Zatrucia lekami

ZATRUCIA
TRUCIZNA
Trucizna – substancja, która po
wniknięciu do organizmu
powodująca przemijające lub
trwałe uszkodzenia
Definicja trucizny według
Paracalsusa:
"sola dosis facit venerum"
- wszystko trucizną jest i
nic nią nie jest.
O tym decyduje dawka.
Pojęcie dawki
W
definicji trucizny zasadnicze znaczenie ma dawka. Już
w VIII wieku n.e. alchemik arabski Gabir Ibn Hayan stwierdził, że
„... trucizny rozwijają swoje działanie przez ilość, a nie tylko przez
swą naturę...”.
• dawka toksyczna - określana w gramach na kilogram ciężaru
ciała jest najmniejszą ilością substancji mogącą wywołać objawy
toksyczne - powoduje zatrucie oraz odwracalne zaburzenia
czynnościowe organizmu
• dawka śmiertelna - jest to dawka, której podanie powoduje
śmierć 50% użytych w doświadczeniu zwierząt - zatem
nieodwracalne uszkodzenia i śmierć organizmu.
Stopień
toksyczności
Dawka śmiertelna dla
dorosłego człowieka
Wyjątkowo
toksyczne
Szczypta, kilka kropel, ok. 65
mg
Silnie toksyczne
Łyżeczka do herbaty, ok. 4g
Średnio toksyczne
30 g lub 30 cm3
Słabo toksyczne
250-500 g
Praktycznie
nietoksyczne
1 dm3 lub 1 kg
Praktycznie
nieszkodliwe
Powyżej 1 kg lub 1 dm3
Rodzaje zatruć:
1.zatrucie umyślne
a. samobójcze
b. zbrodnicze
2. wypadkowe
a. użycie trucizny zamiast leku, alkoholu lub napoju
b. zażycie zbyt dużej dawki lekarstw, omyłkowe podanie
niewłaściwego leku lub nieprawidłowe skojarzenie
z innymi lekami, podanie leku w nieprawidłowy sposób
lub nieprawidłową drogą
c. spożycie trujących grzybów, wilczej jagody itp.
d. zatrucie alkoholem
e. zatrucia zawodowe
Droga wprowadzenie trucizny do
organizmu:
• oddechowa - bezpośrednie wchłanianie trucizny
do krążenia dużego,
• pokarmowa - trucizna „pokonuje” na swej drodze
żołądek i wątrobę. Przewód pokarmowy człowieka
dorosłego ma około 8 m długości.
• poprzez skórę - nie uszkodzoną lub błony śluzowe.
Powierzchnia skóry dorosłego człowieka to około 1,25 –
2 m2.
• poprzez wstrzyknięcie - domięśniowe, dożylne,
dootrzewnowe lub podskórne
• poprzez jamy ciała - dospojówkowo, przez nos,
doodbytniczo i dopochwowo.
Ogólne zasady postępowania w
wypadku zatruć
• w przypadku zatruć pomoc medyczna jest wskazana,
w poważnych przypadkach niezbędna
• ratownik powinien działać szybko i sprawnie
• wezwanie karetki pogotowia
• zapewnienie drożności dróg oddechowych
• kontrola i utrzymanie czynności życiowych (oddech,
krążenie)
• zapobieganie dalszym urazom (otwarcie okna,
wyniesienie poszkodowanego)
• zabezpieczenie substancji powodującej zatrucie
Rodzaj zatrucia
Zatrucia pokarmami
Zatrucia doustne
Źródło zatrucia
Objawy
Sposoby postępowania
Spożycie wadliwie
przygotowanych i
przechowywanych
potraw a mięsa, ryb,
majonezu, sałatek
Ogólne osłabienie, bóle i
zawroty głowy,
wymioty, biegunka,
bóle brzucha, niepokój
sercowy, podwyższona
temperatura, dreszcze,
osłabienie tętna,
omdlenia, utrata
przytomności
Spowodowanie wymiotów,
dorosłym podaje się
wodę z solą ( 2 łyżeczki
na szklankę wody), a
dziecku wody z sokiem
malinowym, podanie
węgla leczniczego
rozpuszczonego w
wodzie
Zatrucia doustne
Rodzaj zatrucia
Zatrucie bakteryjne
Źródło zatrucia
Objawy
Bakterie z grupy salmonella
Objawy nawet po dwóch
dniach, ból głowy,
nudności, wymioty,
cykliczne bóle
brzucha, biegunka,
krwawy stolec,
gorączka, wstrząs
Sposoby postępowania
Ułożenie w pozycji
bezpiecznej i
przykrycie, wezwanie
lekarza, podawanie
dużej ilości
płynów(woda,
rozcieńczony sok
owocowy, słaba
herbata), umożliwienie
samoistnych
wymiotów, ale ich nie
wywoływanie
Zatrucia doustne
Rodzaj zatrucia
Źródło zatrucia
Jadem kiełbasianym
Spożycie konserw mięsnych,
rzadziej rybnych,
jarzynowych, serów
pakowanych metodą
próżniową, laseczki
jadu kiełbasianego żyją
w warunkach
beztlenowych,
wytwarzają gaz, który
może spowodować
wybrzuszenie ścianek
konserwy
Objawy
Narastająca suchość w
jamie ustnej i gardle (
przy braku gorączki),
zaburzenia wzrokowe(
zamglone widzenie,
widzenie podwójne),
opadnięcia powiek, zez
zbieżny, rozszerzenie
źrenic, brak reakcji na
światło, połykanie staje
się trudne, mowa cicha
i ochrypła.
Sposoby postępowania
Spowodowanie wymiotów,
podanie węgla
leczniczego, jak
najszybszy transport
do szpitala w celu
płukania żołądka i
podania surowicy
Zatrucia doustne
Rodzaj zatrucia
Źródło zatrucia
Objawy
Sposoby postępowania
Grzybami
Muchomory :
sromotnikowy,
jadowity i wiosenny
Tęgoskór, borowik
szatański, mleczaj
Muchomor czerwony
olszówki
( od 6 do 48 godzin po
spożyciu): nudności,
wymioty, bóle brzucha,
biegunka, majaczenie i
niepokój. Po upływie
ok. doby pojawia się:
żółtawa skaza
krwotoczna,
niewydolność nerek i
wątroby, śpiączka
ostry nieżyt żołądkowo –
jelitowy
omamy wzrokowe i
słuchowe, pobudzenie
ruchowe
uszkodzenia wątroby
Natychmiastowe wezwanie
pogotowia i
zabezpieczenie resztek
jedzenia, wywoływanie
wymiotów bezcelowe –
zbyt długi czas od
zaistnienia zatrucia
Zatrucia doustne
Rodzaj zatrucia
Źródło zatrucia
Objawy
Sposoby postępowania
lekami
Przedawkowanie,
nieświadomość i
lekkomyślność w
postępowaniu z lekami
Objawy różnorodne zależne
od leku, dawki, czasu, u
dzieci zaburzenia
oddychania
Spowodowanie
wymiotów(pojenie wodą
soloną), podanie węgla
leczniczego ( w postaci
papki; dorośli 2-4 łyżki,
dzieci 1-2), zachować
resztki leku oraz
ewentualne wydzieliny,
szybki wezwanie lekarza
Zatrucia doustne
Rodzaj zatrucia
Źródło zatrucia
Jadami roślinnymi
Żucie, lub spożycie: liści,
gałązek, kwiatów,
owoców:
szaleju jadowitego, wilczej
jagody, lulka czarnego,
wilczomlecza,
diffenbachii, gwiazdy
betlejemskiej,
filodendrona, tuji cisu,
oleandra
Sposoby postępowania
Objawy
Bóle głowy, brzucha, omamy
wzrokowo- słuchowe,
podniecenie,
zaburzenie
oddychania, utrata
przytomność
Zapewnienie dostępu
świeżego powietrza,
utrzymanie czynności
życiowych, szybka
pomoc lekarska,
ułożenie w pozycji
bezpiecznej.
Przytomnego
układamy na boku z
podkładem pod głowę.
Zorientowanie się jaka
roślina była przyczyną
zatrucia,
zabezpieczenie próbek
wymiocin.
Szalej jadowity
difenbachia
Zatrucia doustne
Rodzaj zatrucia
Źródło zatrucia
Objawy
Sposoby postępowania
Środkami gospodarstwa
domowego
Artykuły toaletowe i
detergenty
Objawy jak wyżej
Usunąć resztki trucizny z
ust suchą gazą,
zidentyfikować środek,
zabezpieczyć
opakowanie i treści
żołądkowe. Pienienie
się niektórych
środków, własności
żrące są
przeciwwskazaniem
wywoływania torsji.
-wywołuje się je tylko w
przypadku zatrucia
lakierem do paznokci
czy kosmetykami
zawierającymi alkohol
Zatrucia doustne
Rodzaj zatrucia
alkoholem
Źródło zatrucia
Objawy
Stan śpiączki, zniesione
czucie bólu, osłabiony
odruch kaszlu, sinica,
nadmierne pocenie
się, zaburzenia
oddechowe,
przyspieszone
czynności serca,
obniżenie ciśnienia
tętniczego krwi, skóra
zaczerwieniona
Sposoby postępowania
Kontrola czynności
życiowych, wywołanie
wymiotów(osoby
przytomne), przy
zatruciu alkoholem
metylowym podać do
wypicia 100 ml 25%
alkoholu etylowego,
nieprzytomnego ułożyć
w pozycji bezpiecznej,
w silnych zatruciach
wezwać lekarza
Zatrucia poprzez drogi oddechowe
Rodzaj
Źródła
objawy
Postępowanie
Gazem świetlnym, tlenkiem
węgla(czad), spalinami
Wadliwe instalacje gazowe,
zbyt wczesne zamykanie
zasuwy piecowej, pożar,
przebywanie w
zamkniętym garażu przy
pracy silnika. Tlenek
węgla łączy się z
hemoglobiną
uniemożliwiając
transport tlenu do
tkanek
Ból głowy, zawroty, szum w
uszach, zaburzenia
wzroku, zmiany
psychiczne, uczucie
odurzenia, senność,
utrata przytomności i
zaburzenia oddychania,
uszkodzenia mięśnia
sercowego
Wyniesienie na świeże
powietrze, kontrola
czynności życiowych,
pozycja boczna ustalona,
sztuczne oddychanie,
wezwanie pomocy
lekarskiej
Zatrucia poprzez drogi oddechowe
Rodzaj
Uduszenie dwutlenkiem
węgla
Źródła
Bezbarwny i bezwonny gaz,
cięższy od powietrza,
gromadzi się na dnie
silosów, szybów
studziennych,
osadników, ścieków
objawy
Utrata przytomności na
skutek niedotlenienia
mózgu
Postępowanie
Zabezpieczenie własnych
dróg oddechowych i
wyniesienie
poszkodowanego,
przywrócenie
czynności życiowych
Zatrucia poprzez drogi oddechowe
Rodzaj
Źródła
objawy
Środki ochrony roślin
Pestycydy drogą doustną,
oddechową, przez skórę
czy błony śluzowe
Podniecenie, narastający lęk,
zaburzenia koordynacji
ruchu, ślinotok,
nudności, bóle brzucha,
gwałtowne wymioty,
mrowienie w okolicy ust
i języka
Postępowanie
Wymioty, węgiel leczniczy(810 tabletek), obmyć całe
ciało wodą i mydłem,
usta i oczy przepłukać
2% letnim roztworem
sody oczyszczonej,
wezwać pogotowie
Zatrucia przez skórę i błony śluzowe
Rodzaj
Rozpuszczalniki organiczne,
tri, tetra, benzyna
Źródła
Są używane przez osoby
uzależnione poprzez
wąchanie
objawy
Zaburzenia równowagi,
zamroczenie,
nudności, wymioty
senność, zaburzenia
świadomości, śpiączka
Postępowanie
Zapewnić dopływ świeżego
powietrza, obmycie
ciała wodą z mydłem,
przepłukanie oczu i
jamy ustnej 2%
roztworem sody
oczyszczonej, nie
powodować wymiotów,
utrzymanie czynności
życiowych, wezwanie
pogotowia
Przy podejrzeniu zatrucia:
• wywiad z poszkodowanym – rodzaj ,
dawka substancji
• zabezpieczyć opakowania, wydzieliny
• płeć, wiek, waga, kiedy i w jakich
warunkach doszło do zatrucia, objawy,
choroby i przyjmowane leki
Zasady ochrony przed zatruciami:
Bakteryjnymi:
•
zachowanie higieny podczas
przyrządzania posiłków
•
nie trzymać zbyt długo rozmrożonej
żywności w temperaturze pokojowej
•
nie zamrażać ponownie produktów
raz rozmrożonych
•
po skaleczeniu założyć rękawiczki
do przyrządzania potraw
Jadem kiełbasianym
•
nie należy spożywać zepsutych,
przeterminowanych, wadliwie
przyrządzonych konserw
•
konserwy mają wybrzuszone
ścianki
Zatrucia grzybami:
•
nie zbieraj grzybów których nie
znasz
Zasady ochrony przed zatruciami:
Zatrucia lekami:
•
zawsze dbaj by leki nie znajdowały
się w miejscach dostępnych dla
dzieci
•
nie zażywaj samowolnie leków
przepisywanych tylko przez lekarza
•
przestrzegaj dawkowania leków
•
nie korzystaj z leków
przeterminowanych
Zatrucie jadami roślin
•
nie spożywaj roślin ci nieznanych
•
nie wywołuj wymiotów – są
nieskuteczne w tym przypadku
Zatrucie alkoholem:
•
nie nadużywaj alkoholu
•
nie spożywaj alkoholu nieznanego
pochodzenia
Zasady ochrony przed zatruciami:
Zatrucia tlenkiem węgla
•
dbaj o właściwy stan instalacji i
urządzeń gazowych
•
zapewnij właściwą wentylację
pomieszczeń mieszkalnych
(szczególnie łazienki i kuchni)
•
w bezpieczny sposób korzystaj z
kominków i pieców
Zatrucia dwutlenkiem węgla:
•
pracuj w masce p/gaz oczyszczając
studnie i silosy
•
prace powinny być wykonywane
przez dwie osoby(druga
ubezpiecza)
Zatrucia środkami ochrony roślin:
•
myj jarzyny i owoce
•
zakładaj środki ochrony w trakcie
oprysków
Wzywając pomoc należy:
• podać wiek, płeć i
wagę
poszkodowanego
• kiedy i w jakich
warunkach doszło do
zatrucia
• jakie są objawy
• czy poszkodowany
choruje i jakie leki
przyjmuje