BHP(8)4 zastosować odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac zawodowych związanych z
pracą na ujęciach, uzdatnianiem wód i oczyszczaniem ścieków;
BHP(9)3 zastosować zasady bezpiecznej pracy podczas wykonywania zadań zawodowych technika ochrony
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
159
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy
oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia;
KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki;
KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe
KPS(10) współpracuje w zespole;
OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań
OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
środowiska związanych z pracą na ujęciach, uzdatnianiem wód i oczyszczaniem ścieków;
BHP(9)4 zastosować podręczny sprzęt i środki gaśnicze podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z
pracą
na
ujęciach,
uzdatnianiem
wód
i
oczyszczaniem
ścieków
zgodnie
z zasadami ochrony przeciwpożarowej;
BHP(10)3 zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w stanach zagrożenia zdrowia i
życia podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z pracą na ujęciach, uzdatnianiem wód i
oczyszczaniem ścieków;
BHP(10)4 dobrać odpowiednie działania w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej podczas
wykonywania zadań zawodowych związanych z pracą na ujęciach, uzdatnianiem wód i oczyszczaniem ścieków;
KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej;
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu;
KPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami;
KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;
KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;
KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
160
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami;
Ochrona powietrza oraz ochrona przed hałasem i drganiami
R.8.2(1) rozpoznaje źródła zanieczyszczeń powietrza;
R.8.2(2) określa rodzaj i stężenie zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego;
R.8.2(3) dobiera metody ochrony powietrza atmosferycznego przed
zanieczyszczeniami;
R.8.2(4) planuje działania związane z ograniczeniem emisji zanieczyszczeń do
atmosfery;
R.8.2 (6) propaguje stosowanie bezodpadowych technologii wytwarzania
energii elektrycznej i cieplnej;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych;
R.8.2(1)1 rozróżnić podstawowe rodzaje zanieczyszczeń powietrza;
R.8.2(1)2 określić wpływ poszczególnych zanieczyszczeń powietrza na środowisko;
R.8.2(1)3 scharakteryzować podstawowe źródła emisji zanieczyszczeń;
R.8.2(1)4 przeanalizować procesy spalania w kontekście emisji zanieczyszczeń;
R.8.2(2)1 scharakteryzować rodzaje zanieczyszczeń powietrza;
R.8.2(2)2 dokonać klasyfikacji źródeł zanieczyszczeń powietrza
i wymienić substancje zanieczyszczające powietrze;
R.8.2(2)3 wyjaśnić pojęcia: emisja, immisja, stężenie zanieczyszczenia, opad pyłu, unos, doza zanieczyszczeń,
MAQI i współczynnik toksyczności;
R.8.2(2)4wyjaśnić pojęcie emisji i immisji.
R.8.2(3)1 dokonać analizy rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w atmosferze;
R.8.2(3)2 scharakteryzować metody ograniczające emisję zanieczyszczeń do atmosfery;
R.8.2(3)3 zaplanować rozwiązania ograniczające stężenie zanieczyszczeń w powietrzu w zależności od rodzaju i
ilości zanieczyszczeń;
R.8.2(4)1dokonać uproszczonych obliczeń emisji dla źródeł projektowanych i istniejących;
R.8.2(4)2. wymienić zjawiska wykorzystywane podczas usuwania zanieczyszczeń pyłowych i gazowych;
R.8.2(4)3 dokonać klasyfikacji metod odsiarczania spalin;
R.8.2(4)4 określić zakres zastosowania metod redukcji NOx w spalinach;
R.8.2(4)5 zaproponować działania związane z usunięciem zanieczyszczeń gazowych z gazów odlotowych;
R.8.2(4)6 zaproponować działania związane z usunięciem zanieczyszczeń pyłowych z gazów odlotowych;
R.8.2(4)7 ocenić skuteczność poszczególnych metod ograniczania emisji;
R.8.2 (6)1 wymienić technologie wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej;
R.8.2 (6)2 sklasyfikować urządzenia do wytwarzania energii;
R.8.2 (6)3 wymienić niekonwencjonalne źródła energii oraz uwarunkowania ich stosowania
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
161
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
R.8.2 (7) określa wpływ hałasu na organizm człowieka
i środowisko przyrodnicze;
R.8.2 (8) dobiera metody
i środki ochrony przed hałasem;
R.8.2 (9) podejmuje działania związane z ograniczaniem hałasu i drgań w
środowisku;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.2 (6)4 podać przykłady konwencjonalnych i niekonwencjonalnych źródeł energii;
R.8.2 (6)5 opisać zasady działania niekonwencjonalnych źródeł energii;
R.8.2 (6)6 uzasadnić możliwość zastosowania odnawialnych źródeł energii w warunkach polskich;
R.8.2 (6)7 zaproponować wykorzystanie niekonwencjonalnych źródeł energii dla konkretnego obiektu;
R.8.2(7)1 określić prawa ruchu drgającego i falowego;
R.8.2(7)2 scharakteryzować pojęcie i parametry fal akustycznych oraz prawa odbioru dźwięku przez ucho
ludzkie
R.8.2(7)3 omówić pojęcia : dźwięk, drgania mechaniczne, hałas i jego rodzaje;
R.8.2(7)4 wymienić zakresy poziomów dźwięku, w decybelach, nieprzyjemnych i szkodliwych dla człowieka;
R.8.2(7)5 wymienić szkody jakie czyni hałas i drgania wśród organizmów żywych (również człowieka);
R.8.2(7)6 wyjaśnić, jaki wpływ ma czas ekspozycji na hałas;
R.8.2(7)7 przewidzieć skutki hałasu na podstawie map akustycznych;
R.8.2(7)8 rozpoznać w swoim otoczeniu skutki wibracji
R.8.2 (8)1 scharakteryzować podstawy fizyczne tłumienia hałasu i drgań;
R.8.2 (8)2 wybrać sposób ograniczenia hałasu w środowisku pracy;
R.8.2 (8)3 dobrać metodę ograniczenia emisji hałasu do środowiska;
R.8.2 (8)4 zaproponować metodę ograniczenia hałasu komunikacyjnego;
R.8.2 (8)5 dobrać sposób ograniczenia drgań;
R.8.2 (8)6 omówić parametry charakteryzujące od strony akustycznej materiały, wyroby i ustroje
dźwiękochłonne;
R.8.2 (8)7 wymienić administracyjno-prawne metody i sposoby zwalczania hałasu;
R.8.2 (8)8 podać przykład zastosowania prawnych środków ochrony przed hałasem;
R.8.2 (9)1 zaproponować różne rodzaje rozwiązań zmierzające do obniżenia hałasu związanego z przemysłem i
komunikacją w miejscu zamieszkania;
R.8.2 (9)2 wskazać najistotniejsze czynności mające na celu akustyczną adaptację pomieszczeń;
R.8.2 (9)3 wymienić poczynania mające na celu ograniczenie hałasu w każdym punkcie dokonywanych
inwestycji;
R.8.2 (9)4 wyjaśnić, na czym polega czynna redukcja hałasu;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
162
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
R.8.2 (10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przed hałasem i
drganiami;
PKZ(R.g)(8) korzysta z map pogody oraz danych meteorologicznych i
hydrologicznych;
PKZ(R.g)(10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony i kształtowania
środowiska oraz przestrzega norm w tym zakresie;
BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy,
ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i
środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych
czynników w środowisku pracy;
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm
człowieka;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.2 (10)1 omówić prawne środki ochrony przed hałasem;
R.8.2 (10)2 wskazać kilka aktów prawnych dotyczących zapobiegania powstawaniu oraz rozprzestrzenianiu się
hałasu i drgań;
R.8.2 (10)3 wyjaśnić na czym polega ochrona przed hałasem w przepisach;
R.8.2 (10)4 wskazać normy dotyczące hałasu i drgań mechanicznych;
PKZ(R.g)(8)5 wskazać, na podstawie rozkładu izolinii na mapie pogody, kierunek rozprzestrzeniania się
zanieczyszczeń;
PKZ(R.g)(8)6 opisać wpływ czynników meteorologicznych na jakość powietrza atmosferycznego;
PKZ(R.g)(10)3 ustalić dopuszczalny poziom hałasu w miejscu pracy;
PKZ(R.g)(10)4 wskazać zawody, w których choroba wibracyjna jest chorobą zawodową;
PKZ(R.g)(10)5 odszukać dyrektywy unijne, które zajmują się ochroną przed zanieczyszczeniem powietrza,
ochroną przed hałasem i drganiami, wymienić zakres ich stosowania;
PKZ(R.g)(10)6 omówić ochronę przed hałasem pomieszczeń w budynkach na podstawie norm;
BHP(1)3 zinterpretować podstawowe pojęcia związane z bezpieczeństwem i higiena pracy, ochroną
przeciwpożarową, ochrona środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z ochroną
powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(4)3 rozpoznać bezbłędnie źródła i czynniki szkodliwe dla człowieka, mienia i środowiska podczas
wykonywania zadań związanych z ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(5)7 scharakteryzować wybrane sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia podczas wykonywania
zadań związanych z ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(5)8 ustalić dwa rodzaje czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy podczas zadań
związanych w ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(5)9 dokonać prawidłowej charakterystyki czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy
podczas zadań związanych z ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(6)4 określić trzy sposoby zabezpieczania się przed czynnikami szkodliwymi w pracy technika zajmującego
się ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(6)5 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w środowisku pracy technika
zajmującego się ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
163
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi zasadami
ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas
wykonywania zadań zawodowych;
BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje
przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska;
BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy
oraz
w stanach zagrożenia zdrowia
i życia;
KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki;
KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
BHP(6)6 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika dokonującego oceny czystości
powietrza;
BHP(7)3 dobrać sprzęt i materiały podczas wykonywania zadań związanych z ochroną powietrza, ochroną przed
drganiami i hałasem;
BHP(8)5 dobrać odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac zawodowych związanych z
ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(8)6 zastosować odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac zawodowych związanych z
ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(9)5 zastosować zasady bezpiecznej pracy podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z ochroną
powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem technika ochrony środowiska;
BHP(9)6 zastosować podręczny sprzęt i środki gaśnicze podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z
ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem, zgodnie z zasadami ochrony przeciwpożarowej;
BHP(10)5 zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w stanach zagrożenia zdrowia i
życia podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i
hałasem;
BHP(10)6 dobrać odpowiednie działania w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej podczas
wykonywania zadań zawodowych związanych z ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej;
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu;
KPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami;
KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
164
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień;
KPS(10) współpracuje w zespole;
OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami;
Gospodarowanie odpadami oraz ochrona gleb
R.8.3(1) klasyfikuje odpady według określonych kryteriów;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań;
KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań;
KPS(9)1 zastosować techniki negocjacyjne;
KPS(9)2 zachować się asertywnie;
KPS(9)3 zaproponować konstruktywne rozwiązania;
KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;
KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych;
R.8.3(1)1 rozróżnić pojęcia: odpady, odpady niebezpieczne i szczególnie uciążliwe dla środowiska;
R.8.3(1)2 wymienić i krótko przedstawić rodzaje odpadów i źródła ich powstawania;
R.8.3(1)3 scharakteryzować odpady komunalne i przemysłowe;
R.8.3(1)4 określić rodzaje odpadów niebezpiecznych;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
165
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.3(1)5 przeprowadzić klasyfikację i identyfikację odpadów według Ustawy o odpadach oraz według innych
kryteriów;
R.8.3(2) określa warunki i metody unieszkodliwiania odpadów;
R.8.3(4) przestrzega zasad składowania i magazynowania odpadów;
R.8.3(6) dobiera sposoby zagospodarowania odpadów;
R.8.3(2)1 uzasadnić konieczność unieszkodliwiania odpadów;
R.8.3(2)2 objaśnić pojęcia: unieszkodliwianie odpadów i gospodarcze wykorzystanie odpadów;
R.8.3(2)3 objaśnić podstawy teoretyczne procesu składowania odpadów;
R.8.3(2)4 wskazać wady i zalety wynikające ze składowania odpadów na składowisku;
R.8.3(2)5 uzasadnić ograniczenia w zastosowaniu metod unieszkodliwiania przez składowanie dla określonych
odpadów;
R.8.3(2)6 objaśnić podstawy teoretyczne procesów: spalania, pirolizy i kompostowania;
R.8.3(4)1 sklasyfikować składowiska wg odpowiednich kryteriów;
R.8.3(4)2 dobrać teren na lokalizację składowiska;
R.8.3(4)3 wykonać uproszczony projekt składowiska odpadów komunalnych;
R.8.3(4)4 omówić sposoby zabezpieczenia gruntów przed odciekami i sposoby zagospodarowania biogazu;
R.8.3(4)5 przestrzegać zasad eksploatacji składowisk;
R.8.3(4)6 ustalić zakres monitoringu składowiska;
R.8.3(4)7 zaplanować przebieg zamknięcia i rekultywacji składowiska;
R.8.3(6)1 objaśnić pojęcia: zagospodarowanie odpadów, recykling;
R.8.3(6)2 wyliczyć korzyści ekologiczne i ekonomiczne wynikające z zastosowania recyklingu;
R.8.3(6)3 wymienić i omówić systemy zbiórki odpadów komunalnych;
R.8.3(7) dobiera metody unieszkodliwiania odpadów;
R.8.3(6)4 określić zadania sortowni odpadów komunalnych;
R.8.3(6)5 określić rodzaje surowców wtórnych, które można poddać procesowi recyklingu;
R.8.3(6)6 przeanalizować możliwość i uwarunkowania selektywnej zbiórki i wykorzystania surowców
wtórnych;
R.8.3(6)7 przedstawić możliwości ponownego wykorzystania surowców, np. papieru, szkła, tworzyw
sztucznych;
R.8.3(7)1 sklasyfikować metody unieszkodliwiania odpadów;
R.8.3(7)2 opisać przebieg technologiczny procesu składowania odpadów;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
166
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.3(7)3 opisać przebieg technologiczny procesu spalania, pirolizy i kompostowania;
R.8.3(7)4 dobrać metody unieszkodliwiania do podanych rodzajów odpadów;
R.8.3(7)5 przewidzieć efekty unieszkodliwiania odpadów przy zastosowaniu określonej metody;
R.8.3(8)prowadzi kampanię na rzecz ochrony środowiska;
R.8.3(11)planuje i prowadzi prace związane ze spalaniem odpadów
komunalnych oraz eksploatacją spalarni;
R.8.3(12)prowadzi prace związane z zagospodarowaniem odpadów
niebezpiecznych;
R.8.3(13)dobiera metody unieszkodliwiania odpadów przemysłowych;
R.8.3(8)1 zaplanować kampanię informacyjno-promocyjną na rzecz propagowania świadomego korzystania ze
środowiska;
R.8.3(8)2 zmobilizować uczniów do udziału w akcjach ekologicznych;
R.8.3(8)3 opracować program minimalizacji odpadów w szkole i w środowisku;
R.8.3(11)1 sklasyfikować termiczne metody unieszkodliwiania odpadów;
R.8.3(11)2 przedstawić typowe technologie spalania odpadów;
R.8.3(11)3 przewidzieć zagrożenia dla środowiska ze strony spalarni odpadów;
R.8.3(11)4 omówić proces pirolizy;
R.8.3(11)5 wymienić podstawowe zasady prawidłowej eksploatacji spalarni odpadów komunalnych;
R.8.3(11)6 scharakteryzować procesy zachodzące w kompostowanych odpadach;
R.8.3(11)7 sklasyfikować i omówić technologie kompostowania odpadów komunalnych;
R.8.3(11)8 wyszczególnić operacje jednostkowe stosowane w procesie kompostowania i scharakteryzować je;
R.8.3(11)9 określić zagrożenia dla środowiska ze strony kompostu;
R.8.3(11)10 przedstawić metody fermentacji beztlenowej odpadów komunalnych;
R.8.3(12)1 wyjaśnić pojęcie „odpady niebezpieczne”;
R.8.3(12)2 podać skutki obecności odpadów niebezpiecznych w odpadach komunalnych i przemysłowych;
R.8.3(12)3 zaproponować sposoby ograniczenia udziału odpadów niebezpiecznych w odpadach komunalnych;
R.8.3(12)4 określić warunki deponowania odpadów niebezpiecznych;
R.8.3(13)1 wyjaśnić pojęcie odpadów przemysłowych i wymienić źródła powstawania odpadów
przemysłowych;
R.8.3(13)2 diagnozować skład jakościowy i ilościowy odpadów z poszczególnych gałęzi przemysłu oraz ich
uciążliwość dla środowiska;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
167
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.3(13)3 sklasyfikować operacje jednostkowe stosowane przy unieszkodliwianiu odpadów przemysłowych i
przyporządkować urządzenia poszczególnym procesom i operacjom jednostkowym;
R.8.3(13)4 wymienić i scharakteryzować urządzenia stosowane do poszczególnych operacji jednostkowych
procesów unieszkodliwiania odpadów przemysłowych;
R.8.3(15)rozpoznaje źródła zanieczyszczenia gleb;
R.8.3(15)1 oszacować zasięg degradacji gleb;
R.8.3(15)2 przedstawić skutki zanieczyszczenia środowiska jako przyczynę degradacji gleb;
R.8.3(15)3 wyjaśnić, na czym polega chemizacja rolnictwa w aspekcie degradacji gleb;
R.8.3(15)4 uszczegółowić pojęcie erozja gleb, podać jej rodzaje, podać przyczyny i skutki erozji gleb;
R.8.3(15)5 określić skutki zjawisk krasowych;
R.8.3(15)6 ocenić wpływ górnictwa podziemnego i odkrywkowego jako źródła zanieczyszczenia gleb;
R.8.3(15)7 wykazać wpływ zakładów energetycznych jako źródło zanieczyszczenia gleb;
R.8.3(16)dobiera metody ochrony gleb przed degradacją i dewastacją;
R.8.3(17) organizuje prace związane z rekultywacją gleb;
PKZ(R.g)5 klasyfikuje gleby według określonych kryteriów;
R.8.3(16)1 rozróżnić pojęcia: degradacja i dewastacja gleb;
R.8.3(16)2 wskazać przyczyny degradacji gleb;
R.8.3(16)3 wymienić zabiegi chroniące gleby przed degradacją;
R.8.3(16)4 dobrać odpowiednie metody rekultywacji gleb stosownie do rodzaju degradacji;
R.8.3(16)5 przedstawić sposoby rekultywacji gleb zdegradowanych przez górnictwo podziemne i odkrywkowe;
R.8.3(16)6 przedstawić sposoby rekultywacji gleb zdegradowanych przez zakłady energetyczne;
R.8.3(17).1 sklasyfikować metody rekultywacji gleb;
R.8.3(17).2. przyporządkować metody rekultywacji odpowiedniej formie degradacji gleb;
R.8.3(17)3 zorganizować prace związane z rekultywacją terenów zdegradowanych przez górnictwo podziemne
i odkrywkowe;
R.8.3(17)4 zorganizować prace związane z rekultywacją terenów zdegradowanych przez zakłady energetyczne;
PKZ(R.g)(5)1 wyjaśnić pojęcie gleba i wyliczyć funkcje gleby w środowisku;
PKZ(R.g)(5)2 rozróżnić właściwości fizykochemiczne gleby;
PKZ(R.g)(5)3 dobrać szkic profilu glebowego do właściwego rodzaju gleby;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
168
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
PKZ(R.g)10 Stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony i kształtowania
środowiska oraz przestrzega w tym zakresie;
BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy,
ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i
środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych
czynników w środowisku pracy;
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm
człowieka;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
PKZ(R.g)(5)4 określić czynniki wpływające na żyzność gleby;
PKZ(R.g)107. wybrać nazwy aktów prawnych związanych z gospodarowaniem odpadami w Polsce i UE;
PKZ(R.g)108. wyszczególnić główne założenia treści Ustawy o odpadach;
PKZ(R.g)(10)9 wymienić główne założenia Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie;
PKZ(R.g)(10)10 zinterpretować zapisy zawarte w dyrektywach Unii Europejskiej i Ustawie o odpadach
dotyczących podstawowego obowiązku wytwórców odpadów;
BHP(1)4 zinterpretować podstawowe pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną
przeciwpożarową, ochroną środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z
unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
BHP(4)4 rozpoznać bezbłędnie źródła i czynniki szkodliwe dla człowieka, mienia i środowiska podczas prac
związanych z unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb przed
degradacją;
BHP(5)10 scharakteryzować wybrane sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia w miejscu pracy
podczas wykonywania prac związanych z unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz
ochroną gleb przed degradacją;
BHP(5)11 ustalić dwa rodzaje czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy podczas
wykonywania prac związanych z unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz ochroną
gleb przed degradacją;
BHP(5)12 określić trzy sposoby zabezpieczania przed czynnikami szkodliwymi w pracy technika zajmującego
się unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
BHP(6)7 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w środowisku pracy technika
zajmującego się unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb przed
degradacją;
BHP(6)8 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika zajmującego się
unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
169
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi zasadami
ergonomii, przepisami bezpieczeństwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas
wykonywania zadań zawodowych;
BHP(7)4 dobrać sprzęt i materiały do wykonywanych zadań zawodowych związanych z unieszkodliwianiem i
gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje
przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska;
BHP(9)7 zastosować zasady bezpiecznej pracy podczas wykonywania zadań zawodowych technika ochrony
środowiska związanych z unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb
przed degradacją;
BHP(9)8 zastosować podręczny sprzęt i środki gaśnicze podczas wykonywania zadań zawodowych związanych
z unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy
oraz
w stanach zagrożenia zdrowia
i życia;
BHP(10)7 zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w stanach zagrożenia zdrowia
i życia podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z unieszkodliwianiem i gospodarczym
wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
BHP(10)8 dobrać odpowiednie działania w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej podczas
wykonywania zadań zawodowych związanych z unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem odpadów
oraz ochroną gleb przed degradacją;
BHP(8)7 dobrać odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac zawodowych związanych
z unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
BHP(8)8 zastosować odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac zawodowych związanych
z unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej;
KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki;
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu;
KPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami;
KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
170
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;
KPS(4)1 zanalizować zmiany zachodzące w branży;
KPS(4) jest otwarty na zmiany;
KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;
KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy;
KPS(5)1 przewidzieć sytuacje wywołujące stres;
KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem;
KPS(5)2 zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem;
KPS(5)3 określić skutki stresu;
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;
KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
KPS(10) współpracuje w zespole;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;
KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole;
OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
171
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;
OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych;
Działalność gospodarcza w ochronie środowiska
PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;
PDG(1)1 rozróżnić pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;
PDG(1)2 wyjaśnić pojęcia: małe, średnie, duże przedsiębiorstwo z zakresu ochrony środowiska;
PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony
danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego
i prawa autorskiego;
PDG(2)1 zidentyfikować przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych i prawa autorskiego;
PDG(2)2 zidentyfikować przepisy prawa podatkowego;
PDG(2)3 dokonać analizy przepisów prawa pracy, przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisów prawa
podatkowego i prawa autorskiego;
PDG(2)4 określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych oraz
przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;
PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności
gospodarczej;
PDG(3)1 zidentyfikować aktualnie obowiązujące przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;
PDG(3)2 dokonać analizy przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej;
PDG(3)3 przewidzieć konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów z zakresu prowadzenia działalności
gospodarczej;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
172
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
PDG(3)4 skorzystać z aktualnie obowiązujących przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej w
zakresie ochrony środowiska;
PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i
powiązania między nimi;
PDG(4)1 scharakteryzować zakres podejmowanych prac przez przedsiębiorstwa zajmujące się ochroną
środowiska;
PDG(4)2 dobrać instytucje z zakresu ochrony środowiska wspomagające wykonywanie zadań zawodowych;
PDG(5) analizuje działania prowadzone przez firmy funkcjonujące w branży;
PDG(5)1 dokonać analizy działalności z zakresu ochrony środowiska na rynku;
PDG(5)2 dokonać analizy czynników kształtujących popyt na prowadzenie firm w zakresie ochrony środowiska;
PDG(5)3 porównać działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne;
PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z
branży;
PDG(6)1 zidentyfikować procedury wymiany zakresu usług między przedsiębiorstwami funkcjonującymi na
rynku;
PDG(6)2 zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie wymiany usług z zakresu ochrony środowiska;
PDG(6)3 ustalić zakres i zasady współpracy z przedsiębiorstwami z branży;
PDG(6)4 zaplanować wspólne przedsięwzięcia dotyczące zadań ochrony środowiska;
PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia PDG(7)1 sporządzić algorytm postępowania przy zakładaniu własnej działalności gospodarczej;
działalności gospodarczej
PDG(7)2 wybrać właściwą do możliwości przedsiębiorstwa z zakresu ochrony środowiska formę organizacyjnoprawną planowanej działalności;
PDG(7)3 sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia działalności;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
173
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
PDG(7)4 wybrać odpowiednią do zamierzonego przedsięwzięcia formę opodatkowania działalności;
PDG(7)5 sporządzić biznesplan dla wybranej działalności zgodnie z ustalonymi zasadami;
PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności
gospodarczej
PDG(8)1 sporządzić niezbędną korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;
PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe
wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;
PDG(9)1 posłużyć się urządzeniami biurowymi podczas prac w przedsiębiorstwie;
PDG(9)2 skorzystać z programów biurowych do prowadzenia działalności;
PDG(9)3 skorzystać z poczty elektronicznej, Internetu, sieci komputerowych podczas prac w przedsiębiorstwie;
PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności PDG(10)1 rozróżnić elementy marketingu w przedsiębiorstwach z zakresu ochrony środowiska;
gospodarczej;
PDG(10)2 dobrać działania marketingowe do prowadzonej działalności;
PDG(10)3 opracować kwestionariusz badania ankietowego dotyczącego potrzeb klientów;
PDG(10)4 dokonać analizy potrzeby klientów na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych;
PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności
gospodarczej
PDG(11)1 zidentyfikować składniki kosztów i przychodów w działalności;
PDG(11)2 określić poprawnie wpływ kosztów i przychodów na wynik finansowy;
PDG(11)3 wskazać możliwości optymalizowania kosztów prowadzonej działalności;
BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w
BHP(2)1 wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
174
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
BHP(2)2 scharakteryzować zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i
ochrony środowiska w Polsce;
BHP(2)3 zidentyfikować podstawowe przepisy dotyczące prawnej ochrony pracy;
BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy
BHP(3)1 rozpoznać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
BHP (3)2 rozpoznać obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
BHP(3)3 opracować procedurę postępowania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwie
handlowym;
KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej;
KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki;
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu;
KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
KPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami;
KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;
KPS(4)1 zanalizować zmiany zachodzące w branży;
KPS(4) jest otwarty na zmiany;
KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;
KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy;
KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem;
KPS(5)1 przewidzieć sytuacje wywołujące stres;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
175
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
KPS(5)2 zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem;
KPS(5)3 określić skutki stresu;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;
KPS(7)1 przyjmować odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe;
KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej;
KPS(7)2 respektować zasady dotyczące przestrzegania tajemnicy zawodowej;
KPS(7)3 określić konsekwencje nieprzestrzegania tajemnicy zawodowej;
KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań;
KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań;
KPS(9)1 zastosować techniki negocjacyjne;
KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień;
KPS(9)2 zachować się asertywnie;
KPS(9)3 zaproponować konstruktywne rozwiązania;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
176
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;
OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych;
Język obcy zawodowy
JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych,
gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających
realizację zadań zawodowych;
JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności
zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie
języka;
JOZ(1)1 posłużyć się poprawnie kontekstem w zrozumieniu wypowiedzi z użyciem specjalistycznego słownictwa
stosowanego w zakresie ochrony środowiska;
JOZ(1)2 porozmawiać z klientem, współpracownikami używając odpowiedniego słownictwa z zakresu ochrony
środowiska;
JOZ(1)2 obsłużyć klienta w języku obcym zgodnie z jego oczekiwaniami;
JOZ(1)3 zabrać głos w dyskusji na temat wysłuchanego tekstu dotyczącego ochrony środowiska przez
zanieczyszczeniami wprowadzanymi do powietrza, wody, gleby;
JOZ(1)4 przeczytać i przetłumaczyć prawidłowo korespondencję otrzymywaną za pomocą poczty elektronicznej;
JOZ(2)1 określić w języku obcym czynności związane z obsługą klienta w zakresie określonego zadania
zawiązanego z ochrona środowiska w poprawny sposób;
JOZ(2)2 zaplanować poprawnie przeprowadzoną rozmowę w języku obcym zawodowym z uwzględnieniem
wypowiedzi pracownika wykonującego określone zadanie związane z ochroną środowiska i klienta;
JOZ(2)3 przeprowadzić rozmowę z klientem w języku obcym z uwzględnieniem zakresu wykonywanych prac w
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
177
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania
typowych czynności zawodowych;
JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne
umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
ochronie środowiska;
JOZ(2)4 zastosować w prawidłowy sposób zwroty grzecznościowe w rozmowach;
JOZ(2)5 posłużyć się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywane zadań zawodowych technika
ochrony środowiska z zastosowaniem poprawnej terminologii;
JOZ(2)6 zinterpretować poprawnie typowe pytania stawiane przez klientów w języku obcym;
JOZ(2)7 wydać polecenia w języku obcym dotyczące realizacji prac w zawodzie zgodnie z zasadami gramatyki;
JOZ(2)8 dokonać obsługi klienta w języku obcym zgodnie z zasadami kultury i etyki;
JOZ(2)9 zastosować zwroty grzecznościowe w języku obcym zgodnie z zasadami;
JOZ(2)10 negocjować warunki określonego zadania z zakresu ochrony środowiska w języku obcym zgodnie z
zasadami gramatyki i z wykorzystaniem odpowiedniej terminologii;
JOZ(2)11 opracować w języku obcym porozumienie o współpracy w klientem zgodnie z zasadami gramatyki;
JOZ(3)1 przetłumaczyć na język obcy z zachowaniem podstawowych zasad gramatyki i ortografii, teksty
zawodowe napisane w języku polskim;
JOZ(3)2 sporządzić notatkę na temat wysłuchanego tekstu;
JOZ(3)3 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję dotycząca realizowanych zadań z zakresu
ochrony środowiska;
JOZ(3)4 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące zasad obsługi urządzeń stosowanych w
ochronie środowiska;
JOZ(3)5 zredagować notatkę w języku obcym z tekstu zawodowego słuchanego i czytanego;
JOZ(3)6 odczytać i dokonać analizy informacji z aktów prawnych z zakresu ochrony środowiska w języku obcym;
JOZ(3)7 odczytać informacje zamieszczone na instrukcjach, normach, obsłudze urządzeń w języku obcym;
JOZ(4)11 porozumieć się z uczestnikami procesu pracy w języku obcym wykorzystując słownictwo zawodowe;
JOZ(4)12 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące stosowanych urządzeń;
JOZ(4)2 przekazać w języku obcym informacje dotyczące wykonywanych prac zgodnie z zasadami gramatyki;
JOZ(4)3 słuchać ze zrozumieniem wypowiedzi w języku obcym współpracowników zgodnie z zasadami
aktywnego słuchania;
JOZ(4)4 porozumiewać się z zespołem współpracowników poprawnie w języku obcym zgodnie z zasadami;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
178
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
JOZ(5)1 skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką zawodową;
JOZ(5)2 wyszukać w różnych źródłach informacje z zakresu ochrony środowiska;
JOZ (5)3 skorzystać z obcojęzycznych portali internetowych przy wyszukiwaniu ofert szkoleniowych;
JOZ (5)4 zgromadzić i przetłumaczyć poprawnie oferty szkoleniowe dla branży ochrony środowiska;
KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej;
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu;
KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki;
KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
KPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami;
KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;
KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
KPS(4) jest otwarty na zmiany;
KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem;
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
KPS(10) współpracuje w zespole;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;
KPS(4)1 zanalizować zmiany zachodzące w branży;
KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;
KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy;
KPS(5)1 przewidzieć sytuacje wywołujące stres;
KPS(5)2 zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem;
KPS(5)3 określić skutki stresu;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;
KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;
KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole;
Monitoring środowiska
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
179
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.7.1(1) planuje prace związane z badaniem i oceną stanu środowiska;
R.7.1(1)1 zaplanować prace związane z oceną stanu środowiska w strefie oddziaływania obiektu
przemysłowego;
R.7.1(1)2 wymienić kolejność prac związanych z oceną stanu środowiska;
R.7.1(1)3 wymienić, jakie rodzaje pomiarów należy zaplanować oceniając stan jakości powietrza;
R.7.1(1)4 zaplanować kolejność wykonywania analiz fizyko-chemicznych do oceny wód powierzchniowych;
R.7.1(1)5 określić zasady poboru prób wód, powietrza i gleby;
R.7.1(2) lokalizuje punkty pomiaru parametrów powietrza, wody, gleby oraz
natężenia hałasu i drgań;
R.7.1(2)1 zaproponować lokalizację punktów pomiarowych przy określaniu wpływu ścieków na wody płynące;
R.7.1(3)dobiera metody prowadzenia badań oraz aparaturę pomiarową w
zależności od badanego komponentu środowiska;
R.7.1(4)pobiera próbki komponentów środowiska do badań laboratoryjnych
i terenowych;
R.7.1(5)obsługuje urządzenia i aparaturę kontrolno-pomiarową;
R.7.1(2)2 wymienić zasady lokalizacji punktów pomiarowych przy pomiarze parametrów powietrza, wody,
gleby oraz natężenia hałasu i drgań;
R.7.1(2)3 omówić sposoby i miejsca poboru prób powietrza w celu określenia jego jakości;
R.7.1(2)4 podać podział sieci pomiarowych w zależności od celów, którym ma służyć;
R.7.1(2)5 wyjaśnić do czego wykorzystuje się otwory hydrogeologiczne;
R.7.1(3)1 wyliczać gałęzie analizy miareczkowej i omówić je (jodometria, argentometria, manganometria,
alkacymetria, kompleksometria);
R.7.1(3)2 omówić podstawy analizy kolorymetrycznej, spektrofotometrycznej, wagowej, potencjometrii;
R.7.1(3)3 omówić podstawy teoretyczne pomiarów natężenia dźwięku, pomiaru temperatury, gęstości i
lepkości;
R.7.1(3)4 dobrać metodę analizy i aparaturę pomiarową do badań w zależności od badanego komponentu
środowiska;
R.7.1(4)1 przedstawić zasady poboru próbek cieczy, gazów, materiałów sypkich;
R.7.1(4)2 omówić procedurę poboru próbek (pobór, oznakowanie, utrwalenie, transport);
R.7.1(4)3 wyjaśnić pojęcie próbka złożona, próbka ogólna średnia, próbka proporcjonalna;
R.7.1(4)4 scharakteryzować metody poboru próbek powietrza (gazowych i pyłu), próbek wody
powierzchniowej (płynącej, stojącej) i podziemnej, próbek gleby;
R.7.1(4)5 przygotować próbkę reprezentatywną i przeprowadzić ją do roztworu;
R.7.1(5)1 przeprowadzić pomiar ( pH-metr, spektrofotometr, sonda tlenowa, sonometr, wagi analityczne);
R.7.1(5)2 wykreślić krzywe wzorcowe przy oznaczeniach spektrofotometrycznych;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
180
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
R.7.1(6) wykonuje oznaczenia laboratoryjne określonych komponentów
środowiska;
R.7.1(7)prowadzi badania procesów zachodzących w środowisku;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.7.1(5)3 przestrzegać zasad prawidłowego korzystania z aparatury i urządzeń pomiarowych (np. łaźnia
wodna, suszarka, piec sylitowy, piknometr, wiskozymetr, barograf);
R.7.1(6)1 wykonać oznaczenia fizycznych wskaźników wody i ścieków (barwa, mętność, zawiesina
łatwoopadająca, przewodnictwo właściwe);
R.7.1(6)2 wykonać oznaczenia wskaźników chemicznych wody i ścieków (pH, tlen rozpuszczony, utlenialność,
BZT5, twardości, kwasowość i zasadowość, żelazo, mangan i chlorki, związki azotu, fosforany, detergenty);
R.7.1(6)3 wykonać proces mineralizacji próby ścieków;
R.7.1(6)4 przeprowadzić pomiar poziomu natężenia dźwięku;
R.7.1(6)5 oznaczyć stężenia zanieczyszczeń gazowych i zapylenia w powietrzu atmosferycznym (SO 2, NOX ) w
powietrzu atmosferycznym i na stanowisku pracy;
R.7.1(6)6 przeprowadzić oznaczenia właściwości gleby;
R.7.1(7)1 określić przebieg procesu samooczyszczania wód na podstawie wielkości deficytu tlenowego;
R.7.1(7)2 oznaczyć poziom zakwaszenia gleby jako skutek kwaśnych deszczy;
R.7.1(8)opracowuje i ewidencjonuje wyniki badań;
R.7.1(9) ocenia jakość komponentów środowiska na podstawie
obowiązujących norm oraz przepisów prawa;
R.7.1(7)3 oznaczyć stężenie substancji biogennych w wodach odbiornika jako skutek procesu eutrofizacji
wód;
R.7.1(7)4 oznaczyć stężenie SO2 i NOx w powietrzu jako przyczynę kwaśnych deszczy;
R.7.1(8)1 wymienić metody opracowywania wyników badań;
R.7.1(8)2 skontrolować i dostrzec błędy pomiaru;
R.7.1(8)3 sprawdzać poprawność wyników pomiarów;
R.7.1(8)4 ocenić poprawność wykonanych badań;
R.7.1(9)1 ocenić przydatność badanej wody do spożycia przez ludzi na podstawie rozporządzenia;
R.7.1(9) 2. sklasyfikować wody powierzchniowe i podziemne zgodnie z rozporządzeniem;
R.7.1(9)3 ocenić możliwość odprowadzenia badanych ścieków do kanalizacji i wód lub do ziemi zgodnie z
rozporządzeniem;
R.7.1(9)4 ocenić poziom przekroczenia dopuszczalnego poziomu natężenia dźwięku na podstawie
rozporządzenia;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
181
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
R.7.1(10) organizuje działania związane monitoringiem zanieczyszczeń
powietrza atmosferycznego, wód powierzchniowych i podziemnych, gleby
oraz hałasu;
R.7.1(11) opracowuje plany działań związanych z monitoringiem przyrody
ożywionej;
R.7.1(13) określa cele i przestrzega zasad zintegrowanego monitoringu
środowiska przyrodniczego;
R.7.1(14) wykonuje badania związane z prowadzeniem zintegrowanego
monitoringu środowiska przyrodniczego;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.7.1(9)5 sklasyfikować badaną glebę zgodnie ze standardem jakości gleb;
R.7.1(9)6 ocenić stan czystości powietrza atmosferycznego i powietrza atmosferycznego na stanowisku pracy
na podstawie odpowiedniego rozporządzenia;
R.7.1(10)1 wyjaśnić pojęcie monitoringu środowiska;
R.7.1(10)2 omówić organizację Państwowego Monitoringu Środowiska;
R.7.1(10)3 wymienić kolejne działania związane z prowadzeniem monitoringu środowiska;
R.7.1(10)4 wyjaśnić pojęcie „Bloku” w Państwowym monitoringu środowiska;
R.7.1(10)5 podać zakres prowadzenia Państwowego Monitoringu Środowiska;
R.7.1(10)6 wymienić prace prowadzone przez poszczególne Bloki Państwowego Monitoringu Środowiska;
R.7.1(10)7 określić do czego wykorzystywane są informacje wytworzone w ramach monitoringu środowiska;
R.7.1(11)1 wyjaśnić zależność między monitoringiem środowiska i monitoringiem przyrody;
R.7.1(11)2 scharakteryzować obszary na których winny być zlokalizowane stacje bazowe związane z
monitoringiem przyrody ożywionej;
R.7.1(11)3 scharakteryzować metodykę monitoringu terenowego typów siedlisk przyrodniczych;
R.7.1(11)4 zbadać stan ochrony wybranych siedlisk przyrodniczych i gatunków na wybranych stanowiskach;
R.7.1(11)5 wymienić poziomy prac monitoringowych;
R.7.1(11)6 opisać metodyki monitoringu terenowego gatunków zwierząt i roślin;
R.7.1(13)1 wymienić podstawowe cele zintegrowanego monitoringu środowiska przyrodniczego;
R.7.1(13)2 wyjaśnić pojęcie geoekosystemu
R.7.1(13)3 wyjaśnić związek zintegrowanego monitoringu środowiska przyrodniczego z państwowym
monitoringiem środowiska
R.7.1(13)4 omówić strukturę organizacyjną zintegrowanego monitoringu środowiska przyrodniczego;
R.7.1(13)5 podać czas prowadzenia zintegrowanego monitoringu środowiska przyrodniczego;
R.7.1(14)1 wymienić założenia przy wyborze stanowiska monitoringowego;
R.7.1(14)2 wyjaśnić poszczególne elementy karty obserwacji gatunku dla stanowiska;
R.7.1(14)3 zbadać stan ochrony wybranych siedlisk przyrodniczych i gatunków na wybranych stanowiskach;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
182
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.7.1(14)4 opracować wnioski dotyczące ochrony przyrody ożywionej na podstawie wyników monitoringu;
R.7.1(14)5 omówić ocenę parametrów: populacja, siedlisko gatunku oraz perspektywy zachowania gatunku;
R.7.1(15) ocenia aktualny stan środowiska oraz opracowuje prognozy zmian
zachodzących
w środowisku;
R.7.1(16) opracowuje plany działań w sytuacji wystąpienia zagrożeń
ekologicznych;
R.7.1 (15)1 wymienić komponenty środowiska podlegające ocenie;
R.7.1 (15)2 wymienić akty prawne według których ocenia się stan środowiska;
R.7.1 (15)3 wyjaśnić, na czym polega ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko;
R.7.1 (15)4 opracować prognozę zmian zachodzących w środowisku dla konkretnego przedsięwzięcia np. dla
transportu kolejowego;
R.7.1 (16)1 podać przykłady zagrożeń ekologicznych;
R.7.1 (16)2 opracować plan działań w przypadku wystąpienia jednego z zagrożeń ekologicznych;
R.7.1 (16)3 opracować plan działań w sytuacji wystąpienia poważnej awarii;
R.7.1(17)1 wymienić kategorie zagrożeń dla zdrowia człowieka stwarzanych przez substancje chemiczne;
R.7.1(17)2 wyjaśnić co to jest najwyższe dopuszczalne NDS;
R.7.1(17)3 wymienić drogi wchłaniania substancji chemicznych do organizmu człowieka;
R.7.1(17) przewiduje zagrożenia dla zdrowia
i życia człowieka,
wynikające z prowadzonych prac laboratoryjnych i terenowych;
R.7.1(17)4 opisać zagrożenia na jakie narażony jest człowiek podczas pomiarów terenowych;
R.7.1(17)5 podać zasady bezpiecznych pomiarów emisji i immisji dla powietrza i wody;
R.7.1(17)6 wymienić środki ochrony indywidualnej podczas prac laboratoryjnych i terenowych;
R.7.1(17)7 omówić zagrożenia dla człowieka podczas poboru i analizy ścieków;
R.7.1(17)8 wymienić zasady bezpiecznych pomiarów na wysypisku;
PKZ(9) przestrzega zasad wykonywania rysunków technicznych oraz szkiców
rysunkowych
BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem
i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
PKZ(R.g)(9)3 odczytać rysunki techniczne;
PKZ(R.g)(9)4 wykonać rysunki techniczne stosując zasady rzutowania;
PKZ(R.g)(9)5 wykonać odręcznie szkice techniczne;
BHP(1)5 zinterpretować podstawowe pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną
przeciwpożarową, ochroną środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z badaniem i
oceną stanu środowiska oraz prowadzeniem monitoringu;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
183
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i
środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych
czynników w środowisku pracy;
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm
człowieka;
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi zasadami
ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas
wykonywania zadań zawodowych;
BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje
przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy
oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
BHP(4)5 rozpoznać bezbłędnie źródła i czynniki szkodliwe dla człowieka, mienia i środowiska podczas prac
związanych z badaniem i oceną stanu środowiska oraz prowadzeniem monitoringu;
BHP(5)13 scharakteryzować wybrane sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia w miejscu pracy
podczas wykonywania prac związanych z badaniem i oceną stanu środowiska oraz prowadzeniem
monitoringu;
BHP(5)14 ustalić dwa rodzaje czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy podczas
wykonywania prac związanych z badaniem i oceną stanu środowiska oraz prowadzeniem monitoringu;
BHP(5)15 określić trzy sposoby zabezpieczania przed czynnikami szkodliwymi w pracy technika zajmującego
się badaniem i oceną stanu środowiska oraz prowadzeniem monitoringu;
BHP(6)9 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w środowisku pracy technika
zajmującego się badaniem i oceną stanu środowiska oraz prowadzeniem monitoringu;
BHP(6)10 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika zajmującego się badaniem i
oceną stanu środowiska oraz prowadzeniem monitoringu;
BHP(7)5 dobrać sprzęt i materiały do wykonywanych zadań zawodowych związanych z badaniem i oceną stanu
środowiska oraz prowadzeniem monitoringu;
BHP(8)9 dobrać odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac zawodowych związanych z
badaniem i oceną stanu środowiska oraz prowadzeniem monitoringu;
BHP(8)10 zastosować odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac zawodowych związanych
z badaniem i oceną stanu środowiska oraz prowadzeniem monitoringu;
BHP(9)9 dobrać odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac zawodowych związanych z
badaniem i oceną stanu środowiska oraz prowadzeniem monitoringu;
BHP(9)10 zastosować odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac zawodowych związanych
z badaniem i oceną stanu środowiska oraz prowadzeniem monitoringu;
BHP(10)9 zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w stanach zagrożenia zdrowia i
życia podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z badaniem i oceną stanu środowiska oraz
prowadzeniem monitoringu;
BHP(10)10 dobrać odpowiednie działania w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej podczas
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
184
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
wykonywania zadań zawodowych związanych z badaniem i oceną stanu środowiska oraz prowadzeniem
monitoringu;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;
KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań;
KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań;
KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;
KPS(10) współpracuje w zespole;
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;
OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na
poprawę warunków i jakość pracy;
OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami;
KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(5)1 zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy;
OMZ(5)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy;
OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
185
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych;
Organizacja prac w ochronie środowiska
R.8.1(6) obsługuje urządzenia stosowane w procesie uzdatniania wody
przeznaczonej do celów pitnych i przemysłowych;
R.8.1(6)1 wyjaśnić istotę procesu uzdatniania wody;
R.8.1(6)2 opisać procesy jednostkowe uzdatniania wody oraz rodzaje usuwanych domieszek i zanieczyszczeń;
R.8.1(6)3opracować własny schemat technologii uzdatniania wód powierzchniowych i podziemnych;
R.8.1(6)4 opisać urządzenia stosowane w uzdatnianiu wody podziemnej;
R.8.1(6)5opisać urządzenia stosowane w uzdatnianiu wody powierzchniowej;
R.8.1(6)6 omówić znaczenie krat, siatek i mikrosit w procesie uzdatniania wody;
R.8.1(6)7 opisać materiały stosowane w filtracji;
R.8.1(6)9 wyjaśnić co to są zbiorniki zarobowe;
R.8.1(6)10 omówić budowę zbiorników zarobowo-roztworowych;
R.8.1(6)11 wyjaśnić na czym polega dezynfekcja wody;
R.8.1(6)12 zaplanować pomieszczenia budynku chlorowni z uwzględnieniem technologii dezynfekcji i zasad bhp;
R.8.1(6)13 wymienić urządzenia do napowietrzania wody;
R.8.1(6)14 wymienić zasady eksploatacji urządzeń służących do uzdatniania wód podziemnych i
powierzchniowych;
R.8.1(6)15 dobrać schemat uzdatniania dla wód przemysłowych;
R.8.1(6)16 omówić wymagania stawiane wodom chłodniczym
R.8.1(6)17 omówić układ chłodniczy z zastosowaniem chłodni otwartej lub zamkniętej;
R.8.1(6)18 dobrać metodę dekarbonizacji w zależności od składu wody;
R.8.1(6)19 wymienić wymagania wód kotłowych;
R.8.1(6)20 scharakteryzować układ kotłowy wodny i wodno-parowy;
R.8.1(6)21 obliczyć dawki reagentów do zmiękczania wód kotłowych;
R.8.1(6)22 obsłużyć urządzenia do zmiękczania wód kotłowych;
R.8.1(6)23 prowadzić proces zmiękczania na kolumnach jonitowych;
R.8.1(6)24 prowadzić proces demineralizacji wody na jonitach;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
186
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
R.8.1(10) prowadzi prace związane z oczyszczaniem ścieków miejskich i
przemysłowych;
R.8.1(13) prowadzi prace związane z zagospodarowaniem osadów
ściekowych;
R.8.2(5) organizuje i prowadzi prace związane z usuwaniem zanieczyszczeń z
powietrza atmosferycznego;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.1(6)25 wymienić zasady eksploatacji urządzeń stosowanych przy dekarbonizacji, zmiękczaniu
i demineralizacji;
R.8.1 (10)1 wyjaśnić cel oczyszczania ścieków;
R.8.1 (10)2 sklasyfikować rodzaje ścieków;
R.8.1 (10)3 scharakteryzować jakościowo i ilościowo poszczególne rodzaje ścieków;
R.8.1 (10)4 obliczyć ładunek zanieczyszczeń dla zakładu przemysłowego na podstawie współczynnika RLM;
R.8.1 (10)5 zaproponować schemat oczyszczalni ścieków bytowo-gospodarczych;
R.8.1 (10)6wymienić jakie procesy zachodzą podczas oczyszczania ścieków miejskich;
R.8.1 (10)7 podać zasady eksploatacji krat, piaskownika, osadnika;
R.8.1 (10)8 wyjaśnić na czym polega proces biologicznego oczyszczania ścieków;
R.8.1 (10)9 scharakteryzować proces aerobowy i anaerobowy;
R.8.1 (10)10 zanalizować parametry osadu czynnego lub złoża biologicznego;
R.8.1 (10)11 dobrać urządzenia napowietrzające do komory napowietrzania kierując się m.in. ekonomiką
natleniania;
R.8.1 (10)12 zanalizować działanie oczyszczalni z osadem czynnym i złożem biologicznym;
R.8.1 (10)13 wyjaśnić przeznaczenie komory anoksycznej;
R.8.1 (10)14 dobrać procesy i urządzenia dla oczyszczalni ścieków przemysłowych w oparciu o prowadzone
procesy technologiczne i skład ścieków;
R.8.1 (10)15 dobrać z katalogu, małą oczyszczalnię ścieków, dla pojedynczego gospodarstwa lub małego
osiedla mieszkaniowego;
R.8.1 (13)1 wymienić metody zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych w Polsce;
R.8.1 (13)2 omówić sposoby postępowania ze skratkami;
R.8.1 (13)3 zaproponować metodę zagospodarowania osadu z piaskownika;
R.8.1 (13)4 zaproponować metodę zagospodarowania osadów z procesu odtłuszczania;
R.8.1 (13)5 podać sposoby wykorzystania osadów ściekowych;
R.8.1 (13)6 omówić warunki przyrodniczego wykorzystania osadów;
R.8.2 (5)1 scharakteryzować metody ograniczające emisję zanieczyszczeń do atmosfery;
R.8.2 (5)2 określić obowiązki zakładów w zakresie pomiarów stężenia zanieczyszczeń powietrza;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
187
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
R.8.2(9) podejmuje działania związane z ograniczaniem hałasu i drgań w
środowisku;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.2 (5)3 zaplanować rozwiązania ograniczające stężenie zanieczyszczeń w powietrzu,
R.8.2 (5)4 dokonać klasyfikacji metod odsiarczania;
R.8.2 (5)5 scharakteryzować podstawowe metody odsiarczania spalin;
R.8.2 (5)6 wyjaśnić przebieg procesów odsiarczania spalin;
R.8.2 (5)7 dobrać odpowiednie urządzenia do procesu odsiarczania;
R.8.2 (5)8 ocenić poszczególne metody odsiarczania;
R.8.2 (5)9 podać zakres stosowania poszczególnych metod odsiarczania;
R.8.2 (5)10 sporządzić prosty bilans jednej z metod odsiarczania spalin;
R.8.2 (5)11 scharakteryzować podstawowe metody usuwania tlenków azotu ze spalin;
R.8.2 (5)12 podać zakres stosowania metod redukcji NOx w spalinach;
R.8.2 (5)13 omówić metody usuwania H2S, CO, par związków organicznych;
R.8.2 (5)14 scharakteryzować metody osuszania gazów;
R.8.2 (5)15 dobrać urządzenia do usuwania zanieczyszczeń gazowych;
R.8.2 (5)16 wyjaśnić pojęcia dotyczące urządzeń odpylających;
R.8.2 (5)17 wymienić elementy konstrukcji urządzeń odpylających;
R.8.2 (5)18 dobrać urządzenia odpylające do oczyszczania powietrza;
R.8.2 (5)19 dokonać analizy informacji zamieszczonych w prospektach i katalogach wyrobów odpylających w
kontekście sprawności urządzeń;
R.8.2 (5)20 wybrać ekonomiczne w eksploatacji urządzenie odpylające;
R.8.2 (5)21 obsłużyć urządzenia do oczyszczania powietrza z zanieczyszczeń;
R.8.2 (5)22 zagospodarować substancje powstałe i odzyskane w procesach oczyszczania powietrza;
R.8.2 (5)23 zaplanować wykorzystanie niekonwencjonalnych źródeł energii;
R.8.2 (9)1 scharakteryzować zasady tłumienia hałasu i drgań;
R.8.2 (9)2 zastosować materiały i ustroje dźwiękochłonne;
R.8.2 (9)3 scharakteryzować metody walki z hałasem i drganiami;
R.8.2 (9)4 zaplanować sposoby ograniczenia hałasu komunikacyjnego i przemysłowego;
R.8.2 (9)5 zaplanować sposoby ochrony przeciwdźwiękowej w budownictwie i przemyśle;
R.8.2 (9)6 dobrać metody ograniczenia drgań maszyn oraz urządzeń przemysłowych;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
188
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
R.8.3(3) organizuje zbiórkę i wywóz odpadów komunalnych;
R.8.3(5) sortuje odpady komunalne;
R.8.3(9) nadzoruje prace związane
z eksploatacją składowiska odpadów komunalnych;
R.8.3(10) prowadzi prace związane
z kompostowaniem odpadów;
R.8.3(14) organizuje prace związane z przeróbką osadów ściekowych i
eksploatacją urządzeń
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.2 (9)7 zastosować środki ochrony osobistej przed hałasem w miejscu pracy;
R.8.2 (9)8 zapobiegać zagrożeniom wywołanym przez hałas i drgania;
R.8.3(3)1 opisać rodzaje i przeznaczenie pojemników na odpady
R.8.3(3)2 przyporządkować rodzaj pojemników w zależności od rodzaju zabudowy
R.8.3(3)3 scharakteryzować metody zbiórki odpadów
R.8.3(3)4 przedstawić systemy wywozu odpadów
R.8.3(3)5 uzasadnić celowość stosowania stacji przeładunkowych
R.8.3(3)6 szkicować schematy różnych wariantów stacji przeładunkowych
R.8.3(5)1 uzasadnić potrzebę selektywnej zbiórki odpadów i ich sortowania
R.8.3(5)2 wymienić zasady lokalizacji sortowni odpadów
R.8.3(5)3 opisać sposoby selektywnej zbiórki odpadów
R.8.3(5)4 przedstawić sposób wykorzystania zbiorników wielkogabarytowych
R.8.3(5)5 podać przykłady zagospodarowania zbiorczego punktu selektywnej zbiórki odpadów
R.8.3(9)1 wymienić główne czynności eksploatacyjne na składowisku odpadów komunalnych
R.8.3(9)2 określić zakres kontroli przyjmowania odpadów
R.8.3(9)3 uzupełnić dziennik eksploatacji składowiska
R.8.3(9)4 skontrolować prawidłowe rozmieszczenie odpadów na kwaterach
R.8.3(9)5 skontrolować urządzenia pomiarowe i odczytywać pomiary
R.8.3(10)1 opisać operacje jednostkowe stosowane w procesie kompostowania
R.8.3(10)2 przedstawić typowe technologie kompostowania i optymalne warunki kompostowania
R.8.3(10)3 określić zakres kontroli jakości kompostu
R.8.3(10)4 omówić zagrożenia ze strony kompostu dla środowiska i metody zapobiegania im
R.8.3(10)5 wykonać uproszczony projekt technologiczny kompostowni
R.8.3(10)6 scharakteryzować metody fermentacji beztlenowej odpadów komunalnych
R.8.3 (14)1 zaprojektować schemat unieszkodliwiania osadów z osadników uwzględniając procesy:
zagęszczania, fermentacji lub tlenowej stabilizacji, odwadniania, suszenia i spalania;
R.8.3 (14)2 wymienić parametry komory fermentacyjnej;
R.8.3 (14)3 ustalić sposoby postępowania z cieczą osadową oraz gazem fermentacyjnym po komorze
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
189
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
PKZ(R.g)(9) przestrzega zasad wykonywania rysunków technicznych oraz
szkiców rysunkowych;
BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy,
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
fermentacyjnej;
R.8.3 (14)4 wyjaśnić rolę temperatury w komorze fermentacyjnej;
R.8.3 (14)5 uzasadnić potrzebę fermentacji i tlenowej stabilizacji podczas przeróbki osadów ściekowych;
R.8.3 (14)6 wymienić urządzenia stosowane do odwodnienia osadu;
R.8.3 (14)7 podać warunki, w których może odbywać się suszenie osadów;
R.8.3 (14)8 wymienić elementy pieca do spalania osadów;
R.8.3 (14)9 przeanalizować zasadność spalania osadów ściekowych;
R.8.3 (14)10 podać skład i uwodnienie osadów powstających na poszczególnych urządzeniach oczyszczalni;
R.8.3 (14)11 zanalizować zasady eksploatacji urządzeń stosowanych do przeróbki osadów ściekowych;
PKZ(R.g)(9)6 odczytać rysunki techniczne podczas prac uzdatniania wód;
PKZ(R.g)(9)7 wykonać rysunki techniczne stosując zasady rzutowania podczas prac uzdatniania wód;
PKZ(R.g)(9)8 wykonać odręcznie szkice techniczne
podczas prac uzdatniania wód;
PKZ(R.g)(9)9 odczytać rysunki techniczne podczas prac przy oczyszczaniu ścieków;
PKZ(R.g)(9)10 wykonać rysunki techniczne stosując zasady rzutowania podczas prac przy oczyszczaniu ścieków;
PKZ(R.g)(9)11 wykonać odręcznie szkice techniczne podczas prac przy oczyszczaniu ścieków;
PKZ(R.g)(9)12 odczytać rysunki techniczne podczas prac przy obróbce i zagospodarowaniu osadów ściekowych;
PKZ(R.g)(9)13 wykonać rysunki techniczne stosując zasady rzutowania podczas prac przy obróbce i
zagospodarowaniu osadów ściekowych;
PKZ(R.g)(9)14 wykonać odręcznie szkice techniczne podczas prac przy obróbce i zagospodarowaniu osadów
ściekowych;
PKZ(R.g)(9)15 odczytać rysunki techniczne podczas prac zagospodarowania odpadów;
PKZ(R.g)(9)16 wykonać rysunki techniczne stosując zasady rzutowania prac zagospodarowania odpadów;
PKZ(R.g)(9)17 wykonać odręcznie szkice techniczne prac zagospodarowania odpadów;
PKZ(R.g)(9)18 odczytać rysunki techniczne podczas prac przy ochronie powietrza;
PKZ(R.g)(9)19 wykonać rysunki techniczne stosując zasady rzutowania prac przy ochronie powietrza;
PKZ(R.g)(9)20 wykonać odręcznie szkice techniczne prac przy ochronie powietrza;
BHP(1)6 wyjaśnić zasady ochrony przeciwpożarowej podczas organizacji prac związanych z ochroną
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
190
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska
i ergonomią;
środowiska;
BHP(1)7 rozróżnić środki gaśnicze używanych podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(1)8 wyjaśnić pojęcie ergonomia podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i
BHP(4)5 rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w pracach związanych z organizacją ochrony środowiska;
środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
BHP(4)6 scharakteryzować sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia w miejscu pracy związanym z
organizacją ochrony środowiska;
BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników BHP(5)17 ustalić rodzaje czynników szkodliwych występujących pracy związanej z organizacją ochrony
w środowisku pracy;
środowiska;
BHP(5)18 dokonać charakterystyki czynników szkodliwych występujących podczas organizacji prac związanych z
ochroną środowiska;
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm
BHP(6)11 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące podczas organizacji prac
człowieka;
związanych z ochroną środowiska;
BHP(6)12 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas organizacji prac
związanych z ochroną środowiska;
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi zasadami
BHP(7)6zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny
ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas organizacji prac związanych z ochroną
przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
środowiska;
BHP(7)7 zastosować zasady organizacji stanowiska pracy podczas organizacji prac związanych z ochroną
środowiska;
BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas
BHP(8)13 zidentyfikować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej stosowane podczas organizacji prac
wykonywania zadań zawodowych;
związanych z ochroną środowiska;;
BHP(8)14 dobrać środki ochrony indywidualnej do wykonywanych zadań zawodowych podczas organizacji prac
związanych z ochroną środowiska;
BHP(8)16 zidentyfikować system pomocy medycznej w stanach zagrożenia zdrowia i życia oraz sposoby
powiadamiania podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje
BHP(9)11 dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony
przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(9)12 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej podczas
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
191
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy
oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia;
KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
KPS(4) jest otwarty na zmiany;
KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem;
OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(9)13 przestrzegać zasad ochrony środowiska podczas organizacji prac związanych z ochroną wód,
powietrza, gleby oraz gospodarki odpadami;
BHP(10)11 powiadomić system pomocy medycznej w przypadku sytuacji stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia
podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(10)12 zapobiegać zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu wykonywania czynności zawodowych podczas
organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(10)13 zidentyfikować stany zagrożenia zdrowia i życia podczas organizacji prac związanych z ochroną
środowiska;
BHP(10)14 udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia podczas organizacji prac związanych
z ochroną środowiska;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;
KPS(4)1 zanalizować zmiany zachodzące w branży;
KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;
KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy;
KPS(5)1 przewidzieć sytuacje wywołujące stres;
KPS(5)2 zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem;
KPS(5)3 określić skutki stresu;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(5)1 zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
192
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
poprawę warunków i jakość pracy;
OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami;
Komputerowe wspomaganie w ochronie środowiska
PKZ(R.g)(9) przestrzega zasad wykonywania rysunków technicznych oraz
szkiców rysunkowych;
PKZ(R.g)(11) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie
zadań;
R.7.1(8) opracowuje i ewidencjonuje wyniki badań;
R.7.1(12) korzysta z systemu gromadzenia, przesyłania i przetwarzania
danych;
R.7.2(4) opracowuje wyniki bilansów z wykorzystaniem specjalistycznych
programów komputerowych;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
OMZ(5)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy;
OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych;
PKZ(R.g)(9)21 opisać zasady stosowania rysunków technicznych oraz szkiców rysunkowych;
PKZ(R.g)(9)22 wykonać rysunki techniczne, zgodnie z przyjętymi kryteriami;
PKZ(R.g)(9)23 odczytać informacje z rysunków technicznych;
PKZ(R.g)(9)24 wykonać odręcznie szkice techniczne i rysunki wspomagające;
PKZ(R.g)(9)25 zastosować oznaczenia graficzne na rysunkach budowlanych,
PKZ(R.g)(9)26 sporządzić rysunki techniczne w różnych skalach;
PKZ(R.g)(9)27 opisać rysunki pismem technicznym;
PKZ(R.g)(9)28 posłużyć się opisem technicznym obiektu budowlanego;
PKZ(R.g)(11)1 zastosować programy komputerowe do wykonywania rysunków technicznych;
PKZ(R.g)(11)2 zastosować programy komputerowe do wykonywania zadań zawodowych;
R.7.1(8)4 sporządzić wyniki z badań dotyczących stanu środowiska za pomocą programów komputerowych;
R.7.1(8)5 zanalizować wyniki badań dotyczących stanu środowiska za pomocą programów komputerowych;
R.7.1(8)6 skorzystać z edytora tekstu oraz arkusza kalkulacyjnego do opracowania i ewidencjonowania wyników
badań środowiskowych;
R.7.1(8)7 skorzystać z programu do wykonania prezentacji wyników badań środowiska;
R.7.1(8)8 pracować w sieci komputerowej;
R.7.1(8)9 wyszukać z Internetu potrzebne informacje do opracowania i ewidencjonowania wyników badań
środowiska;
R.7.1(12)1 skorzystać z systemu operacyjnego, edytora teksów, arkusza kalkulacyjnego, edytora graficznego,
programu do zarządzania bazami danych w celu gromadzenia, przesyłania i przetwarzania danych;
R.7.1(12)2 zastosować zasady archiwizacji zbiorów;
R.7.2(4)1 sporządzić bilanse za pomocą specjalistycznych programów komputerowych;
R.7.2(4)2 przedstawić wyniki bilansów w sposób tabelaryczny i graficzny;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
193
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
R.7.2(13) oblicza opłaty za korzystanie ze środowiska;
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm
człowieka;
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi zasadami
ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki;
KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
KPS(4) jest otwarty na zmiany;
KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem;
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
KPS(10) współpracuje w zespole;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.7.2(13)1 dokonać obliczeń opłat za korzystanie ze środowiska za pomocą programów komputerowych;
R.7.2(13)2 gromadzić raporty naliczania opłat i kar za gospodarcze korzystanie ze środowiska;
BHP(6)13 rozpoznać oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas pracy przy kreśleniu
szkiców technicznych i pracy przy komputerze;
BHP(6)14 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika wykonującego długotrwale
pracę przy komputerze oraz kreśleniu rysunków technicznych;
BHP(7)8 dobrać sprzęt i materiały do wykonywanych zadań zawodowych związanych z długotrwałą pracą przy
komputerze i kreśleniu rysunków technicznych technika ochrony środowiska;
KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej;
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu;
KPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami;
KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;
KPS(4)1 zanalizować zmiany zachodzące w branży;
KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;
KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy;
KPS(5)1 przewidzieć sytuacje wywołujące stres;
KPS(5)2 zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem;
KPS(5)3 określić skutki stresu;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;
KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
194
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na
poprawę warunków i jakość pracy;
OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(5)1 zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy;
OMZ(5)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy;
OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze przedmiotowej
195