Podlaska Mapa Zawodów i Kwalifikacji
advertisement
NOTATKA MEDIALNA OPISUJĄCA WNIOSKI POCHODZĄCE Z WYNIKÓW BADANIA „PODLASKA MAPA ZAWODÓW I KWALIFIKACJI” Kogo szukają podlascy pracodawcy? Sektor handlu stanowi nadal główną siłę napędową podlaskiej gospodarki. Przedstawiciele handlowi, sprzedawcy sklepowi, pracownicy obsługi biurowej oraz specjaliści ds. sprzedaży to zawody, na które zgłaszane jest największe zapotrzebowanie na podlaskim rynku pracy. Takie wyniki przyniosła kolejna edycja projektu badawczego „Podlaska Mapa Zawodów i Kwalifikacji” zrealizowanego przez Centrum Doradztwa Strategicznego z Krakowa na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Białymstoku. Zasadniczym celem postawionym przed projektem badawczym, prowadzonym w ramach Podlaskiego Obserwatorium Rynku Pracy i Prognoz Gospodarczych, było określenie aktualnej wielkości i struktury zapotrzebowania na zawody, kwalifikacje i kompetencje w poszczególnych powiatach województwa podlaskiego, w tym również określenie w perspektywie krótkookresowej przewidywanych zmian na lokalnych rynkach pracy. Realizatorzy badania zgromadzili i przeanalizowali blisko 32 tysiące ofert pracy z terenu regionu, które pojawiły się w okresie od lipca 2009 r. do czerwca 2010 r., przyglądnęli się także strukturze zawodowej absolwentów opuszczających ponadgimnazjalne szkoły zawodowe oraz osób bezrobotnych figurujących w rejestrach podlaskich urzędów pracy. Dodatkowo, zrealizowano ponad sto wywiadów telefonicznych z podlaskimi pracodawcami oraz szereg wywiadów grupowych i paneli eksperckich mających na celu osadzenie pozyskanych wyników w szerokim kontekście uwarunkowań wpływających na regionalny rynek pracy. Z przeprowadzonych analiz wynika, że na jedną ofertę pracy zgłoszoną przez podlaskich pracodawców przypada średnio dwóch poszukujących pracy mieszkańców województwa podlaskiego (osoby bezrobotne oraz absolwenci ponadgimnazjalnych szkół zawodowych). Najlepiej sytuacja w tym zakresie przedstawia się w powiecie wysokomazowieckim, gdzie o ofertę rywalizuje niespełna dwóch kandydatów (1,6), najmniej korzystnie natomiast w powiecie łomżyńskim, gdzie na 1 ofertę przypada ponad siedmiu potencjalnych pracowników. Blisko 1/3 zidentyfikowanych ofert zatrudnienia dotyczy _______________________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego s.c. D. Bieńkowska, C. Ulasiński, J. Szymańska 31 – 153 Kraków ul. Szlak 65 biuro 1004, tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] propozycji pracy na terenie powiatu białostockiego (w tym miasta Białystok), podczas gdy co piąte ogłoszenie ma charakter regionalny, nie precyzując miejsca zatrudnienia, a jedynie wskazując województwo podlaskie. Podlascy pracodawcy najczęściej proponowali zatrudnienie w sektorze handlu – reprezentowała go co czwarta zidentyfikowana oferta, 10,5% propozycji zatrudnienia generował sektor przetwórstwa przemysłowego, a 9,3% budownictwo. Statystyka ta znajduje swoje uzasadnienie w obserwowanym obecnie dynamicznym rozwoju podlaskiego handlu, w tym handlu wielkopowierzchniowego generującego niebagatelne w skali regionu zatrudnienie. Branża ta jest, zdaniem ekspertów, branżą perspektywiczną pod względem tworzenia nowych miejsc pracy, a nowe duże obiekty handlowe (super- i hipermarkety), w których zatrudnienie znajdą każdorazowo grupy kilkudziesięciu, a nawet kilkuset osób, powstają bądź planowane są m.in. w powiecie białostockim, bielskim, grajewskim, łomżyńskim, suwalskim czy zambrowskim. Pracodawcy w ofertach zatrudnienia stosunkowo rzadko określali preferowaną płeć potencjalnego pracownika. Takie wskazanie zawierało jedynie co trzecie ogłoszenie, przy czym czterokrotnie częściej poszukiwano mężczyzn niż kobiet i jest to tendencja, która utrzymuje się również na poziomie poszczególnych powiatów. Mężczyzn zdecydowanie częściej niż kobiet poszukiwano w sekcjach Polskiej Klasyfikacji Działalności takich jak budownictwo oraz przetwórstwo przemysłowe, kobiety zaś chętniej widziane były przez pracodawców sekcji: edukacja, opieka zdrowotna i pomoc społeczna oraz działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi. Oprócz płci, pracodawcy w części ofert określali również wymagania dotyczące kwalifikacji i kompetencji poszukiwanych pracowników. Najczęściej koncentrowały się one na kwestiach posiadania doświadczenia zawodowego (ten warunek pojawił się w 49% ofert), istotnych dla pracodawcy cech osobowych oraz kwalifikacji formalnych (rozumianych jako konkretny poziom lub profil wykształcenia) – odpowiednio 42,2% i 39,3% wskazań. Ponadto, podlascy pracodawcy oczekiwali od kandydatów do pracy umiejętności zawodowych koncentrujących się wokół znajomości danej branży czy zadań przypisanych do proponowanego stanowiska pracy, a także legitymowania się odpowiednimi kursami lub uprawnieniami takimi jak: ― posiadanie prawa jazdy (zarówno kategorii B jak i C+E); ― odznaczanie się różnego typu licencjami takimi jak licencja pracownika ochrony, zarządcy nieruchomości, rzeczoznawcy; _______________________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego s.c. D. Bieńkowska, C. Ulasiński, J. Szymańska 31 – 153 Kraków ul. Szlak 65 biuro 1004, tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ― posiadanie istotnych dla wykonywanego zawodu uprawnień, w tym uprawnień budowlanych, sanitarnych, elektrycznych, geodezyjnych, pedagogicznych, diagnostycznych, lekarskich, egzaminacyjnych itp.; ― dysponowanie uprawnieniami pozwalającymi na obsługę konkretnych maszyn i urządzeń takich jak ładowarka, koparko ładowarka, pilarka czy wózek jezdniowy. Dokonane w projekcie porównanie zgłaszanego przez przedsiębiorców zapotrzebowania na pracowników (strony popytowej rynku pracy) z możliwością jego zaspokojenia (strona podażowa rynku pracy) uwidoczniło istniejące na regionalnym i lokalnych rynkach pracy niedopasowania. Do zawodów, w których szanse znalezienia pracy okazały się bardzo niskie zaliczono przede wszystkim techników rolnictwa i pokrewnych oraz średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych. W 9 z 14 powiatów województwa podlaskiego to właśnie te grupy odznaczały się jednymi z najwyższych wskaźników nadwyżki podaży nad popytem. W grupie techników rolników na jedną ofertę zatrudnienia przypadało między 241 (w powiecie sokólskim) a 51 (w powiecie sejneńskim) osób gotowych podjąć pracę, natomiast w grupie średniego personelu do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych było to od 66 (w powiecie monieckim) do 248 (w powiecie suwalskim) osób w przeliczeniu na jedną ofertę. Z drugiej strony, na lokalnych rynkach pracy zidentyfikowano także szereg grup zawodowych, w których pracodawca może mieć trudność ze znalezieniem odpowiedniego pracownika. Wśród zawodów odznaczających się najwyższą przewagą popytu (liczba dostępnych ofert pracy) nad podażą pracy (liczba potencjalnych pracowników) należy wskazać m.in.: pracowników sprzedaży i pokrewnych gdzie indziej niesklasyfikowanych, doradców finansowych i inwestycyjnych (w powiatach augustowskim, siemiatyckim i zambrowskim), pracowników do spraw kredytów, pożyczek i pokrewnych (w powiatach monieckim, sokólskim i wysokomazowieckim), przedstawicieli handlowych (w powiatach hajnowskim i zambrowskim), sekretarki (w powiatach zambrowskim i monieckim) oraz magazynierów i pokrewnych (w powiatach łomżyńskim i bielskim). W procesie badawczym zdiagnozowano również grupę zawodów charakteryzujących się względnym zrównoważeniem zapotrzebowania na pracowników i zapotrzebowania na pracę. W poszczególnych powiatach zaliczono do nich kierowców samochodów ciężarowych (w powiatach kolneńskim, grajewskim, suwalskim) oraz sprzedawców sklepowych (w _______________________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego s.c. D. Bieńkowska, C. Ulasiński, J. Szymańska 31 – 153 Kraków ul. Szlak 65 biuro 1004, tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] powiatach bielskim, siemiatyckim, sejneńskim). Byli to także magazynierzy i pokrewni (w powiatach siemiatyckim i monieckim), robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym (w powiatach wysokomazowieckim i monieckim), nauczyciele gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych (w powiatach siemiatyckim i grajewskim), gospodarze budynków (w powiatach zambrowskim i siemiatyckim) oraz pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne (w powiatach łomżyńskim i grajewskim). Niezwykle ważny w perspektywie rozwoju lokalnych rynków pracy województwa podlaskiego jest podnoszony zarówno przez pracodawców jak i ekspertów lokalnych problem dostępności pracowników o wysokich, specjalistycznych kwalifikacjach. Trudności dostarcza nie tylko realizacja ofert kierowanych do osób legitymującym się wykształceniem wyższym, ale także tych dedykowanych wykwalifikowanym pracownikom produkcji – jak np. operatorzy maszyn sterowanych numerycznie (tokarze, frezerzy, ślusarze, mechanicy). Jak podkreślają pracodawcy, kandydaci do pracy często nie posiadają odpowiedniego przygotowania zawodowego, co powoduje, że firma musi zadbać o przeszkolenie lub przekwalifikowanie pracowników we własnym zakresie. W przypadkach kiedy nie jest to możliwe, przedsiębiorstwa decydują się na poszukiwanie specjalistycznej kadry poza terenem swojego powiatu, a bywa że nawet poza terenem województwa. Brak odpowiednio wykwalifikowanych pracowników z jednej strony, wysoki poziom bezrobocia z drugiej, powodują, iż sformułowanie „powiatowy rynek pracy” powoli traci na znaczeniu. Wiąże się to bezpośrednio z koniecznością zwiększenia mobilności zawodowej mieszkańców Podlasia, którzy coraz częściej podejmują zatrudnienie poza powiatem zamieszkania, do którego to powiatu napływają z kolei pracownicy z innych części regionu lub kraju. Więcej informacji na temat badania i jego wyników znaleźć można na stronie internetowej Podlaskiego Obserwatorium Rynku Pracy i Prognoz Gospodarczych przy Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Białymstoku pod adresem www.obserwatorium.up.podlasie.pl. Badanie współfinansowane było przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. _______________________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego s.c. D. Bieńkowska, C. Ulasiński, J. Szymańska 31 – 153 Kraków ul. Szlak 65 biuro 1004, tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected]
