Wydział Wojskowo – Lekarski III RS

ZMiLIM UM Łódż
Oddział - POŁOŻNICTWO licencjat, s. dzienne
Plan zajęć dla oddziału POŁOŻNICTWA
w roku akademickim 2015 / 2016
/semestr letni/
WYKŁADY
1.
Wstęp do mikrobiologii – Układ odpornościowy człowieka a mikroorganizmy. Pojęcie infekcjo logii. Podział
drobnoustrojów. Znaczenie mikrobiologii i diagnostyki mikrobiologicznej we współczesnej medycynie. (3h)
2.
Mikrobiom człowieka w zdrowiu i w chorobie. Komensale i pasożytnicza flora mikrobiologiczna
człowieka. Drobnoustroje kolonizujące: drogi oddechowe, przewód pokarmowy, moczowo-płciowy. Mechanizmy
patogenezy bakteryjnej. (3h)
3.
Podstawy wirusologii. Odpowiedź organizmu ludzkiego w zakażeniach wirusowych i
bakteryjnych. Znaczenie obrony przeciwzakaźnej w zależności od drobnoustroju. Bariery chroniące przed
zakażeniem. Unikanie odpowiedzi immunologicznej przez bakterie. Odpowiedź przeciwwirusowa. Unikanie
odpowiedzi immunologicznej. (3h)
ĆWICZENIA
1.
Mikrobiologia ogólna cz1. (2h) Budowa i fizjologia mikroorganizmów. Podstawy diagnostyki
bakteriologicznej i wirusologicznej. Metody barwienia preparatów bakteryjnych. Zasady określania lekowrażliwości.
2.
Mikrobiologia ogólna cz2. (2h) – Podstawowe zasady pobierania materiału klinicznego, zabezpieczania i
transportu do laboratorium. Wpływ czynników fizycznych i chemicznych na bakterie. Sterylizacja i dezynfekcja. Aseptyka
i antyseptyka.
3.
Mikrobiologia szczegółowa cz1. (2h) - Charakterystyka wybranych bakterii Gram-dodatnich:
Staphylococcus, Streptococcus, Enterococcus, Listeria, Clostridium, Actinomyces, Lactobacillus, (morfologia,
epidemiologia, objawy chorobowe, profilaktyka).
4.
Mikrobiologia szczegółowa cz2. (2h) - Charakterystyka wybranych bakterii Gram-ujemnych: Neisseria,
Chlamydia, Escherichia, Proteus, Klebsiella, Haemophilus, Mycoplasma, Gardnerella, Mobiluncus Treponema, bakterie
beztlenowe Gram-ujemne (morfologia, epidemiologia, objawy chorobowe, profilaktyka). Podstawy diagnostyki zakażeń
dróg moczowo-płciowych. Metody stosowane do oceny biocenozy dróg rodnych.
.
Prowadząca
Data
Godzina
WYKŁADY
Miejsce
Grupa
ul.Narutowicza 58,
Prof. dr. hab. n. med.
Janina Grzegorczyk
25.II
45
16 -19
00
03.III
15
18 -20
30
07.III
10 -13
00
sala P2
Pomorska 251
CDUM, sala 1.27
wszystkie
grupy
ul.Narutowicza 58,
45
sala P2
ĆWICZENIA
dr n. med. J.Ż-Olszewska,
dr n. med. I Szczerba
dr n. med. A. Kiryszewska
24.II, 02.III,
9.III, 16.III
8 -10
dr n. med. J.Ż-Olszewska,
dr n. med. I Szczerba
dr n. med. A. Kiryszewska
dr n. med. M. Brauncajs
24.II, 02.III,
9.III, 16.III
10 -11
30
00
30
30
Pomorska 251
Budynek C5
sale 95, 96
3,4,5
Pomorska 251
Budynek C5
sale 95, 96
1,2,6,7
ZMiLIM UM Łódż
Oddział - POŁOŻNICTWO licencjat, s. dzienne
ZAKRES MATERIAŁU Z MIKROBIOLOGII OGÓLNEJ I SZCZEGÓŁOWEJ obowiązujący
studentów – Położnictwa 2015/2016 [semestr letni]
Ćwiczenie 1.
Mikrobiologia ogólna cz1. Budowa i fizjologia mikroorganizmów. Podstawy diagnostyki
bakteriologicznej i wirusologicznej. Metody barwienia preparatów bakteryjnych.
Zasady określania lekowrażliwości.
Wymagania hodowlane bakterii; podział pożywek bakteryjnych ze względu na skład, konsystencję i
zastosowanie ; środowisko hodowli: temperatura, gaz, pH, ciśnienie osmotyczne, Fazy wzrostu hodowli. Metoda
uzyskiwania czystej hodowli; Pojęcie kolonii bakteryjnej.
 Metody hodowli wirusów
 Budowa komórki bakteryjnej, elementy stałe i dodatkowe; Klasyfikacja mikroorganizmów.
Definicje jednostek systematycznych. Podział bakterii ze względu na kształt, układ w preparatach.
 Budowa wirusów, replikacja.
 Metody barwienia preparatów, podział i zastosowanie.
 Antybiotyki i chemioterapeutyki – podział ze względu na budowę, mechanizm, zakres i efekt działania
na komórkę bakteryjną. Oporność bakteryjna na antybiotyki i chemioterapeutyki: - podział,
mechanizmy, przenoszenie oporności.
Metody oznaczania wrażliwości na leki, wyznaczanie MIC i MBQ.
Ćwiczenie 2.






Mikrobiologia ogólna cz2. Podstawowe zasady pobierania materiału klinicznego,
zabezpieczania i transportu do laboratorium. Wpływ czynników fizycznych
i chemicznych na bakterie. Sterylizacja i dezynfekcja. Aseptyka i antyseptyka.
Pobieranie, identyfikacja i transport materiału do badań bakteriologicznych, wirusologicznych
i środowiskowych. Występowanie bakterii w środowisku otaczającym człowieka
(powietrze, woda, gleba, przedmioty) i metody wykrywania.
Kontrola bakteriologiczna środowiska człowieka metodą sedymentacji, aspiracji, wymazów
oraz odcisków czystościowych.
Definicje pojęć: zarazek, flora bakteryjna stała i przejściowa, nosicielstwo bakterii patogennych,
rezerwuar zarazka, źródło zakażenia, drogi rozprzestrzeniania się, etiologia choroby
Wpływ czynników fizycznych i chemicznych na bakterie. Definicje pojęć: sanityzacja, aseptyka,
antyseptyka, odkażanie (dezynfekcja), wyjaławianie (sterylizacja), pasteryzacja, tyndalizacja.
Podział metod dezynfekcji i sterylizacji
Metody kontroli sterylizacji
Ćwiczenie 3.
Mikrobiologia szczegółowa cz1. Charakterystyka wybranych bakterii Gram-dodatnich
z rodzaju: Staphylococcus, Streptococcus, Enterococcus, Listeria, Clostridium, Actinomyces,
Lactobacillus, (morfologia, epidemiologia, objawy chorobowe, profilaktyka).
Systematyka, rezerwuar zarazka, źródła i drogi zakażenia, budowa antygenowa, mechanizmy
chorobotwórczości, choroby, metody identyfikacji bakterii z rodzaju: Staphylococcus, Streptococcus,
Enterococcus, Listeria,, Lactobacillus, Clostridium, oraz, Actinomyces.
Ćwiczenie 4. Mikrobiologia szczegółowa cz2. Charakterystyka wybranych bakterii Gram-ujemnych:
Neisseria, Chlamydia, Escherichia, Proteus, Klebsiella, Haemophilus, Mycoplasma, Treponema, bakterie
beztlenowe Gram-ujemne (morfologia, epidemiologia, objawy chorobowe, profilaktyka). Podstawy
diagnostyki zakażeń dróg moczowo-płciowych. Metody stosowane do oceny biocenozy dróg rodnych.
.
Metody stosowane do oceny biocenozy dróg rodnych. Systematyka, rezerwuar zarazka, źródła i drogi
zakażenia, budowa antygenowa, mechanizmy chorobotwórczości, chorobotwórczość, metody identyfikacji
bakterii z rodzaju Neisseria, Escherichia coli, Klebsiella, Proteus, Pseudomonas, Haemophilus,
Fusobacterium, Bacteroides, Porphyromonas, Prevotella, Gardnerella, Mobiluncus, oraz Treponema,
Chlamydia, Mycoplasma.
LITERATURA OBOWIĄZUJĄCA:
Podstawowa:1. Heczko Piotr B. (red.). Mikrobiologia. Podręcznik dla pielęgniarek, położnych i ratowników
medycznych. PZWL - Wydawnictwo Lekarskie, 2007.
Uzupełniająca: Dąbrowska-Szponar M., Garbacz K., Piechowicz L. Praktyczny atlas mikrobiologii,
Gdański Uniwersytet Medyczny, 2012
ZMiLIM UM Łódż
Oddział - POŁOŻNICTWO licencjat, s. dzienne
Plan zajęć dla oddziału POŁOŻNICTWA
w roku akademickim 2015 / 2016
/semestr letni/
Ćwiczenie 1.
I.
II.
III.
IV.
V.
Budowa i fizjologia mikroorganizmów. Podstawy diagnostyki
bakteriologicznej i wirusologicznej. Metody barwienia preparatów bakteryjnych.
Zasady określania lekowrażliwości.
Przedstawienie przepisów BHP obowiązujących w pracowni mikrobiologicznej ZMiLIM UM (5min)
Omówienie Regulaminu studiów obowiązującego studentów podczas zajęć z mikrobiologii (5min)
Sprawdzian bieżących wiadomości (3 min)
Rozdanie imienne tematów do Samokształcenia do opracowania do 4-ego ćwiczenia.
Prelekcja połączona z demonstracjami (warunki hodowli, zasady diagnostyki i określania lekowrażliwości).
VI.
Część demonstracyjna
1. Demonstracja sporządzonych, podstawowych pożywek bakteryjnych (bez posiewów).
a/ Proste - woda peptonowa, bulion, agar zwykły (słupek, skos, płytka)
b/ Wzbogacone - bulion z glukozą, agar z krwią, pożywka Loefflera,
c/ Wybiórczo -różnicujące – pożywka Chapmana, pożywka McConkey’a, Coccosel agar.
2.1. Demonstracja wzrostu bakterii na pożywkach.
a/ Wzrost bakterii na pożywkach płynnych (kożuszek, zmętnienie, osad).
b/ Wzrost bakterii na pożywce stałej (trzy rożne rodzaje kolonii na agarze odżywczym).
c/ Wzrost szczepów barwnikotwórczych
(zabarwione kolonie -Micrococcus spp, zabarwiona pożywka wokół kolonii- Pseudomonas spp.).
2.2. Demonstracja słoja z kopertami do hodowli w kontrolowanej atmosferze gazowej dla bakterii
beztlenowych, mikroaerofilnych i kapnofilnych.
3.
Demonstracja naczyń do hodowli tkankowych wirusów. Omówienie metod hodowli wirusów
(w zarodku ptasim i hodowlach tkankowych)
4. Demonstracja preparatów bakteryjnych
a/ Metoda negatywna - kształty komórek bakteryjnych
b/ Metoda pozytywno - negatywna - otoczki.
c/ Metoda Grama
– ziarniaki Gram- dodatnie
- pałeczki Gram – ujemne
- laseczki ze sporami
b/ Preparat barwiony metodą Schaeffera-Fultona
c/ Demonstracja preparatu bakteryjnego ukazującego rzęski [tablica: typy urzęsienia i fimbrie]
4. Identyfikowanie bakterii na podstawie ich cech biochemicznych.
a/ Omówienie schematu diagnostycznego [tablica]
b/ Określanie właściwości hemolitycznych bakterii – hemoliza: alfa, beta i gamma
c/ Demonstracja wzrostu bakterii na wybranych pożywkach wybiórczych:
McConkey (lak+ i-)
Chapman (man+ i-)
Coccosel,
diagnostycznych
d)Demonstracja panelu identyfikacyjnego API i Phoenix
5. Określanie lekowrażliwość
a/ Demonstracja antybiogramu wykonanego metodą krążkowo-dyfuzyjną.
b/ Demonstracja ustalania wartości (MIC) za pomocą E-testu.
c/ Prezentacja wyliczania skuteczności antybiotyku wobec drobnoustroju –MBQ
[tablica]
VII. Część praktyczna
Wykonanie preparatu metodą Grama z hodowli stałych i demonstracja pracy z mikroskopem świetlnym.
ZMiLIM UM Łódż
Ćwiczenie 2.
Oddział - POŁOŻNICTWO licencjat, s. dzienne
Podstawowe zasady pobierania materiału klinicznego, zabezpieczania i transportu do
laboratorium.
Wpływ czynników fizycznych i chemicznych na bakterie.
Sterylizacja i dezynfekcja. Aseptyka i antyseptyka.
I. Sprawdzian bieżących wiadomości (3 min)
II. Prelekcja połączona z demonstracjami sprzętu i podłoży do pobieranie materiału do badań
mikrobiologicznych i wirusologicznych; Omówienie wpływu czynników chemicznych i fizycznych na
bakterie; sterylizacja i dezynfekcja.
III.
Część demonstracyjna
1. Demonstracja naczyń, podłoży, sprzętów do pobierania materiału klinicznego (podłoża do
pobierania krwi, płynu mózgowo-rdzeniowego, wymazówki, Portagerm, pojemnik na kał, mocz,
Uromedium), płytka Rodaca.
1.1. Pobieranie materiału,
Omówienie i demonstracja naczyń, podłoży, aparatów do pobierania materiału klinicznego
a. do badań mikrobiologicznych
a)-krew: tuż przed spodziewanym szczytem gorączki, zestawem do bezpośredniego posiewania
na p. tranportowo-hodowlane (wygrzane do temp 37ºC), w ilości w stosunku do podłoża jak1:10.
b)-płyn mózgowo-rdzeniowy: do strzykawki i natychmiast wprowadzany w odpowiedniej ilości do wygrzanego
p. transportowo-hodowlanego
c)-wymaz ze śluzówek:
jamy ustnej: punktowo (unikając kontaktu z językiem) na p. tranpostowe Stuarta
spojówek: wymazówką z włókna dakronowego na p. Stuarta
odbytu: spoza zwieraczy elastyczną wymazówką na p. Amiės z węglem aktyw.
kanału szyjki macicym [tablica]
d)- wymaz ze zmian ropnych skóry: na podłoże Stuarta
e)- wymaz z głębokich ran i odleżyn - kierunku bakt. beztl. na p. Stuarta unikając chłodzenia podłoża w lod.
f)– bioptaty, wycinki śródoperacyjne: na podłoża żelowe konfekcjonowane w butelkach,
g)- kał – do jałowego pojem., bez płynów konserwujących, transport do 2 h od pobrania, nie schładzać w lod.
h)- plwocina – odkrztuszona wydzielina do jałowego pojemnika z szeroką szyją
i)- mocz – pobrany do jałowego, jednorazowego pojemnika (po odpowiednim przygotowaniu się pacjenta) i natychmiast
transportowany do laboratorium i/lub posiany na podłoże zanurzeniowe
b. do badań wirusologicznych.
a)-Krew: około 5 ml „na skrzep”. Odciągnięta surowica służy do badań serologicznych;- jałowo na heparynę i zamrozić
b) -wymaz z gardła, nosa, spojówek, odbytu, szyjki macicy:– pobierane na płyn odżywczy-transp. i przechow. w 0ºC
c)-kał: - pobiera się do jałowego pojemnika i zamraża
d)-treść zmian skórnych: - pobiera się igłą z widocznych pęcherzy lub wacikiem przy zmianach podeschniętych
i następnie chłodzi lub zamraża w -20ºC
e)- płyn mózgowo-rdzeniowy: - pobierany bezpośrednio po nakłuciu do jałowej probówki.
Jeżeli nie ma możliwości natychmiastowego transportu (w chłodzie) próbkę należy zamrozić.
UWAGA: ze względu na dużą wrażliwość wirusów na podwyższoną temperaturę, materiał przed transportem powinien być
przetrzymywany chłodzie /jeśli transport w tej samej dobie/lub w temperaturze -20ºC (krew (bez heparyny)w temp.: 4 do 8ºC);
Na czas transportu materiał powinien być umieszczony w termosie z lodem.
c. do badań środowiskowych:
a)- powietrze: metodą sedymentacyjną lub aspiracyjną na podłoża wzbogacone lub selektywne,
b)- powierzchnia: 1. wymaz czystościowy: wykonuje się z powierzchni 5 x 5 cm, zwilżoną, w jałowej soli fizjologicznej
wymazówką i transportuje na podłożu Stuarta.
2. odcisk – z powierzchni prostych i tkanin pobiera się odcisk płytką Rodacka z naniesioną
zestaloną pożywką. Płytkę dociska się z jednakową siłą stosując aparaty stęplujące do płytek.
3. odcisk – z powierzchni zakrzywionych płytką wielopolową o elastycznym spodzie.
Metoda odciskowa poza rejestracją zanieczyszczenia pozwala policzyć ilość bakterii na 1 cm 2.
1.2. Obecność bakterii w środowisku
a. Demonstracja i omówienie metod poszukiwania bakterii:
w powietrzu metodą sedymentacyjną i aspiracyjną
na powierzchni metodą wymazów i odcisków
na odzieży i na powierzchni skóry, błon śluzowych jamy ustnej metodą odciskową
b. Kryteria oceny sanitarnej w środowisku szpitala:- powietrza, powierzchni.
c. Kryteria oceny mikrobiologicznej skóry i błon śluzowych szczególnie u pacjentów przyjmowanych do planowych zabiegów.
2.Demonstracja sporali A i S oraz testów chemicznych taśmy ze wskaźnikiem chemicznym procesu
sterylizacji [+ i -]
IV. Część praktyczna
1. Wykonanie testów nad wpływem UV, temperatury i środka dezynfekującego na hodowle bakteryjne
2. Wykonanie doświadczeń nad wpływem czynników dezynfekujących na florę opuszków palców na
podłożu TSA
3. Sprawdzenie obecności bakterii w otoczeniu: w powietrzu – m. sedymentacyjną,
na powierzchniach – m. wymazów.
4. Wykonanie posiewów metodą odciskową: włosy, ubranie, banknot, moneta.
5. Wykonanie wymazu ze śluzówek jamy ustnej i posiew na podłoże z krwią baranią
6. Wykonanie wymazów z przedsionka nosa od każdego studenta i posiew na p. Chapmana
ZMiLIM UM Łódż
Oddział - POŁOŻNICTWO licencjat, s. dzienne
Mikrobiologia szczegółowa cz1.
Charakterystyka wybranych bakterii Gram-dodatnich z rodzaju: Staphylococcus, Streptococcus,
Enterococcus, Listeria, Clostridium, Actinomyces, Lactobacillus,
(morfologia, epidemiologia, objawy chorobowe, profilaktyka).
Ćwiczenie 3.
I. Sprawdzian bieżących wiadomości (3 min)
II.
Prelekcja połączona z demonstracjami posianych podłoży hodowlanych. Omówienie:
występowania w organizmie człowieka i środowisku, źródeł zarazka i dróg zakażania, czynników
chorobotwórczości (w tym toksyny), chorobotwórczości, profilaktyki swoistej zakażeń powodowanych
przez omawiane gatunki, rodzaju materiału klinicznego do badań mikrobiologicznych bakterii z
rodzaju:
Staphylococcus
Streptococcus
Enterococcus
Listeria
Lactobacillus
Clostridium
Mycobacterium
Actinomyces
II.
Część demonstracyjna
1. S. aureus na agarze z krwią
2. S. aureus podłożu Chapmana
3. S. pneumoniae na agarze z krwią
4. S. pyogenes na agarze z krwią
5. E. faecalis na Coccosel agar
6. Listeria monocytogenes na p. ALOA
7. M. tuberculosis, M. bovis na p. Loewensteina-Jensena
8. Lactobacillus na Rogosa
9.
III.
Demonstracja preparatów mikroskopowych z powyższych hodowli:
- S. aureus m. Grama,
- S. pneumoniae m. Grama
- S. pyogenes z hodowli płynnej
- E. faecalis m. Grama
- Listeria monocytogenes m. Grama
- Lactobacillus m. Grama
-M. tuberculosis m. Zhiel-Neelsena
Część praktyczna
Odczyt posiewów z poprzedniego ćwiczenia. Studenci dokonują:
1. oceny wpływu środków antyseptycznych na florę bakteryjną skóry rąk na podstawie
posiewów
2. oceny ilości bakterii w powietrzu i na powierzchniach; opisują i oceniają wg kryteriów / wg
załączonych w tabelach/ badane środowiska
3. oceny wymazów z przedsionka nosa:
analizując z asystentem swoje posiewy
wykonując test na katalazę
wykonując test lateksowy z 1 wybranego posiewu
ZMiLIM UM Łódż
Oddział - POŁOŻNICTWO licencjat, s. dzienne
Ćwiczenie 4. Charakterystyka wybranych bakterii Gram-ujemnych: Neisseria, Chlamydia,
Escherichia, Proteus, Klebsiella, Haemophilus, Mycoplasma, Treponema, bakterie beztlenowe
Gram-ujemne (morfologia, epidemiologia, objawy
chorobowe, profilaktyka). Podstawy
diagnostyki zakażeń dróg moczowo-płciowych. Metody stosowane do oceny biocenozy dróg
rodnych.
.
I. Sprawdzian bieżących wiadomości (3 min)
II. Odbiór pisemnych opracowań tematów przewidzianych w ramach Samokształcenia
II. Prelekcja połączona z demonstracjami posianych podłoży hodowlanych. Omówienie:
występowania w organizmie człowieka i środowisku, źródeł zarazka i dróg zakażania,
czynników chorobotwórczości (w tym toksyny), chorobotwórczości, profilaktyki swoistej
zakażeń powodowanych przez omawiane gatunki, rodzaju materiału klinicznego do badań
mikrobiologicznych bakterii z rodzaju:
Neisseria
Haemophilus
Escherichia coli
Klebsiella
Proteus
Fusobacterium
Porphyromonas
Prevotella
Gardnerella,
Mobiluncus
Treponema
Chlamydia
Mycoplasma
III. Część demonstracyjna
1. Demonstracja wzrostu Enterobacteriaceae na pożywkach SS, McConkey’a (lak+ i lak-).
2. Demonstracja wzrostu Neisseria (lactamica) na podłożu czekoladowym.
2. Prezentacja wzrostu mgławicowego Proteus vulgaris
3. Demonstracja wzrostu P. aeruginosa na na agarze Kinga B
4. Demonstracja preparatu m. Grama z hodowli P. aeruginosa
5. Demonstracja preparatu z ropnej wydzieliny z cewki moczowej m.Grama
6. Demonstracja preparatu - BV i flory prawidłowej szyjki macicy
7. Demonstracja posianego Uromedium
7. Omówienie kalendarza szczepień [tablica]
IV. Część praktyczna /praca w zespołach/
1 Obserwacja i interpretacja posiewów demonstracyjnych.
2 Odczytanie i interpretacja posianego Uromedium
3 Wykonanie testu na oksydazę cytochromową z hodowli rodzaju: Escherichia i Pseudomonas
4 Wykonanie preparatów mikroskopowych metodą Grama z ww. hodowli
ZMiLIM UM Łódż
Oddział - POŁOŻNICTWO licencjat, s. dzienne
TEMATY DO SAMODZIELNEGO OPRACOWNIA W RAMACH
SAMOKSZTAŁCENIA /15h/
obowiązujący studentów – Położnictwa 2015/2016 [semestr letni]
1. Zakażenia szpitalne
2. Techniki mycia rąk w opiece zdrowotnej
3. Szczepy alarmowe /alert patogeny/w zakażeniach szpitalnych
4. Kalendarz szczepień obowiązujący w 2016r
5. Metody stosowane do oceny mikrobiologicznej dróg rodnych
6. Flora fizjologiczna i patogenna dróg rodnych
Lista osób przygotowujących wspólnie wybrany temat w grupie nr …
ZMiLIM UM Łódż
Oddział - POŁOŻNICTWO licencjat, s. dzienne
Ocena zanieczyszczenia mikrobiologicznego
powietrza na sali ćwiczeń
Liczbę drobnoustrojów w 1m3 powietrza należy obliczyć wg wzoru
Omeliańskiego:
X = a . 100 . 100 / p . t . 1/5
gdzie:
X – liczba drobnoustrojów w 1m3 powietrza;
a – liczba kolonii na płytce (średnia arytmetyczna z 5 płytek);
p – powierzchnia płytki (πr2);
t – czas ekspozycji płytki (zalecany: 30 min.);
1/5 – stała.
W Polsce określono trzy klasy czystości pomieszczeń szpitalnych:
1. Pomieszczenia I klasy czystości – do 70 CFU/m3 powietrza: sale
operacyjne wysokoaseptyczne (transplantologia), sale łóżkowe specjalne
(pacjenci w immunosupresji), pracownie rozpuszczania cytostatyków,
centralna sterylizatornia – część czysta.
2. Pomieszczenia II klasy czystości – do 300 CFU/m3 powietrza: bloki
operacyjne, OIOM, oddziały noworodków i wcześniaków, gabinety
zabiegowe, gabinety endoskopii.
3. Pomieszczenia III klasy czystości – do 700 CFU/m3 powietrza: sale
chorych, centralna sterylizatornia – część brudna