trucizny

Trucizna jest substancją, która
wprowadzona w niewielkiej dawce do
organizmu człowieka może wywoływać
zakłócenia jego normalnych funkcji
życiowych lub spowodować zgon ze
względu na swe właściwości
toksykodynamiczne.
Droga wprowadzenia trucizny do
organizmu:
oddechowa bezpośrednie
wchłanianie trucizny do
krążenia dużego,
najczęściej zatrucia te to
zatrucia parami i gazami.
Odgrywa szczególną
rolę w zatruciach
zawodowych i
środowiskowych. W ten
sposób przedostaje się
największy truciciel tlenek węgla oraz
krzemionka wywołująca
pylicę.
pokarmowa - trucizna
"pokonuje" na swej
drodze żołądek i
wątrobę. Jest to
najczęstsza droga
przedostawania się
trucizny do
organizmu. Przewód
pokarmowy człowieka
dorosłego ma około 8 m
długości. Wchłanianie
zachodzi na całej jego
długości, choć najlepiej
w jelitach.
poprzez skórę - nie uszkodzoną lub błony śluzowe,
wchłaniają się tu trucizny dobrze rozpuszczalne w
tłuszczach. Powierzchnia skóry dorosłego człowieka
to około 1,25 - 2 m 2. Taka absorbcja ma szczególne
znaczenie w zatruciach zawodowych.
poprzez wstrzyknięcie - domięśniowe, dożylne,
dootrzewnowe lub podskórne
poprzez jamy ciała - dospojówkowo, przez nos,
doodbytniczo i dopochwowo.
W organizmie trucizna przechodzi cztery główne stadia:
wchłanianie (absorbcja) -Wchłanianie polega na przejściu
substancji toksycznej ze środowiska zewnętrznego do krążenia
ogólnego (krew, chłonka).
rozmieszczanie (dystrybucja) - W kilka minut po absorbcji
największa ilość trucizny dochodzi do serca, wątroby mózgu,
nerek i innych narządów dobrze ukrwionych. W drugiej fazie
trwającej od kilku minut do kilkudziesięciu godzin trucizna wnika
do tkanek skóry, mięśni, tłuszczu zapasowego.
przemiany biochemiczne (biotransformacja) - Substancje obce
ulegają w organizmie różnym przemianom chemicznym. Główne z
nich to: utlenianie, redukcja i hydroliza oraz sprzęganie.
wydalanie (eliminacja) - W zależności od właściwości trucizny
wydalanie następuje z moczem, żółcią lub wydychanym
powietrzem. Mniejsze ilości substancji toksycznej wiążą się
również z potem, mlekiem i śliną.
Trucizny dzielą się na dwie zasadnicze grupy:
1 GRUPA: trucizny pochodzenia naturalnego,
wytwarzane głównie przez bakterie
chorobotwórcze, trujące grzyby i rośliny oraz
zwierzęta jadowite.
Jedną z najgroźniejszych roślin występujących na terenie
Polski jest tojad mocny, który uważany jest za najbardziej
trującą roślinę europejską. Już samo zerwanie i
podrażnienie skóry toksycznym alkaloidem znajdującym się
we wszystkich częściach rośliny może spowodować
zapalenie skóry i ciężkie zatrucie. Spożycie korzenia tojadu
może być śmiertelne.
Cis pospolity
Wilcza jagoda
Zawilec gajowy
Jaskier
…i wiele innych powszechnie znanych roślin zawierają
trucizny groźne dla zdrowia i nawet życia człowieka.
Grzyby trujące zawierają związki bardzo
niebezpieczne dla człowieka takie jak: folloidyna,
amanityna, muskaryna czy kwas helwelowy. Ich
spożycie wywołuje ostre zatrucie, którego objawy
mogą pojawić się w ciągu 3 godzin od zjedzenia
potrawy. Zdarza się jednak, że symptomy zatrucia
występują po kilkunastu godzinach. Te zwykle są
najgroźniejsze.
Cztery najbardziej w Polsce niebezpieczne gatunki
grzybów trujących to:
piestrzenica
kasztanowata
Muchomor jadowity
strzępiak ceglasty
Muchomor sromotnikowy
Jadowite zwierzęta:
Niebezpieczeństwo dla człowieka stanowią
również przedstawiciele rodzimej fauny. Są
wśród nich gatunki jadowite, które wprowadzają
do organizmu ludzkiego substancję toksyczną
przez ukąszenie, ale są również takie, które
wydzielają trucizny przez gruczoły skórne i takie,
które choć nie wytwarzają jadu, są dla człowieka
bardzo niebezpieczne, bo mogą przenosić
groźne choroby.
Żmija zygzakowata
Kleszcz pastwiskowy
Trzmiel
Krzyżak ogrodowy
2 GRUPA trucizny antropogeniczne
wytwarzane przez samego człowieka.