nośniki dla pożytecznych mikroorganizmów naturalnie

NOŚNIKI DLA POŻYTECZNYCH MIKROORGANIZMÓW NATURALNIE
ZASIEDLAJĄCYCH KORZENIE ROŚLIN SADOWNICZYCH
mgr Paweł Trzciński1, dr Lidia Sas-Paszt1, dr Eligio Malusa1, mgr Aleksandra Bogumił1, dr Beata Sumorok1, mgr Sławomir
Głuszek1, mgr Anton Harbuzov2
1)
2)
Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa im Szczepana Pieniążka, Skierniewice
Narodowy Uniwersytet Medyczny im. Danyla Halickiego, Katedra Mikrobiologii, Wirusologii i Immunologii, Lwów, Piekarska 69, Ukraina
WSTĘP
Stosowanie pożytecznych mikroorganizmów w sadownictwie wiąże się koniecznością ich skutecznej aplikacji w strefie systemu korzeniowego
roślin. Problem ten rozwiązano stosując różnego rodzaju nośniki mające na celu zwiększenie przeżywalności tych mikroorganizmów w zmiennych
warunkach glebowo-klimatycznych. Na świecie powszechnie stosowane są nośniki wiążące mikroorganizmy zarówno na ich powierzchni np. keramzyt,
perlit, trociny, torf, węgiel drzewny, wermikulit [Grunewaldt-Stoecker 1990; Pesenti-Barili et al. 1991; Sharon et al. 2001] jak i wewnątrz struktury
nośników np. alginat sodu, karagen [Fravel et al. 1985; Bashan 1986; Trevor et al. 1993; Cassidy
et al. 1995; Bashan 1998; Bashan et al. 2002;Trivedi et al. 2005].
Celem podjętych badań w ramach projektu EkoTechProdukt jest wytypowanie
najlepszych nośników dla pożytecznych mikroorganizmów zasiedlających korzenie roślin
sadowniczych.
MATERIAŁ I METODY
Do doświadczenia wybrano szczep bakterii Pseudomonas fluorescens (Fot. 1)
stymulującej wzrost i rozwój roślin uprawnych. Jako nośniki bakterii użyto: alginat sodu,
keramzyt i perlit (Fot. 2). Zastosowano dwie metody inokulacji bakteriami w zależności od
Fot. 1 Bakteria Pseudomonas fluorescens w świetle UV
rodzaju nośnika. Roztwór alginatu sodu (200 ml, 3%) wraz z zawiesiną bakteryjną (100 ml, 107
cfu w 1ml) został wkroplony do roztworu chlorku wapnia (0,1 M). Powstałe kapsułki
dwukrotnie przemyto sterylną wodą destylowaną a następnie zawieszono w roztworze soli
fizjologicznej i przechowywano w 40C. W przypadku keramzytu i perlitu zastosowano metodę
hodowli bakterii w bulionie odżywczym (250 ml) z dodatkiem odpowiedniego nośnika (100 ml).
Po inkubacji (48h) i wysuszeniu nośników w strumieniu suchego powietrza (w celu
zahamowania metabolizmu bakterii), przechowywano je w 40C.
W celu oszacowania populacji bakterii zasiedlających nośniki, kapsułki alginatu sodu
rozpuszczono w 6% roztworze cytrynianu sodu, a keramzyt i perlit zawieszono w soli
fizjologicznej (w stosunku 1:9) i wytrząsano przez 15 minut. Tak przygotowane zawiesiny
Fot. 2 Nośniki mikroorganizmów
(od lewej: keramzyt, alginat sodu, perlit)
posiano na szalki z podłożem KING B metodą kolejnych rozcieńczeń.
WYNIKI
Po 30 dniach przechowywania zaobserwowano znaczne zmniejszenie populacji bakterii zasiedlających keramzyt i perlit. W przypadku alginatu
sodu spadek liczby bakterii był nieznaczny (Wykres 1, po 30 dniach). Ze względu na niską przeżywalność bakterii na keramzycie i perlicie, powtórnie
oszacowano liczbę bakterii po kolejnych 30 dniach przechowywania i stwierdzono brak żywych bakterii Pseudomonas fluorescens na tych nośnikach.
WNIOSKI
Wyk. 1 Przeżywalność bakterii Pseudomonas fluorescens na wybranych nośnikach.
Badania współfinansowane przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka
1.
Spośród trzech badanych nośników najlepszym
dla bakterii Pseudomonas fluorescens jest alginat
sodu.
2.
Proces przygotowania bakterii Pseudomonas
fluorescens dla keramzytu i perlitu wymaga
dalszych badań w celu zwiększenia ich
przeżywalności.
3.
Stosowanie keramzytu i perlitu jako nośników
mikroorganizmów wymaga użycia szczepów
bardziej odpornych np. bakterie wytwarzające
formy przetrwalnikowe.