Patofizjologia - Wydział Lekarski

STANDARDOWY SYLABUS PRZEDMIOTU
na rok akademicki 2012/2013
Nazwa przedmiotu:
Kierownik jednostki
realizującej zajęcia z
przedmiotu:
Wydział:
Kierunek studiów:
Poziom studiów
Forma studiów
Rok studiów:
Typ przedmiotu
Język wykładowcy:
Opis przedmiotu kształcenia - Program nauczania
Patofizjologia
Kod modułu wg standardów:
od A do G
dr hab. Witold Pilecki prof. nadzw.
Lekarski
lekarski
jednolite magisterskie
stacjonarne X niestacjonarne X
III
B
Semestr studiów:
zimowy i letni
obowiązkowy X fakultatywny 
polski
Nazwa jednostki realizującej przedmiot
Katedra i Zakład Patofizjologii
Semestr zimowy (godz.)
W
Ć
S
10
30
Semestr letni (godz.)
W
Ć
S
10
30
Razem:
10
30
10
30
Cele kształcenia (cele zajęć stawiane przez prowadzącego, powiązane z efektami kształcenia, max. 6 pozycji)
1. poznanie mechanizmów utrzymania homeostazy w zdrowiu i w sytuacjach patologicznych
2. zespolenie wiedzy z innych nauk podstawowych (m.in. z fizjologii, biofizyki, anatomii,
biochemii) do interpretacji patomechanizmów określonych jednostek i zespołów
chorobowych
3. przygotowanie teoretyczne studenta do zajęć klinicznych
4. poznanie patomechanizmów leżących u podłoża zmian czynnościowych i organicznych
poszczególnych narządów i układów
5. interpretacja w oparciu o wiedzę teoretyczną z patofizjologii wybranych badań
(elektrokardiografii, gazometrii, badań krwi, badań hormonalnych)
C1.
Macierz efektów kształcenia dla przedmiotu w odniesieniu do metod weryfikacji zamierzonych
efektów kształcenia oraz formy realizacji zajęć.
Numer efektu
Opis efektu kształcenia
Metody weryfikacji
Forma zajęć
(zgodnie
ze
szczegółowymi
efektami
kształcenia
osiągnięcia
dydaktycznych:
kształcenia zawartymi w
zamierzonych efektów
** wpisz symbol
standardach)
kształcenia*
w zakresie
opisuje gospodarkę wodnoodpowiedź ustna,
BW1
Ć, W
elektrolitową w układach
kolokwium, test,
biologicznych
egzamin pisemny
j.w.
BW2
Ć, W
opisuje równowagę kwasowo-
BW3
zasadową oraz mechanizm
działania buforów i ich znaczenie w
homeostazie ustrojowej
zna i rozumie pojęcia:
rozpuszczalność, ciśnienie
osmotyczne, izotonia, roztwory
koloidalne i równowaga Gibbsa-
j.w.
Ć, W
BW16
BW18
BW19
BW20
BW23
BW24
BW25
BW26
BW28
BW30
Donnana
zna profile metaboliczne
podstawowych narządów i układów
zna enzymy biorące udział w
trawieniu, mechanizm wytwarzania
kwasu solnego w żołądku, rolę
żółci, przebieg wchłaniania
produktów trawienia oraz
zaburzenia z nimi związane
zna konsekwencje niewłaściwego
odżywiania, w tym długotrwałego
głodowania, przyjmowania zbyt
obfitych posiłków oraz stosowania
niezbilansowanej diety
zna konsekwencje niedoboru
witamin lub minerałów oraz ich
nadmiaru w organizmie
zna w podstawowym zakresie
problematykę komórek
macierzystych i ich zastosowania w
medycynie
zna podstawy pobudzenia i
przewodzenia w układzie
nerwowym oraz wyższe czynności
nerwowe, a także fizjologię mięśni
prążkowanych i gładkich oraz
funkcje krwi
zna czynność i mechanizmy
regulacji wszystkich narządów i
układów organizmu człowieka, w
tym układu: krążenia,
oddechowego, pokarmowego,
moczowego, i powłok skórnych
oraz rozumie zależności istniejące
między nimi
zna mechanizm działania
hormonów oraz konsekwencje
zaburzeń regulacji hormonalnej
zna mechanizmy starzenia się
organizmu
zna związek między czynnikami
zaburzającymi stan równowagi
procesów biologicznych a
zmianami fizjologicznymi i
patofizjologicznymi
W zakresie umiejętności:
opisuje zmiany w funkcjonowaniu
BU7
organizmu w sytuacji zaburzenia
homeostazy, w szczególności
określa jego zintegrowaną
odpowiedź na wysiłek fizyczny,
ekspozycję na wysoką i niską
temperaturę, utratę krwi lub wody,
nagłą pionizację, przejście od stanu
j.w.
Ć, W
j.w.
Ć, W
j.w.
Ć, W
j.w.
Ć, W
j.w.
Ć, W
j.w.
Ć, W
j.w.
Ć, W
j.w.
Ć, W
j.w.
Ć, W
j.w.
Ć, W
odpowiedź ustna,
kolokwium, test,
egzamin pisemny
Ć, W
snu do stanu czuwania;
wykonuje proste testy
czynnościowe oceniające organizm
człowieka jako układ regulacji
stabilnej (testy obciążeniowe,
wysiłkowe); interpretuje dane
liczbowe dotyczące podstawowych
zmiennych fizjologicznych
planuje i wykonuje proste badanie
naukowe oraz interpretuje jego
wyniki i wyciąga wnioski
BU8
odpowiedź ustna,
kolokwium, test,
egzamin pisemny
Ć, W
odpowiedź ustna,
Ć, W
kolokwium, test,
egzamin pisemny
*np. test, prezentacja, odpowiedź ustna, esej, raport, kolokwium, egzamin ustny, egzamin pisemny;
** W- wykład; S- seminarium; Ć- ćwiczenia; EL- e-learning;
BU14
Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS)
Zajęcia na uczelni ( godz.)
30 (ćwiczenia) + 10 (wykłady) w jednym semestrze
Praca własna (godz.)
15
Sumaryczne obciążenie pracą studenta 55
Punkty ECTS przedmiotu
2
Uwagi
Treść zajęć: (proszę wpisać tematykę poszczególnych zajęć, pamiętając, aby przekładała się ona na
zamierzone efekty kształcenia)
SEMESTR ZIMOWY
I. Podstawy elektrokardiografii.
II. Ćwiczenia z elektrokardiogramami.
· Rozpoznawanie załamków EKG.
ćw. 1. · Pomiar wartości czasowych i amplitudowych EKG.
· Wyznaczanie osi elektrycznej serca.
· Obliczanie częstości pobudzeń przedsionków i komór.
· Cechy prawidłowego rytmu zatokowego.
ćw. 2.
I. Patomechanizmy zaburzeń rytmu serca.
II. Podział zaburzeń rytmu serca.
· Zaburzenia rytmu zatokowego.
· Pobudzenia przedwczesne komorowe i nadkomorowe.
· Częstoskurcze nadkomorowe i komorowe.
· Migotanie/trzepotanie przedsionków i komór.
· Bloki zatokowo-przedsionkowe, bloki przedsionkowo-komorowe, bloki śródkomorowe.
· Zespoły preekscytacji.
· Zespół Morgagniego-Adamsa-Stockesa.
III. Wpływ elektrolitów na czynność serca i zapis EKG.
ćw. 3.
Choroba niedokrwienna serca.
· Patomechanizm niedokrwienia mięśnia serca.
· Podział choroby niedokrwiennej serca.
· Cechy niedokrwienia w EKG.
· Strefy zawału mięśnia serca z rejestracji nasierdziowej.
· Ewolucja zawału mięśnia serca.
· Zaburzenia hemodynamiczne w zawale mięśnia serca.
ćw. 4.
ćw. 5.
Niewydolność krążenia.
Podział
Patofizjologia
Mechanizmy kompensacyjne uruchamiane w niewydolności krążenia.
Niewydolność serca prawo- i lewokomorowa.
Obrzęk płuc. Nadciśnienie płucne.
Nadciśnienie tętnicze.
Wady serca wrodzone i nabyte.
Repetytorium.
ćw. 6.
Zaliczenie
ćw. 7.
Patofizjologiczne podłoże objawów chorób układu moczowego.
Niewydolność nerek ostra i przewlekła.
Patomechanizmy białkomoczu.
Nadciśnienie tętnicze nerkopochodne.
Zespół wątrobowo-nerkowy.
Zapalenia nerek kłębuszkowe i śródmiąższowe.
ćw. 8. Kamica układu moczowego.
Zespół nerczycowy.
Niewydolność oddechowa.
ćw. 9.
Zaburzenia mechaniki oddychania.
Restrykcyjne i obturacyjne choroby płuc.
ćw. 10.
Podstawy spirometrii.
ZABURZENIA GOSPODARKI WODNO-ELEKTROLITOWEJ
ćw. 11. Odwodnienie, przewodnienie, obrzęki
Zaburzenia elektrolitowe
Hipo- i hiperkaliemia
Hipo- i hipernatremia
ćw. 12.
Hipo- i hiperkalcemia
Hipo- i hipermagnezemia
Hipo- i hiperfosfatemia
ZABURZENIA RÓWNOWAGI KWASOWO-ZASADOWEJ
ćw. 13. Wskaźniki zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej
(pH krwi, pCO2, stężenie wodorowęglanów, zasady buforujące, luka anionowa)
Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej
podział
ćw. 14. etiopatogeneza
mechanizmy kompensacyjne
ogólne zasady wyrównywania zaburzeń oddechowych i metabolicznych.
ćw. 15. Zaliczenie (test + interpretacja badania gazometrycznego)
SEMESTR LETNI
Patofizjologia układu czerwonokrwinkowego.
Erytropoeza.
ćw. 16.
Podział patogenetyczny niedokrwistości.
Czerwienice.
Molekularne podstawy hemostazy.
Podział i podstawy diagnostyki zaburzeń hemostazy.
ćw. 17.
Patogeneza objawów klinicznych w zaburzeniach hemostazy.
Skazy krwotoczne osoczowe, płytkowe, naczyniowe.
Zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego.
Patomechanizm zakrzepic.
ćw. 18.
Zespół nadmiernej lepkości krwi.
Zespół antyfosfolipidowy.
Patofizjologia układu białokrwinkowego
Choroby układu granulocytowego
ćw. 19.
Choroby układu limfocytowego
Zespoły mielodysplastyczne
Patofizjologia układu pokarmowego
Zapalenia błony śluzowej żołądka
ćw. 20. Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
Zespół Zollingera-Ellisona
Patofizjologia trzustki
Patofizjologia układu pokarmowego
Żółtaczki
ćw. 21. Zapalenie i marskość wątroby
Zespół wątrobowo–nerkowy
Kamica żółciowa
ćw. 22. Zaliczenie (test + ocena morfologii)
Mechanizmy regulacyjne w układzie dokrewnym, zaburzenia pierwotne i wtórne wewnętrznego
wydzielania.
Patofizjologia układu podwzgórze-przysadka mózgowa
ćw. 23. · zaburzenia wydzielania podwzgórzowych hormonów
hipofizotropowych
· gruczolaki przysadki
·niedobór i nadmiar wazopresyny
· niedoczynność przysadki.
Patofizjologia kory nadnerczy:
· choroba Addisona
· zespół Cushinga
· zespół Conna
ćw. 24. · hipoaldosteronizm i hiperaldosteronizm wtórny
· zespół nadnerczowo-płciowy
Guz chromochłonny
Zespoły MEN
Patofizjologia gruczołu tarczowego:
· wole - definicja, postacie, przyczyny
· nadczynność i niedoczynność tarczycy
ćw. 25. Patofizjologia przytarczyc - pierwotne i wtórne postacie niedoczynności i nadczynności, wtórna
pierwotna nadczynność przytarczyc
Tężyczka
ćw. 26.
ćw. 27.
ćw. 28.
ćw. 29.
ćw. 30.
Patofizjologia układu wewnątrzwydzielniczego trzustki.
Wstrząs. Obrzęk płuc. Sinica
Witaminy. Przemiana wapnia. Repetytorium
Zaliczenie (test + ocena wybranych elementów zapisu EKG)
Repetytorium.
Wykłady – semestr zimowy
w. 1.
Podstawy EKG – cz. 1
w. 2.
Podstawy EKG – cz. 2
Patomechanizmy zaburzeń rytmu serca
w. 3.
w. 4.
Miażdżyca
w. 5.
Patogeneza objawów klinicznych w chorobach nerek.
w. 6.
Zapalenia nerek kłębkowe i śródmiąższowe
w. 7.
Kamica nerkowa. Tubulopatie
w. 8.
Patomechanizm osoczowych skaz krwotocznych.
w. 9.
Naturalne antykoagulanty (antytrombina III, białko C, białko S).
w. 10. Patomechanizm zakrzepic.
Wykłady – semestr letni
w. 11. Choroba wrzodowa: etiologia, patofizjologia
w. 12. Podstawy elektrogastrografii
w. 13. Zapalenia trzustki ostre i przewlekłe
w. 14. Choroby jelit
w. 15.
Patofizjologia ośrodkowego ukł. nerwowego
w. 16. Patofizjologia ośrodkowego ukł. nerwowego
w. 17. Patofizjologia wieku podeszłego
w. 18. Osteoporoza
w. 19. Repetytorium podst. pojęć patofizjologicznych
w. 20. Repetytorium podst. pojęć patofizjologicznych
Literatura podstawowa:
1. Maśliński S., Ryżewski J. - Patofizjologia, PZWL, Warszawa 2010, wyd. 4
2. Zahorska-Markiewicz B. - Patofizjologia kliniczna dla studentów medycyny, Elsevier Urban & Partner,
Wrocław 2009, wyd. 2
3. Guzek J. - Patofizjologia człowieka w zarysie, PZWL, Warszawa 2003, wyd. 1
4. Herold G. - Medycyna wewnętrzna tom 1-2, PZWL, Warszawa 2008, wyd. 5
5. Kokot F. - Choroby wewnętrzne t.1-2, PZWL, Warszawa 2006, wyd. 8
6. Szczeklik A. – Choroby wewnętrzne, Medycyna Praktyczna, 2005, wyd. 1
Literatura uzupełniająca:
7. Silbernagl S., Lang F. – Atlas patofizjologii, MedPharm Wrocław, 2011, wyd. 1
8. Lilly L. – Patofizjologia chorób serca, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2008, wyd. 2
9. Dąbrowska B., Dąbrowski A. – Podręcznik elektrokardiografii, PZWL, 2002, wyd. 4
10. Tomasik T. – Elektrokardiografia dla lekarza praktyka, Vesalius, 1998, wyd. 4
Wymagania dotyczące pomocy dydaktycznych (np. laboratorium, rzutnik multimedialny, inne…)
rzutnik multimedialny
aparat EKG, aparat do mierzenia ciśnienia tętniczego krwi
Warunki uzyskania zaliczenia przedmiotu:
czynny udział w ćwiczeniach
uzyskanie pozytywnych ocen z kolokwiów zaliczeniowych
Nazwa i adres jednostki realizującej przedmiot, kontakt (tel./email):
Katedra i Zakład Patofizjologii
ul. Marcinkowskiego 1
50-368 Wrocław
tel. 717840060
[email protected]
Osoba odpowiedzialna za przedmiot na danym roku: dr hab. Witold Pilecki, prof. nadzw.
Podpis Kierownika jednostki realizującej zajęcia
.………....…..…
Data sporządzenia sylabusa: ……………………………………………
Podpis Dziekana
.………....…..…