Patofizjologia

STANDARDOWY SYLABUS PRZEDMIOTU
na rok akademicki 2013/2014
Nazwa przedmiotu:
Kierownik jednostki
realizującej zajęcia z
przedmiotu:
Wydział:
Kierunek studiów:
Poziom studiów
Forma studiów
Rok studiów:
Typ przedmiotu
Język wykładowcy:
Opis przedmiotu kształcenia - Program nauczania
Patofizjologia
Kod modułu wg standardów:
od A do G
dr hab. WitoldPilecki prof. nadzw.
Lekarski
lekarski
jednolite magisterskie
stacjonarne X niestacjonarne X
III
B
Semestr studiów:
zimowy i letni
obowiązkowy X fakultatywny 
polski
Nazwa jednostki realizującej przedmiot
Katedra i Zakład Patofizjologii
Semestr zimowy (godz.)
W
Ć
S
10
30
Semestr letni (godz.)
W
Ć
S
10
30
Razem:
10
30
10
30
Cele kształcenia (cele zajęć stawiane przez prowadzącego, powiązane z efektami kształcenia, max. 6 pozycji)
1. poznanie mechanizmów utrzymania homeostazy w zdrowiu i w sytuacjach patologicznych
2. zespolenie wiedzy z innych nauk podstawowych (m.in. z fizjologii, biofizyki, anatomii,
biochemii) do interpretacji patomechanizmów określonych jednostek i zespołów
chorobowych
3. przygotowanie teoretyczne studenta do zajęć klinicznych
4. poznanie patomechanizmów leżących u podłoża zmian czynnościowych i organicznych
poszczególnych narządów i układów
5. interpretacja w oparciu o wiedzę teoretyczną z patofizjologii wybranych badań
(elektrokardiografii, gazometrii, badań krwi, badań hormonalnych)
C1.
Macierz efektów kształcenia dla przedmiotu w odniesieniu do metod weryfikacji zamierzonych
efektów kształcenia oraz formy realizacji zajęć.
Numer efektu
Opis efektu kształcenia
Metody weryfikacji
Forma zajęć
(zgodnie ze szczegółowymi efektami osiągnięcia
kształcenia
dydaktycznych:
kształcenia zawartymi w
zamierzonych efektów
** wpisz symbol
standardach)
kształcenia*
w zakresie
opisuje gospodarkę wodnoodpowiedź ustna,
BW1
Ć, W
elektrolitową w układach
kolokwium, test,
biologicznych
egzamin pisemny
j.w.
BW2
Ć, W
opisuje równowagę kwasowozasadową oraz mechanizm
działania buforów i ich znaczenie w
homeostazie ustrojowej
BW3
BW16
BW18
BW19
BW20
BW23
BW24
BW25
BW26
BW28
BW30
zna i rozumie pojęcia:
rozpuszczalność, ciśnienie
osmotyczne, izotonia, roztwory
koloidalne i równowaga GibbsaDonnana
zna profile metaboliczne
podstawowych narządów i układów
zna enzymy biorące udział w
trawieniu, mechanizm wytwarzania
kwasu solnego w żołądku, rolę
żółci, przebieg wchłaniania
produktów trawienia oraz
zaburzenia z nimi związane
zna konsekwencje niewłaściwego
odżywiania, w tym długotrwałego
głodowania, przyjmowania zbyt
obfitych posiłków oraz stosowania
niezbilansowanej diety
zna konsekwencje niedoboru
witamin lub minerałów oraz ich
nadmiaru w organizmie
zna w podstawowym zakresie
problematykę komórek
macierzystych i ich zastosowania w
medycynie
zna podstawy pobudzenia i
przewodzenia w układzie
nerwowym oraz wyższe czynności
nerwowe, a także fizjologię mięśni
prążkowanych i gładkich oraz
funkcje krwi
zna czynność i mechanizmy
regulacji wszystkich narządów i
układów organizmu człowieka, w
tym układu: krążenia,
oddechowego, pokarmowego,
moczowego, i powłok skórnych
oraz rozumie zależności istniejące
między nimi
zna mechanizm działania
hormonów oraz konsekwencje
zaburzeń regulacji hormonalnej
zna mechanizmy starzenia się
organizmu
zna związek między czynnikami
zaburzającymi stan równowagi
procesów biologicznych a
zmianami fizjologicznymi i
patofizjologicznymi
j.w.
Ć, W
j.w.
Ć, W
j.w.
Ć, W
j.w.
Ć, W
j.w.
Ć, W
j.w.
Ć, W
j.w.
Ć, W
j.w.
Ć, W
j.w.
Ć, W
j.w.
Ć, W
j.w.
Ć, W
W zakresie umiejętności:
opisuje zmiany w funkcjonowaniu
BU7
BU8
organizmu w sytuacji zaburzenia
homeostazy, w szczególności
określa jego zintegrowaną
odpowiedź na wysiłek fizyczny,
ekspozycję na wysoką i niską
temperaturę, utratę krwi lub wody,
nagłą pionizację, przejście od stanu
snu do stanu czuwania;
wykonuje proste testy
czynnościowe oceniające organizm
człowieka jako układ regulacji
stabilnej (testy obciążeniowe,
wysiłkowe); interpretuje dane
liczbowe dotyczące podstawowych
zmiennych fizjologicznych
planuje i wykonuje proste badanie
naukowe oraz interpretuje jego
wyniki i wyciąga wnioski
odpowiedź ustna,
kolokwium, test,
egzamin pisemny
Ć, W
odpowiedź ustna,
kolokwium, test,
egzamin pisemny
Ć, W
odpowiedź ustna,
Ć, W
kolokwium, test,
egzamin pisemny
*np. test, prezentacja, odpowiedź ustna, esej, raport, kolokwium, egzamin ustny, egzamin pisemny;
** W- wykład; S- seminarium; Ć- ćwiczenia; EL- e-learning;
BU14
Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS)
Zajęcia na uczelni ( godz.)
40 + 40 = 80
Praca własna (godz.)
15 + 27 = 42
Sumaryczne obciążenie pracą studenta 80 + 42 = 122
Punkty ECTS przedmiotu
6 (2 + 4)
Uwagi
Treść zajęć: (proszę wpisać tematykę poszczególnych zajęć, pamiętając, aby przekładała się ona na
zamierzone efekty kształcenia)
SEMESTR ZIMOWY
1. Podstawy elektrokardiografii.
2. Ćwiczenia z elektrokardiogramami.
 Rozpoznawanie załamków EKG.
 Pomiar wartości czasowych i amplitudowych EKG.
ćw. 1.
 Wyznaczanie osi elektrycznej serca.
 Obliczanie częstości pobudzeń przedsionków i komór.
 Cechy prawidłowego rytmu zatokowego.
1. Patomechanizmy zaburzeń rytmu serca.
ćw. 2. 2. Podział zaburzeń rytmu serca
3. Ćwiczenia praktyczne - EKG
Choroba niedokrwienna serca.
 Patomechanizm niedokrwienia mieśnia serca.
 Podział choroby niedokrwiennej serca.
 Cechy niedokrwienia w EKG.
ćw. 3.
 Strefy zawału mięśnia serca z rejestracji nasierdziowej.
 Ewolucja zawału mięśnia serca.
 Powikłania hemodynamiczne w zawale mięśnia serca.
Ćwiczenia praktyczne - EKG
Niewydolność krążenia.
 Podział
ćw. 4.
 Mechanizmy kompensacyjne uruchamiane w niewydolności krążenia.
 Obrzęk płuc, nadciśnienie płucne.
Wstrząs kardiogenny
Nadciśnienie tętnicze.
ćw. 5.
Wady serca wrodzone i nabyte.
Repetytorium.
Ćwiczenia praktyczne - EKG
ćw. 6. Zaliczenie (test, EKG)
ćw. 7. Zaliczenia dodatkowe.
1. Próby czynnościowe w zaburzeniach funkcji nerek.
ćw. 8. 2. Niewydolność nerek ostra i przewlekła.
3. Zespół nerczycowy.
1. Kamica układu moczowego.
ćw. 9. 2. Zapalenia nerek śródmiąższowe.
3. Nadciśnienie tętnicze nerkopochodne.
1. Niewydolność oddechowa.
2. Zaburzenia mechaniki oddychania.
ćw. 10.
3. Restrykcyjne i obturacyjne choroby płuc.
4. Podstawy spirometrii.
Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej
Odwodnienie, przewodnienie, obrzęki
Zaburzenia elektrolitowe
· Hipo- i hiperkaliemia
ćw. 11.
· Hipo- i hipernatremia
· Hipo- i hiperkalcemia
· Hipo- i hipermagnezemia
· Hipo- i hiperfosfatemia
Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej
Wskaźniki zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej
(pH krwi, pCO2, stężenie wodorowęglanów, zasady buforujące, luka anionowa)
ćw. 12. Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej
· podział
· etiopatogeneza
· mechanizmy kompensacyjne
· ogólne zasady wyrównywania zaburzeń oddechowych i metabolicznych.
Wybrane zagadnienia z patofizjologii układu nerwowego.
Podstawy elektroencefalografii.
ćw. 13.
Mapping mózgu. Potencjały wywołane.
Ćwiczenia praktyczne w Pracowni Elektrofizjologii.
ćw. 14. Zaliczenie (test, badanie gazometryczne)
ćw. 15. Zaliczenia dodatkowe.
SEMESTR LETNI
Patofizjologia układu czerwonokrwinkowego.
Erytropoeza.
ćw. 1.
Podział patogenetyczny niedokrwistości.
Czerwienice.
Patofizjologia układu białokrwinkowego
Choroby układu granulocytowego
ćw. 2.
Choroby układu limfocytowego
Zespoły mielodysplastyczne
Molekularne podstawy hemostazy.
Podział i podstawy diagnostyki zaburzeń hemostazy.
ćw. 3.
Patogeneza objawów klinicznych w zaburzeniach hemostazy.
Skazy krwotoczne osoczowe, płytkowe, naczyniowe.
Zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego.
Patomechanizm zakrzepic.
ćw. 4.
Zespół nadmiernej lepkości krwi.
Zespół antyfosfolipidowy.
Choroby przełyku
Zapalenia błony śluzowej żołądka
ćw. 5. Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
Zespół Zollingera-Ellisona
Patofizjologia trzustki. Zespoły PET.
ćw. 6.
ćw. 7.
ćw. 8.
ćw. 9.
ćw. 10.
ćw. 11.
ćw. 12.
ćw. 13.
ćw. 14.
ćw. 15.
Interpretacja patofizjologiczna parametrów biochemicznych.
Żółtaczki
Zapalenie i marskość wątroby
Zespół wątrobowo–nerkowy
Kamica żółciowa
Choroby jelit
Interpretacja patofizjologiczna parametrów biochemicznych.
Zaliczenie (test + ocena morfologii)
Mechanizmy regulacyjne w układzie dokrewnym, zaburzenia pierwotne i wtórne wewnętrznego
wydzielania.
Patofizjologia układu podwzgórze-przysadka mózgowa
zaburzenia wydzielania podwzgórzowych hormonów
hipofizotropowych
gruczolaki przysadki
niedobór i nadmiar wazopresyny
niedoczynność przysadki
Interpretacja patofizjologiczna wyników badań dodatkowych.
Patofizjologia gruczołu tarczowego:
· wole - definicja, postacie, przyczyny
· nadczynność i niedoczynność tarczycy
Patofizjologia przytarczyc - pierwotne i wtórne postacie niedoczynności i nadczynności, wtórna
pierwotna nadczynność przytarczyc.
Przemiana wapnia.Tężyczka.
Interpretacja patofizjologiczna wyników badań dodatkowych.
Patofizjologia kory nadnerczy:
choroba Addisona
zespół Cushinga
zespół Conna
hipoaldosteronizm i hiperaldosteronizm wtórny
zespół nadnerczowo-płciowy
Guz chromochłonny
Zespoły MEN. Zespoły PET.
Interpretacja patofizjologiczna wyników badań dodatkowych.
Patofizjologia układu wewnątrzwydzielniczego trzustki.
Wstrząs
Obrzęk płuc
ARDS
Sinica
Witaminy
Przemiana wapnia
Tężyczka
Alkoholizm
Repetytorium
Zaliczenie test + sprawdzian praktyczny (EKG)
Odrabianie ćwiczeń, zaliczenia poprawkowe
Wykłady – semestr zimowy
w. 1.
Podstawy EKG – cz. 1
w. 2.
Podstawy EKG – cz. 2
Patomechanizmy zaburzeń rytmu serca
w. 3.
w. 4.
Miażdżyca
w. 5.
Patogeneza objawów klinicznych w chorobach nerek.
w. 6.
Zapalenia nerek kłębkowe i śródmiąższowe
w. 7.
Kamica nerkowa. Tubulopatie
w. 8.
Patomechanizm osoczowych skaz krwotocznych.
w. 9.
Naturalne antykoagulanty (antytrombina III, białko C, białko S).
w. 10. Patomechanizm zakrzepic.
Wykłady – semestr letni
w. 1.
Choroba wrzodowa: etiologia, patofizjologia
w. 2.
Podstawy elektrogastrografii
w. 3.
Zapalenia trzustki ostre i przewlekłe
w. 4.
Choroby jelit
w. 5.
Patofizjologia ośrodkowego ukł. nerwowego
w. 6.
Patofizjologia ośrodkowego ukł. nerwowego
w. 7.
Patofizjologia wieku podeszłego
Osteoporoza
w. 8.
w. 9.
Repetytorium podst. pojęć patofizjologicznych
w. 10. Repetytorium podst. pojęć patofizjologicznych
Literatura podstawowa:
1. Maśliński S., Ryżewski J. - Patofizjologia, PZWL, Warszawa 2010, wyd. 4
2. Szczeklik A. – Podręcznik chorób wewnętrznych, Medycyna Praktyczna, 2013
3. Zahorska-Markiewicz B. - Patofizjologia kliniczna dla studentów medycyny, Elsevier Urban & Partner,
Wrocław 2009, wyd. 2
4. Guzek J. - Patofizjologia człowieka w zarysie, PZWL, Warszawa 2003, wyd. 1
5. Herold G. - Medycyna wewnętrzna tom 1-2, PZWL, Warszawa 2008, wyd. 5
6. Kokot F. - Choroby wewnętrzne t.1-2, PZWL, Warszawa 2006, wyd. 8
Literatura uzupełniająca:
7. Silbernagl S., Lang F. – Atlas patofizjologii, MedPharm Wrocław, 2011, wyd. 1
8. Lilly L. – Patofizjologia chorób serca, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2008, wyd. 2
9. Dąbrowska B., Dąbrowski A. – Podręcznik elektrokardiografii, PZWL, 2002, wyd. 4
10. Tomasik T. – Elektrokardiografia dla lekarza praktyka, Vesalius, 1998, wyd. 4
Wymagania dotyczące pomocy dydaktycznych (np. laboratorium, rzutnik multimedialny, inne…)
rzutnik multimedialny
aparat EKG, aparat do mierzenia ciśnienia tętniczego krwi
Warunki uzyskania zaliczenia przedmiotu:
czynny udział w ćwiczeniach
uzyskanie pozytywnych ocen z kolokwiów zaliczeniowych
Nazwa i adres jednostki realizującej przedmiot, kontakt (tel./email):
Katedra i Zakład Patofizjologii
ul. Marcinkowskiego 1
50-368 Wrocław
tel. 717840060
[email protected]
Osoba odpowiedzialna za przedmiot na danym roku: dr hab. Witold Pilecki, prof. nadzw.
Podpis Kierownika jednostki realizującej zajęcia
.………....…..…
Podpis Dziekana
.………....…..…
Data sporządzenia sylabusa: ……………………………………………