Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Nazwa kierunku Nazwa przedmiotu Jednostka realizująca Rodzaj przedmiotu Cel kształcenia Treści programowe Analityka Medyczna Patofizjologia Poziom i forma studiów Punkty ECTS jednolite studia magisterskie stacjonarne niestacjonarne 6 Zakład Fizjologii i Patofizjologii dr hab. Hanna Kozłowska Osoba odpowiedzialna Doświadczalnej Semestr wykłady ćwiczenia seminaria Rodzaj zajęć i obowiązkowy IV 30 60 0 liczba godzin Celem nauczania patofizjologii jest wyjaśnienie zmian czynnościowych ustroju w chorobie, mechanizmów rozwoju choroby i następstw ogólnoustrojowych wynikających z choroby. Wykłady: Zdrowie i choroba. Choroba jako zaburzenie homeostazy ustroju. Czynniki chorobotwórcze zewnętrzne i wewnętrzne. Nozologia ogólna. Choroba organiczna i choroba czynnościowa. Zaburzenia najważniejszych funkcji układu nerwowego. Patomechanizm zaburzeń układu ruchu. Przyczyny i objawy uszkodzenia obwodowego neuronu ruchowego. Patomechanizm uszkodzenia układu piramidowego oraz podstawowe objawy uszkodzenia dróg piramidowych na różnych poziomach. Patomechanizm i objawy zaburzeń wyższych czynności korowych. Charakterystyka najważniejszych stanów patologicznych ośrodkowego układu nerwowego: choroby Alzheimera, padaczki, choroby Parkinsona. Patofizjologia układu dokrewnego. Choroby przysadki mózgowej, tarczycy, przytarczyc. Cukrzyca - patogeneza, podział, następstwa ogólnoustrojowe. Zaburzenia nadnerczy, wydzielania hormonów płciowych. Patofizjologia krwi i zaburzenia hemostazy. Patofizjologia układu krążenia - zaburzenia rytmu serca, choroba niedokrwienna serca, zawał mięśnia sercowego. Niewydolność krążenia – przyczyny, konsekwencje, mechanizmy kompensacyjne. Wstrząs - podział, przyczyny, zmiany komórkowe. Zaburzenia regulacji ciśnienia tętniczego. Patogeneza miażdżycy. Nadciśnienie tętnicze – patogeneza, podział, następstwa. Patofizjologia układu oddechowego – patomechanizm zaburzeń oddychania (zaburzenia obturacyjne i restrykcyjne). Patofizjologia przewodu pokarmowego - choroby przełyku, żołądka, jelit). Patogeneza choroby wrzodowej. Przyczyny i konsekwencje ogólnoustrojowe upośledzonej czynności wątroby i części zewnątrz wydzielniczej trzustki. Patogeneza ostrej i przewlekłej niewydolności nerek. Patomechanizm następstw ogólnoustrojowych przewlekłej choroby (niewydolności) nerek. Patogeneza zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej i wodno elektrolitowej. Chorobotwórcze działanie czynników środowiska na organizm. Starzenie się organizmu. Ćwiczenia: Wybrane zagadnienia z patofizjologii ośrodkowego układu nerwowego. Patomechanizm reakcji bólowej. Drogi przewodzenia odczuć bólowych i objawy ich uszkodzenia na różnych poziomach. Zaburzenia termoregulacji. Czynnościowe aspekty odczynu zapalnego. Wybrane zagadnienia z patofizjologii układu immunologicznego. Zaburzenia czynnościowe gruczołów wewnętrznego wydzielania (nadmierna synteza lub niedobór hormonów, zmiany struktury molekularnej hormonów; zaburzenia: magazynowania, uwalniania, transportu i działania hormonów). Nadczynność i niedoczynność tarczycy. Patogeneza następstw ogólnoustrojowych nadczynności i niedoczynności przytarczyc. Patogeneza, następstwa ogólnoustrojowe nadmiaru i niedoboru hormonów nadnerczy. Regulacja endokrynna przemiany węglowodanowej. Zaburzenia czynności wewnątrzwydzielniczej trzustki (cukrzyca: zaburzenia metaboliczne w cukrzycy; hipoglikemia). Patofizjologia hemostazy. Zburzenia hemostazy naczyniowej (skazy naczyniowe), płytkowej. Zaburzenia osoczowych czynników krzepnięcia (zaburzenia układu krzepnięcia, fibrynolizy, kininogenezy). Osoczowe skazy krwotoczne i trombofilie. Patofizjologia układu krążenia. Niedokrwistości – podział, patomechanizm: pokrwotoczne, aplastyczne, niedoborowe, hemolityczne. Nadkrwistość – patogeneza, konsekwencje ogólnoustrojowe. Patofizjologia układu białokrwinkowego: etiopatogeneza leukocytozy, leukopenii, agranulocytozy, eozynofilii, eozynopenii, limfocytopenia, etiopatogeneza i podział białaczek. Zespoły mielodysplastyczne. Patogeneza chłoniaków. Zaburzenia syntezy immunoglobulin (szpiczak mnogi, makroglobulinemia). Patomechanizm zaburzeń rytmu serca: zaburzenia czynności węzła zatokowego, pobudzenia pozazatokowe, czynne rytmy pozazatokowe, zaburzenia przewodzenia przedsionkowo-komorowego i śródkomorowego. Choroba niedokrwienna serca; zawał serca. Patogeneza ostrych i przewlekłych niewydolności krążenia: podział niewydolności serca, przyczyny niewydolności krążenia, patomechanizm objawów niewydolności serca, niewydolność Formy i metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Przedmiotowe efekty kształcenia P-W01 P-W02 P-U01 P-K01 Bilans nakładu pracy studenta Wskaźniki ilościowe krążenia pochodzenia obwodowego. Zaburzenia regulacji ciśnienia tętniczego krwi: patogeneza choroby nadciśnieniowej, powikłania narządowe. Patofizjologia krwi i układu krwiotwórczego. Patofizjologia układu oddechowego. Przyczyny, rodzaje, objawy niewydolności oddechowej. Drogi oddechowe: mechanizmy obronne i ochronne. Zaburzenia funkcji nabłonka dróg oddechowych. Przyczyny i następstwa zaburzeń wzorca oddechowego: oddychanie typu Cheyne’a – Stokesa, oddychanie typu Biota, oddech typu Kussmaula, zespoły snu z bezdechami. Patofizjologia układu wydalniczego. Patomechanizm następstw zaburzonej czynności nerek: zmian diurezy, białkomoczu, nadciśnienia tętniczego krwi, obrzęków, niedokrwistości. Patofizjologia układu pokarmowego. Patomechanizm zaburzonej czynności motorycznej, wydzielniczej i resorbcyjnej przewodu pokarmowego. Patomechanizm choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Konsekwencje ogólnoustrojowe zaburzonej czynności wątroby. Następstwa zaburzonej czynności zewnątrzwydzielniczej trzustki. Patofizjologia ogólna nerek. Zespół nerczycowy, przewlekła i ostra niewydolność nerek, kamica nerkowa. Zaburzenia gospodarki wodno- elektrolitowej i kwasowo-zasadowej. Etiologia i patogeneza procesu nowotworowego. wykłady z prezentacją multimedialną ćwiczenia z omawianiem przypadków klinicznych Forma zaliczenia – egzamin. Warunki zaliczenia – egzamin pisemny – testowy i z pytaniami otwartymi. 1. Thor P.: Podstawy patofizjologii człowieka. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007 2. Silbernagl S, Lang F.: Atlas patofizjologii. MedPharm, Polska 2011 1. Maśliński S., Ryżewski J.: Patofizjologia. PZWL, Warszawa 2009 2. Zahorska-Markiewicz B., Małecka-Tendera E.: Patofizjologia kliniczna. Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2009 3. Damjanov I.: Patofizjologia. Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2010 4. Badowska-Kozakiewicz A. M.: Patofizjologia człowieka. PZWL, Warszawa 2013 5. Kumar V., Cotran R. S., Robbins S. L.: Patologia; Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2005 6. Guzek J. W.: Patofizjologia człowieka w zarysie. PZWL, Warszawa 2008 Odniesienie do Efekty kształcenia kierunkowych efektów kształcenia Zna objawy i przyczyny wybranych zaburzeń i zmian chorobowych oraz K_W05 metody ich oceny. Rozumie związek między nieprawidłowościami morfologicznymi a funkcją zmienionych narządów i układów, objawami klinicznymi i K_W18 strategią diagnostyczną. Potrafi interpretować zakresy wartości referencyjnych (z uwzględnieniem wieku, płci, stylu życia, wartości decyzyjnych) oraz oceniać dynamikę K_U08 zmian parametrów laboratoryjnych. Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i K_K01 organizować proces uczenia się. Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: udział w wykładach 15 x 2h 30h udział w ćwiczeniach 15 x 4h 60h udział w konsultacjach związanych z zajęciami 2 x 1h 2h RAZEM 92h Samodzielna praca studenta: przygotowanie do ćwiczeń 15 x 2h 30h przygotowanie do kolokwiów 3 x 10h 30h przygotowanie do egzaminu 1 x 25h 25h RAZEM 85h Ogółem 177h ECTS 6 Nakład pracy studenta związany z zajęciami wymagającymi ECTS 92h bezpośredniego udziału nauczyciela. 3 Nakład pracy studenta związany z zajęciami o charakterze praktycznym 132h 5 [60h+2h+45h+15h+10h]. Nr efektu kształcenia P-W01 P-W02 P-U01 P-K01 Data opracowania programu Metody weryfikacji efektu kształcenia Formujące wejściówka na ćwiczenia, obserwacja pracy studenta w trakcie ćwiczeń ocena wyciąganych wniosków z eksperymentów ocena zdolności do samodzielnej pracy 03.04.2015 r. Program opracowała Podsumowujące kolokwia, egzamin zaliczenie ćwiczenia zaliczenie ćwiczenia zaliczenie ćwiczenia dr hab. Hanna Kozłowska