Stres w pracy? Nie, dziękuję! Zarządzanie stresem i zagrożeniami psychospołecznymi w pracy Bezpieczeństwo i zdrowie w pracy dotyczy każdego. Jest Dobre dlaforfirmy. Safety and health at work is everyone’s concern. It’sdobre gooddla forciebie. you. It’s good business. Wprowadzenie do kampanii Koordynowana przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA) Organizowana w ponad 30 krajach Wspierana przez sieć partnerów: • krajowe punkty centralne • partnerów społecznych • oficjalnych partnerów kampanii • partnerów medialnych • Enterprise Europe Network • instytucje UE www.healthy-workplaces.eu 2 Główne cele podniesienie świadomości na temat stresu i zagrożeń psychospołecznych związanych z pracą propagowanie zarządzania tymi zagrożeniami zapobieganie ich negatywnym skutkom zapewnianie pracownikom i pracodawcom wsparcia i doradztwa zachęcanie do stosowania praktycznych i przyjaznych dla uzytkowników narzędzi www.healthy-workplaces.eu 3 Skala problemu Ponad połowa europejskich pracowników twierdzi, że stres jest częstym zjawiskiem w ich miejscu pracy. Uważa się, że wraz z innymi zagrożeniami psychospołecznymi, stres przyczynia się do około połowy wszystkich utraconych dni pracy. Około 4 na 10 pracowników uważa, że w ich miejscu pracy nie reaguje się odpowiednio na stres związany z pracą. www.healthy-workplaces.eu 4 Definicje Zagrożenia psychospołeczne wynikają z: • nieprawidłowego planowania, organizacji i zarządzania w miejscu pracy, • niskiego poziomu kultury społecznej w miejscu pracy, Zagrożenia psychospołeczne mogą powodować szkody psychiczne, fizyczne i społeczne, w tym być przyczyną stres związanego z pracą. Stres związany z pracą: • często wynika z nieprawidłowości i błędów organizacji/firmy/systemu, a nie jest winą pracownika, • pojawia się wtedy, gdy wymagania stawiane pracownikowi przekraczają jego możliwości. www.healthy-workplaces.eu 5 Psychospołeczne warunki pracy Przyczynami nieprawidłowych warunków psychospołecznych w miejscu pracy mogą być: nadmierne lub sprzeczne wymagania, brak udziału pracowników w podejmowaniu decyzji oraz wpływu na sposób wykonywania pracy, słaba komunikacja i brak wsparcia, nękanie psychiczne i seksualne oraz przemoc ze strony osób trzecich, nieprawidłowe zarządzanie zmianami organizacyjnymi niepewność zatrudnienia. www.healthy-workplaces.eu 6 Negatywne skutki Z punktu widzenia pracownika: • • • • • trudności w skupieniu uwagi oraz popełnianie błędów poczucie wypalenia i depresja problemy w życiu prywatnym nadużywanie substancji uzależniających (np. alkoholu i narkotyków) problemy ze zdrowiem fizycznym Z punktu widzenia organizacji: • ogólnie słabe wyniki pracy • wyższe wskaźniki absencji • nieefektywna obecność pracowników w miejscu pracy • wzrost liczby wypadków i urazów. www.healthy-workplaces.eu 7 Zarządzanie zagrożeniami psychospołecznymi Jedynie około 30% organizacji w Europie posiada procedury postępowania w przypadku występowania zagrożeń psychospołecznych.* Często uważa się, że postępowanie w przypadku tego rodzaju zagrożeń jest trudniejsze niż w przypadku „tradycyjnych” zagrożeń z obszaru bezpieczeństwa pracy. ale… Zagrożenia psychospołeczne mogą podlegać takiej samej systematycznej diagnozie i kontroli, jak inne rodzaje zagrożeń. Korzyści z zarządzania zagrożeniami psychospołecznymi i stresem związanym z pracą wyraźnie przeważają koszty, niezależnie od wielkości organizacji. * Europejskie badanie przedsiębiorstw na temat nowych i pojawiających się zagrożeń (ESENER), Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy, 2010. Dokument jest dostępny na stronie: https://osha.europa.eu/en/publications/reports/esener1_osh_management www.healthy-workplaces.eu 8 Korzyści z zarządzania zagrożeniami psychospołecznymi poprawa dobrostanu pracowników i ich zadowolenia z pracy zdrowi, zmotywowani i wydajni pracownicy poprawa ogólnych wyników i efektywności firmy niższe wskaźniki absencji i rotacji personelu niższe koszty i obciążenia dla społeczeństwa i gospodarki spełnianie wymagań prawa www.healthy-workplaces.eu 9 Rola kierownictwa Pracodawcy odpowiadają za wdrożenie planu profilaktyki i redukowania zagrożeń psychospołecznych Kadra kierownicza powinna kreować wspierające środowisko pracy i zachęcać pracowników do zgłaszania problemów i sugestii Ze względu na codzienny kontakt z pracownikami, zasadniczą rolę odgrywa kierownictwo średniego szczebla Kompetencje w zakresie przywództwa i zarządzania ludźmi pomagają w tworzeniu dobrych psychospołecznych warunków pracy; można je wykształcić na takiej samej zasadzie jak inne umiejętności Wdrażanie rozwiązań i środków korzystnych dla dobrostanu psychicznego pracowników może być ważnym czynnikiem zdrowego miejsca pracy. www.healthy-workplaces.eu 10 Znaczenie udziału pracowników Chociaż dobre przywództwo może być czynnikiem zmniejszającym stres i zagrożenia psychospołeczne związane z pracą, udział pracowników w kreowaniu środowiska pracy ma również zasadnicze znaczenie Niezbędny jest dialog pomiędzy pracodawcami i pracownikami. Pracownicy i ich przedstawiciele najlepiej rozumieją problemy występujące w miejscu pracy i mogą wpływać na planowanie i wdrażanie rozwiązań Konsultowanie problemów z pracownikami poprawia ogólne morale oraz gwarantuje, że wdrażane rozwiązania będą trafne i skuteczne. www.healthy-workplaces.eu 11 Jak zarządzać stresem i zagrożeniami psychospołecznymi? Zagrożenia psychospołeczne można skutecznie kontrolować, nawet jeśli dysponuje się ograniczonymi zasobami finansowymi. Najskuteczniejszymi sposobami zarządzania zagrożeniami psychospołecznymi w miejscu pracy są proaktywna postawa oraz stworzenie i stosowanie systemu zapobiegania problemom. Ocena ryzyka ma podstawowe znaczenie dla określania zagrożeń i znajdywania odpowiednich rozwiązań. Można wykorzystywać praktyczne narzędzia oraz wytyczne ułatwiające skuteczne zarządzanie zagrożeniami psychospołecznymi, udostępniane przez wiele instytucji zajmujących się tym problemem. www.healthy-workplaces.eu 12 Weź udział w kampanii W kampanię mogą zaangażować się zarówno instytucje, organizacje i przedsiębiorstwa, jak i osoby indywidualne. Weź udział: • upowszechniając i promując informacje i materiały kampanii • stosując i propagując praktyczne narzędzia dostępne dzięki kampanii • biorąc udział w seminariach, konferencjach i warsztatach odbywających się w ramach kampanii. www.healthy-workplaces.eu 13 Najważniejsze daty Rozpoczęcie kampanii: kwiecień 2014 r. Europejskie Tygodnie Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy: październik 2014 i 2015 r. Ceremonia rozdania nagród w Europejskim Konkursie Dobrych Praktyk: kwiecień 2015 r. Konferencja zamykajaca kampanię „Stres w pracy? Nie, dziękuję!”: listopad 2015 r. www.healthy-workplaces.eu 14 Oferta dotycząca partnerstwa w ramach kampanii Dla organizacji i firm ogólnoeuropejskich i międzynarodowych Partnerzy kampanii promują i nagłaśniają kampanię, zyskując: • pakiet powitalny • certyfikat partnerski • specjalną kategorię dla partnerów w Europejskim Konkursie Dobrych Praktyk • promocję firmy na szczeblu UE i w mediach • możliwości tworzenia sieci kontaktów i wymiany dobrych praktyk z innymi partnerami kampanii • zaproszenie na imprezy EU-OSHA. www.healthy-workplaces.eu 15 Europejski Konkurs Dobrych Praktyk Wyróżnianie najlepszych i innowacyjnych praktyk w zakresie zapobiegania zagrożeniom psychospołecznym i ich zwalczania Rozwiązania dotyczą zarządzania stresem i zagrożeniami psychospołecznymi w pracy Przeznaczony dla organizacji i przedsiębiorstw z: • państw członkowskich UE • Europejskiego Obszaru Gospodarczego • krajów Bałkanów Zachodnich i Turcji Zgłoszenia koordynowane przez punkty centralne i EU-OSHA w dwóch etapach: • procesie selekcji na szczeblu krajowym • ocenie na szczeblu europejskim Ceremonia rozdania nagród w Europejskim Konkursie Dobrych Praktyk. www.healthy-workplaces.eu 16 Materiały informacyjne kampanii przewodnik po kampanii raporty broszura praktyczne przewodniki i narzędzia ulotka dotycząca Konkursu Dobrych Praktyk internetowy zestaw narzędzi kampanii film z Napo strona internetowa www.healthy-workplaces.eu materiały promocyjne www.healthy-workplaces.eu 17 Więcej informacji Dowiedz się więcej ze strony internetowej kampanii: www.healthy-workplaces.eu Zestaw narzędzi kampanii: https://osha.europa.eu/en/campaign-toolkit Dowiaduj się o wydarzeniach w Twoim kraju z krajowego punktu centralnego EU-OSHA: www.healthy-workplaces.eu/fops www.healthy-workplaces.eu 18