Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Nazwa kierunku Nazwa przedmiotu Jednostka realizująca Rodzaj przedmiotu Cel kształcenia Treści programowe Farmacja Patofizjologia Poziom i forma studiów Punkty ECTS jednolite studia magisterskie stacjonarne niestacjonarne 5 Zakład Fizjologii i Patofizjologii dr hab. Hanna Kozłowska Osoba odpowiedzialna Doświadczalnej Semestr wykłady ćwiczenia seminaria Rodzaj zajęć i obowiązkowy V 30 45 0 liczba godzin Wyjaśnienie podstawowych zmian funkcjonalnych ustroju w chorobie, mechanizmów rozwoju procesów chorobowych oraz ich następstw ogólnoustrojowych. Wykłady: Zdrowie i choroba. Choroba jako zaburzenie homeostazy ustroju. Czynniki chorobotwórcze zewnętrzne i wewnętrzne. Nozologia ogólna. Choroba organiczna i choroba czynnościowa. Wybrane zagadnienia z patofizjologii ośrodkowego układu nerwowego – choroby: neuronu ruchowego, choroba Parkinsona, padaczka, miastenia ciężka, choroba Alzheimera. Patofizjologia układu dokrewnego. Choroby przysadki mózgowej, tarczycy, przytarczyc. Cukrzyca - patogeneza, podział, następstwa ogólnoustrojowe. Zaburzenia nadnerczy, wydzielania hormonów płciowych. Patofizjologia krwi i zaburzenia hemostazy. Patofizjologia układu krążenia - zaburzenia rytmu serca, choroba niedokrwienna serca, zawał mięśnia sercowego. Niewydolność krążenia – przyczyny, konsekwencje, mechanizmy kompensacyjne. Wstrząs - podział, przyczyny, zmiany komórkowe. Zaburzenia regulacji ciśnienia tętniczego. Patogeneza miażdżycy. Nadciśnienie tętnicze – patogeneza, podział, następstwa. Patofizjologia układu oddechowego – patomechanizm zaburzeń oddychania (zaburzenia obturacyjne i restrykcyjne). Patofizjologia przewodu pokarmowego - choroby przełyku, żołądka, jelit). Patogeneza choroby wrzodowej. Przyczyny i konsekwencje ogólnoustrojowe upośledzonej czynności wątroby i części zewnątrz wydzielniczej trzustki. Patogeneza ostrej i przewlekłej niewydolności nerek. Patomechanizm następstw ogólnoustrojowych przewlekłej choroby (niewydolności) nerek. Patogeneza zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej i wodno elektrolitowej. Chorobotwórcze działanie czynników środowiska na organizm. Starzenie się organizmu. Ćwiczenia: Patofizjologia ogólna. Czynnościowe aspekty odczynu zapalnego. Wybrane zagadnienia z patofizjologii ośrodkowego układu nerwowego. Patomechanizm reakcji bólowej. Drogi przewodzenia odczuć bólowych i objawy ich uszkodzenia na różnych poziomach. Zaburzenia termoregulacji. Zaburzenia czynnościowe gruczołów wewnętrznego wydzielania (nadmierna synteza lub niedobór hormonów, zmiany struktury molekularnej hormonów; zaburzenia: magazynowania, uwalniania, transportu i działania hormonów). Patogeneza następstw ogólnoustrojowych nadczynności i niedoczynności przysadki mózgowej, tarczycy, przytarczyc, gonad. Patogeneza, następstwa ogólnoustrojowe nadmiaru i niedoboru hormonów nadnerczy. Regulacja endokrynna przemiany węglowodanowej. Zaburzenia czynności wewnątrzwydzielniczej trzustki, cukrzyca, zaburzenia metaboliczne w cukrzycy. Patofizjologia krwi i hemostazy. Patofizjologia krwi i układu krwiotwórczego. Niedokrwistości – podział, patomechanizm: pokrwotoczne, aplastyczne, niedoborowe, zespoły wieloniedoborowe, hemolityczne, wtórne. Nadkrwistość – patogeneza, konsekwencje ogólnoustrojowe. Patofizjologia układu białokrwinkowego: etiopatogeneza leukocytozy, leukopenii, agranulocytozy, eozynofilii, eozynopenii, limfocytopenia, etiopatogeneza i podział białaczek. Zburzenia hemostazy naczyniowej (skazy naczyniowe), płytkowej, osoczowej. Zaburzenia układu krzepnięcia, fibrynolizy. Zaburzenia regulacji ciśnienia tętniczego krwi: patogeneza choroby nadciśnieniowej, powikłania narządowe. Patomechanizm miażdżycy i zespołu metabolicznego. Patofizjologia układu oddechowego. Patomechanizm zaburzeń rytmu serca. Choroba niedokrwienna serca; zawał serca. Patomechanizm objawów niewydolności serca. Drogi oddechowe: mechanizmy obronne i ochronne. Zaburzenia funkcji nabłonka dróg oddechowych. Nadmierna odczynowość oskrzeli – astma. Patomechanizm obrzęku płuc. Patofizjologia układu pokarmowego. Patomechanizm zaburzonej czynności motorycznej, wydzielniczej i resorbcyjnej przewodu pokarmowego. Konsekwencje ogólnoustrojowe zaburzonej czynności wątroby. Następstwa zaburzonej czynności zewnątrzwydzielniczej trzustki. Patofizjologia ogólna nerek. Zespół nerczycowy, przewlekła i ostra niewydolność nerek, kamica nerkowa. Zaburzenia gospodarki wodno- elektrolitowej i kwasowo-zasadowej. Etiologia i patogeneza procesu nowotworowego. Podczas wykładów jak i ćwiczeń szczególne zwrócenie uwagi na potencjalne punkty uchwytu działania leków. Formy i metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia 1. wykład z prezentacją multimedialną ćwiczenia z omawianiem przypadków klinicznych Forma zaliczenia: egzamin. Warunki zaliczenia wejściówki na ćwiczeniach, kolokwia. egzamin testowy z pytaniami otwartymi. Thor P.: Podstawy patofizjologii człowieka. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Literatura Kraków 2007 podstawowa 2. Silbernagl S, Lang F.: Atlas patofizjologii. MedPharm, Polska 2011 1. Maśliński S., Ryżewski J.: Patofizjologia. PZWL, Warszawa 2009 2. Zahorska-Markiewicz B., Małecka-Tendera E.: Patofizjologia kliniczna; Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2009 Literatura 3. Damjanov I.: Patofizjologia. Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2010 uzupełniająca 4. Badowska-Kozakiewicz A. M.: Patofizjologia człowieka. PZWL, Warszawa 2013 5. Kumar V., Cotran R. S., Robbins S. L.: Patologia. Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2005 6. Guzek J. W.: Patofizjologia człowieka w zarysie. PZWL, Warszawa 2008 Przedmiotowe Odniesienie do efekty Efekty kształcenia kierunkowych kształcenia efektów kształcenia P-W01 Zna podstawy patofizjologii komórki i układów organizmu ludzkiego. KA.W7 Wykazuje znajomość zaburzeń funkcji adaptacyjnych i regulacyjnych P-W02 organizmu oraz zaburzeń przemiany materii; objaśnia mechanizmy KA.W8 rozwoju nowotworów. Potrafi wykorzystać nabytą wiedzę do analizy stanu czynnościowego P-U01 KA.U6 organizmu. Posiada umiejętność rozumienia i opisu mechanizmów rozwoju zaburzeń P-U02 czynnościowych, prawidłowego interpretowania patofizjologicznego KA.U7 podłoża rozwoju chorób. Ma świadomość społecznych uwarunkowań i ograniczeń wynikających z P-K01 KA.K2 choroby i potrzeby propagowania zachowań prozdrowotnych. Bilans nakładu Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: pracy studenta udział w wykładach 15 x 2h 30 h udział w ćwiczeniach 15 x 3h 45 h udział w konsultacjach związanych z zajęciami 5 x 2h 10 h Razem 85 h Samodzielna praca studenta: przygotowanie do ćwiczeń 15 x 1h 15 h przygotowanie do kolokwiów 3 x 10h 30 h przygotowanie do egzaminu 1 x 20h 20 h Razem 55h Ogółem 140 h ECTS 5 Nakład pracy studenta związany z zajęciami wymagającymi ECTS 85h Wskaźniki bezpośredniego udziału nauczyciela. 3 ilościowe Nakład pracy studenta związany z zajęciami o charakterze praktycznym. 100h 4 Metody weryfikacji efektu kształcenia Nr efektu kształcenia Formujące Podsumowujące P-W01 wejściówka na ćwiczeniach kolokwia, egzamin P-W02 wejściówka na ćwiczeniach kolokwia, egzamin P-U01 obserwacja pracy studenta w trakcie ćwiczeń kolokwia, egzamin P-U02 ocena wyciąganych wniosków z ćwiczeń praktycznych kolokwia, egzamin P-K01 obserwacja zachowań studenta w czasie zajęć kolokwia, egzamin Data 03.03.2014 r. dr hab. Hanna Kozłowska opracowania Program opracowała programu